ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုသမိုင်း၊ အပိုင်း-၂

ကေအင်န်ယူအဖွဲ့သည် ကရင်သေနတ်ကိုင် တပ်ရင်းများ၊ ကရင်စစ်ရဲများနှင့် ကေအင်န်ဒီအိုအဖွဲ့ များအား ကျဉ်းမြောင်းသော လူမျိုးရေးဝါဒလမ်းစဉ်ဖြင့် စည်းရုံး၍

တောခိုသောင်းကျန်းသည်အထိ သွေးထိုး လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ကရင်လက်နက် ကိုင်တပ်များသည် တောခိုခါစတွင် အလစ်အငိုက် မမျှော်လင့်ဘဲ

ရရှိလာသော စစ်ရေးအောင်မြင်မှုများ တွင် ယစ်မူးလာသည်။ ဩဇာအာဏာမှာ ကေအင်န် ဒီအို လက်နက်ကိုင်တပ်မှူးများ၏ လက်တွင်း၌သာ တည်ရှိလာသည်။

မိမိတို့သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေ များတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဖြင့် ကရင်လက်နက်ကိုင် တပ်များက တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ကြသောအခါ ကေအင်န် ယူအဖွဲ့၏

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍာ မှာ ကျဆင်း၍ လာသည်။

ကရင်သောင်းကျန်းသူများ၏ ပထမလမ်းစဉ်မှာ လူမျိုးရေးမုန်းတီးမှုနှင့်စစ်ရေးဝါဒသက်သက်သာ ဖြစ်သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂ဝ ရက်စွဲ ဖြင့်

ထုတ်ဝေသော အလင်းရောက် ကော်သူးလေ ရဲဘော်များ၏တင်ပြချက်ဖြစ်သည့် ကော်သူးလေ တော်လှန်ရေးစစ်တမ်းစာအုပ်တွင် ပထမလမ်းစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍

အောက်ပါအတိုင်း ရေးသားထားသည်ကို တွေ့ရသည် -

ငါတို့၏တော်လှန်ရေးကို ပထမလမ်းစဉ်အရ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ကာလအပိုင်းအခြားကို ၁၉၄၉ ခုနှစ်ဆန်းမှ ၁၉၅၁ ခုနှစ် ကုန်သည်အထိဟု သတ်မှတ်ရပေမည်။

ငါတို့တော်လှန်ရေး စတင်ပေါ်ပေါက်လာသော အချိန်တွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို သုံးသပ်ကြည့်ပါက စစ်ပြီး ကမ္ဘာကြီးတွင် ဆိုရှယ်လစ်

အုပ်စုကြီးသည် အရင်းရှင်နယ်ချဲ့အုပ်စုအား ယှဉ်ပြိုင် ရပ်တည်လာနိုင်မှုသည် ကိုလိုနီနှင့် အမှီအခိုပြု နိုင်ငံ ကလေးများ၏ အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲ

များအတွက် များစွာအထောက်အကူဖြစ်ခဲ့လေသည်။ အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုပင် ကိုလိုနီစနစ်၊ ပဒေသရာဇ်စနစ်ကို တိုက်ဖျက်ရင်း ဒီမိုကရေစီ

တော်လှန်ရေးကို ဆင်နွှဲနေကြပေသည်။

ဤကဲ့သို့ ကိုလိုနီစနစ်ကြီးသည် အကြီးမားဆုံး သော အကျပ်အတည်းကို တွေ့ရချိန်တွင် ဗမာပြည် အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲသည် အောင်ပွဲ ဆင်နွှဲခဲ့ပေသည်။

သို့သော် လွတ်လပ်ပြီးခါစ ဗမာပြည် သည် စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး အစရှိသည် တို့တွင် များစွာ အင်အားနုနယ်ချည့်နဲ့နေသော အချိန် ဖြစ်ပေသည်။

ရခိုင်သူပုန်၊ မူဂျာဟစ်သူပုန်တို့လည်း ထကြွချိန် ဖြစ်ပေသည်။ ဤကဲ့သို့သောအချိန်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီအချင်းချင်း ပဋိပက္ခဖြစ်ကြပြီး အလံနီ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ပြည်သူ့ ရဲဘော်အဖွဲ့နှင့် ဗမာ့တပ်မတော် သေနတ်ကိုင် တပ်ရင်း(၃)တို့ တောခိုခဲ့ကြခြင်း၊ အလုပ်သမားသပိတ် များ၊ အမှုထမ်း၊ အရာထမ်း

စာရေးစာချီသပိတ်များ ဆက်ကာဆက်ကာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ခြင်းသည် ဖဆပလ အစိုးရအတွက် ကြီးမားသော အခက်အခဲများ ဖြစ် ပေသည်။

ဖဆပလအစိုးရသည် ဤကဲ့သို့ အလွန်တရာ ကြီးမားလှသော အကျပ်အတည်း ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ကရင်လူထုကြီးသည် အမျိုးသားရေးစိတ် ပြင်းပြ ထက်သန်စွာနှင့်

ကေအင်န်ယူအစည်းအရုံး၏ အလံ အောက်တွင် စုရုံးနေကြပေသည်။ ၎င်းအပြင် ကယား အမျိုးသားများ၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသားများ၊ မွန်အမျိုးသား များကိုလည်း

အတော်အတန် စည်းရုံး၍ ရခဲ့ပေသည်။ ထို့ပြင် ဗမာ့တပ်မတော်မှ ကရင်လက်နက်ကိုင်တပ်ရင်း (၃)ရင်း၊ ယူအမ်ပီ(စစ်ရဲ)တပ်ရင်း (၂) နှင့် (၂၁) တို့မှ

ကရင်တပ်ခွဲများကို ငါတို့ဘက်ပါအောင် စည်းရုံးထား နိုင်ခဲ့သည်သာမက အခြားလူမျိုးစု လက်နက်ကိုင် တပ်ရင်းအချို့၏ စေတနာကိုပင် ရယူနိုင်ခဲ့ပေသည်။ ငါတို့

ကေအင်န်ဒီအို လက်နက်ကိုင်တပ်ဦးရေမှာလည်း အခြား တောခိုအသင်းအဖွဲ့များအားလုံး၏ လက်နက် ကိုင်စုစုပေါင်းထက် များစွာပိုမိုခဲ့၏။

ဤကဲ့သို့ ကမ္ဘာ့အခြေအနေ၊ ဗမာပြည် အခြေ အနေနှင့် ငါတို့၏ လက်နက်ကိုင်စည်းရုံးရေးအခြေ အနေတို့အရ ငါတို့သည် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး ကို

စတင်ဆင်နွှဲခဲ့ကြခြင်းသည် အချိန်အခါအားဖြင့် လုံးဝကောင်းမွန်ပေသည်။

အစစ အရာရာတွင် အင်အားချည့်နဲ့ပြီး စစ်ရေး ပြင်ဆင်မှုများ တိတိကျကျ ဘာတစ်ခုမျှ မလုပ်နိုင် သေးသော ဖဆပလအစိုးရအား ငါတို့၏တော်လှန် ရေးက

တစ်ချက်တည်းနှင့် အပြီးအပိုင် အလဲထိုးနှက် နိုင်အောင် အခြေအနေက အခွင့်အခါကောင်း ပေး ခဲ့ပေသည်။

သို့သော် ငါတို့ မအောင်မြင်ခဲ့၊ အဘယ့်ကြောင့် နည်း။ အသေအချာ ပြန်လည်သုံးသပ် ဝေဖန်ဆန်းစစ် ကြည့်သော် တစ်ခွန်းတည်းသောစကားဖြင့် ချုပ်၍ ပြောရလျှင်

ငါတို့ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့်ဟု ဆိုရပေမည်။ အခြားညီနောင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများကလည်း ငါတို့လောက်နီးနီး ညံ့ဖျင်းခဲ့ကြသည်မှာ မျက်မြင်ဖြစ် ခဲ့ပေသည်။

ငါတို့ ဘယ်မှာညံ့ဖျင်းခဲ့သနည်း။ ငါတို့သည် ဝါဒသဘောတရား၊ ခေါင်းဆောင်မှု၊ အုပ်ချုပ်ကွပ်ကဲမှု၊ စည်းရုံးရေး၊ ထောက်ပံ့ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ လက်နက်

ခဲယမ်းမီးကျောက်ဖူလုံရေး၊ ပြည်သူလူထုထောက်ခံမှု စသည်တို့တွင် ငါတို့သည် အတိုင်းအတာမသိ ညံ့ဖျင်း ခဲ့ကြပေသည်။

ငါတို့ စတင်တော်လှန်ချိန်တွင် ထားရှိခဲ့သော ဝါဒသဘောတရားကား နိုင်ငံရေးဝါဒသဘောတရား မဟုတ်ဘဲ ကျဉ်းမြောင်းသော အမျိုးသားရေးဝါဒ

သဘောတရားသာ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။

ငါတို့သည် ကျဉ်းမြောင်းသော အမျိုးသားရေး ဝါဒထားရှိခဲ့သည့်အတွက် နိုင်ငံရေးအတွေ့အကြုံ သဘောတရားရေး မရင့်ကျက်သေးသည့် အခြား ညီနောင်

တော်လှန်ရေးအင်အားစုများထဲတွင်လည်း ကျဉ်းမြောင်းသော အမျိုးသားရေးစိတ်သည် ပြန်လည် လွှမ်းမိုးလာခဲ့ပေသည်။ ဤဝါဒ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှု ကား

ပြင်းထန်သော ကရင်-ဗမာလူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပေသည်။ အခြားတော်လှန်ရေးအင်အားစုများ သည်လည်း သဘောတရားရေး နုနယ်သေးသည့် အလျောက်

ဂိုဏ်းဂဏစိတ်များပြင်းထန်ကာ အသင်း အဖွဲ့အချင်းချင်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဝင် ဆင်နွှဲခဲ့ ကြကုန်၏။ ဤအချိန်တွင် တော်လှန်ရေး၏အသွင်မှာ

ရှုပ်ထွေးသောအသွင်ကို ဆောင်နေပေသည်။ ဤအခြေ အနေသည် တော်လှန်ရေးအင်အားစုအားလုံးကို နစ်နာစေလေသည်။ ဤအခြေအနေသည် ဖဆပလ

အစိုးရအား ချောက်ထဲကျရန် လက်နှစ်လုံးသာလို တော့သည့်ဘဝမှ ကယ်တင်ခဲ့ပေသည်။ ကျဉ်းမြောင်း သော အမျိုးသားရေးဝါဒကြောင့် ငါတို့ တော်လှန်ရေး သည်

ထိုအချိန်အခါမှစ၍ ကျဆင်းခဲ့ပေသည်။

ငါတို့ခေါင်းဆောင်ခန်းကို ပြန်လည်ဆန်းစစ် ကြည့်လျှင်လည်း ငါတို့ ကေအင်န်ယူအစည်းအရုံး ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင် မြေရှင်၊ ဓနရှင်၊ အစိုးရအမှု ထမ်းဟောင်းနှင့်

ပညာတတ်များသာ ပါရှိခဲ့ကြရာ ဓနရှင်ပေါက်စလူတန်းစား ခေါင်းဆောင်မှု ဖြစ်နေ ကြောင်း တွေ့ရှိရပြီး တော်လှန်ရေးကိုလည်း အမျိုးသား ဓနရှင်တော်လှန်ရေးဟု

ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ငါတို့ ခေါင်းဆောင်များသည် ဓနရှင်ပေါက်စလူတန်းစား၏ လက္ခဏာကို ဆောင်ကြဉ်းနေရကား ၎င်းတို့ချမှတ်ခဲ့ သော လုပ်ငန်းစဉ်များမှာလည်း

ဓနရှင်အကျိုးပြု လုပ်ငန်းစဉ်များသာ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ခေါင်းဆောင်မှုပေးခန်း၌လည်း ဓနရှင်ပေါက်စလူတန်းစား၏ မပြတ် မသား တွေဝေယိမ်းယိုင်တတ်သည့်

သဘာဝအလျောက် မကြာခဏပင် နောက်မြီးဆွဲဝါဒအတိုင်း ကျင့်သုံးကြ သည်သာမက ကရင်အမျိုးသားတို့၏အရေးကို ဘော်ဒွင်၊ တူးလောက်၊

ကင်းဘဲလ်သူလျှိုဂိုဏ်း၏လက်ထဲသို့ ဝကွက် အပ်နှင်းလိုက်ပြီး အင်္ဂလိပ် နယ်ချဲ့၏အကျိုးပြုတန်ပြန် တော်လှန်ရေးကို ဆင်နွှဲခဲ့ပေသည်။ တော်လှန်ရေးစတင်

ဆင်နွှဲနေချိန်တွင် ကေအင်န်ယူအစည်းအရုံး၏အခန်း လုံးလုံးပျောက်ကွယ်ခဲ့ပြီး ကော်သူလေးလက်နက်ကိုင် တပ်များ၏ဦးဆောင်မှုကိုသာတွေ့ခဲ့ရခြင်းမှာလည်း

တော်လှန်ရေးစစ်ပွဲ၏ကြမ်းတမ်းသောသရုပ်၏ဒဏ်ကို ဇွဲရှိရှိမခံရဲသော၊ မိမိအစွမ်းအစကို မိမိမယုံကြည်သော ဓနရှင်ပေါက်စလူတန်းစား၏လက္ခဏာကို ပိုမိုထင်လင်း

စွာပြသခြင်းဖြစ်ပေသည်။ ကော်သူလေးလက်နက်ကိုင် တပ်များတွင်လည်း မှန်ကန်သောနိုင်ငံရေးအသိ၊ တင်း ကျပ်သောသံမဏိစည်းကမ်း၊ ထိရောက်သောဗဟိုကြိုး

ကိုင်မှုတို့မရှိခဲ့သည့်အတွက် စစ်ဘုရင်ဝါဒများ ပေါ် ပေါက်ခဲ့သောကြောင့် တပ်နှင့်ပြည်သူလူထုကင်းကွာ ခဲ့ပေသည်။

စားနပ်ရိက္ခာနှင့်လက်နက်ပစ္စည်းများသာမက ဘဏ္ဍာရေး၌ပင် လူထုအားမှီခိုသဟဲပြုရသည့်အား လျော်စွာ လူထုကြီးအားဆက်ကြေးတောင်း၊ မိုက်ကြေး ခွဲ

စသည့်လုပ်ငန်းများကို လုပ်လာကြပေသည်။ စားပေါက်ချောင်မည့်အင်းလုပ်ငန်း၊ သစ်လုပ်ငန်း၊ စပါး လုပ်ငန်းများစသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကိုမူကား

စစ်ဘုရင်များက လုံးဝအုပ်စိုးထားခဲ့ပေသည်။

'ဗမာအမျိုးသားများ၏ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုကို ငါတို့ မခံမရပ်နိုင်၍ ငါတို့တော်လှန်ခဲ့ကြသည်ဟုဆိုသော် လည်း ငါတို့သိမ်းပိုက်ပြီးသော နယ်မြေများအတွင်းရှိ ဗမာ၊ မွန်၊

ပအိုဝ်း၊ ကုလား၊ တရုတ်အစရှိသောလူမျိုးစု မှန်သမျှကို ငါတို့ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်လက်ဝါးကြီးအုပ်ခဲ့ကြ သည်။ နိုင်ငံရေးစကားအရပြောလျှင် ဗမာလူမျိုးကြီး ဝါဒကို

ငါတို့တော်လှန်ခဲ့ကြသော်လည်း ငါတို့အာဏာ စိုက်ထူနိုင်သောအချိန်ပိုင်းကလေးတွင်ပင် အခြားလူမျိုး စုအားလုံးအပေါ်တွင် ငါတို့သည် ပိုမိုရက်စက်ကြမ်း ကြုတ်သော

ကရင်လူမျိုးကြီးဝါဒတစ်ရပ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ ကြပေသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း မည်သည့်လူမျိုးစုမျှ အကြွင်းမဲ့ထောက်ခံမှုကို ငါတို့မရရှိခဲ့သည်သာမက ငါတို့အား

အထင်သေးမှု၊ မုန်းတီးရွံရှာမှုတို့ကိုဖြစ်ပေါ် စေခဲ့၏။ လက်နက်ကိုင်အနေနှင့်ကျေးရွာပြည်သူလူထု အား နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းသတ်ဖြတ် ရမ်းကားခြင်းများ

ပြုလုပ်ကြပေရာ အခြားအမျိုးသားများမဆိုထားဘိ၊ ကရင်အမျိုးသားကပင်လျှင် ၎င်းတို့အားရွံရှာစက်ဆုပ် ကာ တော်လှန်ရေးကိုပင်ငြီးငွေ့လာကြပေသည်။

စစ်ဆင်ရေး၌လည်း အင်္ဂလိပ်ခေတ် ဗမာ့ တပ်မတော်၊ ဖဆပလခေတ် ဗမာ့တပ်မတော်များတွင် အမှုထမ်းခဲ့သောစစ်ပြန်ကြီးတွေပင် ကေအင်န်ဒီအိုများ ၏

စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့စစ်ဆင်ပုံစစ်ဆင်နည်းကို နားမလည် နိုင်လောက်အောင်ဖြစ်ခဲ့သဖြင့် ၎င်းတို့နှင့်တွဲ၍ပင် စစ်မတိုက်တတ်ပေ၊ ဤအထဲတွင် အဆိုးဆုံးကား စစ်

တိုက်ရာတွင် မီးရှို့၊ လူသတ်၊ ပစ္စည်းယူ၊ ကျွဲဆွဲ၊ နွားဆွဲ ခြင်း၊ ကိုယ့်သဘောနှင့်ကိုယ်စစ်တက်စစ်ဆုတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေသည်။ ဤစစ်ဆင်ရေးများကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာစေ

သည့် အချက်ကား လက်ရုံးတပ်များဟု ငါတို့ခေါ်ဝေါ် ကြသည့် တုတ်၊ ဓား၊ ဝါးချွန်၊ ဒူးလေးကိုင် ကရင်အရပ် သားအုပ်စုပင်ဖြစ်ပေသည်။ ၎င်းလက်ရုံးတပ်များကား

ငါတို့၏စစ်ဆင်ရေးကို အကျိုးပြုသည်ထက် အကျိုးယုတ် စေသည်က များသည်မှာလက်တွေ့ပင်ဖြစ်ပေသည်။

အကယ်၍ အထက်ပါပထမလမ်းစဉ်အရ ဆောင် ရွက်ခဲ့ပုံကို နိုင်ငံရေးသေနင်္ဂဗျူဟာတစ်ရပ်အဖြစ်ချမှတ် ပြရမည်ဆိုပါက-

ရည်ရွယ်ချက်။ သီးခြားလွတ်လပ်သော ကရင်ပြည်ထူထောင်ရေး၊ ကရင်လူမျိုးတည်တံ့ရေး။

အဓိကရန်သူ။ ဖဆပလအစိုးရ။

ဒုတိယရန်သူ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့၊ တောခိုဘားမားရိုင်ဖယ်။

သာမညရန်သူ။ ဗမာလူမျိုး။

သွယ်ဝိုက်ရန်သူ။ ကရင်လူငယ်များအစည်းအရုံး။

အဓိကအင်အားစု။ ဗမာ့တပ်မတော် ကရင်လက်နက်ကိုင်တပ်များ၊ ကေအင်န်ဒီအို တပ်ဖွဲ့များ။

အနီးကပ်ဆုံးအရန်အင်အားစု။ ကရင်လက်ရုံးတပ်များ။

သွယ်ဝိုက်သောအင်အားစု။ တရုတ်ဖြူတပ်များ၊ အင်္ဂလိပ် - အမေရိကန်သူလျှိုဂိုဏ်းများ၊ ရခိုင်သူပုန်၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ၊

ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့၊ တောခိုဘားမားရိုင်ဖယ်၊ မူဂျာဟစ်။

ကြားထားရမည့်အင်အားစု။ ဗမာ့တပ်မတော်အတွင်းရှိ အခြားလူမျိုးစုလက်နက်ကိုင်တပ်များ။

မဟာမိတ်။ ရှမ်း၊ ကယား၊ မွန်၊ ပအိုဝ်းတော်လှန်ရေးသမားများ။

အဓိကဝင်ရိုး။ ဗမာလူမျိုးအားဆန့်ကျင်မုန်းတီးရေး။

တာဝန်များ။ ကရင်လက်နက်ကိုင်တပ်များသည် ဗမာလက်နက်ကိုင်တပ်မှန်သမျှ၏ခုခံ မှုကို အားနှင့်ချေမှုန်းပြီးလျှင် ဗမာတွေ့လျှင်သတ်၊ ဗမာရွာမီးရှို့၊ ဗမာပစ္စည်း

လုခြင်းအားဖြင့် ကရင့်စီးပွားရေးကို ထူထောင်ပေးပြီး ကရင်အမျိုးသားတို့ ၏ တက်ကြွသောကူညီထောက်ခံမှုကို အရယူကာ ကရင်လူငယ်များအစည်း အရုံး၏

မတည်ငြိမ်မှုကိုသွက်ချာပါဒ အကြောလိုက်ပြီး ငြိမ်သွားစေရန် အတွက် လူမျိုးစုတော်လှန်ရေးသမားများနှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီး ဗမာပြည် တစ်ပြည်လုံးကိုသိမ်းပိုက်၍

ကရင်ပြည်ဟု ပြန်လည်အမည်ကင်ပွန်းတပ်ကာ တော်လှန်ရေးကို ပြီးဆုံးအောင်ဆောင်ရွက်ရမည်။

ဟူ၍ပင်ချမှတ်ရပေလိမ့်မည်။ ဤသေနင်္ဂဗျူဟာ ကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ငါတို့၏ပထမလမ်းစဉ်သည် မည်မျှမှားယွင်းကြောင်း၊ ဗမာလူမျိုးနှင့်ကမ္ဘာ၏ထောက်

ခံမှုမရနိုင်ကြောင်း၊ အောင်ပွဲဆင်ရန်လမ်းမရှိကြောင်း တို့ကိုသိရှိနိုင်ပေသည်။

ထို့ကြောင့် အမှားပေါင်းမရေမတွက်နိုင်လောက် အောင် ပြွမ်းတီးနေသောကရင်တော်လှန်ရေးပထမ လမ်းစဉ်၏အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို အောက်ပါ

အတိုင်းတွေ့ရှိခဲ့ရပေသည်။

ငါတို့၏ပထမလမ်းစဉ်ကြောင့် ကရင်ရွာရော ဗမာရွာပါရွာပေါင်းထောင်နှင့်ချီပြီး မီးလောင်မြေပြာပုံ တလင်းဖြစ်ခဲ့၏။ အပြစ်မဲ့သောကရင်လူထုရော ဗမာ လူထုပါ

ထောင်သောင်းမက မိမိတို့၏အသက်များကို အစတေးခံလိုက်ကြရ၏။ ကရင်သားကောင်းရတနာ ခေါင်းဆောင်များလည်း အများအပြားကျဆုံးခဲ့ကြရ၏။

ပထမလမ်းစဉ်လွဲမှားမှုအပေါ် ငါတို့၏တော်လှန်ရေး အရေးနိမ့်ခဲ့ခြင်းနှင့်အစိုးရ၏နိုင်ငံရေးထိုးစစ် ကြောင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ငါတို့၏ရဲဘော်ရဲ

ဘက်တပ်သားများသည် အစိုးရဩဇာခံပြည်ထောင်စု ကရင်ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်ဖွဲ့များထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြပြီး ငါတို့၏ရန်သူပင်ပြန်ဖြစ်ကုန်ကြ၏။ ငြိမ်းချမ်းရေး လက်

ခံသောနယ်မြေများ တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ကျယ်ဝန်း လာသည်နှင့်အမျှ ငါတို့သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ငါတို့၏ဩဇာ ခံနယ်မြေများလည်း ပို၍ပို၍ကျဉ်းမြောင်းသွားခဲ့၏။

အစိုးရတပ်မတော်၏ပြင်းထန်သောထိုးစစ်ကြောင့် သေနင်္ဂဗျူဟာရေးရော နည်းပရိယာယ်ရေးတွင်ပါ ခံစစ် သေ ကျင့်သုံးသော ငါတို့၏တပ်များသည် ငါတို့သိမ်း

ပိုက်ထားခဲ့သောမြို့ပေါင်းအားလုံးမှ ဆုတ်ခွာခဲ့ကြရ၏။ ငါတို့တပ်သားများ၏စိတ်ဓာတ်သည်လည်း အကြီး အကျယ်ကျဆင်းခဲ့ကာ အစိုးရထံအညံ့ခံလက်နက်ချ

သူပေါင်းမြောက်မြားစွာရှိခဲ့ပေသည်။ ငါတို့သည်လည်း တောရွာဇနပုဒ်များတွင် အခြေခံစခန်းများပြုလုပ်ခဲ့ရ ပေသည်။

ငါတို့၏အသက်သွေးကြောဖြစ်ခဲ့သည့် စပါးရောင်း ဝယ်ရေးလုပ်ငန်းကိုလည်း အစိုးရကစီးပွားရေးပိတ်ဆို့ မှုအားဖြင့် ငါတို့အတွက် အကျိုးမရှိအောင်ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့

ပေသည်။ ဤအသက်သွေးကြောပြတ်သွားသည်နှင့်အမျှ ငါတို့၏ဘဏ္ဍာရေး၊ ထောက်ပံ့ရေးတို့မှာ အကြီးအကျယ် ထိခိုက်လာကာ ငါတို့၏စစ်ဆင်ရေးတို့မှာလည်း

လေငန်း ဖြတ်သည့်အလား မလှုပ်နိုင် မယှက်နိုင်ဖြစ်ကုန်၏။ ငါတို့၏တပ်များသည်လည်း တစ်လလုံးတွင် တိုက်ပွဲ တစ်ပွဲသာလျှင် တိုက်နိုင်တော့သော အခြေအနေသို့

ဆိုက်ရောက်ကုန်ကြ၏။

ငါတို့၏စစ်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်သည် ပြိုလဲပျက်စီး သွားပြီး ငါတို့တပ်များတွင်လည်း တပ်သားအင်အား အမှန်သည် ဖွဲ့စည်းပုံအင်အားထက်များစွာလျော့နည်း

သွားခဲ့စေသည်။ ငါတို့တပ်မှူးများ၏ လုပ်နည်းလုပ်ဟန် သည်လည်း ဗျူရိုကရက်ဆန်လျက်ပင်ရှိသေး၏။ ငါတို့ ၏တပ်သားများသည်လည်း ဆိုးမြဲတိုင်းဆိုး၊

စည်းကမ်း မဲ့မြဲတိုင်းမဲ့ဖြစ်နေသေး၏။

အခြားတော်လှန်ရေးပါတီများနှင့်ဆက်လက်ပြီး တိုက်ပွဲများဖြစ်မြဲတိုင်းဖြစ်နေပေရာ ငါတို့သည် စစ် မျက်နှာပေါင်းများစွာကို တစ်ချိန်တည်းတွင်တိုက်ခိုက်

နေကြရသဖြင့် အရေးနိမ့်မှုမှာ ဆက်လက်၍သာဖြစ် ပေါ်ခဲ့ပေသည်။

ပထမလမ်းစဉ်အရ ငါတို့၏တော်လှန်ရေးကျဆင်း သည့်အကြောင်းအကျဉ်းချုပ်အားဖြင့် ကျဉ်းမြောင်း၍ တစ်ဖက်စွန်းရောက်သောလူမျိုးရေးဝါဒအရကျင့်သုံးမှု၊

နိုင်ငံရေးအတွေ့အကြုံ အမြော်အမြင် အားနည်းမှု၊ ဗျူရိုကရက်ဆန်မှု၊ ရန်သူနှင့်မိတ်ဆွေအစစ်အမှန်ကို ခွဲခြားနိုင်စွမ်းမရှိမှု၊ ကရင်လူမျိုးကြီးဝါဒကျင့်သုံးမှု၊

စစ်ဘုရင်ဝါဒကျင့်သုံးမှု၊ ဂိုဏ်းဂဏဝါဒကျင့်သုံးမှု စသည်တို့ကြောင့်ဟုဆိုရပေမည်။

ထို့ကြောင့် ငါတို့၏အောင်မြင်ချက်များနှင့်ဆုံးရှုံး မှုများကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်လိုက်ပါမူကား ချိန်ခွင်လျှာ သည် ဆုံးရှုံးမှုဘက်သို့ အရှိန်ပြင်းစွာနှင့်ထိုးဆင်းလျက်

နေသည်ကိုသာတွေ့မြင်ရပေသည်။

ဤအခြေအနေအောက်တွင် ငါတို့၏ခေါင်းဆောင် ကြီးများဖြစ်သော စောဘဦးကြီးနှင့်စောစံကေတို့သည် ကျဆုံးခဲ့ရကား တိုက်ခိုက်ရေးအင်အားသုံးပုံတစ်ပုံခန့်

သာကျန်တော့သော ငါတို့၏လက်နက်ကိုင်တပ်၊ ငါတို့၏ တော်လှန်ရေးသည် ဘယ်ဆီဘယ်လမ်း ဘယ်စခန်းသို့ မြန်းရပါတော့မည်နည်း။

အထက်ဖော်ပြပါကောက်နုတ်ချက်မှာ 'ကော်သူး လေ တော်လှန်ရေးစစ်တမ်း စာမျက်နှာ(၉)မှ (၁၈) အထိတွင် ပါဝင်သမျှဖြစ်သည်။ ဒေါက်တာမောင်မောင် ကလည်း

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း စာအုပ်စာမျက်နှာ ၃၃၃တွင် ကေအင်န်ယူတို့၏ လမ်းစဉ်အပြောင်းအလဲနှင့်ပတ်သက်၍ အောက်ပါ

အတိုင်းရေးသားခဲ့သည်။

၁၉၄၉ခုနှစ်မှ ၁၉၅၂ခုနှစ်ပိုင်းလောက်တွင် ကေအင်န်ဒီအိုတို့သည် အနောက်နိုင်ငံများမှ စစ်ကူ ရမည်လားဟုမျှော်ကိုးခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးနှင့် စောစံကေတို့သည်

ယင်းသို့အနောက်အုပ်စုနှင့် ဆက်သွယ်ရန် နယ်စပ်ဘက်အသွားကျဆုံးခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အနောက်ကိုမျှော်ပါသော်လည်း အကူအညီမရခဲ့ပေ။

နယ်ခြားကိုကျော်၍ မြန်မာ့သစ်၊ သတ္တုတို့ကိုထုတ်ကာ ရောင်းချ၍ လက်နက်ပစ္စည်းဝယ် ကြရသည့် မှောင်ခိုသမားကြီးတွေသာဖြစ်ခဲ့ရသည်။

ပစ္စည်းဝယ်သူများကလည်း လေးလေးစားစား ဆက်ဆံ ခြင်းမပြုကြ။ သူပုန်တွေပဲဆိုကာ မထီလေးစားပြုကြ သည်။ သူတို့ကြိုက်သလို နှိမ်၍ပေးသောဈေးကို

လက်ခံခဲ့ကြရသည်။

ကေအင်န်ဒီအိုတို့၏ ထကြွသောင်းကျန်းမှုအခြေခံ တွင် နိုင်ငံခြားသားမျက်နှာဖြူတို့၏ မြှောက်ပင့်သွေးထိုး မှုများ မကင်းခဲ့ပေ။ လွတ်လပ်ရေးမရခင်

စောဘဦးကြီး တို့ အင်္ဂလန် သွားစဉ် အင်္ဂလန်ကွန်ဆာဗေးတစ်များ သည် သောင်းသောင်းဖြဖြကြိုဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် မစ္စတာအက်တလီ၏အာဏာရ

လေဘာအစိုးရက ကေအင်န်ယူခေါင်းဆောင်များအား အကူအညီပေးရန် ကတိမပေးခဲ့ကြပေ။ သို့သော် ပြည်တွင်းတွင်ရှိနေသော သာသနာပြုပုဂ္ဂိုလ် ဘော်ဒွင်သည်

ကေအင်န်ယူများ အား အားပေးကူညီရုံသာမကဘဲ ကိုယ်ထိလက်ရောက် ပါဝင်ကူညီခဲ့သည်။ ကာလကတ္တားမှကာနယ်တူးလောက် နှင့် ဒေးလီးမေးလ်သတင်းထောက်

ကင်းဘဲလ်တို့သည် ကေအင်န်ဒီအိုများအား လက်နက်ခဲယမ်းအကူအညီရရှိ စေရန် ကိုယ်ထိလက်ရောက်ကြိုးပမ်းပေးခဲ့ကြသည်။ ဦးစောအား သေနတ်ထုတ်ပေးခဲ့သူ

ကပ္ပတိန်ဗီဗီယန် သည် စောဘဦးကြီးနှင့်အတူ သေဆုံးသည်အထိ ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။

ကင်းဘဲလ်-တူးလောက်အရေးအခင်းတွင် ဗြိတိသျှ အစိုးရက မိမိတို့နှင့်သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း ကြေညာ ခဲ့သောအခါ ကေအင်န်ဒီအိုတို့စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့ရသည်။

သို့သော်စစ်ဆင်ရေးအောင်မြင်မှုရရှိလာချိန် အနောက် အုပ်စု၏အကူအညီကိုမျှော်ကိုးကြပြန်သည်။ ဗြိတိသျှတို့ ထံမှအကူအညီမရသောအခါ တရုတ်ဖြူများနှင့်ပေါင်း၍

အမေရိကန်နိုင်ငံမှ အကူအညီရလိုရငြားကြိုးစားကြ ပြန်သည်။ သို့သော် တရုတ်ဖြူများကိုလည်း တပ်မတော် က တိုက်ထုတ်လိုက်နိုင်သဖြင့်အကျိုးမထူးပေ။

ဒေါက်တာမောင်မောင်၏ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းစာမျက်နှာ ၃၃၃တွင်-

'အနောက်မျှော်ချိန်၌ပင် ကေအမ်တီတရုတ်ဖြူတို့ နှင့် ပေါင်းကြည့်ခဲ့ကြသေးသည်။ သူတို့ကလည်း သူတို့ အကျိုးကိုသာကြည့်သည်။ သူတို့တပည့်ဖြစ်ခဲ့ရတာသာ

အဖတ်တင်သည်။ ပြည်တွင်းရေးပိုမိုရှုပ်ထွေးခဲ့ရတာသာ အဖတ်တင်သည်' ဟူ၍ ဖော်ပြရေးသားခဲ့သည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများစစ်ရေးအရရှုံးနိမ့်လာစဉ်မှာပင် ပါလီမန်လွှတ်တော်က ၁၉၅၁ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၅ရက်တွင် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေကိုပြင်ဆင် ၍

ကရင်ပြည်နယ်ကို ထူထောင်ပေးလိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် ကရင်အမျိုးသားအတော်များများမှာကျေနပ် သွားကြသည်။ စစ်ကိုလည်းငြီးငွေ့နေလေပြီ။ ကေအင်န်

ဒီအိုတို့၏ ပြည်သူ့ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း အော့နှလုံးနာနေလေပြီ။ ပြည်သူလူထု(ကရင်လူမျိုးများ အပါအဝင်)၏ ထောက်ခံချက်မရသည့်အပြင် တပ်မ

တော်၏ထိုးစစ်ကြောင့် သုံးပုံတစ်ပုံခန့်အထိအင်အား လျော့ကျသွားသော ကေအင်န်ဒီအိုတို့သည် ဆက်လက် ၍ အသက်ရှူချောင်စေရန်နည်းလမ်းများ

ရှာကြံလာကြ သည်။

ကော်သူးလေတော်လှန်ရေးစစ်တမ်း(၁၉၅၉ခုနှစ်) တွင် ဒုတိယလမ်းစဉ်သို့တွန်းပို့ခဲ့သည့် အခြေအနေဟူ သော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ကေအင်န်ယူပါတီ၊ ပေါ်လစ်ဗျူ

ရိုလူကြီးစောမောင်တိုး၊ ဗဟိုကော်မတီနှင့်ပဲခူးရိုးမတိုင်း သဘာပတိဆရာဘာဟူး၊ ဦးစီးပဲ့ကိုင်ကော်မတီ စော ကျော်စိန်နှင့်အခြားအလင်းရောက် ကော်သူလေး

ရဲဘော်များက အောက်ပါအတိုင်းသုံးသပ်တင်ပြခဲ့ ကြလေသည်။

ငါတို့၏တော်လှန်ရေးကို ငါတို့စတင်ခဲ့စဉ်က ငါတို့၏အစွမ်းကို ငါတို့ယုံကြည်မှုထက် သူတစ်ပါးကို အားကိုးသောစိတ်၊ သူတစ်ပါး၏ အကူအညီရရေးကို

မျှော်လင့်သောစိတ်တို့က လွန်စွာကြီးမားခဲ့ပေသည်။

ဗြိတိန်နိုင်ငံအက်တလီအစိုးရ၏လက်ထက်တွင် ငါတို့၏တော်လှန်ရေးအတွက်အကူအညီရရန်လမ်းစ မမြင်ခဲ့၍ ချာချီအစိုးရတက်လာရန်ကိုသာ မျှော်မှန်းခဲ့ ပေသည်။

ထို့ကြောင့်ချာချီအစိုးရတက်လာသောအခါ ငါတို့အလွန်အမင်းဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာရှိခဲ့ပေသည်။သို့သော်ချာချီအစိုးရသည် ဘော်ဒွင်-တူးလောက်-

ကင်းဘဲလ်သူလျှိုဂိုဏ်းကိုအသိအမှတ်မပြုဟုကြေညာပြီး ငါတို့၏တော်လှန်ရေးအား ဘာမှအကူအညီမပေးခဲ့ချေ။ ငါတို့သည် အလှည့်စားခံရလေပြီ။

ထို့ထက်တစ်ဆင့်တိုး ၍ ချာချီအစိုးရသည် ငါတို့တော်လှန်ရေးကို နှိမ်နင်းရန် အတွက် ဖဆပလအစိုးရအား အင်းတော်၊ အင်းလေး၊

အင်းယားစသောအမြောက်တင်ရေယာဉ်လေးစင်းအား အကူအညီပေးခဲ့ပေသည်။ ငါတို့အားကယ်တင်မည့်သူ ဟု ငါတို့ကိုးစားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် သည် ငါတို့၏ရန်သူ

ပြန်ဖြစ်နေချေပြီ။

ထိုနည်းတူစွာ အမေရိကန်ပြည် ထရူးမင်းအစိုးရ ကလည်း ဖဆပလအစိုးရအား ဒေါ်လာ၁ဝသန်း တစ်ကြိမ်၊ တိုက်ရေယာဉ် ၁ဝစင်းတစ်လီအပြင်(အီးစီ အေ)

(တီစီအေ)စသောစီမံကိန်းများအရဒေါ်လာသန်း ပေါင်းများစွာ အကူအညီပေးခဲ့ပေသည်။

ငါတို့အား မိခင်သဖွယ်စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်ဟု ငါတို့ယုံကြည်ခဲ့သော အမေရိကန်သည် လွတ်လပ်ပြီး ခါစ ဗမာပြည်ကို အင်္ဂလိပ် နှင့်အပြိုင်အဆိုင် လက်ဝါး

ကြီးအုပ်လိုသည့်အတွက် ငါတို့တစ်မျိုးလုံး၏အသက်ကို ဖဆပလ၏လက်ထဲသို့ ဝကွက်အပ်နှင်းလိုက်ခဲ့ပေသည်။

ဤဖြစ်ရပ်များသည် ရေနစ်သူကိုဝါးကူထိုးနေ သည့်အလားဖြစ်ပေသည်။ ငါတို့လည်း နောင်တကြီးစွာ ရပြီး အင်္ဂလိပ် ၊ အမေရိကန်ကိုလုံးလုံးအားကိုးလိုစိတ် များ

တဖြည်းဖြည်းမှေးမှိန်သွားခဲ့ပေသည်။

အခက်အခဲတွေ့ကြုံနေရသူတစ်ဦးသည် မိမိကိုယ် တိုင် ထိုအခက်အခဲကို ကျော်လွန်နိုင်အောင် မစွမ်း ဆောင်နိုင်လျှင် အားကိုးရာအားကိုးကြောင်းကို ရှာရ ပေသည်။

ထိုသို့ရှာဖွေရာတွင် တစ်ခုကိုအားကိုးမပြုနိုင် တော့သည့်အချိန်တွင် အားကိုးဖွယ်ရာတစ်ခုကို ရှာဖွေ သည်မှာ ဓမ္မတာပင်ဖြစ်ပေသည်။ ငါတို့သည်လည်း

အားကိုးဖွယ်ရာအသစ်တစ်ခုကိုရှာဖွေနေချိန်ဖြစ်ပေ သည်။

၎င်းကာလတွင်း၌ တရုတ်ပြည်မကြီးတစ်ခုလုံးကို တရုတ်ကွန်မြူနစ်များက သိမ်းပိုက်လိုက်ခြင်း၊ ကိုရီးယား ပြည်တွင် အမေရိကန်ကြီးမှူးသောကုလသမဂ္ဂတပ် များကို

ကွန်မြူနစ်တပ်များက ကြံ့ကြံ့ခံတိုက်နိုင်ခြင်း၊ ဗီယက်နမ်တွင် ကွန်မြူနစ်များအောင်ပွဲဆက်တိုက်ဆင် နေခြင်း၊ ဆိုဗီယက်ရုရှားသည်အဏုမြူဗုံး၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင် ဗုံးများကို

အောင်မြင်စွာစမ်းသပ်ဖောက်ခွဲနေခြင်း၊ စစ်ပြီးကမ္ဘာတွင် ဆိုဗီယက်အုပ်စုကြီးသည် အရင်းရှင် နယ်ချဲ့အုပ်စုနှင့်စင်ပြိုင်ရပ်တည်လာနိုင်ခြင်း၊ ကမ္ဘာ့ စစ်အေးတိုက်ပွဲတွင်

ဆိုဗီယက်အုပ်စုက အရေးသာနေ ခြင်း၊ စစ်ပြီးခေတ်နယ်ချဲ့အရင်းရှင်၏ကိုလိုနီစနစ်သည် အကြီးမားဆုံးသောအကျပ်အတည်းတွေ့ကာ တဖြည်း ဖြည်းပြိုကျနေခြင်း၊

ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံများတိုးတက်များ ပြားလာခြင်းစသည့်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးရာတို့၏လှိုင်းဂယက် သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးအားရိုက်ခတ်လာသည့်အလျောက် ငါတို့သည်

ဆိုဗီယက်အုပ်စုကို အထင်ကြီးလာရာမှအစ ၎င်းအုပ်စုကို အားကိုးအားထားပြုလိုစိတ်များပေါ် ပေါက်လာခဲ့ပေသည်။

အခက်အခဲတွေ့ကြုံနေရသူတစ်ဦးသည် ထွက်ရပ် လမ်းကို ရှာဖွေစမြဲဖြစ်၏။ ငါတို့ကိုယ်တိုင်ကလည်း မှန် ကန်သောလမ်းစဉ်တစ်ရပ်မချမှတ်တတ်သေးသဖြင့်

ငါတို့သည် အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးဟူသော ထွက် ရပ်လမ်းကိုရှာဖွေကြရာ အင်္ဂလိပ် အမေရိကန်တို့၏ ဝါဒလမ်းစဉ်များမှာ လူမျိုးငယ်များ၏အမျိုးသားခန်းကို

ငါတို့ကျေနပ်လောက်အောင်ပြတ်ပြတ်သားသား ရေး သားချမှတ်ထားသည်ကို မတွေ့ရချေ။ သို့သော် မာ့ခ်စ် လီနင်ဝါဒမှချမှတ်ထားသောအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး

လမ်းစဉ်များကို ငါတို့များစွာနှစ်ခြိုက်ခဲ့ပေသည်။

ဗမာပြည်ရေးရာကိုပြန်ကြည့်လျှင်လည်း ဖဆပလ အစိုးရသည် ပြုတ်ကျမယောင်ယောင်နှင့်အရစ်ကျရွေး ကောက်ပွဲစနစ်ဖြင့် အစိုးရအာဏာကိုဆက်လက်ထိန်း

သိမ်းထားနိုင်ပေသည်။ အစိုးရပြောင်းလဲလျှင် ငါတို့သည် သာမည်ဟူသောမျှော်လင့်ချက်များမှာလည်း ပျက်ပြား သွားခဲ့ပေသည်။

ဗမာပြည်နယ်စပ်သို့ တရုတ်ဖြူများဝင်ရောက် လှုပ်ရှားမှုကို အကဲဖြတ်ရာတွင် အမေရိကန်ကသွယ်ဝိုက် သောနည်းအားဖြင့် ငါတို့အားအကူအညီပေးလာပြီဟု

အစပိုင်းတွင် ငါတို့ထင်မှတ်ခဲ့ပေသည်။ တရုတ်ဖြူတပ် များနှင့်ငါတို့တပ်များပေါင်းပြီး ဗမာပြည်ကြီးကို သိမ်းနိုင် သည်ဟု ငါတို့စိတ်ကူးယဉ်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော်

ဖဆပလ အစိုးရကို ကြိုးကိုင်နိုင်ရန်အတွက် အမေရိကန်က တရုတ်ဖြူကိုလက်ကိုင်တုတ်အဖြစ် အသုံးချပြီး ဖဆပလ အစိုးရအား ကစားနေကြောင်းကို နောက်ပိုင်းတွင်

ငါတို့ သိရှိလာကြပေသည်။ ငါတို့ကိုလည်း အမေရိကန်က လက်ကိုင်တုတ်၊ ဓားစာခံပြုလုပ်လိုကြောင်းလည်း ငါတို့ သဘောပေါက်လာကြပေသည်။ ထို့ကြောင့်

တရုတ်ဖြူ အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သွယ်ဝိုက်သောအကူအညီရရေး ဟူသော မျှော်လင့်ချက်များမှာလည်း ပြိုလဲပျက်စီးခဲ့ လေသည်။

အခြားတော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည်လည်း ပြည်ကွန်ဖရင့်မှ အစပြု၍ ကွဲပြဲခဲ့ခြင်းမှာ ဤအချိန် တိုင်အောင်ပင်ဖာထေး၍ မရသေးဘဲအချင်းချင်းတိုက်

ကောင်းတုန်းအချိန်ဖြစ်ပေသည်။ ငါတို့မျှော်မှန်းထား သော ညီနောင်ပါတီများညီညွတ်ရေးသည်လည်း သူရူး တစ်ယောက်၏ဆောင်းတွင်းအိပ်မက်မျှသာဖြစ်ခဲ့ရသော

အချိန်လည်းဖြစ်ပေ၏။

ငါတို့၏အခြေအနေမှာလည်း ငါတို့၏ခေါင်း ဆောင်ကြီးများကျဆုံးပြီးသည့်နောက် ငါတို့သည် ခေါင်းဆောင်မရှိသော တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်ကို ဆက် လက်ဆင်နွှဲရင်း

နောက်လိုက်ငယ်သားများ တစ်စထက် တစ်စ လျော့နည်းသွားကာ တောကြိုအုံကြားချုံကြိုချုံ ကြားသို့ရောက်နေသောအချိန်လည်းဖြစ်ပေသည်။

ဤသို့သောအချိန်၊ ဤသို့သောအခြေအနေတို့တွင် ငါတို့သည် ပထမလမ်းစဉ်အတိုင်းသာ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဆိုပါက ငါတို့သည် မကြာမီအတော

အတွင်းပင် ပြုတ်ပြုတ်ပြုန်းကြချေမည်။ ဤအခြေအနေ များသည် ငါတို့အားလမ်းစဉ်အသစ်တစ်ရပ်သို့ အတင်း အကျပ်တွန်းပို့နေခဲ့ပေသည်။

ထို့ကြောင့်လည်းပူပူနွေးနွေးအောင်ပွဲဆင်ပြီးခါစ တရုတ်ပြည်တော်လှန်ရေးကို ငါတို့သည် အလွန်အားကျ ရကား ငါတို့သည်မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒလမ်းစဉ်အတိုင်း

ကျင့်သုံးရန်ငါတို့ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက လက်ခံလာကြပေ သည်။

ထိုအချိန်မှစ၍ ငါတို့၏တော်လှန်ရေးမှာလည်း လမ်းစဉ်ကူးပြောင်းရေးအဆင့်တွင် ရောက်ရှိနေသော ကြောင့် ငါတို့သည် ညီနောင်တော်လှန်ရေးပါတီအသီး

သီးနှင့်အတိုက်အခိုက်ရပ်စဲရေးများပြုလုပ်ကာ ဖဆပလ အစိုးရအားတစ်ဦးတည်းသောရန်သူအဖြစ် ဦးတည် တိုက်ခိုက်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေသည်။ ငါတို့သည်

ကေအင်န်ယူတပ်ဦးပါတီကိုလည်း ပါတီစနစ်အတိုင်း တည်ဆောက်ပြီးမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒလမ်းညွှန်မှုကိုခံယူ ခဲ့ပေသည်။ စစ်ရေးအားဖြင့်လည်း ငါတို့၏တပ်အချို့ကို

ပြောက်ကျားတပ်များအဖြစ်ဖွဲ့စည်းပြီး ခံစစ်ရှင်နည်း ပရိယာယ်များကို စမ်းသပ်လာခဲ့သည်။

ဤသို့ ပထမလမ်းစဉ်မှဒုတိယလမ်းစဉ်သို့ ကူးပြောင်းရေးအဆင့်ကို မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် ၁၉၅၂ ခုနှစ် တစ်နှစ်လုံးနှင့်အရှေ့ပိုင်းတွင် ၁၉၅၃ခုနှစ်မှ ၁၉၅၄

ခုနှစ်ကုန်အထိ အချိန်ကာလအားဖြင့် ပိုင်းခြား သတ်မှတ်ရပေမည်။

(ကော်သူးလေ တော်လှန်ရေးစစ်တမ်း စာမျက်နှာ ၁၉မှ ၂၃အထိ)

ကေအင်န်ဒီအိုများအကြီးအကျယ်ရှုံးနိမ့်လာကြခြင်း မှာ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုမရှိဘဲ စစ်ရေးဝါဒသက်သက် ကို ကျင့်သုံးခြင်းကြောင့်ဟု ကေအင်န်ယူခေါင်းဆောင်

များက အကဲဖြတ်ကြသည်။ အနောက်အုပ်စုကို လိုလား သောကြောင့် လက်ယာဝါဒီများဟု သတ်မှတ်ခံရကာ အခြားသောင်းကျန်းသူများကလည်း ဆန့်ကျင်တိုက်

ခိုက်ခဲ့ကြသောကြောင့် နှစ်ဖက်ညှပ်၍ စစ်ရေးတွင် ကျဆုံးခဲ့ရသည်ဟု ယူဆသည်။ ထို့ကြောင့်ကေအင်န် ယူခေါင်းဆောင်များသည် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကိုလက်ခံ သော

ကေအင်န်ယူပါတီကိုတည်ဆောက်ရန်ကြိုးပမ်း လာကြတော့၏။

၁၉၅၃ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉ရက်တွင် ကရင်လက်နက် ကိုင်ခေါင်းဆောင်များသည် မြောင်းမြခရိုင်၊ ဝါးခယ်မ မြို့နယ်၊ ပရိုက်သောင်တန်းရွာအနီးရှိ စခန်းတစ်နေရာ တွင်

ကွန်ဖရင့်တစ်ရပ်ကိုကျင်းပခဲ့သည်။ ယင်းကွန်ဖရင့် ကို ဝိန့်ထောင်ကွန်ဖရင့်ဟုခေါ်သည်။ ကေအင်န်ယူတို့၏ ပထမလမ်းစဉ်မှာ လူမျိုးရေးကို အခြေခံသောလမ်းစဉ်

ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဝိန့်ထောင်ကွန်ဖရင့်သည် ပထမ လမ်းစဉ်ကိုပြောင်း၍ ဒုတိယလမ်းစဉ်ကိုချမှတ်ပေး လိုက်သည်။ မဟာမိတ်သောင်းကျန်းသူများဖြစ်သော

ပအိုဝ်းနှင့်မွန်သောင်းကျန်းသူများကိုလည်း ပြည်နယ် များခွဲပေးလိုက်သည်။ ဒုတိယလမ်းစဉ်အရ ကရင် တော်လှန်ရေးအတွက် ပါတီ၊ တပ်မတော်နှင့် တပ်ပေါင်း

စုရှိရမည်ဟုချမှတ်ကြသည်။ သို့နှင့်ကေအင်န်ယူပါတီ ဟူ၍ပေါ်ပေါက်လာသည်။

၁၉၅၄ခုနှစ် ဇွန်လမှ စက်တင်ဘာလအထိ မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်တွင် ပါတီဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး တစ်ရပ်ကျင်းပပြီး အောက်ပါဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ် ပြန်သည်-

(က) ကေအင်န်ယူပါတီလမ်းစဉ်။

(ခ) နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်။

(ဂ) စည်းရုံးရေးလမ်းစဉ်။

(ဃ) မြေယာလမ်းစဉ်။

(င) ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးလမ်းစဉ်။

(စ) စစ်ရေးလမ်းစဉ်။

(ဆ) ကေပီအယ်အေ နှင့် ကေပီဂျီအက်(ဖ်) ဖွဲ့ စည်းပုံစည်းကမ်းဥပဒေများရေးဆွဲရေး။

(ဇ) စီးပွားရေးစီမံကိန်းများရေးဆွဲခြင်း။

(ဈ) စစ်ဆင်ရေးရေးဆွဲခြင်း။

(၁) ပူးတွဲစစ်ဆင်ရေး။

(၂) မိမိပါတီအဖွဲ့အစည်းစစ်ဆင်ရေး။

ကေအင်န်ယူတို့သည် ပေါ်လစီနှင့်လုပ်ငန်းစဉ် များကို ၁၉၅၄ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင်ရေးဆွဲချမှတ်ပြီး နောက် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ၁၉၅၄ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ၊

အောက်တိုဘာလများတွင် မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်တပ်မှူးပေါင်းစုံကွန်ဖရင့်ကျင်းပခဲ့သည်။ ကွန်ဖရင့် တွင် ဗဟိုကော်မတီ၏လမ်းစဉ်ကိုအတည်ပြုလိုက်ကြပြီး ဇုန်နယ်များကို

အောက်ပါအတိုင်းခွဲခြားကြပြန်သည်။

(က) ဇုန်(၁)။ ညောင်တုန်းမြစ်ကမ်းမှ သာရဝေါ အထိ အမှတ်(၁)ခရိုင်အဖြစ်သတ် မှတ်သည်။ အမှတ်(၃)ခရိုင်ကို ညောင်တုန်းတောင်ဘက်မှရန်ကုန် အထိ၊

အမှတ်(၆)ခရိုင်ကို ပဲခူးရိုးမ အဖြစ် သတ်မှတ်၍ ယင်းအမှတ် (၁) (၃) (၆)ခရိုင်များကို ဇုန်(၁) တွင်းထည့်သွင်းရန်။

(ခ) ဇုန်(၂)။ ဇုန်(၂)တွင် အမှတ်(၄)(၇)နှင့်(၈) ခရိုင်များပါဝင်ပြီး အမှတ်(၄)မှာ ဟင်္သာတခရိုင်၊ အမှတ်(၇)မှာ ဓနု ဖြူ၊ ညောင်တုန်းနှင့်မအူပင်မြို့နယ် များ၊

အမှတ် (၈)ခရိုင်မှာ ငဝန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်းခြေသံတွဲ နယ်စပ်အထိတို့ဖြစ်သည်။

(ဂ) ဇုန်(၃)။ ဇုန်(၃)တွင်အမှတ်(၂)နှင့်(၅) ခရိုင် တို့ပါဝင်ပြီး အမှတ်(၂)ခရိုင်မှာ ပုသိမ်အရှေ့ပိုင်းနှင့်မြောင်းမြခရိုင် တစ်ခုလုံး၊ အမှတ်(၅)ခရိုင်မှာ ဖျာ

ပုံခရိုင်တို့ဖြစ်သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဇုန်အသီးသီးကို ဗဟို ကော်မတီက ခေါင်းဆောင်စေခဲ့သည်။ တပ်များကို လည်း ပြန်လည်ကျုံ့ပစ်လိုက်ပြီး မူလကတပ်များကို

ကေအင်န်ယူအက်(ဖ်) ကေအင်န်ယူတပ်ရင်း(၁)၊ (၂) (၃)အဖြစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ကေပီဂျီ အက်(ဖ်) တပ်မဟာ(၄)နှင့်(၅)ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းလိုက် သည်။

သို့ရာတွင် ပဲခူးရိုးမကြီးတစ်ခုလုံးနှင့် အရှေ့ ကော်သူးလေတွင် ဇုန်နယ်များမဖွင့်နိုင်ခဲ့ကြသေးပေ။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ် ဩဂုတ်လ ၁၂ရက်တွင်စောဘဦးကြီး

သေဆုံးပြီးနောက်ကေဂျီဘီ ဟူ၍ ဂျေဖူးညို ဦးစီး သော ကော်သူးလေ ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်း ခဲ့သေးသည်။ ယင်းအဖွဲ့သည်လည်း ၁၉၅၅ခုနှစ်အထိ

တည်မြဲနေခဲ့သည်။ ကေအင်န်ယူသောင်းကျန်းသူများ၏ လှုပ်ရှားမှုတွင် အရှေ့ကော်သူးလေနယ်နှင့်အနောက် ကော်သူးလေနယ်သည် ထိုအချိန်ကပုံသဏ္ဌာန်ချင်း

မသိမသာကွာခြားနေခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ကေအင်န်ယူ ပါတီဗဟိုသည် ရံဖန်ရံခါတွင် ဒေါနတောင်တန်း၊ ဖာပွန် ကော့ကရိတ်နယ်များမှ ကေအင်န်ဒီအိုများအပေါ်တွင်

ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရရှိသည့် ၁၉၄၈ခုနှစ် မှစ၍ ရောင်စုံသောင်းကျန်းသူများပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ ၁၉၄၉ခုနှစ်သည် အခြေအနေအဆိုးဆုံးနှစ်ဖြစ်ခဲ့ သည်။

၁၉၅ဝပြည့်နှစ်မှစ၍ သောင်းကျန်းမှုအရှိန် အဟုန်မှာလျော့ပါးလာခဲ့ရသည်။ ကေအင်န်ယူ၊ ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ မွန်၊ ပအိုဝ်း၊ ပဒေါင်စသည့်

ရောင်စုံသောင်းကျန်းသူများအား တပ်မတော်မှ တိုက် ခိုက်နှိမ်နင်းနေရစဉ်မှာပင် ကေအမ်တီကျူးကျော်မှု ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ သောင်းကျန်းသူများသည် ပြည်ပရန်

ကေအမ်တီကျူးကျော်မှုကိုအခွင့်ကောင်းယူ၍ နောက် ကျောကိုဓားနှင့်ထိုးခြင်း၊ ပြည်ပရန်နှင့်ပူးပေါင်း၍ အမျိုး သားရေးသစ္စာဖောက်ခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်ခဲ့ကြသော်လည်း

တပ်မတော်သည်သောင်းကျန်းသူများအား လျော့နည်း သည်ထက်လျော့နည်းအောင် ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့လေသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် အနောက်အုပ်စုလိုလား သည့် လက်ယာယိမ်းအယူအဆများမှ အရှေ့အုပ်စုကို အားကိုးသည့်လက်ဝဲဝါဒီများအဖြစ်သို့ကူးပြောင်းလာ သည်။

သို့သော်ခေါင်းဆောင်များသည် အောက်ခြေ ငယ်သားများအထိ တစ်ပြေးတည်းပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ခေါင်းဆောင်များ၌ပင်လျှင် အချို့ခေါင်း

ဆောင်များမှာလက်ဝဲဝါဒီများမဟုတ်ခဲ့ကြ။ ကေအင်န် ယူပါတီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ကြိုးကိုင်ခြယ် လှယ်မှုကို တစ်စတစ်စခံယူလာရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူ

နစ်ပါတီအတွင်းမှ နိုင်ငံရေးအယူအဆကွဲပြားမှုဂယက် များသည် ကေအင်န်ယူပါတီကိုပါ ရိုက်ခတ်ထိပါးခဲ့ သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် လက်ဝဲအယူအဆသို့ ပြောင်းလဲလာသည်နှင့်အမျှ အခြားလက်ဝဲဝါဒီသောင်းကျန်းသူများနှင့် ပြေလည်မှုအတန်အသင့်ရလာသော် လည်း

မိမိ၏အဖွဲ့အစည်းအတွင်း၌မူ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ များရှုပ်ထွေး၍လာသည်။ ဒေါက်တာမောင်မောင်၏ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း စာအုပ် စာမျက်နှာ

၃၃တွင် ကေအင်န်ယူတို့၏ဒုတိယလမ်း စဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားသည်။

'၁၉၅၃ခုနှစ်မှ ၁၉၆ဝပြည့်နှစ်ပိုင်းတွင် အနောက် ကိုစွန့်ခွာ၍ အရှေ့ကိုမျှော်ကြပြန်သည်။ လက်ဝဲဝါဒီ များကိုလေ့လာခံယူကြသည်။ ဝါဒစွဲလွန်၍ အချင်းချင်း ပင်

သူကဓနရှင်ပေါက်စ၊ ငါကမှပစ္စည်းမဲ့ဟုပြိုင်ဆိုင် လာကြသည်။ လယ်တစ်ဧက ငွေတစ်ဆယ်လောက်မှ မပိုင်တဲ့ကျွန်တော်တို့ကိုတောင်မှ ဓနရှင်ပေါက်စဟု

ခေါ်ကာခေါင်းဆောင်နေရာမှ ဖယ်ရှားရန်လုပ်ကြပါ သည်ဟု စောဟန်တာသာမွှေးက ဆိုလေသည်။ ဖောက် ပြန်ရေးသမား၊ သွေဖည်ရေးသမားစသည်ဖြင့် အပြန်

အလှန်ခေါ်ဝေါ်စွပ်စွဲကာအချင်းချင်းကဲ့ရဲ့ကြရသည်သာ အဖတ်တင်သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် စစ်ရေးဝါဒီများအဖြစ်မှ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုရှိသူများအဖြစ်ကိုပြောင်းလဲရာ တွင် ကရင်လက်နက်ကိုင်အားလုံးတစ်ချိန်တည်းတွင်

ပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပဋိပက္ခများစွာပေါ်ပေါက်ခဲ့ ရလေသည်။

ကေအင်န်ယူတို့၏ဒုတိယလမ်းစဉ်မှာလက်ဝဲ ယိမ်းသောလမ်းစဉ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ဦးဆောင်မှုကိုခံယူရတော့သည်။

ဒုတိယလမ်းစဉ်၏အကျိုးသက်ရောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကော်သူးလေတော်လှန်ရေးစစ်တမ်း(၁၉၅၉)တွင် အောက်ပါအတိုင်းတွေ့ရသည်-

ဒုတိယလမ်းစဉ်အရ ငါတို့ဆောင်ရွက်နေကြသည့် ကာလအပိုင်းအခြားကိုမြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတွင် ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစ၍ ယနေ့အထိဟုသတ်မှတ်ရပေမည်။ အရှေ့

တိုင်းတွင်မူကား ၁၉၅၅ ခုနှစ်မှစ၍သာ အတိအကျ စတင်ခဲ့ပေသည်။

ဒုတိယလမ်းစဉ်သည်အောက်ပါသဘောတရား အချက်အလက်များအပေါ်အခြေခံရပေသည်-

• စစ်ရေးသည် နိုင်ငံရေး၏အဆက်ဖြစ်သော ကြောင့် ငါတို့၏လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး တိုက်ပွဲသည် ကရင့်နိုင်ငံရေးကိုဆက်လက်

လုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။

• နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုကို စစ်ရေးကခံယူရ မည်။

• ငါတို့၏တော်လှန်ရေးကို ပထမလမ်းစဉ်မှာကဲ့ သို့ စစ်ရေးက ဦးဆောင်မှုမပေးတော့ဘဲ နိုင်ငံရေးကဦးဆောင်မှုပေးရမည်။

• ငါတို့၏တော်လှန်ရေးသည် လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲဖြစ်၍ လက်နက်ကိုင်စည်းရုံးရေးသည် အဓိကစည်းရုံးရေးအသွင်ဖြစ်သည်။

• ငါတို့၏တော်လှန်ရေးသည်အမျိုးသားလွတ် မြောက်ရေးတိုက်ပွဲနှင့်လူတန်းစားလွတ်မြောက် ရေးတိုက်ပွဲဟူသောအသွင်နှစ်ရပ်ကိုဆောင် သည်။

• ငါတို့၏တော်လှန်ရေးသည် ဗမာနိုင်ငံပြည်သူ့ ဒီမိုကရေစီတော်လှန်ရေး၏အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။

• ဗမာပြည်တော်လှန်ရေးသည် တရုတ်ပြည် တော်လှန်ရေးနှင့်ဆင်သဖြင့် တရုတ်တော်လှန် ရေး၏သင်ခန်းစာများကိုနည်းယူရမည်။

• ဗမာပြည်သည် ပဒေသရာဇ်တစ်ပိုင်း ကိုလိုနီ တစ်ပိုင်းနိုင်ငံဖြစ်သည်။

• ဗမာပြည်၏စီးပွားရေးသည် အဓိကအားဖြင့် နယ်ချဲ့လက်ထဲတွင်ရှိသည်။

• ဖဆဆိုရှယ်အစိုးရသည် အဓိကအားဖြင့် နယ်ချဲ့အလုပ်အကျွေးပြုအစိုးရဖြစ်သည်။

• ဖဆဆိုရှယ်အစိုးရသာလျှင် ဗမာပြည် တော်လှန်ရေး၏ တစ်ဦးတည်းသော ရန်သူ ဖြစ်သည်။

• ကေအင်န်ယူအစည်းအရုံးကို ပါတီစနစ်အရ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရမည်။

• ကေအင်န်ယူပါတီဖြစ်လာလျှင် မာ့ခ်စ်လီနင် ဝါဒ၏လမ်းညွှန်မှုကိုခံယူရမည်။

• ကေအင်န်ယူပါတီ၏လက်အောက်တွင် သက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုလုပ်ငန်းအလိုက်ဖွဲ့ စည်းထားသောလူထုအဖွဲ့အစည်းများရှိရမည်။

• ပါတီ၊ စစ်တပ်နှင့်လူထုတို့သည် တစ်သား တည်းဖြစ်စေရမည်။

• လယ်သမားလူတန်းစား၏ဘဝကိုမြ§င့်တင်ရ မည်။

• ကရင်အမျိုးသားညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစုကို တည်ဆောက်ရမည်။

• လူမျိုးစုတိုင်း ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ရှိရမည်။

• လူမျိုးငယ်ညီညွတ်ရေးတပ်ဦးတစ်ရပ်ကို တည်ဆောက်ရန်လိုသည်။

• တော်လှန်ရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့အစည်းများ နှင့် အခြေအနေအရ ပူးတွဲဆောင်ရွက်သင့် သည်။

• တော်လှန်ရေးအင်အားစုအားလုံးတို့၏ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစုကြီးတစ်ရပ်တည် ဆောက်ရန်လိုသည်။

ဤသဘောတရားများဖြင့် ၂၆-၆-၅၆ရက်၌ ကျင်းပသောဒုတိယအကြိမ်မြောက်ကော်သူးလေ ပြည် လုံးဆိုင်ရာ ကွန်ဂရက်တွင်အောက်ပါရည်ရွယ်ချက်နှင့်

လုပ်ငန်းစဉ်များကို ငါတို့တင်သွင်းအတည်ပြုခဲ့ကြ ပေသည်။

ရည်ရွယ်ချက်။(၁) ကရင်အမျိုးသားများ၏ အချုပ် အခြာအာဏာပိုင် ကရင်ပြည်နယ် ရရှိရေး။

(၂) မြန်မာပြည်ရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုး စုအားလုံး အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် ပြည်နယ်များရရှိရေး။

(၃) ဆန္ဒအရပူးပေါင်း၍ စည်းလုံး ညီညွတ်လွတ်လပ်ပြီး ငြိမ်းချမ်း သာယာသော ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော်သစ်ကို

တည်ဆောက်ရန်။

(၄) အဆုံးသတ်ရည်မှန်းချက်အားဖြင့် ထာဝစဉ်ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ဆိုရှယ်လစ် လောကတည်ဆောက်ရန်။

အဓိကရန်သူ။ နယ်ချဲ့ပဒေသရာဇ်။

အဓိကတိုက်ကွင်း။ ဖဆဆိုရှယ်အစိုးရ။

တော်လှန်ရေးအင်အားစုအနေအထား။ (၁) အလုပ်သမားလူတန်းစားကရှေ့ဆောင် ၍ (၂) တောင်သူလယ်သမားလူတန်းစားကို မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ

(၃) လူမျိုးစုများ၊ အရင်းရှင်ပေါက်စနှင့် လူလတ်တန်းစားများ ပူးပေါင်းပြီး(၄) တိုင်းရင်းသားဓနရှင်များကို နယ်ချဲ့ဆန့် ကျင်သောအခါတွင် ပူးပေါင်းရမည်။

'ဤအချက်နှင့်လုပ်ငန်းစဉ်များကိုရေးဆွဲထား သောပုံသည် သေနင်္ဂဗျူဟာဆန်ပေသည်။ ၎င်းသေနင်္ဂဗျူဟာပါ အင်အားစုအနေအထားကိုကြည့်လျှင် အလုပ်

သမားလူတန်းစားက ရှေ့ဆောင်ရန်ကိုတွေ့ရှိရပေ သည်။ သို့သော်လက်တွေ့မှာမူကား ကရင်အမျိုးသား များထဲတွင် အလုပ်သမားလူတန်းစား၏အင်အားမှာ

အလွန့်အလွန်နည်းပါးသည်ကိုတွေ့ရှိရပေသည်။ ထို့ ကြောင့် အလုပ်သမားလူတန်းစားကသာလျှင် ဦးဆောင် မှုပေးရမည်ဆိုပါက ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ဦးဆောင်မှုကို သာ

ငါတို့ခံယူရပေမည်။ သို့သော်လည်း ကွန်မြူနစ်ပါ တီမှာလည်း သခင်သန်းထွန်းခေါင်းဆောင်သော ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်သခင်စိုးခေါင်းဆောင်သော

အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီဟူ၍ ကွဲပြားနေပေရာ မည်သည့် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ဦးဆောင်မှုနောက်သို့ လိုက်ရမည်မှာ ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်ပေသည်။

တစ်ဖန် ၎င်းသေနင်္ဂဗျူဟာတွင် တောင်သူလယ်သမားလူတန်းစားကို အဓိကမဟာမိတ်ဖွဲ့ရမည်ဆိုပေ သည်။ သို့သော်ဖြစ်ရပ်အမှန်ကား ကရင်အမျိုးသား

အများစုကား တောင်သူလယ်သမားများဖြစ်ကြ၏။ ထို့ ကြောင့် ကရင်တောင်သူလယ်သမား လူတန်းစားသည် ငါတို့တော်လှန်ရေး၏ အဓိကမဟာမိတ်မဟုတ်ဘဲ

အဓိကအင်အားစုသာလျှင် ဖြစ်ရပေမည်။ ထို့ကြောင့် ကရင်တောင်သူလယ်သမားလူတန်းစားကို အဓိက မဟာမိတ်အဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်းအားဖြင့် သေနင်္ဂဗျူဟာ ရေး

မှားယွင်းမှုရှိပေသည်။

၎င်းနောက် အရင်းရှင်ပေါက်စလူတန်းစား၊ လူလတ်တန်းစားတို့နှင့်ပူးပေါင်းပြီး တိုင်းရင်းသား ဓနရှင်များကို အခါအားလျော်စွာ ပူးပေါင်းရမည်ဟု

ချမှတ်ထားပြန်သဖြင့် ရန်သူလူတန်းစားပျောက်ကွယ် လုမတတ်ဖြစ်သွား၏။ ထို့အပြင် ယာယီမဟာမိတ်ဖွဲ့ ရမည့် လူတန်းစားများ အစရှိသည်တို့ကိုလည်း

သတ်မှတ်မထားခဲ့သဖြင့် သေနင်္ဂဗျူဟာရေးအမြင်နှင့် ကြည့်လျှင် တိကျပြတ်သားခြင်းမရှိသည့် ရှုပ်ထွေးသော သေနင်္ဂဗျူဟာသာ ဖြစ်သည်ဟုမှတ်ချက်ချရပေမည်။

ဤရှုပ်ထွေးသော သေနင်္ဂဗျူဟာ မှပေါက်ဖွားလာသော နည်းပရိယာယ်ရေး လုပ်ငန်းမှန်သမျှသည်လည်း ရှုပ်ထွေးနေမည်သာ ဖြစ်ပေသည်။

ထို့ကြောင့် ငါတို့သည် ငါတို့တော်လှန်ရေး၏ အသွင်လက္ခဏာများကို ကျကျနနမငုံမိသောကြောင့် ငါတို့ရေးဆွဲသတ်မှတ်ခဲ့သောသေနင်္ဂဗျူဟာ နှင့်နည်း

ပရိယာယ်များတိုက်ပွဲအသွင်၊ စည်းရုံးရေးအသွင်များ နှင့် ကြွေးကြော်သံများသည် အံကိုက်ခြင်းမရှိဘဲ သပွတ်အူလိုက်နေကာ ငါတို့၏အသွေးအရောင်များ

မှာလည်း နီသယောင်ယောင်၊ ဖြူသယောင်ယောင် ရှိနေကြပေသည်။ ဤသို့သော ဖြစ်ရပ်များသည်ကား ငါတို့တော်လှန်ရေးအတွက် အန္တရာယ်အလွန်များပေ သည်။

တစ်ဖန်ဤဒုတိယလမ်းစဉ်အရ ဆောင်ရွက်ခဲ့ သောကာလအပိုင်းအခြားအတွင်း ငါတို့၏နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေး၊ ပါတီရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး

အစရှိသည်တို့ ပြန်လည်ဆန်းစစ်ရန် လိုအပ် ပေသည်။ ငါတို့သည် ကျဉ်းမြောင်းသော လူမျိုးရေး အသိမှ တစ်ဆင့်တက်၍ နိုင်ငံရေးအယူအဆများကို

လက်ခံလာကြခြင်းမှာ ငါတို့အတွက် အောင်မြင်ချက်ဟု ဆိုရပေမည်။ ငါတို့တပ်မှူးတပ်သားများသည်လည်း ဤနိုင်ငံရေးသဘောတရားများကြောင့် စာရိတ္တရေး၊

လူထုဆက်ဆံရေး၊ စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်ရေးတို့တွင် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာခဲ့ခြင်းမှာ ငါတို့၏ကြီးမားသော အောင်မြင်ချက်ဖြစ်ပေသည်။

နိုင်ငံရေးအရ ဤသို့သောအောင်မြင်ချက်များရှိ သော်လည်း ဤအောင်မြင်ချက်များသည် ငါတို့ ကော်သူးလေတစ်ပြည်လုံးအတွက်အကျုံးဝင်သည် မဟုတ်ပေ။

အရှေ့တိုင်းတွင် နိုင်ငံရေးအရတိုးတက်မှု မှာ နှေးကွေးလှပြီး ငါတို့၏နိုင်ငံရေး၊ သဘောတရားရေး အမြင်သစ်များကို ယခုထက်တိုင်လက်မခံသူအများ

အပြားရှိနေပေသေးသည်။ ထိုနည်းတူစွာမြစ်ဝကျွန်းပေါ် တိုင်းတွင်လည်း နိုင်ငံရေးအရတစ်ပြေးညီစွာ တိုးတက်ခဲ့သည်မဟုတ်ပေ။ တိတိကျကျဖော်ပြရလျှင်

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တပ်မဟာ(၁)၊ (၄) နှင့် (၇) ဧရိယာ တို့မှလွဲ၍ ကျန်ဧရိယာများသည် သဘောတရားရေးရာ တွင် အဆင့်အတန်းလွန်စွာနိမ့်ကျလျက်ရှိနေပေသေး သည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးအယူအဆနှင့်ပတ်သက် လျှင် ငါတို့သည် အနည်းငယ်မျှသော ငါတို့၏ရဲဘော် များကို ပြုပြင်နိုင်ခဲ့သလောက် ကျန်ရဲဘော်များနှင့်

ကရင်လူထုကြီးအား နိုင်ငံရေးအရတက်ကြွလာကြ အောင် နှိုးဆွခြင်းမပြုနိုင်သေးပေ။

ငါတို့၏နိုင်ငံရေးအယူအဆပြောင်းလဲလာသည် နှင့်အမျှ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏လိမ္မာပါးနပ်သော လမ်းညွှန်မှုအောက်သို့ ငါတို့ကိုယ်ငါတို့မသိဘဲ တဖြည်း

ဖြည်းရောက်ခဲ့ကြသည်မှာ ငါတို့မငြင်းကွယ်နိုင်ပေ။ ထို့ကြောင့်လည်း ငါတို့၏လုပ်ငန်းစဉ်များရေးဆွဲ ချမှတ်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ ပါတီတွင်း၊ တပ်တွင်း

ပညာပေးရေးတွင်လည်းကောင်း၊ ငါတို့သည် ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ အတွေ့အကြုံများ၊ စာရွက်စာတမ်းများတို့ကို ငါတို့မှီငြမ်းပြုခဲ့ကြပေသည်။ ပြည်သူလူထုအနေဖြင့်

လည်း ငါတို့သည် ကွန်မြူနစ်များဖြစ်ကုန်ပြီဟု အထင်အမြင်ရှိလာကြပေသည်။ ငါတို့၏လုပ်ငန်းစဉ် များသည်လည်း ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ဗမာပြည်

တော်လှန်ရေးသေနင်္ဂဗျူဟာတွင် အကျုံးဝင်လာရ ပေသည်။ ဥပမာဆိုလျှင် သုံးပါတီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစုက ဒီမိုကရေစီငြိမ်းချမ်းရေးညွန့်ပေါင်း အစိုးရဖွဲ့ရေး၊

ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ တရုတ်ဖြူ တိုက်ထုတ်ရေးတို့ကို ကြွေးကြော်လျှင် ငါတို့ကလည်း ဤအတိုင်းပင် ကြွေးကြော်ခဲ့ကြသည်။ ကွန်မြူနစ် ပါတီက

စေ့စပ်ရေးဖြင့်ပြည်တွင်းစစ်ကို ရပ်စဲလော့၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းလော့ ဟု ကြွေးကြော်လျှင် ငါတို့ကလည်း ထိုနည်းအတိုင်း

ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

(ကော်သူးလေတော်လှန်ရေးစစ်တမ်းစာမျက်နှာ ၂၃မှ ၂၉အထိ)

ကေအင်န်ယူများသည် စစ်ရေးအရရှုံးနိမ့်လာ သဖြင့် နိုင်ငံရေးအရပြန်လည် အဖတ်ဆယ်နိုင်စေရန် လမ်းစဉ်ပြောင်းလဲလာသကဲ့သို့ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်

ပါတီသည်လည်း စစ်ရေးအရရော နိုင်ငံရေးအရပါ ရှုံးနိမ့်လာသဖြင့် ပြန်လည်အဖတ်ဆယ်ရန်မူဝါဒလမ်း စဉ်များကို အပြောင်းအလဲလုပ်လာရသည်။ အလံနီ ပါတီ၊

ပြည်သူ့ရဲဘော်တို့နှင့် လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက် ကြသည်အထိပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခဲ့ကြရာမှ သုံးပါတီ ညီညွတ်ရေးကို ကြွေးကြော်လာကြသည်။ ကေအင်န်ယူ များကို

နယ်ချဲ့နောက်မြီးဆွဲလက်ယာဝါဒီများဟု သတ်မှတ်ထားရာမှ လက်ဝဲဆန်လာသောအခါ လက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သိမ်းသွင်းရန် ကြိုးစားလာသည်။ [1]

၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၄ ရက်မှ စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်အထိ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီ ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့(ပီစီပီ)တို့မှ

ကိုယ်စားလှယ်တို့သည် ပါတီတစ်ခုတည်း ဖြစ်ပေါ်ရေး အတွက် သုံးပါတီညီညွတ်ရေး ကွန်ဖရင့်တစ်ရပ် ကျင်းပ ကြသည်။ ၇၅ ရက်တိုင်တိုင်ကျင်းပ

သော ထိုကွန်ဖရင့်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးညွန့်ပေါင်းအစိုးရလမ်းစဉ်ကို ဆွေးနွေးကာ သဘောတူညီချက်များရရှိခဲ့ကြသည်။ ဗမာပြည် ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ

တော်လှန်ရေး၏ အခြေခံ ဝါဒနှင့်လမ်းစဉ်၊ ထာဝစဉ်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တစ်မျိုးသားလုံး ညီညွတ်သွေးစည်းကြဟူသော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ညီညွတ်

ရေး လမ်းစဉ် တို့ကို ဆုံးဖြတ် ခဲ့ကြသည်။

ထို့အပြင် စစ်ရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ စည်းရုံးရေးများ တွင် ပူးတွဲဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် သုံးပါတီ ဗဟို ပူးတွဲကော်မတီများကိုလည်းဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။

သုံးပါတီသဘာပတိအဖွဲ့(နိုင်ငံရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့) သည် သုံးပါတီ တစ်ပါတီဖြစ်ရေး၊ အမျိုးသားညီညွတ် ရေးတပ်ပေါင်းစုပေါ်ပေါက်ရေး၊ တစ်ခုတည်း

သော ပြည်သူ့တပ်မတော်ပေါ်ပေါက်ရေးတို့ကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားရန် သဘောတူညီထားကြသည်။ သို့သော် သုံးပါတီညီညွတ်ရေးမှာအထက်

အဖွဲ့အစည်း အတွင်း၌ပင် နိုင်ငံရေးအယူအဆကွဲလွဲမှုများကြောင့် အောက်ခြေအဆင့်အထိ မခိုင်မြဲနိုင်ခဲ့ပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီနှင့်ရဲဘော်ဖြူတို့ သုံးပါတီညီညွတ်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေချိန်တွင် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံ၏အရှေ့ဘက်

တစ်လွှားလုံး တွင် ကေအမ်တီတရုတ်ဖြူကျူးကျော်ရေးသမားများအား စစ်ဆင်ရေးကြီးများဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက်မောင်းထုတ်ရ သည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများမှာမူ တရုတ်ဖြူနှင့်အတိ အလင်းပေါင်းသင်းနေကြသည်။ ထိုအတောအတွင်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အခွင့်ကောင်း

ယူ၍ တပ်စခန်းငယ်များကိုဝင်ရောက်စီးနင်းခြင်း၊ ကေအမ်တီ ဆန့်ကျင်ရေးအကြောင်းပြ၍ အင်တောကျောက်ဂူဒေသ တွင် ဝင်ရောက်

အခြေချခြင်း၊ ဖြူး၊ ညောင်ပင်သာဒေသ တွင် တပ်မတော်ကို ချုံခိုတိုက်ခိုက်၍ နှောင့်ယှက်ခြင်း များကိုပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဗဟိုဌာနချုပ်ကို ၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ပျဉ်းမနားနယ်မှ ပခုက္ကူ ယောဒေသသို့ ပြောင်းရွှေ့လိုက်သည်။ သုံးပါတီ

ညီညွတ်ရေး ဆွေးနွေးချိန်တွင်မူ မုံရွာ-ပုလဲဒေသသို့ ပြောင်းရွှေ့ထားသည်။ သို့သော်ထိုနေရာတွင် သုံးလသာ ကြာမြင့်ပြီးနောက် ၁၉၅၂ ခုနှစ်၊

အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ ပခုက္ကူ-ယောချောင်းကို ပြန်ရွှေ့ပြန် သည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ သရက်လက်ပန်ခုန်ရွာ

တွင် ဗဟိုဌာနချုပ်ဖွင့်လှစ်ပြီး မေလမှစက်တင်ဘာလအထိ မင်းဘူး-စေတုတ္တရာ ဒေသ၊ အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ ပခုက္ကူ- ယောချောင်း

ဒေသ၊ ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ဇူလိုင်လအထိ မုံရွာ-ပုလဲဒေသ၊ ဩဂုတ်လမှ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ ပခုက္ကူ-ယောချောင်းဒေသ စသည်ဖြင့်

ဗဟိုဌာနချုပ်သည် နေရာအမျိုးမျိုး ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အလံနီများ အများဆုံးရှိသည့် ဧရာဝတီအနောက်ခြမ်း ဒေသတွင်

ဗဟိုဌာနချုပ်ဖွင့်လှစ်ခြင်းဖြင့် သုံးပါတီ ညီညွတ်ရေးတွင် အပေါ်စီးရအောင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ သည်။ သို့သော် အောင်မြင်မှုမရခဲ့ပေ။

သခင်စိုး၏ အလံနီပါတီသည် သုံးပါတီညီညွတ် ရေးတွင် ကွန်ဖရင့်မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ငြိမ်းချမ်းရေး ညီညွတ်ရေးလမ်းစဉ်ကို အန္တရာယ်ရှိသည်ဟု

ယူဆခဲ့ သည်။

ထို့ကြောင့် ပြန်လည်စဉ်းစားမည်ဟု ဆိုလာကြ သည်။ အလံနီတို့၏ တောင်းဆိုချက်အတိုင်း သုံးပါတီ ခေါင်းဆောင်များ ပြန်လည်ဆွေးနွေးကြသော်

လည်း ပြေလည်မှုမရှိခဲ့ပေ။ သို့နှင့်သုံးပါတီဆက်ဆံရေးမှာ အခြေအနေတင်းမာလာခဲ့ရသည်။ သခင်စိုးက သုံးပါတီ လမ်းစဉ်ကို စေ့စပ်ရေးလမ်းစဉ်

အဖြစ် စွပ်စွဲလိုက်သည်။

သခင်သန်းထွန်းပါတီနှင့် ပြည်သူ့ရဲဘော်တို့သည် အချောင်သမား မင်ရှီဗစ်များဖြစ်သည်ဟူ၍လည်း စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ အလံနီများသည် ကျန်နှစ်ပါတီ

အပေါ် သံသယဝင်နေပြီဖြစ်သဖြင့် အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီစုံ ကွန်ဖရင့်တွင် ကျန်နှစ်ပါတီကို ပုတ်ခတ်တော့သည်။

၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ မေလနှင့်ဇွန်လတွင် သုံးပါတီ သဘာပတိအဖွဲ့ အစည်းအဝေးကျင်းပပြီး သုံးပါတီ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ညီညွတ်ရေးလမ်းစဉ်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်

ဆွေးနွေးကြပြန်သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် သုံးပါတီ လမ်းစဉ်တွင် ဖဆပလနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ညွန့်ပေါင်း အစိုးရတည်ထောင်ရန် ထည့်သွင်းထားချက်

ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်လိုက်သည်။ အပြုတ်တိုက်ရေးကိုသာ ပြောဆိုလာသည်။ အလံနီများကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေး ညီညွတ်ရေးလမ်းစဉ်ကို

ဝေဖန်လာသည်။ သို့နှင့် သုံးပါတီသဘာပတိအဖွဲ့သည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ညီညွတ် ရေးလမ်းစဉ်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်လိုက် ကြပြန်သည်။

သို့သော် 'ဗမာပြည်-ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်' ကို ဆွေးနွေးကြသောအခါတွင် တစ်ပါတီကို အယူအဆတစ်မျိုးစီဖြစ်နေကြပြန်

လေ သည်။ သခင်သန်းထွန်းက အမေရိကန်နယ်ချဲ့ကို အဓိကရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ထားခြင်းမှ ပြင်ဆင်လို ပြီး သခင်စိုးကမူ အမေရိကန်နယ်ချဲ့ကို

အဓိကရန်သူ အဖြစ်သာ သတ်မှတ်လိုသည်။ ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့ကမူ ယတိပြတ်အဖြေမပေးခဲ့ပေ။

ထို့နောက် သုံးပါတီသဘာပတိအဖွဲ့သည် ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂ ရက်မှစ၍ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ညီညွတ် ရေးလမ်းစဉ်ကို ရုပ်သိမ်းရန်

သဘောတူလိုက်ကြသည်။ အလုံးစုံသဘောတူညီမှုမရရှိကြသော်လည်း ယာယီ သဘောတူညီချက်အချို့ကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ကြသည်။ သို့သော်

သုံးပါတီသဘာပတိအဖွဲ့ အစည်းအဝေး ပြီးဆုံး၍ ရက်ပိုင်းမျှသာရှိသေးသော ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂ဝ ရက်တွင် အလံနီကွန်မြူနစ်များက ယင်းတို့

၏အာဘော်ဖြစ်သော အာဏာသစ်ဂျာနယ်တွင် ကျန် နှစ်ပါတီကို ပုတ်ခတ်ရေးသားပြန်လေသည်။ သို့နှင့် သုံးပါတီအခြေအနေမှာ နိုင်ငံရေး

အယူအဆနှင့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များ မူဝါဒများတွင် မတူညီကြသော ကြောင့် တစ်ပါတီနှင့်တစ်ပါတီ သံသယများဝင်လာပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟူ၍

လည်းမရှိခဲ့ပေ။

သုံးပါတီညီညွတ်ရေးမှာ တဖြည်းဖြည်း အခြေအနေဆိုး၍ဆိုး၍လာသည်။ သဘာပတိအဖွဲ့ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်များမှာလည်း အကောင်

အထည်ပေါ်လာခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ယင်းတို့၏သုံးပါတီမှာ တစ်ပါတီနှင့်တစ်ပါတီ ညီညွတ်ရေးကို ဆောင်ရွက်ဖို့ နေနေသာသာ မိမိတစ်ပါတီချင်း

ညီညွတ်ရေးကိုပင် မဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ကြပေ။ အလံနီကွန်မြူနစ်များ အတွင်းတွင် ဘော်ရှီဗစ်-မင်ရှီဗစ်အစုအလိုက် တိုက်ပွဲ များဖြစ်ပေါ်နေပြီး

သခင်သန်းထွန်း၏ အလံဖြူ ကွန်မြူနစ်များတွင်လည်း တိုင်း ၃ အုပ်စုဟူ၍ ပေါ်လာ သည်။ အောက်ဗမာပြည် တိုင်းကော်မတီသည် ဗဟို

ချုပ်ကိုင်မှုများကို မနာခံမှုများပြုလုပ်လာသည်။

တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကြောင့်လည်း တိုင်း၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ် ကော်မတီများသည် အစည်းအဝေးမထိုင်နိုင်ခဲ့ကြပေ။ ပါတီတွင်း စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှု

မှာလည်း ပျက်ပြား လာသည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်တွင် ကျင်းပ သော ဆိုဗီယက် ကွန်မြူနစ်ပါတီ အကြိမ် ၂ဝ မြောက် ကွန်ဂရက်တွင် ခရူးရှက်(ဖ်)ကတင်သွင်း

သော အစီရင် ခံစာကို အလံနီများက အပြင်းအထန်ကန့်ကွက်ပြီး သခင်သန်းထွန်းတို့ လူစုကထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ ယင်း အယူအဆရေးရာ

သဘောကွဲလွဲမှုသည် တစ်စထက် တစ်စပြင်းထန်လာပြီး သုံးပါတီညီညွတ်ရေးမှာ အမည်ခံမျှသာကျန်ရှိလေသည်။

၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူ နစ်ပါတီသည် ယင်း၏ ဗဟိုဌာနချုပ်ကို ပခုက္ကူဒေသ၊ ထွန်သက်ကယ်ကျင်းကျေးရွာအနီးတွင်

ယာယီစခန်းချခဲ့ သည်။ ယင်းအချိန်တွင် ပြည်ပမှ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီဗဟိုကော်မတီအတွက် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးလမ်းစဉ် အပြည့်အစုံကို

ပို့ပေးမည်ဟု ကြိုးမဲ့ကြေးနန်းစက်ဖြင့် အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ နှစ်ဆန်း၌ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဌာနချုပ်သည် စေတုတ္တရာ

ဝါးရုံတောဒေသသို့ ရောက်ရှိလာသည်။ ထို့နောက် ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေးနှင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းစဉ်သည် ပြည်ပမှ ကြိုးမဲ့ကြေးနန်း

ဖြင့် ရောက်ရှိ လာတော့သည်။ သို့သော် ထိုလမ်းစဉ်အား ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီအနေနှင့် တစ်လုံးတစ်ပါဒမျှ ပြင်ဆင် ခြင်းမပြုရန် ပြည်ပမှ

တင်းကျပ်စွာ သတိပေးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အကြွင်းမဲ့ လက်ခံလိုက်ရပြီး ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၈)ရက် တွင်

၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အခြေခံ လုပ်ငန်းစဉ်အဖြစ် ကြေညာလိုက်ရတော့၏။

ဖော်ပြပါလမ်းစဉ်မှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၅၅ လမ်းစဉ်ပင်ဖြစ်သည်။ ယင်းလမ်းစဉ်၏ အနှစ် သာရမှာ 'ဖဆပလအစိုးရသည် နယ်ချဲ့အစိုးရ

နှင့် လုံးဝ ပူးပေါင်းသွားခြင်းမဟုတ်။ ထို့ကြောင့် ပေါင်းလည်း ပေါင်း၊ တိုက်လည်းတိုက်ရမည်။ ဖဆပလအစိုးရသည် အမျိုးသားဓနရှင်အစိုးရ

ဖြစ်သည်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာ တွင် (က)ကွန်မြူနစ်ပါတီတရားဝင်တည်ရှိရေး၊ (ခ)ဒီမို ကရေစီ အခွင့်အရေးများပေးရေး၊ (ဂ) နိုင်ငံရေး

အကျဉ်းသမားများလွှတ်ပေးရေး စသည့်အချက် သုံးချက်အရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး၍ ဥပဒေအတွင်း ဝင်ရောက်ရပ်တည်ရမည်။ ဥပဒေအတွင်း

ဝင်ရောက်ပြီး မှ အာဏာရရှိရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ကြရမည်။

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဥပဒေတွင်းလှုပ်ရှားမှုကို ပေါင်းစပ်ရ မည်။ အဓိကမှာ ဥပဒေအတွင်း

တိုက်ပွဲသဏ္ဌာန်ကို ဖော်ဆောင်ကြရမည်'ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ၅၅ လမ်းစဉ်မှာ ဥပဒေဘောင်အတွင်းမှ အာဏာသိမ်းယူရေးလမ်းစဉ် ပင်ဖြစ်သည်။

စင်စစ် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် သုံးပါတီ သဘာပတိအဖွဲ့၏ သဘောတူညီချက်အရ သုံးပါတီ လမ်းစဉ်ဟောင်းကို ရုပ်သိမ်းပြီး လမ်းစဉ်

သစ်ကို ချမှတ် ရန် တာဝန်ရှိနေလေသည်။ သို့သော် သုံးပါတီညီညွတ် ရေးမှာ ခိုင်မာမှုမရှိသဖြင့် သုံးပါတီလမ်းစဉ်သစ်ကို မချမှတ်ရသေးခင်

သီးခြားလုပ်ဆောင်ရန် သဘော တူညီချက်အရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် မိမိ အတွက် လမ်းစဉ်သစ်ကို ရှာနေရလေသည်။ ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီတွင် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်ဟူ၍ မည်မည်ရရ မရှိချိန်တွင် သခင်သန်းထွန်းသည် ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးကို လေးလမှ ခြောက်လ

ကြာ သည်အထိ ကျင်းပခဲ့သည်။ အောက်လက်ကလည်း အထက်၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို အယုံအကြည်မရှိတော့ဘဲ အုပ်စုဖွဲ့ ခြင်းများ ပြုလုပ်

လာကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် ပီကင်း၌ ရောက်ရှိနေသော သခင်ဗသိန်းတင်တို့လူစုက တစ်ဖက် နိုင်ငံ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အကူအညီဖြင့် ၅၅

လမ်းစဉ် ကို ရေးဆွဲပေးပို့လိုက်ခြင်းဖြစ်ရာ သခင်သန်းထွန်းမှာ များစွာ အသက်ရှူချောင်သွားခဲ့ရတော့၏။

၅၅ လမ်းစဉ်အရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၈ ရက်တွင် ဖဆပလအစိုးရ ထံသို့ အောက်ပါအချက်သုံးချက်အား

တရားဝင် တောင်းဆိုလိုက်လေသည်။

(၁) ဗမာပြည်အစိုးရသည် အင်္ဂလိပ်၊ အမေရိကန် နယ်ချဲ့သမားတို့၏ ကျူးကျော်ရေးဂိုဏ်း အတွင်းသို့မပါဝင်ဘဲ အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေးနှင့်

ငြိမ်းချမ်းစွာအတူရှိရေးဟူသောဝါဒ (ပေါ်လစီ)ကို ပြတ်သားစွာကျင့်သုံးရမည်။

(၂) တစ်ပြည်လုံးတွင် ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေး များ ပေးရမည်။ ပြည်သူတို့၏ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေးများကို အာမခံရမည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်

နှင့် အခြားတိုးတက်သော နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသမားအားလုံးကို ထောင်မှ လွှတ်ပေးရမည်။

(၃) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ရှိသမျှ ဒီမိုကရေစီ ပါတီများ လူထုအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဥပဒေ တွင်း တည်ရှိခွင့်နှင့်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခွင့် များကို

အာမခံရမည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဖော်ပြပါအချက် သုံးချက်ကိုတောင်းဆိုလိုက်ပြီး ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး အတွက် အစိုးရနှင့်တိုက်ခိုက်နေသော

ပါတီအဖွဲ့အစည်း များ မျက်နှာစုံညီဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တောင်းဆို သည့် အချက်သုံးချက်ရရှိပါက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည်

ဥပဒေဘောင်အတွင်းဝင်၍ ရပ်တည်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းကြေညာသည်။ ထို့နောက် ၅၅ လမ်းစဉ် ကို ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်အဖြစ် ကြွေးကြော်

လာပြီး စစ်ရပ်စဲရေးလှုပ်ရှားမှု တစ်ပြည်လုံးတွင် ကျယ်ပြန့်လာ စေရန် ကြိုးစားလာကြသည်။ ဖဆပလအစိုးရက လက်ခံ ဆွေးနွေးရန်

အသံလွှင့်ပြန်ကြားသောအခါ တောတွင်း မှ ကွန်မြူနစ်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး ရောက်ရှိလာသည်။

ဖဆပလအစိုးရသည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်မှ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်အထိ လက်နက်ချသူများအတွက် လွတ်ငြိမ်း

ချမ်းသာခွင့်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လက်နက်စွန့်ဒီမိုကရေစီ ဘောင်ထဲဝင်ဟူသောမူကို

လက်မခံဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် ဆွေးနွေးရေးမူကိုသာ အသေဆုပ်ကိုင်ထား သဖြင့် တောတွင်းလက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်မှာ ရပ်စဲခြင်း မရှိဘဲ

ဆက်လက်ရှင်သန်နေရလေတော့သည်။

ဖဆပလအစိုးရသည်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ တောင်းဆိုချက်သုံးရပ်ကို မလိုက်လျောခဲ့ပေ။ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ကိုသာ ထုတ်ပြန်

ကြေညာပေးခဲ့ သည်။

ဖဆပလအစိုးရက အစိုးရ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးဝါဒ မှာ ကြားနေဝါဒဖြစ်သဖြင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ တောင်းဆိုချက်ကို ဆွေးနွေးရန်မလိုကြောင်း၊

လက်နက် မကိုင်လျှင် မည်သူမဆို အတိုက်အခံပါတီ ထူထောင် ခွင့်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးအမည်ခံပြီး လူသတ်မှု၊ ဓားပြ မှု၊ မုဒိမ်းမှု၊ တံတားချိုးမှု၊

နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှု စသည့် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူများကို နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသမားများအဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ပြန်မလွှတ် ပေးနိုင်ကြောင်း၊

လက်နက်ကိုင်နေသရွေ့ ကွန်မြူနစ် ပါတီတရားမဝင်နိုင်ကြောင်း အသံလွှင့်၍ ကြေညာခဲ့ သည်။ ၅၅ လမ်းစဉ်အရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည်

ဖဆပလနှင့် ပေါင်းလည်းပေါင်း၊ တိုက်လည်းတိုက်ရ မည်ဖြစ်လေရာ လက်နက်စွန့်ရန် ညွန်ကြားချက်မပါ ပေ။ ဖဆပလအစိုးရကလည်း လက်နက်

မစွန့်လျှင် လက်မခံနိုင်သောကြောင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ရန်မှာ မျှော်လင့်ချက်မရှိ ဖြစ်နေခဲ့ကြရလေသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ တောတွင်းကိုယ်စား လှယ်သည် ဗိုလ်လကျာ်ကို ကြားလူအဖြစ်ထားပြီး အစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ (တိုက်ရိုက်

ဆွေးနွေးခြင်း မဟုတ်ပါ။)

အစိုးရသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်များ လက်နက် ချဖွယ်ရှိကြောင်း အသံလွှင့်ကြေညာခဲ့သည်။

သို့သော် ကွန်မြူနစ်များမှာ လက်နက်ချရေးကို မကြိုးစားခဲ့ကြ ပေ။ သို့နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ အလှမ်းဝေးခဲ့ရသည်။ တပ်မတော်သည်လည်း

ပခုက္ကူနှင့် မင်းဘူးဒေသအတွင်း အောင်မာဃစစ်ဆင်ရေးဖြင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ အလံနီနှင့်သုံးပါတီဌာနချုပ်များအား တိုက်ခိုက်

ချေမှုန်းရာ ဖရိုဖရဲဖြစ်ကြရတော့သည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ် အတွင်း ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ကမ်းခြေမှ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်များ

အစုလိုက် အပြုံလိုက် လက်နက်ချကြရာထိုဒေသတွင် အလံနီများသာ ပုန်းအောင်းကျန်ရစ်ကြရလေသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဖဆပလအစိုးရ နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခွင့်ရရှိရေးကို ကြိုးစားနေသော် လည်း အောင်မြင်မှုမရရှိခဲ့ပေ။ ဖဆပလအစိုးရ၏

လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အမိန့်မှာလည်း သတ်မှတ်ထား သည့် မတ်လ ၃၁ ရက်သို့ ရောက်ရှိလာသည့်တိုင် အဖွဲ့အစည်းအလိုက် လက်နက်ချမှုများမရှိခဲ့ပေ။

သုံးပါတီသည်လည်းကောင်း၊ ကေအင်န်ဒီအိုများသည် လည်းကောင်း လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ဆက်လက် ဆုပ်ကိုင်ထားလျက်ပင်ရှိသည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ

တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဝန်ကြီးချုပ်ထံသို့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးရန် စာတစ်စောင်ပို့ခဲ့ သည်။ ထို့နောက် ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁ဝ ရက် တွင်

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက်ဟူသော စာတစ်စောင်ကို ပေးပို့ခဲ့သည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ လ ၁၅ ရက်တွင်လည်း သုံးပါတီ သဘာပတိအဖွဲ့ဝင်

ကိုးဦးလက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ကမ်း လှမ်းချက်ကို ပေးပို့ပြန်လေသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၅၅ လမ်းစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရေး၊ သုံးပါတီညီညွတ်ရေး အတွက် အကြိတ်အနယ်ကြိုးစားနေစဉ်မှာပင်

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သုံးခုကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းလိုက်လေ သည်။ ယင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သုံးခုတွင် အရှေ့တိုင်း၊

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းနှင့်ပဲခူးရိုးမတိုင်းတို့ပါဝင်သည်။ ထို အချိန်တွင် ကေအင်န်ယူပါတီက စောဟန်တာသာမွှေး သည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်ကတည်းက ကေဂျီဘီခေါ် ကရင်

ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကိုဖျက်သိမ်း၍ ကေအာရ်စီခေါ် ကရင်တော်လှန်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးဖြစ်လေ သည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတွင် ဇုန်နယ် (၃)ခု၊ ပဲခူးရိုးမ တိုင်းတွင် ဇုန်နယ်(၂)ခုနှင့် တိုးချဲ့ဒေသ၊ အရှေ့တိုင်း တွင် ဇုန်နယ် (၃) ခု ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းထားသည်။

တိုင်း၏အကျယ်အဝန်းကိုလိုက်၍ ဗဟိုကော်မတီဝင် နှစ်ဦးစီ ဦးဆောင်စေပြီး ကျဉ်းသောတိုင်းကို ဗဟို ကော်မတီဝင်တစ်ဦး ဦးဆောင်ရန် သတ်မှတ်ထားသည်။ ၁၉၅၆

ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၇ ရက်ထိမူ ကွန်ဂရက်တွင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှတင်ပြသော ဖွဲ့စည်းပုံနှင့်လမ်းစဉ် ကိုလည်း လက်ခံခဲ့သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် တစ်ပြည်လုံးတွင် ရှိနေ သော ကရင်လက်နက်ကိုင်တပ်များဖြစ်သည့် ကေပီ အယ်အေ၊ အေပီဂျီအက်(ဖ်)၊ ကေအင်န်ဒီအို စသော

ကရင်အမျိုးသားလက်နက်ကိုင်တပ်များကို မိမိ၏ ဦးဆောင်မှုတစ်ခုတည်းအောက်သို့ ရောက်ရှိနေစေရန် ကြိုးစားနေခြင်းဖြစ်ရာ ကေအင်န်ယူ(မူလကရင်

အမျိုးသားအစည်းအရုံး) သည် မှေးမှိန်လာပြီး ကေအင်န်ယူပီ(ပါတီ) သည်သာ ထင်ရှားလာတော့ သည်။ ကေအင်န်ယူပီ၏ စစ်ရေးရည်ရွယ်ချက်တွင်

တစ်ခုတည်းသော ကရင်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်အဖွဲ့ (K.P.L.A.F) ဖွဲ့စည်းရန် ပါဝင်သည်။ ဤအချက်တွင် သုံးပါတီ၏ရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သော

တစ်ခုတည်းသော ပြည်သူ့တပ်မတော်ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် တူညီသည်။ သို့သော်ကေအင်န်ယူပါတီသည် တောင်ပေါ်ဒေသများပေါ်မှ ကေအင်န်ဒီအိုများအပေါ် ရံဖန်ရံခါတွင်

ဩဇာသက်ရောက်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ကေအင်န်ယူပါတီ၏ ဦးဆောင်လှုပ်ရှားမှုကာလ မြင့်မားလာချိန်တွင် ကေအင်န်ယူပါတီဗဟိုအဖွဲ့ဝင် များထဲတွင် နိုင်ငံရေးအယူအဆများ ကွဲပြားလာကြ သည်။

မန်းဘဇံနှင့် ဆရာသာမြိုင်တို့လူစုမှာ လက်ဝဲ အယူဝါဒကို လက်ခံသည်။ ထိုလူစုတွင် စောသန်းအောင် နှင့် မောင်မောင်ပါဝင်ခဲ့သည်။ စောဟန်တာသာမွှေး နှင့်

စောမင်းမောင်တို့လူစုမှာ အမျိုးသားရေး(လူမျိုး ရေး)အုပ်စုဖြစ်သည်။ သို့သော် ကေအင်န်ယူပါတီ အတွင်း ပဋိပက္ခမှာ ၁၉၅၉ ခုနှစ်အထိ အတိအလင်း ပေါ်ပေါက်ခြင်း

မရှိခဲ့ပေ။

တပ်မတော်သည် ရောင်စုံသောင်းကျန်းသူများကို နှိမ်နင်းတိုက်ခိုက်နေစဉ်မှာပင် ပြည်ပရန်ဖြစ်သော ကူမင်တန် တရုတ်ဖြူကျူးကျော်မှုကိုလည်း ရင်ဆိုင်

တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ဖဆပလအစိုးရ သည် ပြည်တွင်းပြည်ပရန်များ ငြိမ်းအေးစေရန် နိုင်ငံရေးအရ ကြိုးစားမှုများရှိခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏

ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ အမေရိကန်နှင့် ဖော်မိုဆာ အစိုးရတို့၏ လေးနိုင်ငံစစ်ဘက်ကော်မရှင်ဆွေးနွေးပွဲကို

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဗန်ကောက်မြို့တွင် ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂ ရက်မှ စတင်ကျင်းပခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ တက်ရောက်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှာ

အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး (ခေါင်းဆောင်)

(၂) ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးသိန်းမောင် (ဒုတိယခေါင်းဆောင်)

(၃) ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးထွန်းစိန် (မြောက်ပိုင်းတိုင်း)

(၄) ဗိုလ်မှူးကိုကို (ဦးစီးဒုတိယတန်း)

(၅) ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး မျိုးမြင့် (ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာစစ်သံမှူး)

ယင်းဆွေးနွေးပွဲကို အမေရိကန်စစ်သံမှူးဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီးဒီပါး(လ်)မားက ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။ ဇူလိုင်လ တွင် မိုင်းဆတ်၊ မိုင်းတုံ၊ မိုင်းယွန်း၊ မိုင်းယောင်းစခန်း

များကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်ရန် သဘောတူညီချက်အရ တပ်မတော်သည် သံလွင်မြစ်ကိုကူးရန် စခန်းများလက်ခံ ရန်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မိုင်းပုအွန်သို့

ရောက်သောအခါ တရုတ်ဖြူတပ်များက စခန်းများကိုလွှဲပြောင်းပေးရန် ငြင်းဆန်ကြပြန်သည်။ ဆွေးနွေးပွဲတွင်လည်း ပြေလည် မှုမရရှိသဖြင့်

မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်တွင် ဗန်ကောက် ဆွေးနွေးပွဲမှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။

တပ်မတော်သည် ကူမင်တန်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ပြီး ဆက်လက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အမေရိကန်၊ ထိုင်းနှင့်တရုတ်ဖြူကိုယ်စားလှယ်များ

သည် ဗန်ကောက်မြို့တွင် ဆက်လက်၍ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၅၃ ခုနှစ် ကုန်ဆုံးသည်အထိ ကလေး လူကြီး အိမ်ထောင်သည်များအပါအဝင်

တရုတ်ဖြူ အင်အား ၆ဝဝဝ ခန့်သည် မြန်မာနိုင်ငံမှ အသုတ် နှစ်သုတ်ခွဲ၍ထွက်ခွာသွားကြသည်။ တပ်မတော်၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့်လည်း ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊

ဒီဇင်ဘာလတွင် သံလွင်မြစ်၏အနောက်ဘက်ကမ်း၌ ကေအမ်တီများ မရှိသလောက်ဖြစ်သွားသည်။

တရုတ်ဖြူအရေးသည် ငြိမ်သက်သွားသယောင် ထင်ရသည်။ တပ်မတော်သည် ရောင်စုံသောင်းကျန်း သူများကို ဦးစားပေး၍ နှိမ်နင်းနေရပြန်သည်။ သို့သော်

တရုတ်ဖြူတပ်များမှာ သံလွင်မြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းဒေသ များတွင် ခိုအောင်းမြဲခိုအောင်းနေကြလေသည်။

၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် သံလွင်မြစ်အရှေ့ခြမ်း ကေအမ်တီမြောက်ပိုင်းဌာနချုပ်မှ တပ်များသည် မိုင်းဆတ်နှင့်မိုင်းတုံဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာကာ

မြောက်ပိုင်းဌာနချုပ်အသစ်အဖြစ် ဖွဲ့စည်းလာကြသည်။ မိုင်းဆတ်တွင်ရှိနေသော ဂျင်နရယ်လီမီ၏ဌာနချုပ် ကိုလည်း ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်နှင့်ငါးမိုင်ခန့်

ကွာသော ပုံပါကျင်သို့ရွှေ့ပြောင်း၍ ဗဟိုဌာနချုပ်သစ်အဖြစ် လည်းကောင်း၊ တောင်ပိုင်းဌာနချုပ်အဖြစ် လည်းကောင်းရော၍ ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ကေအမ်တီ

အင်အားမှာလည်း ၁၁ဝဝဝ ကျော်ဖြစ်၍လာပြန်သည်။ မြောက်ပိုင်း ဝနယ်၊ သိန္နီနယ်နှင့် ကျိုင်းတုံအရှေ့ပိုင်း တို့၌ ပြောက်ကျားဧရိယာအဖြစ်သတ်မှတ်ကာ

တပ် အနည်းငယ်စီကိုချန်ထားကြသည်။ ကေအမ်တီများ သည် ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံကို ကြွေးကြော်ကာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပေး

မယောင်ယောင်နှင့် ဆက်လက်တပ်စွဲထားပြန်သည်။ တချို့နေရာများတွင် တိုင်းရင်းသားများအား နည်းမျိုးစုံ နှင့်နှိပ်စက်လာကြသည်။ တိုင်းရင်းသားအချို့ကို

စစ်မှုထမ်းခိုင်းရုံသာမက တိုင်းရင်းသူများကိုလည်း မတော်မတရားကျင့်ကြံသိမ်းပိုက်ခြင်းများ ပြုလုပ်လာ ကြသည်။

သို့နှင့် တပ်မတော်သည် ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင် ဘုရင့်နောင်စစ်ဆင်ရေးကြီးကို စတင်ဆင်နွှဲ ရတော့သည်။ တပ်မတော်သည် တရုတ်ဖြူဌာနချုပ်နှင့်

မိုင်းဆတ်လွင်ပြင်၊ မိုင်းတုံ၊ မိုင်းဟန်၊ ပုံပါကျင်လွင်ပြင် နှင့် မိုင်းပုအွန်လွင်ပြင်ဒေသသုံးခုကို တစ်လခွဲခန့် အချိန်အတွင်း တိုက်ခိုက်၍သိမ်းပိုက်လိုက်ရာ

ကေအမ်တီတို့ အဆုံးအရှုံးများခဲ့ရသည်။ တပ်မတော် သည် လက်နက်ခဲယမ်းများစွာကို သိမ်းပိုက်ရရှိခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ပြည်တွင်း၌လည်း အမျိုးသားရေး

စိတ်ဓာတ်များပြင်းထန်အုံကြွလာကာ ကေအမ်တီ ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ကေအမ်တီများမှာ ဖရိုဖရဲဖြစ်လာပြီး စိတ်ဓာတ်ကျဆင်း

လာကြသည်။ ကေအမ်တီကလေးလူကြီး ၃၄ဝဝ ကျော် သည် လက်နက် ၈ဝဝ ခန့်ကို အပ်နှံကာ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားကြသည်။

ဘုရင့်နောင်စစ်ဆင်ရေးနှင့် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တပ်မတော်သည် ကော့ကရိတ်၊ မြဝတီနယ်မြေ၌ ရှင်မဖြူ စစ်ဆင်ရေးကိုဆင်နွှဲ၍ ကေအမ်တီများကို

တိုက်ခိုက်ပြန်သည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့် ပူးပေါင်း နေရာမှ မြန်မာ့မြေအတွင်း ခိုအောင်းနေသည့် ကေအမ် တီ ၁၇ဝဝ ခန့်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့

ကစဉ့်ကလျား ဆုတ်ခွာထွက်ပြေးကြရသည်။

ဘုရင့်နောင် စစ်ဆင်ရေးကြီးစတင်ရာမှ တစ်နှစ် အကြာ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် တပ်မတော်သည် ရန်ကြီးအောင်စစ်ဆင်ရေးကြီးကို ဆင်နွှဲပြန်သည်။

ရန်ကြီးအောင်စစ်ဆင်ရေးတွင် ကေအမ်တီ တရုတ်ဖြူ အင်အား ၆ဝဝဝ ကျော်ရှိနေသောစခန်းလေးခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ တိုက်ပွဲများမှာ များစွာပြင်းထန်ပြီး

ကေအမ်တီများ အကျအဆုံးများပြားခဲ့သည်။ အချို့ ကေအမ်တီများမှာ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ ကစဉ့်ကလျား ဆုတ်ခွာကြရသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ မေလတွင်

ရန်ကြီး အောင် စစ်ဆင်ရေးပြီးဆုံးခဲ့ရာ ကေအမ်တီအင်အား မှာ ၃ဝဝဝ ခန့်အထိ လျော့ကျသွားခဲ့ရသည်။ ကေအမ် တီများသည် ကျိုင်းတုံနှင့်

လောနိုင်ငံနယ်စပ်မဲခေါင်မြစ် ကမ်းအကြားတွင်သာ အလုံးအရင်းဖြင့် အခြေချနိုင် တော့သည်။

ကေအမ်တီကျူးကျော်မှုအရေးအခင်းမှာ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်များ ရောက်လာမှ မှေးမှိန်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အမေရိကန်နှင့်

မြန်မာအစိုးရချုပ်ဆိုသော အီးစီအေစာချုပ် (၁၉၅၁)၊ တီစီအေစာချုပ်(၁၉၅၂) နှင့်တကွ ကေတီအေ၏ ပြည်တော်သာစီမံကိန်း၊ ကေအမ်တီကျူးကျော်မှု

စသည်တို့ကို အမေရိကန်နယ်ချဲ့သမား၏လက်ရာ အဖြစ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ကေအမ်တီကို ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်ရန် သုံးပါတီနှင့်ဖဆပလအစိုးရပူးပေါင်း

မည်ဟူ၍ပင်ကြေညာခဲ့သည်။ သို့သော် ကွန်မြူနစ် သောင်းကျန်းသူများသည် ကေအမ်တီကျူးကျော်မှုကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ကြရာတွင် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ

ပါဝင်ခြင်းလုံးဝမရှိခဲ့ပေ။ [2]

တပ်မတော်သည် ၁၉၅၁ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ရခိုင် တိုင်းမြောက်ပိုင်းရှိ သောင်းကျန်းသူများကိုစတင်၍ ထိုးစစ်ဆင်သည်။ မူဂျာဟစ်များသည်

အရှေ့ပါကစ္စတန် (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ)ဘက်သို့ ထွက်ပြေးဆုတ်ခွာကြပြီး တပ်မတော်စစ်ကြောင်းများ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းသွား သောအခါ ထကြွမြဲ၊

ထကြွကြပြန်သည်။မူဂျာဟစ်များ သည် လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဓိကရုဏ်း များစွာကိုဖန်တီးခဲ့ကြသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများအား သတ်ဖြတ်

နှိပ်စက်ခြင်း ၊ ရခိုင်ရွာများအား ရွာလုံးကျွတ် တိုက်ခိုက်လုယက်၍ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ ရခိုင်အမျိုးသမီးများအား မတရားကျင့်ကြံစော်ကား

ခြင်း၊ ဘုရားကျောင်းကန်များအား ဖျက်ဆီးခြင်းတို့ကို ရက်စက်ကြမ်းတမ်းစွာပြုမူခဲ့ကြသည်။

တပ်မတော်သည် ၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ တွင် မေယုစစ်ဆင်ရေးကိုစတင်ပြန်သည်။ နိုဝင်ဘာလ တွင် မူဂျာဟစ်ဌာနချုပ်တည်ရှိရာ

လက်ပံတောင် (ပီအမ် ၂၅၈၇)ကို တပ်မတော်က တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက် လိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် အဗ္ဗဒူကာစင်ခေါင်းဆောင် သည့် မူဂျာဟစ်များမှာ

များစွာအင်အားနည်းပါးသွားခဲ့ ရသည်။ သို့သော် တပ်မတော်သည် ရခိုင်မြောက်ပိုင်း တွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာ တပ်စွဲထားနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုများရှိနေ ပြီး တရုတ်ဖြူကျူးကျော်မှုများကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရ လေရာ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များသည်

စစ်ဆင်ရေးကာလ ကုန်ဆုံးလျှင် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းသွားရလေ့ရှိသည်။ မူဂျာဟစ်များသည် တပ်မတော်စစ်ကြောင်းများမရှိ သည်နှင့် ရခိုင်

ကျေးရွာများကို ထိပါးနှောင့်ယှက်လာကြ ပြန်သည်။

၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် တပ်မတော်သည် ဘူးသီးတောင်နှင့်မောင်တောနယ်မြေများတွင် မုတ်သုံ စစ်ဆင်ရေးကိုဆင်နွှဲပြန်သည်။

တပ်မတော်စစ်ကြောင်း များသည် မူဂျာဟစ်တို့၏ ဗဟိုဌာနချုပ်နှင့်အခိုင်အမာ ခြေကုပ်စခန်းများကို တစ်ခုပြီးတစ်ခု တိုက်ခိုက် ချေမှုန်းပစ်နိုင်ခဲ့သဖြင့်

အဗ္ဗဒူကာစင်သည် အရှေ့ ပါကစ္စတန်နယ်ထဲသို့ ထွက်ပြေးပုန်းအောင်းခဲ့ရသည်။ ကာစင်မရှိသောအခါ ကာနယ်စီဘာ(လ်) ရော်ရှင်၊ မေဂျာအာဘတ်၊

မေဂျာမူစတော်ဖီစသော မူဂျာဟစ် များက ကာစင်၏နေရာကိုဆက်ခံကြပြီး တပ်မတော် စစ်ကြောင်းများကို ခုခံတိုက်ခိုက်ကြသည်။

သို့သော် တပ်မတော်သည် ဘာ(လ်)ရော်ရှင်၊ အာဘတ်၊ မူစတော်ဖီနှင့် မူဂျာဟစ်တပ်ခွဲမှူးများကို အသေဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။ အနှစ်နှစ်အလလက

စုဆောင်းသိုဝှက်၍သိမ်းဆည်းထားသော လက်နက် ခဲယမ်းများနှင့် ရိက္ခာပစ္စည်းစသည်တို့ကိုလည်း တပ်မတော်ကသိမ်းပိုက်ရရှိခဲ့သည်။

မူဂျာဟစ်များသည် ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၄ဝဝ ခန့်ရှိနေသေးရာမှ ၁၉၅၅ ခုနှစ်ဦးတွင် အင်အား ၂ဝဝ ခန့်အထိ ကျဆင်း သွားပြီး

အရှေ့ပါကစ္စတန်နယ်စပ်သို့ ဆုတ်ခွာထွက်ပြေး ကြရသည်။

၁၉၅၅၊ ၅၆၊ ၅၇၊ ၅၈ ခုနှစ်များတွင်ကား မူဂျာဟစ် များမှာ ပြောပလောက်အောင်အင်အား မရှိတော့ဘဲ နယ်စပ်တွင် ခိုအောင်းရင်း ဆန်မှောင်ခိုလုပ်ခြင်း၊

ကုန်သည်များထံမှ ပစ္စည်းပစ္စယများကို ဓားပြတိုက် လုယက်ခြင်းစသည်တို့ကိုသာ ရံဖန်ရံခါမှလုပ်ကိုင်နိုင် တော့ပြီး မှောင်ခိုဓားပြဂိုဏ်းအဆင့်သို့

နိမ့်ဆင်းလျော့ကျ သွားရလေတော့သည်။

တပ်မတော်သည် ရခိုင်ပြောက်ကျားများ၊ အလံနီ တောခိုရဲဘော်ဖြူတို့ သိမ်းပိုက်ထားသည့် မြို့ရွာများကို တစ်မြို့ပြီးတစ်မြို့ ပြန်လည်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်

ခဲ့ရာ ၁၉၅ဝပြည့်နှစ်တွင် အမ်းမြို့နှင့်ဂွမြို့မှအပ ကျန်မြို့ရွာအားလုံးလိုလိုကိုပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ ရခိုင် သောင်းကျန်းသူများသည် စစ်တွေမြို့မှအပမြို့ရွာ

တော်တော်များများကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ယင်းတို့အချင်းချင်း ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားကာ လက်နက် ကိုင်တိုက်ခိုက်မှုများရှိခဲ့သဖြင့် ရခိုင်

သောင်းကျန်းသူ များသည် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတည်းအဖြစ် စည်းလုံး ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ပြည်မတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ တောခိုတပ်နှင့်ရဲဘော်ဖြူ

တို့၏ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ တပ်ပေါင်းစုပြိုကွဲသောအခါ ရခိုင်တွင်လည်း ပြိုကွဲ သွားသည်။

၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်တောခိုအဖွဲ့များကို သခင်စိုး၏အလံနီပါတီကလွှမ်းမိုးရန် ကြိုးစားလာ သည်။ တောခိုအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များသည် အလံနီပါတီ

နှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ယင်းဆွေးနွေးပွဲတွင် သခင်စိုးက အချစ်လဲလှယ်ရေးသဘောတရားနှင့် ပတ်သက်သည့် သဘောတရားကိုတင်ပြသည်။

ယင်း တင်ပြချက်ကို ဗုံပေါက်သာကျော်ကလက်မခံဘဲ ဝေဖန် ရာမှ သခင်စိုးနှင့်ဗုံပေါက်သာကျော်တို့ ပဋိပက္ခဖြစ် လာကြသည်။ သခင်စိုးက

ဗုံပေါက်သာကျော်ကို ဗဟို ဆန့်ကျင်ရေးသမားဟု စွပ်စွဲလိုက်သည်။ ရခိုင် လက်နက်ကိုင်အများအပြားကို သခင်စိုးက ဗဟို ဆန့်ကျင်ရေးသမားများ

ဟုသာ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ဗုံပေါက်သာကျော်သည် အလံနီပါတီနှင့်ပူးပေါင်း နေရာမှခွဲထွက်ပြီး ဒီမိုကရေစီပါတီဟု အမည်ပြောင်း ၍လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ဗုံပေါက်သာကျော်၏ရခိုင်

ပြောက်ကျားများမှာ အလံနီပါတီနှင့်ပြေလည်မှုမရှိ သည့်အပြင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်လည်း အစေး မကပ်လှပေ။ ဦးစိန္တာ၏ပြည်သူ့

လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့၊ ပြည်သူ့ရဲဘော်(အဖြူ)အဖွဲ့တို့နှင့်လည်း တသီးတခြား စီဖြစ်နေခဲ့သည်။

တပ်မတော်သည် ၁၉၅၄ ခုနှစ်ကုန်တွင် မူဂျာဟစ် များကိုနှိမ်နင်းပြီးနောက် ရခိုင်သောင်းကျန်းသူများ ကြီးစိုးရာ ရခိုင်တောင်ပိုင်းသို့

ထိုးစစ်ဆင်လာသည်။ သောင်းကျန်းသူများမှာ အခြေမလှဖြစ်လာပြီး အချင်းချင်းလည်း သွေးကွဲကာသတ်ဖြတ်မှုများဖြစ်ပေါ် လာသည်။

ဗုံပေါက်သာကျော်သည် တောတွင်း၌ တော်လှန်ရေးဝါဒပျောက်ဆုံးပြီး လူသတ်ဝါဒ ထွန်းကားနေသည်ဟုဆိုကာ ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် မင်းပြား မြို့၌

နောက်လိုက်နောက်ပါများနှင့်အတူ လက်နက် ချခဲ့သည်။ ဗုံပေါက်သာကျော်နှင့်အတူ ဦးထွန်းမြ၊ ဦးအောင်မြသာ၊ ဦးချစ်သိန်း၊ ဦးထွန်းလင်း၊

ဦးကံကြီး၊ ဦးသာကျော်အောင်၊ ဦးထွန်းအောင်ဖြူ(ကျောက်ဖြူ)တို့ ပါဝင်လာပြီး လက်နက်ကိုင်အင်အား ၇ဝဝ ကျော် လက်နက်ချခဲ့ကြသည်။

သို့နှင့် လွတ်လပ်ရေးမရခင်ကတည်းက ဆူပူခဲ့ ကြသော ရခိုင်ပြောက်ကျားများမှာ ခေါင်းဆောင် လုပ်သူ ဗုံပေါက်သာကျော်နှင့်အတူ ၁၉၅၅ ခုနှစ်

တွင် လက်နက်ချခြင်းအားဖြင့် ချုပ်ငြိမ်းသွားကြသည်။ သို့သော် သခင်စိုး၏အလံနီ၊ ဗိုလ်မင်းလွင်၏ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ပြည်သူ့ရဲဘော်နှင့်

ဦးစိန္တာ၏ ပြည်သူ့ လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ချုပ်တို့မှာမူ ရခိုင်တွင် ဆက်လက် သောင်းကျန်းနေကြဆဲပင်ဖြစ်လေသည်။

[3]

မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်ရေးရရှိသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုလည်း အတိ အလင်း စတင်ပေါ်ပေါက်လာသည်ဟု ဆိုရပေမည်။

ရှုပ်ထွေးနေသော အခြေအနေများအတွင်း လက်ဝဲ အင်အားစုများ၏ ပဋိပက္ခများနှင့်အတူ ပြည်ပမှ ပါဝင်စွက်ဖက်မှုများလည်း ရှိလာခဲ့သည်။ တူးလောက်-

ကင်းဘဲလ်အရေးအခင်း၊ ဆီဝရေးအရေးအခင်း၊ အမေရိကန်ထောက်ခံအားပေးသော ကူမင်တန် ကျူးကျော်မှုတို့မှာ ပြည်ပပယောဂများပင်ဖြစ်သည်။

လူမျိုးစုများစွာ ဆူပူအုံကြွခဲ့ပြီး အချင်းချင်းသတ်ဖြတ် မှုများ၊ လုပ်ကြံမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ သခင်နု ၏ဖဆပလအစိုးရကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့်

လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများစွာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော်လည်း ယင်းလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများသည်လည်း အချင်းချင်းညီညွတ်မှု မရှိခဲ့ပေ။

အစိုးရအဖွဲ့အစည်း၏အခြေအနေမှာလည်း ခိုင်မာတောင့်တင်းမှုမရှိဘဲ အကွဲအပြဲများနှင့်သာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်း စာအုပ်များကို ရေးသား ပြုစုခဲ့သူ အမေရိကန်စာရေးဆရာကြီး ဗတ်ဝဲ (Butwell) က တွက်ချက်ပြရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည်

၁၉၄၈ ၊ ၄၉၊ ၅ဝ နှစ်များတွင် ပြည်တွင်းစစ် အခြေ အနေများကြောင့် စိုက်ပျိုးနိုင်သော မြေဧရိယာ၏ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပလပ်သွားရသည်ဟုဆိုသည်။

လူဦးရေ သုံးသန်းခန့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်သွားရပြီး ပြည်သူလူထု ၂၂ဝဝဝ ခန့်၊ အစိုးရ၏စစ်ဘက်နှင့် မြို့ပြဘက် အမှုထမ်း ၅၇ဝဝ ခန့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရသည်။

အစိုးရပစ္စည်း ဒေါ်လာငါးသန်းဖိုးနှင့် ပြည်သူလူထု၏ ပစ္စည်းဒေါ်လာ ၉၅ သန်းဖိုး ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရာ စုစုပေါင်းဆုံးရှုံးမှုမှာ ဒေါ်လာသန်း ၁ဝဝ ခန့်ရှိလေ သည်။

နိုင်ငံအတွင်း စစ်ပွဲခင်းကျင်းခဲ့သဖြင့် အမျိုးသား အင်အားများ ပြုန်းတီးဆုံးရှုံးလျက်ရှိသည်ကို မလိုလား နိုင်သည့် ခေါင်းဆောင်အချို့က ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်

ကြိုးပမ်းမှုများလည်းရှိခဲ့သည်။ ဆရာကြီးသခင် ကိုယ်တော်မှိုင်းသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ရက် တွင် ရွှေတိဂုံစေတီတော်ရင်ပြင်၌ သံဃာတော်များစွာ ကို

ပင့်ဖိတ်စုဝေးပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မေတ္တာ ရပ်ခံခဲ့လေသည်။ သို့သော် ရန်ကုန်ရှိ ကျောင်းတိုက် ပေါင်း ၁ဝဝ ကျော်မှ သံဃာတော်ပေါင်း ၃ဝဝဝ ကျော် သည်

ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုထံ မေတ္တာရပ်ခံချက်တစ်စောင် ရေးသားပေးပို့ခဲ့ရာ ဝန်ကြီးချုပ်က တစ်စုံတစ်ရာ အကြောင်းမပြန်ခဲ့ပေ။

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်အတွင်း မြန်မာ နိုင်ငံသည် အဆိုးရွားဆုံးသော ပြည်တွင်းသောင်းကျန်း မှုကာလကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရလေသည်။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်မှ

၁၉၅၆ ခုနှစ်အတွင်း သောင်းကျန်းမှုမီးလျှံများ လျော့နည်းသွားခဲ့ရသည်ဆိုသော်လည်း နိုင်ငံသည် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အလှမ်းဝေးနေဆဲသာရှိ သည်။

ဖဆပလအစိုးရသည် ပြည်တွင်း၌အရင်းရှင် လူတန်းစား၏အကျိုးစီးပွားကိုသာ ကိုယ်စားပြုလာပြီး ပြည်ပတွင် ကြားနေရေးဝါဒကို အမည်ခံခဲ့သော်လည်း ၁၉၅၃၊

၁၉၅၄ ခုနှစ်များတွင် အင်္ဂလိပ်၊ အမေရိကန် တို့နှင့် ပူးပေါင်းမှုများရှိခဲ့လေသည်။

ကိုရီးယားစစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာသောအခါ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိပါး စေမည့် အန္တရာယ်ပေါ်ပေါက်နိုင်သဖြင့် ဝင်ရောက် ထိန်းသိမ်းရန်

ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်ကို မြန်မာအစိုးရကထောက်ခံခဲ့သည်။ အထွေထွေညီလာခံ တွင် အမေရိကန်က တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို

ကျူးကျော်သူဟုသတ်မှတ်ရန် အဆိုတင်သွင်းရာ ယင်း အဆိုကိုမူ မြန်မာအစိုးရက မထောက်ခံခဲ့ပေ။ တရုတ် နှင့်မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ

တင်ပို့ရောင်းချခြင်းမပြုရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုမူ မြန်မာ ပြည်မှ တရုတ်ပြည်သို့ပို့သော ကုန်ပစ္စည်းပမာဏမှာ အခြားပြည်ပပို့ကုန်ပစ္စည်းများ၏ တစ်ဒသမတစ်

ရာခိုင်နှုန်းသာရှိကြောင်း၊ ယင်းပစ္စည်းများတွင် စစ် ပစ္စည်းများမပါဝင်ကြောင်းဖြင့် ရှင်းပြခဲ့သည်။

ဖဆပလအတွင်းတွင် ၁၉၄၉ ခုနှစ်က ဆိုရှယ်လစ် များ နုတ်ထွက်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် တဖြည်း ဖြည်း ပြန်ဝင်လာကြပြန်သည်။ လက်ဝဲစွန်းအမတ်များ က

ကိုရီးယားပြဿနာနှင့်ပတ်သက်၍ အစိုးရ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပြင်းထန်စွာဝေဖန်ကြသည်။ ဝိဓူရ သခင်ချစ်မောင်၊ သခင်လွင်နှင့် အခြားအမတ်များက

ဖဆပလမှခွဲထွက်ပြီး အလုပ်သမား၊ လယ်သမားပါတီ ကို ထူထောင်ကြသည်။ ဦးသိန်းဖေမြင့်၊ ဗိုလ်ချုပ် အောင်ဆန်း၏အစ်ကို ဦးအောင်သန်းတို့သည်လည်း

အလုပ်သမား၊ လယ်သမားပါတီတွင် ပါဝင်လာကြသည်။ ယင်းပါတီကို ဖဆပလအစိုးရက ဆိုရှယ်နီဟူ၍ လည်းကောင်း၊ မြေပေါ်ကွန်မြူနစ်များဟူ၍ လည်းကောင်း

ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကို နိုင်ငံခြားသားများကသာ လက်ဝါးကြီးအုပ်ထားခြင်း၊ အစိုးရသည် အင်္ဂလိပ်၊ အမေရိကန် စသော အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများနှင့်

ရင်းနှီးစွာဆက်ဆံခြင်းတို့ကို ဖဆပလအတွင်းအပြင်ရှိ လက်ဝဲဝါဒီများကမကျေနပ်ကြဘဲ အစိုးရကို လက်ယာ ယိမ်းသောအစိုးရ၊ အရင်းရှင်တို့၏ စီးပွားရေးကို

ကာကွယ်သော အစိုးရအဖြစ်ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ အစိုးရ ကလည်း နိုင်ငံခြားသားများကိုဖိတ်ခေါ်၍ စီးပွားရေး ထူထောင်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ မြေပေါ်မြေအောက်

အတိုက်အခံများက အစိုးရအား လက်ယာဆိုရှယ်လစ် အင်အားစုဟုသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အစိုးရ၏စစ်ဝန်ထမ်း၊ ကာကွယ်ရေး၊ ပြောက်ကျား၊ လဲဗီး၊ ပျူစောထီး စသော

တပ်များကို ခါးပိုက်ဆောင်တပ်များအဖြစ် စွပ်စွဲခဲ့ကြ လေသည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ် ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲကြီး သည် လွတ်လပ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ပထမဆုံး

ရွေးကောက်ပွဲကြီးဖြစ်သော်လည်း လူသတ်၊ ဖမ်းဆီး၊ မီးရှို့၊ မဲခိုး၊ ပြန်ပေးဆွဲ စသော မတရားမှုများနှင့် ပြည့်နှက်နေလေရာ အစိုးရ၏ဩဇာမှာ များစွာကျဆင်း

ခဲ့ရသည်။

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၅ ခုနှစ်အတွင်း အစိုးရသည် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်များကို လေးကြိမ်တိုင်တိုင်ထုတ် ပြန်ခဲ့သေးသော်လည်း လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူ

များနှင့်ညှိနှိုင်းမှုမရှိသောကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးမရနိုင် ခဲ့ပေ။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ဖဆပလအဖွဲ့မှခွဲထွက်၍ ထူထောင်ခဲ့သော ဗမာပြည်အလုပ်သမား၊ လယ်သမား

ပါတီသည် အစိုးရ၏ဖိနှိပ်မှုကိုခံရကာ ပါတီဦးစီး အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည့် ရဲဘော်ဗချိုနှင့် ရဲဘော်လှဒင်ကြီး တို့မှာ လုပ်ကြံခံခဲ့ရပြီး ရဲဘော်ဗချိုကွယ်လွန်ခဲ့သည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဖဆပလသည် မဲ အရေအတွက် အဆမတန်ကျဆင်းသွားပြီး တစ်သန်းနှင့် ခုနစ်သိန်းသာရရှိခဲ့သည်။ ပမညတ အတိုက်အခံ

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစုများက တစ်သန်းနှင့် လေးသိန်းနီးပါး မဲရရှိခဲ့ကြသည်။ ဖဆပလအစိုးရမှာ ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုများကို နှိမ်နင်းနိုင်မှုမရှိခြင်း၊

နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကျဆင်းခြင်း၊ ပါတီတွင်း အကွဲအပြဲ များစွာရှိပြီး မတရားမှုများပေါ်ပေါက်နေခြင်းတို့ ကြောင့် ဩဇာအာဏာမှာ တဖြည်းဖြည်းကျဆင်း၍

လာလေသည်။

မြေအောက်သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံက ဆူပူသောင်းကျန်းကာ ကျေးလက်ပြည်သူလူထုအား ဖိစီးနှိပ်စက်နေကြစဉ်တွင် မြေပေါ်တွင်လည်း ရာဇဝတ် မှု၊

အကျင့်စာရိတ္တပျက်ပြားမှု၊ လာဘ်စားမှု စသည် တို့ကြောင့် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုမရှိခဲ့ပေ။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ မတ်လကုန်အထိ ပြည်သူ့ပစ္စည်းအလွဲ

သုံးစားမှုကြီးမှာ ၃၉၁ မှုအထိရှိခဲ့ပြီး ငွေပေါင်း ၇၁ သိန်းငါးသောင်းကျော်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်မှ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၆ ရက်

အတွင်း အမှုကြီးပေါင်း ၁၁၆မှုတွင် အမှုထမ်းပေါင်း ၂၂၅ ဦး ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ပြီး ယိုဖိတ်သည့် ငွေပေါင်း မှာ ၄၁၆၂၄၉ဝ/၇၃ ကျပ်ဖြစ်သည်။ ဖဆပလအစိုးရ ၏

ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်များမှာလည်း တိုးသည် ထက်တိုးလာခဲ့ရာ ၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ်တွင် ကျပ်ငွေ ကုဋေပေါင်း ၁ဝ ဒသမ ၃၁ ကုဋေရှိခဲ့ရာမှ ၁၉၅၇-၅၈ ခုနှစ်တွင်

၃၇ ဒသမ ၃၃ ကုဋေအထိ လေးဆ နီးပါးခန့် တိုးလာရလေသည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲမှစ၍ ပမညတအဖွဲ့သည် အင်အားကောင်းသောအတိုက်အခံ ပါတီတစ်ရပ်ဖြစ်လာသော်လည်း ဖဆပလအစိုးရကိုမူ

ဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၁၉၅၆ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ တွင် ပျူစောထီးတပ်ဖွဲ့များ၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုမှာ များစွာ အရုပ်ဆိုးခဲ့ရသည်။ ပျူစောထီးတပ်ဖွဲ့များကို

ဖဆပလပါတီ၏ခါးပိုက်ဆောင်တပ်ဖွဲ့များဟူ၍ အတိုက်အခံများက စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်တွင်မူ သာယာဝတီ၊ မင်းလှ ရွေးကောက်ပွဲတွင်

လေးလောင်းပြိုင်လူသတ်မှုကြီး ပေါ်ပေါက်လာရာ ဖဆပလ၏လက်ချက်ဟူ၍ပင် စွပ်စွဲ ခဲ့ကြသည်။

ဖဆပလအစိုးရအတွင်း အကွဲအပြဲများ ကြီးမား သည်ထက် ကြီးမားလာရာ အောက်ခြေအမတ်များတွင် မိတ္ထီလာအုပ်စု၊ အောင်ပင်လယ်အုပ်စု၊ လယ်ဝေး-ပျဉ်း

မနားအုပ်စုများ ကွဲပြားလာသကဲ့သို့ အထက်ဗဟိုတွင် လည်း ကမ္ဘာအေးအုပ်စု၊ စက်မှုလက်မှုအုပ်စု၊ သမ ဝါယမအုပ်စု၊ ဗတလစ(ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ တောင်သူ

လယ်သမားအစည်းအရုံး) အုပ်စု စသည်ဖြင့် အုပ်စု များ ကွဲ၍လာလေသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဖဆပလအစိုးရ၏ ဩဇာအာဏာနှင့် သိက္ခာမှာကျဆင်းလာသဖြင့်

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်ကတည်းက အာဏာရခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံ၍ အန္တရာယ် ကို ညွန်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၅၆-၅၇ ခုနှစ်များတွင်လည်း

အစိုးရအဖွဲ့၏ နိုင်ငံရေးသိက္ခာကို အမြန်ဆုံး သိဒ္ဓိတင် ဖို့လိုကြောင်း မကြာခဏ သတိပေးခဲ့သည်။ သို့သော် ဖဆပလအစိုးရသည် နိုင်ငံ၏အခြေအနေကို

ထိန်းသိမ်း နိုင်စွမ်းမရှိဘဲ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ မတရားမှုများ၊ မကျေ နပ်မှုများဖြင့်သာ ပြည့်နှက်၍နေလေသည်။

နိုင်ငံ၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ပျက်စီးကျဆင်း သည့်အလျောက် စီးပွားရေးအခြေအနေမှာလည်း များစွာ ကျဆင်းလာသည်။ နိုင်ငံခြားသို့ ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ

၁၉၄၈-၄၉ မှ ၁၉၅၅-၅၆ ခုနှစ်အထိ တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှကျပ်သန်းပေါင်း (၁ဝ၁၃) သန်းဖြစ်သည်။ ယင်းပမာဏမှာ စစ်မဖြစ်ခင်က ပမာဏကိုမမီပေ။ ပို့ကုန်မှာ

တစ်နှစ်လျှင် ကျပ်သန်းပေါင်း (၁ဝဝဝ) ဖိုးခန့် နစ်နာသည်ဟုဆိုသည်။ ၁၉၅ဝ-၅၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၅-၅၆ ခုနှစ်အထိ ခြောက်နှစ်ကာလအတွင်း ပို့ကုန်တန်ဖိုး နစ်နာမှုမှာ

ကျပ်သန်းပေါင်း ၆၈၈၂ သန်းဖြစ်သည်။ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှုကြောင့် စပါးအထွက်နှုန်း မှာလည်း များစွာကျဆင်းခဲ့သည်။ စစ်မဖြစ်မီက မြန်မာ

နိုင်ငံမှလယ်များသည် တစ်ဧကလျှင် အနည်းဆုံး စပါးတင်း (၃ဝ)ထွက်သော်လည်း ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် တစ်ဧကလျှင် (၂၅)တင်းပင် မထွက်တော့ပေ။

ဆန်စပါးပြီးလျှင် ပြည်ပပို့ကုန်အနေနှင့် အားအကိုးရဆုံးဖြစ်သည့် သစ်တောထွက်ကုန်မှာလည်း စစ်မဖြစ်မီကထက် ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျသွားခဲ့ရ သည်။

သစ်တောလုပ်ငန်းသည် ခြောက်နှစ်အတွင်း ငွေကျပ်သန်းပေါင်း ၂၈၃၈ သန်း နစ်နာခဲ့သည်။ သတ္တု လုပ်ငန်းမှာမူ ခြောက်နှစ်အတွင်း ကျပ်သန်းပေါင်း ၃၄၅ဝ သန်းမျှ

နစ်နာခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ ၁၉၅ဝ-၅၁ မှ ၁၉၅၅-၅၆ ခုနှစ်အထိ ခြောက်နှစ်တာကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏အထွေထွေနစ်နာဆုံးရှုံးမှုတန်ဖိုးမှာ ကျပ်သန်းပေါင်း

၈၄ဝဝ သန်းခန့် ရှိခဲ့သည်ဟုဆို၏။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်အထိ အရပ်သားပေါင်း ၂၂ဝ၇၇ ယောက် သေကျေပျက်စီးခဲ့ရပြီး ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းပေါင်း ၅၆၉၄

ယောက်သေကျေခဲ့သည်။ ထိုသူများမှာ ပြည်တွင်း သောင်းကျန်းမှုကြောင့် သေရခြင်းဖြစ်သည်။

ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးသည် ဖက်ဆစ်ဂျပန်တော်လှန် ရေးမတိုင်မီ စတင်ဖွဲ့စည်းခါစကာလ၊ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုကာလများကကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအင်အားစု များအားလုံး

စုပေါင်းပါဝင်သည့် ဩဇာတိက္ကမကြီးမား သော တပ်ပေါင်းစုကြီးတစ်ခုမဟုတ်တော့ပေ။ သာမန် ဂိုဏ်းဂဏဆန်သော နိုင်ငံရေးပါတီမျိုးတစ်ရပ်သာ ဖြစ်လာသည်။

ဖဆပလမှခွဲထွက်သွားသည့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုများသည် အတိုက်အခံများအဖြစ် အားကောင်း၍လာသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဖဆပလမှာ ပြိုကွဲလုနီးပါးဖြစ်၍နေလေပြီ။

အစိုးရအာဏာကိုရရှိ ထားသည့်ဖဆပလအဖွဲ့ကြီး များစွာယိုယွင်းပျက်စီး လာသော်လည်း လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများ အကဲသာ၍မလာကြပေ။

အစိုးရအဖွဲ့နိုင်ငံရေးအာဏာ ကျဆင်းနေစဉ်တွင် တပ်မတော်သည် သောင်းကျန်းသူ များအားတိုက်ခိုက်ချေမှုန်းနေဆဲပင်ဖြစ်သောကြောင့် သောင်းကျန်းသူများသည်

အစိုးရချို့ယွင်းလာသော် လည်း ခေါင်းထောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

[4]

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် စတင်ပေါ်ပေါက် လာစဉ်မှစ၍ လမ်းစဉ်အမျိုးမျိုးချမှတ်ခဲ့ရာ လမ်းစဉ် မှားယွင်းမှုများ မကြာခဏပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေသည်။

မှားပြီးရင်းမှားရင်းဖြစ်နေသော နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍လည်း ပါတီဝင်အချို့မှာ မကျေမနပ်ဖြစ် လာကြသည်။ ၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ်များအတွင်း မြို့ရွာ

အချို့ကိုသိမ်းပိုက်ထားနိုင်ခဲ့သော စစ်ရေးအခြေအနေ မျိုးကိုပြန်လည်ရောက်ရှိရန်လည်း ကြိုးပမ်းနိုင်ခြင်း မရှိတော့ပေ။ ပါတီ၏အမှားများနှင့်ပတ်သက်၍

သခင်တင်မြက 'သမိုင်းတစ်ခေတ် သစ်ခဲ့ပြီ' စာအုပ် စာမျက်နှာ ၉ တွင် အောက်ပါအတိုင်း ရေးသားထား သည်ကိုတွေ့ရှိနိုင်သည်။

'ကျွန်တော်၏အတွေ့အကြုံအရ ရေးသားတင်ပြ ခဲ့ရသော ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏သမိုင်းဆိုင်ရာအချက် အလက်များတွင် ပါတီသည် မှန်ကန်သောလမ်းစဉ်နှင့်

လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်က နည်းပါးပြီး မှားယွင်းစွာလုပ်ဆောင်ခဲ့မှုများက များပြားနေသည်ကို တွေ့ခဲ့ရပေသည်။'

'ပါတီ၏သမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ရေးသူဖြစ်သော ကျွန်တော်သည်ပင် မိမိရေးသားခဲ့သည် ကိုကြည့်ရင်း တို့ပါတီကတော့ ခြေလှမ်းတိုင်းကို မှားနေ

သလောက်ဖြစ်နေပြီ၊ အမှန်နှင့်အောင်မြင်မှုကနည်းပြီး အမှားနှင့်ဆုံးရှုံးမှုတွေ များနေပါကလားဟုပင် မကျေ မနပ်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ပါတီခေါင်းဆောင် ပေါ်လစ်ဗျူရို

လူကြီးများကလည်း ခင်ဗျားရေးသားချက်တွေကပါတီ ရဲ့မှန်ကန်မှုတွေ၊ အောင်မြင်မှုတွေထက် မှားယွင်းမှုနှင့် ဆုံးရှုံးမှုတွေကိုသာ မှတ်တမ်းတင်ထားသလို ဖြစ်နေပါ

လားဟုမေးခဲ့ကြပါသည်။'

'ပါတီကအမှားတွေ အများအပြားလုပ်ခဲ့ရင် ပါတီ ရဲ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းမှာ အမှားတွေကများနေတာ တွေ့ရမှာပဲဟုသာ ကျွန်တော်အဖြေပေးခဲ့ရသည်။'

'ယခုအခါတွင်ကား ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ သမိုင်း မှတ်တမ်းတွင် ထပ်ဖြည့်ရေးသားရင်း မှားယွင်းသော လမ်းစဉ်များနှင့် ခြေလှမ်းများ၊ လုပ်ငန်းများကား ပို၍ သာ

များလာခဲ့ပေပြီ။'(သခင်တင်မြ၏သမိုင်းတစ်ခေတ်သစ်ခဲ့ပြီ)(စာမျက်နှာ ၉)

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ မှားယွင်းသော လမ်းစဉ်များကို လေ့လာကြည့်ပါက အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်-

၁။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်။ ဂျပန်တော်လှန်ရေးအပြီးတွင် ဗြိတိသျှနယ်ချဲ့သမားနှင့်ပူးပေါင်းရေးဝါဒ ဖြစ်သော ဘရောက်ဒါဝါဒလမ်းစဉ်။

၂။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီကို နှစ်ခြမ်းကွဲ စေပြီး မည်သည့်အခါမျှ ပြန်လည်မညီညွတ် နိုင်တော့သော ဂိုဏ်းဂဏဝါဒလမ်းစဉ်။

၃။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်။ နိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးကို ကြိုးပမ်း နေသော နိုင်ငံရေးတပ်ပေါင်းစုဖြစ်သည့် ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးမှ ထုတ်ပယ်ပစ်ခြင်းခံခဲ့ရ သော

ပါတီကိုသာဦးစားပေးရေးလမ်းစဉ်။

၄။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်။ တစ်မျိုးသားလုံး၏ နှစ်ရှည် လများ ခက်ခဲပင်ပန်းစွာ ကြိုးစားတော်လှန် ခဲ့မှုများကြောင့် ရရှိလာသည့် လွတ်လပ်ရေး ကို အတုအယောင်

လွတ်လပ်ရေးအဖြစ် သတ်မှတ်ကာ တောခိုခဲ့သည့် လက်နက်ကိုင် လမ်းစဉ်။

၅။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်။ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် စတင်စဉ်တွင် အစိုးရဘက်က စစ်ရပ်စဲရေး အတွက် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်များဖြင့် ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း

စစ်ရေးသက်သက် ဖြင့် အာဏာသိမ်းရန်သာ ကြံစည်ခဲ့သော အပြုတ်တိုက်ရေးလမ်းစဉ်။

၆။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်။ အကုန်သိမ်း၊ အကုန်ဝေဟူ သော ကြွေးကြော်သံဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မြေယာ ဝေခြမ်းရေးလမ်းစဉ်။

၇။ ၁၉၄၉၊ ၅ဝ ပြည့်နှစ်။ ပြည်သူ့ရဲဘော်(အဖြူ) နှင့် အလံနီပါတီ စသော လက်ဝဲဝါဒီများနှင့် လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သော ဂိုဏ်းဂဏ ဝါဒလမ်းစဉ်။

၈။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်၊ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ တပ် ပေါင်းစု ပျက်သွားပြီး အခြားအဖွဲ့အစည်း များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်ရသဖြင့် မိမိ အင်အား

ယုတ်လျော့နည်းပါးသွားစဉ်တွင် တစ်ရှူးထိုးစစ်ရေးဝါဒဖြင့် ကြွေးကြော်ခဲ့သော နှစ်နှစ်အတွင်းစစ်အနိုင်တိုက်ရေးလမ်းစဉ်။

၉။ ၁၉၅၁၊ ၅၃ ခုနှစ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး ညွန့်ပေါင်း အစိုးရဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း လက်တွေ့ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိသည့် မိမိ ပါတီအကျိုးကိုသာ

ကြည့်သောလမ်းစဉ်။

၁ဝ။ ၁၉၅၃၊ ၅၅ ခုနှစ်။ သုံးပါတီညီညွတ်ရေး ပျက်သွားပြီးနောက် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် မည်သည့်လမ်းစဉ်ကိုမျှ ချမှတ်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိဘဲ သူတစ်လူငါတစ်မင်းသာ

ဆောင်ရွက် နေခဲ့ကြသဖြင့် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု အားနည်း ခဲ့သည်။

၁၁။ ၁၉၅၅၊ ၅၆၊ ၅၇၊ ၅၈ ခုနှစ်။ ရက်ပေါင်း ၁ဝဝ ကျော် အစည်းအဝေးထိုင်ပြီးမှ ချမှတ်ခဲ့သော ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ပြည်တွင်းစစ် ရပ်စဲရေးလမ်းစဉ်

သို့မဟုတ်၊ ၅၅ လမ်းစဉ်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းမျိုးစုံ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော ကြောင့် ၅၅ လမ်းစဉ်ကိုချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ

ရေးအကျပ်အတည်းအရ ဗဟို၏ဩဇာအာဏာမှာ များစွာကျဆင်းလာရာ ကျောက်ခဲကို နို့ညှစ်၍ရလျှင် သာရမည်၊ လက်ရှိဗဟိုကော်မတီခေါင်းဆောင်မှုကား

အမှန်ကိုရှာဖွေပေးနိုင်မည်မဟုတ်တော့ဟု အောက်ခြေ က တင်ပြလာကြသည်။ ဗဟိုကော်မတီနုတ်ထွက်ပေး၊ သခင်သန်းထွန်း၏ ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ခေါင်းဆောင်မှုကို

ပြောင်းလဲပေး ဟူ၍လည်း တောင်းဆိုလာကြသည်။ ထို့ကြောင့် သခင်သန်းထွန်းနှင့်ဗဟိုကော်မတီသည် ပါတီတွင်း ဩဇာအာဏာပြန်လည်ရရှိရေးအတွက်

လမ်းစဉ်မဲ့အနေအထားမှ ၅၅ လမ်းစဉ်ကို အစားထိုး ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်လေသည်။

စစ်ရေးအရ အကျပ်အတည်းမှာလည်း ဆိုးရွား လျက်ရှိသည်။ ဗမာ့တပ်မတော်သည် တစ်ပြည်လုံးအနှံ့ အပြားတွင် ထိုးစစ်ကြီးများကို အောင်မြင်စွာဆင်နွှဲ လျက်ရှိရာ

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏လက်နက်ကိုင် တပ်များမှာ များစွာထိခိုက်ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ တပ်မတော် ၏ဂုဏ်သိက္ခာမြင့်မားလာသည့်အလျောက် လူသူ

လက်နက်ပစ္စည်းများ တစ်စထက်တစ်စတိုးတက်များ ပြားလာသော်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာမူ လျော့ပါးသွားသော စစ်အင်အားကို ပြန်လည်၍

အစားမထိုးနိုင်ခဲ့ချေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ စီးပွားရေးမှာလည်း ချွတ်ခြုံကျ၍လာသည်။ ပါတီရန်ပုံငွေမှာ စစ်ဘေးစစ် ဒဏ်အမျိုးမျိုးကြောင့် ဆင်းရဲမွဲတေနေသော ကျေးလက်

လူထုထံမှ အတင်းအကျပ်ကောက်ခံရသော ဆက်ကြေး ငွေအပေါ်တွင် မှီခိုနေရသည်။ အစိုးရကို ယှဉ်ပြိုင် တိုက်ခိုက်နေသော်လည်း အစိုးရကဲ့သို့ ဝင်ငွေရသော

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ မရှိခဲ့ပေ။ စားရေရိက္ခာကိုလည်း ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ကျေးလက်လူထုကိုသာ လုံးဝ မှီခိုနေရလေရာ ကျေးလက်ပြည်သူလူထု၏ ငြိုငြင်မှု၊

ဆန့်ကျင်မှုများကိုလည်း ကြုံတွေ့လာရသည်။ ထိုသို့ သော ဆန့်ကျင်မှုများကို အကြမ်းဖက်၍နှိမ်နင်းခြင်း ဖြင့်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်သူများ

အကြားတွင် သိက္ခာကျဆင်း၍လာသည်။ တောနေ လူတန်းစားများမှာ ပြည်တွင်းဆူပူသောင်းကျန်းမှုများကို များစွာ နာကြည်းပြီး ငြီးငွေ့နေကြလေပြီ။

ထိုသို့သောအခြေအနေမျိုးတွင် ၅၅ လမ်းစဉ်ကို ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၅၅ လမ်းစဉ်မှာ ဥပဒေအတွင်း ဝင်၍ နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲဆင်နွှဲရန် အဓိက ဦးတည်လေ သည်။

ထို့ကြောင့် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်နှင့် မတရား အသင်း ကြေညာထားမှုကို ရုပ်သိမ်းပေးရန် အစိုးရထံ တောင်းဆိုရသည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီနှစ်ခြမ်းကွဲနေသည် ကိုလည်း

ပြန်လည် ညီညွတ်အောင် ကြိုးစားရန်နှင့် သုံးပါတီညီညွတ်ရေး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်လည်း ၅၅ လမ်းစဉ်ကနှိုးဆော်ထားသည်။ လူထုအတွင်း

ကျယ်ပြန့်စွာစည်းရုံး၍ ဥပဒေအတွင်းမှလူထုလှုပ်ရှား မှုများကို ဖော်ထုတ်ရမည်ဟုလည်းဆိုသည်။

သို့သော် လက်နက်ကိုင်တပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ မူ သဘောထားမှာ တစ်မျိုးဖြစ်နေသည်။ တပ်များကို နိုင်ငံရေးအသိနှင့် စွမ်းရည်မြှင့်တင်ပေးရန်သာမက မိမိ

အရှုံးမရှိဘဲ အမြတ်ထွက်မည့် တိုက်ပွဲများကိုသာ ဆင်နွှဲ ရေးအတွက် လမ်းညွှန်ထားသည်။ ဥပဒေအတွင်း တိုက်ပွဲနှင့် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း

ဆင်နွှဲရန်ဆုံးဖြတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဖဆပလအစိုးရသည် ဤအချက်ကို လက်မခံနိုင်ပေ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီဝင်များနှင့်ပြည်သူလူထုအတွင်းသို့

ငြိမ်းချမ်းရေး ကြွေးကြော်သံများဖြင့်စည်းရုံးကာ နိုင်ငံရေးသိက္ခာကို ပြန်လည်ရယူသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားနေသော ကျေးလက်လူထုကို

ငြိမ်းချမ်းရေး ကြွေးကြော်သံဖြင့် စည်းရုံးသော်လည်း လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကိုမူ စွန့်လွှတ်ရန် မရည်ရွယ်ခဲ့ပေ။

သုံးပါတီညီညွတ်ရေးမှာလည်း ပြန်လည် အကောင်အထည်ဖော်၍မရဘဲဖြစ်လာသည်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဂိုဏ်းဂဏဝါဒကို ကျင့်သုံးသည့် အပြင်

ပါတီဩဇာလွှမ်းမိုးရေးကိုသာ ဆောင်ရွက်နေ သဖြင့် မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ အလံနီများကမူ ပြင်းထန် လွန်းသော လက်ဝဲအလွန်အကျွံဝါဒကိုသာကိုင်စွဲထား ကြသည်။

ပြည်သူ့ရဲဘော်(အဖြူ) များမှာလည်း လက်နက်ကိုင်ဆူပူရေးနှင့် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း များအပေါ် စိတ်ပျက်ကာ တွေဝေ၍နေကြသည်။ ဗမာ

ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များ ကြောင့် ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးပင် မထိုင်နိုင်ဘဲ ဖြစ်လာသည်။ တိုင်းကော်မတီ၊ ခရိုင်ကော်မတီ စသည်

တို့မှာလည်း အဆက်အသွယ်ပြတ်လာသည်။

ထိုအချိန်တွင် တိုင်း(၃)အုပ်စုဟူ၍ ပေါ်လာ ပြန်သည်။ အောက်ဗမာပြည်တိုင်းကော်မတီသည် ဗဟို ချုပ်ကိုင်မှုကို လက်မခံနိုင်ဟု ဆိုလာသည်။ တိုင်း(၃) အုပ်စုတွင်

ဗဟိုကော်မတီနှင့် တိုင်းပါတီအတွင်းရေး မှူးဖြစ်သူ ဗိုလ်ညွန့်မောင် က ခေါင်းဆောင်လျက်ရှိ ပြီး တိုင်းပါတီကော်မတီနှင့် တောင်သူလယ်သမား သမဂ္ဂ

ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်ဖြစ်သူ သခင်စောရင်၊ တိုင်းပါတီကော်မတီနှင့်တိုင်းစစ်ကော်မတီဝင် ဗိုလ် လှမိုး၊ တိုင်းစစ်ကော်မတီဝင် ဗိုလ်ထွန်းမြင့်၊ ပဲခူးခရိုင်

လှည့်လည်တပ်မှူး ဗိုလ်ကျော်ဒွန်း၊ မော်လမြိုင်ခရိုင် ကော်မတီဝင် ဗိုလ်ညို၊ သထုံခရိုင်ကော်မတီဝင် ရဲဘော် အောင်ရွှေနှင့်ရဲဘော်စိန်မြင့် ပဲခူးရိုးမကော်မတီဝင်

ဗိုလ်ညိုမင်းတို့ပါဝင်လေရာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၊ ပဲခူးခရိုင်၊ သထုံခရိုင်၊ မော်လမြိုင်ခရိုင်တို့မှ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီအင်အားစုများ ဖြစ်လေသည်။ တိုင်း(၃)အုပ်စုသည်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအပေါ်များစွာ စိတ်ပျက်လျက် ရှိပြီး ၅၅ လမ်းစဉ်အပေါ်လည်း ယုံကြည်မှုမရှိတော့ ပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ စည်းရုံးရေးမှူးများနှင့် လက်နက်ကိုင်တပ်မှူးများမှာလည်း ပဋိပက္ခဖြစ်လာ ကြသည်။ လက်နက်ကိုင်တပ်သားများသည် ဥပဒေ

အတွင်းဝင်ရပါက နေထိုင်စားသောက်ရန် စီးပွားရှာလာ ကြသည်။ စီးပွားရေးလုပ်သူ၊ ဓားပြတိုက်သူ၊ လုယက် သူများပေါ်လာသည်။ ခရိုင်ကော်မတီဝင်များပင် စပါး

ပေး၊ နှမ်းပေး၊ ငွေတိုးချေးမှုများ လုပ်လာကြသည်။ ပါတီ ဗဟိုကော်မတီမှာမူ ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကြွေးကြော်သံများဖြင့်

ပြည်သူလူထုအား စည်းရုံးနေသော်လည်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို ပိုမို ပြင်းထန်စွာဆင်နွှဲရမည်ဟု လှုံ့ဆော်နေပြန်သည်။ ထို့ကြောင့် ၅၅ လမ်းစဉ်သည်

ဆန့်ကျင်ဘက်ရည်ရွယ် ချက်များကို ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းထားရာ ရောက်ခဲ့သဖြင့် အဆုံးအရှုံးများလာသည်။ လက်နက်ချသူများလည်း တဖွဲဖွဲပေါ်ပေါက်လာသည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် ရဲဘော်ချမ်းအေး ၏ လက်နက်နှင့်ဒီမိုကရေစီလဲရေးအယူအဆ ပေါ်ပေါက် လာသည်။ ရဲဘော်ချမ်းအေးသည် အရန်ဗဟို

ကော်မတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပြီး မြေပေါ်အဆက်အသွယ် အတွက် ရန်ကုန်မြို့ပေါ်သို့ရောက်ရှိနေစဉ် အဖမ်းခံ ရခြင်းဖြစ်သည်။ ရဲဘော်ချမ်းအေးသည် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ နုတ်ထွက်လိုက်ပြီးနောက် ချမ်းအေး စစ်တမ်း ကိုပြုစု၍ ပြည်သူသို့တင်ပြခဲ့သည်။ ရဲဘော်ချမ်းအေးက လက်နက်နှင့်ဒီမိုကရေစီ လဲလှယ် ရန်

နှိုးဆော်လာသောအခါ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ လက်နက်ချသူတွေ ပိုမို၍များပြားလာသည်။ ပါတီဗဟို ကော်မတီက ချမ်းအေးဝါဒသည် လက်ယာအရှုံးပေးရေး

ဝါဒဟု ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၉၅၇ ခုနှစ်မှစ၍ သိသိသာသာပေါ်ပေါက်လာသော အစုလိုက်အပြုံလိုက် လက်နက်ချမှုများကို ဗဟိုကော်မတီသည် မတားမြစ်

နိုင်တော့ပေ။

ကေအင်န်ယူတို့၏ပထမလမ်းစဉ်မှာ ကျဉ်းမြောင်း သောလူမျိုးရေးကိုအခြေခံသည့် စစ်ရေးဝါဒသက်သက် ဖြစ်ပြီး ဒုတိယလမ်းစဉ်မှာ မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ ဦးဆောင်မှု

ကိုခံယူသော လက်ဝဲဝါဒဖြစ်ကြောင်းတင်ပြပြီးပေပြီ။ မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒနှင့်ပတ်သက်၍ အတွေ့အကြုံများစွာ နုနယ်သောကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီကိုတပည့်ခံ၍ ဒုတိယလမ်းစဉ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ရသည်။ သို့နှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ နောက်မြီးဆွဲလက်အောက်ခံပါတီသဖွယ် ဖြစ်လာ ခဲ့ရသည်။

သို့သော် လူမျိုးစွဲဝါဒသည်လည်း လုံးလုံး ပျောက်ကွယ်ခြင်းမရှိသေးပေ။

ဒုတိယလမ်းစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်များကို ကော်သူးလေတော်လှန်ရေးစစ်တမ်း (၂ဝ-၁ဝ-၅၉) စာမျက်နှာ ၂၉ မှစ၍ အောက်ပါ

အတိုင်းဖော်ပြထားသည်။

'ဖဆဆိုရှယ်အစိုးရနှင့် ငါတို့၏ နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲ တွင် ဖဆဆိုရှယ်အစိုးရ၏ တစ်နှစ်အတွင်း ငြိမ်းချမ်း ရေး ကြွေးကြော်သံကြောင့် ငါတို့အတော်ပဲ ထိခိုက်ခဲ့ရ သည်။

၎င်းနောက် ပြည်တော်သာစီမံကိန်းများကိုချမှတ် လာပြန်သောအခါ ငါတို့ချည်းမဟုတ်ဘဲ ကွန်မြူနစ် များပင်လျှင် အတော်ပဲ မျက်လုံးပြူးသွားကြသည်။ သို့သော်လည်း

ဤ ကြွေးကြော်သံများကို ဖဆဆိုရှယ် အစိုးရက အကောင်အထည် တိတိကျကျမဖော်နိုင် သောကြောင့်သာလျှင် ငါတို့သက်သာရာရသေးသည်။

ဤနိုင်ငံရေးထိုးစစ်အချိန်အတွင်း ပြည်ထောင်စုကရင် ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်ဖွဲ့များကို ဖဆဆိုရှယ်အစိုးရက ဆက်လက်အခွင့်အရေးပေးထားသဖြင့် ငါတို့အား

များစွာထိခိုက်နစ်နာစေခဲ့သည်။ ဤနိုင်ငံရေးထိုးစစ်ကို တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်ရန် ငါတို့ဘာမှမတတ်နိုင်သော အခြေအနေရှိခဲ့ပေသည်။ ဤနောက်ပိုင်းတွင် ဗမာပြည်

တစ်ခုလုံး၌ နိုင်ငံရေးကျဆင်းမှု စတင်ရှိခဲ့ပေသည်။ မြေပေါ်မြေအောက် နိုင်ငံရေးပါတီအားလုံးသည် နိုင်ငံရေးကျဆင်းမှုနှင့်တွေ့ဆုံရခြင်းမှာ ဖဆဆိုရှယ်

အစိုးရ၏ ကြွေးကြော်သံရော၊ တော်လှန်ရေးပါတီများ ၏ ကြွေးကြော်သံရော တစ်ခုမျှမအောင်မြင်သဖြင့် ပြည်သူလူထုက နိုင်ငံရေးကိုငြီးငွေ့လာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်'

(ကော်သူးလေတော်လှန်ရေးစစ်တမ်းစာမျက်နှာ ၂၉၊ ၃ဝ)

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏အရိပ်အောက်တွင်ရောက်နေသည့်အလျောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏အခက်အခဲအကျပ်အတည်း များ၏

ဂယက်ရိုက်ခြင်းကိုခံရလေသည်။ ပါတီတွင်း၌ လည်း လက်ဝဲဝါဒီများနှင့် လက်ယာဝါဒီများမှာ ပဋိပက္ခ ဖြစ်၍နေကြသည်။ အောက်ခြေလက်နက်ကိုင်တပ်သား

များကိုလည်း မထိန်းသိမ်းနိုင်သဖြင့် မူးယစ်ရမ်းကားမှု၊ အကြမ်းဖက်မှု၊ ဓားပြမှု၊ လူသတ်မှုများကိုမကြာခဏ ကျူးလွန်လာကြသည်။ ထို့ကြောင့် စည်းရုံးရေးအခြေ

အနေကျဆင်းလာကြောင်း ကော်သူးလေတော်လှန် ရေးစစ်တမ်းတွင် အောက်ပါအတိုင်း ရေးသားထား သည်။

'စည်းရုံးရေးအခြေအနေကို ငါတို့ ပြန်ကြည့်လျှင် လည်း နိုင်ငံရေးအခြေအနေပေါ် မှီနေသည်ကို တွေ့မြင် ရမည်ဖြစ်သည်။ ပြည်သူလူထုသည် ပြည်တွင်းစစ်

အခက်အခဲများတွင် အလူးအလှိမ့် ခံနေရသဖြင့် နိုင်ငံ ရေးကို အတော်ပဲ ငြီးငွေ့လာကြသည်နှင့်အမျှ ငါတို့၏ ဝါဒလုပ်ငန်းစဉ်များကို ယုံကြည်နှစ်သက်ခြင်း ခေါင်းပါး

လာကြတော့သည်။ ငါတို့၏ စည်းရုံးရေးမှာလည်း အမှန် စင်စစ်အားဖြင့် ကျဆင်းခဲ့ရပေသည်။ အချို့ဒေသ အချို့လူတန်းစား အစိတ်အပိုင်းတွင် ငါတို့၏ စည်းရုံး ရေး

အောင်မြင်မှုရှိသည်ဟု ငါတို့ဆိုခြင်းသည် ဓမ္မ ဓိဌာန်အခြေအနေကို ငါတို့၏ပါတီလက်အောက်အဆင့် များ မျက်ခြည်ပြတ်သွားအောင် ငါတို့လှည့်စားလိုက်ခြင်း

ပင်ဖြစ်သည်။ ငါတို့၏ရန်တုံ့ပြန်ချက်ကို ကြောက်ရွံ့ စိုးရိမ်၍ ငါတို့အားအကူအညီမပေးချင်ဘဲပေးနေရခြင်း၊ အဆက်အသွယ်မလုပ်ချင်ဘဲ လုပ်နေရခြင်းတို့သည်

ငါတို့၏စည်းရုံးရေးတိုးတက်ခြင်းကို ပြသည်မဟုတ်ဘဲ ငါတို့၏စည်းရုံးရေး ဘယ်လောက်ညံ့ဖျင်းနိမ့်ကျသည်ကို ရုပ်ဝတ္ထုအခြေအနေပေါ် အခြေခံပြီး ကမ္မပိုင်း၊ ကတ္တား

ပိုင်း အခြေအနေတို့ကိုဆန်းစစ်ကြည့်ပါက ကွင်းကွင်း ကွက်ကွက်တွေ့မြင်နိုင်ပေသည်။

ကရင်လူထုတစ်ရပ်လုံးအား သက်မွေး ဝမ်းကျောင်းမှုလုပ်ငန်းအလိုက် ကရင်တောင်သူ လယ်သမားသမဂ္ဂ၊ ကရင်ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ၊

ကရင်ကျောင်းဆရာ၊ ဆရာမများသမဂ္ဂ၊ ကရင် စာရေးစာချီ အမှုထမ်း၊ အရာထမ်းများသမဂ္ဂ၊ ကရင် အမျိုးသမီးသမဂ္ဂ၊ ကရင်လူငယ်သမဂ္ဂ၊ ကရင်ကုန်သည်

ပွဲစားသမဂ္ဂအစရှိသည်တို့ကို အကောင်အထည် ပေါ်အောင် စည်းရုံးဖော်ထုတ်ရန် ငါတို့လုပ်ငန်းစဉ် ချမှတ်ရေးဆွဲခဲ့ကြသော်လည်း ယနေ့အထိ ဘာတစ်ခုမျှ

မဖြစ်မြောက်သေးခြင်းကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ငါတို့၏ စည်းရုံးရေးအရည်အချင်း မည်မျှမရှိကြောင်းကိုသိရှိနိုင် ပေသည်။

'ဤအဆောက်အအုံ၊ အဖွဲ့အစည်းများထက် များစွာပိုမိုခက်ခဲသည့် ကရင်အလုပ်သမားသမဂ္ဂ၊ ကရင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးတပ်ဦး၊ လူမျိုးငယ်ညီညွတ်ရေး

တပ်ပေါင်းစုတို့ကား ငါတို့ဘယ်အချိန်ဘယ်ကာလတွင် အောင်မြင်စွာစည်းရုံးဖွဲ့စည်းနိုင်မည်ကိုကား တွေးမရ အောင်ပင်ဖြစ်တော့၏'

'ဤစည်းရုံးရေးကိစ္စနှင့်တစ်ဆက်တည်းဖြစ်သော ငါတို့၏ကေအင်န်ယူပါတီ တည်ဆောက်ရေးတွင်လည်း ငါတို့သည် ကြီးမားသော အခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်

၍နေရပေသည်၊ ငါတို့၏ပါတီတည်ထောင်ရေးတွင် အဓိကပြဿနာမှာ ဝါဒသဘောတရားရေးပင်ဖြစ် သည်၊ ငါတို့ကား ကျဉ်းမြောင်းသောအမျိုးသားရေးဝါဒ

မှတစ်ဆင့် တိုတောင်းသောအချိန်ကာလအတွင်း မာ့ခ်စ် လီနင်ဝါဒဘက်သို့ ကူးပြောင်းစပြုလာငြားသော်လည်း ငါတို့၏လူမျိုးရေးစိတ်ဓာတ်နှင့် ငါတို့၏လူတန်းစား

ဘဝတို့ကြောင့် ငါတို့သည် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကို အကြွင်းမဲ့ ထောက်ခံယုံကြည်မှုရှိ ကြသေးသည်မဟုတ်ချေ၊ ငါတို့၏ ခေါင်းဆောင်အများစုသည်

ဓနရှင်ပေါက်စလူတန်းစား မှလာကြသည်ဖြစ်သောကြောင့် ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစား သဘောတရားများကို လက်ခံယုံကြည်ကြသည်ဟု ဆိုငြားသော်လည်း

အခါအားလျော်စွာ လက်ယာ သွေဖည်မှုများကိုကျင့်သုံးခဲ့လေသည်။ တစ်ဖန် ငါတို့ ကရင်လူထုကြီးသည် တောင်သူလယ်သမားများဖြစ်ကြ သဖြင့်

အလုပ်သမားလူတန်းစားကဲ့သို့ တော်လှန်ရေး စိတ်ဓာတ်တက်ကြွခြင်းမရှိဘဲ ကိုယ့်ခြံ၊ ကိုယ့်လယ်၊ ကိုယ့်လုပ်ငန်းဖြင့် အေးအေးလူလူသာနေလိုကြပေသည်၊

ထို့ကြောင့် ဤသို့သော လယ်သမားလူတန်းစားကို ခေါင်းဆောင်သောဓနရှင်ပေါက်စ လူတန်းစားပါဝင် သည့် ပါတီတစ်ရပ်သည် မိမိတစ်ပါတီတည်းအနေဖြင့်

ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစား၏အောင်ပွဲသို့ ဆောင်ကြဉ်းနိုင်မည် ဆိုခြင်းကို များစွာသံသယဖြစ်ပေသည်၊ မအောင်မြင် နိုင်ဟုလည်း မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒက ငါတို့အားသင်ကြား

ပြသခဲ့ပေသည်'

'ထို့ကြောင့်လည်း ငါတို့ပါတီတွင်းတွင် သဘော တရားရေးအယူအဆရေးတိုက်ပွဲများ မကြာခဏဖြစ် ခဲ့ပေသည်၊ ငါတို့၏ ဘဝခံယူချက်မမှန်ကန်သည့် အပေါ်တွင်

ငါတို့၏သဘောတရားရေး၊ အယူအဆရေး များသည်လည်း ရှုပ်ထွေးလာပြီး တစ်ဦးကိုတစ်ဦး အထင်အမြင်သေးခြင်း၊ လွဲမှားခြင်းများလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီကို ပါတီ စနစ်အရဖွဲ့စည်းရန်လိုလားသူ၊ မလိုလားသူ၊ လက်ဝဲ ဝါဒကိုလိုလားသူ၊ မလိုလားသူ၊ ဒုတိယလမ်းစဉ်ကို လိုလားသူ၊ မလိုလားသူ၊

သခင်သန်းထွန်းပါတီကို ကြိုက်သူ၊ သခင်စိုးပါတီကို ကြိုက်သူ၊ ပါတီဝင်အဖြစ် ခံယူလိုသူ၊ မခံယူလိုသူဟူ၍ အယူအဆအစိတ်စိတ် အမြွှာမြွှာကွဲပြားနေကြပေသည်'

(ကော်သူးလေတော်လှန်ရေးစစ်တမ်း စာမျက်နှာ ၂၉ မှ ၃၂ ထိ)

ကေအင်န်ယူပါတီသည် စည်းရုံးရေးများစွာ ကျဆင်းလာပြီး ခေါင်းဆောင်အချို့ကပါ လက်နက်ချ ရန် စဉ်းစားလာကြသည်။ ပါတီတွင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှု ကိုလည်း

တည်ဆောက်နိုင်ခြင်းမရှိပေ။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပဲခူးရိုးမဒေသတွင် အင်အား ကောင်းသည့်အလျောက် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသနှင့် နီးစပ်မှုရှိသည်။

ကရင်သောင်းကျန်းသူများမှာ မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် အင်အားကောင်းလျက်ရှိသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ တိုင်း(၃)အုပ်စုမှာ ပြိုကွဲ လျက်ရှိရာ

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်ဒေသမှ ကေအင်န်ယူများကို သိမ်းသွင်းရန် အခက်အခဲရှိလာသည်။ ထို့အတူပင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ

တိုင်း(၃)အုပ်စု၏ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှု နှင့် လက်နက်ချလိုမှုသည် ကေအင်န်ယူပါတီတွင်းသို့ ကူးစက်လာသည်။ အရှေ့တိုင်းသံလွင်ဒေသမှ ကေအင်န် ဒီအိုများမှာမူ

ပဲခူးရိုးမ၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တို့နှင့် အလှမ်း ဝေးသဖြင့် တသီးတခြားဖြစ်၍နေသည်။

'သို့နှင့် ကေအင်န်ယူပါတီ ပေါ်လစ်ဗျူရို လူကြီး စောမောင်တိုး၊ ပါတီဗဟိုကော်မတီနှင့်ပဲခူးရိုးမတိုင်း သဘာပတိ ဆရာဘာဟုနှင့် ဦးစီးပဲ့ကိုင်ကော်မတီ

စောကျော်စိန်တို့သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ဗိုလ်ညွန့်မောင်ဦးစီးသည့် တိုင်း(၃)အုပ်စုနှင့် နီးစပ် လာပြီး လက်နက်ချရန်အခွင့်အလမ်းကို စောင့်ဆိုင်းနေ

လေတော့၏'

သခင်စိုး၏ အလံနီပါတီသည် လက်ဝဲအလွန်အကျွံ ဝါဒကိုသာ တရားသေဆုပ်ကိုင်ထားဆဲရှိနေသည်။ အလံနီများသည် ပြည်သူ့ရဲဘော်၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၊

ကေအင်န်ယူပါတီတို့နှင့်ညီညွတ်ရေးဆောင်ရွက် ရာတွင် အလံနီပါတီအရေးကိုသာ ရှေ့တန်းတင်ခဲ့ သည်။ သဘောတရားရေးရာ၊ ဝါဒရေးရာများနှင့် ပတ်သက်၍လည်း

အလျှော့ပေးလေ့မရှိပေ။ အလံနီ ပါတီဗဟိုသည် ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ခြမ်းမှ တပ်မတော်ထိုးစစ်ကြောင့် ရခိုင်ရိုးမပေါ်သို့ဆုတ်ခွာ ခိုအောင်းနေလေရာ

ရခိုင်တိုင်းကို အခြေခံဒေသအဖြစ် ဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် စည်းရုံးလှုပ်ရှားနေရသည်။ သို့သော် ဗုံပေါက်သာကျော်နှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပြီးနောက် ဗုံပေါက်သာကျော်

လက်နက်ချသွားသဖြင့် စည်းရုံးရေး မှာ မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ဦးစိန္တာ၏အဖွဲ့အစည်း (ရခိုင်ပြည် ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့)မှ ကျော်ဇံရွှီးနှင့် နောက်ပါအနည်းငယ်ကို

စည်းရုံးနိုင်သော်လည်း ထူးခြားစွာ အင်အားတောင့်တင်းလာခြင်း မရှိပေ။

ရဲဘော်ဖြူများမှာလည်း စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းလျက် ရှိပြီး တောတွင်းပါတီများကိုလည်း အားကိုးနိုင်ဖွယ်မရှိ သဖြင့် လက်နက်ချရန်အခွင့်အလမ်းကိုသာစောင့်၍နေ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ တိုင်း(၃)အုပ်စုပြိုကွဲ လာသည့်ဂယက်သည် ကေအင်န်ယူဗဟိုကို ရိုက်ခတ် သကဲ့သို့ပင် ကေအင်န်ယူတို့၏စိတ်ဓာတ်ပျက်ပြားမှု သည်လည်း

လက်အောက်ခံဩဇာခံအဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်သော ပအိုဝ်းအဖွဲ့နှင့်မွန်သောင်းကျန်းသူတို့ကို ဂယက်ရိုက်ခတ်လာသည်။ သို့နှင့် ၁၉၅၇၊ ၅၈ ခုနှစ်တွင်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ တိုင်း(၃)အုပ်စု၊ ကေအင်န်ယူ ပါတီမှ စောမောင်တိုးအုပ်စု၊ ဗိုလ်ထွန်းလင်းနှင့် ရဲဘော်ဖြူများ၊ ရခိုင်ပြည်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့၊

ပအိုဝ်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့၊ မွန်သောင်းကျန်းသူ စသော ရောင်စုံသောင်းကျန်းသူအများစုမှာ လက်နက် ချရန်သာ အခွင့်အလမ်းကို စောင့်ဆိုင်းနေကြလေတော့

သည်။ [5]

လွတ်လပ်ရေးမရခင်ကတည်းက အကြောင်း အမျိုးမျိုးပြ၍ ဆူပူထကြွကလာကြသော သောင်းကျန်းသူ များတွင် ရည်ရွယ်ချက်၊ ရည်မှန်းချက်အမျိုးမျိုးရှိ

နေ ခဲ့ကြသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီကွန်မြူနစ် ပါတီတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအား ပစ္စည်းမဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ထူထောင်၍

ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံအဖြစ် တည်ဆောက်ရန်ဖြစ်သည်။ ကွန်မြူနစ်ဝါဒအရ လူတန်းစားတိုက်ပွဲသည် အရေးကြီးသည်။ လူနည်းစု အရင်းရှင်လူတန်းစားသည်

လူများစု ပစ္စည်းမဲ့ လူတန်းစားကို ကုပ်သွေးစုပ်ခြယ်လှယ်နေသောကြောင့် အရင်းရှင်လူတန်းစားကို တိုက်ဖျက်ပစ်ရမည်ဟု ကွန်မြူနစ်များကယူဆသည်။

ပစ္စည်းမဲ့တော်လှန်ရေး ကိုဆင်နွှဲရာတွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဦးဆောင်ရသည်။ မြန်မာကွန်မြူနစ်များသည်လည်း ပစ္စည်းမဲ့တော်လှန် ရေးကို ဆင်နွှဲကြ

ရမည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ တစ်ခု တည်း မဟုတ်ပေ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် အလံနီပါတီတို့အပြင်

ရဲဘော်ဖြူများ ကလည်း မာ့ခ်စ်ဝါဒကို ယုံကြည်သည်ဟုဆိုကြသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့်ရဲဘော်ဖြူများ၏ ယေဘုယျရည်မှန်းချက်မှာ မြန်မာ နိုင်ငံကို ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံအဖြစ်တည်ဆောက်

ရန်ဖြစ် သည်။ သို့သော် ပစ္စည်းမဲ့အာဏာရှစ်စနစ်အရ နိုင်ငံကို ဦးဆောင်ကြမည့်ပါတီမှာ ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစားပါတီ တစ်ရပ်သာဖြစ်ရပေမည်။

ဗမာကွန်မြူနစ်အုပ်စုများမှာ ပါတီတစ်ရပ်တည်းအဖြစ် စုစည်းနိုင်ခြင်းမရှိကြပေ။ ဂိုဏ်းဂဏစွဲကလည်း ပြင်းထန်ကြသည်။ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို

မယုံကြည်သူများကလည်း မြေပေါ် ကွန်မြူနစ်များအဖြစ်ရပ်တည်နေကြသည်။ မည်သို့ပင် ဆိုစေ ကွန်မြူနစ်များသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး အရ

အင်အားအသင့်အတင့်ရှိသူများပင်ဖြစ်သည်။

သို့သော်ယင်းတို့၏ ကွန်မြူနစ်သီဝရီများအရ ပစ္စည်းမဲ့ လူတန်းစားများကို ကွန်မြူနစ်ပါတီတစ်ခုတည်းက ဦးဆောင်၍ ပစ္စည်းမဲ့တော်လှန်ရေးကြီး

ဆင်နွှဲရန်ကား မတတ်နိုင်ခဲ့ကြပေ။ ယင်းတို့သည် ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစား တို့၏ခေါင်းဆောင်များအဖြစ်သို့ ရောက်မလာဘဲ သောင်းကျန်းသူများအဖြစ်

သို့သာရောက်ရှိခဲ့ကြသည်။ ပစ္စည်းမဲ့အာဏာထူထောင်ရန် တော်လှန်ရေး တစ်ရပ်ဆင်နွှဲရမည်ဟူသော အဆိုအမိန့်သည် ကွန်မြူနစ်များ၊ လက်ဝဲဝါဒီများ

၏လက်စွဲ ဥပဒေသ တစ်ခုသာဖြစ်သည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံမှ လက်ယာ အုပ်စုများသည်လည်း လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး လမ်းစဉ်ကိုပင်

ကျင့်သုံးခဲ့ကြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ လက်ဝဲဝါဒီသောင်းကျန်းသူများက ယင်းတို့ ယုံကြည်ရာ ဝါဒကို တရားသေဆုပ်ကိုင်ထားကြသကဲ့သို့ လက်ယာ

ဝါဒီသောင်းကျန်းသူများကလည်း လူမျိုးရေး၊ ဘာသာ ရေးအမြင်ကျဉ်းမြောင်းမှုကို တရားသေစွဲကိုင်ထားကြ သည်။ လက်ယာဝါဒီသောင်းကျန်းသူများ

၏ရည်ရွယ် ချက်မှာ ယင်းတို့လူမျိုးစုများသာပါဝင်သည့် သီးခြား နိုင်ငံထူထောင်ရေး၊ ယင်းတို့ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာ တရားသာလျှင် အဓိကကျသည့်

နယ်မြေအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုထူထောင်ရေးပင်ဖြစ်သည်။ လက်ယာဝါဒီ သောင်းကျန်းသူများတွင် ကေအင်န်ယူအဖွဲ့အစည်း၏ လက်အောက်ခံ

ကေအင်န်ဒီအိုများ၊ အမ်အင်န်ဒီအို များ၊ မူဂျာဟစ်များပါဝင်ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းအားလုံး၏ အန္တိမ ရည်မှန်းချက်မှာ

နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရရှိရေးပင်ဖြစ် သည်။ နိုင်ငံတော်အာဏာရရှိမှ ယင်းတို့စိတ်ကြိုက်ဝါဒ သဘောတရားအတိုင်း ခြယ်လှယ်အုပ်ချုပ်ကြရန်ပင် ဖြစ်သည်။

၁၉၄၈ခုနှစ်မှစ၍အတိအလင်းထကြွသောင်းကျန်း လာကြသော သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းအားလုံး၏ အန္တိမရည်မှန်းချက်မှာ နိုင်ငံတော်အာဏာရရှိရေးပင်

ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်ခန့်မှစ၍ ယင်းတို့၏ အန္တိမရည်မှန်းချက်မှာ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်မရှိတော့သည့် အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်လာသည်။ လက်ဝဲဝါဒ

သောင်းကျန်းသူအုပ်စုများ၏ခေါင်းဆောင်ပိုင်းသည် ချက်ချင်းလက်ငင်းအာဏာရရှိရန် လမ်းစမပေါ်တော့ သောအခါ ကွန်မြူနစ်သီအိုရီတစ်ခုဖြစ်သည့် ရေရှည်

စစ်ပွဲဘက်သို့ ဦးလှည့်လာကြသည်။ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်ကို ဆုပ်ကိုင်ထားရင်းမှ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ အဆက်မပြတ်သွားအောင်

ထိန်းသိမ်းထားပြီး နိုင်ငံရေးပရိယာယ်အမျိုးမျိုးကိုလည်း ကျင့်သုံးကြရန်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် တစ်ဖက်က တောနယ်များတွင် ဆူပူသောင်းကျန်းကြရင်း

တစ်ဖက် က အစိုးရကို နိုင်ငံရေးအရအင်အားချည့်နဲ့အောင် အကျပ်ကိုင်ခြင်းများကို နည်းမျိုးစုံဖြင့်ဆောင်ရွက်ကြ တော့သည်။ မြေပေါ်ရှိကျောင်းသား၊

အလုပ်သမား၊ လယ်သမားအဖွဲ့အစည်းများသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်၍ ဆူပူအုံကြွမှုများဖြစ်ပေါ်အောင် လှုံ့ဆော်ကာ မြေအောက်လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲနှင့်

ဆက်စပ်ရန် ကြိုးစားကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် သောင်းကျန်းသူအမျိုးအစားမှာ စုံလင်လှသည်။ ဖဆပလအစိုးရသည် သောင်းကျန်းသူ အားလုံးနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသည်။ သောင်းကျန်းသူများ

အား စစ်ရေးအရ လက်တွေ့ကျကျတိုက်ခိုက်နှိမ်နင်းရ သူမှာတပ်မတော်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သည်ပြည်တွင်း သောင်းကျန်းမှုအား တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းနေရ

သကဲ့သို့ ပြည်ပကျူးကျော်မှုအန္တရာယ်ကိုလည်း ရင်ဆိုင် ကာကွယ်နေရသည်။ ပြည်ပအန္တရာယ်ပေါ်ပေါက်ချိန် တွင် သောင်းကျန်းသူများအနေနှင့် အသက်ရှူ

ခွင့်ရခဲ့ သည်ဆိုသော်လည်း ယင်းတို့အချင်းချင်းမှာလည်း ညီညွတ်မှုမရှိကြပေ။ သောင်းကျန်းသူလောကအတွင်း လက်ဝဲ၊ လက်ယာပဋိပက္ခမှာ တောက်လျှောက်

ပင် ပေါ်ပေါက်နေခဲ့သည်။ လက်ဝဲအုပ်စုအတွင်းမှာလည်း ဂိုဏ်းဂဏပဋိပက္ခ၊ လက်ယာအုပ်စုအတွင်းမှာလည်း အငြင်းအခုံပြဿနာများမစဲနိုင်အောင်ပေါ်ပေါက်

နေကြသည်။

လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ် မအောင်မြင် သောအခါ နောက်လိုက်ငယ်သားများသည် ခေါင်း ဆောင်ပိုင်းအပေါ်ယုံကြည်မှုမရှိတော့ပေ။ ခေါင်းဆောင်

များ၏ ဩဇာအာဏာသည်လည်း ငယ်သားများအပေါ် သက်ရောက်ခြင်းမရှိတော့ပေ။ သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့ အစည်းများမှာ တပ်မတော်ကဲ့သို့ စနစ်တကျ

သင်တန်း ပေးလေ့ကျင့်၍ လိုက်နာရမည့်စည်းကမ်းများ၊ ဥပဒေ များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းမဟုတ်ပေ။ အခြေခံလူသစ်စု ဆောင်းရာတွင်လည်း

လူရလျှင်ပြီးရောဟူသော သဘောဖြင့် အရည်အချင်းသတ်မှတ်ချက်များမရှိပေ။ လက်နက်ကိုင်လိုသူမည်သူမဆိုသည် သောင်းကျန်းသူ လုပ်နိုင်သော

အခွင့်အလမ်းရှိနေကြသည်။ အစိုးရကို မနှစ်မြို့သူများ၊ အစိုးရ၏ဥပဒေများကို မလိုက်နာနိုင် သူများသည် သောင်းကျန်းသူဘဝကို ခံယူလိုက် ကြသည်။

စည်းကမ်းမဲ့လက်နက်ကိုင်ခြင်းသည် အကြမ်းဖက်ဝါဒသို့ ဦးတည်လာသည်။ သူတစ်လူ ငါတစ်မင်း လက်နက်အားကိုးဖြင့် ထင်ရာစိုင်းခြင်း ကို အချို့နိုင်ငံရေး

ပညာရှင်များ က စစ်ဘုရင်ဝါဒ၊ သို့မဟုတ် စစ်ရေးသက်သက်ဝါဒ၊ သို့မဟုတ် စစ် ပဒေသရာဇ်စနစ် စသည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲကြသည်။

မိမိထိန်းချုပ်ထားနိုင်ရာ လက်နက်ကိုင်အင်အား အစုအဖွဲ့လေးများဖြင့် ထင်ရာစိုင်းခြင်း၊ ကိုယ်ကျိုး စီးပွားရှာခြင်း၊ ကျေးရွာများအား လက်နက်အားကိုးဖြင့်

အနိုင်ကျင့်ခြင်း၊ မိမိတစ်ဦးတည်း၏ စိတ်ကူးယဉ်ချက် ကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း စသည်တို့အား လုပ်ဆောင်လာစေသည့် စစ်ဘုရင်ဝါဒသည် လက်ဝဲဝါဒီ

သောင်းကျန်းသူများအတွင်းမှာရော လက်ယာဝါဒီ သောင်းကျန်းသူများအတွင်းမှာပါ တစ်စတစ်စ ပေါ်ပေါက်လာတော့သည်။ သို့နှင့် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှု

မီးနှင့်အတူ အကြမ်းဖက်ဝါဒသည်လည်း ထွန်းကားလာရတော့သည်။

ကေအင်န်ယူသောင်းကျန်းသူတို့၏ မူလဇာစ်မြစ် လက်နက်ကိုင်အင်အားမှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလ အတွင်းက အင်္ဂလိပ် တပ်များ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ဆုတ်ခွာ ရာတွင်

ပါသွားကြသောကရင်လက်နက်ကိုင်စစ်သား ၂ဝဝဝ ခန့်ဖြစ်သည်။ စစ်ကြီးအပြီးတွင် ကရင်သေနတ် ကိုင်တပ်ရင်း(၃)ရင်းသာမကဘဲ ကေအင်န်ဒီအိုတပ်ရင်း များ၊

စစ်ရဲတပ်ရင်းများပါ တိုးပွားလာကြသည်။ ကရင် သောင်းကျန်းမှုစတင်ချိန်တွင် အခြေခံဝါဒမှာ လူမျိုးရေး မုန်းတီးမှုပင်ဖြစ်သည်။ ဗြိတိသျှတို့၏သွေးခွဲမှုကြောင့်

ကရင်သောင်းကျန်းသူများသည် ဗမာလူမျိုးများက ကရင်လူမျိုးများကိုအနိုင်ကျင့်နေသည်ဟု တရားသေ ယူဆထားကြသည်။ ထိုအယူအဆကြောင့်လည်း ဗမာ

ဆန့်ကျင်ရေးအကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များ ပေါ်ပေါက် လာသည်။ လက်နက်ကိုင်ထားသူအား လက်နက်မဲ့သူက ကြောက်ရွံ့ရိုကျိုးလေ့ရှိသည့်အရသာကို သာယာမိလာ

ကြသောအခါတွင်ကား ဗမာဆန့်ကျင်ရေးသာမကဘဲ ကရင်လူမျိုးချင်းပင် နှိပ်စက်ကလူပြုသည့် အကြမ်းဖက် ဝါဒထွန်းကားလာတော့သည်။

ရန်သူ၏ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းအား ဖြတ်တောက်ခြင်း၊ ရန်သူ၏ထောက်ပံ့ရေးစနစ်များ အား ဖျက်ဆီးခြင်းတို့သည် စစ်ရေးအရအနိုင်ရရှိရန်

လုပ်ဆောင်ရသော နည်းလမ်းများဖြစ်သည်။သောင်းကျန်းသူများသည် တပ်မတော်၏ဆက်သွယ် ရေးလမ်းကြောင်းများဖြစ်သည့် ထောက်ပံ့ရေးစနစ် များအား

ဖြတ်တောက်ဖျက်ဆီးရန်ကြိုးစားကြရာမှ အများပြည်သူသုံး မီးရထားလမ်း၊ ကားလမ်းများအား ဖျက်ဆီးခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်လာကြသည်။ အစိုးရကို

အထောက်အပံ့မဖြစ်စေရန် ပြည်သူလူထုကို ကန့်သတ် ချုပ်ချယ်ရာမှဒုက္ခပေးသလိုဖြစ်လာကြသည်။ အဖျက် လုပ်ရပ်များအပေါ် သာယာလာသောကြောင့်လည်း

အတောမသတ်နိုင်အောင်ပင် ထပ်မံကျူးလွန်မိကြ တော့သည်။ မိမိကိုဆန့်ကျင်မည်ဟုထင်ရသည့် အရပ်သားများအား အလွယ်တကူသတ်ဖြတ်သုတ်သင် ပစ်ခြင်းဖြင့်

လူသတ်မှုများပေါ်ပေါက်လာသည်။

ကေအင်န်ဒီအိုသောင်းကျန်းသူများသည် ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ မတ်လအတွင်း မေမြို့ကို သိမ်းပိုက်ထားစဉ် အပြစ်မဲ့ မြို့သူမြို့သား ၁၉၄၆ ဦးကို

အကြောင်းမဲ့သတ်ဖြတ်ပစ်ခဲ့ကြောင်း အထောက်အထား များရှိခဲ့သည်။ ဖြူးမြို့လူသတ်ပွဲမှာလည်း နာမည်ကြီးလှ သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ မတ်လဆန်းပိုင်းတွင် တပ်မတော်

သည် ရန်ကုန်-မန္တလေး လမ်းမကြီးပေါ်ရှိ ကေအင်န် ဒီအိုများအား ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေချိန်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်က ညောင်လေးပင်မြို့ကို သောင်းကျန်းသူ

များလက်မှ ပြန်လည်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ဖြူးမြို့သို့ဦးတည်ချီတက်သည်။ ဖြူးမြို့နှင့် ခြောက်မိုင် ခန့်သာကွာဝေးသော ညောင်ပင်သာမြို့ကို ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊

မတ်လ ၄ ရက်တွင် ပြန်လည်သိမ်းပိုက်လိုက်နိုင်သည်။

ဖြူးမြို့ကိုသိမ်းပိုက်ထားသော ကေအင်န်ဒီအိုများ သည် ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃ ရက် ည ၁၂ နာရီမှ စ၍ ဖြူးမြို့လယ်ရှိ ဈေးရုံနှင့်တကွ လူနေအိမ်များကို

မီးရှို့တော့သည်။ မြန်မာ၊ မွတ်စလင်အိမ်များကို မီးရှို့ သည့်အပြင် ယောကျာ်း၊ မိန်းမနှင့်ကလေးများကိုပါ သတ်ဖြတ်တော့သည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများသည် ဖြူး

မြို့သူ၊ မြို့သား ၂ဝဝဝ ကျော်ခန့်ကို ဇေယျဝတီမြို့ ဘက်ကို လှည့်ဖြားခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။ ထို့နောက် လူသတ်ပွဲကြီးစတင်တော့သည်။ ယောကျာ်းများကို ဓား

နှင့်ခုတ်သတ်ခြင်း၊ မိန်းမများအား မတရားပြုကျင့်ပြီးမှ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ကလေးများကိုပါသတ်ဖြတ်ခြင်းတို့ကို ရက်စက်စွာပြုလုပ်ကြတော့ရာ ဖြူးမြို့မှာ သွေးချောင်း

စီးသွားရတော့၏။ သုသာန်ဘုန်းကြီးကျောင်းကို ကေအင်န်ဒီအိုများက မီးရှို့ရာတွင် ဘုန်းတော်ကြီးသုံးပါး ပါ မီးတင်ရှို့၍အသတ်ခံရသည်ဟုဆိုသည်။ တပ်မတော် က

ဖြူးမြို့ကိုသိမ်းပိုက်စဉ်တွင် ဓားဒဏ်ရာနှင့်သေဆုံး နေသည့် အလောင်း ၃၅၁ လောင်းကိုတွေ့ရှိရပြီး အိမ်ခြေ ၄ဝဝ ခန့် မီးလောင်ပြာကျနေသည်ဟုဆို သည်။

ကေအင်န်ယူအဖွဲ့အစည်းများ၏ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖြစ်သော ကေအင်န်ဒီအိုတို့၏ရက်စက်ကြမ်းကြုတ် မှုများမှာ မဆုံးနိုင်အောင်ပင် များပြားလွန်းလှသည်။

လူမျိုးရေးမုန်းတီးမှုကြောင့် လူပေါင်းများစွာကို အစု လိုက် အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ကြရာမှ နောက်ပိုင်းတွင် လူမျိုးရေးမုန်းတီးမှုကြောင့်လည်း မဟုတ်၊ နိုင်ငံရေး

ကြောင့်လည်းမဟုတ်ဘဲ တမင်သက်သက်သွေးဆာနေ သော အပြုအမူများဖြင့် အစုလိုက်၊ အပြုံလိုက် သတ် ဖြတ်ခြင်းများကို ပြုလုပ်လာကြသည်။ ကရင်အမျိုးသား

များကိုပါ သတ်ဖြတ်လာကြသည်။ တစ်ဦးချင်း တစ်ယောက်ချင်း အသတ်ခံရမှုများမှာ စာရင်းပြုစု၍ ပင် ဆုံးမည်မဟုတ်ပေ။ ကေအင်န်ယူစစ်ခေါင်းဆောင်

ကြီးငယ်များသည် မိမိတို့ကြီးစိုးရာ နယ်မြေများတွင် နောက်လိုက်နောက်ပါများနှင့်တကွ စစ်ဘုရင်များ အဖြစ် ထင်သလိုခြယ်လှယ်ရမ်းကားကြတော့သည်။

(War, Woman And Wine)ခေါ် စစ်၊ မိန်းမနှင့် အရက်ကိုသာ ဦးစားပေးလာကြရာ ကျေးလက်လူထုမှာ ကေအင်န်ဒီအိုတို့ နှိပ်စက်သမျှ ခံကြရတော့၏။

ကေအင်န်ဒီအို စစ်ဘုရင်များတွင် ဗိုလ်လင်းထင် (ခေါ်) ငန်းနက်သည် နာမည်ကြီးခဲ့သူတစ်ဦးပင်ဖြစ် သည်။ ဗိုလ်လင်းထင်သည် ပုသိမ်ဘက် ဇာတိဖြစ်ပြီး

ကေအင်န်ဒီအိုအဖွဲ့အစည်းတွင် ထောက်လှမ်းရေး တာဝန်ယူခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ကေအင်န်ဒီအိုများ သထုံမြို့ကိုသိမ်းပိုက်ရာ စစ်ရေး

ခေါင်းဆောင်မှာ ဗိုလ်လင်းထင်ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်က ဖဆပလအစိုးရသည် ကေအင်န်ဒီအိုတပ်များ၏ရန်လို မှု၊ စစ်ရဲတပ်များ၏ပုန်ကန်မှုတို့ကို တတ်နိုင်သမျှ ဖုံးဖုံး

ဖိဖိလုပ်ပြီး အလျှော့ပေးဖြေရှင်းနေချိန်ဖြစ်သည်။ သထုံကိစ္စဖြေရှင်းရန် အစိုးရက ကရင်လူမျိုးပါလီမန် အမတ် စောဘိုးဇံကိုစေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်လင်းထင် သည်

ပါလီမန်အမတ် စောဘိုးဇံကို ကိုယ်တိုင်ပင် ပစ်သတ်ပြီး ဘီးလင်းချောင်းထဲမျှောပစ်လိုက်သည်ဟု ဆို၏။ အင်းစိန်တိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွားသော ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊

ဇန်နဝါရီလတွင် ဗိုလ်လင်းထင်နှင့်ကေအင်န်ဒီအို ၄ဝဝ ခန့် စစ်ကူအဖြစ် ချီတက်သွားကြသည်။ သို့သော် အင်းစိန်တိုက်ပွဲတွင် အရေးနိမ့်ခဲ့သဖြင့် ထန်းတပင်ဘက် သို့

ဆုတ်ခွာကာ သထုံခရိုင်ထဲပြန်လည်ဝင်ရောက်လာ ကြသည်။

သထုံခရိုင်မှာ စစ်တောင်းမြစ်ဝနှင့်သံလွင်မြစ်ဝ အကြားရှိ ကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်ပြီး ကျိုက်ထိုမြို့နယ်၊ ဘီးလင်းမြို့နယ်၊ သထုံမြို့နယ်၊ ဇင်းကျိုက်မြို့နယ်၊ ပေါင်မြို့နယ်၊

မုတ္တမမြို့နယ်များပါဝင်၍ ဆန်ရေစပါး ပေါများသော နယ်မြေပင်ဖြစ်သည်။ သထုံခရိုင်ထဲတွင် ကေအင်န်ဒီအို တပ်မဟာ(၅)နှင့် တပ်ရင်း(၃)ရင်း လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

ထိုတပ်ရင်းများမှာ ဗိုလ် လင်းထင်ခေါင်းဆောင်သော တပ်ရင်း(၁)၊ ရွှေလုံးစိန် ခေါင်းဆောင်သော တပ်ရင်း(၂)၊ မွန်ဗိုလ် စိုးတင့် ခေါင်းဆောင်သော ကေအင်န်ဒီအိုနှင့်

အမ်အင်န်ဒီအို ပူးပေါင်းတပ်ရင်း(၃)တို့ဖြစ်သည်။ တပ်ရင်းသုံးရင်း တို့သည် အပြိုင်အဆိုင်ပင် ဓားပြတိုက်၊ လူသတ်၊ ပြန်ပေးဆွဲ စသောနိုင်ငံရေးနှင့်မသက်ဆိုင်သည့်

ရာဇဝတ်မှုများကိုကျူးလွန်ခဲ့ကြသည်။ ဆက်ကြေး မပေးသောရွာများကို ဝင်ရောက်စီးနင်း၍ ယောကျာ်း၊ မိန်းမအကုန်ဖမ်းလေ့ရှိသည်။ ပိုက်ဆံပေးမှပြန်လွှတ် သည်။

သတ်ပစ်ချင်သူကို သတ်ပစ်သည်။ ဗိုလ်လင်းထင် သည် လူသတ်၊ ဓားပြတိုက်၊ မုဒိမ်းကျင့်ရာတွင် နာမည်ကြီးလှသူဖြစ်သည်။ ဗိုလ်လင်းထင်သည်

သထုံနယ်မြေတွင်း၌သာမကဘဲ စက်လှေများဖြင့် ပင်လယ်ကိုဖြတ်၍ သုံးခွနယ်ထဲအထိ လိုက်လံဓားပြ တိုက်ခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ မီးရထားများကို မိုင်းခွဲ၍ လည်း

ဓားပြတိုက်သည်။ ပင်လယ်ပြင်ထွက်၍လည်း ပင်လယ်ဓားပြအဖြစ် တိုက်ခိုက်လုယက်သည်။ ဘားအံ နယ်ဘက်သို့ကူး၍လည်း တိုက်ခိုက်လုယက်လေ့ရှိသည်။

၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်တွင် ဗိုလ် လင်းထင်၏လက်အောက်ခံတပည့်ဖြစ်သူ ဗိုလ်ရာကျော် နှင့် ကေအင်န်ဒီအိုများသည် စစ်တောင်းမှထွက်ခွာလာ သော

လူစီးရထားအား နောင်ကုလားရွာ၊ ကော်ခြံဂိတ် အနီးတွင် မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ ခရီးသည်များထံမှ ပါသမျှပစ္စည်းအားလုံးကို သေနတ်ပြခြိမ်းခြောက်၍

လုယက်ယူငင်ကြသည်။ ယောကျာ်း၊ မိန်းမ ၅ဝ ခန့်ကို ပြန်ပေးဆွဲရာမှ မိန်းမ ၂ဝ ကျော်ကို ဗိုလ်ရာကျော်က သတ်သတ်ခွဲထုတ်သည်။ ထိုအမျိုးသမီး ၂ဝ တွင် လင်ရှိ

မိန်းမများပါ ပါဝင်သည်။ ဗိုလ်ရာကျော်နှင့် နောက်လိုက် ငယ်သားများသည် ယောကျာ်း၊ မိန်းမ ၅ဝ ခန့်ကို ပြန် ပေးဆွဲ၍ ဓနုစခန်းသို့ခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။

ယောကျာ်းများကို ငွေပေးမှပြန်လွှတ်သည်။ မိန်းမ ၂ဝ ကိုမူ ဗိုလ်ရာကျော်နှင့်တပည့်များက မတရားပြုကျင့်၍ ဘဝဆုံးစေခဲ့သည်။

ဗိုလ်ရာကျော်နှင့်အဖွဲ့က စစ်တောင်းရထားကို မိုင်းမခွဲမီ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်၊ ၉ ရက်၊ ၁ဝ ရက်များတွင် ဗိုလ်လင်းထင်တို့လူစုသည် သထုံ မြို့အား

စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသေးသည်။ ထိုစဉ်က လည်း တစ်အိမ်တက်ဆင်းဓားပြတိုက်လုယက်ခြင်း၊ လူ များကို ဖမ်းဆီး၍ပြန်ပေးဆွဲခြင်း၊ မိန်းမပျိုများအား ပျော်ပါးရန်

အတင်းအဓမ္မခေါ်ဆောင်သွားခြင်း၊ တပ်မတော်၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆုတ်ခွာသွားရ သောအခါ လူနေအိမ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ခြင်း တို့အား ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ကေအင်န်ဒီအိုတို့က လူစီး မီးရထားများအား မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်၍ ခရီးသည်များ၏ လက်ဝတ်လက်စား၊ အဝတ်အစားမှအစ ပါသမျှကို လုယက်ခြင်း၊

လူများကိုပြန်ပေးဆွဲခြင်း၊ မိန်းမပျိုများ အား ဖမ်းဆီးခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်သည့်အကြိမ်ပေါင်းမှာ မနည်းလှပါ။ မီးရှို့ခဲ့သည့်ကျေးရွာအရေအတွက်မှာ လည်း မနည်းလှပါ။

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၈ ခုနှစ်အတွင်း ပြည်တွင်း သောင်းကျန်းမှု ပထမဆယ်နှစ်တာကာလသည် ကျေးလက်ဒေသများအဖို့ ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျသော

ကာလများပင်ဖြစ်သည်။ ဗကပ၊ အလံနီနှင့်ရဲဘော်ဖြူ များသည် ယင်းတို့ယုံကြည်သော ကွန်မြူနစ်ဝါဒနှင့် ရေရှည်ပြောက်ကျားစစ်လုပ်ငန်းစဉ်အရ ကျေးလက်ကို

အခြေခံစည်းရုံးရမည်ဟုဆိုကြသည်။ သို့သော် ယင်းတို့ ၏ ရပ်တည်မှုအနေအထားအရ ကျေးလက်ဒေသများမှ ဆက်ကြေးရိက္ခာများကို ကောက်ခံလာရာမှ ကျေးလက်

လူထု၏ဆန့်ကျင်မှုကိုတွေ့ကြုံလာရသည်။ ထိုသို့သော ဆန့်ကျင်မှုများကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရာမှ လူသတ်ဝါဒ ထွန်းကားလာသည်။ စစ်ဘုရင်ဝါဒကြီးစိုးလာသည့်

အပြင် ဗဟိုခေါင်းဆောင်ပိုင်းက ဩဇာအာဏာ သက်ရောက်မှု လျော့ပါးလာသောအခါတွင်ကား အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များမှာ ပိုမိုထူပြောလာရသည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများမှာမူ လက်ဝဲဝါဒဆိုင်ရာ စည်းရုံးရေး မူနှင့် ပိုမိုကင်းဝေးကြသည့်အလျောက် စည်းလွတ် ဝါးလွတ်ပင် ရမ်းကားပြုမူကြသည်ဟုဆိုရပေမည်။

တပ်မတော်က ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်သောကြောင့် ကေအင်န်ဒီအိုများမှာ များစွာအထိနာလာသည်။ မြို့ရွာ များပေါ်တွင် အခြေချနေနိုင်ခြင်းမရှိတော့ဘဲ တော

တောင်များတွင် လျှို့ဝှက်ပုန်းအောင်းနေထိုင်လှုပ်ရှား ကြရသောအဆင့်သို့ ရောက်လာသည်။ တပ်မတော် သည် ရန်ကုန်-မန္တလေး၊ ရန်ကုန်-ပြည်၊ ရန်ကုန်-မော် လမြိုင်

ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများကို လုံခြုံမှု ရှိအောင် ထိုးစစ်များ ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ကေအင်န်ဒီအို များသည် တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များကိုခုခံတိုက်ခိုက်ရင်း

လက်နက်ခဲယမ်း အကျပ်အတည်းဖြစ်၍လာသည်။

ဗိုလ်လင်းထင်သည် ထိုင်းနယ်စပ်သို့သွား၍ တရုတ်ဖြူများထံမှ လက်နက်ခဲယမ်းဝယ်ယူရရှိရေးကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ တရုတ်ဖြူများအလိုရှိသမျှကိုလည်း

ဆောင်ကြဉ်းပေးပါမည်ဟုညှိနှိုင်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဗိုလ်လင်းထင်သည် သထုံခရိုင်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက် လာပြီး မီးရထားလမ်းကို ဖြတ်တောက်တိုက်ခိုက်ရန်

စီစဉ်လေတော့၏။

၁၉၅၄ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ရက်တွင်စစ်တောင်း မှ မုတ္တမသို့ခုတ်မောင်းလာသော လူစီးရထားအား ကေအင်န်ဒီအိုများက ဒုံဝန်းဘူတာနှင့်သိမ်ဆိပ်ဘူတာ ကြားတွင်

မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ကြသည်။ မီးရထားပေါ်တွင် ပါလာသော လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ခုခံတိုက်ခိုက် ကြသဖြင့် တိုက်ပွဲမှာ သုံးနာရီခန့်ကြာသည်။ နှစ်ဖက်

အကျအဆုံးများပြားပြီး တိုက်ပွဲမှာပြင်းထန်သည်။ ကေအင်န်ဒီအိုအားလုံး အရက်သေစာများ သောက်စား ထားကြပြီး မူးမူးရူးရူးနှင့်တိုက်ခိုက်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကျဆုံးကုန်သောအခါ ကေအင်န် ဒီအိုများသည် မီးရထားစီးခရီးသည်များအား ဓားပြ တိုက် လုယက်ကြတော့သည်။ ခရီးသည်တစ်ရာကျော်

ကိုလည်း ဓားစာခံအဖြစ်ဖမ်းဆီးတော့သည်။ ထိုရထား ပေါ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ ကျောင်းပိတ်၍ပြန်လာ ကြသည့် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူ ၄ဝ ကျော်လည်းလိုက်ပါ

လာကြရာ အားလုံးအဖမ်းခံကြရသည်။ အရပ်သူ အမျိုးသမီးများအထဲမှ ရုပ်ရည်ချောမောသူ ၁၅ ဦး လည်း အဖမ်းခံရသည်။

ဗိုလ်လင်းထင်တို့လူစုသည် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူ နှင့်အရပ်သူအမျိုးသမီးများအပါအဝင် ဓားစာခံလူ တစ်ရာကျော်ကိုဖမ်းဆီး၍ ဇင်းကျိုက်တောင်တန်းဘက် သို့

ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။ ယောကျာ်းများကို ပစ္စည်း ထမ်းခိုင်းသည်။ တပ်မတော်စစ်ကြောင်းများကလည်း နောက်မှ ထက်ကြပ်မကွာလိုက်လံ၍တိုက်ခိုက်ရာ တိုက်ပွဲများ

မကြာခဏဖြစ်ပွားရသည်။ အချို့အမျိုးသမီး ငယ်များမှာ တပ်မတော်၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကေအင်န်ဒီအိုများလက်မှ လွတ်မြောက်၍ထွက်ပြေး လာနိုင်ကြသည်။

ဗိုလ်လင်းထင်နှင့်ကေအင်န်ဒီအိုများ သည် သံလွင်မြစ်ကိုဖြတ်ကူး၍ ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်သို့ ထွက်ခွာသွားကြသည်။ တပ်မတော်ကလည်း ထိုင်း နယ်စပ်အထိ

လိုက်လံတိုက်ခိုက်သည်။ ဗိုလ်လင်းထင် သည် မီးရထားမိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ရာမှ ဖမ်းဆီးလာသည့် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူများ၊ အရပ်သူများအပြင် ကရင် ကျေးရွာများ၊

မွန်ကျေးရွာများမှ ဖမ်းလာသည့် အမျိုးသမီးငယ်များပါအပါအဝင် စုစုပေါင်း မိန်းမပျို တစ်ရာကျော်ကို တရုတ်ဖြူဗိုလ်ချုပ်လောလီထံ လွှဲအပ်ပေးလိုက်သည်။

တရုတ်ဖြူဗိုလ်ချုပ်လောလီ က လက်နက်ခဲယမ်းများပြန်လည်ပေးအပ်သည်။ ထို အမျိုးသမီးများမှာ လုံးဝ ဘဝဆုံးသွားကြရသည်။ ပြည့်တန်ဆာများ၊

တရုတ်ဖြူစစ်သားများ၏ပျော်တော် ဆက်အဖြည့်ခံများဘဝသို့ ရင်နင့်ဖွယ်သက်ဆင်းခဲ့ကြ ရသည်။

ဗိုလ်လင်းထင်၊ ဗိုလ်ဆလန်၊ ဗိုလ်ဖားလူကျော် စသော ကေအင်န်ဒီအိုများမှာ မိန်းမကိစ္စတွင် နာမည် ကြီးကြသည်။ ဗိုလ်လင်းထင်သည် တရားဝင်မိန်းမ ၄၅

ယောက်ယူခဲ့သည်။ ဗိုလ်ဆလန်သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် အကုန် တပ်မတော်က ဖမ်းဆီးရမိသည်အထိ မိန်းမ ၁၂ဝ ကျော်ယူခဲ့သည်။ ဖားလူကျော်မှာ မိန်းမ ၁၅ဝ

ကျော်ယူခဲ့သည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများ စိတ်ရှိတိုင်း စော်ကားခဲ့သည့် ဗမာ၊ ကရင်၊ မွန်အမျိုးသမီးများမှာ ထောင်ပေါင်းများစွာပင်ရှိနိုင်သည်။ ကျေးရွာများမှ ဖမ်းဆီး၍

လက်နက်ဖြင့်လဲလှယ်ရောင်းစားခဲ့သည့် မိန်းမပျိုအရေအတွက်မှာလည်း မနည်းလှပေ။ ဗိုလ်လင်းထင်သည် ၁၉၆၂ ခုနှစ်အထိ ကျိုက်ထီးရိုး တောင်ခြေတစ်ဝိုက်မှ

မိန်းမပျိုများကို လက်နက် ခဲယမ်းဖြင့် လဲလှယ်ရောင်းစားရန် လိုက်လံဖမ်းဆီးနေဆဲ ပင်ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်လင်းထင်ကို ထိုစဉ်က သတင်းစာ များက ကာမဘီလူးချုပ်ဟု

ရေးသားကင်ပွန်းတပ်ခဲ့ သည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိနိုင်သည်။

ကေအင်န်ယူ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့၏အကြမ်းဖက်လုပ် ရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ သက်သေအထောက်အထား များမှာများစွာပင်ရှိသည်။ ကိုယ်တွေ့ကြုံခဲ့ရဖူးသူများ မှ အချို့မှာ

ယနေ့ထက်တိုင် သက်ရှိထင်ရှားရှိနေဆဲပင် ဖြစ်သည်။ ဖြူးမြို့လူသတ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ ၁၃၁၁ ခုနှစ်၊ တပေါင်းလဆုတ် ၇ ရက်၊ ကြာသပတေးနေ့ (၉-၃-၄၉) ထုတ်

မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာတွင် အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြထားသည်ကိုတွေ့နိုင်သည်။

ဖြူးမြို့၌အခြေအနေ ဤသို့ ချောင်းမြောက်ဘက်ကမ်း၌ ကေအင်န်ဒီအိုခုခံလျက်ရှိနေသေးခြင်း အရပ်သားများမှာ ကေအင်န်ဒီအိုကြောင့်

အတိဒုက္ခတွေ့ရခြင်း

ကတုန်ကယင်ဖြစ်နေသော ကေအင်န်ဒီအို

(ကျွနု်ပ်တို့စေလွှတ်သော အထူးသတင်းထောက် ထံမှ)

ရန်ကုန်မြို့နှင့် မီးရထားမိုင်တိုင် ၁၃၇ မိုင်ခန့်ဝေး သောညောင်ပင်သာမြို့ကိုပြည်ထောင်စုတပ်ပေါင်းစုံတို့ မတ်လ ၄ ရက်၊ ၄ နာရီခွဲအချိန်တွင် ပြန်လည်သိမ်းပိုက်

ပြီးလျှင် စနစ်တကျအုပ်ချုပ်ရေးပြန်လည်ထားရှိသည့် အပြင် မြို့၏စည်ပင်သာယာရေးကိုလည်း ဆောင်ရွက် နေကြပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ကေအင်န်ဒီအိုတို့မှာ ညောင်လေး

ပင်မြို့၌ ပြည်ထောင်စုတပ်မတော်က အလစ်ဝင်ပြီး စီးခြင်းခံရသည့်အတွက် အတော်လန့်ပြီး တရကြမ်း ဆုတ်ပြေးကြရသောကြောင့် ညောင်လေးပင်မြို့ကို

သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သုံးရက်မြောက်နေ့တွင် ညောင်ပင်သာကို ၎င်းတို့စွန့်ပစ်ပြေးရပြန်ကြောင်း၊ ကေအင်န်ဒီအို ဆုတ်ပြေးရာလမ်းပေါ်ရှိ တဲအိမ်များမှာ မီးရှို့ခံရပြီး

လူများလည်းအသတ်ခံရကြောင်း။

ညောင်ပင်သာနှင့်ဖြူးမြို့မှ ခြောက်မိုင်ခန့်သာ ဝေးသေးလျက် မြောက်ကြောင်းစစ်ချီတပ်ဗိုလ်မှူး ချစ်မြိုင်ထံသို့ ရှေ့သို့ဆက်လက်ချီတက်သိမ်းပိုက်ရန်

အမိန့်တစ်စုံတစ်ရာမျှမရရှိသေးသော်လည်း ဖြူးမြို့တွင်း မှ ကေအင်န်ဒီအိုတို့မှာ ကတုန်ကယင်ဖြစ်လျက် မတ်လ ၃ ရက် ည ၁၂ နာရီအချိန်ကစ၍ ဖြူးမြို့လယ်ရှိ

ဈေးရုံ နှင့်တကွ ဈေးကွက်တို့ကိုမီးရှို့ခြင်း၊ မြန်မာ-မွတ်စလင် ရပ်ကွက်၊ ဈေးအနောက်နှင့်မြောက်ဘက်ရှိ မြန်မာအိမ် များကို မီးတင်ရှို့ခြင်း၊ ယောကျာ်း၊ မိန်းမ၊

ကလေးတို့ကို သတ်ဖြတ်ခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်နေပြီဟူသော သတင်းအရ ရှေ့သို့ဆက်လက်ချီတက်ကြတော့သည်ဆိုကြောင်း။

ကေအင်န်ဒီအိုတို့က ဖြူးမြို့သူ၊ မြို့သား ၂ဝဝဝ ကျော်ကို လှည့်ဖြား၍ ဇေယျဝတီဘက်သို့ခေါ်သွားပြီး အချို့သောနေရာများ၌ ကေအင်န်ဒီအိုတပ်သား

ခေါ်တောကုလားများ၊ လဟုရှမ်းခေါ် တရုတ်များနှင့် ကေအင်န်ဒီအိုတို့က မြန်မာများကိုဓားနှင့်ခုတ်သတ် ခိုင်းတော့သည်ဆိုကြောင်း၊ ကေအင်န်ဒီအိုများက

မိန်းမများအား မတရားပြုကျင့်ပြီးနောက် သတ်ဖြတ် သည့်အပြင် လူမမည်အရွယ်များကိုပင် သတ်ကြရာ မြို့တွင်းသို့ တပ်မတော်ဝင်ရောက်လာသည့်အချိန်၌

ဓားဒဏ်ရာနှင့်သေဆုံးနေသူပေါင်းမှာ ၃၅၁ ယောက် ရှိ၍ အိမ်ခြေ ၄ဝဝ ခန့် မီးကျွမ်းလောင်ကုန်သည်ကို တွေ့ရကြောင်း၊ ကေအင်န်ဒီအိုတို့လက်ချက်ဖြင့်

သေနေသူများကို ကိုယ်တိုင်တွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ သုသာန် ကျောင်းကို ကေအင်န်ဒီအိုများ မီးရှို့ရာတွင် ဘုန်းတော်ကြီးသုံးပါးပါတင်၍ မီးရှို့သတ်ကြောင်း၊ မတ်လ ၅

ရက်တွင် ဖြူးမြို့မြောက်ပိုင်းကို အစိုးရ လက်နက်ကိုင်တပ်ပေါင်းစုံက သိမ်းပိုက်ရရှိသောအခါ ကေအင်န်ဒီအိုများသည် ဇေယျဝတီကိုအခြေခံ၍

ဖြူးချောင်းတစ်ဖက်ကမ်းမှ ခုခံတိုက်ခိုက်လျက်ရှိသေး ကြောင်း။

ဖြူးမြို့တွင်း၌ ကေအင်န်ဒီအိုတို့သတ်ဖြတ်ထား သော အလောင်းပေါင်း ၃၅၁ လောင်းကို သင်္ဂြိုဟ်ကြပြီး မသေမရှင်ကျန်ရစ်သော ယောကျာ်း၊ မိန်းမ၊ ကလေးများကို

ဆေးထည့်ပေးကာ ဈေးအနီးရှိပွဲရုံ၌ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတစ်ခုပြုလုပ်ထားသည်ကိုတွေ့ရ ကြောင်း၊ ကေအင်န်ဒီအိုရန်ကြောင့် ပြေးလွှား

ပုန်းရှောင်နေသောလူနာများမှာလည်း တစိမ့်စိမ့် ဝင်လာပြီး ဆေးများထည့်နေကြရာ တပ်မတော် ဆေးအရာရှိတို့မှာ မအားမလပ်အောင်အလုပ်များ နေကြရကြောင်း၊

အချို့အရပ်သားဒဏ်ရာကြီးသော လူနာများကို ညောင်လေးပင်ဆေးရုံကြီးသို့ပို့ပေး ရကြောင်း။

ဖြူးမြို့သို့ ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်က ကွန်မြူနစ်နှင့်ကေအင်န်ဒီအိုတို့ဝင်ရောက်ကာ တစ်လ ကြာမျှပူးပေါင်းအုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီးလျှင် ကေအင်န်ဒီအိုနှင့်

ကွန်မြူနစ်ခွာပြဲကာ တိုက်ပွဲများဖြစ်ကြရာ ဖြူးမြို့အနီးရှိ ဆင်ခြေဖုံးရွာတို့ကို ကေအင်န်ဒီအိုများက မီးရှို့ပြီး ရွာသူ၊ ရွာသားတို့အား သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ကွန်မြူနစ်တို့မှာ

မလှုပ်မယှက်ငြိမ်နေကြပြီး အဝေးမှစာခြောက်နည်းဖြင့် ခြောက်၍ ယခုနောက်ဆုံး ကေအင်န်ဒီအိုထွက်အပြေး တွင် ကေအင်န်ဒီအိုများ ပြင်ဆင်ထားသော တံတားများ

ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးကြကြောင်း၊ ၎င်းတို့အကြံမှာ ကေအင်န် ဒီအိုအပြေး၊ အစိုးရစစ်တပ်များလည်း ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်မလာနိုင်မီ စပ်ကူးမပ်ကူးအချိန် ဖြူးမြို့

တစ်ဝိုက်ကိုအုပ်ချုပ်ရန် ဖြစ်သည်ဟုသိရှိရကြောင်း။

ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ

သို့ရာတွင် ဖြူးမြို့တွင်ကျန်ရစ်သောမြို့သူ၊ မြို့သား တို့မှာ ၂၅ ပေါင်ဒါ အမြောက်သံကိုကြားရကတည်းက တာဂွကြားရွာမှနေ၍လည်းကောင်း၊ မြို့ဦးကနေ၍

လည်းကောင်း ပန်းသပြေ၊ ရေချမ်းတို့ဖြင့်ကြိုဆိုလျက် ဝမ်းအမြောက်ကြီးမြောက်နေသည်ကိုတွေ့ရကြောင်း။

ရှေ့ပြေးတပ်ဦးရှိ တပ်မတော်သားတို့သည် ဖြူးမြို့ အတွင်းသို့ဝင်လာကြပြီး တစ်နာရီခန့်အပြင်းအထန်ပစ် ခတ်ကြစဉ် ကေအင်န်ဒီအိုတို့မှာ ဖြူးချောင်းတစ်ဖက်သို့

ကူးပြေးပြီး ခုခံနေသေးကြောင်း၊ အဆိုပါ တိုက်ပွဲအနီးရှိ အရပ်သူ၊ အရပ်သားများ၏အလောင်းများကိုမကောက် ယူရသေး၍ အရေအတွက်အပြည့်အစုံမသိရသေး

ကြောင်း။

(၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၈ ရက်ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာတွင်လည်း အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရသည်)

ရွှေမြိုင်စာပို့ဗုံးထိခြင်း

ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက် နံနက် ၁၁ နာရီက မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ထွက်ခွာလာသော ခရီးသည် တင် လူစီးစာပို့မီးရထားကြီးကို စစ်တောင်းအထက်

နှင့်ပုလဲဘူတာအလွန် မိုင် ၃ဝ ခန့်နေရာတွင် ကေအင်န်ဒီအို သောင်းကျန်းသူများက မိုင်းဗုံးမြုပ်ပြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ကြကြောင်း။

မိုင်းဗုံးများထိမှန်တိမ်းမှောက်သွားစဉ် လမ်းဘေး တောစပ်မှ သေနတ်များ တရစပ်ပစ်ခတ်လျက် ကေအင်န်ဒီအိုသောင်းကျန်းသူများထွက်လာကြပြီး

တိုက်ခိုက်ကြတော့သည်ဆို၏။ မီးရထားကြီးတွင် အစောင့်ရဲဘော်အချို့မှာ အနည်းငယ်သာခုခံတိုက်ခိုက် ပြီး အင်အားချင်းမမျှ၍ ရှောင်တိမ်းပေးလိုက်ရ၏။

မိန်းမပျို ၄ဝ ခေါ်သွားပြီ

ကေအင်န်ဒီအိုသောင်းကျန်းသူများက ခရီးသည် များထံမှရွှေ၊ ငွေ၊ ပစ္စည်းများလုယက်ကြပြီး မိန်းမပျို ကလေးပေါင်း ၄ဝ ခန့်ကိုလည်း ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွား ကြ၏။

မီးရထားကြီးမှ ကုန်တွဲများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ သည်ဆို၏။

၃၅ ဦးသေဆုံး

မိုင်းဗုံးဖောက်ခွဲပြီး သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ်ရာ တွင် ခရီးသည် ၃၅ ယောက်ခန့်သေဆုံးပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာရရှိကြသည်ဟုသိရသည်။

သထုံခရိုင်၊ ပေါင်မြို့၊ သဲကုန်းရွာသို့ ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၈ ရက် ကေအင်န်ဒီအို ၃ဝဝ ခန့်က ဝင် ရောက်စီးနင်းတိုက်ခိုက်ကြပုံ သတင်းကိုလည်း ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊

ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာ တွင် အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားကြောင်းတွေ့ရ သည်။

သဲကုန်းကို ကေအင်န်ဒီအို ၃ဝဝ ဝင်ခြင်း တွေ့သမျှလူအကုန်ဖမ်းပြီးရွာပါမီးတိုက်သွားပုံ

အိမ် ၁ဝဝကျော်ပြာကျ၍လူခုနစ်ဦးသေဆုံးရခြင်း

(အမှတ်-၈ဝ ထံမှ)

သထုံခရိုင်၊ ပေါင်မြို့၊ သဲကုန်းရွာကို ဇူလိုင်လ ၁၈ ရက် နံနက် ၄ နာရီခန့်တွင် ကေအင်န်ဒီအိုသောင်း ကျန်းသူ ၃ဝဝ ခန့်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ကြသည်ဆို ကြောင်း၊

သဲကုန်းရွာရှိ ကာကွယ်ရေးတပ်သားတို့က ခုခံ တိုက်ခိုက်သော်လည်း လူအင်အား၊ လက်နက်အင်အား မမျှသဖြင့် ၄ နာရီကျော်မျှပြင်းထန်စွာခုခံတိုက်ခိုက် ပြီး နံနက် ၈

နာရီတွင် ဆုတ်ခွာပေးလိုက်ရတော့သည် ဆိုကြောင်း။

ကာကွယ်ရေးတပ်မှ ဆုတ်ခွာပေးလိုက်သည်နှင့် သောင်းကျန်းသူတို့သည် ရွာတွင်းသို့ဝင်ရောက်လာကြ ပြီး ပစ္စည်းများလုယက်ယူငင်ကြတော့သည်ဆိုကြောင်း၊

သောင်းကျန်းသူတို့သည် တွေ့သမျှရွာသူရွာသားတို့ကို ပြန်ပေးလုပ်ရန် ဖမ်းသွားသည့်အပြင် ရွာကိုလည်း မီးတင်ရှို့သွားရာ အိမ်ခြေ ၃ဝဝ ကျော်အနက် ၁ဝဝ ကျော်ခန့်

လောင်ကျွမ်းပြာကျသွားကြောင်း၊ ထိုအထဲတွင် ရွာသူရွာသား ခုနစ်ယောက်သေ၍ တစ်ယောက် ဒဏ်ရာရသည်ဆိုကြောင်း။

သဲကုန်းရွာကိုဝင်မတိုက်မီ ၂ ရက်ဖြစ်သော ဇူလိုင် လ ၁၆ ရက်အတွင်းက သဲကုန်းအနီး ညောင်ကုန်းသို့ သူပုန်တို့ရောက်ရှိနေပြီး သဲကုန်းအခြေအနေကို

အလစ်ချောင်းကာ အစီအစဉ်ပြုလုပ်ပြီးမှ ယခုကဲ့သို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းခြင်းဖြစ်သည်ဆိုကြောင်း။

သဲကုန်းကို ဦးစီးတိုက်သော ခေါင်းဆောင်မှာ သထုံ ခရိုင် တောင်ရိုးတစ်လျှောက်တွင် နာမည်ကြီးနေသည့် တောင်တန်းဗိုလ်ဘွဲ့ခံ ယူအမ်ပီတပ်သားဟောင်း ဗိုလ်

မောင်ကလေးဆိုသူဖြစ်ကြောင်း။

ရန်ကုန်-မန္တလေးရထား၊ ရန်ကုန်-ပြည်ရထား၊ ရန်ကုန်-မော်လမြိုင်ရထားများမှာ ကေအင်န်ဒီအိုတို့၏ လက်ချက်ဖြင့် အကြိမ်ပေါင်းများစွာပင် မိုင်းခွဲဖျက်ဆီး ခံခဲ့ရပြီး

အပြစ်မဲ့အရပ်သား ခရီးသည်အများအပြား မှာ သေကျေ၊ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြရသည်။ ကေအင်န်ဒီအို များက ရထားကိုမိုင်းခွဲ၍ အပြစ်မဲ့ခရီးသည်များအား အကြောင်းမဲ့

ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ခရီးသည်များထံမှ လက်ဝတ်လက်စားနှင့် အဝတ်အစားပါမကျန်လုယူခြင်း၊ ခရီးသည်များအား ပြန်ပေးဆွဲ၍ ငွေပေးမှပြန်လွှတ်ခြင်း၊

မိန်းမပျိုများအား ဖမ်းဆီး၍ မတရားကျင့်ကြံကာ လက်နက်ဖြင့် ရောင်းစားခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အကြိမ်ပေါင်းမှာလည်း မနည်းလှပေ။ ထိုသတင်းများကို သာ

ကောက်နုတ်တင်ပြရပါက ဆုံးနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

ကေအင်န်ဒီအိုတို့နှင့်နိုင်ငံခြားသားများပတ်သက်ပုံ သတင်းကိုလည်း ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၄ ရက်ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာတွင် အောက်ပါအတိုင်းတွေ့ရှိရ သည်။

မျက်နှာဖြူတစ်ဦးက ကရင်သူပုန်တို့လက်မှ သိန်း ၄ဝ ဗုန်းပြေးခြင်း၊ ကော်သူးလေ တပ်သားများ လက်နက်ချချင်ကြသော်လည်း

နောက်ပိုင်းတွင် မအေးဖြစ်ရပုံ

(အမှတ် ၈ဝ ထံမှ)

ကေအင်န်ဒီအိုခေါင်းဆောင် စောဘဦးကြီးကျဆုံး သွားပြီးနောက် စောဘဦးကြီးနေရာတွင် စောဟန်တာ သာမွှေးက ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဆက်လက်ဆောင်ရွက် ပြီး

၎င်းစောဟန်တာသာမွှေးလက်ထက်တွင် ကေအင်န် ဒီအိုတပ်ဖွဲ့ကိုဖျက်သိမ်းလျက် ကရင်ပြည်သူ့လွတ်မြောက် တော်လှန်ရေးတပ်မတော်ကြီးကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ကြောင်းကို

ယခင်က ကျွနု်ပ်တို့သတင်းစာတွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း။

ယခု နောက်ထပ်သိရှိရသော သတင်းများအရ အထက်ပါ ကရင်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်တော်လှန်ရေး တပ်မတော်ဌာနချုပ်စခန်းမှာ ဖာပွန်နှင့်ရွှေကျင် အကြားရှိ

ခါးတော်ဘူ(ခေါ်)ပေါက်တောကွင်းတွင် ရှိသည်ဆိုကြောင်း။

၄-၅-၅၆ ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာပါ သတင်း များအရ မျက်နှာဖြူ အင်္ဂလိပ် လူမျိုး မိုက်ကယ်ဆိုသူ သည် ကေအင်န်ယူတို့၏ ဌာနချုပ်သို့ရောက်ရှိနေပြီး

ကြိုးကိုင်ခြယ်လှယ်ခြင်း၊ လက်နက်များပြည်ပမှ ဝယ်ယူပေးခြင်း၊ ကော်သူးလေသတင်းစဉ်ထုတ်ဝေ ပေးခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နေကြောင်းသိသာထင်ရှားသည်။

မိုက်ကယ်မှ လက်နက်များကို ယခင်ကကဲ့သို့ဝယ်မပို့တော့ဘဲ ငွေသိန်းပေါင်း ၄ဝ ကို အပျောက်ရိုက် လျက်ပြန်မပေါ်လာတော့ဘဲရှိတော့သည်ဆိုကြောင်း။

တစ်ပြည်လုံးတွင် ကော်သူးလေနယ်မြေကို အရှေ့ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်းဟုခွဲထားရာ အရှေ့ပိုင်း ကို စောအုံးဖေကအုပ်ချုပ်ပြီး အနောက်ပိုင်းကို စောစိန်မှုန်က

အုပ်ချုပ်သည်ဆိုကြောင်း၊ ၎င်းတို့ လက်အောက်တွင် ကော်သူးလေတပ်မဟာသုံးခုစီ ရှိရာ စောစိန်မှုန် လက်အောက်တွင် တပ်မဟာ(၁)၊ (၂)၊ (၃)ရှိပြီး

စောအုံးဖေလက်အောက်တွင် တပ်မဟာ (၄)၊ (၅)၊ (၆) ရှိသည်ဆိုကြောင်း၊ တပ်မဟာ(၄)တပ်မင်း မှာ စောတာကပေါဖြစ်ပြီး တပ်မဟာ(၅)တပ်မင်းမှာ ဗိုလ်စိုးဖြစ်သည်။

တပ်မဟာ(၅)တပ်မင်းဖြစ်သူ ဗိုလ်စိုးမှာလည်း စစ်ဘုရင်ဝါဒီလူရမ်းကားအဖြစ်နာမည်ကြီးသည်။၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် သထုံအမတ်

ဦးသိန်းမောင်၏ဆက်သွယ်မှုဖြင့် လက်နက်ချချင်နေ သော စောဟာဒီဆိုသူက ဗိုလ်စိုးကို မလိမ့်တပတ်ခေါ် လိုက်သည်။ ထို့နောက် ကြည်လင်ဆိုသူက ထုံးဘိုရွာ

မြောက်ဘက်တွင် ဗိုလ်စိုးကိုသေနတ်ဖြင့် လေးချက်ပစ် သတ်ပြီး လက်နက်ချသွားသည်။ ကြည်လင်သည် ဇနီး ဖြစ်သူအား ဗိုလ်စိုးကမုဒိမ်းကျင့်သောကြောင့် လက်စား

ချေခြင်းဖြစ်သည်။ စောဟာဒီကိုမူ ဗိုလ်လင်းထင်၏ တပည့် ဒင်္ဂါး တို့လူစုကဖမ်း၍ သတ်ပစ်လိုက်သည်။ ဒင်္ဂါး မှာလည်း နောင်သောအခါ ဘောသရောအရေး အခင်း၌

ဗိုလ်မြက လှံစွပ်ဖြင့် ထိုးသတ်ခြင်းကိုခံခဲ့ ရသည်။ ဗိုလ်စိုးသေသောအခါ ဗိုလ်လင်းထင်တပ်မင်း ဖြစ်လာသည်။ ကေအင်န်ယူသောင်းကျန်းသူများမှာ

အပြစ်မဲ့အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ရုံသာမကဘဲ ယင်းတို့အချင်းချင်းလည်း သတ်ဖြတ်၍ အာဏာလုယူ နေကြသူများပင်တည်း။

လေယာဉ်ပျံပြန်ပေးဆွဲမှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် သာမက ထိုအချိန်က ကမ္ဘာပေါ်တွင်ပါ လုံးဝမပေါ် ပေါက်ဖူးသေးသော အကြမ်းဖက်မှုကြီးဖြစ်သည်။ ထိုဖြစ်

စဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၇ ရက် ထုတ် ရန်ကုန်သတင်းစာတွင် အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြ ထားသည်ကိုတွေ့ရှိနိုင်သည်။

လေယာဉ်ကိုအပိုင်စီးပြီးတိုက်သွားခြင်း

ရန်ကုန်မြို့မှ ကျောက်ဖြူနှင့်စစ်တွေသွား ဗမာလေယာဉ်တစ်စင်းလုံးကောင်းကင်ပေါ်၌ တိုက်သွားခြင်း

ကျောက်ဖြူငွေတိုက်ကိုပို့လိုက်သော အစိုးရငွေ ပေါင်း ၇၂၄ဝဝဝ ပါသည့်ငွေသေတ္တာများကိုတိုက်ခိုက် ယူသွားကြခြင်း။

လေယာဉ်ပျံ ပျံနေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ရာဇဝတ်မှု ရာဇဝင်တွင် တစ်ကြိမ် တစ်ခါမျှမကြုံဖူးခဲ့သေးသော လေယာဉ်ပျံ ပျံသန်းနေ ခိုက် လေယာဉ်ပျံတစ်စင်းကို လူဆိုးများစီးနင်းတိုက် ခိုက်သည့်

လေကြောင်းခရီး ဓားပြမှုကြီးတစ်ရပ်မှာ ဇွန် လ ၂၅ ရက်က ပထမဆုံးအကြိမ်မြောက် အံ့ဩဖွယ်ရာ ဖြစ်ပွားကြောင်း။ အဆိုပါလေယာဉ်ပျံပေါ်တွင် လူဆိုး တို့

စီးနင်းဓားပြတိုက်သည့်သတင်းမှာ ရန်ကုန်မြို့ သတင်းစာလောကသို့ ချက်ချင်းပျံ့နှံ့ရောက်ရှိလာရာ တစ်မြို့လုံးတစ်ခါတည်း ဟိုးလေးတကျော်ဖြစ်သွားပြီး

သက်ဆိုင်ရာအစိုးရရဲအဖွဲ့ စုံထောက်ဌာနများ၊ စစ်ဘက် ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နိုင်ငံတော်လေကြောင်းသယ်ယူပို့ ဆောင်ရေးအဖွဲ့(ယူဘီအေ)အာဏာပိုင်များတို့မှာ ဆိုင်

ရာဆိုင်ရာအထူးတလည် အလုပ်များသွားကြတော့ ကြောင်း။

လေယာဉ်ပျံတွင် လူဆိုးများအပိုင်စီးကာ ဓားပြ တိုက်ယူခြင်းခံလိုက်ရသော ငွေများမှာ ကျောက်ဖြူငွေ တိုက်အတွက်ပေးပို့သောအစိုးရဘဏ္ဍာတော်ငွေများဖြစ် လျက်

လေယာဉ်ပျံမှာ နိုင်ငံတော်လေကြောင်းသယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးအဖွဲ့(ယူဘီအေ)၏ ရန်ကုန်မြို့မှ ကျောက်ဖြူ-စစ်တွေမြို့သို့ ခရီးသည်များပို့ဆောင်ရန်

ထွက်ခွာသွားသောခရီးသည်တင် ဒါကိုတာလေယာဉ်ပျံ စက်နှစ်လုံးတပ် ၂၈ ယောက်စီး အမှတ်အိပ်(စ်)ဝိုင် အေစီဘီဖြစ်ကြောင်း။

မောင်းသူအမည်

၎င်းလေယာဉ်ပျံကိုဦးစီးမောင်းနှင်သော လေယာဉ် မှူးမှာ ကပ္ပတိန် မစ္စတာအေအီးဟဲဖြစ်လျက် လေယာဉ် ပထမအရာရှိ မောင်ကိုကို၊ ဝိုင်ယာလက်အရာရှိချတ် (ခ်ျ)၊

လေကြောင်းလက်ထောက်အရာရှိ ကိုကိုကြီး တို့ပါဝင်ကြကြောင်း။

ဟံသာဝတီသတင်းစာ အတွဲ ၉၊ အမှတ် ၂၂၂၊ ၁၃၁၆ ခုနှစ်၊ ဝါဆိုလဆန်း ၁၄ ရက်၊ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ အထူး စာစောင်တွင်လည်း အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထား သည်။

လေယာဉ်ဓားပြစံဖိုးသင်ပေါ်ကျခြင်း၊

ရသည့်ငွေများ ကရင့်လက်မှ ရဲဖြူတို့ အုပ်သွားကြ ခြင်း၊ ဤဖြစ်ပုံကြောင့် ကေအင်န်ဒီအိုက သုံးပါတီ ခုံရုံး၌ တရားစွဲဆိုထားပုံ

(အမှတ် ၇၃ ထံမှ)

နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ ငွေပေါင်း ၇၂၄ဝဝဝ ကို ကျောက်ဖြူငွေတိုက်သို့ လေကြောင်းခရီးဖြင့် ဇွန်လ ၂၅ ရက်က ပေးပို့ရာ၌ လမ်းတွင် လက်နက်ကိုင်လူဆိုး သုံးဦးတို့က

ဓားပြတိုက်၍ငွေများကို လုယူထားလိုက် သည့်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍အနောက်ဘက်ပင်လယ်ကမ်း ခြေမှ ပုသိမ်မြို့သို့ရောက်ရှိလာသူများထံမှ ကြားသိရ

သောသတင်းများမှာ ဓားပြတိုက်ခံရသော လေယာဉ်ပျံ သည် မန်ကျည်းစင်ရွာအနီး ပင်လယ်ကမ်းစပ်ရှိ မှော်သိုးသောင်ခေါ် နေရာ၌ ဆင်းသက်ရသည်ဆို ကြောင်း၊

စောစံဖိုးသင်နေရာသို့ပို့ရန် အဆိုပါ ဓားပြ တိုက်ခံရသော လေယာဉ်ပျံကြီး ဆင်းသက်လာသည်ကို မန်ကျည်းစင်ရွာမှ ရွာသူရွာသားများက ပျက်ကျလာ

သည်အထင်နှင့်သွားကြည့်ကြရာ အနားရောက်မှ ပျက်ကျသည်မဟုတ်ဘဲ အလိုအလျောက် ဆင်းသက် လာခြင်းဖြစ်သည်ကိုသိရ၍ လူဆိုးများ၏ ခိုင်းစေချက် အရ

ငွေသေတ္တာများကို လေယာဉ်ပျံပေါ်မှ အောက်သို့ သယ်ယူကြရပြီး လေယာဉ်ပျံကြီး ပျံတက်သွားသည့် အခါတွင် လူဆိုးများက သေတ္တာသယ်သူများအား

တစ်ယောက်လျှင် ငွေ ၂ဝ ကျပ်ကျစီ ဝေပေးပြီးလျှင် ထိုငွေသေတ္တာများကို စစ်မင်းကြီးဟောင်း စောစံဖိုးသင် ခိုအောင်းနေထိုင်ရာ ကျောက်ဆပ်ကျွန်းမှ သဲကုန်း

ကြီးကျွန်းချောင်းရွာသို့ လှေခငွေ ၂၅ဝ ကျပ်ပေးကာ လိုက်ပို့ခိုင်းသည်ဆိုကြောင်း။

ဓားပြလက်မှ ရွာသားဝှက်

ငွေသေတ္တာများကို ကျောက်ဆပ်ကျွန်းမှ သဲကုန်း ကြီးကျွန်းချောင်းသို့ လှေဖြင့်သယ်ယူရန်အတွက် လှေ ပေါ်သို့ ငွေသေတ္တာများကို သယ်ယူရာတွင် ရွာသားများ

အားခိုင်းစေသဖြင့် ရွာသားထဲမှလူအချို့က ငွေသေတ္တာ များဖြစ်ကြောင်းကိုသိသဖြင့် ငွေအကြွေသေတ္တာနှစ်လုံး ကို အလစ်တွင်အချောင်သုတ်၍ ယူထားလိုက်ပြန်ရာ

အဆိုပါဓားပြသုံးဦးက လက်နက်များဖြင့်ခြိမ်းခြောက် ပြီး ပြန်တောင်းမှ ထုတ်ပေးလိုက်ကြတော့သည်ဆို ကြောင်း။

ရဲဖြူက အချောင်အုပ်ပြီ

အဆိုပါ ငွေသေတ္တာများအား ဓားပြတိုက်၍ မန်ကျည်းစင်ရွာအနီး၌ လေယာဉ်ပျံဆင်းသည့် အကြောင်းကို အနောက်ဘက်ပင်လယ်ကမ်းခြေ

တစ်လျှောက်၌စိုးမိုးအုပ်ချုပ်နေသော ရဲဘော်ဖြူ ဗိုလ်ကျော်အုန်းသိရှိသဖြင့် ၎င်း၏တပည့်များနှင့် လိုက်လာရာ မန်ကျည်းစင်ရွာသို့ရောက်ရှိသည့်အချိန် တွင်

ငွေသေတ္တာနှင့်ဓားပြများမှာ လှေနှင့်ထွက်ခွာ သွားပြီဖြစ်၍ မတွေ့လိုက်ရဟုဆိုကြောင်း၊ သို့သော် ၎င်းတို့သွားရာ သဲကုန်းကြီးကျွန်းချောင်းသို့ ဆက်၍ လိုက်ရာတွင်

ဓားပြများမှာလည်း မိုးပြင်းထန်သဖြင့် ခရီးဆက်၍မထွက်နိုင်သောကြောင့် လမ်းတွင်နား နေခိုက်နှင့်တွေ့ဆုံသဖြင့် ရဲဘော်ဖြူများက အဝေးမှ လှမ်း၍

ဘရင်းဂန်းနှင့်ပစ်ခတ်ခြောက်လှန့်ရာ ဓားပြ နှစ်ယောက်မှာ လက်လွတ်ထွက်ပြေး၍ တစ်ယောက်ကို သာ ငွေသေတ္တာများနှင့်အတူဖမ်းမိလိုက်သည်ဆို ကြောင်း၊

ဖမ်းမိသောဓားပြတစ်ယောက်နှင့်အတူ ငွေ သေတ္တာများကို ရဲဘော်ဖြူဗိုလ်ကျော်အုန်းနှင့်အဖွဲ့က ဂူချောင်းရွာဘက်သို့ ယူဆောင်သွားသည်ဆိုကြောင်း။

လေယာဉ်ပျံကို ဓားပြတိုက်သူများမှာ ကရင်လူမျိုး များဖြစ်၍ ၎င်းတို့မှာ ဝန်ကြီးဟောင်း စောစံဖိုးသင်၏ တပည့်များဖြစ်ပြီး ဓားပြတိုက်ရန်အစီအစဉ်ကို စောစံ

ဖိုးသင်က နည်းပေးလမ်းပြညွှန်ကြားပေးသည်ဆို ကြောင်း၊ အဆိုပါဓားပြများမှာ ဟံသာဝတီနယ်မှ တစ်ယောက်၊ ဟင်္သာတမှတစ်ယောက်နှင့် ပုသိမ်ခရိုင်

ငပုတောမြို့နယ်မှတစ်ယောက်ဖြစ်၍ ဟင်္သာတနှင့် ငပုတောမြို့နယ်မှနှစ်ယောက်မှာ လက်နက်များနှင့် အတူလွတ်မြောက်သွားပြီး ဟံသာဝတီနယ်သား တစ်ယောက်သာ

ရဲဘော်ဖြူများလက်တွင် အဖမ်းခံနေ ရသည်ဆိုကြောင်း။

ကေအင်န်ယူ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့၏ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖြစ်သော ကေအင်န်ဒီအိုတို့သည် ၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ်များတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့တော် ဖြစ်သော

မန္တလေးမြို့နှင့်ရန်ကုန်မှ ၁၂ မိုင်သာ ဝေးသော ခရိုင်မြို့ကြီးဖြစ်သည့်အင်းစိန်မြို့နယ် အပါအဝင် မြို့ရွာအများအပြားကို သိမ်းပိုက်ထားနိုင် ခဲ့သည်။ သို့သော်

ယင်းတို့သိမ်းပိုက်ထားနိုင်ခဲ့သည် ဆိုသောမြို့ရွာများမှာ မြို့စောင့်တပ်များ၏ခုခံမှုကို ကျော်လွှား၍ ခက်ခဲစွာတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ရခြင်းမျိုး မဟုတ်ပေ။ မူလကတည်းက

တပ်စွဲထားရာ မြို့ရွာ၏ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို အလွယ်တကူရယူလိုက်ခြင်း၊ အခုအခံမရှိသော မြို့ရွာများကို အဆင်သင့်ဝင်ရောက် တပ်စွဲခြင်း၊ အင်အားနည်းပါးသော

မြို့စောင့်တပ်များ အား မလိမ့်တပတ် လက်နက်သိမ်းယူခြင်း စသည်တို့ သာဖြစ်သည်။ သို့သော် ကေအင်န်ဒီအိုတို့သည် မြို့ရွာအတော်များများကို

လက်ရသိမ်းပိုက်ထားနိုင်ခဲ့ သည်ဟူသော စစ်ရေးအခြေအနေပေါ်တွင် သာယာ မူးယစ်၍ဘဝင်မြင့်ခဲ့ကြသည်။ မြို့များကို သိမ်းပိုက် ထားစဉ်အတွင်း ဥပဒေမရှိ၊

စည်းကမ်းမရှိ၊ လက်နက် အားကိုးဖြင့် ထင်တိုင်းပြုကျင့်ခဲ့ကြသည်။ သတ်ဖြတ် ခြင်း၊ လုယက်ခြင်း၊ မတရားပြုကျင့်ခြင်းများမှာ

မှတ်တမ်းမှတ်ရာကျန်သည်လည်းရှိသည်။ မှတ်တမ်း မှတ်ရာမရှိသော်လည်း မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ကြုံရသူ မြောက်မြားစွာတို့၏ ပြန်လည်ပြောကြားချက်များ

လည်းရှိသည်။

တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်များကြောင့် လူနေမြို့ရွာ များမှဆုတ်ခွာသွားရပြီးနောက် ကေအင်န်ဒီအိုတို့သည် တောတောင်ထူထပ်ရာဒေသများ၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်

ရေးခက်ခဲသည့် အစွန်အဖျားကျေးရွာများတွင် ခိုအောင်းကြရသည်။ ထို့နောက်ပိုင်းတွင် လူနေထူထပ် သည့် မြို့များ၊ ရွာများကိုဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းများ

ရှိသော်လည်း နိုင်ငံရေးအရသော်လည်းကောင်း၊ စစ်ရေးအရသော်လည်းကောင်း ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက် ခြင်းများဟုမဆိုနိုင်ပေ။ လက်နက်အားကိုးဖြင့် ကိုယ်ကျိုး

စီးပွားအတွက် မြို့သူမြို့သား၊ ရွာသူရွာသားများကို တိုက်ခိုက်လုယက်အနိုင်ကျင့်ရန်အတွက် လက်နက်ကိုင် အစောင့်အရှောက် အင်အားနည်းပါးရာမြို့ရွာများကို

အလစ်ဝင်စီးခြင်းသာဖြစ်သည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများက မြို့ရွာများကိုတိုက်ခိုက်ခြင်း သည် ယင်းတို့၏နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်အတွက်လည်း မဟုတ် စစ်ရေးရည်မှန်းချက်အတွက်လည်းမဟုတ်ဘဲ

ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ရန် ရည်ရွယ်ချက်သာရှိကြောင်း အောက်ပါသတင်းစာ ကောက်နုတ်ချက်များအရ ထင်ရှားစွာသိသာနိုင်သည်-

၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁ဝ ရက်၊ ဟံသာဝတီ သတင်းစာ၊ အင်္ဂါနေ့။

သထုံမြို့ကို ကေအင်န်ဒီအို ၈ဝဝ ဝင်စီးခြင်း။

ပစ္စည်းလု၊ လူဖမ်းလုပ်သွားကြပြန်ပြီ။

(မော်လမြိုင်မြို့ နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်ကြေးနန်း)

နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက် ညဉ့်ဦး ၇ နာရီအချိန်ကျော် တွင် ၈ဝဝ ခန့်ရှိ ကေအင်န်ဒီအိုသောင်းကျန်းသူများက သထုံမြို့ကိုဝင်စီးကာ ရဲဌာနနှင့်စစ်တပ်ဌာနချုပ်တို့ကို

ဝိုင်းဝန်းထားကြပြီးနောက် မော်ကျော့၊ မင်းတန်းနှင့် ရဟန္တာရပ်ကွက်များမှ အိမ်ပေါင်း ၅ဝ ခန့်ကို မီးရှို့ကာ ခါးကော့တောင်အပေါင်ဆိုင်မှ ပစ္စည်းများအပြင် မြို့သူ

မြို့သားများထံမှ ရွှေငွေပစ္စည်းအဝတ်အစားများကိုပါ တိုက်ခိုက်လုယက်ကြရာ အဆိုပါဗရုတ်သုတ်ခထဲတွင် မြို့သူမြို့သားများထဲမှ လူတစ်ယောက်သေဆုံးခဲ့ရ ကြောင်း၊

၎င်းနောက် ကရင်သောင်းကျန်းသူများက ဆေးရုံဆရာဝန်ကြီးမစ္စတာ နာတရာဂျန်၊ ဖဲဝယ်သာ၊ မန်နေဂျာမစ္စတာလင်းဒေးစမစ်သ်နှင့် ဇနီးအပြင် ရုပ်ရှင်ရုံထဲမှ

မြို့သူမြို့သားအချို့ကိုပါ ဖမ်းဆီးမိသွား ကြသည်ဆိုကြောင်း။

ခေါင်းဆောင်ဗိုလ်စိုး

အဆိုပါ ကရင်သောင်းကျန်းသူများကို ဗိုလ်စိုးက ခေါင်းဆောင်လာ၍ ၎င်းတို့တွင် ဘဇူကာလက်နက်နှင့် တင့်ကားတစ်စီးပါလာသည်ဆိုကြောင်း၊ ရာဇဝတ်ဝန်

ကားကိုလည်း ကေအင်န်ဒီအိုများက ၎င်းနေထိုင်သည့် အစိုးရအိမ်တွင်ပင် မီးတင်ရှို့ကြသေးသော်လည်း ကား မှာ အနည်းငယ်မျှသာပျက်စီးသွားကြောင်း၊ အစိုးရ

အရာရှိများအားလုံးပင် သူပုန်ရန်မှကင်းရှင်းကြ ကြောင်း။

မော်လမြိုင်စစ်ကူ

မော်လမြိုင်မှ စစ်ကူတပ်များလိုက်သွားကြရာ သထုံမရောက်မီ ရင်းငြိမ်နှင့်ကတွန်ရွာများတွင် ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့်တွေ့ဆုံပြီး တိုက်ပွဲအကြီး

အကျယ်ဖြစ်ရသေးကြောင်း၊ ကရင်သောင်းကျန်းသူများ သည် သထုံမှဆုတ်ခွာသွားကြပြီးနောက် သထုံကိုပင် နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံတိုက်ခိုက်ရန်အတွက်

ဂျိုင်းဘင်ဂလိုတွင်ပြန်လည်စုရုံး စခန်းချနေကြသည် ဆိုကြောင်း။

၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာ၊ သောကြာနေ့ နှစ်ခါပြန်၍ ခံလိုက်ရသော သထုံမြို့တတိယအကြိမ် ထပ်တိုက်မည်ကိုပင်

စိုးနေကြခြင်း

(နောက်ထပ်ရသောသတင်းအကျယ်အမှတ် ၈ဝ ထံမှ)

သထုံမြို့ကို ကေအင်န်ဒီအိုတိုက်ကြောင်း ကြေးနန်း သတင်းကို ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ နောက် ထပ်မံသိရ သော သတင်းအစုံမှာ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်ည ၇ နာရီ တွင်

သထုံမြို့တွင်းသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သော သူပုန် ဗိုလ်များထဲတွင် ဂေါ်ရခါးဗိုလ်တစ်ယောက်လည်းပါ သည်ဆိုကြောင်း။

သူပုန်များ မြို့တွင်းမဝင်မီ သေနတ်သံများကြားရ သော်လည်း ထုံးစံအတိုင်း မြို့ပြင်မှနေ၍ သူပုန်များ သေနတ်သံပေးနေသည်ဟု ထင်မှတ်ကာ မြို့သူမြို့သား တို့မှာ

အမှတ်တမဲ့ပင် နေနေကြသည်ဆိုကြောင်း၊ မြို့ တွင်းသို့ သူပုန်များဝင်လာသည်ကိုတွေ့မှသာ ထိတ်လန့် တကြားဖြစ်ကုန်တော့သည်ဆိုကြောင်း၊ သူပုန်တို့မှာ မိမိ တို့

တက်လိုသော အိမ်ပေါ်သို့ တက်ကာ ရွှေငွေများကို သာ ရှာဖွေယူငင်ကြသည်ဆိုကြောင်း။

ရုပ်ရှင်ကြည့်သူတို့ထံမှလည်း ပစ္စည်းများဖြုတ်ယူ သွားကြောင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်းခံရသော ဆေးရုံဆရာဝန်ကြီး မစ္စတာ နာတရာဂျန်နှင့် ဖဲဝယ်သာ၊ မန်နေဂျာ လင်းဒေး

စမစ်သ်ဇနီးမောင်နှံတို့ကို စစ်ဆေးမေးမြန်းပြီး ပြန်လွှတ် လိုက်ကြောင်း၊ သူပုန်တို့မှာ ဆေးရုံကိုလည်း သွားကြည့် သေးသည်ဆိုကြောင်း၊ ဆေးရုံတွင်

စစ်သားလူနာများရှိ ကြသော်လည်း ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားကြောင်း။

ဒုတိယအကြိမ်တိုက်ခြင်း

အစိုးရတပ်ဌာနချုပ်နှင့် ရဲဌာနမှ ရဲဝံ့စွာခုခံ၍ သူပုန်တို့မှာ နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက် နံနက် ၅ နာရီတွင် မြို့တွင်းမှ ဆုတ်ခွာသွားကြောင်း ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်သော

တင်လှိုင်ဂျိုင်းတို့တွင် စုရုံးနေကြပြီး ထိုနေ့ည ၇ နာရီ တွင် တစ်ဖန် သထုံမြို့သို့ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပြန်၍ ရွာတွင်းတိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားပြန်ကြောင်း။

စစ်ကူ

ယခုတစ်ကြိမ်တွင်မူ ငွေတိုက်၊ ရဲဌာန၊ ထောင်၊ စစ်တပ်၊ ဌာနချုပ်တို့ကို စီးမိရန်အတွက် အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်ကြကြောင်း၊ မော်လမြိုင်မှ စစ်ကူတပ်

ယူအင်န်ပီတပ်ရင်း (၇)၊ တပ်ရင်း(၁၃)မှ စစ်ရထားဖြင့် ချီတက်သွားရာ ဇင်းကျိုက်မှရင်းငြိမ်အထိ ရထားလမ်း တစ်လျှောက်တွင် မိုင်းဗုံးများမြုပ်ထား၍ ဗုံးများကို

ရှင်းလင်းနေရသည့်အတွက် စစ်ကူတပ်များ သထုံသို့ ၁၂ နာရီကျော်မှရောက်သွားသည်ဆိုကြောင်း၊ ထိုသို့ အားဖြင့် တစ်ညလုံးတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေပြီး ၁ဝ-၁၁-၅၃ နေ့

နံနက် ၄ နာရီတွင် သူပုန်များ ဆုတ်ခွာသွားတော့ သည်ဆိုကြောင်း။

တစ်ပူပေါ်နှစ်ပူဆင့်

ပထမအကြိမ်တိုက်စဉ်က သူပုန်များမီးရှို့ခဲ့သော မော်ကျော့၊ မင်းတန်း၊ ရဟန္တာရပ်ကွက်များမှ အိုးမဲ့ အိမ်မဲ့ဒုက္ခသည် ၁ဝဝ ခန့်သည် မော်ကျော့ဘုန်းကြီး ကျောင်းတွင်

ခိုအောင်းနေရာထိုသူတို့အား ဒုတိယ အကြိမ်ပြန်တိုက်ရာတွင် ဖမ်းဆီးသွားသည်ဆိုကြောင်း။

ကရင်မအချို့ပါ ပါခြင်း

နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက် ပထမအကြိမ်တိုက်စဉ်က မော်ကျော့၊ မင်းတန်း၊ ရဟန္တာရပ်ကွက်မှ အိမ်ခြေ ၅ဝခန့် နှင့် ဒုတိယအကြိမ် ၉ ရက်က တိုက်စဉ်အတွင်း မင်းတန်း မှ

မြို့မရေခဲဆိုင်အထိ အိမ် ၇ဝ၊ မြိုင်ရုပ်ရှင်ရုံမှ မေလျောင်ဟိုတယ်အထိ ၁၅ အိမ်ခန့်ကို မီးရှို့သွား၏။ မြိုင်ရုံမှာ အနည်းငယ်သာလောင်၏။ မီးရှို့ရာတွင်

ကရင်မအချို့ပါသည်ဆို၏။ သစ္စာရှိကရင်စောချစ်သန်း ဂျစ်ကားကိုလည်း သူပုန်တို့ကမီးရှို့လိုက်၏။ သူပုန် ဘက်မှ အကျအဆုံးများရှိသော်လည်း အလောင်း

ကောင်များကို ပြန်သယ်သွားသည့်အပြင် ကျဆုံးသော နေရာတွင် သွေးကွက်မကျန်အောင် သွေးကွက်များကို သုတ်သွား၏။

မြို့သူမြို့သားများ

မြို့သူမြို့သားတို့မှာ နှစ်ညတိတိ ရွှေစာရံဘုရား ပေါ်တွင် ပုန်းအောင်းနေရသည်ဆို၏။ ယခုအခါ သထုံမှ လူပေါင်းအမြောက်အမြား မော်လမြိုင်သို့ ပြောင်းလာနေရာ

နိုဝင်ဘာလ ၁ဝရက် ညနေ ၂နာရီ က သထုံရထားတွင် ခရီးသည်တစ်ထောင်ခန့်ပါလာ၏။ ၈-၁၁-၅၃ ရက် ရန်ကုန်မှ ထွက်လာသောရထားမှာ သထုံတွင်သူပုန်နှင့်တိုး၍

နိုဝင်ဘာလ ၁ဝရက်မှ မော်လမြိုင်သို့ရောက်လာ၏။ သူပုန်တို့မှာ မြသပိတ် တောင်ဟိုဘက် ၎င်းတို့ဌာနချုပ် ဓနုမှလာကြ၍ ထပ်မံ ၍

တတိယအကြိမ်တိုက်ဦးမည်ဟုပြောသွားသည်ဆို၏။

၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာ စစ်ကွင်းမြို့ သူပုန် ၃ဝဝ ဝင်စီးခြင်း

ဘူတာရုံ၊ ဂတ်တဲတန်းလျားနှစ်သိန်းဖိုးပြာကျပြီ

(သုံးဆယ်မြို့ သတင်းထောက်-ကြေးနန်း)

နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်ည ၁၁ နာရီအချိန်ခန့်က သာယာဝတီခရိုင်၊ စစ်ကွင်းမြို့ကို ကေအင်န်ဒီအိုနှင့် ကွန်မြူနစ်သူပုန် ၃ဝဝ နီးပါး လေးဖက်လေးတန်မှ

ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ကြောင်း၊ မီးရထားဘူတာရုံနှင့် အဆောက်အအုံများ၊ ရဲဌာနနှင့်အမှုထမ်းများနေရာ အဆောက်အအုံများနှင့် ချွေတာစုဆောင်းရေးဌာနမှ

ရုပ်ရှင်မော်တော်ကားများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ကြ ကြောင်း၊ စစ်တပ်နှင့် ရဲအဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်း၍ ကြံ့ကြံ့ခိုင်ခိုင် ခုခံတွန်းလှန်မှုကြောင့် သူပုန်ငါးဦးကျပြီး အများအပြား

ဒဏ်ရာရရှိရာ ဆုတ်ခွာသွားကြကြောင်း။

နှစ်သိန်းဖိုးပျက်စီးပြီ

အပျက်အစီး စုစုပေါင်း ခန့်မှန်းခြေ နှစ်သိန်းဖိုးခန့် ဖြစ်ကြောင်း၊ သာယာဝတီခရိုင်ရဲဝန်သည် မင်းလှမြို့သို့ ရောက်ရှိလာပြီးလျှင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသည့်နေရာများနှင့်

မီးလောင်ရာနေရာများကို လိုက်လံကြည့်ရှုကြောင်း။

၁၉၅၄ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက် အင်္ဂါနေ့ထုတ် ဟံသာဝတီသတင်းစာများ

စစ်ကွင်းမြို့ကို သူပုန်တို့ဝင်စီးပုံ ဤသို့ သူပုန်ငါးလောင်း၊ တစ်လောင်းခေါင်းဖြတ်သွားပုံ

(နောက်ထပ်ရသော သတင်းအကျယ်အမှတ် ၁၈ဝ ထံမှ)

နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်ညက စစ်ကွင်းမြို့ကို ကေအင်န်ဒီအိုနှင့် အလံဖြူကွန်မြူနစ်များ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မီးရှို့သောသတင်းနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ထပ် ဤသို့

စုံစမ်းသိရှိရ၏။

စစ်ကွင်းမြို့မှာ လွန်ခဲ့သော ၁၉၅၂ ခုနှစ်ခန့်က ကရင်သူပုန်တို့ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သော ဒဏ်ရာ ဒဏ်ချက်ကြောင့် မြို့လုံးကျွတ်နီးပါး မီးလောင် ပြာကျဖြစ်ခဲ့ရာမှ

ယခု ဒုတိယအကြိမ် အစီးခံရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း။

မဝင်မီက

ထိုသို့ ကရင်သူပုန်များ မဝင်မီ သုံးရက်ခန့်ကပင် သာယာဝတီခရိုင်တောင်ပိုင်း အရှေ့ဘက်၌ ကရင် သူပုန်များလှုပ်ရှားလာသည်ဟူသော သတင်းကို မြို့သူ

မြို့သားများ သံ့သံ့ကြားနေကြရကြောင်း၊ ယခုအခါ ကရင်သူပုန်နှင့် အလံဖြူကွန်မြူနစ် ၃ဝဝ ခန့် ဝင်စီးသည့်အချိန်တွင် အစိုးရ၏ချွေတာစုဆောင်းရေး ဌာနမှ

ရုပ်ရှင်ကားပြသနေရာ မြို့လုံးကျွတ်လောက် ပင် ရုပ်ရှင်ကား သွားရောက်ကြည့်ရှုကြချိန်ဖြစ်သည် ဆိုကြောင်း။

ကရင်သူပုန်များသည် ထိုအခွင့်ကောင်းကို ယူ၍ ဣန္ဒြရရပင် လျှို့ဝှက်စွာ မြို့တွင်းသို့ ရောက်ရှိလာနိုင် တော့ကြောင်း၊ ချွေတာစုဆောင်းရေးဌာနမှ ရုပ်ရှင်ကား

သည် ည ၁၁ နာရီအချိန်ပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် မြို့ အရှေ့၊ တောင်နှင့်အနောက် သုံးဖက်မှနေ၍ ကရင်သူပုန်များသည် ဆဲဆိုအော်ဟစ်ပြီး သေနတ်များ တရကြမ်း

ပစ်ခတ်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ကြသည် ဆိုကြောင်း၊ မြို့သူမြို့သားများမှာ သေနတ်သံကြား သည်နှင့်တစ်ပြိုင်တည်း ဟိုပြေးသည်လွှားဖြင့် ပုန်းအောင်းကြတော့ကြောင်း။

ထိုအခါ ရဲအဖွဲ့နှင့် ကချင်တပ်ရင်း(၂) တပ်မတော်သားများက အကာ အကွယ်များယူ၍ ကရင်သူပုန်များအား ခုခံ တိုက်ခိုက်ကြရာ တစ်မြို့လုံးသေနတ်သံများ

ဆူညံသွား တော့ကြောင်း။

အနောက်ဘက်မှ ကရင်သူပုန်သောင်းကျန်းသူ များသည် သေနတ်များ တရကြမ်းပစ်ခတ်၍ ရဲဌာနကို ဝင်ရောက်စီးကြကြောင်း။ သစ္စာရှိသော ရဲအဖွဲ့ဝင် များက

ရဲရဲဝံ့ဝံ့ခုခံတိုက်ခိုက်ကြသော်လည်း ည ၁၂ နာရီအချိန်ခန့်တွင် အင်အားချင်းမမျှ၍ နောက်သို့ ဆုတ်ခွာပေးပြီး ပစ်ခတ်ရသဖြင့် ကရင်သူပုန်များသည်

ရဲဌာနနှင့်ရဲသားများနေထိုင်သော အိမ်တန်းလျားများ၊ ချွေတာစုဆောင်းရေးဌာနမှ ကားကို မီးတင်ရှို့ကြ ကြောင်း။

ဘူတာရုံကို မီးရှို့ခြင်း

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အရှေ့ဘက်မှ ကရင်သူပုန် များက ဘူတာရုံသို့ဝင်ရောက်၍ ရုံပိုင်ဦးဖေမောင်တင် နှင့်ဇနီး ဒေါ်စိန်တို့အားရိုက်နှက်ပြီး ရွှေငွေများနှင့်

လက်မှတ်ရောင်းရထားသော ငွေ ၃ဝဝ ခန့်ကို တောင်း ယူပြီးလျှင် ဘူတာရုံကို မီးတင်ရှို့ကြကြောင်း။

ရဲအဖွဲ့ဝင်များသည် အင်အားမတန် မာန်လျှော့ လိုက်ရစေကာမူ ခုခံမှုကို လုံးဝမရပ်စဲဘဲ ခုခံပစ်ခတ် နေစဉ်မှာပင် မြို့စောင့်ကချင်တပ်ရင်း(၂) တပ်မတော် သားများက

မီးရှို့ပြီးပြန်လာကြသော ကရင်သူပုန်များ အား ချက်ကောင်းကိုစောင့်၍ သဲသဲမဲမဲ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ရာ ကရင်သူပုန်များသည် တပ်မတော်၏ ဒဏ်ကို ကြာရှည်စွာ

မခုခံနိုင်တော့ဘဲ ည ၂ နာရီ အချိန်ခန့်တွင် ၎င်းတို့ဘက်မှ သေဆုံးသူများနှင့် ဒဏ်ရာရရှိသူများအားဆွဲယူကာ အရှေ့ဘက်သို့ တရကြမ်းဆုတ်ခွာပြေးရာ

ရွှေတောင်တန်းထိပ်တွင် ၎င်းတို့ဘက်မှ မသယ်နိုင်၍ ကျန်ရစ်သော အလောင်း ငါးလောင်းတွင် အရေးကြီးသည့် အလောင်းတစ်လောင်း ကို ကရင်သူပုန်များက

ဦးခေါင်းကိုဖြတ်ယူသွားသည်ကို တွေ့ရကြောင်း။

ခုနစ်ဦးကိုဖမ်းသွားခြင်း

၎င်းတို့ဆုတ်ခွာသွားရာတွင် ချွေတာစုဆောင်း ရေးဌာနမှ ဦးမောင်တင်နှင့် အဖွဲ့သားခြောက်ယောက် တို့နှင့် ရဲသားမောင်ကျော်စိန်တို့အား လက်ရဖမ်းဆီး မိသဖြင့်

အရှေ့ဘက်သို့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားရာ ကားလမ်းနှင့်သုံးမိုင်မျှဝေးကွာသော ချက်မရွာသို့ ရောက်သောအခါဦးမောင်တင်နှင့်အဖွဲ့ခြောက်ယောက် တို့အား

တရားဟော ပြန်လွှတ်လိုက်သည်ဆိုကြောင်း၊ ရဲသားကိုကျော်စိန်ကို နောက်သုံးရက်ကြာမှ ပြန်လွှတ် လိုက်မည်ဟု မှာကြားလိုက်သည်ဆိုကြောင်း၊ နံနက် မိုးလင်း၍

မြို့တွင်းသို့ရှာဖွေရာ ကရင်သူပုန်များ စာချ သွားသည်ကိုတွေ့ရကြောင်း။

ချသွားသောစာ

၎င်းစာမှာ ကျွနု်ပ်တို့သည် ရဲအဖွဲ့အား ညီရင်း အစ်ကိုကဲ့သို့ ခင်မင်ရင်းနှီးပါသည်။ ယခုလို ပြုကျင့် ရသည်မှာ ဖဆပလ၊ ဗတလစ အဖွဲ့တို့၏ နာယူချက်ကို မပြုလုပ်ဘဲ

၎င်းအစိုးရအဖွဲ့ကိုသာ တော်လှန်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း။

ပုံ-စောထွန်းလင်း၊ တပ်ရင်း(၁၈)ဟု ပါရှိကြောင်း။

နှစ်သိန်းဖိုးခန့် ဆုံးပါးမည်

ကရင်သူပုန်များ မီးရှို့သွားသဖြင့် ရဲဌာနအုပ်အိမ် နှင့် ရဲအုပ်နေအိမ် နှစ်လုံးနှင့် ရဲသားများနေထိုင်သော သုံးပင်နှစ်ခန်း တန်းလျားငါးလုံး မီးလောင်ပြာကျပြီး ရဲဌာန

မီးလောင်ကျွမ်းနေစဉ် ဦးတက်တိုးခေါင်းဆောင် သော မီးသတ်အဖွဲ့၏ ကြိုးစားမှုကြောင့် အချိန်မီ ငြိမ်းသတ်လိုက်သဖြင့် ရဲဌာနတစ်ခြမ်းသာ မီးလောင် ပျက်စီးသွား၏။

ကုလားထိုင်၊ စားပွဲ၊ အစိုးရစာရွက် စာတမ်းများလည်း မီးထဲပါသွားကြောင်း၊ ချွေတာ စုဆောင်းရေးဌာနမှ ကားလည်း မီးလောင်ပြာကျ သွားကြောင်း၊ ဘူတာရုံနှင့်

လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာ မီးလောင်ပြာကျသွားရာ အစုစုပစ္စည်းတန်ဖိုးမှာ နှစ်သိန်းနီးပါးခန့်ဆုံးရှုံးလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း အစိုးရဘက်နှင့် မြို့သူမြို့သားများမှာ

အထိအခိုက် အကျအဆုံးမရှိကြောင်း။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ဟံသာဝတီအထူးစာစောင် ၁၃၁၈ ခုနှစ်၊ ကဆုန်လဆန်း ၇ ရက် ၁၆-၅-၁၉၅၆ မုတ္တမမြို့ကို သူပုန်တွေမွှေခြင်း

ပစ္စည်းတွေ သမ္ဗန်နှင့်ယူ၊ လူတွေပြန်ပေးဆွဲပုံ

(အမှတ် ၁၂၁ ထံမှ)

ကဆုန်လဆန်း ၂ ရက် ည ၁ဝ နာရီအချိန် သထုံ ခရိုင်မုတ္တမဆင်ဖြူရပ် တရုတ်တန်းပိုင်းသို့ ရောင်စုံကရင် သူပုန် ၃ဝ-၄ဝ ခန့်က လက်နက်ကိုယ်စီကိုင်၍

ဝင်လာကြကြောင်း၊ သောင်းကျန်းသူများသည် သံလွင် မြစ်ကြောင်းမှ လှေကြီးလှေငယ် ခုနစ်စင်းဖြင့်စီးလာပြီး တရုတ်တန်းကမ်းနားပိုင်းကို ရောက်လာကြခြင်းဖြစ်

သည်ဆိုကြောင်း၊ ထိုအခိုက်တရုတ်တန်းရပ်ရှိ အိမ်တိုင်း အိမ်တိုင်းမှာ ဆူသံများထွက်ပေါ်လာသဖြင့် တချို့က အိမ်တံခါးဖွင့်၍ကြည့်ကြရာ သူပုန်များက အိမ်တိုင်း

အိမ်တိုင်းကိုဝိုင်းထားလျက်ရှိနေကြသည်ဆိုကြောင်း၊ သူပုန်များက အရပ်ထဲ၌ တစ်အိမ်တက်ဆင်း မွှေနေ ကြစဉ် အိမ်ရှင်များကို စကားကျယ်ကျယ်လည်းမပြော နှင့်၊

ထွက်ပြေးမယ်လည်းမကြံနှင့်၊ ထွက်ပြေးလျှင် သေနတ်နှင့်ပစ်သတ်မည်ဟု ကြိမ်းမောင်းနေကြသည် ဆိုကြောင်း။

သူပုန်များသည် အရပ်ထဲ၌ ဤကဲ့သို့မွှေနှောက် နေစဉ် ဌာနမှသော်လည်းကောင်း၊ စစ်တပ်မှသော် လည်းကောင်း၊ ပျူစောထီးတပ်မှသော်လည်းကောင်း

အကူအညီများလာခဲ့သော် ခုခံရန်အတွက် နေရာ ကောင်းသုံးခုကိုယူပြီး ဂိတ်သုံးခု ချထားလိုက်သည် ဆိုကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ ဂိတ်ချထားပြီး တရုတ်တန်းလမ်းရှိ

အိမ်ပေါင်း ၄ဝ ခန့်မှ ပစ္စည်းများနှင့် ရွှေငွေများကိုယူ၍ လှေကြီးလှေငယ်များပေါ်သို့ တင်ထားကြသည် ဆိုကြောင်း၊ သူပုန်များသည် ကရင်လိုတချို့ မြန်မာလို တစ်ဖုံ

အမျိုးမျိုးစကားပြောဆိုသံများကို ကြားသိရ သည်ဆိုကြောင်း။

ပြန်ပေးဆွဲပြန်ခြင်း

ဤသို့ အရပ်ထဲ၌ တိတ်တဆိတ်မွှေနှောက် ယူနေကြပြီး ည ၁၂ နာရီခန့်တွင် ထွက်ခွာသွားကြစဉ် မောင်ကြိုင်၊ မောင်ကြည်လွင်၊ မောင်ဆိုင်၊ ဦးအေးမြိုင်၊ ဦးပန်၊

ဦးကြင်တို့နှင့်အတူ ဦးသာဒွန်း၏သမီး ငါးနှစ် နှင့်ခုနစ်အရွယ်ရှိသော မအုန်းအုန်း၊ မလုံးလုံး၊ ၁၃ နှစ်အရွယ်ရှိသော ရာကွတ်၊ အီနွတ်၊ ဦးကျော်မြ၏သား ၁၂ နှစ်ရှိ

မောင်ရန်ပြေ ကလေးများတို့ကိုလည်း ပြန်ပေးအဖြစ်ဖမ်းဆီး၍ လှေများနှင့်တင်ဆောင်ယူ သွားကြသည်ဆိုကြောင်း၊ ဦးငွေကိုင်ဆိုသူကိုမူ ဖမ်းဆီး ထားပြီးမှ လှေမနိုင်၍

ပြန်လွှတ်လိုက်သည်ဆိုကြောင်း၊ ယခုလို ကရင်သူပုန်များ မုတ္တမမြို့သို့ တိတ်တဆိတ် ဝင်ရောက်နေကြသော်လည်း မုတ္တမသူမုတ္တမသားများ မှာ နံနက်မိုးသောက်လင်းမှ

အချို့ သိရှိရသည် ဆိုကြောင်း။

မုတ္တမမြို့၌ ဂိတ်အမျိုးမျိုးအဆင့်ဆင့် ပြုလုပ်ထား လျက် ယခုလို သူပုန်များ တိတ်တဆိတ်ဝင်ရောက်မွှေ သွားသဖြင့် အရပ်သူအရပ်သားများမှာ အံ့ဩ၍မဆုံးဘဲ

ကျီးလန့်စာစား ဖြစ်နေကြသည်ဟု ကြားသိရပါကြောင်း၊ ပြန်ပေးအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားကြသော လူများကို ဘယ်အရပ်ဘယ်ဒေသသို့ ခေါ်ဆောင်သွား

ကြသည်ဆိုတာ မိဘရှင်များနှင့် သားမယားများက စုံစမ်းနေကြသည် ဆိုကြောင်း။

ဤကား ကေအင်န်ဒီအိုသောင်းကျန်းသူများ ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှုကြီးများအနက်မှ အချို့သာ ဖြစ်သည်။ ကေအင်န်ဒီအိုတပ်အချို့၏ ဓားပြဂိုဏ်း

ဆန်ဆန်လုပ်ရပ်များ၊ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးနှင့် မပတ်သက် သော ရာဇဝတ်မှုများကြောင့် ကရင်လူမျိုးများအပြင် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးက အော့နှလုံးနာကြသည်။

ယင်းတို့အချင်းချင်းတွင်လည်း ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပေါ် လာသည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများက အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ကျင့်သုံးသကဲ့သို့ပင် လက်ဝဲစွန်းရောက်အလံနီပါတီ ထဲတွင်လည်း အကြမ်းဖက်မှုနှင့် လူသတ်ဝါဒထွန်းကား ၍လာသည်ကို

သမိုင်းတွင် အထင်အရှားတွေ့ရသည်။ အလံနီတို့သည် ရွာသူရွာသားများအား အကြောင်း အမျိုးမျိုးပြ၍ သေဒဏ်ပေးခဲ့ကြရာ ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင်

ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီး ဦးဇောတိကကို ငွေတိုး ချေးစားသည်ဟုစွပ်စွဲကာ သတ်ပစ်ခဲ့ကြဖူးသည်။ ယင်းတို့ အချင်းချင်းလည်း သတ်ဖြတ်လေ့ရှိရာ ရဲနီ

ကျော်စိန်နှင့်ဇနီးဖြစ်သူမသောင်းမေတို့ လင်မယား နှစ်ယောက်စလုံး သေဒဏ်ပေးခံရသည်။ အလံနီများကို ယင်းတို့လှုပ်ရှားရာကျေးရွာများမှ လူထုက လက်မခံ

တော့သဖြင့် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များဖွဲ့ကာ ပြန်လည် တိုက်ခိုက်မှုများလည်း ရှိလာသည်။

အလံနီဌာနချုပ်သည် ပခုက္ကူခရိုင် နွားမတောင် တွင် အခြေစိုက်နေစဉ် အလံနီဗိုလ်မှူးအုန်းမောင် နှင့်အဖွဲ့အား ဆင်စွယ်ရွာမှ လိုက်လံတိုက်ခိုက်ကြသဖြင့် ဆေးမှူး

ခင်မောင်အေး သေဆုံးခဲ့ရသည်ဟုဆိုသည်။ ဆေးမှူး ခင်မောင်ဇင်ဆိုသူက ဆင်စွယ်ရွာသို့ သွားပြန် ရာ ရွာသားများက တပ်မတော်ကို သတင်းပို့သဖြင့်

ပြန်ပြေးလာရသည်ဟု ဆိုသည်။ နောက်တစ်ခေါက် ထပ်သွားသောအခါတွင်ကာ ခင်မောင်ဇင်ကို ဖမ်းဆီး သုတ်သင်ကာ တပ်မတော်လက်သို့ အပ်လိုက်ကြသည်။

စင်စစ် ဆင်စွယ်ရွာသားများသည် အလံနီတို့၏ နှိပ်စက် ကလူပြုမှုကို သည်းမခံနိုင်တော့သဖြင့် ရရာလက်နက် ကိုင်စွဲ ဆန့်ကျင်တော်လှန်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ အလံနီ

ဗိုလ်မှူးအုန်းမောင်(ခေါ်)ထွန်းနိုင်တို့အဖွဲ့သည် ဆင်စွယ်ရွာအနီးတွင်မနေရဲတော့သဖြင့် သခင်စိုးရှိရာ သို့ သွားရောက်ကာ တိုင်တန်းကြတော့သည်။ သခင်စိုး က

အလံနီကိုဆန့်ကျင်သူများအား ရွာပြင်တွေ့က သတ်ရန်၊ ရွာကိုမီးရှို့၍ မြေလှန်ပစ်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့ဖူး သည်ဟုဆိုသည်။ ဆင်စွယ်ရွာကိုမြေလှန်ပစ်ရန်

လေသာတောင်စခန်းတွင်ရှိနေသော သခင်စိုးက ညွှန်ကြားခဲ့သည်ဟုလည်းဆိုကြသည်။

ဆင်စွယ်ရွာသည် ထီးလင်းမြို့နယ်အတွင်းတွင် တည်ရှိပြီး အလံနီပါတီ၏ အထူးခရိုင်အမှတ်(၂) နယ်မြေနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ဆင်စွယ်ရွာအား မြေလှန် ပစ်ရန်

အထူးခရိုင် အမှတ်(၂)သည် အလံနီပါတီ ဗဟို ဌာနချုပ်၏အမိန့်အရ အစည်းအဝေးပြုလုပ်ကြသည်။ ရဲနီဗိုလ်ချုပ်မြင့်အောင်က ဆင်စွယ်ရွာကိစ္စ ဆောင်ရွက် ရန်

နိုင်ငံရေးမှူးအဖြစ် ရဲနီမျိုးညွန့်(ခေါ်)သုခ၊ စစ်ရေး ဆိုင်ရာ စစ်မှူးအဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်လေးမျိုးဆွေ၊ တပ်မှူး များဖြစ်သော စောနောင်၊ ထွန်းကြည်၊ စောညွန့်တို့အား

ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်မြင့်အောင်နှင့် မနှင်းဥက ပိပိရိရိဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့မှာကြားသည်။ မျိုးညွန့် (ခေါ်)သုခတို့လူစုသည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလ ၂၄

ရက်တွင် ဂန့်ဂေါမြို့နယ်၊ ပေါင်းချောင်းမှတစ်ဆင့် ဆင်စွယ်ရွာသို့သွားကြသည်။ ထို့နောက် နှစ်ရက်ခန့် အကြာတွင် ဆင်စွယ်ရွာထဲသို့ တပ်မတော်စစ်ဝတ်စုံများ

ဝတ်ဆင်ပြီး ဝင်ရောက်လာကြသည်။ အလံနီများသည် တစ်ရွာလုံးကို ဖမ်းဆီးပြီး အသက် ၁၅ နှစ်မှ ၅ဝ နှစ် အကြားရှိ ရွာသား ၇၄ ယောက်ကို ရွေးထုတ်ကာ ဓား၊ လှံ

လက်နက်ဖြင့် ရက်ရက်စက်စက် သွေးချောင်းစီး သည်အထိ ခုတ်သတ်ကြတော့သည်။ အလံနီအင်အား မှာ ၁၂ဝ ခန့်ရှိသည်။

ဆင်စွယ်ရွာလူသတ်မှုသတင်းကို မြန်မာ့အသံမှ အသံလွှင့်ကြေညာခဲ့သည်။ အလံနီများက ဆင်စွယ်ရွာ ကို မြေလှန်ပြီးဖြစ်ကြောင်း အစီရင်ခံစာကို တပ်မတော် က

ဖမ်းဆီးရမိသဖြင့် မြဝတီမဂ္ဂဇင်းတွင်ဖော်ပြခဲ့သည်။ အလံနီအင်အား ၁၂ဝ ခန့်သည် ဆင်စွယ်ရွာကို ဝင်ရောက်၍ အပြစ်မဲ့ရွာသားများအား သတ်ဖြတ်ကာ ပစ္စည်းယူပြီး

ရွာကို မီးတင်ရှို့ပစ်ကြောင်း သတင်း သည် တစ်ပြည်လုံးသို့ ပျံ့နှံ့သွားသည်။ အလံနီများ၏ နိုင်ငံရေးသိက္ခာမှာလည်း နာလန်မထူနိုင်အောင် ကျဆင်းသွားရသည်။

အလံနီများကိုယ်တိုင်ကလည်း အလံနီကိုဆန့်ကျင်လျှင် ဆင်စွယ်ရွာကဲ့သို့ မြေလှန်ခံ ရမည်ဟု ပိုစတာများကပ်၍ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ ရွာအများအပြားကို

ဆင်စွယ်ရွာကဲ့သို့ အရေးယူရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်လေးမျိုးဆွေနှင့်အဖွဲ့သည် စကားရွာတွင် လူ ၁၈ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး မျက်ပြောင် ရွာတွင်လည်း လူ ၂ဝ ကို

သတ်ဖြတ်ပစ်ခဲ့ကြသည်။ အလံနီတို့၏ အစုလိုက်အပြုံလိုက် လူသတ်မှုကြီးများ မှာ သမိုင်းတွင်အမည်းစက်ကြီးများအဖြစ် ဖျက်မရ နိုင်အောင်

စွန်းထင်းကျန်ရစ်ခဲ့ရသည်။ အလံနီပါတီ ကျဆုံးခြင်း၏ အစလည်းဖြစ်သည်။ အလံနီပါတီသည် ကျေးလက်လူထု၏ ဆန့်ကျင်မှုနှင့်တပ်မတော်၏ ထိုးစစ် များကြောင့်

ပခုက္ကူခရိုင်တွင် ဆက်လက်အခြေမချနိုင် တော့ဘဲ ရခိုင်ဒေသဘက်သို့ တိမ်းရှောင်ရွှေ့ပြောင်း သွားခဲ့ရသည်။ [6]

၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေးရရှိသည်မှစ၍ ဆူပူ သောင်းကျန်းခဲ့သော ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှု စစ်မီး သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်သို့ ရောက်ရှိလာသောအခါ အရှိန်

လျော့ကျ၍လာသည်။ ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုဒဏ်ကို ဆယ်နှစ်ဆယ်မိုးခံခဲ့ကြရသော ပြည်သူလူထုသည် လည်း မြေအောက်နိုင်ငံရေးပါတီများကို စိတ်ကုန် လာပြီး

ထောက်ခံကူညီမှုမပြုတော့ပေ။ တပ်မတော်မှ တစိုက်မတ်မတ် ဆင်နွှဲခဲ့သည့် ထိုးစစ်များ၊ ပါတီချင်း ပဋိပက္ခများ၊ မှားယွင်းသောလမ်းစဉ်များကြောင့်

မြေအောက်သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံသည် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍများတွင် ချွတ်ခြုံ ကျ၍လာသည်။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်ဦးတွင် သောင်းကျန်း

သူအဖွဲ့အစည်းအများအပြားသည် အထွေထွေကျဆင်း မှုများကြောင့် လက်နက်ချရန်ကြံစည်နေကြလေပြီ။

ထိုအချိန်တွင် မြေအောက်အဖွဲ့အစည်းများ တွင်သာ နိုင်ငံရေးချွတ်ခြုံကျနေခြင်းမဟုတ်ဘဲ မြေပေါ် ပါတီများမှာလည်း နိုင်ငံရေးကျဆင်းမှုနှင့် ကြုံတွေ့ နေရသည်။

နိုင်ငံကို အစိုးရအဖွဲ့အဖြစ် တာဝန်ယူ အုပ်ချုပ်နေရသော ဖဆပလအဖွဲ့အတွင်းမှာပင် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများစွာ ပြင်းထန်နေသည်။ အတိုက် အခံပါတီအဖြစ်

ရပ်တည်နေသော ပမညတအဖွဲ့ အတွင်း၌လည်း ညီညွတ်မှုမရှိပေ။ ထို့ကြောင့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်ကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်တစ်ဝန်းလုံးသည်

အထွေထွေနိုင်ငံရေးကျဆင်းမှုနှင့် ကြုံတွေ့ရသည်ဟု ဆိုရပေမည်။

ဖ ဆ ပ လ အ ဖွဲ့ ကြီး သည် ပ ထ မ အ ကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးဆုံးသွားသည့် ၁၉၅၂ ခုနှစ်ကတည်းက စ၍ ကွဲစပြုလာသည်။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး၊ ရာထူးရေး၊ အုပ်စုရေးများ

ဝင်၍နှောင့်လာသည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲပြီးသောအခါတွင်ကား အုပ်စုပဋိပက္ခ မှာ များစွာပြင်းထန်လာသည်။ ဆိုရှယ်လစ်ခေါင်းဆောင် များက ဦးနုသည်

အုပ်စုခွဲ၊ တပည့်မွေးခြင်းဖြင့် သူ့ ခေါင်းဆောင်မှုအဓွန့်ရှည်ရန် လုံးပန်းနေသည်ဟု စွပ်စွဲ နေသည်။ ဦးနုက ပုပ်သိုးဆွေးမြည့်၍ ထောင်စော်နံ လာပြီဖြစ်သော

ဖဆပလကို ပြန်လည်သန့်ရှင်းရမည်ဟု ကြေညာကာ ၁၉၅၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို လက်မခံခဲ့ပေ။ ဦးဗဆွေက ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို

လက်ခံလိုက်ရသည်။ ဦးနုက ဖဆပလကို သန့်ရှင်းရမည်၊ ဒီမိုကရေစီမထွန်းကားလျှင် ဖဆပလသည် ချန်ကေရှိတ်အစိုးရ ပြေးရသကဲ့သို့ မရှု မလှကျလိမ့်မည်ဟုဆိုကာ

ဖဆပလဥက္ကရြာထူးကိုသာ လက်ခံဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

သို့သော် ဦးနုသည် ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးအား တစည်းတလုံးတည်း ခေါင်းဆောင်မှုပေးနိုင်ခြင်းမရှိ တော့ပေ။ ဦးနုသည် ဦးဗဆွေ၊ ဦးကျော်ငြိမ်း အုပ်စုအား များစွာ

မယုံသင်္ကာဖြစ်လာသည်။ ဦးဗဆွေအုပ်စု ကလည်း ဦးနု၏ခေါင်းဆောင်မှုကို တိုက်ခိုက်လာကြ သည်။ ဦးနုသည် အဟောအပြောကောင်းသည်။ သို့သော်

စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှုထက် မိမိတစ်ဦးတည်း ခေါင်းဆောင်မှုကိုသာ မိမိစိတ်ကြိုက်ထင်သလို ပြုလုပ် လာသည်။ ယင်းအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဒေါက်တာ

မောင်မောင်က မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်း စာအုပ်စာမျက်နှာ ၃၅၁ တွင် အောက်ပါ အတိုင်းရေးသားထားသည်။

'သို့ရာတွင် အဟောအပြောကောင်းသော ဦးနု သည် စိတ်ရှည်စွာနားမထောင်တတ်။ ဦးစွာလာ၍ တိုင်ကြားပြောဆိုသူကို ယုံတတ်သည်ဟုဆိုကြသည်။ ဝန်ကြီးများ

အစည်းအဝေးတွင်လည်း သူစိတ်မပါလျှင် ပြုံးပြုံးကလေးနှင့် ငေးမောနေတတ်သည်။ ပြောသူ တွေပြီးမှ သူကြိုက်သလိုဆုံးဖြတ်ချက်ချသည်ဟုဆို ကြသည်။

ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဦးထွန်းဖေသည် ၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ရာထူးမှနုတ်ထွက်သည်။ ထို့နောက် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရခြင်းအကြောင်းရင်းကို သတင်းစာ

ရှင်းလင်းပွဲပြုလုပ်၍ပြောပြရာ ဦးနုသည် ဒီမိုကရေစီ စကားကိုသာ တွင်တွင်ပြောနေသည်။ အမှန်မှာတော့ ဘဝရှင်မင်းတရားကြီး ဖြစ်စပြုနေပြီ။ ဆဌသင်္ဂါယနာ

တင်ရန်စီစဉ်ရာတွင်လည်း ဦးနုသည် ပါလီမန်မှသော် လည်းကောင်း၊ ဖဆပလအမှုဆောင်အဖွဲ့မှသော် လည်းကောင်း သဘောတူခွင့်ပြုချက်မယူ၊ တစ်ဦးတည်း

သဘောဖြင့်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဆဌသင်္ဂါယနာ တင်ခြင်း သည် ကောင်းမြတ်သော်လည်း ဦးနုတစ်ဦးတည်း သာသနာ့ဒါယကာမဖြစ်ထိုက်။ နိုင်ငံဘဏ္ဍာရေး ကိုလည်း

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းတင်ပြသုံးသပ်သင့်သည်။ သို့သော် ဝန်ကြီးများသည် ဌာနအလိုက် လိုတာရ၍ ဝေမျှစားလုပ်ပြီး ကျေနပ်နေကြသည်။ ဤအတိုင်းသာ ဆိုပါက

တိုင်းပြည်ဒုက္ခရောက်မည် စသည်ဖြင့် ဝေဖန် ခဲ့သည်။ ဦးထွန်းဖေ၏ဝေဖန်ချက်ကို ထိုစဉ်က ဆိုရှယ်လစ် ခေါင်းဆောင်များက ထောက်ခံခဲ့ကြ သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်၊ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ရွှေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးသိမ်းမောင် စသော

တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များက ဆိုရှယ်လစ် ခေါင်းဆောင်များအား ဆိုရှယ်လစ်ပါတီကို ကောင်းစွာ စည်းရုံးဖို့ကောင်းကြောင်း၊ ကေဒါကောင်းများ မွေးမြူ

သင့်ကြောင်း၊ ဆိုရှယ်လစ်လူ့ဘောင်ထူထောင်ခြင်းကို လက်တွေ့လုပ်သင့်ကြောင်း သတိပေးတိုက်တွန်းကြ သည်။ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးဗဆွေသည် စိတ်ဝင်စား

သော်လည်း စာဖတ်ရမှာပျင်းသဖြင့် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ စနစ်တကျဖွဲ့စည်းရေးကို မလုပ်ဖြစ်ခဲ့ပေ။ ဦးကျော်ငြိမ်း မှာမူ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကိုတိုက်ဖျက်ပါက ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ

အလိုလိုတက်လာမည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ကွန်မြူနစ် ဆန့်ကျင်ရေးသည် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ၏ အခြေခံသဘော တရားပင်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။

တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များက ဆိုရှယ်လစ် ပါတီကို စည်းကမ်းတကျဖွဲ့စည်းရန်၊ ငွေကြေးကို သန့်သန့်ရှင်းရှင်းသုံးစွဲရန်၊ ကုန်သည်ကြီးများထံမှ

အလွယ်တကူသုံးစွဲခြင်းမျိုးကိုရှောင်ရှားရန် စသည် တို့ကိုလည်း နှိုးဆော်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဆိုရှယ်လစ် ခေါင်းဆောင်များက လက်မခံရုံသာမက တပ်မတော် သည်

နားမလည်သောကိစ္စတွင် ဝင်စွက်သည်ဟု ပုတ်ခတ်ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ဦးဗဆွေ၏ နေအိမ်၌

နောက်ဆုံးအကြိမ်ဆွေးနွေးသည်။ ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ စနစ်တကျဖွဲ့စည်းသင့်ကြောင်း သတင်းပေးသည်။ ထို့နောက် တပ်မတော်သည် တပ်ကိစ္စများကိုသာ

ဆောင်ရွက်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ သည်လည်း ပါတီကိစ္စကိုသာ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန် ပြောပြီးလမ်းခွဲလိုက်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍

တပ်မတော် သည် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီနှင့်ကင်းကင်းရှင်းရှင်းဖြစ်အောင် နေတော့သည်။

ဖဆပလအစိုးရသည် ငွေကိုဖောဖောသီသီသုံး၍ ပြည်တော်သာ စီမံကိန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ လာဘ်စားမှုများ၊ အလွဲသုံးစားလုပ်မှုများမှာလည်း

များပြားသည်ထက် များပြားလာသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် နိုင်ငံခြားငွေသည် ၁၂၆ ဒသမ ၉ ကုဋေရှိခဲ့ ရာမှ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ၆၂ ဒသမ ၈

ကုဋေသို့ကျဆင်းခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်တော်သာ စီးပွားရေး ရှစ်နှစ်စီမံကိန်းကိုလည်း ဆိုင်းငံ့ပြီး သုံးနှစ် လက်တွေ့လုပ်ငန်းစဉ်ဖြင့် ထိန်းသိမ်းလိုက်ရသည်။

သို့သော် စီမံကိန်းများမှာ စက္ကူပေါ်တွင်သာ အောင်မြင် ပြီး လက်တွေ့တွင်မဖြစ်ထွန်းသည်ကသာများနေသည်။ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကြောင့် အစိုးရဌာနများ

အလုပ် မလုပ်နိုင်ဘဲ ရာထူးဆက်ခံရေး၊ စီးပွားရေးလက်ဝါးကြီး အုပ်နိုင်ရေးတို့ကိုသာ လုံးပန်းနေကြတော့၏။

ပြည်သူလူထုအားလုံး အိမ်တစ်ဆောင်၊ ကား တစ်စီး၊ ရေဒီယိုတစ်လုံးနှင့် လခ ၈ဝဝ ကျပ်စီရရှိမည် ဟူသော ကြွေးကြော်သံမှာလည်း လက်တွေ့ဖြစ် မလာပေ။

၁၉၅၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဖဆပလ အနှစ်လေးဆယ် အာဏာရရမည်ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ စားဝတ်နေရေးကို ဦးစားမပေးတော့ဘဲ

ပါတီအာဏာရရှိရေးကိုသာ အလေးပေးခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားလာသည်။ ဦးနုသည် ပြည်တွင်းတွင်သာမကဘဲ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ပါလှည့်လည်၍ မေတ္တာဗြဟ္မစိုရ်

တရားကိုဟောပြောခဲ့သည်။ အမုန်းကိုဖယ်ရှား၍ မေတ္တာပွားများကြရန် မကြာခဏဟောပြောသည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက်တွင် ဦးနုသည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ပြန်လည်လက်ခံလိုက်သည်။ ထို့နောက် သုံးရက်အကြာ မတ်လ ၄ ရက်တွင်

သောင်းကျန်းသူများလက်နက်ချကြပါ၊ ဒီမိုကရေစီ ဘောင်အတွင်း ဝင်ကြပါဟူ၍မိန့်ခွန်းပြောသည်။ သို့သော် မတ်လ ၁၂ ရက်တွင် ပမညတ ခေါင်းဆောင် သော

အတိုက်အခံအမတ်များက ဖဆပလအစိုးရ သည် ပြည်သူတို့၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ကို အကာအကွယ်မပေးနိုင်သဖြင့် အယုံအကြည်မရှိ အဆိုကို ပါလီမန်တွင်

တင်သွင်းလိုက်ကြသည်။ သို့သော် အဆိုမှာ ရှုံးနိမ့်သွားပြီး ဖဆပလအစိုးရ ပြုတ်မကျခဲ့ ပေ။ မတ်လ ၁၃ ရက်တွင် ကရင်အမျိုးသား မန်းဝင်းမောင်

သမ္မတဖြစ်လာသည်။ ဗမာပြည်အလုပ် သမား၊ လယ်သမားပါတီသည် ၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၆ ရက်တွင် ပထမအကြိမ်မြောက် ပါတီကွန်ဂရက်ကို

ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် မြေပေါ်ကွန်မြူနစ်များဟု စွပ်စွဲခံနေရသည့် ယင်းပါတီသည်လည်း ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံးကို နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှု ပေးနိုင်သည့်

အခြေအနေသို့ ရောက်မလာခဲ့ပေ။

မြေပေါ်နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ပါတီချင်းညီညွတ် မှု မရှိကြရုံသာမကဘဲ ပါတီတွင်းမှာပါ ပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်လာကြသည်။ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများတွင် ဖဆပလတွင်း

ပဋိပက္ခမှာ အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်လာသည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၆ ရက်ထုတ် ဂါးဒီးယန်းအင်္ဂလိပ် သတင်းစာက ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအတွင်း ဦးနုနှင့် ဦးကျော်ငြိမ်းတို့

အပြန်အလှန်ရေးသားခဲ့သောစာများ ကို ထည့်သွင်းဖော်ပြလိုက်သည်။ သို့နှင့် ဖဆပလအဖွဲ့ ကြီးအတွင်း ကြာမြင့်စွာကိန်းအောင်းနေသော အုပ်စု ပဋိပက္ခသည်

ဖုံးမနိုင်ဖိမရနှင့် ပေါ်လာရတော့၏။ ထိုစာများနှင့် ပတ်သက်၍ ဒေါက်တာမောင်မောင်က မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း စာအုပ် စာမျက်နှာ ၃၅၆ မှစ၍

အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထား လေသည်။

ထိုစာများကို ဖတ်ရသည်မှာ ကြေကွဲဝမ်းနည်း ဖွယ်ဖြစ်လေသည်၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ နိုင်ငံအတွက် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြသော ရဲဘော်အချင်းချင်းအတွင်း

သံသယဝင်လာသောအခါ အတိတ်ကိုမေ့၍ အနာဂတ် အတွက် စိုးရိမ်လာကြသည်၊ သေးငယ်သောအဖြစ် အမှားအယွင်းတို့သည် ကြီးမားလာသည်၊ စေတနာ သည်

ဝေဒနာဖြစ်လာသည်၊ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ဦးကျော်ငြိမ်းက ဦးနုထံပေးစာတွင်-

တော်လှန်ရေးအဆက်ဆက်မှာ သင်္ချိုင်း နှုတ်ခမ်းပေါ်မှာ ဥက္ကဋ္ဌကြီး နှင့် ကျွန်တော့်တပည့် တွေရှာခဲ့စဉ်က ထောင်ကျခြင်း၊ ဝရမ်းပြေးရခြင်း၊ ရန်ကုန်မြို့

သူပုန်တွေဝိုင်းနေစဉ်က ဘာတစ်ခုမျှ မဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ ကုန်သည်ကြီးတွေ၊ လိုင်စင်ကြေး တွေ၊ အမြတ်တော်ကြေးရှောင်တဲ့လူတွေ၊ နိုင်ငံခြား ငွေခိုးထုတ်တဲ့လူတွေ၊

သာပေါင်းညာစားတွေ အချို့ဟာ ဥက္ကဋ္ဌကြီးနားမှာကပ်ပြီးတော့ မြှောက် နေကြတယ်။ ဆိုရှယ်လစ်တွေနဲ့ရန်တိုက်ပေးနေ ကြတယ်။ သူတို့က

အပြင်မှာလိုင်စင်ရောင်းစား လို့ ချမ်းသာသလောက်ဥက္ကဋ္ဌကြီး ကြိုက်တဲ့အလှူ တို့အတန်းတို့မှာ လှူကြတန်းကြတယ်၊ (အရက် ကြိုက်တဲ့လူတွေနားကျတော့ ဒီလူတွေက

ပုလင်း မော့ကြတယ်)၊ ဥက္ကဋ္ဌကြီး ပျင်းရင် အိုးစည် ဒိုးပတ်ဝိုင်းလည်း ကပြကြတယ်၊ တရားနာချင်ရင် လည်း ယပ်လှဲတရားလေးဘာလေးဟောပြတတ် ကြတယ်၊

အလျဉ်းသင့်တဲ့အခါ ဘယ်ဆိုရှယ်လစ် ခေါင်းဆောင်က ခေါင်းဆောင်ကြီးကို ဘယ်လို မတရားပြောပါတယ်လို့ ရန်တိုက်ကြတယ်၊ ဂျပန် ခေတ်အဓိပတိ

လုပ်နေတုန်းက ငါ့အနားမှာ ညာနေတဲ့လူတွေ၊ စီးပွားရေးသမားခပ်များများ ဟာ အခု သခင်နုအနားရောက်နေပြီလို့ ဒေါက်တာဘမော်ကပြောနေတာကို တစ်ဆင့်

ကြားရတယ်၊ မှန်မမှန်မသိပါ-ရေးသည်။

ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ဦးနု ပြန်ကြားရာ တွင်-

ငါ့အိမ်မှာလူပေါင်းစုံကို ငါလက်ခံထားတာပဲ၊ နိုင်ငံရေးသမားဆိုတာကို လက်မခံလို့မဖြစ်ဘူး၊ သူခိုးနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ ဘိန်းစားအရက်သမားနဲ့ဖြစ်ဖြစ်

လူတန်းစားမရွေးဘဲပေါင်းပါ၊ ဒါပေမဲ့ကိုယ်တိုင်က သာ သူခိုး၊ ဘိန်းစား၊ အရက်သမားမဖြစ်ကြစေ နဲ့လို့ မင်းတို့ကို ငါခဏခဏပြောဖူးသားပဲ-စသည်ဖြင့် ရေးသား၍

မင်းပင်ကောင်းလျက် မင်းမြှောင်ဖျက် ဟူသော စကားမှန်သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိအိမ်ဝင်ထွက်သူတို့ကို စည်းကမ်း ချက်တွေနဲ့သာ လက်ခံသည်ဟု ဖြေရှင်းသည်။

ဦးကျော်ငြိမ်းက သူ့စာတွင်-

ဝန်ကြီးချုပ်အနေနှင့် ဘေးကလူတွေက မှန်ပါ့ ဘုရား လုပ်ကြတော့ မင်းစိတ်မင်းမာန် တွေများလာသည်။ ဝန်ကြီးအစည်းအဝေးတွေ မှာလည်းကောင်း၊

ဖဆပလအလုပ်အမှုဆောင်မှာ သော်လည်းကောင်း ကိစ္စအရပ်ရပ်ကို အပြန် အလှန်ဆွေးနွေးရာတွင် မိမိ၏ယူဆချက်ကို ဆန့်ကျင်၍ပြောသည်ကိုလည်း

မခံလိုတော့သည့် စိတ်ပေါ်လာသည်။ မိမိယူဆချက်နှင့်ဆန့်ကျင်၍ ဆွေးနွေးသောသူသည် ကလန်ကဆန်လုပ်သည်။ လူရှေ့မှာ ငါ့ကိုပြန်ပြောသည်။ အရှက်ခွဲသည်

ဟုယူဆသည်။ (ဤပြစ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ တော်လှန်ရေးတစ်လျှောက်လုံး စိတ်ထဲရှိသည်ကို ဘွင်းဘွင်းလူရှေ့၌ပြောတတ်သော ကျွန်တော် သည်

အပြစ်အကြီးဆုံးတရားခံဟု ဥက္ကဋ္ဌကြီး မျက်စိတွင် မြင်လာသည်)။ ငါ့ကိုလူရှေ့မှာ ကလန် ကဆန်ပြောတယ်၊ ငါတို့ကို သူ လူလည်လုပ်တယ်၊

ဒီကောင်ကိုမှတ်ထားဆိုသည့် စိတ်တွေဖြစ်လာ တယ်၊ တစ်နည်းအားဖြင့် စတာလင်ဆန်လာ သည်။

စတာလင်သည် မိမိနှင့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် တွေကို စိတ်မထင်လျှင် တစ်ဦးပြီးတစ်ဦး အပြစ်ရှာ သည်။ ရဲဘော်ရဲဘက် မီကိုယံ(Mikoyan)နှင့် မိုလိုတော့

(Molotov)ကိုပါ ရန်ရှာလာတော့ သည်။ ဒီဆိုရှယ်လစ်တွေဟာ ခေါင်းဆောင်ကြီး တွေကို ဖြုတ်ချရန်ကြံနေသည်စသဖြင့် ဒီ မင်းမြှောင်တွေကပင် ရန်တိုက်လာသည်။

တစ်ကြိမ်ကခေါင်းဆောင်ကြီးကို ဆိုရှယ်လစ်တွေ က ဖြုတ်ချရန်ကြံနေကြပြီ။ သို့သော် ဦးဗဆွေ နှင့်ဦးကျော်ငြိမ်းကို ဝန်ကြီးချုပ် သူရထိုက်သည်၊ ငါရထိုက်သည်ဟု

စကားများနေကြသေးသည် ဟု သတင်းတွေရလာကြောင်း၊ဥက္ကဋ္ဌကြီး ပင် ကျွန်တော့်အားစိတ်ကောင်းဝင်တဲ့အခါ ပြောဖူး သည်။ ဤကဲ့သို့ကုန်းချောချက်တွေကို

နားထောင် ၍ မိမိရဲဘော်များအပေါ်တွင် စတာလင်သည် အထင်မှားသလို မှားလာတော့သည်။ ကျွန်တော့်ကို သူများအစား ဒဿဘာကြောင့်ချိုင်လိုသလဲဟု မေးသည်။

ဦးနုက ပြန်ကြားရာတွင်-

ငါ့အကျိုးအကြောင်း မင်းအသိပဲ၊ ငယ်စဉ် ကတည်းက မင်းနဲ့ပေါင်းလာတာပဲ၊ စိတ်တိုတတ် တယ်၊ စိတ်ပြင်းထန်တယ်၊ မင်းတို့နဲ့သာမဟုတ်ဘူး၊ အိမ်ကသားမယား

အိမ်သူအိမ်သားတွေနဲ့လည်း ဒီလိုပါပဲ၊ ဒါပေမဲ့ အမြဲတမ်းဒီလိုစိတ်တိုပြီး စိတ်ပြင်းထန်နေတာမဟုတ်ဘူး၊ စိတ်အတိုမြန် သလောက် စိတ်အပြေမြန်တာပဲမဟုတ်လား၊

စိတ်ပြေတာနဲ့ သည်းခံဖို့ မင်းတို့ကိုတောင်းပန် ခဲ့တာလည်း အကြိမ်ကြိမ်ပဲမဟုတ်လား။

စိတ်လိုက်မာန်ပါလုပ်တတ်တာဟာ ဝန်ကြီး ချုပ်ဖြစ်လာမှလုပ်တယ်ဆိုရင် ပြောစရာရှိသေးရဲ့။ အခုတော့ ကျောင်းသားဘဝကတည်းက ဒီလိုပဲ

စိတ်လိုက်မာန်ပါလုပ်တတ်တယ်ဆိုတာ မင်းက စပြီး ငါ့သူငယ်ချင်းအရင်းတွေအားလုံးသိကြ ပါတယ်။ အဲဒါကို အရင်ကဘာမှမစွပ်စွဲခဲ့ဘဲ မင်း

အကြောက်ကြီးကြောက်လာတဲ့အခါမှ အာဏာရှင် စိတ်ပေါက်တယ်လို့စွပ်စွဲတာ ငါသိပ်ပြီးရယ်ချင် တယ် ကျော်ငြိမ်း။

တစ်ခုတော့ရှိတယ်၊ သိပ်ပြီးစိတ်တိုလာတာ ဟာ သုံးနှစ်လောက်ရှိသွားပြီဆိုတာ ငါ့ကိုယ်ငါ တွေ့တယ်၊ ငါဝန်ကြီးလုပ်ခဲ့တာ ကိုးနှစ်ရှိပြီ၊ ဒီကိုးနှစ်အတွင်းမှာ

တွေ့ရတဲ့အဖြစ်အပျက်တွေ ဟာ လူတစ်ယောက်ကို ရူးနိုင်ပါတယ်-

ဟုရှင်းလင်းသည်။

စာများတွင် အသေးစိတ်စွပ်စွဲချက်၊ အချက်ကျကျ ပြန်ကြားချက်များပါသည်။ အားလုံးခြုံ၍ ကြည့်လျှင် အချင်းချင်းသံသယကြီးမားနေကြောင်းမြင်ရသည်။

ဖြေ၍ပြေမည်မဟုတ်၊ အခြေအနေဘေးလူများကလည်း သံသယပပျောက်အောင် မေတ္တာနှင့်စည်းလုံးမှုဖြစ်ထွန်း အောင် မကြိုးပမ်းကြ၊ အကွဲမှအမြတ်ထုတ်ကြသည်မှာ

ဓမ္မတာ ဆိုရှယ်လစ်များကလည်း ဦးနုသည် ဖဆပလကို စည်းရုံးမည်လိုနှင့် ဆိုရှယ်လစ်တို့ကို ဝိုင်းပယ်လိမ့်မည်။ သူ့လူတွေကို အဖွဲ့၏သော့ချက်နေရာများတွင်

သွင်း လိမ့်မည်။

ဆိုရှယ်လစ်ခေါင်းဆောင်များကို အစိုးရအဖွဲ့ တွင်တာဝန်ပေးကာ ပြည်သူနှင့်ကင်းအောင်ခွဲလိမ့် မည်ဟုစိုးရိမ်ကြသည်။ သို့ရာတွင် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီကို

စနစ်တကျစည်းရုံး၍ ပြည်သူ့ထံသွားရန်ကိုကား စဉ်းစားမိကြဟန်မတူချေ။

၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် အပြန်အလှန် စွပ်စွဲကြပြီး နောက် ဖဆပလအကွဲသည် ဆိုင်ရာတို့က အတိအလင်း ဝန်မခံသော်လည်း မြို့သိရပ်သိ ကိစ္စဖြစ်လာသည်။

အချင်းချင်းကွဲနေကြကြောင်း အစိုးရဌာနများကလည်း သိသည်။ ဝန်ကြီးအဖွဲ့တွင် အခြေခံလုပ်ထုံးဖြစ်သည့် စုပေါင်းတာဝန်ယူမှုမရှိတော့ပြီ၊ ဤဌာနဝန်ကြီးက

လုပ်သည်ကို ဟိုဌာနဝန်ကြီးအုပ်စုမှ ဝန်ကြီးကဖျက် သည်။ ဟိုဌာနဝန်ကြီးကလုပ်သည်ကို၊ ဤဌာန ဤအုပ်စုဝန်ကြီးကဖျက်သည်။ အစိုးရအရာရှိကြီးများ တွင်

ဖဆပလကို နဂိုကမကြည်ညိုသူများပါသည်။ ဖဆပလအစိုးရတက်ခါစက အစိုးရအရာရှိကြီးများကို နှိမ်ခဲ့သည်။ ဗျူရိုကရေစီကို ဖြိုဖျက်မည်ဟု ကြုံးဝါးကာ

အချို့အရာရှိကြီးများကိုနှိပ်စက်ခဲ့သည်။ အချို့ ထွက်သွားကြသည်။ အချို့ကျန်သည်။ ကျန်သူတို့က ဖဆပလဝဋ်လည်ပြီဟုဝမ်းသာကြသည်။ လွတ်လပ်ရေး

ရပြီးနောက်မှ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းဖြစ်လာသူ လူငယ်များက ဖဆပလကို နာစရာမရှိ။ သူတို့တွင် အမျိုးသားစိတ် အသင့်အတင့်ရှိကြသည်။ ဖဆပလကို လေးစားချင်ကြ

သည်။ သူတို့သည်လည်း ဖဆပလအကွဲကြောင့် စိတ်ပျက်ကြသည်။

ဖဆပလသည် ဦးနု၏ပြောင်မြောက်သော စကားအရ အနံ့တထောင်းထောင်းထနေသော ခွေးသေကောင်ပုပ်ဖြစ်လာသည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ခေါင်းဆောင်၍

နိုင်ငံသစ်ထူထောင်ရာတွင် ဦးဆောင်မှုပေးခဲ့သော ဖဆပလသည် ရှင်လျက်နှင့် သေနေသည်။

(ဒေါက်တာမောင်မောင်၏ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီး နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းစာမျက်နှာ ၃၅၆ မှ ၃၅၉)။

နိုင်ငံ၏အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ကိုထမ်းဆောင်နေရ သော ဖဆပလအဖွဲ့ကြီး၏ အဖွဲ့တွင်းနိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခမှာများစွာပြင်းထန်လာသည်။ မြေအောက်

သောင်းကျန်းသူများသည် အစိုးရအဖွဲ့၏အခြေအနေ ကိုကြည့်၍ မိမိတို့လမ်းစဉ်များ အကောင်အထည် ဖော်နိုင် မဖော်နိုင်ကိုသုံးသပ်ကြသည်။ အချို့က

အခွင့်ကောင်းယူ၍ အမြတ်ထုတ်ကြသည်။ အချို့က လက်နက်ချရန်သာ ဆုံးဖြတ်ထားကြသည်။ လက်နက်ချ လိုသူများသည် အစိုးရအာမခံချက်ပေးနိုင်၊ မပေးနိုင် ကို

စောင့်ကြည့်နေကြသည်။ ယင်းအချိန်သည် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှု ချုပ်ငြိမ်းလုနီးပါး အခြေ အနေပင်ဖြစ်သော်လည်း အစိုးရမှာ မည်သို့မျှမတတ် နိုင်ခဲ့ပေ။

ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးသည် ပြည်လုံးကျွတ်ညီလာခံကို နှစ်စဉ်ကျင်းပသွားရန် သတ်မှတ်ခဲ့ဖူးသည်။ သို့သော် နောက်ဆုံးအကြိမ်ကျင်းပသော ပြည်လုံးကျွတ် ညီလာခံမှာ

၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီး ဆယ်နှစ်ကာလအထိ ပြည်လုံးကျွတ် ညီလာခံကျင်းပနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ပဋိပက္ခများ

ပြင်းထန်လာသောအခါ ပဋိပက္ခများကို ကုစားရန်အတွက် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြည်လုံးကျွတ်ညီလာခံကို ကျင်းပရန်စီစဉ်လာကြသည်။

ပြည်လုံးကျွတ်ညီလာခံနီးလာသောအခါ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများမှာ ပို၍ပို၍ရှုပ်ထွေးလာသည်။ တစ်ဖက် နှင့်တစ်ဖက် စွပ်စွဲကြ၊ ငြင်းခုံကြ၊ ရှင်းလင်းကြ၊ ဝန်ခံ ကြနှင့်

အပြိုင်အဆိုင်လုပ်ကြသည်။ သို့နှင့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၉ ရက်တွင် ဖဆပလ ပြည်လုံးကျွတ် ညီလာခံကြီးကို ကမ္ဘာအေးကုန်းမြေတွင် စတင်ကျင်းပ

ဖြစ်လေသည်။

ညီလာခံအဖွင့်နေ့တွင် ဦးဗဆွေက ညီညွတ်ရေး အတွက် အောက်ပါအတိုင်းမိန့်ကြားသည်။

ကျုပ်ကို ကျားကြီးဗဆွေလို့ အကြောင်းမဲ့ခေါ်ခဲ့ ကြတာမဟုတ်ဘူး၊ ကျုပ်ဟာ ယုံကြည်ချက်ကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ပြတ်ပြတ်သားသား ဘယ်သူ့ကိုမှမထောက်ညှာဘဲလုပ်

တတ်တယ်၊ ဒါကြောင့်ခေါ်ကြတာ၊ ဒါပေမဲ့ အကြောင်း ကြောင်းကြောင့် ကျုပ်ဘာမှမလုပ်ဘဲနေတာကြာလာပြီ၊ ရဲဘော်များက ကျုပ်ကို နွားကြီးဗဆွေလို့တောင်ခေါ်နေ

ကြပြီ၊ ဖဆပလညီညွတ်ရေးအတွက်ဆိုရင်တော့ ကျုပ်ဟာ ကျားကြီးလုပ်ရမှာပဲ၊ ဖဆပလညီညွတ်ရေးကို ဖျက်ဆီးနေတဲ့ဘယ်သူ့ကိုမဆို ကျုပ်ရဲ့အရင်းနှီးဆုံး

ရဲဘော်ပဲဖြစ်ပါစေ၊ ကျုပ်ကမညှာမတာ နှိမ်နင်းရမှာ ပဲ ထိုသို့ ဟိန်းဟောက်ကာ ကျားကြီးသည် ပရိသတ် ကြီးကို စူးရှသောမျက်လုံးများဖြင့် ဝင့်ကာကြည့်သည်။

ထို့နောက် ကိုယ်ကိုလှုပ်ခါလိုက်၍ သူ၏နေရာသို့ ပြန်သွားကာထိုင်လေသတည်း။

ဦးနုကလည်း မိန့်ခွန်းရှည်ကြီးတစ်ရပ်ကို မြွက်ကြားခဲ့ရာ ဖဆပလသည် တစ်ပါတီဖြစ်သည်။ ပါတီ ပေါင်းစုံ စုပေါင်းထားသော တပ်ဦးအဖွဲ့မဟုတ် ဖဆပလ၏ဝါဒ

သဘောတရားသည် မာ့ခ်စ်ဝါဒမဟုတ် ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒဖြစ်သည်။ စသည်ဖြင့် ကျမ်းအစောင်စောင်ကိုကိုးကား၍ပြောခဲ့သည်။ ညီလာခံတွင် ဖဆပလကို

ပါတီတစ်ရပ်အဖြစ် ဖွဲ့မည် လော၊ တပ်ပေါင်းစုဖွဲ့မည်လော၊ မည်သည့်နိုင်ငံရေး ဝါဒကိုလက်ခံမည်နည်းဟူသော ပြဿနာများကိုငြင်းခုံ ကြသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ၊

အတွင်းရေးမှူးနေရာလုမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်သည်။ သို့သော် ဖဆပလအမှုဆောင်အဖွဲ့၊ ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့တို့ကို ဣန္ဒြေမပျက်တင်မြှောက်နိုင် ခဲ့သည်။ ဦးနုက

ညီလာခံနိဂုံးချုပ်မိန့်ခွန်းပြောကြား ရာတွင် ညီလာခံညီညွတ်စည်းလုံးသည့်အတွက် ဝမ်းမြောက်သည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ ဦးဗဆွေ၊ ဦးကျော်ငြိမ်း၊ သခင်တင်တို့သည်

ပုဂံခေတ်သူရဲကောင်း များဖြစ်သည့် ငထွေးရူး၊ ငလုံးလက်ဖယ်၊ ညောင်ဦးဖီး တို့ကဲ့သို့ပင် အားကိုးရသည်ဟုလည်း မိန့်ကြားခဲ့သေး သည်။

သို့သော် ပြည်လုံးကျွတ်ညီလာခံမှာ ဟန်ပြသာ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ စစ်မှန်သောညီညွတ်မှုကို တည်ဆောက် နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ညီလာခံအပြီး နှစ်လနီးပါးခန့် အကြာ ၁၉၅၈

ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၃ ရက်တွင် ဦးနုက သခင်တင်ကိုခေါ်၍ ဦးကျော်ငြိမ်း၊ ဦးဗဆွေတို့နှင့် လမ်းခွဲမည်။ သခင်တင်တို့နှင့်သာပေါင်းတော့မည် ဟုပြောခဲ့သည်။၂ ဧပြီလ ၂၇

ရက်တွင်ကား ဖဆပလ အဖွဲ့ကြီးသည် အတိအလင်းပင် နှစ်ဖွဲ့ကွဲပြားသွား တော့သည်။ ဦးနုက မေလ ၆ ရက်တွင် အသံလွှင့် ရှင်းလင်းရာ၌

ဖဆပလကိုတစည်းတလုံးတည်း ထိန်းသိမ်းနိုင်ခြေမရှိတော့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဖွတ်မရ ဓားမဆုံးအဖြစ်မခံနိုင်၍ လမ်းခွဲကြရကြောင်း ပြည်သူ သို့

အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့သည်။ ဦးနုနှင့်သခင်တင်တို့ ပူးပေါင်း၍ ဖဆပလအဖွဲ့ကြီး၏သန့်ရှင်းရေးကို အဓိက ထားကြောင်း ထင်ရှားစေလိုသဖြင့် ယင်းတို့၏အဖွဲ့ကို 'သန့်ရှင်း

ဖဆပလ'ဟု ခေါ်ကြသည်။ ဦးဗဆွေသည် ညီညွတ်ရေးအတွက် ကြိုးစားသေးသော်လည်း မရ သဖြင့် ဦးကျော်ငြိမ်းနှင့်ပေါင်းကာ အဖွဲ့ဖွဲ့ရသည်။ ဖဆပလအဖွဲ့

အဓွန့်ရှည်တည်မြဲရေးကို လိုလားသည် ဟုအထင်အရှားပြရန် ယင်းတို့၏အဖွဲ့ကို တည်မြဲ ဖဆပလဟုခေါ်သည်။

ဦးနုနှင့်သခင်တင်တို့ ခေါင်းဆောင်သော သန့်ရှင်း ဖဆပလကို ခေါင်းဆောင်များ၏အမည်ကိုစွဲ၍ နု-တင် အုပ်စု၊ ဦးဗဆွေနှင့်ဦးကျော်ငြိမ်းတို့ခေါင်းဆောင်သော

တည်မြဲဖဆပလကို ဆွေ-ငြိမ်းအုပ်စုဟူ၍ စာနယ်ဇင်း များနှင့် နောင်သမိုင်းရေးသူများက ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲကြ သည်။ သတင်းစာများကလည်း သန့်ရှင်းများ၊ တည်မြဲ

များဟူ၍ သုံးနှုန်းရေးသားကြသည်။

ဖဆပလသည် ဗဟိုဦးစီးညီလာခံကို မကျင်းပနိုင် ပေ။ ဦးနုက ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့တွင် ဆွေ-ငြိမ်း ပယောဂ ဝင်နေလေပြီဟု စွပ်စွဲသည်။ ဩဂုတ်လတွင်ကျင်းပမည့်

ပြည်သူ့လွှတ်တော်တွင် အားပြိုင်ကြမည်။ မဲအသာရသူ က အစိုးရဖွဲ့စတမ်းဟု ဦးနုခြိမ်းခြောက်၏။ ဖဆပလ အဖွဲ့ကြီးပိုင်ပစ္စည်းပစ္စယများကို နှစ်ဖွဲ့ခွဲကြမည်ဟု

လည်းဆိုကြသည်။ ဖဆပလဟူသောအမည်ကိုမူ တည်မြဲများယူလိုကယူစေရန် သန့်ရှင်းများကိုတိုက်တွန်း ပါမည်ဟုလည်း ဦးနုကပြောသည်။ ယခုကဲ့သို့ အမွေခွဲ ပါက

ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ဖဆပလက သုံးစွဲခဲ့သည့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ရုပ်ပုံကို မည်ကဲ့သို့ခွဲဝေပါမည် နည်း၊ ထက်ပိုင်းပိုင်းပြီး တစ်ဝက်စီယူမှာလားစသဖြင့် ၁၉၅၈

ခုနှစ်၊ မေလ ၃ရက်ထုတ် ဂါးဒီးယန်းသတင်းစာ က သရော်ခဲ့လေသည်။

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၁ဝ ရက်တွင် ယခင်က ဖဆပလအစိုးရ၏ အတိုက်အခံပါတီအဖြစ် ရပ်တည် ခဲ့ဖူးသော်လည်း ညီညွတ်မှုပျက်ပြားနေသည့် ပမညတ အဖွဲ့က

လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပလျှင် နု-တင် အုပ်စုကိုမဲပေးထောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ သည်။ ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးမှာ စေ့စပ်၍မရအောင်

ကွဲသွားခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ မည်သူကမျှလည်း ပြန်လည် စေ့စပ်ရန်မကြိုးစားခဲ့တော့ပေ။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄ ရက်တွင် ဆွေ-ငြိမ်း အုပ်စု 'တည်မြဲ' ဝန်ကြီးများ

အစိုးရအဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်လိုက်ကြသည်။ ထိုနေ့မှာ နု-တင် အုပ်စု 'သန့်ရှင်း' ဝန်ကြီးများက ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုကြသည်။ ဇွန်လ ၉ ရက်တွင် တည်မြဲများက

အတိုက်အခံပါတီအနေနှင့် သန့်ရှင်းအစိုးရကို အယုံအကြည်မရှိကြောင်း အဆိုတင်သွင်းခဲ့သည်။ သို့သော် ယင်းအဆိုမှာ အစိုးရဘက်မှ ၁၂၇ မဲ၊ တည်မြဲများဘက်မှ

၁၁၉ မဲဖြင့် ၈ မဲအကွာဖြင့် ရှုံးနိမ့် သွားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက တပ်မတော်ခေါင်းဆောင် များဘက်မလိုက်ရန်သတိပေးခဲ့ပြီး တပ်မတော် အနေနှင့်တိကျစွာ ကြားနေရန်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ဦးနု၏အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို လက်ခံမည်ဟု ကောလာဟလသတင်းများထွက်လာသဖြင့် ကာကွယ်

ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးကမဟုတ်မမှန်ကြောင်း ရှင်းလင်း ကြေညာခဲ့ရသည်။ တည်မြဲများရော၊ သန့်ရှင်းများပါ တပ်မတော်က တိကျစွာကြားနေသည့်အတွက်

ချီးကျူးကြသည်။ သို့သော် နှစ်ဖွဲ့စလုံးပင် တပ်မတော် ကို မိမိဘက်သို့ပါဝင်ရန် ဆွဲဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ပါတီသံယောဇဉ်မကင်းသော

တပ်မတော်သားများအား တပ်မတော်မှနုတ်ထွက်ကြ ရန်သတိပေးခဲ့သည်။

နု-တင် အုပ်စုနှင့် ဆွေ-ငြိမ်းအုပ်စုတို့၏နိုင်ငံရေး တိုက်ပွဲများမှာ တစ်စတစ်စပြင်းထန်၍လာသည်။ တည်မြဲများက တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များသည်

တော်လှန်ရေးကတည်းက အတူလုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသော ရဲဘော်များပင်ဖြစ်သည်ဟု ဝါဒဖြန့်ချိ၍ စည်းရုံး ကြသည်။ ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးဆင်နွှဲစဉ် ဦးနု

ဘယ်ရောက်နေသလဲဟုလည်း လူသိရှင်ကြားမေးမြန်း ကြသည်။ ဦးနုကကိုယ်တိုင် တိုက်ခိုက်ရာတွင် မပါဝင်ပါ။ သို့သော် အရေးကြီးဆုံးသော အစည်းအဝေးအချို့မှာ

မိမိအိမ်တွင်ပြုလုပ်ခဲ့ရပါသည်ဟု ဖြေရှင်းသည်။ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် တန်ဖိုးမရှိသောစကားများဖြင့် ပုတ်ခတ်ကြပုံကို ဒေါက်တာမောင်မောင်က မြန်မာ့

နိုင်ငံရေးခရီးနှင့်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း စာအုပ်စာမျက်နှာ ၃၆၂ တွင်-

ရာထူး၊ အာဏာ၊ လောဘ၊ မခံချင်စိတ်နှင့် ဒေါသ တို့ကြောင့် နိုင်ငံကိုအတူတည်ထောင်၍ ခေါင်းဆောင် လာခဲ့ကြသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် သူတို့နှုတ်မှ မထွက်တန် သော

သေးငယ်သိမ်ဖျင်းသော စကားများကို ပရိသတ် အလယ် ပြည်သူတို့ရှေ့တွင် ဆိုကြလေသည်ဟုဖော်ပြ ခဲ့သည်။ တည်မြဲများက ဦးနုကို အာဏာရူးကြီးဟု

စွပ်စွဲကြသည်။ ဦးနုက မိမိအာဏာရူးဆိုပါက အဘယ့်ကြောင့် ဆယ်နှစ်ဆယ်မိုး တင်မြှောက်ခဲ့ကြ ပါသနည်းဟု ပြန်လည်မေးမြန်းကာ ချေပခဲ့သည်။ တည်မြဲများက

ဦးနုကိုတဏှာရူးကြီးဟုစွပ်စွဲပြန်သည်။ ဦးနုက သူသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှစ၍ အဗြဟ္မစရိယ သီလစောင့်ထိန်း၍ သန့်ရှင်းစွာနေထိုင်ခဲ့သည်ဟု

လူထုအစည်းအဝေးပွဲကြီးတွင် ကြေညာသည်။ နှစ်ဖက် ခေါင်းဆောင်များသည် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအတွင်းရေး ကိစ္စများကိုပါ ဗိုလ်ပုံအလယ်တွင်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုကာ

ငြင်းခုံခဲ့ကြသည်။ စပိန်သူဇနီးတစ်ဦးက သံတမန် ဧည့်ခံပွဲတစ်ခုတွင်လည်း ဦးနုအား ဝန်ကြီးချုပ် ကျွန်မသာဆိုရင် ယောကျာ်းက ဒီလိုအဗြဟ္မစရိယ

သီလစောင့်တာကို ဘယ်ခံမလဲ၊ ကန့်ကွက်မှာပေါ့ ဟု ရယ်သွမ်းသွေး၍ ပြောခဲ့သည်ဟုဆိုကြသည်။

ဖဆပလကွဲကတည်းက နိုင်ငံသည် အစိုးရမဲ့ သကဲ့သို့ဖြစ်နေသည်။ အချို့က တပ်မတော်ကို အာဏာသိမ်းစေလိုသော်လည်း တပ်မတော်သည်

ကင်းကင်းရှင်းရှင်းပင်နေခဲ့သည်။ ဇွန်လ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်တွင် တည်မြဲများရှုံးနိမ့်သွားလေရာ သန့်ရှင်း အစိုးရတက်လာသည်။ သို့သော် သန့်ရှင်းအစိုးရမှာ

လည်းနိုင်ငံကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ [7]

ဖဆပလအဖွဲ့ကြီး နှစ်ခြမ်းကွဲခါစ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၇ ရက်တွင် သန့်ရှင်းခေါင်းဆောင် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုက မိမိအစိုးရသာ ဆက်လက်တည်မြဲ

နေလျှင် (၁) အာဃာတမထားရေး၊ (၂) သင်ပုန်းချေရေး၊ (၃) အလုပ် အတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဟူသော ဖဆပလညီလာခံ စကားကြီးသုံးခွန်း

ကို အကောင်အထည်ဖော်သွားမည် ဟုကတိပေးခဲ့သည်။ ထိုကတိပေးချက်ကို အခွင့်ကောင်း ယူကာ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၂ဝ ရက်တွင် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး သည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး အကောင်အထည်ဖော်ရေး အတွက် အစိုးရနှင့်ပဏာမဆွေးနွေးရန်

ရောက်ရှိလာ ခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက သန့်ရှင်းအစိုးရ အား ပေးပို့ခဲ့သည့်စာထဲတွင် ဆောင်ရွက်စေလိုသော အချက်များကို

အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြထားသည်-

(၁) (က) နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများအားလုံး လွှတ်ပစ်ရန်။

(ခ) ပြည်တွင်းစစ်ကိုအကြောင်းပြု၍ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ရေး ဥပဒေကို ရုပ်သိမ်းပစ်ရန်။

(ဂ) ပြည်တွင်းစစ်ကိုအကြောင်းပြု၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ခါးပိုက်ဆောင်တပ်များ ကို တပ်မတော်နှင့်ရဲမှအပ ဖျက်သိမ်း ပစ်ရန်။

(ဃ) ပါတီအဖွဲ့အစည်းအားလုံး တရားဝင် တည်ထောင်ခွင့်၊ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက် ခွင့်ပေးရန်။

(င) ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ကျူးလွန်မှု များကို သင်ပုန်းချေရန်ဟူသော ဒီမို ကရေစီ အာမခံချက်များကို အခိုင်အမာပေးရန်ဖြစ်သည်။

(၂) နှစ်ဦးနှစ်ဖက် တစ်ပြိုင်တည်း ကြေညာ၍ တစ်ပြိုင်တည်း အတိုက်အခိုက်ရပ်စဲရန်ဖြစ် သည်။

(၃) ဦးနုအစိုးရနှင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ နှစ်ဖက်ဆွေးနွေးဖို့၊ ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်စပ်လျဉ်းသော

ပြဿနာအရပ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ သဘော တူညီချက်ရယူရန်ဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဖော်ပြပါအချက် သုံးချက်ကိုတောင်းဆိုပြီးနောက် သန့်ရှင်းအစိုးရကသာ ယင်းတို့တောင်းဆိုသော အချက်သုံးချက်ကို

သဘောတူ ပါက အောက်ပါအချက်များကို လိုက်နာပါမည်ဟု ပေးစာတွင်ဖော်ပြထားသည်။

(က) လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲစွန့်ကြောင်း၊ အစိုးရ နှင့်တစ်ပြိုင်တည်း ကြေညာရန်အသင့်ရှိ ပါသည်။

(ခ) ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲပြီးနောက် အားလုံးသည် ဥပဒေအတွင်း ဒီမိုကရေစီနည်းအရ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်သွားမည်။

(ဂ) ဥပဒေထဲဝင်ရလျှင် ကျွန်တော်တို့၏ လက်နက်ကိုင်တပ်များနှင့် လက်နက်များ သည် အမျိုးသားကာကွယ်ရေး၊ ပြည်သူ့ လုံခြုံရေးအတွက်

တရားဥပဒေအရဖြစ်စေ ရမည်ဟု ကြေညာရန် အသင့်ရှိပါသည်။

ဦးနု၏ သန့်ရှင်းအစိုးရသည် တည်မြဲများ၏အယုံ အကြည်မရှိအဆိုကို ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉ ရက်တွင် ပွတ်ကာသီကာဖြင့် အနိုင်ရလိုက်သည်။ ထို့နောက်

ဦးနု သည် ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် အမျိုးသားညီလာခံကြီး တစ်ရပ်ကို ခေါ်လိုကြောင်းနှင့် အစိုးရ၏မူ၊ အတိုက်အခံ များ၏မူကို မော်ကွန်းရေးထိုးသတ်မှတ်

ရန်လိုကြောင်း၊ တိုင်းပြည်သို့ အသံလွှင့်ကြေညာခဲ့သည်။ တောခိုရဲဘော် များသည်လည်း အလင်းဝင်လာကြပြီး အမျိုးသား ညီလာခံကြီးစတင်ကျင်းပရန်

စီစဉ်ချိန်မှစ၍ ပါဝင် သင့်ကြောင်းလည်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် နှစ်ဖက် ကျူးလွန်ချက်အားလုံးကို သင်ပုန်းချေရန် လွတ်ငြိမ်း ချမ်းသာခွင့်ဥပဒေ

(ခေါ်) သင်ပုန်းချေဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ဥပဒေအတွင်းဝင်လာပြီး သည့်နောက် တောခိုပါတီအား တရားဝင်ပါတီ အဖွဲ့အစည်းများအဖြစ်

လွတ်လပ်စွာထူထောင်ခွင့် ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပေးခဲ့သည်။

ဦးနု၏ အသံလွှင့်မိန့်ခွန်းတွင် တောခိုအဖွဲ့အစည်း များအား လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကိုစွန့်လွှတ်၍ ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ တရားဝင်အဖွဲ့

အစည်းများအဖြစ် ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ရန်။ လက်နက်များကို စစ်အာဏာပိုင်များထံအပ်နှံရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ အတိုက်အခံ ပမညတများကလည်း

အစိုးရကပေးထားသော သင်ပုန်းချေခွင့်နှင့်တရားဝင် အဖွဲ့အစည်းရပ်တည်ခွင့်ဟူသည့် အခွင့်ရေးနှစ်ရပ်ကို လက်မလွှတ်ဘဲ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်

ယှဉ်ပြိုင်နိုင် စေရန် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲမှ လူထုတိုက်ပွဲသို့ ပြောင်းလဲပါဟူ၍ ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် ကြေညာကြ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ရေးမူကို အသေဆုပ်ကိုင်ထားလျက်ရှိရာ အစိုးရ၏ ကြေညာချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အကျပ်ရိုက်လျက်ရှိ သည်။

မိမိတည်ဆောက်ထားသည့် သုံးပါတီ ညီညွတ် ရေးမှာလည်း များစွာဖရိုဖရဲဖြစ်နေလေပြီ။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဦးနု၏ကြေညာချက်ကို လက်နက်ချ

အညံ့ခံရေးမူအဖြစ်သာ မြင်နေလေသည်။

ထိုအချိန်တွင် တစ်ချိန်လုံးပြတ်သားသော ဆုံးဖြတ် ချက်များကို မချမှတ်နိုင်ခဲ့ကြသော ပြည်သူ့ရဲဘော် (ရဲဘော်ဖြူ)များသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအပေါ်

များစွာစိတ်ကုန်လျက်ရှိနေလေပြီ။ ပြည်သူ့ရဲဘော် များသည် အလံဖြူကွန်မြူနစ်ပါတီများနှင့် အလံနီ ကွန်မြူနစ်ပါတီတို့၏အယူအဆရေးရာ တိုက်ပွဲများ

ကြားတွင်ညပ်မိသကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး မိမိအခန်းကဏ္ဍမှာ လည်းများစွာမှေးမှိန်ခဲ့ရပြီဖြစ်သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတက ပြည်တွင်း

ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးအတွက် သင်ပုန်းချေခွင့်နှင့် ပါတီ များတရားဝင်ခွင့်အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

ပြည်သူ့ရဲဘော်များသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီနှင့် အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီကို ကျောခိုင်းလိုက် ကြသည်။ နီးစပ်ရာတပ်စခန်းများတွင် လက်နက်ချ

အလင်းဝင်လိုက်ကြသည်။ ပြည်သူ့ရဲဘော်များအနေနှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ နှောင့်ယှက်ပိတ်ဆို့မှုကို များစွာကြုံခဲ့ရသည်။ သို့နှင့် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊

ဇူလိုင်လ ၂၉ ရက်မှစ၍ ဆယ်နှစ်ကြာ တောခိုသောင်းကျန်းခဲ့ သော ပြည်သူ့ရဲဘော်များသည် အလင်းဝင်ပြီးနောက် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်တွင်

ပြည်သူ့ ရဲဘော်အဖွဲ့ဌာနချုပ်ကို တရားဝင်ဖွင့်လှစ်ကြေညာ လိုက်ကြတော့သည်။ ထို့နောက် ပြည်သူ့ရဲဘော်များ သည် ပမညတတွင် တပ်ပေါင်းစုပါတီအဖြစ်

ပါဝင် ကြသည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗမာပြည် အလုပ်သမားပါတီနှင့်ပူးပေါင်းကာ ဗမာပြည် အလုပ်သမား ညီညွတ်ရေးပါတီဟု ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊

မတ်လတွင်ကား တော်လှန်ရေးကောင်စီ ၏ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး ထိန်းသိမ်းမှုဥပဒေအရ ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရလေသည်။

နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှုမရှိသော မွန်အမျိုးသားများ သည် အသင်းအဖွဲ့များဖွဲ့စည်း၍ မွန်ပြည်နယ်ဖော်ထုတ် ရေးကို လွတ်လပ်ရေးမရခင်ကပင်

ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြ သည်။ ဥပဒေအတွင်းတွင်ရှိနေခဲ့ကြသော မွန် အမျိုးသားအသင်းကိုးသင်းမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်-

(၁) ရာမညတိုင်းလုံးဆိုင်ရာမွန်အသင်း။

(၂) မွန်တိုင်းရင်းသားအစည်းအရုံး။

(၃) မွန်အဖွဲ့ပေါင်းချုပ်။

(၄) မွန်အမျိုးသားအဖွဲ့။

(၅) မွန်လူမျိုးရေးရာအဖွဲ့။

(၆) မွန်ဆိုရှယ်အသင်း။

(၇) ပြည်ထောင်စုမွန်အသင်း။

(၈) မွန်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့။

(၉) ပြည်ထောင်စုမွန်အဖွဲ့ချုပ်။

မွန်အသင်းများ၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ မွန် ပြည်နယ်ရရှိရေးပင်ဖြစ်သည်။ ကရင်များကလည်း ကရင်ပြည်နယ်ရရှိရေးကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ

နယ်မြေချင်းဆက်စပ်နေသဖြင့် အပြန်အလှန် အထောက်အကူပြုကြရန် မွန်နှင့်ကရင်အဖွဲ့များ သဘောတူထားခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ တွင်

ကေအင်န်ဒီအိုများ သထုံခရိုင်တွင် စတင် သောင်းကျန်းကြသောအခါ မွန်တိုင်းရင်းသား အစည်းအရုံးနှင့် လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့တို့သည် ကေအင်န်

ဒီအိုများ၏စည်းရုံးမှုဖြင့်တောခိုခဲ့ကြသည်။ မွန် တိုင်းရင်းသားအစည်းအရုံးကို နိုင်အောင်ထွန်း၊ နိုင်ချမ်းမွန်၊ နိုင်ဆိတ်နို့တို့ကခေါင်းဆောင်ပြီး

မွန် လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ကို နိုင်ငွေသိန်း၊ နိုင်သိန်းမောင် တို့ကခေါင်းဆောင်သည်။ မွန်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့သည် ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့်ပူးပေါင်း၍

သထုံနှင့်မော်လမြိုင် ခရိုင်များကို အလစ်တွင်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။

တပ်မတော်က သထုံ၊ မော်လမြိုင်ဒေသတွင် စစ်ဆင်ရေးများဖြင့် ထိုးစစ်ဆင်သောအခါ မွန် သောင်းကျန်းသူများသည် ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့်အတူ

ကော့ကရိတ်ဘက်သို့ ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။ ထို့နောက် မြဝတီနယ်ထဲတွင် ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့်ပူးပေါင်းကာ အခြေချနေထိုင်ကြတော့သည်။ တောခိုသော

မွန်အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့မှာ တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့မတည့်ကြဘဲ မကြာခဏ ပဋိပက္ခများပေါ်ပေါက်လျက်ရှိသည်။ တပ်မတော်က တိုက်ခိုက်လျှင် အတိုက်ခံရသောအဖွဲ့က

အကူအညီ တောင်းသော်လည်း ကျန်အဖွဲ့ကအကူအညီပေးလေ့ မရှိပေ။ တပ်မတော်က မြဝတီနယ်ကို စစ်ဆင်ရေး လုပ်သောအခါ မွန်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့

သည် မွန် တိုင်းရင်းသားအစည်းအရုံးဝင်များ သိမ်းပိုက်ထား သည့် ကျိုက်မရော၊ ကြာအင်း၊ တောင်ပေါက်ဒေသများ သို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြရသည်။

ထို့နောက် မွန်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့သည် ခေါင်းဆောင်ချင်း စေ့စပ်ကာ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ပူးပေါင်းလိုက်ကြသည်။ ထို့နောက် မွန်ပြည်သူ့တပ်ပေါင်းစုအမည်ဖြင့်

နယ်မြေ လူထုအတွင်း စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများလုပ်လာကြသည်။ မွန်သောင်းကျန်းသူများသည် ပအိုဝ်း၊ ကရင်နီများ နည်းတူ ကေအင်န်ယူခေါင်းဆောင်သည့်

ကော်သူးလေ အဖွဲ့တွင်ပါဝင်ကြသော်လည်း ကေအင်န်ယူများ၏ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုကိုခံကြရသည်။ ကေအင်န်ယူသည် မွန်ပြည်သူ့တပ်ပေါင်းစုကို

သီးခြားအဖွဲ့အစည်း အနေအထားထက် ယင်းတို့၏လက်အောက်ခံ လက်နက်ကိုင်တပ်အဖြစ်သာအသုံးချခဲ့ကြသည်။ မွန် တပ်ပေါင်းစုတပ်သားများမှာ

ကော်သူးလေတပ်များတွင် ရောနှော၍ပါဝင်ခဲ့ကြရသည်။ ထို့နောက် မွန်တပ် ပေါင်းစုမှာ မှေးမှိန်လျက်ရှိပြီး ကေအင်န်ယူများသာ ဩဇာအာဏာကြီးမား

နေခဲ့သည်။ကေအင်န်ယူနှင့် တရုတ်ဖြူကျူးကျော်ရေးသမား များ ပူးပေါင်းကြသောအခါတွင်လည်း မွန်တပ်ပေါင်းစု သည် ကေအင်န်ယူများအလိုကျ

တရုတ်ဖြူများနှင့် ပေါင်းခဲ့ကြရသည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် တရုတ်ဖြူတပ်ရင်း တစ်ရင်းသည် မွန်တို့ဒေသဖြစ်သော ကရွတ်ပိ၊ ပင ဒေသသို့ ရောက်ရှိတပ်စွဲခဲ့သည်။

တရုတ်ဖြူများသည် ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းကိုအလိုရှိသဖြင့် ကေအင်န်ဒီအိုများ ၏အကူအညီဖြင့် မွန်ဒေသအထိ ထိုးဖောက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော်

မွန်သောင်းကျန်းသူများအတွင်း တွင် တရုတ်ဖြူကိုလိုလားသောအုပ်စုနှင့်မလိုလားသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုကွဲကာ ပဋိပက္ခများပေါ်ပေါက်လာ သည်။

၁၉၅၃ ခုနှစ် တပ်မတော်က တိုက်ခိုက်လာသော အခါ တရုတ်ဖြူများသည် ရှေ့တန်းမှတိုက်ခိုက်ခြင်းမပြု ဘဲ မွန်များကိုသာ အသေခံခိုင်းခဲ့ရာ မွန်သောင်းကျန်းသူ

များသည် ကေအမ်န်တီတရုတ်ဖြူများကိုအယုံအကြည် ကင်းမဲ့လာကြသည်။ ယင်းတို့ နယ်မြေဆုံးရှုံးရခြင်းမှာ တရုတ်ဖြူများကြောင့်ဟုလည်း မြင်လာကြသည်။

ထို့နောက် မွန်ပြည်သူ့တပ်ပေါင်းစုအတွင်း ပိုမို စိတ်ဝမ်းကွဲပြားလာကြကာ ပဋိပက္ခများပြင်းထန်လာ သည်။ နယ်မြေလုမှု၊ နယ်မြေခွဲ၍ ပြန်ပေးဆွဲဓားပြ

တိုက်မှုများပေါ်ပေါက်လာသောအခါ ခေါင်းဆောင် အချင်းချင်း အငြင်းပွားလာသည်။ ခေါင်းဆောင်များ သည် ငယ်သားများကို မထိန်းသိမ်းနိုင်တော့ပေ။

ထို့ကြောင့် မွန်ပြည်သူ့တပ်ပေါင်းစုသည် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ကေအင်န်ဒီအိုများ နောက်လိုက်သောင်းကျန်းသူ

အဖွဲ့ဝင်အဆင့်လောက်သာရရှိခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ခေါင်းဆောင်ပိုင်းသည် ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် မွန်ပြည်သူ့ တပ်ပေါင်းစုကို မွန်ပြည်သူ့တပ်ဦးအဖြစ် ပြန်လည်

ဖွဲ့စည်းပြီး နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြင်းထန်လာအောင် လှုံ့ဆော်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။

သို့သော် မွန်ပြည်သူ့တပ်ဦးသည်လည်း အဖွဲ့တွင်း ပဋိပက္ခများပြင်းထန်လာပြီး အုပ်စုဖွဲ့မှုများပေါ်ပေါက် လာသည်။ ဗဟိုဌာနချုပ်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

နှင့်ဆက်သွယ်ပူးပေါင်းကာ သုံးပါတီနှင့်သဘောတူညီ ချက်အချို့ကိုရယူခဲ့သည်။ အခြားမွန်ခေါင်းဆောင် အချို့မှာမူ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ပူးပေါင်း

ခြင်းကိုမကျေနပ်ကြပေ။ သဘောကွဲလွဲမှုများ ပိုမို များပြားလာပြီး အချို့က သုံးပါတီနှင့်သဘောတူညီချက် ချမှတ်ထားသည်များကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ပေးရန်

တောင်းဆိုလာကြသည်။

မွန်ပြည်သူ့တပ်ဦးအဖွဲ့အတွင်း ပဋိပက္ခကြီးမား လာခြင်း၊ ကေအင်န်ဒီအိုများက အနိုင်ကျင့်ခြင်း၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကလည်း လက်ဝါးကြီးအုပ်ရန်

ကြိုးစားလာခြင်းတို့အပြင် တပ်မတော်ထိုးစစ်များ ကြောင့် ခေါင်းဆောင်နှင့်ငယ်သားများမှာ တဖြည်းဖြည်း စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းလာကြသည်။ သို့နှင့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊

ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ တပ်မတော် စခန်းသို့ နိုင်ချမ်းမွန်နှင့် နိုင်ဆိတ်နို့တို့ခေါင်းဆောင် သော မွန်သောင်းကျန်းသူ ၁၁၁၁ ယောက်သည်

လက်နက်မျိုးစုံ ၃၅၅ လက်၊ ကျည်မျိုးစုံ ခုနစ်ထောင် ခန့်ဖြင့် လက်နက်ချအလင်းဝင်လာကြတော့သည်။

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၇ ရက်တွင် သန့်ရှင်းအစိုးရ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုက သောင်းကျန်းသူများအပေါ်တွင် သင်ပုန်းချေအာဃာတမထားရေး မိန့်ခွန်းကိုပြောကြား

ခဲ့သည်မှစ၍ ရဲဘော်ဖြူနှင့်မွန်သောင်းကျန်းသူများ လက်နက်ချသည့်အခြေအထိ ဖြစ်စဉ်ကိုတင်ပြပြီး လေပြီ။ ထိုအချိန်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် သထုံလှဖေ

နှင့်ဗိုလ်ချမ်းဇုံတို့ ထကြွသောင်းကျန်းနေကြချိန်ပင်ဖြစ် သည်။ ပအိုဝ်းလှိုင်ဗူအဖွဲ့က ပဒေသရာဇ်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများ စတင်လုပ်ဆောင်ရာမှ ကေအင်န်ဒီအို

သထုံလှဖေ၏ခေါင်းဆောင်မှုဖြင့် ပအိုဝ်းသောင်းကျန်းမှု စတင်ခဲ့ရသည်။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင် စစ်ဆင်ရေး ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချမ်းဇုံ လက်နက်ချခဲ့သော်လည်း

ရှမ်းပြည်နယ်အစိုးရ၏ဖိနှိပ်မှုကြောင့် တောထဲသို့ ပြန်ရောက်သွားခဲ့ရသည်။

ထို့နောက်ပိုင်းတွင် သထုံလှဖေသည် ကွန်မြူနစ် များနှင့်ပူးပေါင်းကာ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများအား သိမ်းသွင်းခဲ့သေးသည်။ သို့သော် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၅ ရက်တွင်

သထုံလှဖေနှင့် ဗိုလ်ချမ်းဇုံတို့ ဦးဆောင် သော ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၁၂ဝဝ ကျော် သည် တောင်ကြီးမြို့တွင် လက်နက်ချ၍ အလင်းဝင်

လာခဲ့ကြတော့သည်။

ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့ချုပ်နှင့် မွန်ပြည်သူ့တပ်ဦးတို့ ဥပဒေဘောင်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်သွားကြသော်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာမူ အစိုးရနှင့်ပြေလည်မှု

မရနိုင်သေးပေ။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်တွင် အလင်းဝင်လာကြသော ပြည်သူ့ရဲဘော်များက တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရေးမူအရသာ အစိုးရကဖိတ်ခေါ်ပါက

တောတွင်း၌ကျန်ရှိနေသော အဖွဲ့အစည်းများ ဝင်လာ ကြလိမ့်မည်ဟု ဩဂုတ်လ ၂၄ ရက်တွင် ကြေညာသည်။ သို့သော် သန့်ရှင်းအစိုးရက လက်နက်ချရေးကိုသာ

ကိုင်စွဲထားပြီး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကလည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးမူကို လက်မလွှတ်နိုင်ပေ။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် ဗမာပြည်

အလုပ်သမားပါတီသို့ စာတစ်စောင်ပေးပို့ခဲ့ရာ လက်နက်ချအညံ့ခံနည်းနှင့် နှစ်ဖက်စေ့စပ် ဆွေးနွေး နည်းဟူသော စစ်ရပ်စဲရေးနှစ်နည်းအနက် နှစ်ဖက်

စေ့စပ်ဆွေးနွေးနည်းကိုသာလက်ခံနိုင်မည်ဟု ရေးသား ခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဗမာပြည် အလုပ်သမားပါတီသို့ ပေးစာကို သတင်းစာများတွင်

ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပါတီ အောက်ခြေနှင့်ဗဟိုကော်မတီများ၏ တင်ပြချက်ကြောင့် အစိုးရနှင့် တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးရေးမူအစား ပြည်တွင်း

ငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့မှတစ်ဆင့် ဆွေးနွေးရေးမူသို့ ပြောင်းလဲလိုက်သည်။ ပမညတများထံပေးစာကို သတင်းစာများက ဩဂုတ်လ ၃ဝ ရက်တွင် ဖော်ပြ ကြရာ

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေးအဖွဲ့နှင့် တောတွင်းကိုယ်စားလှယ်များ ရန်ကုန်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးလိုကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ယင်း

အချက်ကို အလံနီနှင့်ကော်သူးလေအဖွဲ့ကလည်း သဘောတူသည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်သန့်ရှင်းအစိုးရတို့သည် တစ်ဖက်နှင့် တစ်ဖက်

အကျပ်ကိုင်ဈေးဆစ်နေကြသဖြင့် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ အောင်မြင်မှုမရှိခဲ့ပေ။

ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟို ချုပ်ကိုင်မှုကို လက်မခံဘဲရှိနေသော တိုင်း(၃)အုပ်စု သည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်သန့်ရှင်းအစိုးရတို့ တစ်ဖက် နှင့်တစ်ဖက်

အကျပ်ကိုင်ဈေးဆစ်နေကြခြင်းကို မလိုလားနိုင်တော့ပေ။ ထို့ကြောင့် တိုင်း(၃)အုပ်စုသည် အိမ်စောင့်အစိုးရတက်ခါစမှာပင် လက်နက်ချ အလင်းဝင်လာတော့သည်။

လက်နက်ချခေါင်းဆောင်များမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်-

၁။ ဗိုလ်ညွန့်မောင်၊ ဗဟိုကော်မတီနှင့် တိုင်းပါတီ အတွင်းရေးမှူး။

၂။ သခင်စောရင်၊ တိုင်းပါတီကော်မတီနှင့် တောင်သူ လယ်သမားသမဂ္ဂ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်။

၃။ ဗိုလ်လှမိုး၊ တိုင်းပါတီကော်မတီနှင့်တိုင်းစစ် ကော်မတီ။

၄။ ဗိုလ်ထွန်းမြင့်၊ တိုင်းစစ်ကော်မတီ။

၅။ ဗိုလ်ကျော်ဒွန်း၊ ပဲခူးခရိုင်လှည့်လည်တပ်မှူး။

၆။ ဗိုလ်တင်ဝင်း၊ မော်လမြိုင်ခရိုင်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ။

၇။ ဗိုလ်ညို၊ ခရိုင်ကော်မတီ၊ မော်လမြိုင်ခရိုင်။

၈။ ရဲဘော်အောင်ရွှေ၊ ခရိုင်ကော်မတီ၊ သထုံခရိုင်။

၉။ ရဲဘော်စိန်မြင့်၊ ခရိုင်ကော်မတီ၊ သထုံခရိုင်။

၁ဝ။ ဗိုလ်ညိုမင်း၊ ခရိုင်ကော်မတီ၊ ပဲခူးခရိုင်။

လက်နက်ချအလင်းဝင်ရောက်လာကြသောဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ တိုင်း(၃)အုပ်စုမှ ရဲဘော်များသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ပြည်တွင်းစစ် ၁၁

နှစ်မြောက်နေ့အထိမ်းအမှတ်၊ ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက် လမ်းညွှန်၊ မကြာမီက လက်နက်စွန့်ခဲ့သော အောက် ဗမာပြည်တိုင်း ရဲဘော်များ၏တင်ပြချက်အမည်ရှိ

စစ်တမ်းတစ်စောင်ကိုထုတ်ဝေ၍ လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းသူများ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ကြရန် နှိုးဆော်ခဲ့ကြသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ အောက်ဗမာပြည် တိုင်း သို့မဟုတ် တိုင်း(၃)အုပ်စု လက်နက်ချသွားခြင်း သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ နိုင်ငံရေးဩဇာခံ ဖြစ်နေသော

ကေအင်န်ယူပါတီကိုလည်း များစွာထိခိုက် စေခဲ့သည်။ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှုကို စက်ဆုပ် ငြီးငွေ့လာသဖြင့် ကေအင်န်ယူပါတီဝင်များလည်း

လက်နက်ချအလင်းဝင်လာခဲ့ကြရာ လက်နက်ချသူ များကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များက ခေါင်းဆောင်သည်။

၁။ စောမောင်တိုး၊ ကေအင်န်ယူပါတီ၊ ပေါ်လစ်ဗျူရို ဝင်။

၂။ ဆရာဘာဟု၊ ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟိုကော်မတီ ဝင်နှင့် ပဲခူးရိုးမတိုင်း သဘာပတိ။

၃။ စောကျော်စိန်၊ ကေအင်န်ယူပါတီ၊ ဦးစီးပဲ့ကိုင် ကော်မတီ။

လက်နက်ချအလင်းဝင်လာသော ကေအင်န်ယူ ရဲဘော်များသည် အခြားအလင်းရောက် ရဲဘော်များနှင့် ညှိနှိုင်း၍ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂ဝ ရက် နေ့စွဲဖြင့်

ကော်သူးလေ တော်လှန်ရေးစစ်တမ်းကို ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့ကြသည်။ ကော်သူးလေတော်လှန် ရေးစစ်တမ်းသည် ကေအင်န်ယူတို့၏လမ်းစဉ်များ မှားယွင်းခဲ့ပုံ၊

ဆူပူသောင်းကျန်းမှုကြောင့် ပြည်သူ လူထုနစ်နာပုံတို့ကိုဖော်ပြ၍ လက်နက်ချအလင်းဝင် ကြရန် တိုက်တွန်းထားခြင်းဖြစ်လေသည်။

ရခိုင်တိုင်းအတွင်းရှိ တောတွင်းအဖွဲ့အစည်းများ သည် တစ်သီးပုဂ္ဂလအမတ်များ၏ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေးအဖွဲ့နှင့်ဆက်သွယ်၍ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးပိုင်းတွင်

လက်နက်စွန့်ခဲ့ကြသည်။ ဦးစိန္တာ၊ ဦးစံဖော်ဦး(ခေါ်) ဦးအောင်မြင့်နှင့် ဦးအောင်သာလှ(ကျားတောင်း)တို့ ခေါင်းဆောင်သော ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်

(ပီအယ်လ်ပီ)သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက် တွင် မင်းပြားမြို့၌ လက်နက်စွန့်ပွဲကျင်းပကြသည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီ ရခိုင်တပ်မှ ဗိုလ်အောင်ကျော်

(ဗိုလ်စောဦး)နှင့် ဦးသာထွန်းအောင်တို့ ခေါင်းဆောင် သောအဖွဲ့၊ ပြည်သူ့ရဲဘော်မှ ဗိုလ်စံသာကျော်နှင့် ဦးစံအောင်တို့ ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့တို့သည်

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ဝ ရက်တွင် အမ်းမြို့၌ လက်နက် စွန့်လွှတ်ခဲ့ကြသည်။ ပြည်သူ့ရဲဘော်မှ ဦးကျော်ထွန်းနှင့် ဦးသာကျော်အောင် ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့က

ကျောက်တော်မြို့တွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်တွင် လက်နက်ချခဲ့ကြသည်။ ပြည်သူ့ရဲဘော်မှ ဦးဘခင် ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့က ရမ်းဗြဲတွင်လည်းကောင်း၊

ဦးဘတင်ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့က တောင်ကုတ်တွင် လည်းကောင်း လက်နက်ချခဲ့ကြသည်။

ဦးစိန္တာအဖွဲ့မှ ဦးစိန္တာ၏တပည့်ရင်းဖြစ်သူ ဦးကျော်ဇံရွှီးမှာမူ နောက်လိုက် ၃ဝ ခန့်နှင့်အတူ အလံနီပါတီသို့ ကူးပြောင်းသွားခဲ့ကြသည်။ မင်းပြားမြို့

လက်နက်စွန့်ပွဲသို့ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် သခင်တင်၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းသိန်း၊ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးကြီးဗလိပ်၊ ဗိုလ်မှူးကြီးသန်းဖေ(ရေ)တို့

တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။သို့နှင့်ရခိုင်ဒေသတစ်ခုလုံးရှိ အမ်းမြို့နှင့်ဂွမြို့အပါအဝင် မြို့အားလုံးမှာ ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းသူများ၏လက်မှ လွတ်မြောက်သွားခဲ့ သည်။

သို့ရာတွင် အလံနီနှင့်နစ်ဖြူများမှာမူ ရခိုင်ရိုးမ ကိုခို၍ သောင်းကျန်းနေကြဆဲပင်ဖြစ်ပါ၏။

ဖော်ပြပါဇယားအရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ စတင်တောခိုချိန်တွင် အင်အားမှာ ၃ဝဝဝ ခန့်သာရှိခဲ့ သော်လည်း ကေအင်န်ဒီအိုနှင့် အခြားရောင်စုံ

သောင်းကျန်းသူများ စတင်သောင်းကျန်းသည်ကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး ၁၉၄၉-၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင် အင်အား ၁ဝဝဝဝ ထိ တိုးချဲ့နိုင်ခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။ တောခို

တပ်များမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ပူးပေါင်း ကြသဖြင့် ၁၉၅၁-၅၂ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၁၂ဝဝဝ အထိ တိုးတက်ခဲ့ရာ အများဆုံးကာလပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော်

တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များနှင့်ပါတီ၏နိုင်ငံရေး ကျဆုံးမှုများကြောင့် ၁၉၅၅-၅၆ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၇ဝဝဝ အထိ ကျဆင်းသွားရာမှ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၂ဝဝဝ

သာရှိတော့သည်။ ကေအင်န်ဒီအို များသည် ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၁ဝဝဝဝ အထိ များပြားခဲ့သော်လည်း ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၅ဝဝဝ

အထိလျော့ကျသွားခဲ့သည်။ ရောင်စုံ သောင်းကျန်းသူ စုစုပေါင်းအင်အားသည် ၁၉၄၉-၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင်အများဆုံးဖြစ်ရာ စုစုပေါင်း ၄၅၅ဝဝ ခန့်ရှိခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် တပ်မတော်၏တိုက်ခိုက် ရေးအင်အားမှာ ၁ဝဝဝဝ ခန့်သာရှိသည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ် တွင်ကား တပ်မတော်အတွင်းသို့ မျိုးချစ်စိတ်ရှိသော

လူငယ်လူရွယ်အမြောက်အမြား တဖွဲဖွဲရောက်ရှိလာကြ သောကြောင့် တပ်မတော်၏အင်အားမှာ ၁၂ဝဝဝဝ အထိ ရှိလာခဲ့ပေပြီ။

၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီတောခိုပြီးနောက် ရဲဘော်ဖြူ ကေအင်န် ဒီအို၊ ပအိုဝ်း၊ မွန်နှင့် မူဂျာဟစ် စသော သောင်းကျန်းသူ များမှာ

မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားတွင် ဆက်တိုက် ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကြသည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများ လက်နက် ကိုင်တပ်ဖွဲ့များစွာရှိသည့်အလျောက် တပ်စွဲထားရာ နေရာများကို

အလွယ်တကူ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ ရှမ်းစော်ဘွားအချို့သည် ကရင်သောင်းကျန်းသူများ ကဲ့သို့ပင် သီးခြားပြည်နယ်ထူထောင်ရေးကို အားကျကာ

မျှော်လင့်ချက်ထားလာကြသည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများ တောင်ကြီးမြို့ကိုမသိမ်းပိုက်မီမှာပင် ရှမ်းစော်ဘွားအချို့ သည် ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့် နားလည်မှုယူခဲ့ကြသည်။

ရှမ်းစော်ဘွားအချို့သည် တိုင်းရင်းသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေး၊ နိုင်ငံတော်တည်တံ့ရေး စသည့်တိုးတက် သော အမြင်ရှိသူများကို အကျဉ်းချထားခဲ့ကြသည်။

တစ်ဖက်တွင် ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့် နားလည်မှုရရှိ ထားသဖြင့် တောင်ကြီးမြို့၌ စော်ဘွားအစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ် ကေအင်န်ဒီအိုများက တောင်ကြီး ငွေတိုက်ကို

ဖောက်ယူခဲ့သည်။ ကျိုင်းတုံတွင်ရှိနေသော ကေအင်န်ဒီအိုဩဇာခံ ယူအမ်ပီတပ်များက လွိုင်လင် ကိုတိုက်ခိုက်ကာ လွိုင်လင်ငွေတိုက်ကို ဖောက်ယူခဲ့ကြ သည်။

ပဒေသရာဇ်အချို့သည် ကေအင်န်ဒီအို အယောင်ဆောင်ကာ အချုပ်ခန်းအတွင်းမှ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသမားခေါင်းဆောင်များကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ ကြသည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများသည် ရှမ်းစော်ဘွားအချို့၏ အကူအညီဖြင့် တောင်ကြီးမြို့ကို လေးလကြာသိမ်းပိုက် ထားနိုင်ခဲ့သည်။ ကေအင်န်ဒီအို နော်ဆိုင်း(ကချင်

စစ်ဗိုလ်)၏အဖွဲ့ ကယားပြည်နယ်လွိုင်ကော်မှ သိန္နီ၊ နမ့်ခမ်းနယ်အထိ လွတ်လပ်စွာလှုပ်ရှားသွားလာနိုင် ရန် ရှမ်းပဒေသရာဇ်များက ကူညီခဲ့ကြသည်။ ပအိုဝ်း များ၏

ပဒေသရာဇ်စနစ် တော်လှန်ရေးပေါ်ပေါက် လာရာ ရှမ်းပဒေသရာဇ်တို့၏စည်းစိမ်ဥစ္စာများ ပျက်စီး ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရသည်။

၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် တရုတ်ပြည်၌ ချန်ကေရှိတ် အစိုးရ အရေးနိမ့်သွားသောအခါ ယူနန်နယ်မှ ဂျင်နရယ်လီမီခေါင်းဆောင်သော တရုတ်ဖြူ

အမှတ် (၉၃)တပ်မကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ တိမ်းရှောင် ဝင်ရောက်လာခြင်းဖြင့် ကေအမ်တီကျူးကျော်မှုစခဲ့ သည်။ တရုတ်ဖြူတပ်ပျက်များသည်

နီးစပ်ရာနယ်ရှင် စော်ဘွားများအား စီးပွားရေးအရလည်းကောင်း၊ လက်ဆောင်ပဏ္ဏာဆက်၍လည်းကောင်း စည်းရုံးကာ ခိုအောင်းနေခွင့်ရခဲ့ကြသည်။

တရုတ်ဖြူကျူးကျော်မှုက တစ်စထက်တစ်စ အတင့်ရဲ၍လာလေရာ နယ်ရှင် စော်ဘွားအချို့၏အကူအညီအားပေးမှုနှင့် မကင်းခဲ့ကြ ပေ။ တပ်မတော်သည် ၁၉၅၂

ခုနှစ်မှစ၍ စစ်ဆင်ရေး ကြီးများဆင်နွှဲကာ ကေအမ်တီများအား တိုက်ခိုက် မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။ စစ်ဆင်ရေးဒေသအတွင်း စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်ကို

နယ်ရှင် စော်ဘွားအချို့ မကျေနပ်ခဲ့ကြပေ။

ထိုအချိန်တွင် တိုးတက်လာသော ရှမ်း တိုင်းရင်းသားလူငယ်များက စော်ဘွားများပဒေသရာဇ် ၏ အာဏာစွန့်လွှတ်ရန် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်လာကြသည်။

ယင်းကို ပြည်သူလူထုကလည်း ထောက်ခံခဲ့ရာ စော်ဘွားများသည် ပဒေသရာဇ် အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် နည်းလမ်းရှာကြံကာ ကြိုးပမ်းနေကြရသည်။ ၁၉၅၄

ခုနှစ်မှ ၁၉၅၇ ခုနှစ် အတွင်း မိုင်းရယ်တွင် ပဒေသရာဇ်အစည်းအဝေးပွဲ နှစ်ကြိမ်ကျင်းပခဲ့ရာ ရှမ်းစော်ဘွားများအာဏာ စွန့်လွှတ် ရန်အချိန်မကျသေးသဖြင့်

အာဏာမစွန့်လွှတ်ရေး၊ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးရေး၊ သီးခြားရှမ်းပြည်နယ် တည်ဆောက်ရေးနှင့် ပြည်ထောင်စုမှ ခွဲထွက်ရေးတို့ကို ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဖဆပလမကွဲမီမှာပင် ရှမ်းပြည် မြောက်ပိုင်း ပါလီမန်အမတ် နမ့်ခမ်းဦးထွန်းအေးက စော်ဘွားကြီးများ အာဏာစွန့်လွှတ်ရန်နှင့် ပင်လုံ စာချုပ်အရ ၁ဝ

နှစ်ပြည့်သော်လည်း ရှမ်းပြည်နယ် ခွဲထွက်ခြင်းမပြုရန် လွှတ်တော်အစည်းအဝေး၌ အကြိမ်ကြိမ်တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုအခါ စဝ်ခွန်ချိုဦးစီး သော

ရှမ်းပြည်တောင်တန်းသားများ စည်းလုံးညီညွတ် ရေးအဖွဲ့(ရတစညဖ)က ပြည်မမှခွဲထွက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဦးထွန်းအေးဦးစီးသည့် ရှမ်းပြည်

ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ ရပလဖခေါ်(ရပလ)က ခွဲထွက်ရေးကို ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ သို့နှင့် ရှမ်းပြည် စော်ဘွားများအကြားတွင် ခွဲထွက်လိုသူများနှင့်ခွဲ

မထွက်လိုသူများကွဲပြားလာပြီး အချင်းချင်း မပြေလည် မှုများဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ယင်းအချိန်တွင် သီပေါ စော်ဘွားနှင့် မိုင်းရယ်စော်ဘွားတို့က ခွဲထွက်ရေးကို

ထောက်ခံသော ရှမ်းပြည် ပြည်သူ့ညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (ရပညဖ)ကို ငွေအား၊ လူအားဖြင့်ပံ့ပိုးပြီး ဖွဲ့စည်း တည်ထောင်ကြပြန်သည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်တွင် လူတစ် သောင်းပါဝင်သော လှည့်လည်ဆန္ဒပြပွဲကျင်းပသည်။ ယင်းဆန္ဒပြပွဲတွင် စော်ဘွားများအာဏာ မစွန့်လွှတ် ရန်နှင့်

လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီး ၁ဝ နှစ်ပြည့်ပါက ပင်လုံ စာချုပ်အရ ခွဲထွက်ရန် ကြွေးကြော်သံများကို ကြွေးကြော် ခဲ့ကြသည်။ ယင်းဆန္ဒပြပွဲမှာ သီပေါစော်ဘွားနှင့်

မိုင်းရယ်စော်ဘွားတို့၏ ရပညဖလက်ချက်သာဖြစ် သည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂ဝ ရက်တွင် ရပညဖ ညီလာခံတစ်ရပ်ကျင်းပရာ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းနှင့်

မြောက်ပိုင်းမှ ရှမ်းစော်ဘွားများ၊ ရှမ်းအမျိုးသား ကိုယ်စားလှယ်များကိုဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ယင်းညီလာခံ က အောက်ပါဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

(က) စော်ဘွားများ အာဏာစွန့်လွှတ်ရန် အချိန် မကျသေး။

(ခ) ပင်လုံစာချုပ်အရ ၁ဝ နှစ်ပြည့်မြောက်လျှင် ရှမ်းပြည်နယ်သည် ပြည်ထောင်စုမှ ခွဲထွက် နိုင်ခွင့်ရရှိရေး။

(ဂ) ပြည်ထောင်စုအစိုးရက နိုင်ငံခြားသား များကိုခေါ်၍ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ မြေဧက တစ်သန်းခန့်ကို ထွန်ယက်လုပ်ကိုင်စေမည့် စီမံကိန်းသည် ရှမ်းပြည်မျိုးရိုး

အစဉ်အလာ ကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။

(ဃ) ဘော်တွင်းသတ္တုမိုင်းကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရ က လက်ဝါးကြီးအုပ်အမြတ်ထုတ်နေသည်။

(င) ဂျပန်စစ်လျော်ကြေးကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရ အမည်ဖြင့်ရယူသော်လည်း ရှမ်းပြည်နယ် အတွင်း ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးများ တွင် သုံးစွဲမှုမရှိ

စသည်တို့ဖြစ်သည်။

မိုင်းရယ်မြို့တွင်ကျင်းပသော ရပညဖညီလာခံ သည် ရှမ်းလူထုကို လှုံ့ဆော်ပြီး ရှမ်း-ဗမာသွေးခွဲ ရေး၊ ဗမာမုန်းတီးရေးများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ပဒေသရာဇ်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓာတ်များကို လူမျိုးရေး စိတ်ဓာတ်ဖြင့် လှည့်စားပေးလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ရပညဖသည် ၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက်တွင် ရပညဖ

(က)ဟူ၍ ပြောင်းလဲပြီး မိုင်းရယ်မှ သီပေါသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရှမ်း-ဗမာ သွေးကွဲရေး စာရွက်စာတမ်းများကို သီပေါမြို့တွင်ကပ်ခဲ့သည်။

တပ်မတော်ဆန့်ကျင်ရေး၊ ဗထူးမြို့ သင်တန်းကျောင်း ဆန့်ကျင်ရေး၊ မျက်နှာညိုဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံ များကိုလည်း ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မြေအောက်သောင်းကျန်းသူများ အရှိန်လျော့ကျလာ သော်လည်း မြေပေါ်နိုင်ငံရေးပါတီများမှာမူ ညီညွတ် မှုမရှိသေးပေ။

အစိုးရအဖွဲ့ပင်လျှင် ပြိုကွဲလုဆဲဆဲ ဖြစ်လာလေရာ ရှမ်းပဒေသရာဇ်များသည် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကို အခွင့်ကောင်းယူကာ လှုပ်ရှား ခဲ့ကြသည်။ မဟာဒေဝီ

စဝ်နန်းဟိန်းခမ်းသည် စော်ဘွား ထောက်ပံ့ကြေးဖြင့် တက္ကသိုလ်ရောက်နေသော လူငယ် လူရွယ်များကို မြှောက်ပင့်ပေးခဲ့သည်။ နယ်ဘက် ရဲဘက် ဆိုင်ရာ

ဝန်ထမ်းများ နယ်ပိုင်၊ ရွာအုပ်၊ သူကြီးနှင့် ရွာခေါင်းများ၊ သူခိုး၊ ဓားပြများကိုလည်း လက်သိပ် ထိုးစည်းရုံးခဲ့သည်။ လက်နက်လူသူစုဆောင်းခြင်း၊

သင်တန်းပေးခြင်းများကိုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းမှု ပထမအဆင့်တွင် ပါဝင်သူ များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(က) သီပေါစော်ဘွား။

(ခ) မိုင်းရယ်စော်ဘွား။

(ဂ) မိုင်းရှူးစော်ဘွား။

(ဃ) တောင်ပိုင်စော်ဘွား။

(င) ကျေးသီးမန်စံစော်ဘွား။

(စ) မိုင်းလင်းစော်ဘွား။

(ဆ) ညောင်ရွှေစော်ဘွား၏ မဟာဒေဝီ(စဝ်နန်း ဟိန်းခမ်း)။

(ဇ) သိန္နီစော်ဘွား၏ ကိုယ်စားလှယ် မဟာဝမ်း။

(ဈ) ရပညဖအမှုဆောင် ၁၅ ဦး။

သို့နှင့် ကျိုင်းတုံစော်ဘွား၏ဦးလေးတော်စပ်သူ စဝ်ခွန်ဆိတ်နှင့်စိုင်းနွဲ့တို့ဦးစီးကာ (Youth of Keng Tung State) ခေါ် လူငယ်တပ်ဦးကို

ကျေးရွာကာကွယ်ရေးအသွင်ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းလိုက် သည်။ (Youth of Keng Tung State)မှာ ၁၉၃၇ ခုနှစ်ကတည်းက စဝ်ဘွန်စဝ်က တည်ထောင်

ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စဝ်ဘွန်စဝ်သည် စဝ်ခွန်ဆိတ်နှင့် ဖအေတူ မအေကွဲ ညီအစ်ကိုများဖြစ်သည်။ စဝ်ခွန်ဆိတ် ၏လှုပ်ရှားမှုများကို အစိုးရအာဏာပိုင်များက

မသင်္ကာ သဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဌာနတို့တိုင်ပင်ကာ ပုဒ်မ(၅) ဖြင့်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ စဝ်ခွန်ဆိတ်အဖမ်းခံရသောအခါ စိုင်းနွဲ့သည်

ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကာ မိုင်းကျွတ်(အယ်တီ-ဝ၅၁၇) တွင် လူသူလက်နက်စုဆောင်း၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု စတင်တော့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်

အစိုးရကတောင်းဆိုလိုက်သဖြင့် စဝ်ခွန်ဆိတ်ကို ဖမ်းဆီးထားရာမှ ပြန်လွှတ်လိုက်ရာ စဝ်ခွန်ဆိတ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ ဇင်းမယ်မြို့သို့ထွက်ပြေးပြီ၊ ရှမ်းသောင်းကျန်း

သူများကို အကူအညီပေးလေတော့သည်။ ဖော်ပြပါ အချက်များကြောင့် ၁၉၅၇-၅၈ ခုနှစ်တွင် စတင် ပေါ်ပေါက်လာကာ ရှမ်းသောင်းကျန်းမှုများမှာ ပဒေသရာဇ်များ၏

လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်းထင်ရှား လေသည်။ ပဒေသရာဇ်စော်ဘွားများသည် မြန်မာ နိုင်ငံ၏အထွေထွေနိုင်ငံရေးကျဆင်းချိန်ကို အခွင့် ကောင်းယူခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

စိုင်းနွဲ့သည် နွံစဝ်ဟန် (NSH) ခေါ် ရဲရင့်သော ရှမ်းလူငယ်များအဖွဲ့ကို ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁ ရက် တွင် ထိုင်းနိုင်ငံမြန်မာနယ်စပ် ဟွေပုဟော (အယ်တီ-ဝ၅၅၆)

တွင် စတင်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ယင်းစခန်းတွင် အင်အား ၄ဝဝ ခန့်စုစည်းမိခဲ့ပြီး ဌာနချုပ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ ပန်တောင်း (အယ်တီ-၉၃၂ဝ)သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။

ဗဟိုဌာနခွဲတစ်ခုကို ကျိုင်းတုံနယ်ထဲတွင်ထားခဲ့သည်။ နွံစဝ်ဟန်အဖွဲ့ကို သိန္နီစော်ဘွား၊ မဟာဒေဝီ၊ သီပေါ စော်ဘွား၊ မိုင်းရှူးစော်ဘွား၊ လဲချားစော်ဘွား၊ ကျေးသီး

စော်ဘွား၊ မိုင်းရယ်စော်ဘွား၊ မိုင်းလင်းစော်ဘွားနှင့် ညောင်ရွှေစော်ဘွားတို့က မြေပေါ်မှအားပေးကူညီခဲ့ သည်။ ထို့နောက်ပိုင်းတွင်ကား လွတ်ကျောက်ဆောက်

(SSIA)၊ စဝ်ဟန် စစ်ဆိုင်း (SNA)၊ ရှမ်းပြည် တော်လှန်ရေးတပ်ပေါင်းစု (SURA)၊ ရှမ်းပြည် ဆိုင်ရာတော်လှန်ရေးကောင်စီ (USNF) စသဖြင့်

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူတစ်ဖွဲ့ပြီးတစ်ဖွဲ့ ပေါ်ပေါက် လာတော့သည်။ [8]

သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းအများအပြားသည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်အတွင်းတွင် လက်နက်ချအလင်းဝင်ကြပြီး ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေးများကို လက်ခံရယူကြသည်။

ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့သည် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း အဖြစ်မှ လုံးဝချုပ်ငြိမ်းပြီး တရားဝင်နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှား မှုများကို ဆောင်ရွက်လာသည်။ ထိုနှစ်မှာပင်

ဖဆပလ အဖွဲ့ကြီးသည်လည်း သန့်ရှင်းနှင့်တည်မြဲဟူ၍ နှစ်ခြမ်း ကွဲခဲ့သည်။ တည်မြဲဝန်ကြီးများသည် အစိုးရအဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်လိုက်ကြသည်။ ထို့နောက်

ဖဆပလအစိုးရ (သန့်ရှင်းဝန်ကြီးများ)အား အယုံအကြည်မရှိကြောင်း လွှတ်တော်တွင် အဆိုတင်သွင်းသည်။ တည်မြဲတို့၏ အဆိုကို မဲခွဲရာ ကပ်၍ရှုံးနိမ့်

သွားသဖြင့် သန့်ရှင်းများ အစိုးရဖွဲ့ကြရသည်။ ပမညတများသည် ယခင်က ဖဆပလအစိုးရ၏ အဓိကအတိုက်အခံအင်အားစု ဖြစ်သော်လည်း ဖဆပလအကွဲ

တွင် သန့်ရှင်းများကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မြေပေါ်နိုင်ငံရေး အခြေ အနေတွင် တည်မြဲများသည် အဓိကအတိုက်အခံ အင်အားစုဖြစ်လာသည်။

တည်မြဲတို့၏ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများမှာ ပိုမို၍ ပြင်းထန်လာသည်။ ဦးနုသည် ပမညတအတိုက်အခံ များ၏မဲဖြင့်သာ တည်မြဲတို့၏အယုံအကြည်မရှိအဆို

ကို ကပ်ပြီးအနိုင်ရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် တည်မြဲ များက ဦးနုသည်ဆိုရှယ်နီတို့နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့လေပြီဟု စွပ်စွဲတော့သည်။ ဦးနုက ပမညတ

ဦးအေးမောင်ကို ဝန်ကြီးခန့်သည်။

သန့်ရှင်းဘက်မှ မဲပေးခဲ့ရသည့် ရခိုင် အမတ်ခြောက်ဦးအနက် သုံးဦးကိုလည်း ဝန်ကြီးခန့်ရ သည်။ မဲရရှိရန်ရာထူးဖြင့်ဆွယ်ခဲ့ရလေရာ အစိုးရ အဖွဲ့သည်

ကျစ်လျစ်သိပ်သည်းမှုမရှိတော့ပေ။ ရွေးကောက်ပွဲများကို မကြာမီပြန်လည်ကျင်းပပြီး အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှဖြစ်မည်ဟု တည်မြဲများကရော

သန့်ရှင်းများကပါ လက်ခံခဲ့ကြ သည်။

နိုင်ငံရေးအခြေအနေတင်းမာမှုများမှာ ပို၍ပို၍ ဆိုးရွားလာသည်။ ဆွေ-ငြိမ်းနှင့် နု-တင် အုပ်စုများက ဖဆပလဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့ကို စင်ပြိုင်ခေါ်၍ အတိုက်အခံ

ဘက်မှ ပုဂ္ဂိုလ်များကို အပြိုင်အဆိုင်ထုတ်ပစ်ကြသည်။ ဖဆပလအဆောက်အအုံနှင့် ရန်ပုံငွေများကို ပြန်လည် အပ်နှံရန် ဆွေ-ငြိမ်းတို့က တောင်းဆိုသည်။

ပြည်သူ့ လွှတ်တော်တွင် မဲခွဲရာ၌ မူလက ညှိနှိုင်းထားသည့် အတိုင်း နု-တင် ဘက်က မဲမပေးဘဲ ဆွေ-ငြိမ်းဘက်က မဲပေးခဲ့သော စစ်ကိုင်းမှ ပမညတအမတ်

ဦးဖေတင်ကို ပမညတများက သစ္စာဖောက်ဟုစွပ်စွဲသည်။ ထို့နောက် ဦးဖေတင်၏အရုပ်ကို ယင်း၏အိမ်ရှေ့တွင်ပင် မီးသင်္ဂြိဟ်ခဲ့ကြသည်။ ဦးဖေတင်က

အမင်္ဂလာကို ချေဖျက်သည့်အနေနှင့် သူ့ကိုယ်သူ သိကြားမင်းကဲ့သို့ ဝတ်ဆင်ကာ ဘောလုံးကွင်းအတွင်းရှိ ကျောက်တိုင်သို့ ဂါထာ၊ မန္တာန်များရွတ်ဖတ်ကာ

သွားသည်။ ရောက်သော အခါ တစ်နှစ်သုံးဟု အော်ဟစ်ကာ ခုန်ဆွခုန်ဆွ လုပ်သည်။ သိကြားမင်းကောင်းကင်သို့ တက်နေဟန် ပြုလုပ်ပြီး ခုန်နေသည်ကို

ဓာတ်ပုံရိုက်ကြပါဟု စုဝေး ရောက်ရှိနေသော သတင်းထောက်များကိုပြောသည်။ ယင်းသတင်းကို ကြေးမုံသတင်းစာက ဓာတ်ပုံနှင့်တကွ ဖော်ပြပြီး

နယူးဘားမားအင်္ဂလိပ်ဂျာနယ်ကလည်း ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက်ထုတ် စာစောင်တွင် ထပ်မံကူးယူ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သမ္မတဦးဝင်းမောင်ကလည်း ဇွန်လ ၃ဝ ရက်တွင် သတင်းစာဆရာများကို အိမ်တော်သို့ဖိတ်၍ လှည့်လည် ပြသသည်။ ဦးဝင်းမောင်က ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ

အခြေခံဥပဒေကို လေ့လာကြည့်ရာ သမ္မတသည် ရုပ်ပြသာဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရသည်ဟု သတင်းထောက် များကပြောကြားခဲ့သည်။ သမ္မတမှာ မည်သည့်အာဏာ

မှမရှိပေ။ သမ္မတဖြစ်ပြီးမှ ပညာသုံးရပ်တတ်မြောက် သည်။ တောင်ရှည်ပုဆိုးကို နှစ်မိနစ်အတွင်း ဝတ်တတ် သည်။ မြင်းစီးတတ်သည်။ ဂေါက်ရိုက်တတ်သည်ဟု

ဦးဝင်းမောင်က ရင်ဖွင့်ပြောကြားခဲ့သည်။

အပြိုင်အဆိုင် နိုင်ငံရေးအုပ်စုများသည် အလု အယက်ပင် လှုပ်ရှားစည်းရုံးနေကြသည်။ အမျိုးသမီး အဖွဲ့များကို အပြိုင်ဖွဲ့ကြပုံနှင့် အခြေအနေကို

ဒေါက်တာမောင်မောင်၏ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းစာအုပ် စာမျက်နှာ ၃၆၇ တွင် အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားသည်။

ဖဆပလသာပြိုကွဲသည်မဟုတ် ခေတ်တစ်ခေတ် ကွယ်ပျောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ နှမြောဖွယ်ကောင်းသည်။ လွမ်းဖွယ်ကောင်းသည်။ နိုင်ငံတွင် အဘက်ဘက်

အလွှာလွှာ၌ ကွဲကြသည်။

အမျိုးသမီးအဖွဲ့များ အပြိုင်ဖွဲ့ကြသည်။ ထဘီနီဝတ်သည့်အဖွဲ့ပေါ်၍ ထဘီပြာဝတ်သည့်အဖွဲ့ပေါ်သည်။ ငွေတစ်ကျပ်ပေး လျှင် အသင်းသားဖြစ်သည်။

ထဘီတစ်ထည်ရသည်။ အချို့က ငွေနှစ်ကျပ်ရင်းနှီး၍ နှစ်ဖွဲ့စလုံးတွင်ဝင်သည်။ ထဘီနှစ်ထည်ရသည်။ အစည်းအဝေးတက်လျှင် ဆီလျော်သောထဘီကို

ဝတ်ဆင်ထားသည်။ အစည်း အဝေးတက်ခဲ့ရသည်။

အကျွေးအမွေးပါသည်။

(ဒေါက်တာမောင်မောင်၏ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီး နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း စာမျက်နှာ ၃၆၇)

အလုပ်သမားအဖွဲ့များသည် ကွဲကြသည်။ ဆွေ-ငြိမ်းတို့က အလုပ်သမားသမဂ္ဂ (တီယူစီဘီ)ဂ ကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး နု-တင်တို့က ပြည်ထောင်စု

အလုပ် သမားအဖွဲ့ (ယူအယ်လ်အို) ကို ထူထောင်ကြသည်။ အလုပ်သမားများမှာ အချင်းချင်းရိုက်ကြနှက်ကြသည် အထိ ကွဲခဲ့ကြသည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊

ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှစ၍ သန့်ရှင်းဖဆပလညီလာခံကို ကျင်းပကြ သည်။ ကိုယ်စားလှယ်အချို့က တပ်မတော်တပ်မှူး အချို့ကို တည်မြဲဘက်က ပင်းသည်ဆိုပြီး

ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ခဲ့သည်။ ဦးနုက စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်တွင် အသံလွှင့်၍ ဖြေရှင်းရာ၌ တပ်မတော်ကိုဝေဖန်သော စကားများအား မိမိနောက်မှကြားရကြောင်း၊

ကိုယ်စား လှယ်များအခြေအနေမသိ၍ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်မတော် သည် တိုင်းပြည်အပေါ် ထာဝစဉ်သစ္စာရှိကြောင်း၊ သောင်းကျန်းသူရန်ကြောင့်

တိုင်းပြည်ချောက်ထဲကျရန် လက်နှစ်လုံးအလိုတွင် တပ်မတော်က ကြိုးပမ်း၍သာ ဘေးရန်များကင်းစင်ခဲ့ရကြောင်း စသည်ဖြင့် ပြောကြား ခဲ့သည်

နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခမှု များစွာပြင်းထန်လာရာ နိုင်ငံရေးအုပ်စုချင်း လက်နက်စွဲကိုင်တိုက်ခိုက်ကြတော့ မည့် အခြေအနေအထိ စိုးရိမ်စရာကောင်း၍လာလေ သည်။

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်တွင် ဆွေ-ငြိမ်းတို့၏တည်မြဲအုပ်စုက လူထုဒီမိုကရေစီ ဆန္ဒပြပွဲကို အောင်ဆန်းကွင်း၌ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သန့်ရှင်းအစိုးရက

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၂ ရက်တွင် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေးကိုကျင်းပ၍ ပါလီမန်ကိုဖျက်သိမ်းရန် ရွေးကောက်ပွဲသစ်ကျင်းပရန် ကြေညာခဲ့သည်။

အစည်းအဝေးမပြီးမီမှာပင် အစိုးရ အဖွဲ့ ပြုတ်ကျမည့်သတင်းများထွက်ပေါ်လာပြီး လှုပ်လှုပ်ရွရွ ဖြစ်လာကြသည်။

သန့်ရှင်းအစိုးရ၏သက်တမ်းမှာ များစွာကြာမြင့် ခြင်းမရှိပေ။ သုံးလခန့်သာ ကြာမြင့်ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုသုံးလအတွင်း တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ မင်းမဲ့

တိုင်းပြည်ကဲ့သို့ဖြစ်နေရသည်။

အစိုးရအဖွဲ့မှာ ဩဇာ အာဏာမရှိသဖြင့် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများမှာလည်း ရပ်ဆိုင်းနေရသည်။ ဆူပူမှု၊ အုံကြွမှုများ၊ အဓိကရုဏ်း များ၊ ဆန္ဒပြပွဲများလည်း

မကြာခဏပေါ်ပေါက်နေ သည်။ ဖဆပလအကွဲဂယက်မှာ တစ်နိုင်ငံလုံးသို့ ရိုက်ခတ်နေသဖြင့် နိုင်ငံအခြေအနေမှာ မငြိမ်မသက် ဖြစ်၍နေသည်။ ထိုအချိန်တွင်

သောင်းကျန်းသူ အဖွဲ့အစည်းများသည် အစုလိုက်အပြုံလိုက်တဖွဲဖွဲ လက်နက်ချလျက်ရှိရာ အစိုးရအခြေအနေသာ ခိုင်မာ တောင့်တင်းပါက

ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုနှိမ်နင်းရေး အရှိန်အဟုန်မှာ များစွာအခြေအနေကောင်းလာဖွယ် ရှိသည်။ သို့သော် သန့်ရှင်းအစိုးရသည် နိုင်ငံအား

ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခြင်းမရှိတော့ပေ။

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နှင့် ၂၄ ရက်များတွင် နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုသည် တပ်မတော်မှ အရာရှိကြီးများဖြစ်ကြသော ဗိုလ်မှူးချုပ် အောင်ကြီး၊

ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီး မောင်မောင်တို့ကိုခေါ်ယူတွေ့ဆုံ၍ ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပသည်။ ထို့နောက် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက် ည ၈ နာရီတွင် ဦးနုနှင့်

ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းတို့ အပြန်အလှန် ရေးသားခဲ့သည့် စာနှစ်စောင်ကို တိုင်းပြည်သို့ ရေဒီယိုမှ အသံလွှင့်၍ကြေညာခဲ့သည်။ ဦးနုကိုယ်တိုင်ကလည်း

ပြည်သူအပေါင်းတို့အား အောက်ပါအတိုင်း အသံလွှင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြည်ထောင်စုသူ ပြည်ထောင်စုသားတို့ခင်ဗျား

အရေးကြီးတဲ့စကားတစ်ခွန်း၊ နှစ်ခွန်းလောက်ကို ကျွန်တော်ပြောချင်ပါတယ်။ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကြီးကို ဒီနှစ်နိုဝင်ဘာလထဲမှာ ကျင်းပဖို့ ကျွန်တော်

စိတ်ကူးထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ဖြစ်ပျက် နေတဲ့ လက်ရှိအခြေအနေအရ နိုဝင်ဘာလအတွင်းမှာ ကျင်းပမယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးဟာ ဘယ် နည်းနဲ့မှ လွတ်လပ်ပြီး

တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာကို တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့တိုးပြီး ကျွန်တော်တို့သဘောပေါက်လာကြပါတယ်။

'တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ပြည်သူလူထုကြီးတစ်ရပ်လုံး က မိမိတို့ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ကို အနှောင့်အယှက်၊ အဖျက်အဆီး၊ အဖိအနှိပ်၊ အချုပ်အချယ်၊

အခြိမ်းအခြောက်မရှိဘဲ လွတ်လွတ် လပ်လပ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း မပြုလုပ်သရွေ့ ကာလပတ်လုံး အဲဒီနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ ဆိတ်သုဉ်းနေ တယ်ဆိုတာကို

ဘယ်သူမှမငြင်းနိုင်ပါဘူး၊ အဲဒါကြောင့် ဒီမိုကရေစီကို ချစ်မြတ်နိုးတဲ့လူတိုင်းအတွက် လွတ်လပ် ပြီး တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ အသက်ပမာ တန်ဖိုးရှိပါတယ်။

အဲဒီလွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုကို ခြောက်လအတွင်း ဖြစ်မြောက် နိုင်အောင် လိုအပ်တဲ့အစီအစဉ်များကို ပြုလုပ်ပေးဖို့ အတွက်ကို

ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို ကျွန်တော် ဖိတ်ကြား ခဲ့ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကလည်း ကျွန်တော့်ရဲ့ ဖိတ်ကြားချက်ကို လက်ခံလိုက်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်

အထူးဝမ်းသာမိပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီတည်တံ့ခိုင်မြဲရေး အတွက် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကြီး ကို ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမကုန်မီ ကျင်းပနိုင်အောင်

ပြည်သူလူထုကြီးတစ်ရပ်လုံးက ကျွန်တော့်ကိုထောက်ခံ အားပေးသလို ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကိုလည်း ထောက်ခံ အားပေးကြဖို့ ကျွန်တော်အထူးမေတ္တာရပ်ခံပါတယ်'

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုက ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းထံ ရေးသားလိုက်သော စာကို ပြည်သူသို့ အသံလွှင့်၍ တင်ပြခဲ့ရာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်

နေ့စွဲ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက် စာရေးလိုက်ပါသည်

ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း

(၁) ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကိုယ်တိုင် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဖြင့် အစိုးရအဖွဲ့သစ်တစ်ဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းပြီးလျှင် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမကုန်မီအတွင်း လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော

ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ကျင်းပနိုင်အောင် လိုအပ် သည့်အစီအစဉ်များကို ဆောင်ရွက်စေရန် ဖဆပလ (သန့်ရှင်း)ဗဟိုကော်မတီက အထူးလိုလားလျက်ရှိသည်။

(၂) ဤလိုလားချက်အတိုင်း ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း က ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို လက်ခံနိုင်မည်ဆိုပါလျှင် အောက်ပါ အစီအစဉ်များကို စီစဉ်ပေးလိုသည်-

(က) ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့တွင် လွှတ်တော်နှင့် လူမျိုးစုလွှတ်တော်တို့ကို ဆင့်ခေါ်ရန် နိုင်ငံတော်သမ္မတအား ဖွဲ့စည်း

အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၅၇ အရ ကျွန်တော်အကြံပေးမည်။

(ခ) ပြည်သူ့လွှတ်တော် စတင်ကျင်းပမည့် နေ့တွင် ကျွန်တော် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး က နုတ်ထွက်မည်။

(ဂ) ဤ သို့ နုတ် ထွက် ပြီး သည့် နောက် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်က ရွေးကောက် တင်မြှောက်ရန် ကျွန်တော်

အဆို တင်သွင်းမည်။

(၃) ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း၏ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဖဆပလ(သန့်ရှင်း) အဖွဲ့ဝင်များကို ထည့်သွင်းရန် မလိုပါ။

(၄) ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းဦးစီးကျင်းပရမည့် အထွေ ထွေ ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီး ဖြစ်စေရန်အတွက်

အမှုထမ်းအရာထမ်းများအားလည်းကောင်း၊ လက်နက် ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအားလည်းကောင်း မိမိတို့၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကိုဆောင်ရွက်ခြင်းမှအပ နိုင်ငံရေး

နယ်ပယ်အတွင်းသို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုများအား အလျှင်းမရှိရလေအောင် အထူးထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် ပေးစေလိုသည်။

(၅) လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများသည် များသောအားဖြင့် စည်းကမ်းသေဝပ်မှုရှိကြ သောအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်ကြသည်ကို ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါသည်။

မကြာသေးမီက ကျွန်တော်ခရီးထွက် စဉ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအချို့၏ ဖိနှိပ် ချုပ်ချယ်မှုများ၊ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများနှင့် သတ်ဖြတ်မှုများကို

နေရာခပ်များများတွင် ခံရသူ ကာယကံရှင်များကိုယ်တိုင် ဒဏ်ရာများကိုပြ၍ တစ်ဖုံ၊ မျက်ရည်စက်လက်နှင့် တစ်မျိုး၊ ဝမ်းနည်းကြေကွဲ ဖွယ်ရာတိုင်တန်းကြပါသည်။

ဤအဓမ္မမှုများကို ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း၏ အစိုးရအဖွဲ့က အထူးဦးစားပေး၍ နှိပ်ကွပ်ပေးစေလိုသည်။

(၆) မုဒိမ်းမှု၊ လုယက်မှု၊ ဓားပြမှု၊ ပြန်ပေးမှု၊ လူသတ်မှုများဖြစ်ကြသော ရာဇဝတ်မှုများကိုလည်း ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း၏ အစိုးရအဖွဲ့က အထူးဦးစားပေး၍

နှိပ်ကွပ်ပေးစေလိုပါသည်။

(၇) ကမ္ဘာဦးသူ ကမ္ဘာဦးသားတို့က နေလနှစ်ပါး ကို မျှော်လင့်တောင့်တဘိသကဲ့သို့ ပြည်ထောင်စုသူ ပြည်ထောင်စုသားအားလုံးတို့သည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း

ရေးအား အထူးမျှော်လင့်တောင့်တလျက်ရှိသည်ကို ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကိုယ်တိုင် ကောင်းစွာသိရှိပြီးဖြစ်သဖြင့် ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်တော်အကျယ်ချဲ့၍

ပြောနေစရာမလို၊ ထို့ကြောင့် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း ခေါင်းဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေး အောင်ပန်းကို ရာခိုင်နှုန်းအပြည့် ဆွတ်ခူးပေးရန်

ကျွန်တော်အထူး မေတ္တာရပ်ခံလိုပါသည်။

(၈) နိုင်ငံခြားရေးတွင်လည်း ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း ခေါင်းဆောင်သည့် အစိုးရအဖွဲ့သည် တည့်မတ်စွာ ကြားနေရေးဝါဒကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးနိုင်ရန်ကိုလည်း

ကျွန်တော် အထူးတိုက်တွန်းလိုသည်။

ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ကျန်းမာချမ်းသာပါစေ။

(ပုံ) ဦးနု

ဝန်ကြီးချုပ်။

ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းက ဦးနုထံကို ပေးပို့သည့်စာကို လည်း ပြည်သူသို့ အသံလွှင့်၍ တင်ပြခဲ့ရာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန

ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း)

နေ့စွဲ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်

လေးစားစွာ အစီရင်ခံအပ်ပါသည်

ဝန်ကြီးချုပ် ခင်ဗျား။

၁။ ကျွန်တော်သည် ဤမျှကြီးလေးသော တာဝန် ကြီးကို ထမ်းဆောင်ရန်များစွာ ဦးလေးပါသည် ခင်ဗျား။ သို့သော် ဝန်ကြီးချုပ်၏ စေတနာကို လေးစားပါသော

ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်က လိုအပ်၍ ဤတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်မှ သင့်လျော်မည်ဆိုလျှင် ကျွန်တော်က အစွမ်းကုန်ကြိုးစား၍ နိုင်ငံတော်ကို ထိန်းသိမ်းပါမည်။ သို့သော်

ကျွန်တော်သည် တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ်မှု တာဝန်ကြီးကို လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးခြင်းလည်းမရှိ၊ လုပ်ကိုင် မည်ဟုလည်းမည်သည့်အခါမှ မရည်ရွယ်ခဲ့၊ လုပ်ရအံ့ ဟုလည်း

မည်သည့်အခါမှ မစဉ်းစားခဲ့ဖူးပါသဖြင့် ကျွန်တော်သည် ရိုးသားဖြူစင်စွာ ဤတာဝန်ကြီးကို ထမ်းဆောင်ရာတွင် ချွတ်ယွင်းချက်များရှိပါလျှင် ခွင့်လွှတ်နိုင်လိမ့်မည်ဟု

ယူဆပါသည်။ ခွင့်လွှတ်ပါ ရန်လည်း တောင်းပန်ပါသည်။

၂။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်က ကျွန်တော့်အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ပါလျှင် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမကုန်မီ လွတ်လပ်၍တရားမျှတ သော

အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ကျင်းပနိုင်ရန် အတွက် လိုအပ်သောအစီအစဉ်များကို အစွမ်းကုန် ဆောင်ရွက်ပေးပါမည်ဟု ကျွန်တော်ကတိပြုပါသည်။

၃။ ကျွန်တော်အစိုးရသစ်ကိုဖွဲ့စည်းရလျှင် ၎င်း အဖွဲ့သစ်တွင် ပြည်နယ်များနှင့် ချင်းအထူးဝိသေသ တိုင်းတို့မှ သင့်လျော်မည့် ကိုယ်စားလှယ်များမှ တစ်ပါး

ပြည်မတွင်ရှိသော နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများထဲက မည်သည့်ကိုယ်စားလှယ်ကိုမျှ ထည့်သွင်းမည်မဟုတ် ကြောင်း ကတိပြုပါသည်။

၄။ အမှုထမ်းအရာထမ်းများနှင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၏ နိုင်ငံရေးနယ်နိမိတ်အတွင်းသို့ ကျူးကျော်မှုများကို ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း အထူး

မလိုလားကြောင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်ကိုယ်တိုင် သိပြီးဖြစ် ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဤကျူးကျော်မှုများ မဖြစ်ပွား ရလေအောင် ကျွန်တော်အထူး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်

ပါမည်ဟူ၍ ကတိပြုပါသည်။

၅။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းဝင်အချို့၏ အဓမ္မများကို ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း မကြာခဏ ကြားသိရ၍ များစွာစိတ်မချမ်းမသာ ဖြစ်ရပါသည်။ ထို့ကြောင့်

ဤအဓမ္မမှုများကို အထူးဦးစားပေး၍ နှိပ်ကွပ်ပစ်ရန် ကျွန်တော်ကတိပြုပါသည်။

၆။ ရာဇဝတ်မှုများကိုလည်း တတ်နိုင်သလောက် ပပျောက်သွားအောင် အထူးဦးစားပေး၍ ဆောင်ရွက် သွားရန် ကျွန်တော်ကတိပြုပါသည်။

၇။ ပြည်ထောင်စုကြီး၏ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး၊ တိုး တက်ရေး၊ စည်ပင်သာယာဝပြောရေးတို့သည် ငြိမ်းချမ်း ရေးအပေါ်တွင် များစွာတည်ရှိနေသည်ကို ကျွန်တော် သည်

ဦးလည်မသုန် ယုံကြည်သူတစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးရရှိအောင် အစွမ်း ကုန် ကြိုးစားအားထုတ်ပါမည်ဟု ကတိပြုပါသည်။

၈။ နိုင်ငံခြားရေးတွင် တည့်မတ်စွာ ကြားနေရေး ဝါဒသည် ကျွန်တော်တို့ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော် နှင့်တကွ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အကျိုးအရှိဆုံး

ဝါဒဖြစ်သဖြင့် ကျွန်တော်ခေါင်းဆောင်မည့် အစိုးရ အဖွဲ့သည် ဤတည့်မတ်စွာ ကြားနေရေးဝါဒကို မည်သည့်နည်းမျှ စွန့်လွှတ်မည်မဟုတ်ကြောင်းကို ကျွန်တော်

ကတိပြုပါသည်။

(ပုံ) ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း

ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနု၏ ဖိတ်ကြားချက်ကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်းက လက်ခံလိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ပေးစာများကို အသံလွှင့်ကြေညာသည့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊

စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက် ညမှပင် စတင်၍ အာဏာ လွှဲပြောင်းရန် စတင်စီစဉ်ကြသည်။ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်၁တွင် ဦးနုက ပြည်သူ့လွှတ်တော်၌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး

နေဝင်းအား အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ကို ခေါင်းဆောင် ဖွဲ့စည်းနိုင်ရန် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးအပ်နှင်းဖို့ အဆိုပြု သည်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်က သဘောတူလက်ခံသည်။

သုံးလနှင့် ၁၇ ရက် သက်တမ်းရှိသော သန့်ရှင်းအစိုးရ နုတ်ထွက်သွားသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက နိုင်ငံရေး သမားများမပါသည့် အစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် အပါအဝင် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးများမှအပ အဖွဲ့ဝင်ကိုးဦးသာရှိသော အစိုးရဖြစ်သည်။ ယခင် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များတွင် ဝန်ကြီး ၃ဝ နှင့် ပါလီမန်

အတွင်းဝန် ၃၂ ဦး ပါဝင်ကြသော်လည်း အိမ်စောင့် အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် ၁၄ ဦးသာရှိသည်။ အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့သည်

ထိုနေ့မှာ ပင် ကျမ်းကျိန်သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရသည် ဖဆပလနှစ်ခြမ်းကွဲသွား ရာမှ ပေါ်ပေါက်လာသည့် သန့်ရှင်းအစိုးရအဖွဲ့၏ တောင်းဆိုချက်ကြောင့် ဖွဲ့စည်းရခြင်းဖြစ်သည်။ တည်မြဲ

များကလည်း ကျေနပ်သည်။

သို့သော် သန့်ရှင်းများနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည့် ပမညတများကမူ စစ်အစိုးရဟု ဝေဖန်သည်။ အိမ်စောင့်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် တစ်နေ့

အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့ တော်ခန်းမ၌ ပမညတများကြီးမှူး၍ စစ်အစိုးရအား ကန့်ကွက်သည့် လူထုအစည်းအဝေးပွဲကို ကြီးကျယ်စွာ

ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် အိမ်စောင့်အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် ထိုစဉ်က တည်ရှိနေသော နိုင်ငံရေးပါတီ မျိုးစုံမှ ခေါင်းဆောင်များကို တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ ခေါ်ယူ

ဖွဲ့စည်းခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

အစိုးရအဖွဲ့တွင် အငြိမ်းစား နိုင်ငံတော်တရားဝန်ကြီးချုပ် ဦးသိမ်းမောင်၊ အတွင်းဝန်ချုပ် ဦးခင်မောင်ဖြူ၊ တရားလွှတ်တော် တရားဝန်ကြီးချုပ် ဦးချန်ထွန်းအောင်၊

တက္ကသိုလ် သင်္ချာကထိက ဦးကာ၊ ပြည်ထောင်စုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ငြိမ်း၊ အငြိမ်းစား ရွေးကောက်ပွဲမင်းကြီး ဦးစံñွန့်၊ ဓာတုဗေဒဝန် ဦးချစ်သောင်းနှင့် အငြိမ်းစား

စက်ရှင်တရားသူကြီး ဦးဘကြားတို့ပါဝင်သည်။ တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များကို ဝန်ကြီးခန့်အပ်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များသည်

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး၊ ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရေးတို့အတွက် လက်ရှိတာဝန်များအပြင် ပူးတွဲအပိုတာဝန်များကိုလည်း ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြရ သည်။

ရေတပ်မှ စစ်သင်္ဘောများသည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ငါးပုစွန်များကို ရန်ကုန်သို့ သယ်ဆောင်ပေးကြရသည်။ ကြည်း၊ ရေ၊ လေ တပ်မတော်သားများက ငါးပုစွန်များ ကို

အရပ်ထဲတွင်လည်၍ ရောင်းချပေးကြရသည်။ နယ်မှ ထင်းမီးသွေးများကိုလည်း ရဲဘော်များပင် သယ်၍ ရောင်းချကြရသည်။ ဦးနုအစိုးရလက်ထက်က

ဘာသာရေးအရ နွားမသတ်ရအမိန့်ထုတ်ထားရာ အမဲသားနှင့် အခြား သားငါးဈေး အဆမတန်ကြီးမြင့် ခဲ့သည်။ အိမ်စောင့်အစိုးရက အမဲပေါ်ခွင့်ပေးပြီး

သားငါးဈေးကို ချပစ်သည်။ တပ်မတော်သည် မြို့ သန့်ရှင်းရေး၊ လမ်းတံတားပြုပြင်ရေး စသည့် ပြည်သူ့ အကျိုးပြုလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်ကြရသည်။

တပ်မတော်သည် အိမ်စောင့်အစိုးရဖွဲ့စည်းပြီး မကြာမြင့်မီမှာပင် မိတ္ထီလာမြို့၌ တပ်မတော်ညီလာခံ ကျင်းပသည်။ ယင်းညီလာခံက ဝါဒရေးပထမအဆင့် အဖြစ်

နိုင်ငံတော်ဝါဒနှင့် ငါတို့၏ အဓိဌာန်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ရာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်ဝါဒနှင့် ငါတို့၏အဓိဌာန် (ဝါဒရေးပထမအဆင့်)

လူခပ်သိမ်းအဖို့ ဆင်းရဲဒုက္ခ၊ အနေဆင်းရဲဒုက္ခ၊ အဝတ်ဆင်းရဲဒုက္ခတို့မှ လွတ်ကင်းစေလျက် ဘဝ၏ မွန်မြတ်မှုကို သိမြင်ခံစားစေနိုင်သော လူ့ဘောင် လောကကြီး

တည်ထောင်နိုင်ရေးမှာ တရားမျှတခြင်း၊ လွတ်လပ်ခြင်း၊ ညီမျှခြင်းတည်းဟူသော လောကပါလ တရားများကို အခြေခံပြုသော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နှင့်

စီးပွားရေးစနစ်တို့သာလျှင် ဖြစ်နိုင်ပေသည်။ ငါတို့ သည် ဤအချက်ကို စွဲမြဲစွာယုံကြည်သည်။ ဤစွဲမြဲ ယုံကြည်ချက်ကို အသက်ဟူသောအကြောင်းကြောင့်

လည်းမစွန့်ရ။ ဤကဲ့သို့သော လူ့ဘောင်လောကကြီး တည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် ဤငါတို့၏ အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်လွတ်လပ်သော ပြည်ထောင်စုသမ္မတနိုင်ငံ

တွင် ဤစွဲမြဲယုံကြည်ချက်ကို ဦးထိပ်ထားကာ စောင့်ထိန်းကြအံ့ဟု ငါတို့အဓိဌာန်ပြုပါ၏။ ဤအဓိဌာန် မြောက်စိမ့်အံ့သောငှာ ငါတို့သည် ညီညာဖြဖြ ဝိုင်းဝန်း၍

ကြိုးပမ်းကြကုန်အံ့ဟု ပဋိညာဉ်ပြုပြီးဖြစ်သတည်း။

(၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ တပ်မတော်ညီလာခံ၊ မိတ္ထီလာမြို့၊ အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်)

တပ်မတော်ညီလာခံမှ ကြေညာသည့် ဝါဒရေးရာ မှာ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေ၏ အခြေခံ သဘောတရားများ၊ လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်းနှင့် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊

ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်တွင် ကျင်းပသော ပထမဆုံး ပါလီမန်၌ ပထမဆုံးသော နိုင်ငံတော် သမ္မတကြီး၏ နိုင်ငံတော်အခြေခံဝါဒ မိန့်ခွန်းတို့ကို အခြေခံ၍

ဥပဒေအသုံးအနှုန်းမပါဘဲ ပြုစုရေးသား ထားခြင်းဖြစ်သည်။ စင်စစ် လွတ်လပ်ရေးရစဉ်က ချမှတ်ရေးဆွဲရန် ရည်ရွယ်ထားခဲ့သော ဝါဒရေးရာများ နှင့်

များစွာဝေးကွာလာသောကြောင့် ပြန်လည် တည့်မတ်ပေးခြင်းလည်းဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်၊

ပြည်သူ့လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် ပထမဆုံး အကြိမ် မူဝါဒမိန့်ခွန်းကို ပြောကြားခဲ့ရာ အစိုးရ ကိုတာဝန်ယူ ခေါင်းဆောင်ရသည့် အကြောင်းများနှင့် ပတ်သက်၍

အောက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဥက္ကဋ္ဌကြီးခင်ဗျား၊ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့တာဝန်ကို ကျွန်တော် လက်မခံဘဲနေလို့ မဖြစ်တော့အောင် အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံဖြစ်ပေါ်ဖန်တီးလာခဲ့တဲ့ အကြောင်း အရင်း

အခြေအနေတွေဟာ အမတ်မင်းများ သိပြီး ဖြစ်တဲ့အတိုင်း လွန်ခဲ့တဲ့ ခြောက်လလောက်ကတည်းက စတင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေဟာ ပြည်ထောင်စု အတွက်

ဘယ်လောက်အထိ အန္တရာယ်ကြီးမားလာသလဲ ဆိုရင် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးနုမကြာခဏ မိန့်ကြား လာခဲ့ဖူးတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးတစ်ခုလုံး ချောက်ထဲကျဖို့

လက်နှစ်လုံးလောက်သာ လိုတော့တယ်ဆိုတဲ့ ၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ်က အခြေအနေမျိုးရောက်ဖို့ တဲတဲကလေး သာလိုပါတော့တယ်။

ဒီခြောက်လအတွင်း ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အခြေအနေ အဝဝကို အကျဉ်းချုံးပြီး ပြန်ပြောင်းပြောရမယ်ဆိုရင် ဖဆပလအဖွဲ့ကြီး နှစ်ပိုင်းနှစ်ပက္ခ ကွဲသွားတာက စရပါ

လိမ့်မယ်၊ ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးရဲ့ အကွဲဂယက်ဟာ တစ်ပြည်လုံးကို တောမီးလိုကူးစက်သွားခဲ့ပြီး တစ်ခါ တုန်းက အလုပ်အတူလုပ်လာခဲ့ကြတဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်

တွေဟာ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အယုံအကြည် ကင်းလာကြတယ်၊ ရဲဘော်ရဲဘက်တွေအဖြစ်အချင်းချင်း ရန်သူတွေလိုသဘောထားလာကြတယ်၊

အခြေအနေ ဟာ ဘယ်လောက်အထိဆိုးရွားသလဲဆိုရင် အချို့နေရာ တွေမှာ နိုင်ငံရေးအကွဲဟာ ရိုးရိုးသားသားသာမန် လောက် ကွဲကြရုံနဲ့မရပ်ဘဲ

တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ဓား တပြက်၊ တုတ်တပြက်နဲ့ ရိုက်ကြနှက်ကြ၊ သတ်ကြ ဖြတ်ကြအထိပဲ အခြေအနေဟာ ဆိုးရွားလာခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံရေးလောကမှာ အခု ကျွန်တော်ပြောခဲ့တဲ့ အတိုင်း နိုင်ငံရေးပြိုကွဲမှု အမျိုးမျိုးဖြစ်လာတာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက် ပြည်ထောင်စုရဲ့ အခြေခံဥပဒေကို

ဆန့်ကျင်ချိုးဖောက်နေကြတဲ့ အင်အားစုတွေကလည်း တောမီးလောင် တောကြောင် လက်ခမောင်းခတ်သလို အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ လှုပ်ရှားထကြွလာကြပါတယ်။ ဒီ

သောင်းကျန်းသူတွေဟာဆိုရင် ဆယ်နှစ်ဆယ်မိုး ထကြွ သောင်းကျန်းလာခဲ့ကြတာမှာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရရဲ့ နှိမ်နင်းတိုက်ခိုက်မှုဒဏ်ကြောင့် နိုင်ငံရေးအရ

လည်းကောင်း၊ စစ်ရေးအရလည်းကောင်း မရှုမလှ ကျဆုံးခဲ့ကြလေတော့ ၁၉၅၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းနဲ့ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးပိုင်းမှာ အချို့လည်း မိမိတို့ ထကြွ

သောင်းကျန်းမိတာ မှားကြောင်းသိလို့၊ အချို့က အခြေ အနေမလှလို့ ပရိယာယ်နဲ့အလင်းကို အစုလိုက်အပြုံ လိုက် ဝင်ရောက်လာနေကြတာကို အမတ်မင်းများ

အသိ ပါပဲ။ အဲဒီလို သောင်းကျန်းမှု အစိုင်အခဲကြီး ပြိုကွဲပြီး အလင်းကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဝင်လာကြတဲ့အချိန်

အတွင်းမှာပဲ အာဏာရ နိုင်ငံရေးလောကမှာ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုတွေ၊ နိုင်ငံရေးကစားမှုတွေ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဇွန်လအတွင်းမှာ အာဏာရ

နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းကြီး အတိအလင်း ကွဲသွားပြီ ဆိုတာ သိတာနဲ့တစ်ပြိုင်နက်တည်း အလင်းကိုဝင်တော့ မည့်ဆဲဆဲ ရှိနေကြတဲ့ သူပုန်တွေရဲ့ခြေလှမ်းဟာ သိသိ

သာသာကြီး ရပ်တန့်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီဆိုရင် သူတို့ဆီက ကိုယ်စားလှယ် တစ်ယောက်ကို စေလွှတ်ပြီး အလင်းဝင်ဖို့ စကား

ကမ်းလှမ်းစေ့စပ်နေဆဲတန်းလန်းမှာ ပါတီတစ်ရပ်လုံး အနေနဲ့ အလင်းဝင်လာဖို့ အစစအရာရာ သဘော တူညီမှုရသလောက် ဖြစ်လာပြီးမှ အာဏာရ နိုင်ငံရေး

အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာ အကျဉ်းအကျပ်တွေ့ပြီဆိုတာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက် ချက်ချင်း လေသံပြောင်းသွားခဲ့ပါတယ်။ ဥပဒေအတွင်းကို ဝင်လာမယ့်ခြေလှမ်းဟာ ချက်ချင်း

တန့်သွားပြီးတော့ အစိုးရကိုအကျပ်ကိုင်တဲ့ တောင်းဆို ချက်အသစ်တွေကို ထပ်ပြီးဖော်ထုတ်လာကြ ပြန်ပါ တယ်

ဖဆပလပြိုကွဲသည့်အချိန်သည် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ သောင်းကျန်းသူ အဖွဲ့အစည်းအလိုက်ရော၊ တစ်ယောက်ချင်းပါ တဖွဲဖွဲလက်နက်ချနေကြချိန်ဖြစ် သည်။ သို့သော်

ဖဆပလနှစ်ခြမ်းကွဲပြီး အစိုးရအတွင်း ခိုင်မာကျစ်လျစ်မှုမရှိတော့သည်နှင့် လက်နက်ချ အလင်းဝင်မှုများမှာ သိသာစွာ ယုတ်လျော့သွားကြ သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏ မိန့်ခွန်းအရ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ လက်နက်ချအလင်းဝင်လုဆဲဆဲ အခြေတွင် ရှိနေခဲ့ရာမှ ဖဆပလပြိုကွဲမှုကြောင့် လက်နက်ချရေးကို

စွန့်လွှတ်လိုက်ကြောင်းသိရသည်။

နိုင်ငံရေးပြိုကွဲမှုကြီး ဂယက်ဟာ ဒီမျှလောက် နဲ့မရပ်တန့်သေးပါဘူး။ နိုင်ငံတော်မှာ အရေးပါအရာ ရောက်ဆုံးဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတော်အစိုးရ စက်ယန္တရားကြီး ဟာလည်း

နိုင်ငံရေးပြိုကွဲမှုကြီးရဲ့ ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုကို ခံလာရပြန်တယ်။ အခြေအနေဟာ ဘယ်လောက်အထိ ပရမ်းပတာဖြစ်လာသလဲဆိုရင် ဥပဒေကို ထိန်းသိမ်း ပေးဖို့

တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရအမှုထမ်း အရာထမ်းတွေဟာ ကိုယ့်မျက်စိအောက်မှာ ဥပဒေနဲ့ဆန့်ကျင်တဲ့အလုပ်မျိုး တွေ ကျူးလွန်လုပ်ကိုင် နေကြတာတွေကို တွေ့နေရက်နဲ့

ဘယ်သူ့ကိုမှ လက်ဖျားနဲ့ မတို့ရဲလောက်အောင် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ ထိတ်ထိတ်လန့်လန့် ဖြစ်လာ နေကြတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ဘယ်အကြောင်းမျိုး

ကြောင့်ပဲဖြစ်ရဖြစ်ရ အခုလိုဥပဒေကို ထိန်းသိမ်းပေး ရမယ့် နိုင်ငံတော်အစိုးရ စက်ယန္တရားကြီးကိုယ်တိုင်က အားနည်းချွတ်ယွင်းလာပြီဆိုရင်၊ ဒီတိုင်းပြည်ရဲ့

ကံကြမ္မာဟာ ဘယ်အခြေအနေမျိုးကို ရှေးရှုနေပြီဆို တာ အမတ်မင်းများ နားလည်ကြပြီးဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါတယ်။

ကျွန်တော် အခုပြောခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေ ဖြစ်လာပုံကို သေသေချာချာ လေ့လာဆန်းစစ်ပြီး ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒီအခြေအနေတွေဟာ ဟိုအရင်

၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ်က အခြေအနေမျိုးကို တဖြည်းဖြည်း ရှေးရှုပို့ဆောင်နေပြီဆိုတာ တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။

ဥက္ကဋ္ဌကြီးခင်ဗျား။ နောက်ဆုံးဖြစ်တဲ့ အဖြစ် အပျက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးနုရဲ့ရှင်းလင်းပြောပြသွားတာတွေကို အမတ်မင်းများ လည်း

ကြားကြရပြီးပါပြီ။

တိုင်းပြည်မှာ ဒီလိုရင်ဆိုင် လာရတဲ့ အခြေအနေဆိုးတွေကို အချိန်မီ ထိန်းပေးဖို့၊ အိမ်စောင့်အစိုးရတစ်ခုဖွဲ့ဖို့ ကျွန်တော့်ကို ဦးနုက ခေါ်ပြီးတာဝန်ပေးပါတယ်။

ဒီလို တာဝန်ပေးတာကို ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ခေါင်းမရှောင်လိုသောကြောင့် ဒီမိုကရေစီနည်းကျကျ ပါလီမန်က အာဏာပေးအပ် ခြင်းကို လက်ခံယူလိုက်ပါတယ်။

ဥက္ကဋ္ဌကြီးခင်ဗျား။ ကျွန်တော် ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားကို အခုလိုလက်ခံရခြင်းဟာ ကျွန်တော် နဲ့တကွ အမတ်မင်းများအားလုံး အမြတ်တနိုး ဦးထိပ်

ရွက်ပန်ထားတဲ့ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံ ဥပဒေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအစဉ်အလာကို အန္တရာယ် အမျိုးမျိုးက ခြိမ်းခြောက်နှောင့်ယှက်လာနေတာ

တွေ့ရတဲ့အတွက် ဒီအန္တရာယ်ကိုကာကွယ်ဖို့ တာဝန်ယူ လက်ခံလိုက်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် ဒီလိုတာဝန်ယူ ခြင်းဟာ ပြည်ထောင်စုသား ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက်အနေ

နှင့်လည်းကောင်း၊ စစ်သားတစ်ယောက်အနေနှင့် လည်းကောင်း တာဝန်ရှိတဲ့အတိုင်း တာဝန်ယူလိုက်ခြင်း ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပါလီမန်က ပေးအပ်တဲ့

ဒီတာဝန်ကြီးကို ကျွန်တော် ရဲရဲဝံ့ဝံ့ပဲ လက်ခံလိုက် ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးရရှိအောင် စစ်ရေးအရ တင် မဟုတ်ဘူး၊ နိုင်ငံရေးအရပါ ဖြေရှင်းရမယ်လို့ ကျွန်တော် ယခင့်ယခင်အခါများက မကြာခဏ ပြောခဲ့

တဲ့စကားအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကျွန်တော့် အစိုးရရဲ့ ဆောင်ပုဒ်ပါ။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းမိန့်ခွန်းပြောသည့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်မှာပင် အထွေထွေ သင်ပုန်းချေအမိန့်ကို ရုပ်သိမ်းလိုက်ပြီး သောင်းကျန်းသူ များကို

ထိုးစစ်များဖြင့် တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းရာ အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်၌ သောင်းကျန်းသူ ၁၃ဝဝ ကျော်ကို ချေမှုန်းနိုင်ပြီး ၁၃ဝဝ ကျော် လက်နက်ချ ခဲ့ကြရသည်။

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဆူပူမှုကို လှုံ့ဆော်နေသည့် ပမညတခေါင်းဆောင် အများအပြား ကို ဖမ်းဆီး၍ အချို့ကိုကိုးကျွန်းသို့ပို့ကာ ထိန်းသိမ်း ခဲ့ရသည်။ [9]

အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်တွင် တောတွင်း လက်နက်ကိုင် ကွန်မြူနစ်တို့သည် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကြောင့် လက်နက်ကိုင်အင်အား ၃ဝဝဝ မှ

ထက်ဝက်ကျော်သည်အထိ ယုတ်လျော့ခဲ့ရသည်။ ပါတီ သည်လည်း လူထုနှင့်အဆက်အသွယ်ပြတ်လာသည်။ စခန်းချရာနေရာများကိုလည်း လူသိမခံဝံ့တော့ပေ။

ဗဟိုနှင့်တိုင်းအဆင့်များမှာ တစ်နှစ်နီးပါးကြာသည် အထိ အဆက်ပြတ်နေခဲ့သည်။ တိုင်းနှင့်ခရိုင်များမှာ လည်း အဆက်အသွယ်ပြတ်ကုန်ကြသည်။ ကိုအောင်သူ၊

ကိုယော၊ ဗိုလ်ညွန့်မောင် စသောဗဟိုကော်မတီဝင်များ နှင့်ကိုလွင်မောင်၊ ကိုစိန်ဝင်းစသော တိုင်းကော်မတီဝင် များပါတီ၏ခေါင်းဆောင်မှုအပေါ်

အယုံအကြည်ကင်းမဲ့ ကာ အလင်းဝင်လာကြသည်။ တိုင်း(၃)ဒေသတစ်ခုလုံး မှာလည်းပြုတ်သွားသည်။

ဟံသာဝတီခရိုင်နှင့်အင်းစိန် ခရိုင်တွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှမကျန်တော့ပေ။ မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ် ဖျာပုံခရိုင်တွင်သာ အနည်းငယ်ကျန်ခဲ့သည်။ စစ်တွေခရိုင်တွင်ဆိုလျှင်

လက်နက်ကိုင်အားလုံးလိုလို လက်နက်ချကုန်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အောက်ဗမာပြည် တိုင်းနှင့် ကျန်ဒေသများတွင် ပါတီအဖွဲ့အစည်းများနှင့် လက်နက်ကိုင်တပ်များမှာ

တစ်ဝက်အထိ လျော့ကျသွား ရလေသည်။

တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်များမှာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဒေသရှိ ကော်သူးလေ လက်နက်ကိုင်တပ်များ၏ နယ်မြေကိုလည်း ပိုမိုကျဉ်းမြောင်းသွားစေခဲ့သည်။

စီးပွားရေးကောင်းသောနေရာများမှာ ပိတ်ဆို့ ကုန်သောကြောင့်လည်း ကေအင်န်ယူပါတီအတွင်း စီးပွားရေးအကျပ်အတည်း ပေါ်ပေါက်လာသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ၊ ဖေဖော်ဝါရီလများအတွင်း ကျင်းပသော ပါတီ ကွန်ဂရက်တွင် တပ်ပေါင်းစုဖြစ်ရေးကို လိုလားကြောင်း

ကြေညာခဲ့သည်။

မွန်ပြည်သူ့တပ်ဦး လက်နက်ချသွားသည့်အတွက် လည်း မွန်သောင်းကျန်းသူ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပျောက်ကွယ် သလောက်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ လက်နက်ကိုင် မွန် သောင်းကျန်းသူ

၅ဝ ခန့်သည် မွန်ပြည်သစ်ပါတီဟူ၍ ဖွဲ့စည်းကာ ဆက်လက်လှုပ်ရှားသော်လည်း ထင်ရှား ခြင်းမရှိပေ။ ထို့ကြောင့် အဘက်ဘက်က ဆုတ်ယုတ် လာသော

သောင်းကျန်းသူများသည် ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ရေးအတွက် နည်းလမ်းရှာလာကြရသည်။ ထို့နောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအရှေ့ကော်သူးလေ အင်အားစုများ

မပါဝင်သည့် ကေအင်န်ယူပါတီနှင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီတို့သည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅ ရက်တွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ် ပေါင်းစု(မဒညတ)ကို

ဖွဲ့စည်းလိုက်ကြသည်။

မဒညတဖွဲ့စည်းကြောင်း ကြေညာချက်တွင် ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ကေအင်န်ယူပါတီနှင့် မွန်ပြည်သစ် ပါတီတို့မှ ကိုယ်စားလှယ်တို့သည် အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေး

ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေးများ ပြန်လည်ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ လူမျိုးစုအခွင့်အရေးများ အပြည့် အဝရရှိရေးနှင့်ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်လည်

တည်ဆောက်ရေးတို့အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးနောက် မဒညတကိုဖွဲ့စည်းရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကြေညာခဲ့ကြ သည်။

မဒညတအနေဖြင့် မိမိလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ရာတွင် ဆွေးနွေးစေ့စပ်၍ တစ်သဘော တည်းရှိအောင် ညှိနှိုင်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီကျကျ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊

တညီတညွတ်တည်း စုပေါင်း လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ လွတ်လပ်ခွင့်ကို လေးစားခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်းများ၏ အတွင်း၌ ဝင်မစွက်ခြင်း၊

တစ်ဦးကတစ်ဦးကို ဝိုင်းပယ်ခြင်း၊ အပြန်အလှန် အကူအညီပေးခြင်းနှင့် အပြုသဘောဝေဖန်ခြင်းစသည့် ဒီမိုကရေစီ၏စည်းရုံး ရေးမူများအရ

လုပ်ဆောင်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်ပေါင်းစုလုပ်ငန်းစဉ်နှင့်စည်းရုံးရေးမူများကိုလည်း ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း စစ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ မြေယာလုပ်ငန်း များ၊

ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ကော်မရှင်အဖွဲ့များဖွဲ့၌ လွှဲအပ်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာ ခဲ့သည်။ လောလောဆယ်တွင် မဒညတကို သုံးပါတီဖြင့်

စတင်ဖွဲ့စည်းရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီအားလုံး လူထု လူတန်းစားအားလုံးနှင့် ပြည်ချစ်ပုဂ္ဂိုလ်များကို မဒညတတွင် ပါဝင်ရန်ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း

ကြေညာခဲ့ ကြသည်။

မဒညတလုပ်ငန်းများကို ဆက်တိုက်ဆောင်ရွက် ရန် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ သခင်ဇင်၊သခင် တင်ထွန်းနှင့်ကိုမြ၊ ကေအင်န်ယူပါတီမှ မန်းဘဇံ၊ မန်းသာမြိုင်နှင့်

စကောလယ်တော၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီမှ နိုင်ဘလွင်နှင့် နိုင်စံမိတ်တို့ပါဝင်သော သဘာပတိအဖွဲ့ ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းလိုက်လေသည်။ သို့ရာတွင် သဘာပတိ

အဖွဲ့အနေဖြင့် မည်သည့်လုပ်ငန်းကိုမျှ ထိထိ ရောက်ရောက် ဦးဆောင်မှုမပြုနိုင်ပေ။ အောက်ခြေ တွင်လည်း အလုပ်တွင်ကျယ်ခြင်း၊ ကျယ်ပြန့်လာခြင်း မရှိဘဲ

မဒညတဆိုသည်မှာ အမည်ခံမျှလောက်သာ ဖြစ်နေခဲ့လေသည်။

စင်စစ် မဒညတဆိုသည်မှာ ချုပ်ငြိမ်းလုနီးပါး အခြေအနေအထိ ကျဆင်းသွားခဲ့ရသော ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက ပြန်လည်နာလန်ထူအောင် ကြိုးစား

ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ယခင် ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီတပ်ပေါင်းစုနှင့် သုံးပါတီ ညီညွတ်ရေးဆောင်ရွက်စဉ်များကကဲ့သို့ပင် မဒညတ တွင်လည်း

အဓိကခေါင်းဆောင်မှုကိုရယူခဲ့သည်။

မဒညတသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ကြိုးကိုင် ခြယ်လှယ်မှုအောက်တွင်သာရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ကျစ်လျစ်သိပ်သည်းသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု မဟုတ်

သည့်အလျောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ကေအင်န် ယူပါတီနှင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီတို့သည် မိမိတို့နယ်မြေ များတွင် မိမိတို့ သဘောဆန္ဒအလျောက်သာ သူတစ်လူ

ငါတစ်မင်း ကြီးစိုး၍နေကြလေသည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅ ရက်၌ မြေအောက် သောင်းကျန်းသူများ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစုဖွဲ့စည်းနေကြစဉ် မြေပေါ်တွင် အိမ်စောင့်

အစိုးရသည် ပဒေသရာဇ်စနစ်ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေလေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် အင်္ဂလိပ် လက်အောက်သို့ ကျရောက်သည့်အချိန်မှစ၍

ပဒေသရာဇ်စနစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ရသည် ဆိုသော်လည်း ရှမ်းပြည်နယ်နှင့်ကယားပြည်နယ်များ မှာမူ ပဒေသရာဇ်စော်ဘွားများ၊ စောဖျာများ၏

အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်သာ ရှိနေခဲ့ရသည်။ နယ်ချဲ့ အစိုးရသည် တောင်တန်းဒေသများကို ပဒေသရာဇ် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်များ သီးသန့်ထားပေးခြင်းအားဖြင့်

တောင်ပေါ်မြေပြန့် သွေးကွဲအောင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ နယ်ချဲ့အစိုးရကစော်ဘွားနှင့်စောဖျာများ ကို ဆနာ့ဒ်ခေါ် စာချွန်များဖြင့် ချုပ်ကိုင်ထားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရသောအခါ အခြေ အနေအရပ်ရပ်ကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်နှင့်ကယား ပြည်နယ်မှ ပဒေသရာဇ်စနစ်သည် ဆက်လက်ရှင်သန် နေခဲ့ရသည်။

ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲစဉ်က တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို ငဲ့ကွက်ခဲ့ရသဖြင့် ပဒေသရာဇ်များမှာ အထူးအခွင့်

အရေးများရရှိခံစားခဲ့ကြရသည်။ လူမျိုးစုလွှတ်တော် တွင် စော်ဘွားနှင့်စောဖျာများအတွက် သီးသန့်အမတ် နေရာများ သတ်မှတ်ထားရသည်။

လူမျိုးစုလွှတ်တော်တွင် ရှမ်းစော်ဘွား ၂၅ ဦး၊ ကယားစောဖျာ သုံးဦး၊ ပေါင်း ၂၈ ဦးသည် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန်မလိုဘဲ အမတ်ဖြစ်ခွင့်ရှိသော

ပဒေသရာဇ်အမွေခံများဖြစ်သည်။

ပဒေသရာဇ်စနစ်သည် လွတ်လပ်ရေးခေတ်နှင့် ယှဉ်လျှင် တိုးတက်ခေတ်မီခြင်း မရှိတော့သည် သာမကဘဲ တောင်တန်းဒေသ ပြည်သူလူထုသည်လည်း

ပဒေသရာဇ်တို့၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုကို မတန်တဆ ခံခဲ့ကြရပြီးဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ်တွင် ပဒေသရာဇ် စော်ဘွား၊ စောဖျာများသည် အခွင့်အရေးပိုမိုရရှိခဲ့

သည့်အလျောက် နယ်ချဲ့အစိုးရ၏ဘက်တော်သားများ သာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ရံဖန်ရံခါတွင် လွတ်လပ်ရေးခရီး၏ အနှောင့်အယှက်များဖြစ်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း

ဘိလပ်သို့ လွတ်လပ်ရေးအရေးဆိုရန် သွားရောက်စဉ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ရှမ်းပြည်၏ ကိုယ်စားလှယ် မဟုတ်ပါဟု ကြေးနန်းရိုက်ခဲ့သူများမှာ ပဒေသရာဇ်များ

ပင်ဖြစ်သည်။ ပင်လုံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရာတွင်လည်း ပဒေသရာဇ်များသည် ၁ဝ နှစ်ပြည့်လျှင် ခွဲထွက်ခွင့်ဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကို အကျပ်ကိုင်ခဲ့သည်။

စော်ဘွား များက ကေအင်န်ဒီအိုနှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သဖြင့် တောင်ကြီး မြို့သည် သောင်းကျန်းသူများလက်တွင် လေးလကြာ ကျဆင်းခဲ့ရသည်။ စော်ဘွားအချို့မှာ

ကေအမ်တီ ကျူးကျော်ရေးသမားများနှင့်ပူးပေါင်းပြီး အမျိုးသား ရေးကို သစ္စာဖောက်ခဲ့ကြသည်။

အခြေခံဥပဒေရေးဆွဲစဉ်က လူမျိုးစုလွှတ်တော် တွင် စော်ဘွား ၂၅ ဦးနှင့် စောဖျာ သုံးဦး ရွေးကောက်ပွဲ မဝင်ဘဲ အမတ်ဖြစ်နိုင်စေရန် ပုဒ်မ ၁၅၄ နှင့် ၁၈၁က

အခွင့်အရေးပေးထားခဲ့သည်။ သို့သော် လွတ်လပ်ရေး ရပြီး သုံးနှစ်ကြာလျှင် ဤအချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ် ပြင်ဆင်မည်ဟု ပြည်နယ်ဆိုင်ရာအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲ

ရေးဆပ်ကော်မတီက ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်တွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုအချက်ကို ပြင်ဆင်ရန် မည်သူမျှမစဉ်းစားခဲ့ပေ။ ပမညတအဖွဲ့က သာ

ပဒေသရာဇ်စနစ် အကြွင်းအကျန်ကို အခြေခံ ဥပဒေပြင်ဆင်၍ ဖယ်ရှားပေးရန် လွှတ်တော်တွင် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဖဆပလအစိုးရက မူအားဖြင့် လက်ခံသော်လည်း

ပမညတအဆိုမှာ မဲခွဲရာတွင် ရှုံးခဲ့ ရသည်။ အစိုးရက စော်ဘွားများ၊ စောဖျာများနှင့် လည်း ဆွေးနွေးသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ မဟာရာဂျာများ ထံသို့လည်း

အဖွဲ့စေလွှတ်၍ လေ့လာစေသည်။ သို့သော် ဖဆပလအစိုးရသည် ပဒေသရာဇ်စနစ် အကြွင်းအကျန်အား ငြိမ်းအောင် မစွမ်းဆောင် နိုင်ခဲ့ပေ။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏ အိမ်စောင့်အစိုးရသည် ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ကယားပြည်နယ်များတွင် ဒီမိုကရေစီ ထွန်းကားရေးကို ကျယ်ပြန့်စွာစည်းရုံးဆောင်ရွက်ခဲ့ သည်။

ပြည်နယ်ကောင်စီများအား လေးစားခြင်း၊ ပြည်နယ်နှင့် ပြည်ထောင်စုဘဏ္ဍာရေးကို မျှတစွာ သုံးစွဲခြင်းဖြင့်လည်း လက်တွေ့ပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်

အချို့စော်ဘွားနှင့်စောဖျာများက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် လာသည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် စော်ဘွား၊ စောဖျာ များက ပဒေသရာဇ်အာဏာစွန့်လွှတ်ရေးအတွက်

အခြေခံမူများတွင် သဘောတူညီလာကြသည်။

ပြည်နယ်ကောင်စီများက သဘောတူညီချက်များကို မတ်လတွင်ပင် ဆွေးနွေးလက်ခံသည်။ ပါလီမန် လွှတ်တော်က ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေ (ဒုတိယ

ပြင်ဆင်ချက်) အက်ဥပဒေကို မတ်လ ၁၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ပေးခဲ့သည်။ ပြင်ဆင်ချက်အရ စော်ဘွား၊ စောဖျာများသည် လူမျိုးစုလွှတ်တော်များတွင် သီးသန့်

အမတ်နေရာများ ရပိုင်ခွင့်မရှိတော့ပေ။

သို့သော် ပြည်ထောင်စုသားများအဖြစ် ကြိုက်ရာလွှတ်တော်တွင် ယှဉ်ပြိုင်အရွေးခံပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ပဒေသရာဇ်များက အခွင့်အရေး စွန့်လွှတ်သဖြင့် အိမ်စောင့်အစိုးရက

သင့်တော်သော လျော်ကြေးငွေများကို ထုတ်ပေးခဲ့သည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၁ ရက်တွင် စော်ဘွား၊ စောဖျာများက မိမိတို့အခွင့်အရေးများကို စွန့်လွှတ် ကြောင်း ကြေညာ၍ စာချုပ်ချုပ်ဆိုကြသည်။ ဧပြီလ ၂၂ ရက်တွင်

နေးရှင်းအင်္ဂလိပ် သတင်းစာခေါင်းစီးပိုင်း က ဘိုးစဉ် ဘောင်ဆက် အမွေဆက်ခံနည်းဖြင့် ခံစား ခဲ့ကြသော ပဒေသရာဇ်အခွင့်အရေးများကို စော်ဘွား များက

စွန့်လွှတ်လိုက်ကြခြင်းဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်သို့ ပြည်သူ့အစိုးရစနစ် ဆိုက်ရောက်လေပြီ ဟု ရေးသား ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၉ ရက်တွင်

တောင်ကြီးမြို့၌ ကျင်းပသော စော်ဘွား များ အာဏာစွန့်လွှတ်သည့် အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ကာ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ စော်ဘွား၊ စောဖျာများက

စေတနာဖြူစင် သဘောထားကြီးစွာ ဖြင့် ပဒေသရာဇ်အာဏာအခွင့်အရေးများကို စွန့်လွှတ် ပေးသည့်အတွက် ချီးကျူးကြောင်း၊ အနာဂတ်တွင် လည်း

ရှမ်းပြည်နယ်၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုများအတွက် ပညာအား၊ လူအား၊ ငွေအားဖြင့် ကူညီကြစေလိုကြောင်း၊ ပြည်နယ်လူထုက အာဏာစွန့်ပြီးသည့်

စော်ဘွားများကို မထေမဲ့မြင် မပြုလုပ်ကြဘဲ လေးစားစွာဆက်ဆံကြဖို့လိုကြောင်း၊

တိုင်းရင်းသားများသည် ပင်လုံစိတ်ဓာတ်ကို အခြေခံ၍ ကျဉ်းမြောင်းသော လူမှုရေးစိတ်ဓာတ်မပွားများသင့် ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက မိန့်ခွန်းပြောကြား ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြွင်းကျန်နေသည့် ပဒေသရာဇ် စနစ် ချုပ်ငြိမ်းသွားသော်လည်း စော်ဘွားအချို့သည် ကျေနပ်မှုမရှိကြပေ။ မူလကတည်းက ပဒေသရာဇ်စနစ်

ကာကွယ်ရေးအတွက် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း များအား လျှို့ဝှက်စွာကြိုးကိုင်လျက်ရှိရာ ယခုကဲ့သို့ အာဏာစွန့်လွှတ်လိုက်ရသောအခါ နွံစစ်ဟန်ကဲ့သို့

သောအဖွဲ့များကို ပိုမိုကူညီအားပေးကြလေတော့ သည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ရောက်သောအခါ အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ သက်တမ်းမှာ ခြောက်လစေ့သွား သဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်မှ

နုတ်ထွက်လိုက်သည်။ သို့သော် ပါလီမန်က ဗိုလ်ချုပ် အစိုးရသက်တမ်းအတွင်း ပုဒ်မ ၁၁၆ ကို ဆိုင်းငံ့သည့် အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ချက်ကို ပြဋ္ဌာန်းပေးသည်။ ၁၉၅၉

ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်၊ ရက်စွဲပါ ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေ (ပြင်ဆင်ချက်)ကို သန့်ရှင်း၊ တည်မြဲနှစ်ဖက်စလုံးက ထောက်ခံသော်လည်း ပမညတ များက

ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အနည်းငယ်ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ထို့နောက်တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပ

နိုင်သည်အထိ တိုင်းပြည်ကိုထိန်းသိမ်းပါမည် ဟူသော ကတိအတိုင်း အိမ်စောင့်အစိုးရသည်

ဆက်လက် တာဝန်ယူရပြန်သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏ အိမ်စောင့်အစိုးရသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အတိုင်းပင်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ယခင်အစိုးရများ

လက်ထက်က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် စာအုပ်ထဲ မှာသာရှိပြီး ထင်ရာစိုင်းမှုများသာရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလထုတ် နယူးစတိတ်မင်း

သတင်းစာ (New Statesman, London) က အောက်ပါအတိုင်း ရေးသားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်အစိုးရ၏ မင်္ဂလာရှိသောလုပ်ရပ်သည် အခြေခံဥပဒေကိုလည်းကောင်း၊ ပါလီမန်ကို လည်း ကောင်း လေးစားခြင်းဖြစ်၏ ဖဆပလကွဲပြီးနောက်

အုပ်စုအစိုးရကို သုံးလတာမျှခေါင်းဆောင်ခဲ့သော ဦးနုသည် ရသုံးမှန်းခြေစာရင်း ဘတ်ဂျက်ကိုပင် ပါလီမန်သို့ မတင်တော့ဘဲ တစ်ချက်လွှတ်အမိန့်ဖြင့်

ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းသည် ချက်ချင်း ပါလီမန်ကိုခေါ်ယူ၍ ဘတ်ဂျက်ကိုထုံးတမ်းညီတင်ကာ အတည်ပြုချက်ယူသည်။ တစ်ချက်လွှတ်အမိန့်ဖြင့်

ဥပဒေပြုခြင်းမျိုးကိုလည်း ရှောင်ရှားခဲ့သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရသည် ဝန်ကြီးများ၏ လစာ အခွင့်အရေး တိုးမြှင့်ပေးရန် ဥပဒေကြမ်းများကို ပါလီမန်သို့ တင်ပြအတည်ပြုစေခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုဥပဒေမှာ

ရွေးကောက်ပွဲတွင်အနိုင်ရသည့် အစိုးရ အဖွဲ့တက်လာကာမှ အတည်ပြုစေရမည်ဖြစ်ရာ အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီးများ၏ အကျိုးအတွက် မဟုတ်ပေ။

အတိုက်အခံပါတီခေါင်းဆောင်များကို လည်း ဝန်ကြီးတစ်ဦးလစာ အခွင့်အရေးပေးနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ အဓိကအောင်မြင်မှုကြီး များမှာ ပဒေသရာဇ်စနစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းစေခဲ့ခြင်းနှင့် တရုတ်-မြန်မာနယ်နိမိတ်ကိစ္စကို ဖြေရှင်းရန် စီစဉ် ခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၃ ရက်တွင် မစ်ရှင်အဖွဲ့တစ်ခုကို ခေါင်းဆောင်၍ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ပီကင်းမြို့ ကို သွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် တရုတ်-မြန်မာ နယ်နိမိတ် စာချုပ်ကို ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက်တွင် အောင်မြင်စွာချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် ကိုလိုနီခေတ်ဦး ကတည်းက

မပြေလည်ဖြစ်ခဲ့ရသော တရုတ်-မြန်မာ နယ်နိမိတ်ကိစ္စမှာ ပြေလည်သွားခဲ့ရသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ လ ၁၉ ရက်တွင် ပါလီမန်ကိုဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲများအတွက် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊

ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်ကို သတ်မှတ် ပေးလိုက်သည်။ လူမျိုးစုလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ များကိုမူ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၉ ရက်တွင် ကျင်းပရန် သတ်မှတ်ပေးသည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် သန့်ရှင်းဦးနု ၏ ပြည်ထောင်စုပါတီ(ပထစ)က အနိုင်ရရှိသွားသည်။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလ ၄ ရက်တွင် ဦးနုသည် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာပြန်သည်။

၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်များ၏ အစပိုင်းတွင် နိုင်ငံတော် သည် အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ကွပ်ကဲမှုကြောင့် ပြန်လည်တည်ငြိမ်မှုရရှိခဲ့သည်ဆိုသော်လည်း ပြည်တွင်း

သောင်းကျန်းမှုများမှာ လုံးဝပျောက်ကွယ်နိုင်ခြင်းမရှိ သေးပေ။ အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်တွင် ဆက်တိုက် ဆင်နွှဲသောထိုးစစ်များကြောင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်

ပါတီ၏ လက်နက်ကိုင်အင်အားသုံးထောင်အနက် တစ်ဝက်ကျော်မှာ သေသူသေ၊ လက်နက်ချသူချဖြင့် လျော့နည်းသွားခဲ့သည်။ ပါတီတွင်း ခေါင်းဆောင်မှုမှာ လည်း

ချွတ်ခြုံကျခဲ့သည်။

မဟာမိတ်လက်နက်ကိုင်များ ဖြစ်သည့် ရဲဘော်ဖြူလွတ်လပ်ရေးတပ်ဦး၊ ရခိုင် လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်နှင့်ပအိုဝ်း လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ်တို့ကလည်း

လက်နက်စွန့်၍ အလင်းဝင် သွားကြသည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ တပ်ပေါင်းစု ဖွဲ့စည်းရာတွင်လည်း အရှေ့ကော်သူးလေ (ခေါ်) စစ်တောင်းမြစ်

အရှေ့ဘက်ကမ်းနှင့်ထိုင်းနယ်စပ်ကြား မှ ကေအင်န်ဒီအိုများက မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ အလံနီများ မှာ အင်အားမကောင်းရသည့် အခြေအနေမှာပင် ရခိုင်

အလံနီကျော်ဇံရွှီးတို့နှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပေါ်မှုကို ဖြေရှင်း နေရသည်။

ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှု အခြေအနေမှာ ပြိုကွဲ ချုပ်ငြိမ်းသည့်အပိုင်းများရှိသကဲ့သို့ ဆက်လက်တည်မြဲ နေသေးသည့် အပိုင်းများလည်းရှိသည်။ ရှမ်းသောင်း

ကျန်းသူများကဲ့သို့ အသစ်ပေါ်ပေါက်လာသည့်အဖွဲ့ အစည်းများလည်းရှိနေသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ သက်တမ်းသည် တိုတောင်း သော်လည်း တိုင်းပြည်အတွက် အရေးပါအရာရောက် သော အချက်အလက်များကို ထိရောက်စွာဆောင်ရွက်

နိုင်ခဲ့သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရသည် အာဏာရဖဆပလ အုပ်စုများက တည်ထောင်ထားခဲ့သည့် အိတ်ဆောင် တပ်များကို ဖျက်သိမ်းလိုက်နိုင်သည်။ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၉၇ အရ

ကြည်း၊ ရေ၊ လေ တပ်တို့ကို ပါလီမန် ခွင့်ပြုချက်ရမှသာ ဖွဲ့စည်းနိုင်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထား သည်။ သို့သော် ဖဆပလအုပ်စုတို့သည် အခြေခံဥပဒေ ကို မျက်ကွယ်ပြုကာ

အကြောင်းအမျိုးမျိုးပြ၍ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့မျိုးစုံကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြခြင်းဖြစ် သည်။ အိမ်စောင့်အစိုးရက အဆိုပါတပ်ဖွဲ့များအား ဖျက်သိမ်း၍ တပ်ဖွဲ့ဝင်များအား

တပ်မတော်နှင့် စစ်ရဲတပ်များသို့ အသွင်ပြောင်းပေးခဲ့သဖြင့် နိုင်ငံ၏ စစ်အင်အားမှာ တိုးတက်လာသည်။ ဖရိုဖရဲဖြစ်နေ သည့် စစ်ရဲတပ်များကိုလည်း

ဗိုလ်မှူးကြီးတန်ယုဆိုင် နှင့် တပ်မတော်တပ်မှူးအချို့ကို စေလွှတ်၍ ပြုပြင် ဖွဲ့စည်းစေခဲ့သည်။ ထို့နောက် စစ်ရဲတပ်များအား တပ်မတော်အတွင်းသို့

ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

တပ်မတော်အရာရှိများသည် အပိုတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ကြရာ ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်စိုးသည် ပြည်တွင်း ရေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဗိုလ်မှူးကြီးခင်ညိုက

မီးရထား၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်(လေ)တီကလစ်က ပြည်ထောင်စု လေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖွဲ့၊ ဗိုလ်မှူးကြီးဘနီ ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေး စသည်ဖြင့် တာဝန်ယူ၍

ဆောင်ရွက်ကြရာ နိုင်ငံ၏အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားနှင့် စီးပွားရေးအခြေအနေမှာ တစ်ရှိန်ထိုး တိုးတက်လာ သည်။ နယ်ခြားဒေသလုံခြုံရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက်

ဗိုလ်မှူးကြီးစောမြင့်က နယ်ခြားဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးဌာန သစ်ကို ဖွင့်လှစ်ရသည်။ ဗိုလ်မှူးကြီးချစ်မြိုင်က တစ်နိုင်ငံလုံး အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ကိစ္စ ထိရောက်စွာ

ဆောင်ရွက်သည်။ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီးက စီးပွားရေးကိုကိုင်ပြီး ဗိုလ်မှူးကြီးကြည်မောင်၊ ဗိုလ်မှူးကြီး ကြည်ဝင်းစသော အရာရှိကြီးများလည်း တာဝန် အသီးသီးကို

ထမ်းဆောင်ကြရသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များအနက် ထိရောက်၍ ထင်ရှားသော ဆောင်ရွက်ချက်မှာ ရန်ကုန် မြို့တော်အား မြို့တော်အင်္ဂါရပ်နှင့် ညီညွတ်စေရန် အတွက်

ဆောင်ရွက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မှူးကြီး ထွန်းစိန်သည် မြူနီစီပယ်မင်းကြီးနှင့် ရန်ကုန် မြို့တော်ဝန်အဖြစ်တာဝန်ယူ၍ မြို့တော်သန့်ရှင်းရေး ကို ဆောင်ရွက်ရသည်။

တော်လှန်ရေးပန်းခြံ၊ မင်းမနိုင်၊ ဗဟန်း စသောနေရာများမှ ကျူးကျော်ကွက်သစ်များ ပြဿနာမှာ ယခင်အစိုးရများ မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့သည့် ပြဿနာပင်ဖြစ်သည်။

ကျူးကျော်ကွက်သစ်များမှာ မီးဘေးအန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်ရပြီး မကောင်းမှုဒုစရိုက်များ ခိုအောင်းရာလည်းဖြစ်သည်။ သို့သော် နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းများသည်

ကျူးကျော်ကွက်သစ်များတွင် ဆင်းရဲကျပ်တည်းစွာ နေထိုင်ကြသူများထံမှ မဲကို မျှော်ကိုး၍ ယင်းပြဿနာကိုကိုင်တွယ်ခြင်းမပြုကြပေ။ အိမ်စောင့်အစိုးရမှာမူ

ယင်းပြဿနာကို အမုန်းခံ၍ ဖြေရှင်းပေးရသည်။ ကွက်သစ်များကို ဖျက်သိမ်း ပြောင်းရွှေ့၍ ဥက္ကလာပ၊ သာကေတမြို့သစ်များတွင် နေရာချပေးသည်။

တပ်မတော်အင်ဂျင်နီယာတပ်များ က မြို့သစ်များတွင် မိုင် ၅ဝ ခန့်ရှည်လျားမည့် လမ်း များကို ဖောက်လုပ်ပေးသည်။ မြို့သစ်များတည်ဆောက် ရာတွင်

တပ်မတော်သည် အစွမ်းကုန်အကူအညီပေး ခဲ့သည်။

ကွက်သစ်များဖျက်၍ မြို့သစ်တည်ခြင်းကို အချို့ က မကြိုက်ပေ။ နိုင်ငံရေးသမားများက တပ်မတော် သည် ဖက်ဆစ်ဆန်သည်ဟု ဝေဖန်ကြသည်။ ဦးနု

ကိုယ်တိုင်ကပင် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက် အာဇာနည်နေ့ အစည်းဝေးပွဲ၌ ကွက်သစ်လူထု မျက်ရည်ကျနေပြီဟုပြောခဲ့သည်။ သို့သော် အိမ်စောင့် အစိုးရကား

မဲဆန္ဒကိုမျှော်ကိုးစရာမလိုသည့်အလျောက် ဆောင်ရွက်စရာရှိသည်တို့ကို ပြတ်သားစွာပင် ဆောင်ရွက်သည်။ မြို့တော်သန့်ရှင်းရေးအတွက်

စည်းကမ်းမလိုက်နာသူများကိုလည်း ဒဏ်ငွေများ ချမှတ်ခြင်းဖြင့် အရေးယူခဲ့သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ သက်တမ်းဖြစ်သည့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်မှ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလ ၄ ရက်အထိ တစ်နှစ်ခွဲကျော်ကျော် ကာလ အတွင်းတွင်

နိုင်ငံအတွက်လွန်စွာ အရေးပါသောကိစ္စ များကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အောက်ပါအချက်တို့မှာ ထင်ရှားသည်။

၁။ တစ်နိုင်ငံလုံး ထိုးစစ်များဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက် သဖြင့် သောင်းကျန်းမှု အရှိန်အဟုန်များစွာ လျော့ကျသွားသည်။

၂။ ကုန်ဈေးနှုန်းကျဆင်းစေခဲ့သည်။

၃။ ရန်ကုန်မြို့တော်ကို မြို့တော်အင်္ဂါရပ်နှင့် ညီညွတ် စေရန် ဆောင်ရွက်ပြီး ကျူးကျော်ကွက်သစ်များကို ဖျက်သိမ်း၍ ဥက္ကလာပနှင့် သာကေတမြို့သစ်များ

တည်ထောင်ပေးခဲ့သည်။ သို့သော် ယင်းလုပ်ငန်း မှာ အပြီးမသတ်ခဲ့ပေ။ အစိုးရသက်တမ်းကုန် သည်နှင့် ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့ရသည်။

၄။ တရုတ်-မြန်မာ နယ်နိမိတ်ပြဿနာကို ပြေလည် စေခဲ့သည်။

၅။ ရှမ်းစော်ဘွားများနှင့် ကယားစောဖျာများကို အာဏာစွန့်စေခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပဒေသရာဇ်စနစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းစေခဲ့သည်။

၆။ တတိယအကြိမ် ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲကြီး အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရန် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။

အထက်ပါအချက်များမှာ မည်သည့်အစိုးရကမျှ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့သည့် အချက်များပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ သက်တမ်းမှာ တိုတောင်း

လှရကား လုပ်ငန်းများမပြီးဆုံးမီမှာပင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ အနိုင်ရရှိသော ပြည်ထောင်စုပါတီကို အာဏာလွှဲပြောင်း ပေးခဲ့ရသည်။ ထိုအခါ လုပ်လက်စ

လုပ်ငန်းများမှာ အရှိန်အဟုန်နှင့် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိသောကြောင့် ရပ်ဆိုင်းသွားရပြန် သည်။ [10]

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ဦးဆောင်သော အိမ်စောင့် အစိုးရသည် အခြေခံဥပဒေအရ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇွန်လ ရောက်မှသာ ဒုတိယသက်တမ်းကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ၊ သို့မဟုတ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရွေးကောက် ပွဲများကျင်းပ၍ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း

ကြိုတင်ပြောကြားခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၉ ရက်တွင် ပါလီမန် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်

ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်ကို သတ်မှတ်ပြီး လူမျိုးစုလွှတ်တော် ရွေးကောက် ပွဲများအတွက် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၉ ရက်ကို

သတ်မှတ် ကြောင်း ကြေညာလိုက်သည်။ နိုင်ငံရေးပါတီမျိုးစုံသည် ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရေးအတွက် မဲဆွယ်ခြင်း၊ စည်းရုံး ခြင်း၊ ကြေညာချက်များထုတ်ပြန်ခြင်း

စသည်တို့ကို အပူတပြင်း လုပ်ဆောင်ကြတော့၏။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်တွင် လုံခြုံရေးကောင်စီဝင်များ အစည်းအဝေးကို ကျင်းပပြီး တပ်မတော်၊ ရဲနှင့်ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများသည်

ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘက်လိုက်ခြင်းမပြုကြဘဲ တရား မျှတစွာဆောင်ရွက်ရန် သတိပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် အိမ်စောင့်အစိုးရသည် အာဏာမလိုချင်ကြောင်း၊

မလုပ်မဖြစ်၍ ဝင်ထိန်းရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေး သမားများ လိမ်လိမ်မာမာရှိကြဖို့လိုကြောင်း သတိပေး နှိုးဆော်ခဲ့သည်။

ဦးနု၏ သန့်ရှင်းဖဆပလများသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် ညီလာခံကျင်းပခဲ့သည်။ ဦးနုက ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာဖြစ်စေရမည်ဟု

ညီလာခံတွင် အဓိဌာန်ပြုသည်။

ထို့ကြောင့် ဦးနုသည် ဗုဒ္ဓဘာသာသံဃာတော်များနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် တောသူ တောင်သားများ၏ ထောက်ခံမှုကိုရရှိလာသည်။ ထိုအချိန်တွင်

တပ်မတော်စိတ်ဓာတ်စစ်ဆင်ရေးဌာနက ကွန်မြူနစ်တို့၏ သာသနာဖျက်လုပ်ငန်းများကို ဓမ္မန္တရာယ်ဟု ကင်းပွန်းတပ်၍ စစ်ဆင်နေချိန်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်

သည် သံဃာတော်များနှင့် ပြည်သူလူထု ကို ချဉ်းကပ်၍စည်းရုံးသည်။ ဓမ္မန္တရာယ်စာတမ်းများ ကိုလည်း သန်းနှင့်ချီ၍ဖြန့်ဝေသည်။ တပ်မတော်၏

စိတ်ဓာတ်စစ်ဆင်မှုသည် ဦးနု၏နိုင်ငံတော်ဘာသာပြဋ္ဌာန်းရေးနှင့်တိုက်ဆိုင်နေသည်။

ဆွေ-ငြိမ်းတို့၏ တည်မြဲအုပ်စုက ဦးနုသည် နိုင်ငံရေးအတွက် ဘာသာရေးကို ခုတုံးလုပ်အမြတ်ထုတ် သည်ဟု စွပ်စွဲလိုက်သည်။ ဦးနုက ဖဆပလမကွဲခင်ကပင်

ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာပြဋ္ဌာန်းရန် ဆုံးဖြတ် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆဌသင်္ဂါယနာတင်စဉ်ကလည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ချေပသည်။ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက်

အပြစ်အနာအဆာများရှာ၍ ပုတ်ခတ်စွပ်စွဲလာကြရာ ဦးနုသည် ဘာသာရေးဘက်မှ ရပ်တည်သူအဖြစ် အောင်မြင်လာသည်။ ဦးနုက အိမ်ကြီးအိမ်ကောင်းဖြင့်

မနေဘဲ အိမ်ငယ်ဖြင့်သာနေပြသည်။ ဂျစ်ကားကိုသာ စီးသည်။ သတင်းစာဆရာများကိုဖိတ်၍ ကိုယ်ကျိုးမရှာ ကြောင်းပြသသည်။ ဆွေ-ငြိမ်း တို့မှာမူ တိုက်တာ

များ ဖြင့်နေပြီး မာစီဒီးကားကိုစီးကြသည်။ နိုင်ငံခြား သတင်းထောက်များ အထင်သေးမည်စိုးသဖြင့် အဆင်းရဲခံရန်မလိုဟု ယူဆကြသည်။

ဆွေ-ငြိမ်း အုပ်စုက တပ်မတော်ထဲမှ ရဲဘော် များကို တို့လူတွေဟု ပြောကာ စည်းရုံးလာကြသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏ အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့သည်

ပင်လျှင် တည်မြဲများက စီစဉ်ပေးနေသကဲ့သို့ ဝါဒဖြန့် သည်။ သို့သော် ဦးကျော်ငြိမ်းက ရွေးကောက်ပွဲနိုင်လျှင် တပ်မတော်အရာရှိများအား တပ်သို့ပြန်ပို့မည်

ဟု ကြေညာပြန်သည်။ တပ်မတော်သည် နိုင်ငံရေးတာဝန် ကို ထမ်းဆောင်တော့မည်မဟုတ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ပြီး ဖြစ်ရာ ဦးကျော်ငြိမ်း၏ကြေညာချက်မှာ

မည်သို့မျှ မထူးခြားတော့ပေ။

ယင်းကဲ့သို့သော အခြေအနေများကြောင့် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံရေးလောကကို ကင်းကင်း ရှင်းရှင်းနေခဲ့ရသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည်

တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များသို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျဆင်း၍ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မပတ်သက်ကြရန် ညွန်ကြားချက် များ ထုတ်ပြန်ခဲ့ရသည်။ ဦးနုက ဖက်ဆစ်စနစ်ကို

လက်မခံဘဲ ဒီမိုကရေစီကို ထူထောင်မည်ဆိုပါက အသည်းကြားမှမဲတစ်ပြားကို ပေးပါဟု မဲဆွယ်သည်။ မဲပုံးအရောင်ကို သာသနာအရောင်အဖြစ် အဝါရောင်

ကိုသုံးသည်။ ဦးနု၏ဓာတ်ပုံကို မဲပုံးအမှတ်အသား အဖြစ်သုံးသည်။

မော်လမြိုင်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကြို၍ မြူနီစီပယ်လူကြီး ရွေးချယ်ပွဲကျင်းပရာ ၂၅ နေရာ စလုံး သန့်ရှင်းကနိုင်သည်။ မန္တလေးနှင့်အခြားမြို့ကြီး များတွင်လည်း

သန့်ရှင်းတို့နိုင်သည်။

တပ်မတော်သည် ယခင်က ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ဖဆပလကို ကူညီခဲ့ရဖူးသည်။ ဖဆပလနိုင်ငံရေး အာဏာရရှိမှ တိုင်းပြည်ညီညွတ်မည်ဟု ယူဆသဖြင့်

ဖဆပလအင်အားနည်းပါးသောနယ်များသို့ တပ်မတော်တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များကို ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ သည်။ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ မဲသည်အနိုင်အရှုံးကို ဆုံးဖြတ်

နိုင်ခဲ့သည်။ ယခုရွေးကောက်ပွဲတွင် မူလတပ်မတော် သည် တပ်ဖွဲ့ဝင်တို့၏ မဲပေးစနစ်ကို ပြင်ဆင်လိုက်သည်။ တပ်မတော်သား မဲဆန္ဒရှင်များသည် မိမိတို့၏

ဇာတိ မြို့ရွာ၊ သို့မဟုတ် အမြဲတမ်းနေရပ်လိပ်စာတွင်သာ မဲစာရင်းဝင်မည်ဖြစ်သည်။ ရောက်ရာနေရာတွင် မဲပေး၍မရ။ ဇာတိအတွက်သာ မဲပေးနိုင်သည်။

အဝေးရောက်မဲကို ဥပဒေနှင့်အညီပေးပို့နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် တပ်မတော်သားတို့၏မဲမှာ တရားမျှတ သွားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်တွင် မိတ္ထီလာမြို့၌ တပ်မှူးများကို တွေ့ဆုံကာ ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍မှာကြားသည်။ ယင်း

မှာကြားချက်များကိုတိပ်ခွေဖြင့်ကူး၍လည်း တပ်မတော် (ကြည်း၊ ရေ၊ လေ)တစ်ရပ်လုံးသို့ ဖြန့်ဝေကာ ထပ်တလဲလဲ ဖွင့်ပြစေခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏

မိန့်ခွန်းကောက်နုတ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

ဒီတော့ ဒီနေရာမှာ ပြောချင်တာကတော့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုကျင့်သုံး ရမလဲဆိုတော့ ဒီနေ့ကစပြီးတော့ပေါ့ကွာ၊ ရွေးကောက် ပွဲပြီးတဲ့

အထိ ဘယ်လိုကျင့်သုံးရမည်ဆိုတဲ့အချက်ဟာ အရေးအကြီးအဆုံးပဲ၊ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း မင်းတို့စိတ် ထဲမှာ ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း ပြတ်ပြတ်သားသား

ဖြစ်သွားရအောင်လို့ မင်းတို့ကိုပြောရမယ်ဆိုရင်ဖြင့် ခုလုပ်တဲ့အချိန်မှာ တို့တပ်မတော်အနေနဲ့ ဘယ်သူ့ ဘက်ကိုမှ မျက်နှာမလိုက်ဘဲနဲ့ သာသာထိုးထိုး ဖြစ်အောင်

ပင်းတဲ့ဘက်ကိုပင်း၊ နှိမ်တဲ့ဘက်ကို နှိမ်ဆိုတဲ့ ဥစ္စာမဖြစ်ရလေအောင် တို့နေဖို့အရေးကြီးတယ်။ အဲဒါ ပြတ်ပြတ်သားသား မင်းတို့လုပ်သွားရုံပဲ။ ဒါဘာဖြစ်လို့

ပြောရသလဲဆိုတော့ အရင်တုန်းကလည်း ငါပြောပြီး သားပါ။

တို့ဒီတုန်းက တပ်မှူးညီလာခံမှာ ဒီလိုပဲ ပြောလိုက်တာပဲ။ ပြောလိုက်ပေမယ့်လို့ ငါကြားရတဲ့ သတင်းကတချို့ဆိုရင်ဟာ တပည့်လိမ္မာဆရာ အာပတ်လွတ်ပဲ။

တို့ဗိုလ်ချုပ်ကတော့ လူကြီးအနေနဲ့ မို့လို့ ပြောတာပြောရမယ်။ တို့လူငယ်တွေအနေနဲ့ လုပ်ပေးလို့ရှိရင်ဖြင့် အပြစ်ရှိစရာရှိရင်လည်းပဲ တို့ပဲ အပြစ်ခံလိုက်မယ်။

အဲဒီလို သဘောပေါက်တယ်ဆိုတာ ကြားရတော့ အဲဒီအယူအဆဟာမမှန်ဘူး။ ဘာပြုလို့ မမှန်တယ်ဆိုတာ နောက်ရှင်းပြမယ်။ တပ်မှူးညီလာခံ မှာပြောခဲ့တဲ့

အချိန်အခါတုန်းကလည်းပဲ တကယ် စိတ်ထဲမှာကို ငါ့စိတ်ထဲမှာ သဘောပေါက်လို့ ဒီအတိုင်း လုပ်ရမယ်ဆိုပြီးပြောလိုက်တာပဲ။ အခု ထပ်ပြော တာက

ပိုပြီး ရှင်းအောင်ဆိုပြီးပြောပြတာ

ဒီတော့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ တို့ မျှမျှတတဖြစ် အောင်လုပ်ပါလို့ပြောတော့ တို့ကိုအခု အစွပ်စွဲခံနေရ တာ တွေ့ရတယ်။ တစ်ဖက်စောင်းနင်း တိတိလင်းလင်း

ပြောရရင်တည်မြဲအတွက် လုပ်ပေးတယ်ပေါ့ကွာ။ တည်မြဲကလွဲရင် အကုန်လုံးကိုနှိမ်တယ်။ ဟုတ်လား။ ဖိတယ်ပေါ့ကွာ။ ဒီတော့ အဲဒီသတင်းတွေဟာ ဖြစ်လာ

တာဟာလည်းပဲ တချို့နေရာမှာမှန်သလောက် မှန်တယ်ဆိုတာကို ငါတွေ့ရတယ်။ တွေ့ရတာကတော့ တို့တပ်မှူးငယ်တွေအနေနဲ့ အချို့ဆိုရင် လူကြီးပိုင်း

တောင်ပါပါတယ်။ အတိအလင်းပေါ့လေ တစ်ခါတည်း တည်မြဲပဲ ပေးရမယ်၊

ဘာမယ်ပြောတဲ့အထိ ကြားနေရ တယ်။ ဒီတော့ ဒါတွေကတော့ မလုပ်ကောင်းတဲ့ကိစ္စပဲ။ အလွန်အကျွံတွေ၊ ဘာလို့ အလွန်အကျွံတွေဆိုတာလည်း ပဲ

နောက်ပိုင်းရှင်းလာလိမ့်မယ်။ ဒီတော့ ဒါနဲ့ပတ်သက် လို့ နောက်ထပ်ပြောချင်တာကတော့ တို့ ဒီလွန်ခဲ့တဲ့ ၁၁ ရက်ကစပြီး အမိန့်တစ်ရပ်ထုတ်လိုက်တယ်။

အဲဒီအမိန့်လည်းမင်းတို့ရပါလိမ့်မယ်။ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုကျင့်သုံးရမယ် ဘာညာ ဆိုတဲ့ဥစ္စာ။ ဒီအမိန့်ထုတ်ဆင့်ရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က

အဖြစ်နိုင်ဆုံး တရားမျှတသော အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်မြောက်ရေးဖြစ်စေရန်ဆိုတာ

လောလောဆယ်အားဖြင့် လူထုအကြည်ညို ကင်းမယ့်ကိစ္စ တစ်ခုမှမလုပ်သင့်ဘူးဆိုတဲ့နေရာမှာ ဒီရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ရင် ခုနက ပြောခဲ့ တဲ့

တစ်ဖက်စောင်းနင်း လုပ်ပေးတာမျိုး၊ တစ်ဖက်ကို နှိမ်တာမျိုး၊ တစ်ဖက်ကို မြေ§ာက်တာမျိုး၊ အဲဒါမျိုးကို အသေအချာရှောင်ပါလို့ ငါထပ်တလဲလဲ ပြောတယ်။

အဲဒီတော့ မင်းတို့ လိုက်နာစေချင်တယ်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မည်သည့်ဘက်မှ ဝင်မစွက်ရန် မှာကြားခဲ့သည့်အပြင် ပြည်သူနှင့် တစ်သားတည်းရှိရေးအတွက် ပြည်သူလူထု

အကြည်ညိုပျက်မည့်ကိစ္စများ မပြုလုပ်ကြရန် ဩဝါဒ ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲများကို လွတ်လပ်၍ တရားမျှတစွာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့ကြသည်။

နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင် ရွေးကောက်ပွဲမှာ တစ်ပြိုင်နက်တည်း အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့ကြသည်။ နယ်မြေ လုံခြုံရေးအရရွေးကောက်ပွဲ ရွှေ့ဆိုင်းရသည့်

နယ်မြေ မှာ အလွန်ရှားပါးခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် သန့်ရှင်းဖဆပလများသည် အပြတ်အသတ် အနိုင်ရရှိခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ မေလတွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်သို့ သန့်ရှင်းဖဆပလ

အမတ် ၁၅၉ ဦး၊ တည်မြဲဖဆပလ အမတ် ၄၂ ဦးနှင့် အခြားတစ်သီးပုဂ္ဂလအမတ်များ ရွေးချယ်တင်မြှောက် ခံရသည်။ ပမညတအမတ် ၁၃၅ ဦး ယှဉ်ပြိုင်ရာ

တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ၂၉၇ဝ၆၂ မဲ ရရှိသော်လည်း အမတ် တစ်နေရာမျှ မရခဲ့ပေ။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ တွင် မဲဆန္ဒရှင် ၉၉၁၅၂၁၆ ရှိသည့်အနက် ၅၉

ရာခိုင်နှုန်း မဲပေးခဲ့ကြရာ ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းကို သန့်ရှင်းတို့ ရရှိပြီး တည်မြဲတို့က ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့သည်။ ပမညတများမှာမူ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့ကြသည်။

ယခင် ဖဆပလ ညီညွတ်စဉ်က ပမညတသည် အတိုက် အခံပါတီအဖြစ် ရပ်တည်နိုင်သော်လည်း ယခု ရွေးကောက်ပွဲပြီးသောအခါ တည်မြဲများသည်

အတိုက်အခံ အဓိကအင်အားစုဖြစ်လာသည်။ တည်မြဲ တို့က သန့်ရှင်းတို့အနိုင်ရခြင်းမှာ ဘာသာရေးကို ခုတုံးလုပ်သောကြောင့်ဟု စွပ်စွဲကြသည်။

၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလ ၄ ရက်တွင် လွှတ်တော်က ဦးနုကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်မြှောက်လိုက်ပြီး ဧပြီလ ၅ ရက်တွင် အစိုးရမူဝါဒကို ကြေညာသည်။ သန့်ရှင်း

ဖဆပလကိုလည်း ဦးနုက ပြည်ထောင်စုပါတီ (ပထစ) ဟု ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ထို့နောက် ပထစ အစိုးရသည် ပြည်သူတို့အတွက် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊

လူမှုရေးအာမခံချက်များစွာပေးသည့်အပြင် ဗုဒ္ဓ ဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းပေးမည် ဟုလည်း ထပ်မံကတိပြုလိုက်ပြန်သည်။

ပထစအစိုးရသည် ဒီမိုကရေစီထွန်းကားရေး ကြွေးကြော်သံဖြင့် စတင်အုပ်ချုပ်သည်။ အငြိမ်းစား သမ္မတကြီး ဦးဘဦးခေါင်းဆောင်သော ငါးဦးအကြံပေး

အဖွဲ့ကိုဖွဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်ဘာသာပြဋ္ဌာန်းရေးအတွက် လူကော်မရှင်၊ သံဃာကော်မရှင်များကို ဖွဲ့စည်းသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ် ထူထောင်ရေးကိစ္စ စဉ်းစားရန်

ကော်မရှင်များဖွဲ့သေးသော်လည်း ယင်း ကော်မရှင်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ် ထူထောင်ရေးကိစ္စများကို အောင်မြင်သည်အထိ မဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပေ။

ထိုအချိန်တွင် ပြည်ထောင်စု ပါတီအတွင်း၌ အကွဲအပြဲများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာ သည်။ အစိုးရရာထူးခန့်ထားရေးတွင်လည်း ပါတီတွင်း မကျေနပ်မှုများ

ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဆိုသော ခေါင်းဆောင်များက 'ဗိုလ်'များအဖြစ် အုပ်စုဖွဲ့လာသည်။ တက္ကသိုလ်ဘွဲ့ရ၊

အစိုးရအရာရှိဟောင်းများ၊ ရှေ့နေများက 'ဦး' ဟူ၍ အုပ်စုဖွဲ့သည်။ အချို့က သခင်ဘဝကတည်းက နိုင်ငံရေးလုပ်လာသည်ဆိုကာ 'သခင်' အုပ်စုဖွဲ့ကြ သည်။

ပထစအစိုးရသည် တစ်နှစ်မပြည့်ခင်မှာပင် ဦး-ဗိုလ်-သခင် အုပ်စုများကွဲကာ ပဋိပက္ခဖြစ်လာ သည်။

နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံက တညီတညွတ် တည်း သဘောတူထားကြသည့်အချက်မှာ တပ်မတော် အား နောက်တစ်ကြိမ်ထပ်မံ၍ အာဏာမအပ်နှင်းရန်

ကြိုးပမ်းရေးဖြစ်သည်။

အချို့ နိုင်ငံရေးသမားများက အိမ်စောင့်အစိုးရအား ဖက်ဆစ်အစိုးရသဖွယ် ဝေဖန် ပြောကြားခဲ့သည်။ ပထစအစိုးရသည် အိမ်စောင့်အစိုးရ လက်ထက်က

စတင်ခဲ့သော လုပ်ငန်းအချို့ကို ဖျက်သိမ်း ပစ်လိုက်သည်။ မြို့တော်ဝန် ဗိုလ်မှူးကြီး ထွန်းစိန်၏ ကွက်သစ်များ ရွှေ့ပြောင်းခြင်း၊ မြို့သစ်တည်ခြင်းများ ကို

ပထစအစိုးရက ရပ်ဆိုင်းရန် ညွှန်ကြားလိုက်သည်။

ထိုအချိန်တွင် မီးဘေးအန္တရာယ်၊ ဒုစရိုက်မှုအန္တရာယ် များ ပပျောက်ရေးနှင့် မြို့တော်သန့်ရှင်းရေးများအတွက် ရွှေ့ပြောင်းရန်ကျန်နေသေးသည့် ကျူးကျော်

ကွက်သစ်များတွင် အိမ်ထောင်ပေါင်း တစ်သောင်းခန့် ကျန်ရစ် နေသေးသည်။ ပထစအစိုးရအတွင်းတွင် ဦးနုကိုယ်တိုင် က ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းနှင့်ရင်းနှီးစွာ

ဆက်ဆံပြနေ သော်လည်း အချို့ခေါင်းဆောင်များက တပ်မတော်ကို ဖိနှိပ်ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ သို့နှင့် အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်တွင်

ငြိမ်ဝပ်ပိပြားခဲ့သော နိုင်ငံတော်သည် ပထစအစိုးရတက်ခါစမှာပင် ပြန်လည် ၍ ဆူပူလာပြန်သည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းတွင် တပ်မတော်လေတပ်နှင့် ကေအမ်တီကျူးကျော်ရေး သမားတို့၏ အမေရိကန်လုပ်လေယာဉ်များ

လေကြောင်းတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားကြသည်။

ထိုတိုက်ပွဲတွင် တပ်မတော်လေသူရဲတစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုလ်ပီတာ ကျဆုံး ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ပီတာကျဆုံးခဲ့သည့် လေကြောင်းတိုက်ပွဲ သတင်းကို

သတင်းစာများကရေးသားကြရာ တစ်နိုင်ငံလုံးသည် ကေအမ်တီကျူးကျော်မှု အန္တရာယ် ကို စိုးရိမ်လာကြပြန်သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်

ကျောင်းသားများက အမေရိကန်သံရုံးကို ဝိုင်းဝန်း၍ ဆန္ဒပြကြရာ အစိုးရက သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်နှိမ်နင်း ခဲ့သည်။ ပြည်သူများက ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုနှင့်

ပြည်ပကျူးကျော်မှုအန္တရာယ်များအတွက် စိတ်ပူနေ ကြစဉ်မှာပင် ပထစအစိုးရမှာမူ ညီညွတ်မှုကို မတည်ဆောက်နိုင်သေးပေ။ ထိုအချိန်တွင် ရှမ်းစော်ဘွားများ

က အစိုးရ၏အားနည်းချည့်နဲ့မှုကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ ဖက်ဒရယ်မူကို တင်ပြလာတော့၏။

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းမှာပင် ရှမ်း စော်ဘွားများသည် တောင်ကြီးမြို့တွင် ပြည်လုံးကျွတ် ညီလာခံကိုကျင်းပကြသည်။ ယင်းညီလာခံတွင်

ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးဆွဲရေး ကြိုးကိုင်ကော်မတီ၊ ရှမ်း ပြည်နယ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်စာတမ်းကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅

ရက်တွင် အတည်ပြုလိုက်ကြသည်။

ယင်းစာတမ်းမှာ ဖက်ဒရယ်မူပင်ဖြစ်သည်။ ယင်းစာတမ်းတွင် ပင်လုံ စာချုပ်ကိုပါ ပြန်လည်ဖော်ပြထားသည်။ ဖက်ဒရယ်မူက လက်ရှိဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ

အခြေခံဥပဒေသည် ပြည်နယ်နှင့်လူမျိုးစုတိုင်း တန်းတူညီမျှမှုအတွက် လုံလောက်စွာ ပြဋ္ဌာန်းထားခြင်းမရှိဟုဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် အခြေခံဥပဒေကို

ပြည်ထောင်စု စစ်စစ် မူဖြင့် ပြန်လည်ရေးဆွဲရန်

ကြိုးကိုင်ကော်မတီက သဘောတူဆုံးဖြတ်ကြောင်းကို ဖော်ပြထားသည်။

ဖက်ဒရယ်မူတွင် အောက်ပါ တန်းတူညီမျှမှု၏ အခြေခံအကြောင်းရင်းများကို အခြေခံဥပဒေ၌ ထည့်သွင်းရေးဆွဲရန် ဆုံးဖြတ်ထားသည်-

(၁) ဗမာပြည်ဖွဲ့စည်းရေး။

(၂) ပြည်ထောင်စုပါလီမန်လွှတ်တော်နှစ်ရပ် အား အာဏာတူပေးရေး။

(၃) လူမျိုးစုလွှတ်တော်သို့ ပြည်နယ်တိုင်းညီမျှ သော ကိုယ်စားလှယ်စေလွှတ်ရေး။

(၄) ဗဟိုပြည်ထောင်စုအား အောက်ပါဌာနများ လွှဲအပ်ပြီး ကျန်ရှိသောအာဏာများနှင့် အခွင့်အရေးများကို ပြည်နယ်များသို့ လွှဲအပ် ရန်-

(က) နိုင်ငံခြားဆက်သွယ်ရေး။

(ခ) ပြည်ထောင်စုကာကွယ်ရေး။

(ဂ) ပြည်ထောင်စု ဘဏ္ဍာရေး။

(ဃ) ငွေဒင်္ဂါး နှင့် ငွေစက္ကူထုတ်လုပ်ရေး။

(င) စာတိုက်နှင့် ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေး။

(စ) မီးရထား၊ လေကြောင်း၊ ရေကြောင်း ဆက်သွယ်ရေး။

(ဆ) ပြည်ထောင်စု တရားစီရင်ရေး။

(ဇ) ပယ်လယ်ဆိပ်ကမ်းခွန် ကောက်ရေး။

(ဈ) ပြည်ထောင်စု ဘဏ္ဍာတော်မျှတစွာ ခွဲဝေပေးရေး။

ဖက်ဒရယ်မူ၏ နိဒါန်းပိုင်းတွင် ရှမ်းပြည်နယ်၏ ပထဝီဝင် အချက်အလက်အချို့ကို ဖော်ပြထားပြီး အပိုင်း(၁)တွင် နောက်ခံသမိုင်းကို ဘီစီ ၆၅ဝ ခန့်

တရုတ်ပြည်ရှိ ထိုင်း (ရှမ်း) လူမျိုးစုအကြောင်းမှ အစချီ၍ ရေးသားထားသည်။ အထူးသဖြင့် ရှမ်း လူမျိုးများမှာ သီးခြားလွတ်လပ်သောဒေသဖြစ်ခဲ့ ကြောင်းတို့ကို

ပေါ်လွင်အောင်ရေးသားခဲ့သည်။

အပိုင်း(၂)တွင် စစ်ပြီးစအခြေအနေများကို ရေးသား သည်။ အောင်ဆန်း-အက်တလီစာချုပ်မှ အပိုဒ် (ဂ) ကိုလည်း ကောက်နုတ်ဖော်ပြထားသည်။ အပိုဒ်(ဂ)တွင်

ဖော်ပြထားသည်မှာ ရှမ်းပြည်နှင့်ဗမာပြည် မပူးပေါင်း ရေးကိစ္စဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ပင်လုံညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက်များ (ပင်လုံစာချုပ်)ကို ဖော်ပြပြန်သည်။

အထူးသဖြင့် ခွဲထွက်ခွင့်ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။ အပိုင်း(၁)တွင် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေကို ရှမ်းပြည်နယ် အနေနှင့် လက်တွေ့ကျင့်သုံးရာတွင်

ကြုံတွေ့ရသည့် အခက်အခဲများကိုဖော်ပြသည်။

ပြည်နယ်နှင့် ပြည်မ အခွင့်အရေး မတူပုံကို တင်ပြသည်။ အစိုးရသည် ရိုးသားသောပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်ရှိခဲ့ သောပြည်နယ်များကို ပိုမိုစောင့်ရှောက်ရမည်

ဟုလည်း ဆိုသည်။

ပြည်မကိုသာ မြန်မာပြည်နယ်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း ပါက ပြည်နယ်များ၏အခွင့်အရေးကို မည်မျှချုပ်ချယ် ထားကြောင်း လက်တွေ့သိလိမ့်မည်ဟုလည်းဆိုသည်။

အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၈၊ ပုဒ်မ

၉၊ ပုဒ်မ ၂၃၊ ပုဒ်မ ၃ဝ(၁)၊ (၂)နှင့် (၃)၊ ပုဒ်မ ၃၁၊ ပုဒ်မ ၉၁၊ ပုဒ်မ ၉၂၊ ပုဒ်မ ၉၂ (၃)၊ ပုဒ်မ ၉၃၊ ပုဒ်မ ၉၄(၁)၊ ပုဒ်မ ၉၆၊ ပုဒ်မ ၁၂၂၊ ပုဒ်မ ၁၂၈၊ ပုဒ်မ ၁၃၁၊ ပုဒ်မ ၁ ၅၄၊

ပုဒ်မ ၁၆ဝ၊ ပုဒ်မ ၁၆၂(၁)(၂)နှင့် (၃)၊ ပုဒ်မ ၁၆၄(၂)၊ ပုဒ်မ ၂၁၉၊ ပုဒ်မ ၂၂၂ တို့ကို ဖော်ပြပြီး ပြင်ဆင် သင့်ကြောင်း အရေးဆိုထားသည်။ မြန်မာပြည်မအစိုးရ က

ပြည်နယ်များအား လွှမ်းမိုးအုပ်ချုပ်နေသည်ဟု လည်း စွပ်စွဲထားသည်။

အပိုင်း (၄) တွင် ပြည်ထောင်စုစစ်စစ် တည်ဆောက်ရေးခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေတွင် (၁) ဖွဲ့စည်းပုံစနစ် (Structure)၊ (၂) အာဏာနှင့်အခွင့်အရေး ခွဲဝေနည်း

(Distribution of Power)၊ (၃)ပါလီမန် ဖွဲ့စည်းပုံ၊ (၄) ပြည်ထောင်စု အခွန်တော်နှင့် ဘဏ္ဍာတော်ခွဲဝေရေးတို့တွင် ချွတ်ယွင်း နေသဖြင့်

ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်းဖော်ပြသည်။ ထို့နောက် (၅) ပြည်နယ်များ လုံးဝကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး (Complete Autonomy)ကို တောင်းဆိုထားသည်။

ဖက်ဒရယ်မူကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်၊ ရက်စွဲဖြင့် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ ယင်းသို့ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသော အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေး

ရှမ်းပြည်နယ်ဆိုင်ရာ ကြိုးကိုင်ကော်မတီဝင်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

( ၁) သီရိပျံချီ စဝ်ခွန်အောင် (ရတစညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

( ၂) ဦးမှဲ့ (ရတစညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

( ၃) စဝ်ယွက်မိုင်း (ရတစညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

( ၄) အဂ္ဂမဟာသရေစည်သူ အဂ္ဂမဟာသီရိသုဓမ္မ စဝ်ရွှေသိုက် (စော်ဘွားများအစည်းအရုံး) အဖွဲ့ဝင်။

( ၅) ဝဏ္ဏကျော်ထင် စဝ်မန်ဖ (စော်ဘွားများအစည်းအရုံး) အဖွဲ့ဝင်။

( ၆) စဝ်ကြာဆိုင် (စော်ဘွားများအစည်းအရုံး) အဖွဲ့ဝင်။

( ၇) သရေစည်သူ စဝ်ရွှေမှုံ (ရပညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

( ၈) ဦးစံမြ (ရပညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

( ၉) ဦးထွန်းအုံ (ရပညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁ဝ) ဦးထွန်းအေး (ရပလဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၁) ဦးခမ်း (ရပလဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၂) ဦးအောင်သန်း (ရပလဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၃) ဦးလွန်း (အပညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၄) ဦးစိုးမောင် (အပညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၅) ဦးချစ်ဦး (အပညဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၆) ဦးဖြူ (ပအမဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၇) ဦးလှဖေ (ပအမဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၈) ဦးကျော်စိန် (ပအမဖ) အဖွဲ့ဝင်။

(၁၉) ဦးထွန်းဖေ (တစ်သီးပုဂ္ဂလ) အဖွဲ့ဝင်။

(၂ဝ) ဦးခွန်ထီး (တစ်သီးပုဂ္ဂလ) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၁) ဦးထွန်းမြင့်ကလေး (တစ်သီးပုဂ္ဂလ) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၂) ဦးခွန်နောင် (တစ်သီးပုဂ္ဂလ) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၃) ဦးရီရောင်း (တစ်သီးပုဂ္ဂလ) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၄) စဝ်မန်ဖ (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၅) မဟာသရေစည်သူ ဦးကြာပု (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၆) သီရိပျံချီ ဦးဘဉာဏ် (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၇) မဟာသရေစည်သူ စဝ်ထွန်းအေး (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၈) ဦးခွန်စံမြတ် (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၂၉) စဝ်ကျော်ခေါင် (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၃ဝ) စဝ်ဆေဟုမ် (တိုးချဲ့အဖွဲ့ဝင်) အဖွဲ့ဝင်။

(၃၁)စဝ်ကြာစုံ အတွင်းဝန်(ရှမ်းပြည်နယ်ကောင်စီ) အတွင်းရေးမှူး

(၃၂) သရေစည်သူစဝ်ပြည့် သဘာပတိ (ရှမ်းပြည်နယ်ကောင်စီ) သဘာပတိ

ဖက်ဒရယ်မူသည် ပြည်ထောင်စုအား ဖြိုခွဲပစ်မည့် မူဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်မူကို ရေးဆွဲသူများတွင် အာဏာ စွန့်လိုက်ရ၍ မကျေမနပ်ဖြစ်နေသော စော်ဘွားများက

လူများစုဖြစ်သည်။

ရှမ်းပြည်နယ်ကို ပြည်မမှ ခွဲထွက် စေရန် ရည်ရွယ်လှုပ်ရှားလာကြခြင်းဖြစ်သည်။ ပထစ အစိုးရ၏အင်အားချည့်နဲ့မှုများ၊ ပြည်တွင်းသောင်းကျန်း မှုများကို

အခွင့်ကောင်းယူ၍ ပဒေသရာဇ်စော်ဘွား ဟောင်းများနှင့်နိုင်ငံရေးသမားအချို့ ပူးပေါင်း၍ လုပ်ကြံကြခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ပထစအစိုးရသည်

ဖက်ဒရယ်မူအရေးဆိုလာမှုကို မည်ကဲ့သို့မျှ ဖြေရှင်း နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ပထစအစိုးရအဖွဲ့အတွင်း ဦး၊ ဗိုလ်၊ သခင်အုပ်စု များ ကွဲပြားနေချိန်၊ ရှမ်းစော်ဘွားများက ဖက်ဒရယ်မူ ကို ရှေ့တန်းတင်လာချိန်မှာပင် ဦးနုသည် ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊

ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော် ဘာသာအဖြစ် သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းသည့် အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ချက်ကို လွှတ်တော်၌တင်သွင်းသည်။ ဖွဲ့စည်း

အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေ (တတိယပြင်ဆင်ချက်) အက်ဥပဒေ၊ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ အက်ဥပဒေအမှတ် ၁၇ တွင် အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရ သည်။

ဗု ဒ္ဓ ဘာ သာ သာ သ နာ တော် သည် နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံသားအများဆုံး ကိုးကွယ်ရာ ဘာသာကြီးဖြစ်သည့် အားလျော်စွာ နိုင်ငံတော် ဘာသာ

သာသနာဖြစ်စေရမည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်း ပေးလိုက်ခြင်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအတွက် ကျေနပ် ဖွယ်ပင်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် လက်တွေ့အားဖြင့်

မည်ကဲ့သို့မျှ ထူးခြားလာခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ အစိုးရသည် အခြားဘာသာဝင်များ မကျေမနပ်ဖြစ်လာကြမည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် အခြေခံဥပဒေကို ဆက်လက်ပြင်ဆင်ရ

ပြန်သည်။ အခြားဘာသာများကိုလည်း လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်နိုင်သည်။ သင်ကြားနိုင်သည်ဟု ဖြည့်စွက် ပေးရသည်။ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေ (စတုတ္ထ

ပြင်ဆင်ချက်) အက်ဥပဒေ၊ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ အက်ဥပဒေ အမှတ် ၂ဝ တွင် မိဘများ၏ သဘောတူညီချက်မရဘဲ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူငယ်များအား ယင်းတို့

ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာမဟုတ်သည့် ဘာသာကို မသင်ကြားရဟု ပိတ်ပင်ပေးရမည်။

ဘာသာသာသနာ အရပ်ရပ်ကိုလည်း အစိုးရက စောင့်ရှောက်သည်ဟု ဆိုသည်။

နိုင်ငံတော်ဘာသာသာသနာ ချီးမြှောက်ထောက်ပံ့ ရေးအက်ဥပဒေဖြင့် ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များ၊ ဆရာအတတ်သင်ကျောင်းများတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာ

တရားစာများကိုသင်ကြားခြင်း၊ အစိုးရနှင့် ဒေသန္တရရုံး များ၊ ကျောင်းများ ဥပုသ်နေ့တွင်ဗုဒ္ဓဘာသာတရားတော် များအသံလွှင့်ခြင်း၊ ဥပုသ်နေ့တွင် အရက်ဆိုင်များ

ပိတ်ခြင်းတို့ကို ဆက်လက်ပြဋ္ဌာန်းလာသည်။

နိုင်ငံတော် ဘာသာကိစ္စကို တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများက ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်လာကြသည်။ အစိုးရက ဦးသိမ်းမောင် ခေါင်းဆောင်သော စုံစမ်းရေးအဖွဲ့ကို

မြစ်ကြီးနားသို့ စေလွှတ်ရသည်။ မြစ်ကြီးနားလူထုက ပြင်းထန်စွာ ဆန္ဒပြကန့်ကွက်ကြသဖြင့် တပ်မတော်က စုံစမ်းရေး အဖွဲ့ကိုကူညီစောင့်ရှောက်ခဲ့ရသည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာ ရဟန်းများက ဦးနုကိုထောက်ခံကြသည်။ သို့သော် အခြားဘာသာများကိုလည်း လွတ်လပ်ခွင့်နှင့် အစောင့် အရှောက်ပေးရန် ထပ်မံပြဋ္ဌာန်းပြန်သောအခါ

ရဟန်း သံဃာများကကန့်ကွက်ကြပြန်သည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာသည် နိုင်ငံတော်ဘာသာဖြစ်သော်လည်း အခြားဘာသာများ ကိုလည်း တန်းတူရည်တူအခွင့်အရေးပေးရသဖြင့် မထူးခြားဟုဆိုကြသည်။

စင်စစ်ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းရန် အခြေခံဥပဒေကိုပြင်ဆင်ခြင်း၊ အခြား ဘာသာများအတွက် အခြေခံဥပဒေကို ထပ်မံပြင်ဆင် ခြင်းတို့မှာ

ကိုးကွယ်ရာဘာသာအမျိုးမျိုးအတွက် မည်သို့မျှ ထူးခြားခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် ဘာသာရေး သည် နိုင်ငံရေးတွင်ရောစွက်လာသဖြင့် ဆူပူအုံကြွမှုများ ကို

ပိုမိုဆိုးရွားလာစေသည်။

အထူးသဖြင့် ကချင် သောင်းကျန်းသူများသည် နိုင်ငံတော်ဘာသာ ပြဋ္ဌာန်း ရေးကိစ္စကြောင့် ရုတ်တရက်ကျယ်ပြန့်လာကြသည်ဟု ဆိုရပေမည်။

၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားသော ကရင်-ဗမာ အရေးအခင်းတွင် အမှတ်(၁) ကချင်သေနတ်ကိုင် တပ်ရင်းမှ ဗိုလ်ကြီးအဆင့်ဖြင့် တောခိုသွားသော ကချင်အမျိုးသား

နော်ဆိုင်းမှာ ကေအင်န်ဒီအိုတို့နှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ယင်းသည် ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ကေအင်န်ဒီအိုအင်အားစုအဖြစ် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် လားရှိုး မြို့ အစိုးရအထက်တန်းကျောင်း၌ အဌမတန်းပညာ သင်ကြားနေသော ဇော်ဆိုင်းသည် နော်ဆိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ပြီး တောခိုခဲ့သည်။

၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် နော်ဆိုင်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ခိုလှုံသွားရာ၌ ဇော်ဆိုင်းသည် လိုက်ပါမသွားဘဲ သံတောင်၊ ဘောဂလိ ဒေသရှိ ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့်

ပူးပေါင်းလှုပ်ရှားခဲ့ သည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် ကေအင်န်ဒီအိုအဖွဲ့မှ ဂျီလစ်လင်း (ကချင်အမည် ဇော်ဘောက်) ဆိုသူအား ဇော်ဆိုင်း၏အကြံပေးအရာရှိအဖြစ် တာဝန်ပေးအပ် ပြီး

ဇော်ဆိုင်းနှင့်အတူ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် မြေအောက်စည်းရုံးသိမ်းသွင်းမှု လုပ်ငန်းများကို ပြုလုပ်ရန်စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဇော်ဆိုင်းနှင့် ဂျီလစ်လင်း သည်

ဇော်ဆိုင်း၏မိခင်ဖြစ်သူ ကျောင်းဆရာမ တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည့် ဟိုကုန်တိုက်နယ်၊ နမ့်အန်ရွာ (အက်စ်တီ-၈၈၈၉)တွင် ခိုအောင်းပြီး မြေအောက်

စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့လေသည်။

ဇော်ဆိုင်း၏ညီဖြစ်သူ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ဇော်ထူး သည်လည်း တက္ကသိုလ်မှထွက်ပြေးပြီး ဇော်ဆိုင်းထံသို့ လာရောက်ပူးပေါင်းတောခိုခဲ့လေသည်။ ထို့အပြင်

အမှတ်(၄)ကချင်သေနတ်ကိုင်တပ်ရင်းမှ ထုတ်ပယ်ခြင်း ခံရပြီး သိန္နီတွင်ကျောင်းတက်နေသော ဒုတိယတပ်ကြပ် လမုန်တူးဂျိုင်၊ တက္ကသိုလ်မှထွက်၍ ကွတ်ခိုင်သို့

ပြန်ရောက်နေသော လမာလရိန်းတို့သည် ဇော်ဆိုင်း နှင့် ဆက်သွယ်ပေါင်းမိကြပြီး ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (Kachin Independence

Organization K.I.O) ကို စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။

ကေအိုင်အို မြေအောက်အဖွဲ့အစည်းတွင် ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဇော်ဆိုင်း၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဇော်ထူး၊ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် လမာလရိန်းတို့က တာဝန်ယူ ခဲ့ကြသည်။

ထိုအချိန်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်၌ နိုင်ငံရေး သမား အချင်းချင်းနေရာလုကြရာမှ နိုင်ငံရေးသမား အချို့၏ခါးပိုက်ဆောင်အဖြစ်ဖွဲ့စည်းရန် ကေအိုင်အို အား

လက်နက်ခဲယမ်းများထောက်ပံ့ရာမှ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာပြီး အင်အားမှာ ၂၇ ယောက် ရှိခဲ့လေသည်။

ကေအိုင်အိုအဖွဲ့သည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်တွင် လားရှိုးမြို့ငွေတိုက်အား စတင်စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြင့် လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှား မှုကို

စတင်ခဲ့လေသည်။

လားရှိုးငွေတိုက်ဖောက်ကာ လက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားမှုစတင်သည်နှင့် လားရှိုး၊ ကွတ်ခိုင်ဒေသမှ ဇော်ဆိုင်း၊ ဇော်တူးတို့ စည်းရုံးထားရှိသည့် ကချင် လူငယ်များမှာလည်း

တစ်ပြိုင်တည်းတောခိုခဲ့ကြသည်။ အင်အား ၁ဝဝ ခန့်စုစည်းမိသောအခါ တပ်မဟာမှူး အဖြစ် ဇော်ဆိုင်းကလည်းကောင်း၊ တပ်မဟာ ဗိုလ်မှူး အဖြစ်

ဂျီလစ်လင်းကလည်းကောင်း တာဝန်ယူလျက် သိန္နီမြို့နယ် လွယ်တောက်တွင် ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်၌ ကေအိုင်အေ (Kachin Independence Army)

(K.I.A)ခေါ် ကချင် လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်နှင့် ကေအိုင်စီ (Kachin Independence Council K.I.C)ကို စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့လေသည်။

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ကွတ်ခိုင်မြို့အနီး ဆင်လီရွာ ၏ အရှေ့ဘက် ၁ဝ မိုင်ခန့်အကွာတွင် အခြေချစခန်း တစ်ခုတည်ဆောက်၍ အခြေခံစစ်ပညာသင်တန်း အမှတ်(၁)ကို

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်၌ ဖွင့်လှစ် သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် ကေအိုင်အေတပ်ရင်း (၁)ကို ဗန်းမော်နယ်မြေ မွန်ဘာပါတွင်

လည်းကောင်း၊ တပ်ရင်း(၂)ကို လမာ လရိန်းဦးစီးကာ အင်အား ၃ဝဝ ခန့်ဖြင့် မုံးစီး၊ မုံးထန် နယ်မြေတွင်လည်းကောင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် ကျေးရွာများ၌

ဗွီဒီအက်ဖ် (Villager's Defence Forces) ခေါ် ကျေးရွာကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ အဖြစ် ဖွဲ့စည်းကာ တူမီးများတပ်ဆင်လျက် မိမိတပ်များကို နှောင့်ယှက်ရန် တာဝန်ပေး

ခိုင်းစေခဲ့ကြသည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ခြင်းကို လည်းကောင်း၊ တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်နိမိတ်

စာချုပ်ချုပ်ဆိုမှုတွင် ဖီမော်၊ ဂေါ်လန်၊ ကန်ဖန်ဒေသ များအား တရုတ်ပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်း ထည့်သွင်း ဖော်ပြမှုအပေါ် နေရာအနှံ့ ဆန္ဒပြမှုအား အခွင့်ကောင်း

ယူ၍လည်းကောင်း၊ ရှမ်းပဒေသရာဇ်များမှ ဖက်ဒရယ် မူကို စတင်တောင်းဆိုလာခြင်းတို့ကြောင့်လည်းကောင်း၊ ကေအိုင်အိုတို့အနေဖြင့် တိုက်ကွက်များရရှိလာခဲ့ကြ

သည်။ လူမျိုးရေးအမြင်ကျဉ်းမြောင်းမှုကို အရင်းခံ၍ လူမျိုးရေး မုန်းတီးမှု၊ ဗမာလူမျိုးကြီးဝါဒ ဆန့်ကျင်ရေး စသည်တို့ကို အကြောင်းပြကာ လွတ်လပ်သော ကချင်

သမ္မတနိုင်ငံ ထူထောင်ရန်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်လာခဲ့ကြလေသည်။ ထို့ကြောင့် မသိ နားမလည်သော လူငယ်လူရွယ်အများအပြားမှာ ကချင်

သောင်းကျန်းသူများ၏ စည်းရုံးသိမ်းသွင်းမှုအောက်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ရလေသည်။

ပထစအစိုးရလက်ထက်တွင် မြေပေါ်မြေအောက် နိုင်ငံရေးအခြေအနေများမှာများစွာ ရှုပ်ထွေးလျက်ရှိ သည်။ ဗိုလ်ပီတာကျဆုံးသွားရသော လေကြောင်း

တိုက်ပွဲကြောင့် ပြည်သူလူထုသည် ကေအမ်တီ ကျူးကျော်မှုအန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်နေကြစဉ်တွင် ပထစ အစိုးရသည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ်

ပြဋ္ဌာန်းရေးကိုသာ ဦးစားပေးဆောင်ရွက်နေသည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ကေအင်န်ဒီအို များက ရန်ကုန်-မန္တလေး စာပို့ရထားကြီးကို မိုင်းဗုံး ဖြင့်

ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးလိုက်ရာ ခရီးသည် ၁၇ ဦး သေဆုံးပြီး ၁ဝဝ ကျော် ဒဏ်ရာရသွားကြသည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများသည် လူ ၈ဝ ကျော်ကိုလည်း ဓားစာခံအဖြစ်

ဖမ်းဆီးသွားကြရာ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး မှာ များစွာချောက်ချားရတော့သည်။ ပထစအစိုးရ သည် ဧပြီလ ၄ ရက်တွင် မြို့နယ်လုံခြုံရေးကောင်စီများ ဖွဲ့စည်း၍

ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကို ကြိုးစားသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။

ဇွန်လအတွင်းတွင် တောင်ကြီးမြို့၌ လူမျိုးပေါင်းစုံညီ ဖက်ဒရယ်တောင်းဆိုရေး ကွန်ဖရင့်ကို ကျင်းပကြပြန်သည်။ ရှမ်းစော်ဘွားများသည် ဖက်ဒရယ် ဖွဲ့စည်းပုံကို

ပိုမိုပြင်းထန်စွာ တောင်းဆိုလာကြသည်။

ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးပြဿနာများ ပေါ်ပေါက်နေစဉ် မှာပင် ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်စုံညီအစည်းအဝေးက ဗုဒ္ဓဘာသာကို

နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေ (တတိယ ပြင်ဆင် ချက်) အက်ဥပဒေ၊ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ အက်ဥပဒေအမှတ် ၁၇ အရ

ဗုဒ္ဓဘာသာသည် နိုင်ငံတော်ဘာသာဖြစ်လာ သော်လည်း လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ခွင့်ရရှိပြီး ဖြစ်လေရာ မည်သို့မျှ ထူးခြားခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် ဗုဒ္ဓဘာသာ မဟုတ်သော

အခြားဘာသာဝင်များက လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ခွင့်မရှိတော့ဟု ယူဆကာ ဆူပူအုံကြွမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထိုအချိန်က လက်နက်ကိုင်အင်အား ၂၇

ယောက်သာရှိသေးသော ကေအိုင်အို (Kachin Independence Organization) ကချင် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့သည် ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့် မရှိဟူ၍

အကြောင်းပြစည်းရုံးရာမှ ပိုမိုအင်အား တောင့်တင်းလာသည်။ တရုတ်-မြန်မာ နယ်နိမိတ် စာချုပ်တွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ ဖီမော်၊ ဂေါ်လန်၊ ကန်ဖန် နယ်မြေများအား

တရုတ်နယ်နိမိတ်အတွင်း ထည့်သွင်း ပေးရခြင်းကိုလည်း ကချင်တိုင်းရင်းသား အများအပြား က ဆန္ဒပြကန့်ကွက်ကြသည်။

ထိုအချိန်မှာပင် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များ ဖြစ်ကြသည့် နွံစစ်ဟန်၊ ရှမ်းပြည်နယ်လွတ်မြောက်ရေး တပ်၊ ရှမ်းတပ်မတော်အဖွဲ့၊ ရှမ်းပြည်နယ်တော်လှန်ရေး

တပ်ပေါင်းစုတို့သည် တစ်ဖွဲ့တည်း၊ တစ်စုတည်း ပူးပေါင်း၍ ရှမ်းတော်လှန်ရေးကောင်စီဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးစားလာကြသည်။ သို့သော် အောင်မြင်ခြင်းကား မရှိသေးပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့သည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လ၊ ဧပြီလများတွင် ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ကြွေးကြော်သံကို ဆက်လက်

ဖော်ပြထားသော်လည်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ ဆက်လက်ဆင်နွှဲရေးကိုသာ ဦးတည်၍ဆုံးဖြတ်လိုက် သည်။ ပထစအစိုးရသည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော် ဘာသာ

ပြဋ္ဌာန်းခြင်းကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာသော ဆူပူမှုများကို ငြိမ်သက်စေရန်အတွက် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေ (စတုတ္ထပြင်ဆင်ချက်)ကို ထုတ်ပြန်လိုက် ရာ

ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်သံဃာတော်များက မကျေနပ် ကြသဖြင့် ဆူပူဆန္ဒပြကြပြန်သည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်တွင်ကား မြောက်ဥက္ကလာပ မြို့သစ်တွင်

ဗလီကျောင်းနေရာချပေးသည့်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ အဓိကရုဏ်းကြီး ဖြစ်ပွားရာ ရဲအဖွဲ့က သေနတ်နှင့်ပစ်၍ နှိမ်နင်းသောကြောင့် သံဃာတော် နှင့်

လူအချို့ကွယ်လွန်ဒဏ်ရာရသွားကြရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သော ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ကေအင်န်ယူစသော သောင်းကျန်းသူ များ အမြစ်မပြတ်သေးဘဲရှိနေစဉ်မှာပင် ရှမ်းသောင်း ကျန်းသူများ၊

ကချင်သောင်းကျန်းသူများ စသည့်အဖွဲ့ သစ်များပေါ်ပေါက်လာကြလေပြီ။ ထိုအချိန်တွင် ကေအမ်တီ ကျူးကျော်မှုမှာလည်း အမြစ်မပြတ်နိုင် သေးပေ။

တပ်မတော်သည် ကေအမ်တီများအား ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ဘုရင့်နောင်စစ်ဆင်ရေး၊ ၁၉၅၅ ခုနှစ် တွင် ရန်ကြီးအောင်စစ်ဆင်ရေးကြီးများ အပါအဝင်

စစ်ဆင်ရေးပေါင်းများစွာဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက်ပြီးဖြစ် သော်လည်း ကေအမ်တီတပ်များသည် နယ်ခြားဒေသ တွင် ခိုအောင်းနေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၁

ခုနှစ်တွင် မဲခေါင်စစ်ဆင်ရေးကြီးဖြင့် နှိမ်နင်းခဲ့ရပြန် သည်။

မဲခေါင်စစ်ဆင်ရေးကာလအတွင်း ကေအမ်တီ များအား အမေရိကန်၏ ထောက်ခံအားပေး ကူညီမှု အထောက်အထားများ သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့သဖြင့် ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်တွင် ကုလသမဂ္ဂ သို့ ကန့်ကွက်တိုင်ကြားခဲ့ရသည်။

ထိုကဲ့သို့ တစ်နိုင်ငံလုံး လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်း သူများ၏အန္တရာယ်၊ ပြည်ပကျူးကျော်မှု၏ အန္တရာယ် တို့ဖြင့်ရင်ဆိုင်ရကာ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ အသက်

အိုးအိမ်စည်းစိမ်တို့ လုံခြုံခြင်းမရှိဘဲဖြစ်နေသည့် အချိန် တွင် အစိုးရအတွင်းမှာလည်း ဦး၊ ဗိုလ်၊ သခင်ဂိုဏ်းကွဲမှု ပဋိပက္ခသည် ပိုမိုပြင်းထန်စွာဖြစ်ပေါ်လာသည်။

နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုအပြင် စီးပွားရေးအကျပ်အတည်း ပါ ဖြစ်ပေါ်နေသောကြောင့် ဆန္ဒပြပွဲများ၊ အဓိကရုဏ်း များ၊ ဆူပူမှုများ၊ အကြမ်းဖက်မှုများမှာ

တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ပြည့်နှက်လျက်ရှိသည်။ ပထစအစိုးရသည် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု၊ စီးပွားရေးပြဿနာ

ပြေလည်မှုတို့ကိုဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ အစိုးရတွင်း အုပ်စုတိုက်ပွဲကိုသာ ပြင်းထန်စွာ ဆင်နွှဲနေတော့သည်။

ဦး၊ ဗိုလ်ဂိုဏ်းနှင့် သခင်ဂိုဏ်းတို့ အားပြိုင်နေစဉ်မှာပင် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများက ဘဝလုံခြုံမှုအတွက် အခြေခံ ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ပေးရန် တောင်းဆိုလာကြသည်။

သွင်းကုန်လိုင်စင်များကို နိုင်ငံပိုင်လုပ်မည်ဟု အစိုးရက ကြေညာသောအခါ ကုန်သည်ကြီးများက ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ပြန်သည်။ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များ

ကလည်း စစ်မှန်သော ဖက်ဒရယ်မူကို ချမပေးပါက ပြည်ထောင်စုမှ ခွဲထွက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ကြသည်။ ပထစအစိုးရ ရင်ဆိုင်နေရသော ပြဿနာများကို

သတင်းစာများက ပြဿနာပေါင်း သောင်းခြောက် ထောင်ဟု ကမ္ပည်းတပ်ကြသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြည်ထောင်စုပါတီ ညီလာခံ၌ ဦး၊ ဗိုလ်၊ သခင်

ခေါင်းဆောင်လုပွဲဖြစ်လာသည်။ ဖေဖော်ဝါရီ လတွင် အစိုးရနှင့် တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များ အသံလွှင့်ရုံ၌ဆွေးနွေးကြရာ တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်များက

ဖက်ဒရယ်မူကိုသာ အရေးဆို သည်။ သို့နှင့် တစ်နိုင်ငံလုံးသည် အဘက်ဘက်မှ ယိုယွင်းပျက်စီးနေလေပြီ။ [11]

နိုင်ငံတော်၏ အခြေအနေမှာများစွာ ယိုယွင်း ပျက်စီးလာပြီး အစိတ်စိတ်အ`မွှာ`မွှာ ကွဲကြေပျက်စီး ရတော့မည့်အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာလေပြီ။ အသံလွှင့်ရုံ

တွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကုန်၌ ကျင်းပသောအစိုးရနှင့် တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင် များ ဆွေးနွေးပွဲမှာလည်း မပြေလည်ပေ။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁

ရက်တွင် လူမျိုးပေါင်းစုံစည်းဝေးပွဲကြီးကို ရန်ကုန်မြို့၌ ကျင်းပပြန်သည်။ ထိုအစည်းအဝေးပွဲကြီး တွင် ဖက်ဒရယ်မူမရလျှင် ခွဲထွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ခြိမ်းခြောက်

သံက ပိုမိုကျယ်လောင်လာသည်။ ရှမ်းစော်ဘွားဟောင်းများသည် ချက်ချင်းလက်ငင်းပင် ခွဲထွက်ရန် ပြင်ဆင်လာကြသည်။ ထိုနေ့မှာပင် အစိုးရ က နိုင်ငံခြား

သွင်းကုန် ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများကို ပြည်သူ ပိုင် သိမ်းပိုက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာသည်။ သို့သော် ထိုကြေညာချက်မှာ ဦးနုခေါင်းဆောင်သော ပထစ

အစိုးရ၏ နောက်ဆုံးကြေညာချက်ပင်ဖြစ်တော့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက်၊ ညသန်းခေါင် ကျော်ပြီး မတ်လ ၂ ရက်သို့အကူးတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုနှင့်ဝန်ကြီးအချို့၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်အချို့၊

အစိုးရအရာရှိကြီးအချို့ကို တပ်မတော်ကလိုက်လံ၍ ထိန်းသိမ်းလိုက်သည်။ နံနက်တွင်အချို့ကို ပြန်လွှတ်ပေး သည်။ မတ်လ ၂ ရက်၊ နံနက် ၈ နာရီ၊

မိနစ် ၅ဝ အချိန်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက နိုင်ငံတွင် ယိုယွင်း လာသည့် အခြေအနေဆိုးများကို အချိန်မီ ထိန်းသိမ်း နိုင်ရန် တပ်မတော်ကတာဝန်ယူလိုက်ပြီ

ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူတို့ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမရှိဘဲ အလုပ်အကိုင် လုပ်မြဲ လုပ်ရန်၊ ၁ဝ တန်းကျောင်းသားများ စာမေးပွဲ ဖြေမြဲ ဖြေရန် နှိုးဆော်ကြောင်း၊ ပြည်သူတို့

ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ကျန်းမာချမ်းသာရန်အတွက် အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းမည် ဖြစ်ကြောင်း အသံလွှင့်၍ ကြေညာသည်။

သို့နှင့် ကိုလိုနီစနစ်၏ အမွေဆိုးတစ်ရပ်ဖြစ်သော ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကြီးသည် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင် တစ်ခန်းရပ်၍ ချုပ်ငြိမ်းသွား

ရလေပြီ။ တပ်မတော်သည် သမိုင်း၏လိုအပ်ချက်အရ တောင်းဆိုလာသည့် တာဝန်ကိုထမ်းဆောင်၍ ခေတ် ပြောင်းတော်လှန်ရေးကြီးကို

စတင်ဆင်နွှဲလိုက်ပြီဖြစ် သည်။ မတ်လ ၃ ရက်တွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် လူမျိုးစုလွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းအားဖြင့် အရင်းရှင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်

မှာ လုံးဝပြိုကွဲသွား ရတော့သည်။ မတ်လ ၄ ရက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း က ပထစ၊ ပမညတနှင့် ဖဆပလနိုင်ငံရေးအဖွဲ့ကြီး သုံးရပ်မှ ခေါင်းဆောင်ကြီးများကို

ဖိတ်ကြား၍ တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏လုပ်ရပ်ကို ရှင်းပြသည်။ မတ်လ ၅ ရက်တွင် ပမညတအဖွဲ့က တော်လှန်ရေး ကောင်စီကို ထောက်ခံကြောင်းကြေညာသည်။

မတ်လ ၈ ရက်တွင် ကြေညာချက်အမှတ် (၂၅)ဖြင့် ပါလီမန် ရွေးကောက်ပွဲကော်မတီကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ ကုန်စိမ်းလက်ဝါးကြီးအုပ်လုပ်ငန်း ကို

လည်း ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃ဝ ရက်တွင် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို ကြေညာသည်။

တပ်မတော်သည် ပြည်တွင်းပြည်ပရန်သူများကို တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းရန် တာဝန်တစ်ရပ်တည်းသာမက တော့ဘဲ ပျက်စီးယိုယွင်းနေသော နိုင်ငံတော်အား

ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးကြီး ဆင်နွှဲ၍ ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေးတာဝန်ကိုပါ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်မှစ၍ ထမ်းဆောင်ရလေတော့၏။

ဖဆပလခေါင်းဆောင်များက ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်း၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို လက်ခံကြောင်း၊ အခြေ အနေ တည်ငြိမ်လာသောအခါ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီကို

ပြန်လည်အသက်သွင်း၍ ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပ ပေးလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် တော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုးရသည်

အိမ်စောင့်အစိုးရမဟုတ်ပေ။ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီ စနစ်၏ဆိုးကျိုးများကိုလည်း ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက သင်ခန်းစာရခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် တော်လှန်ရေး

ကောင်စီသည် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လုံးဝ ဖျက်သိမ်းပစ်လိုက်သည်။ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် ကို အချိန်ယူရေးဆွဲ၍ ချမှတ်သည်။ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်

လမ်းစဉ်ပါတီကို အမြုတေပါတီအဖြစ် ဖွဲ့စည်းလိုက် သည်။

မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဒေါက်တာမောင်မောင်က မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းစာအုပ်တွင် အောက်ပါအတိုင်း တင်ပြခဲ့သည်။

ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို ယခင်အခါများကလည်း မြန်မာခေါင်းဆောင်တို့ တွေးခေါ်အိပ်မက်ဖူးသည်။ လက်ဝဲညီညွတ်ရေးကို တည်ဆောက်ကာ ဆိုရှယ်လစ်

စီမံကိန်းများကို ဇောက်ချ၍ လုပ်မည်ဟုပြောခဲ့သည်။ သောင်းကျန်းမှုများကြောင့် တောင့်တသော လက်ဝဲ ညီညွတ်ရေးဝေးခဲ့ရသည်။ လက်ဝဲညီညွတ်ရေး

မဖြစ်၍ သောင်းကျန်းမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ရလေသည်လား။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ဂျပန်ပြည်တွင်ရှိစဉ် ကပင် မြန်မာပြည်သစ်အတွက် သင့်တော်သော ပုံစံ ကြမ်းကို စိတ်ကူး၍ ရေးသားခဲ့လေသည်။ ဆိုရှယ်လစ်စကား

နားခါးသော ဂျပန်တို့နှင့် ဆက်ဆံနေရသော ကြောင့် ယင်းဝေါဟာရကိုမသုံးသော်လည်း ဗိုလ်ချုပ် အောင်ဆန်း၏အဓိပ္ပာယ်သည် ရှင်းလင်းနေ၏။

ကျွနု်ပ်တို့ ရည်မှန်းချက်သည် ကိုယ့်တိုင်းပြည် အခြေအနေနှင့်သင့်တော်သော လွတ်လပ်သည့် သမ္မတ နိုင်ငံထူထောင်ရန်ဖြစ်သည်။ ဘုရင်စနစ်ကို ပြန်လည်

ထူထောင်ရန် မသင့်တော်ချေ။ ကျွနု်ပ်တို့ရာဇဝင်မှ ထင်ရှားသည်မှာ ခေါင်းဆောင်ကောင်းလျှင် အားလုံး ကောင်းသည်။ ခေါင်းဆောင်ပျက်လျှင် အားလုံး

ပျက်သည်။

အခြေခံဥပဒေဖြင့်ထိန်းထားသော ဘုရင်စနစ် သည်လည်း မြန်မာပြည်နှင့်မသင့်တော်ဟု ဗိုလ်ချုပ် အောင်ဆန်းထင်မြင်သည်။

မြန်မာပြည်သူတို့သည် ပြတ်သား၍ အရည်အချင်း ပြည့်ဝသောခေါင်းဆောင်မှုကို လိုချင်သည်။ အခြေခံဥပဒေဖြင့် ထိန်းထားသော ဘုရင်စနစ်ဟူသည်

အပေါ် ယံသာ ဘုရင်စနစ်ဖြစ်သော်လည်း အနှစ်သာရအား ဖြင့် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြစ်သည်။ ထိုစနစ်သည် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးစီ လူစွမ်းကောင်းလုပ်ခြင်းကို

အားပေး သည်။ တစ်ဦးစီက အုပ်ချုပ်ရေးကို နှောင့်ယှက်ဖျက်ဆီး နိုင်သည်။

ကျွနု်ပ်တို့လိုအပ်သည်မှာ အင်အားရှိသော နိုင်ငံ တော်အုပ်ချုပ်ရေးဖြစ်သည်။ ညီညွတ်သော တစ်နိုင်ငံ နှင့် အမျိုးသားခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကိုသာ လိုချင် သည်။

ပါလီမန်အတိုက်အခံပုဂ္ဂလိကဝါဒကို မလိုချင်။ အများအကျိုးက ပုဂ္ဂလိကအကျိုးထက်အရေးကြီး သည်။

ခေါင်းဆောင်ကောင်းမပေါ်ထွက်လျှင် မည်သို့ လုပ်မည်နည်း။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက သူ့မေးခွန်းကို သူဖြေသည်။

ပါတီက ခေါင်းဆောင်ကောင်းကောင်းမွေးထုတ် လိမ့်မည်။ ပါတီသည် လျော့ရဲရဲပါတီမျိုးမဟုတ်။ စည်း ကမ်းကျနကျစ်လျစ်သော ပါတီဖြစ်လိမ့်မည်။ ပါတီတွင်း

ဂိုဏ်းဂဏများပေါ်ထွက်၍ ပြဲကွဲခြင်းများ မဖြစ်ပေ ဘူးလား မေးဖွယ်ရှိသည်။ အဖြေမှာ ဤသို့သော ပါတီ မျိုးတွင် ဂိုဏ်းဂဏပေါ်ပေါက်ခဲသည်။ မည်သို့ပင်

ဖြစ်စေ အစိုးရခိုင်ခိုင်မာမာနှင့် ရှည်ကြာစွာ လုပ်နိုင်စေ ရန် တစ်ပါတီစနစ်ကို လိုသည်။ အမြဲတစေ ဤစနစ် သာ ကောင်းမည်ဟုကား မဆိုလိုပါ။

ညီညွတ်ရေးသည် အဓိကကျသည်။ တိုင်းရင်းသား များကို ဗြိတိသျှတို့က ခွဲခြားထားခဲ့သည်။ တိုင်းရင်းသား တို့အား ပြန်လည်၍ စည်းလုံးအောင် စည်းရုံးရမည်။

မျှတတူညီစွာဆက်ဆံ၍ အမျိုးသားစိတ် မွေးမြူပေးရ မည်။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ပြုပြင်ကာ ပို၍ ကူးလူး ဆက်ဆံကြရမည်။

မြန်မာပြည်သစ်တွင် လူနေမှုအဆင့်အတန်း မြှင့် တင်ပေးရမည်။ လူဦးရေများပြားလာအောင် စောင့် ရှောက်ရမည်။ ပြည်သူတို့၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊

စည်းကမ်း၊ အကျင့်စာရိတ္တ တိုးတက်စေအောင် ကြိုးပမ်း ကြရမည်။ ကြိုးနီစနစ်ဖြင့် နှေးကွေးလေးလံနေသော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ထိရောက်လွယ်ကူအောင်

ပြုပြင် ပေးရမည်။

တရားဥပဒေစနစ်ကို ပြင်ရမည်။ လူဝင်လူ ထွက်ကို ကြီးကြပ်ရမည်။ အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းပေးရမည်။ မသင်မနေရ အခြေခံ

ပညာရေးစနစ် ထူထောင်ရမည်။ ပညာရေး သည် ဘဝနှင့်ပို၍ ထင်ဟပ်နိုင်ရမည်။ သိပ္ပံပညာကို အားပေးရမည်။ ဆင်းရဲသားတို့၏ ကြွေးမြီများကို

လျှော်ပစ်ရမည်။ အမြတ်ကြီးစား၍ ငွေတိုးချေးခြင်းကို ထိန်းရမည်။ မြေပိုင်ရှင်စနစ်ကို ပြုပြင်ရမည်။ လယ်လုပ် သူတို့သာ လယ်ပိုင်ခွင့်ရှိရမည်။ စက်မှုလယ်ယာ

စနစ် သို့ ပြောင်းရမည်။

စက်မှုလုပ်ငန်းများကို ထူထောင်ရ မည်။ သတ္တု စသော သယံဇာတပစ္စည်းများကို ကြိုးပမ်း ရှာဖွေ ဖော်ထုတ်ရမည်။ စက်မှုလုပ်ငန်းငယ်များကို အားပေးရမည်။

ထွက်ကုန်ဝင်ကုန်ကို စနစ်ကျကျ ကြီးကြပ်ရမည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲ ဆင်နွှဲရာတွင်လည်းကောင်း၊ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် နိုင်ငံကိုထူထောင်ရာတွင်လည်းကောင်း ခိုင်မာတောင့်

တင်း၍ အင်အားကောင်းသော နိုင်ငံရေးဦးဆောင် ပါတီကြီးတစ်ရပ်ရှိသင့်သည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။ ယင်း ပါတီသည် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက ထောက်ခံသော

ပြည်သူ့ပါတီဖြစ်ရမည်။ စင်ပြိုင်ပါတီများမရှိဘဲ တစ်ပါတီတည်း၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် တစ်သွေး၊ တစ်သံ၊ တစ်မိန့်တည်း စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ချီတက်ရ

မည်ဟု တွေးခေါ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ထူထောင်ရန် ကြိုးစားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမျှော်မှန်း

သကဲ့သို့ ဖြစ်မလာပေ။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရှိစဉ်က ပင် နှစ်ပါတီသို့ ကွဲသွားပြီး လွတ်လပ်ရေးရပြီးသော အခါတွင်ကား လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများဘဝ

သို့ ရောက်သွားရသည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံ အဖွဲ့ကို နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးရည်မှန်းချက်ဖြင့် ထူထောင် ခဲ့ပြန်သည်။ ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံအဖွဲ့သည် ဆိုရှယ်

လစ်ပါတီအဖြစ် အသွင်ကူးပြောင်းသွားသည်။ ပါတီစုံ ပါဝင်သော ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးသည် ဖက်ဆစ်တော်လှန် ရေးကို ဆင်နွှဲခဲ့ရုံသာမက လွတ်လပ်ရေးကိုရရှိသည်

အထိ စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဖဆပလအဖွဲ့ ကြီးသည် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမျှော်မှန်းခဲ့သောနိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင် ပါတီကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်၍မလာပေ။

ဆိုရှယ်လစ်များမှာ ဖဆပလမှ ခွဲသွားခဲ့သည်။ ပြည်သူ့ရဲဘော် တွေ တောခိုကြသည်။ သို့နှင့် လက်ဝဲအင်အားစုများ သည် တောထဲရောက်သူကရောက်၊

အတိုက်အခံ ပါတီ ဖြစ်သူကဖြစ်နှင့် အစိုးရတာဝန်ယူထားရသော ဖဆပလ အဖွဲ့တွင် လက်ယာဝါဒီများသာကျန်ရစ်သည်။ နောက်ဆုံးဖဆပလသည်ပင်လျှင်

နှစ်ခြမ်းကွဲခဲ့ရသည်။ ကွဲထွက်သွားသော အုပ်စုနှစ်စုသည်လည်း အစိတ်စိတ် အမြွှာမြွှာထပ်၍ ကွဲခဲ့ပြန်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် လက်ဝဲညီညွတ်ရေးကို အကြိမ်ကြိမ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဆိုရှယ်လစ်ပါတီကို စနစ်တကျဖွဲ့စည်းရန် အကြိမ်ကြိမ်တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

လက်ဝဲစွန်းရောက် ကွန်မြူနစ်သောင်းကျန်းသူများကို အားကိုး၍ မဖြစ်နိုင်သဖြင့် မြေပေါ်နိုင်ငံရေးသမားများ ကို အားကိုးခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီစုံ

ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီ စနစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအား ထိန်းသိမ်းပဲ့ပြင်နိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ပြည်သူများသည် မြေအောက်သောင်းကျန်းသူ များနှင့် မြေပေါ်နိုင်ငံရေး

ပဋိပက္ခများ၏ဒဏ်ကို လည်စင်း၍ ခံနေကြရသည်။ ပြည်သူတို့၏ လိုအင် ဆန္ဒနှင့်အညီ ထမ်းဆောင်ခြင်းသည် သမိုင်းပေးတာဝန် ကို ထမ်းဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် တော်လှန် ရေးကောင်စီသည် စနစ်ဟောင်းကို လုံးဝဖြိုဖျက်လိုက် ခြင်းဖြင့် မြေပေါ်နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကို ချုပ်ငြိမ်းစေ လေသည်။ ထို့နောက်

တစ်ပါတီနိုင်ငံရေးစနစ်ဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း မျှော်မှန်းခဲ့သော ဆိုရှယ်လစ်ပန်း တိုင်သို့ ချီတက်ကြရန် တစ်ပြည်လုံးသို့ နှိုးဆော်လိုက် လေတော့၏။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ် တောခိုခါစကာလများတွင် အင်အားအသင့်အတင့် ကောင်းခဲ့သော်လည်း ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အင်အားမှာ သိသာစွာ

လျော့ကျသွားသည်။ အချိန်ကြာသည်နှင့် အမျှ လုံးပါးပါး၍လာသည်။ ပါတီစတင်ပေါ်ပေါက်ချိန် မှစ၍ သခင်စိုး၏ခေါင်းဆောင်မှု၊ သိန်းဖေမြင့်၏

ခေါင်းဆောင်မှုတို့ကိုဖြိုချ၍ ပါတီခေါင်းဆောင်မှုကို ရယူခဲ့သော သခင်သန်းထွန်းသည်ပင်လျှင် ပါတီတွင်း ခေါင်းဆောင်မှုကျဆင်းလာသည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင်

တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များကြောင့် တိုင်း(၃)အုပ်စုနှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ သောင်းကျန်းသူများ အစုလိုက်၊ အပြုံလိုက်လက်နက်ချကြလေရာ ပါတီသည်

ပြိုကွဲလုနီးပါး ဖြစ်သွားရသည်။ ထို့ကြောင့် ဗိုလ်ရဲထွဋ်ကို အစိုးရထံစေလွှတ်၍ လက်နက်ချ အလင်းဝင်ရေးကို ကြိုးစားလာရသည်။ သို့သော် ထိုအချိန်မှာပင်

ဖဆပလနှစ်ခြမ်းကွဲလေရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် အစိုးရ၏ပြိုကွဲချည့်နဲ့မှုကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ လက်နက်ချရေးလမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်လိုက်တော့သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များမှ ရှောင်တိမ်းပြေးလွှားနေရသည်။ ပထစအစိုးရလက် ထက်သို့

ရောက်သောအခါ မြေပေါ်နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ များ ပေါ်ပေါက်လာပြန်သည်။ အစိုးရသည် နိုင်ငံ၏ ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကို မဆောင်ရွက်နိုင်ချေ။ တပ်မတော် သည်

မဲခေါင်စစ်ဆင်ရေးကြီးကိုဆင်နွှဲ၍ ပြည်ပ ကျူးကျော်သူ ကေအမ်တီများကို နှိမ်နင်းနေရသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေး

ညံ့ဖျင်းသောဒေသများတွင် ခိုအောင်း ၍ လှုပ်ရှားနေရသည်။ အလုံးအရင်းအလိုက် လှုပ်ရှား နိုင်ခြင်းကားမရှိပေ။

အလံနီပါတီသည် ပင်မကွန်မြူနစ်ပါတီကြီးမှ ခွဲထွက်လာပြီးသည့်နောက် ဆူပူအုံကြွရေး လှုပ်ရှားမှု များကိုသာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ တဖြည်းဖြည်းလူမုန်းများ ၍

လာလေသည်။ လက်ဝဲအလွန်အကျွံဝါဒီများ ဖြစ် သောကြောင့် ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှုကို မရပေ။ အင်အားမှာလည်း တဖြည်းဖြည်း ယုတ်လျော့၍လာ သည်။

လှုပ်ရှားရာနယ်မြေမှာလည်း ကျဉ်းမြောင်းလာ သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ လည်း မည်သည့်အခါမျှ အဆင်ပြေခြင်းမရှိပေ။ ဧရာ ဝတီ

အနောက်ဘက်ခြမ်းဒေသတွင် ခိုအောင်းနေစဉ် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်များကြောင့် အလံနီများသည် ရခိုင်ရိုးမပေါ်သို့ ထွက်ပြေးခိုအောင်းကြရသည်။

ရခိုင်တွင်ရှိနေသော ဗုံပေါက်သာကျော်အဖွဲ့သည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် လက်နက်ချ၍ ချုပ်ငြိမ်းသွားသည်။ ဦးစိန္တာ၏ ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့သည်လည်း ၁၉၅၈

ခုနှစ်တွင် လက်နက်ချအလင်းဝင်သွားသည်။ သခင်စိုး ၏ အလံနီပါတီသည် ဦးစိန္တာ၏ တပည့်ရင်းဖြစ်သူ ကျော်ဇံရွှီးနှင့် နောက်လိုက် ၃ဝ ခန့်ကို ဖဲ့ထုတ်၍

စည်းရုံးထားလိုက်နိုင်သည်။ သို့သော် ကျော်ဇံရွှီးတို့အဖွဲ့ သည် သခင်စိုး၏ဇနီးဖြစ်သူ မငွေစံနှင့် မသင့်မတင့် ဖြစ်ရာမှ ပစ်ခတ်ကြသည်အထိ ပဋိပက္ခဖြစ်လာသော

ကြောင့် အလံနီပါတီမှ လုံးဝခွဲထွက်လိုက်သည်။ ကျော်ဇံ ရွှီးက ရခိုင်ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဟု သီးခြားလှုပ်ရှားသည်။ သခင်စိုး၏ အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီမှာမူ

ရခိုင်ကွန်မြူ နစ်များကို မဟာမိတ်ဖွဲ့၍ ရခိုင်ရိုးမတွင်သာ ခိုအောင်း နေရလေသည်။

ကေအင်န်ယူအဖွဲ့သည် တောခိုခါစကာလတွင် ကျဉ်းမြောင်းသော လူမျိုးရေးအမြင်နှင့် စစ်ရေးဝါဒ သက်သက်ကိုသာ ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ တပ်မတော်၏

ထိုးစစ်များကြောင့် ကေအင်န်ဒီအိုလက်နက်ကိုင်တပ် များ အရေးနိမ့်လာသောအခါ စစ်ရေးဝါဒသည် ကျဆုံးလာသည်။ ထိုအခါ ကရင်သောင်းကျန်းသူအချို့

သည် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကို ကြွေးကြော်လာကြသည်။ ကေအင်န်ယူအဖွဲ့ကို ပါတီပုံစံမျိုးပြန်ဖွဲ့ကြသည်။ ကေအင်န်ယူများသည် ဒုတိယလမ်းစဉ်ကို ပြောင်းလဲ

လိုက်ကြသည်နှင့် အလိုလိုပင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ဝါဒီ၏ ဩဇာခံဖြစ်သွားကြသည်။ သို့သော် အရှေ့ ကော်သူးလေခေါ် စစ်တောင်းမြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းနှင့်

သံလွင်ခရိုင်မှ ကေအင်န်ဒီအိုများက မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ ကို လက်မခံခဲ့ကြပေ။ ထို့ကြောင့် ကေအင်န်ယူသောင်း ကျန်းသူများ၏ပုံစံမှာ အတိအလင်း

နှစ်ပိုင်းကွဲပြားခြင်း မရှိသော်လည်း နှစ်ပိုင်းကွဲသကဲ့သို့ပင်ဖြစ်နေသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအခြေအနေ ဆိုးရွား လာသောအခါ နောက်မြီးဆွဲပါတီဘဝသို့ရောက်နေ သော ကေအင်န်ယူများသည်လည်း အလိုအလျောက် အခြေအနေ

ဆိုးရွားလာသည်။ လက်အောက်ခံတပ်သား များကိုလည်း မထိန်းသိမ်းနိုင်သဖြင့် ဆက်ကြေးကောက် ခြင်း၊ လူသတ်ခြင်း၊ အဓမ္မကျင့်ခြင်းတို့ကို မြောက်မြား စွာ

ကျူးလွန်ကြရာ ကေအင်န်ယူများကို ကရင် တိုင်းရင်းသားများကပင် မုန်းတီး၍လာသည်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကေအင်န်ယူနှင့် လူအင်အား ၅ဝ ခန့်သာရှိသော

မွန်သောင်းကျန်းသူများသည် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)ကို ဖွဲ့ စည်းထားသော်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လက်ဝါးကြီးအုပ်

ချုပ်ကိုင်မှုကြောင့် မည်သို့မျှ စွမ်း ဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိပေ။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများမှာ အလုံးအရင်းဖြင့် စစ်ဆင်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြောက်ကျားလှုပ်ရှားမှုများကို သာ ဆောင်ရွက်နေနိုင်ကြသည်။ မူဂျာဟစ်များမှာ လည်း

နယ်ခြားဆန်မှောင်ခိုဂိုဏ်းအဖြစ် လျှောကျသွား ပြီဖြစ်သည်။ ကေအိုင်အေသောင်းကျန်းသူများမှာ စတင်ထကြွကစပင်ဖြစ်သော်လည်း ဘာသာရေး၊ လူမျိုး

ရေးကိုအကြောင်းပြု၍ တဖြည်းဖြည်း အင်အားတိုးပွား ၍လာနေသည်။

ကိုလိုနီနယ်ချဲ့စနစ်၏ အမွေဆိုးကြီးဖြစ်သော ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုသည် ပါတီစုံ ပါလီမန်ဒီမိုကရေ စီခေတ်တွင် အစွမ်းကုန် ထကြွသောင်းကျန်းခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုများသည် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်များကြောင့် ချုပ်ငြိမ်းပျောက်ကွယ်သင့်ခဲ့ သော်လည်း မြေပေါ်နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများကြောင့် ဆက်လက်၍

သက်ဆိုးရှည်ခဲ့ရသည်။ ပါတီစုံ ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီစနစ်သည် ကိုလိုနီခေတ်၏ နောက်ဆက်တွဲ ဖြစ်သော ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုကို မနှိမ်နင်းနိုင်ရုံ သာမကဘဲ

နိုင်ငံအတွင်း၌ ပြည်တွင်းစစ်မီးကြီး တောက်လောင်တော့မည့် အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက် စေခဲ့သည်။ ကေအိုင်အေကဲ့သို့ သောင်းကျန်းသူများ သည်

ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကြောင့် အသစ်ပေါ် ပေါက်လာသော သောင်းကျန်းမှုဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီက သမိုင်းပေးတာဝန်အရ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ထိန်းသိမ်းလိုက်သောအခါတွင် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုမီးသည် ဆက်လက်တောက်

လောင်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သည် ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန် များကို ထမ်းဆောင်ရင်း ကိုလိုနီနယ်ချဲ့စနစ်နှင့်

အရင်းရှင်ပါလီမန်စနစ်၏ အမွေဆိုးကြီးဖြစ်သော ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုကို စစ်ရေးအရ ဆက်လက် တိုက်ခိုက်နှိမ်နင်းနေရဦးမည်ဖြစ်လေသည်။ [12]

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်း ဦးဆောင်သော တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အဘက်ဘက်မှ ယိုယွင်းပျက်စီးနေပြီး အစိတ်စိတ်

အမြွှာမြွှာကွဲထွက်တော့မည့်အန္တရာယ်နှင့်ကြုံတွေ့နေရ သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်အား နိုင်ငံတော် ၏ အကျိုးကို မျှော်ကိုး၍ မလွှဲမရှောင်သာဘဲ

နိုင်ငံတော် ၏ အာဏာကို ထိန်းသိမ်းရယူခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်း သောင်းကျန်းမှုသမိုင်း အပိုင်း(၁) တွင် တင်ပြပြီးလေပြီ။ ထိုအချိန်က နိုင်ငံတော်တွင်

မြေအောက်သောင်းကျန်းမှု များ အမြစ်မပြတ်ဘဲရှိနေသကဲ့သို့ မြေပေါ်နိုင်ငံရေး၊ ပဋိပက္ခများမှာလည်း များစွာပြင်းထန်လျက်ရှိခဲ့သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်က

ဖက်ဒရယ်မူဖြင့် ခွဲထွက်ရန် ခြိမ်းခြောက်နေသကဲ့သို့ အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးအုပ်စု များကလည်း ဆန္ဒပြပွဲများ၊ သပိတ်များစသည့်ဆူပူ အုံကြွမှုများကို

ဖန်တီးလျက်ရှိကြရာ သန့်ရှင်းအစိုးရ သည် နိုင်ငံတော်အား နိုင်နင်းစွာအုပ်ချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိ တော့ပေ။

သန့်ရှင်းအစိုးရအဖြစ် အာဏာရရှိထားသော ပြည်ထောင်စုပါတီပင်လျှင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ တွင် ပါတီညီလာခံကျင်းပ၍ ဦး၊ ဗိုလ်အုပ်စုနှင့် သခင်အုပ်စု

တို့ အာဏာလုပွဲဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ပြည်နယ်များမှ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များကလည်း အစိုးရကို ကြမ်းတမ်းစွာ ပုတ်ခတ်ဝေဖန်လာကြသည်။ ထို့ကြောင့်

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ပေါက်ကွဲပျက်စီးလုနီးပါး အန္တရာယ်နှင့်ကြုံတွေ့နေရသော နိုင်ငံတော်၏အာဏာ ကို သမိုင်းပေးတာဝန်အရ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်

ခဲ့ရ ခြင်းဖြစ်လေသည်။ တပ်မတော်သည် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက် ညသန်းခေါင်မှစ၍ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုနှင့် ဝန်ကြီးအချို့၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်အချို့၊

အစိုးရအရာရှိကြီးအချို့ ကို ထိန်းသိမ်းလိုက်သည်။

မတ်လ ၂ ရက် နံနက်တွင် အချို့ပုဂ္ဂိုလ်များကို အိမ်ပြန်စေသည်။ နံနက် ၈ နာရီ၊ မိနစ် ၅ဝ တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက ပြည်သူသို့ အသံ လွှင့်၍ နိုင်ငံတော်

ယိုယွင်းလာသည့် အခြေအနေဆိုးများ ကို အချိန်မီထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် တပ်မတော်က တာဝန်ယူ ပြီးပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူတို့ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမရှိဘဲ အလုပ်

အကိုင် လုပ်မြဲလုပ်ရန်၊ ၁ဝ တန်းကျောင်းသား များ စာမေးပွဲဖြေမြဲဖြေရန် နှိုးဆော်ကြောင်း၊ ပြည်သူတို့ ၏ ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ချမ်းသာရေးအတွက် အစွမ်းကုန်

ကြိုးပမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် တော်လှန်ရေးအစိုးရ အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခေါင်းဆောင်သည်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီက နိုင်ငံတော်အတွက်မူဝါဒများချမှတ်အုပ်ချုပ်

သည်။ အစိုးရက အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို တာဝန်ခံ သည်။ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို ဝန်ကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်း မပြုဘဲ တာဝန်ခံဟုသာ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့သည်။ ပါလီမန်

အကြံပေးအဖွဲ့၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တို့ကို ဖျက်သိမ်း သည်။ ပြည်နယ်ကောင်စီများအစား ပြည်နယ်ဦးစီးအဖွဲ့ များကို ဖွဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၄

ရက်တွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ပထစ၊ ဖဆပလနှင့် ပမညတ ခေါင်းဆောင်များနှင့်တွေ့ဆုံ၍ ညီညွတ်စွာ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံထူထောင်ကြပါစို့ဟု

ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ အတူတွဲ၍မလုပ်ကိုင်နိုင်လျှင် အနှောင့်အယှက်မပြုကြ ပါနှင့်ဟုလည်း မေတ္တာရပ်ခံသည်။၁ ဖဆပလအဖွဲ့က ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏

ခေါင်းဆောင်မှုကို လက်ခံ ကြောင်း၊ အခြေအနေတည်ငြိမ်သောအခါ ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီကို အသက်သွင်းရန် ရွေးကောက်ပွဲများ ပြန်လည်ကျင်းပလိမ့်မည်ဟု

မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် နိုင်ငံတော်အား အခြေအနေဆိုးရွားသည်ထက် ဆိုးရွား စေခဲ့သော ဖြစ်စဉ်များအပေါ်

သုံးသပ်၍ ရှေ့လုပ်ငန်း စဉ်များကို သတိထား၍ ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အချိန်ယူဆွေးနွေး ၍ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းကိုယ်တိုင် ဝေါဟာရအသုံးအနှုန်း များကို

မြန်မာပညာရှိများနှင့်တိုင်ပင်၍ ရွေးချယ်ခဲ့ သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ကို လက်ခံပြီးသောအခါ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ကိုယ်တိုင်

ရတနာပုံရေတပ်စခန်းတပ်မှူးများ ညီလာခံ တွင် တစ်ပိုဒ်စီရှင်းပြ၍ တင်သွင်းသည်။ အားလုံး သဘောတူသောအခါ စာတမ်းကို တပ်မှူးအားလုံး လက်မှတ်ရေးထိုး၍

မော်ကွန်းတင်ကြသည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃ဝ ရက်တွင် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ကို ကြေညာလိုက်လေသည်။ ထို့နောက် မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ်

လမ်းစဉ် ပါတီကို အမြုတေ ကေဒါပါတီ အဖြစ် စတင်ထူထောင်တော့သည်။ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီသည် နိုင်ငံတော်တစ်ခုလုံးအား ဦးဆောင် ၍

ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးကြီးကို ဆင်နွှဲမည်ဟုဆိုသည်။ စင်စစ် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို ရွေးချယ်သည်ဆိုရာတွင် လွတ်လပ်ရေးခေတ်မှစ၍

ပထစခေတ်အထိ အစိုးရများအပါအဝင် နိုင်ငံရေး အင်အားစု အတော်များများက ဆိုရှယ်လစ်ကြွေးကြော် သံကို ကြွေးကြော်ခဲ့ကြသည့်နည်းပင် ဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အနှစ်သာရအားဖြင့် တော်လှန်ရေးသဘောကိုဆောင်သော်လည်း အသွင်သဏ္ဌာန်အားဖြင့် စစ်ကောင်စီကဲ့သို့ ဖြစ်နေသောကြောင့်

ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးကြီးကို ဆင်နွှဲရန် တော်လှန်ရေးသဘောလက္ခဏာဆောင်သော နိုင်ငံရေး ပါတီကြီးတစ်ရပ်အဖြစ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် ပါတီကို

ထူထောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီနှင့် တပ်မတော်သည် မြေအောက်သောင်းကျန်းသူများကိုသာမကဘဲ မြေပေါ် အဖျက်သမားများ

၏ အန္တရာယ်ကိုပါ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်း သွားရန်အတွက် လုံးလုံးလျားလျား တာဝန်ယူလိုက်ခြင်း လည်းဖြစ်လေသည်။

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်မှစ၍ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်း ဆူပူခဲ့ရာ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် သောင်းကျန်းမှု သက်တမ်း ၁၄

နှစ်တာကာလအထိ ကြာမြင့်ခဲ့လေ သည်။ ထို ၁၄ နှစ်တာကာလအတွင်း ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၄၈၊ ၁၉၄၉၊ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ် များတွင်သာ ပြည်၊

ပျဉ်းမနားစသော မြို့ကြီးများကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းမှစ၍ စစ်ရေးအခြေအနေ ယိုယွင်းလာခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ် တွင် ပါတီတစ်ရပ်လုံး

ဆိတ်သုဉ်းတော့မည့် အခြေအနေ နှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း မြေပေါ်တွင် ဖဆပလကွဲပြီး နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ ပြင်းထန်ကာ အစိုးရအင်အားချည့်နဲ့ ပျော့ညံ့ခဲ့သော

ကြောင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အသက်ရှူပေါက်ရသွားခဲ့ရသည်။ ၁၄ နှစ်တာကာလ အတွင်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး လမ်းစဉ်

အပြောင်းအလဲများ မှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

၁။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်။ လွတ်လပ်ရေးဆိုသည်မှာ ပေး၍မရ။ တိုက်ယူမှရသည်။ မလွတ်လပ် သော နိုင်ငံများနှင့် ကိုလိုနီတစ်ပိုင်းနိုင်ငံများ တွင် လွတ်လပ်ရေးရရှိရန်နှင့်

ကွန်မြူနစ် အစိုးရထူထောင်ရန် ကွန်မြူနစ်များက ခေါင်းဆောင်ပြီး ထကြွပုန်ကန်ရမည်။ အဆိုပါ လက်နက်ကိုင်အာဏာသိမ်းရေး လမ်းစဉ်သည် အိန္ဒိယ

ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လမ်းစဉ်ကို တိုက်ရိုက်ကူးယူထားသော ဂိုရှယ်၏ စီမံကိန်းပင်ဖြစ်သည်။

၂။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်။ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများနှင့် အပြီး သတ်အာဏာသိမ်းရေးလမ်းစဉ်အရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အကာအကွယ်တောင့်တင်းခိုင်မာခြင်းမရှိသည့်

မြို့ပြများကို သိမ်းပိုက်၍ စစ်ရေးဝါဒကို စိတ်ကူးယဉ် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၃။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်။ နယ်ခြားဒေသတွင် အခြေခံစခန်းတည်ဆောက်ရေး၊ ပြည်ပနှင့် ဆက်သွယ်ရေး၊ ကမ္ဘာ့ကွန်မြူနစ်အဖွဲ့ချုပ်၏ ဆုံးဖြတ်သည့်အတိုင်း

ကြွေးကြော်ရေး နှင့် နှစ်နှစ်အတွင်း စစ်အောင်နိုင်ရေးလမ်းစဉ် ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် မြို့ပြနှင့် ကျေးလက်နယ်မြေ အချို့ကို

သိမ်းပိုက်ထားနိုင်သဖြင့် စစ်ရေး ဝါဒကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးရန် ဆုံးဖြတ်ခြင်း ပင်ဖြစ်သည်။ တစ်ဖက်ကလည်း ပြည်ပ အားကိုးသည့် သဘောထားများကို ပိုမို၍

ပြသလာသည်ကိုတွေ့ရသည်။

၄။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ညွန့်ပေါင်း အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးလမ်းစဉ်ကို ချမှတ်သည်။ တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကြောင့် လွတ်မြောက် သောဒေသများ ဆုံးရှုံးပြီး

စစ်ရေးအခြေ အနေ နိမ့်ပါးယိုယွင်းလာသောကြောင့် အသက်ရှူပေါက်ရရှိစေရန် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့စည်းရေးကို ကြွေးကြော် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၅။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်။ တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်များ ကြောင့် စစ်ရေးအခြေအနေ ပိုမိုဆိုးရွား လာပြီး ဖဆပလအစိုးရကလည်း ငြိမ်းချမ်း ရေးနှင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ

ဖွဲ့စည်းရေးကို လက်မခံသောအခါ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ညီညွတ်ရေးလမ်းစဉ်ကို တစ်ဖက်လှည့်၍ ကြွေးကြော်ခဲ့ပြန်သည်။ သို့သော် ဖဆပလ အစိုးရက လက်မခံခဲ့ပေ။

၆။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်။ ဖဆပလအစိုးရနှင့် အစေး ကပ်ရန် မျှော်လင့်ချက်မရှိတော့သောအခါ ဖဆပလအစိုးရအား အပြုတ်တိုက်ရေး လမ်းစဉ်ကို ချမှတ်ပြန်သည်။

၇။ ၁၉၅၄ ခုနှစ်။ ကူမင်တန် တရုတ်ဖြူ ကျူးကျော်မှုကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ တရုတ်ဖြူဆန့်ကျင်ရေးကို ကြွေးကြော်ရင်း စစ်ရေးအရ အခွင့်အရေးယူခဲ့သည်။

နောက်ကျောကို ဓားနှင့်ထိုးခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

၈။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်။ နည်းဗျူဟာအရ ပြည်တွင်း စစ်ရပ်စဲရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်ကို ကြွေးကြော်ပြီး မဟာဗျူဟာအရ လက်နက်ကိုင်အာဏာသိမ်းရေး

လမ်းစဉ်ဖြစ်သည်။ ထိုလမ်းစဉ်မှာ ၅၅ လမ်းစဉ်အဖြစ် နာမည် ကြီးခဲ့ပြီး ပြည်ပမှ ပေးပို့ခဲ့သော လမ်းစဉ် ဖြစ်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၅၅ လမ်းစဉ်

အား တစ်လုံးတစ်ပါဒမျှ ပြင်ဆင်ခွင့်မရခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ပြည်ပ ကွန်မြူနစ်ဩဇာသက်ရောက်မှုနှင့် နိုင်ငံရေး လွှမ်းမိုးမှု ထိထိရောက်ရောက်ပေါ်ပေါက်

လာခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

တစ်ဖက်က ငြိမ်းချမ်း ရေးနှင့် ပါတီတရားဝင်ရပ်တည်ခွင့်ရရှိရေး ကို ကြွေးကြော်ရင်း တစ်ဖက်ကလည်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို တိုးမြှင့်ရန် စီစဉ် ခဲ့ရာ

မီးစတစ်ဖက် ရေမှုတ်တစ်ဖက် ဖြစ်နေ ခဲ့ပြီး ပါတီအတွင်း၊ အပြင် ဂယက်ရိုက်မှု များပြားခဲ့သော လမ်းစဉ်ဖြစ်သည်။

၉။ ၁၉၅၆၊ ၅၇ ခုနှစ်များ။ ၅၅ လမ်းစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရင်း ပါတီတွင်း ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ၅၅ လမ်းစဉ်ကို ထောက်ခံသူ၊

မထောက်ခံသူများ အငြင်းပွားလာကြသည်။

၁ဝ။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်။ ပါတီတွင်းယိုယွင်းလာပြီး လက်နက်ချသူ များပြားလာသဖြင့် ငြိမ်းချမ်း သောနည်းဖြင့် အာဏာရယူရေးလမ်းစဉ် (တစ်နည်းအားဖြင့်)

ဥပဒေအတွင်း ဝင်ရောက်၍ အာဏာရယူရေးလမ်းစဉ်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ ထိုကာလအတွင်း ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် ကို

စွန့်လွှတ်ရလုနီးပါး အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်ခဲ့သည်။ တိုင်း(၃) အုပ်စုတစ်ခု လုံး လက်နက်ချသွားပြီး ပါတီဗဟိုကလည်း ဗိုလ်ရဲထွဋ်ကို စေလွှတ်၍ အစိုးရနှင့်

ဆွေးနွေးစေခဲ့ရသည်။

၁၁။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်။ ဖဆပလနှစ်ခြမ်းကွဲပြီး အစိုးရ အင်အားချည့်နဲ့မှုကို အကြောင်းပြု၍ ၅၅ လမ်းစဉ်၏ အဆက်ဖြစ်သော အစိုးရနှင့် တန်းတူရည်တူ

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး၊ စေ့စပ် ဆွေးနွေးရေးလမ်းစဉ်ကိုအဆင့်တိုး၍ ချမှတ် ခဲ့သည်။ သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် စစ်မှန်သောငြိမ်းချမ်းရေးကို

လိုလား မှုမရှိသောကြောင့် အိမ်စောင့်အစိုးရ လက်ထက်တွင် တပ်မတော်က ထိုးစစ်ကြီး များဖြင့် ချေမှုန်းခဲ့ရသည်။

၁၂။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်။ အိမ်စောင့်အစိုးရက ကျင်းပပေးသည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် တည်မြဲ များက တပ်မတော်သည် ယင်းတို့အား ထောက်ခံကူညီသည်ဟု

သတင်းလွှင့်ခဲ့ရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကလည်း သန့်ရှင်း အစိုးရကို အားပေးကူညီရေး လမ်းစဉ်ချမှတ် ခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် နိုင်ငံရေး

အရ အစိုးရကိုဆန့်ကျင် ပုန်ကန် နေသော်လည်း လက်တွေ့တွင် တပ်မတော် နှင့် ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်နေရခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သန့်ရှင်းအစိုးရက တပ်မတော်

အပေါ် ဖိနှိပ်ကန့်သတ်ရေးကို လိုလားခဲ့ သည်။ ဦးနုခေါင်းဆောင်သော သန့်ရှင်း အစိုးရ၏ ပျော့ညံ့မှုနှင့် ပျော့ပျောင်းသော မူဝါဒများအပေါ် အခွင့်ကောင်းယူခဲ့ခြင်း

လည်းဖြစ်သည်။

၁၃။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် ငြိမ်းချမ်းစွာ အာဏာသိမ်းရေးသည် မဖြစ်နိုင်။ လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှသာ အာဏာရရှိမည်ဟု ယူဆပြီး

၁၉၅၈ ခုနှစ် က ငြိမ်းချမ်းသောနည်းဖြင့် အာဏာယူမည့် လမ်းစဉ်ကို ပယ်ဖျက်လိုက်သည်။

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၄ နှစ်တာ ကာလအတွင်း လမ်းစဉ်အမျိုးမျိုးကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံး ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း အဓိကအားဖြင့် စစ်ရေး လမ်းစဉ်ကိုမူ

စွန့်လွှတ်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် နှစ်ဦးတွင် သန့်ရှင်းအစိုးရ၏အခြေအနေမှာ များစွာ ယိုင်နဲ့ယိုယွင်းနေသော်လည်း တပ်မတော်ကဆင်နွှဲနေ သည့်

ထိုးစစ်များကြောင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် နိုင်ငံရေးအရ ထူးခြားတိုးတက်လာနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ မြေပေါ်နိုင်ငံရေးအခြေအနေကိုဝင်ရောက် စွက်ဖက်နိုင်ရန်

ကျောင်းသား၊ အလုပ်သမား၊ လယ်သမားစသည့် လူတန်းစားအလွှာများအတွင်းသို့ သူလျှိုများဖြင့် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နေစဉ် မြေအောက် ၌ တပ်မတော်၏

ထိုးစစ်များမှရှောင်ပြေးပုန်းအောင်း ၍သာ နေရလေသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်အစ ပိုင်းမှစ၍ ပဲခူးရိုးမသို့ တစ်စတစ်စပြန်လည်ဝင်ရောက် ပြီး ခိုအောင်းခဲ့ရသည်။ ပဲခူးရိုးမ၏အနောက်ဘက်ခြမ်း ရှိ

မှော်ဘီ၊ သာယာဝတီ၊ ပြည်ဒေသများမှာ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အနောက်တိုင်းဖြစ်သည်။ ပဲခူးရိုးမ အရှေ့ခြမ်းရှိ တောင်ငူ၊ ပဲခူးနှင့် ဟံသာဝတီဒေသ များမှာ

အောက်ဗမာပြည်တိုင်းဖြစ်သည်။ အောက် ဗမာပြည်တိုင်းသည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်က ဆိတ်သုဉ်းသွား သောတိုင်း(၃) (မြစ်ဝကျွန်းပေါ်သထုံခရိုင်နှင့် မြန်မာ ပြည်တောင်ပိုင်း

ဒေသအချို့) တစ်စိတ်တစ်ဒေသကို အစားထိုးခြင်းဖြစ်ပြီး မဒညတ ဖွဲ့စည်းမှုဖြင့် ကေအင်န်ယူပါတီနှင့်လက်တွဲကာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်သို့ ထိုးဖောက်လျက်ရှိသည်။

အနောက်မြောက်တိုင်းတွင် ဗိုလ်သက်ထွန်းသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ်မှစ၍ တိုင်းပါတီကော်မတီဝင်ဖြစ်လာပြီး တပ်များကို ဦးစီးခဲ့သည်။ ဗိုလ်သက်ထွန်း၏တပ်များမှာ

ပခုက္ကူခရိုင်၊ မုံရွာခရိုင်နှင့် မင်းဘူးခရိုင်၊ သရက်ခရိုင် အနောက်ဘက်ခြမ်းတို့တွင် ခိုအောင်းလှုပ်ရှားလျက်ရှိ ကြသည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ

အတွင်း၌ ၅၅ လမ်းစဉ်ကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုများ ကျယ်လောင်လာသည်။ပြည်ပမှ ချမှတ်ပေးလိုက်သည့် ၅၅ လမ်းစဉ်နှင့် သခင်သန်းထွန်း၏ ခေါင်းဆောင်မှု သည်

လက်ယာသွေဖည်ရေးလမ်းစဉ်ဖြစ်သည်ဟု ဝေဖန်လာကြသည်။

၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် သခင်ဗသိန်းတင်သည် မော်စကိုမြို့၌ ကျင်းပသော ၈၁ နိုင်ငံ ကွန်မြူနစ် ပါတီများ ကွန်ဖရင့်သို့ ပြည်ပမှတစ်ဆင့်တက်ရောက်ပြီး

မြန်မာနိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်သော အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်တင်သွင်းခဲ့သည်။ သခင်ဗသိန်းတင်က အစီရင်ခံစာတွင် အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ အခြေအနေကို

ဖော်ပြခဲ့သည်။

၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ မော်စကိုကွန်ဖရင့်က ဓနရှင် နိုင်ငံရေးသမားတို့သည် မိမိတို့၏ ကျဉ်းမြောင်းသော အတန်းအစား အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆိုရှယ်လစ်

ကြွေးကြော်သံများကို လေလုံးထွားထွားနှင့် အသုံးချခဲ့ ကြောင်း၊ ထိုသို့ အသုံးချခြင်းကို ဖွင့်ချရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည်

သခင်ဗသိန်းတင်၏ အစီရင်ခံစာနှင့် မော်စကို ကွန်ဖရင့်ကြေညာချက်ပါ သဘောထားတို့ကို အခြေခံ ၍ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ကို

ချမှတ်ခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်တွင် ဥပဒေအတွင်း ဝင်ရောက် ရေးဟူသော ၅၅ လမ်းစဉ်သည် စိတ်ကူးယဉ်မှုဖြစ်သဖြင့် အသုံးမဝင်တော့ဟုဆိုသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်

နောက်ပိုင်းစစ်ရေးနှင့် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ၏အရေးပါ အရာရောက်မှုမှာ လျော့ပါးသွားကြောင်း၊ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်မှာ လက်နက်ကိုင်

တိုက်ပွဲကို အရေးပေးကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲနည်းဖြင့်သာ အာဏာသိမ်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း သခင်သန်းထွန်းက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့်

ဆိုသော် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို ဆက်လက်ဆင်နွှဲရေးပင်ဖြစ် သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ခေါင်းဆောင်မှုကျဆင်း နေရာမှ လမ်းစဉ်သစ်ကိုဖော်ထုတ်

နိုင်သောကြောင့် အသက်ရှူချောင်သွားရသည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် မြန်မာပြည်သည် အနှစ်သာရအားဖြင့် ကိုလိုနီတစ်ပိုင်း တိုင်းပြည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပါတီ၏တော်လှန်ရေးသည်

နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်သော၊ ပဒေသရာဇ်ဆန့်ကျင်သော တော်လှန်ရေးဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေးဖြစ်ကြောင်း၊

တော်လှန်ရေးအစိုးရသည် ဓနရှင်ကြီးနှင့်မြေရှင်တို့၏ အစိုးရဖြစ်၍ တိုက်ဖျက်ပစ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြ ထားသည်။

ဥပဒေတွင်းဝင်ရေးကို တိုက်ဖျက်ပစ်ရမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ၏ ရည်မှန်းချက်သည် အာဏာသိမ်းရေးဖြစ်၍ လက်ငင်းရည်ရွယ်ချက်သည်

မိမိ၏တပ်နှင့်လက်နက်၊ အခြေခံဒေသများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သော အခြေအနေတွင် စစ်ရပ်စဲကာ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရေး အတွက်

အကျပ်ကိုင်နိုင်ရန်နှင့် စစ်ရပ်စဲရေးမရက ရေရှည်စစ်ကို အာဏာသိမ်းရေးအတွက် ဆက်လက် ဆင်နွှဲသွားရေးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီ အာဏာသိမ်းခြင်းသည် တိုးတက်သောအာဏာသိမ်းခြင်းမဟုတ်ကြောင်း၊ ဒယိမ်းဒယိုင်ဖြစ်နေသော ဓနရှင်ကြီးအုပ်စုတစ်ခုကို

အခြားဓနရှင်ကြီးအုပ်စုတစ်ခုက ကယ်တင်ခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်သည် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများကို စည်းလုံးညီညွတ်စေပြီး

နယ်ချဲ့ပဒေသရာဇ်စနစ်ကိုဖျက်၍ စစ်မှန်သော ဆိုရှယ်လစ်စနစ်တည်ဆောက်ရန်မဟုတ်ဘဲ ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများကိုဖြိုခွဲပြီး နယ်ချဲ့ပဒေသရာဇ်စနစ်နှင့်

စေ့စပ်ကာ ဓနရှင်ဖွံ့ဖြိုးရေးလမ်းကြောင်းအတိုင်း ပြည်သူများကိုလိုက်ခိုင်းမည့်လမ်းစဉ်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် လည်း မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍

တောတွင်းကွန်မြူနစ်ခေါင်းဆောင်တို့က သဘောထား ချမှတ်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးအစိုးရသည် ယေဘုယျအားဖြင့် တိုးတက်သောနိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီ ကို ကျင့်သုံးဦးမည်ဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းရေးတွင် ယေဘုယျအားဖြင့်

ဖောက်ပြန်သည့်အတွက် ဦးတည် ဆန့်ကျင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ထားပေသည်။

ယနေ့ ရင်ဆိုင်နေရသော ပြဿနာအရပ်ရပ်၏ အဓိကသော့ချက်သည် အစိုးရနှင့်လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ၊ ဒီမိုကရေစီကျကျ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး စေ့စပ်ပြီး

ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးဖြစ်ကြောင်း။ ပြည်တွင်း စစ်ရပ်စဲရေးအတွက် အခြေခံမှာ-

(က) အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူနေရေးဝါဒ ပြတ်သားစွာကျင့်သုံးရေး၊

(ခ) ငါ့မင်း၊ ငါ့ချင်း အုပ်စိုးမှုစနစ်နေရာ၌ ဒီမိုကရေစီကျသော အုပ်ချုပ်မှုစနစ်အဖြစ် ပြောင်းလဲရေး၊ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီအခွင့် အရေးများ ပြန်လည်ပေးအပ်ရေး၊

နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသမားများ ပြန်လည်လွှတ်ပေးရေး၊

(ဂ) ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်ဒီမိုကရေစီပါတီများ တရားဝင်တည်ရှိမှုနှင့် လုပ်ကိုင်ခွင့်ရရေး၊

(ဃ) တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု အခွင့်အရေးများ အာမခံရေးတို့ ဖြစ်သည်။

ယင်းသို့သော အခြေခံမူများအပေါ်၌ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးစေ့စပ်ပြီး ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရန် တောင်းဆို တိုက်ပွဲဝင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့်လည်း ဖော်ပြထား လေသည်။

လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲနည်းပရိယာယ်နှင့်တော်လှန် သောငြိမ်းချမ်းရေးနည်းပရိယာယ်ကို ပေါင်းစပ်သွား မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥပဒေတွင်း၌ ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှု

ပေါ်လာအောင်ကြိုးစား၍ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးလမ်း ပေါ်ရောက်အောင် ကြိုးစားမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့်လည်း ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်တွင် ဖော်ပြ

ထားသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟို ကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ငြိမ်းချမ်းရေး နည်းဖြင့် အာဏာယူမည့်လမ်းစဉ်ကို အတိအလင်း

စွန့်လွှတ်ထားသည်။ ၅၅ လမ်းစဉ်ကိုလည်း ပြောင်းလဲ ထားသည်။ ဗဟိုကော်မတီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေးအစိုးရအား

ဦးတည်ရန်သူအဖြစ် ဆက်လက်တိုက်ခိုက်သွားရမည် ဖြစ်သည်။ မြေအောက်တွင်လှုပ်ရှားတိုက်ခိုက်သွားရန် သာမကဘဲ မြေပေါ်တွင်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှု

အသွင်ဖြင့် အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ဆူပူရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ မြေပေါ်ကလာပ် စည်းဝင်များသည် ကျောင်းသား၊ အလုပ်သမားစသော

မြို့နေလူတန်းစားများအတွင်းသို့ လျှို့ဝှက်ထိုးဖောက် စည်းရုံး၍ ဆူပူအုံကြွရေးကိုလှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးပိုင်းတွင် ဖြူးချောင်းဖျားဒေသ၌ ငါးခရိုင် ကွန်ဖရင့်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ငါးခရိုင်ကွန်ဖရင့်က အနောက်တိုင်းနှင့်

အောက်ဗမာပြည်တိုင်းကို ပူးပေါင်း ၍ ပဲခူးရိုးမတိုင်းအဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းကာ ဗဟိုမှ တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲခဲ့သည်။ ပါတီဗဟိုသည် ပဲခူးရိုးမ အား

ပစ္စည်းမဲ့တော်လှန်ရေးအောင်ပွဲ၏အဆုံးအဖြတ် ပြုရာ ခိုင်မာတောင့်တင်းသောအခြေခံဒေသ၊ ရန်သူ တကာကို မြေမြုပ်၍သင်္ဂြိုဟ်မည့်သင်္ချိုင်း သို့မဟုတ်၊

အောင်မြေ အဖြစ်သတ်မှတ်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ လက်အောက်ခံကွန်မြူနစ်များအား ပဲခူးရိုးမတွင် အခြေစိုက်၍ ကွပ်ကဲခဲ့သည်။

ကေအင်န်ယူအဖွဲ့သည် လွတ်လပ်ရေးမရခင်က ပင် ကရင်ပြည်နယ်ရရှိရေး၊ ကရင်ပြည်နယ်ခွဲထွက်ရေး တို့ကို တောင်းဆိုလှုပ်ရှားရာမှ ကရင်လက်နက်ကိုင်တပ်

များဖြစ်သည့် ကရင်သေနတ်ကိုင်တပ်ရင်းများ၊ ကရင် စစ်ရဲများနှင့် ကေအင်န်ဒီအိုတပ်ဖွဲ့များကို ပုန်ကန်ဆူပူ ရန် အစဉ်တစိုက်သွေးထိုးပေးခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး

ရရှိပြီးနောက်တွင် ကေအင်န်ယူအဖွဲ့သည် လက်နက် ကိုင်ပုန်ကန်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ကရင် သေနတ်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများသည် တစ်ချိန်တည်း၊

တစ်ပြိုင်တည်း၊ တညီတညွတ်တည်း ပုန်ကန်ထကြွခဲ့ ခြင်းမရှိကြပေ။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃ ရက်တွင် ကရင်စစ်ရဲများက စတင်ပစ်ခတ်၍ သထုံမြို့အုပ်ချုပ်

ရေးအာဏာကိုသိမ်းယူကြသည်။ ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက် တွင် သထုံမြို့ပေါ်ရှိ ကေအင်န်ယူခေါင်းဆောင်များ၊ ကေအင်န်ဒီအိုတပ်ဖွဲ့များနှင့် အမ်းပုလိပ် (Arm Police)

များ ပူးပေါင်း၍ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်း ကာ သထုံခရိုင်ကို စတင်သိမ်းပိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂ဝ ရက်တွင် သထုံခရိုင်တစ်ခုလုံး ကို

ကေအင်န်ဒီအိုများ လက်အောက်သို့ကျဆင်းပြီး ကော်သူးလေအစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ မအူပင် တွင်လည်း ကေအင်န်ဒီအိုများက ငွေတိုက်ကိုဖောက်၍

လုယက်ကြသည်။

ကေအင်န်ယူအဖွဲ့သည် ကရင်လက်နက်ကိုင်တို့၏ အာဏာဖီဆန်မှုများ၊ ပုန်ကန်မှုများ နေရာအနှံ့အပြား တွင် ပေါ်ပေါက်လာသော်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေး

ကြွေးကြော်သံဖြင့် အစိုးရကိုချွေးသိပ်ထားခဲ့သည်။ တစ်ဖက်က အစိုးရနှင့်စေ့စပ်၍ အရေးဆိုနေချိန်တွင် ကရင်တော်လှန်ရေးကျယ်ပြန့်ရန် တစ်ဖက်ကကြိုးစား

စည်းရုံးခဲ့သည်။ အနောက်နိုင်ငံသားများထံမှ လက်နက် ခဲယမ်း အကူအညီရရှိရေးကိုလည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် တောင်ငူ၊ ဖြူး၊

ထန်းတပင်နှင့်အင်းစိန်တို့တွင် လက်နက်ကိုင်တော်လှန် ပုန်ကန်မှုများ ပေါ်ပေါက်လာပြီး ကရင်လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းမှု အတိအလင်းပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ကေအင်န်ယူတို့၏လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှု သည် စတင်သောင်းကျန်းဆူပူချိန်၌ စစ်ရေးဝါဒ သက်သက်ဖြစ်သည်။ ကရင်လက်နက်ကိုင်တပ်များမှာ

အင်အားတောင့်တင်းသောကြောင့် မန္တလေး၊ မေမြို့၊ မိတ္ထီလာ၊ တောင်ငူ၊ ဖြူး၊ အင်းစိန်၊ သထုံနှင့် မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်ဒေသရှိ မြို့၊ ရွာအများအပြားကို သိမ်းပိုက်ထား

နိုင်ခဲ့ကြသည်။

တပ်မတော်က ထိုးစစ်များဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းသောအခါ သိမ်းပိုက်ထားသည့် မြို့၊ ရွာများကို လက်လွှတ်လိုက်ကြရသည်။ ကေအင်န်ယူခေါင်းဆောင်များ

သည် ၁၉၅၂ ခုနှစ်မှစ၍ စစ်ရေး ဝါဒကို အပြစ်မြင်လာပြီး လက်ဝဲယိမ်းသော နိုင်ငံရေး လမ်းစဉ်ကို ပြောင်းလဲရန်ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉ ရက်

တွင် မြောင်းမြခရိုင်၊ ဝါးခယ်မ မြို့နယ်၊ ပရိုက်သောင်တန်းရွာအနီး၌ ကျင်းပသော ဝိန့်ထောင်ကွန်ဖရင့်သည် ကရင်တော်လှန်ရေး အတွက် ပါတီ၊ တပ်မတော်

နှင့်တပ်ပေါင်းစုရှိရမည်ဟု ဆုံးဖြတ် ကာ ကျဉ်းမြောင်းသောလူမျိုးရေးဝါဒကိုအခြေခံသည့် စစ်ရေးသက်သက်လမ်းစဉ်ဖြစ်သော ပထမလမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်၍

မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကိုလက်ခံသော ဒုတိယ လမ်းစဉ်သို့ ပြောင်းလဲလိုက်သည်။

သို့သော် ကရင်သောင်းကျန်းသူအားလုံးက လက်ဝဲဝါဒကို လက်မခံခဲ့ကြပေ။ အထူးသဖြင့် အရှေ့ ကော်သူးလေခေါ် စစ်တောင်းမြစ် အရှေ့ဘက်ကမ်း

သံလွင်မြစ်ဝှမ်းဒေသမှ ကေအင်န်ဒီအိုများသည် စစ်ရေး ဝါဒသက်သက်နှင့် ကျဉ်းမြောင်းသော လူမျိုးရေးဝါဒကို သာ စွဲကိုင်ထားလိုကြသည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ကေအင်န်ယူပါတီ၊ ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီနှင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီတို့ ပူးပေါင်း၍ ဒီမိုကရက်တစ်လူမျိုးစုများ ညီညွတ်ရေး

တပ်ဦးကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။

ကေအင်န်ယူအတွင်း၌ ကား လက်ဝဲဝါဒ၊ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ မှိုင်းမိနေသော မန်းဘဇံအုပ်စုနှင့် ကရင်လူမျိုးရေးအုပ်စုဖြစ်သည့် ကော်ကဆာစောဟန်တာသာမွှေး

အုပ်စုတို့ ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်လျက်ရှိသည်။ မန်းဘဇံနှင့် ကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေး၏ ပဋိပက္ခကို ကျော်မြသန်းက ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးလျက်ရှိသည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၇ ရက်တွင် ကေအင်(န်)ယူ ပါတီသည် ရွှေကျင်မြို့နယ်၌ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ၊

ချင်းအမျိုးသားဦးစီးအဖွဲ့တို့နှင့်ပူးပေါင်းကာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ မဒညတမှာ အဓိကအားဖြင့်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူပါတီတို့ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး လွှမ်းမိုးရန်ကြိုးစားကြခြင်းသာဖြစ် သည်။ ချင်းအမျိုးသားဦးစီးအဖွဲ့သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူ

နစ်ပါတီက ပါတီတွင်းရှိ မြေပြန့်ချင်းများကိုစုစည်း၍ မဒညတတွင် အင်အားကောင်းစေရန် ဖန်တီးဖွဲ့စည်း ထားသည့် အဖွဲ့အစည်းသာဖြစ်သည်။ ကရင်နီ

အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီနှင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ တို့မှာမူ ကေအင်န်ယူပါတီ၏ ဩဇာခံခါးပိုက်ဆောင် တပ်ဖွဲ့များသာဖြစ်သည်။ သို့သော် မဒညတသည် ထိထိ

ရောက်ရောက်လှုပ်ရှားနိုင်ခြင်းမရှိပေ။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဒေသတွင်သာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက လွှမ်းမိုးသွား နိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် ကေအင်န်ယူပါတီသည် ပထမအကြိမ်ပါတီညီလာခံကိုကျင်းပပြီး ကေအင်န်ယူ ပါတီကို ကရင်တော်လှန်ရေး၏ ရှေ့ဆောင်ပါတီအဖြစ်

သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ကရင်သောင်းကျန်းသူ များအတွင်း၌ အဖွဲ့အစည်း ၄ ခု ကွဲပြားလျက်ရှိရာ ယင်းတို့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

၁။ ကေအင်န်ယူပါတီ (K.N.U.P) ကော်သူးလေ အမျိုးသားပေါင်းစုံ ညီညွတ်ရေးပါတီ။

၂။ ကေအာရ်စီ (K.R.C) ကရင်တော်လှန်ရေး ကောင်စီ။

၃။ ကေအင်န်ယူ (K.N.U) ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး။

၄။ ကေပီအယ်လ်အေ (K.P.L.A) ကရင်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်။

ကရင်မြေအောက်အဖွဲ့မှာ အောက်ဖော်ပြပါ အတိုင်း အဖွဲ့လေးဖွဲ့ကွဲလျက်ရှိပြီး သီးခြား ခေါင်းဆောင်များဖြင့် သူတစ်လူ ငါတစ်မင်း ဆူပူ

သောင်းကျန်းနေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ကရင်မြေအောက် သောင်းကျန်းမှုအတွင်း လက်ဝဲ/လက်ယာ နိုင်ငံရေး အတွေးအခေါ် အငြင်းပွားမှုပဋိပက္ခသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် အတိအလင်းပေါ်လာ

ခြင်းဖြစ်သည်။ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့်လမ်းစဉ်ကို ကူးယူအတုခိုး၍ အောက်ပါ အတိုင်းဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့

(က) မုဆိုးကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေး ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) မန်းဘဇံ (ခ) မန်းစိုးကမော့ အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) ဆရာသာမြိုင်(ခ) မန်းရှဖလေ့ အဖွဲ့ဝင်

(ဃ) စောမင်းမောင် (ကော်သူးလေဗိုလ်ချုပ်) အဖွဲ့ဝင်

(င) စောကော်ထူး(ခ) ကျော်မြသန်း အဖွဲ့ဝင်

ဗဟိုကော်မတီ

(က) မုဆိုးကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေး ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) မန်းဘဇံ(ခ) မန်းစိုးကမော့ အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) ဆရာသာမြိုင်(ခ) မန်းရှဖလေ့ အဖွဲ့ဝင်

(ဃ) စောမင်းမောင် (ကော်သူးလေဗိုလ်ချုပ်) အဖွဲ့ဝင်

(င) စောကော်ထူး(ခ) ကျော်မြသန်း အဖွဲ့ဝင်

(စ) စကောလယ်တော(ခ) ဆရာကော်ရေး အဖွဲ့ဝင်

(ဆ) ဆရာစိန်ဟန်(ခ) မန်းဖန်းထန်(ခ) မန်းမနိတ် အဖွဲ့ဝင်

(ဇ) မန်းသိမ်းမောင်(ခ) မန်းသိန်း အဖွဲ့ဝင်

(ဈ) စောမြမောင်(ခ) မန်းသုမနုတ် အဖွဲ့ဝင်

(ည) ဗိုလ်တင်ဦး(ခ) ကာအဲ အဖွဲ့ဝင်

(ဋ) စောအုံးဖေ အဖွဲ့ဝင်

(ဌ) စောဝေသော အဖွဲ့ဝင်

အရန်ဗဟိုကော်မတီ

(က) ဘော်လဒွင်

(ခ) ကျင်ဖေ

(ဂ) ရွှေလေး

(ဃ) မြရင်

(င) စံလင်း

(စ) အေးဟန်

(ဆ) မန်းလာဖန်(ခ) ကျော်သောင်း ( ခုနစ်ခရိုင်ဥက္ကဋ္ဌ )

(ဇ) မောင်မောင်

(ဈ) သန်းအောင်

(ည) ထရူးမင်း

(ဋ) အက်ဒဝပ်

(ဌ) ကြည်လင်

(ဍ) ကျော်သောင်း(မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် နိုင်ငံရေးမှူး)

ကော်သူးလေအမျိုးသားပေါင်းစုံ ညီညွတ်ရေးပါတီ (ကေအင်န်ယူပီ)

(က) မုဆိုးကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေး ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) မန်းဘဇံ(ခ) မန်းစိုးကမော့ အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) စောမင်းမောင် (ကော်သူးလေဗိုလ်ချုပ်) စစ်ဦးစီးချုပ်

(ဃ) စောကော်ထူး(ခ) ကျော်မြသန်း ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ်

(င) ဆရာသာမြိုင်(ခ)မန်းရှဖလေ့ လယ်ယာမြေ

(စ) စကောလယ်တော(ခ) ဆရာကော်ရေး လူမျိုးစု

(ဆ) ဆရာစိန်ဟန်(ခ) မန်းဖန်းထန်(ခ) မန်းမနိတ် (မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း) ကော်မတီ

(ဇ) မန်းသိမ်းမောင်(ခ) မန်းသိန်း (အရှေ့တိုင်းဥက္ကဋ္ဌ) ကော်မတီ

(ဈ) စောဝေသော ကော်မတီ

(ည) စောအုံးဖေ (အရှေ့တိုင်းဦးစီး) ကော်မတီ

(ဋ) ဗိုလ်တင်ဦး(ခ) တာအဲ ကော်မတီ

(ဌ) ဖရယ်ဒီ ရုံးအုပ်

အရှေ့တိုင်းပါတီကလာပ်စည်း

(က) မန်းသိမ်းမောင်(ခ) မန်းသိန်း ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) ထီးမူး(ခ) ဆရာမားရား အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) စောအုံးဖေ အမှုဆောင်

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းပါတီကလာပ်စည်း

(က) ဆရာစိန်ဟန်(ခ) မန်းဖန်းထန် ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) ဦးအက်ဒဝပ် အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) မြမောင် အမှုဆောင်

(ဃ) ဘော်လဒွင် အမှုဆောင်

(င) ကျင်ဖေ အမှုဆောင်

(စ) အက်စ်စံသိန်း အမှုဆောင်

(ဆ) ကျော်သောင်း အမှုဆောင်

ပဲခူးရိုးမတိုင်းပါတီကလာပ်စည်း

(က) ဗိုလ်တင်ဦး(ခ) တာအဲ ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) အေးဟန် အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) လှမောင် အမှုဆောင်

(ဃ) ကြည်လင် အမှုဆောင်

ကရင်သောင်းကျန်းသူများအနေနှင့် အဓိက လှုပ်ရှားနေသော နယ်မြေကြီးသုံးခုမှာ ပဲခူးရိုးမတိုင်း၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းနှင့် အရှေ့တိုင်းတို့ဖြစ်သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် တိုင်းသုံးခုအတွင်း တပ်တွင်း ပါတီကလာပ်စည်းခေါင်းဆောင်များအဖြစ်ဖြင့် စောအုံးဖေကို အရှေ့တိုင်းတွင်လည်းကောင်း၊

မြမောင် ကို မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတွင်လည်းကောင်း၊ လှမောင်ကို ပဲခူးရိုးမတိုင်းတွင်လည်းကောင်း အသီးသီးတာဝန်ပေး ထားသည်။

ကေအာရ်စီ(ကရင်တော်လှန်ရေးကောင်စီ) အဖွဲ့ဝင်များ

(က) မုဆိုးကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေး သမ္မတ

(ခ) မန်းဘဇံ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ

(ဂ) စကောလယ်တော အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်

(ဃ) စောဝေသော ပြည်ထဲရေးဌာန

(င) ဘထွန်း ပညာပေးဌာန

(စ) ဘိုးသော တရားရေးဌာန

(ဆ) ဒေါက်တာ ဘထရန် ကျန်းမာရေးဌာန

(ဇ) မေဂျာသောရီ ဘဏ္ဍာရေးဌာန

(ဈ) သာဒင်ကြီး စည်းရုံးရေးမှူး

(ည) စကောဝါဒိုး အဖွဲ့ဝင်

(ဋ) ဝါရီကျော် အဖွဲ့ဝင်

(ဌ) စမောကွီ အဖွဲ့ဝင်

(ဍ) မန်းသိမ်းမောင်(ခ) မန်းသိန်း အဖွဲ့ဝင်

(ဎ) ဖဒိုမာဝေတူးမို အဖွဲ့ဝင်

ထို့အပြင် တိုင်းနိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းပြီး မန်းသိမ်းမောင်(ခ) မန်းသိန်းက သဘာပတိ အဖြစ်ဆောင်ရွက်ပြီး စောအုန်းဖေညွန့်က တွဲဖက်

အတွင်းရေးမှူးအဖြစ်ဆောင်ရွက်သည်။ ရှမ်းမောင်၊ ဗိုလ်နန္ဒ၊ ထော့မဲ့ပါ(ခ) အောင်စိန်၊ မိုးဇက်ညို၊ ဆရာ သာအေး၊ ဂျော်နီ၊ ရီမင်းဘား၊ ဘိုးထူး၊ ထီးမူ၊ စိန်ဘီး၊

ကလူပေါ့နှင့်စိန်ခေတို့ကအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ဆောင်ရွက် သည်။

အက်စ်အိပ်ခ်ျကြူ(ခေါ်) အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာပိုင် အဖွဲ့တွင် ဗိုလ်ချုပ်စောမင်းမောင်က စစ်ဦးစီးဗိုလ်ချုပ်၊ စစ်သေနာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်

စောကော်ထူး(ခ) ကျော်မြသန်းက စစ်ဦးစီးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး ဗိုလ်မှူးကြီးအေတီမော်သေးက စစ်ဆင်ရေးမှူးဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မှူးကြီးဘသန်းက စစ်ရေးနှင့်

စစ်ထောက်ချုပ်၊ လွယ်တော်(ခ) ဗိုလ်မှူးကြီးမြသန်းက ထောက်လှမ်းရေးချုပ်၊ ဗိုလ်မှူးကြီးထွန်းသာက ဆက်သွယ်ရေးအရာရှိချုပ်၊ ဗိုလ်မှူးရစ်ချတ်နှင့် ဗိုလ်မှူး

အဲလ်ဘတ်က ကိုယ်ရံတော်၊ ဗိုလ်မှူးဘခင်က ဓာတ် သတ္တုတာဝန်ခံ စသည်ဖြင့် တာဝန်များသတ်မှတ်ခွဲဝေ ပေးထားသည်။

ပဲခူးရိုးမတိုင်းနှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းသည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် နီးစပ်သည့်အလျောက် လက်ဝဲဝါဒကိုလက်ခံသူ များပြားလာပြီး အရှေ့တိုင်း တွင်မူ

စစ်ရေးဝါဒီတို့က အများစုဖြစ်ခဲ့သည်။ အရှေ့ တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သည် စစ်ရေးအင်အား ကောင်းမွန် သဖြင့် ကေအင်န်ယူပီနိုင်ငံရေးအုပ်စုအား စင်ပြိုင်

ဆက်ဆံနိုင်သည့် အဆင့်တွင်ရှိနေသည်။

အရှေ့တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ဂျီအိပ်ခ်ျကြူ)

(က) ဗိုလ်မှူးချုပ် စောအုံးဖေ တိုင်းမှူး

(ခ) ဗိုလ်မှူးကြီး ဘာဆက် ဌာနချုပ်မှူး

(ဂ) ဗိုလ်မှူးကြီး တာနာမူး စစ်ဆင်ရေးမှူး

(ဃ) ဗိုလ်မှူးကြီး စကော့ဒိုး လေ့ကျင့်ရေးနှင့် စီမံညွန်ကြားရေးမှူး

(င) ဗိုလ်မှူးလှထွန်း စစ်ဌာနချုပ်အဖွဲ့ဝင်

(စ) ဗိုလ်ကြီးဘခင် ဆက်သွယ်ရေး

(ဆ) ဗိုလ်သော်နော် ဌာနချုပ် (ကာကွယ်ရေး)

(ဇ) ဗိုလ်ဒိုးဒီ ဌာနချုပ် (ကာကွယ်ရေး)

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု အောက်တွင် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကို လက်ခံသော ကေအင်န်ယူပီပါတီ (K.N.U.P) အုပ်စု၏ အဓိက

ခေါင်းဆောင်မှုမှာ မန်းဘဇံ၏လက်တွင်ရှိနေသည်။ မန်းဘဇံသည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နှင့်ပဲခူးရိုးမတွင် လှုပ်ရှား နေရာမှ တစ်ခါတစ်ရံသာ အရှေ့တိုင်းသို့ကူး

လာလေ့ ရှိသည်။

လက်ဝဲအယူဝါဒကို လက်မခံသော လူမျိုးရေး၊ စစ်ရေးအုပ်စုကိုခေါင်းဆောင်သူမှာ စောဟန်တာသာမွှေးဖြစ်သည်။ ကေအင်န်ယူအတွင်း အဓိက ပဋိပက္ခမှာ

ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို လက်ခံသောအုပ်စုနှင့် လက်မခံသောအုပ်စုတို့၏ အငြင်းပွားမှုပင်ဖြစ်သည်။ စောဟန်တာသာမွှေးနှင့် မန်းဘဇံတို့သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ

ရင်းနှီးသဖြင့် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းဆောင်ရွက် နေကြသော်လည်း အောက်ခြေတွင် လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်လုနီးပါး အခြေအနေသို့ရောက်ရှိလာကြ သည်။

စစ်တောင်းမြစ်နှင့်သံလွင်မြစ်အကြားတွင် တပ်မဟာမှူး လင်းထင်(ခေါ်)ငန်းနက်၏ တပ်မဟာ (၅)ကြီးစိုးလျက်ရှိရာ လင်းထင်သည် စောဟန်တာ သာမွှေးကို

ထောက်ခံခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လင်းထင်သည် မဒညတအသွင်ဖြင့် စစ်တောင်းမြစ်ကို ဖြတ်ကူး၍ သထုံခရိုင်ကော်မတီတည်ဆောက်ရန် ကြိုးစားလာသော

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်များကို သတ်ဖြတ်သုတ်သင် ပစ်ခဲ့သည်။

စောဟန်တာသာမွှေးနှင့် မန်းဘဇံတို့၏ ပဋိပက္ခ မှာ စေ့စပ်၍မရနိုင်တော့ပေ။ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၂ ခုနှစ် အကုန် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ကဆောဝါးကွန်ဂရက်ကို

ခေါ်ယူခဲ့ရသည်။ ကဆောဝါးကွန်ဂရက်တွင် မုဆိုး ကော်ကဆာစောဟန်တာသာမွှေး ခေါင်းဆောင်သော ကေအာရ်စီအဖွဲ့သည် ကေအင်(န်)ယူပါတီမှ အတိ

အလင်းခွဲထွက်လိုက်လေသည်။

ဦးစိန္တာခေါင်းဆောင်သော ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေး ပါတီ(ပီအယ်လ်ပီ) သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် လက်နက်ချ အလင်းဝင်ခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုသမိုင်း

အပိုင်း(၂)တွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီးလေပြီ။ ရခိုင်ခေါင်းဆောင် ကျော်ဇံရွှီးသည် ဦးစိန္တာ၏တပည့်အရင်းဖြစ်ပြီး နယ်ချဲ့ ဆန့်ကျင်ရေး၊ ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့်လွတ်လပ်ရေး

တိုက်ပွဲကာလများတွင် ဦးပညာသီဟ၊ ဦးစိန္တာ၊ ဗုံပေါက်သာကျော်၊ ဦးညိုထွန်း စသော ရခိုင်နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသည်။ ၁၉၅၈

ခုနှစ်၊ ဦးစိန္တာ၏ပီအယ်လ်ပီ အလင်းမဝင်မီ တစ်လ၊ နှစ်လခန့်အလိုတွင် ကျော်ဇံရွှီးနှင့် အချို့သည် အလံနီပါတီသို့ ကူးပြောင်းသွားသည်။ ယခင်ကူးပြောင်း

ပြီးသူများနှင့် ပူးပေါင်းလျှင် အလံနီပါတီအတွင်း၌ ကျော်ဇံရွှီးနှင့်အင်အား ၃ဝ ခန့်ရှိနေသည်။

ကျော်ဇံရွှီးတို့လူစု အလံနီပါတီသို့ကူးပြောင်း ပြီးနောက် ရခိုင်ပြည်အလံနီပါတီကို ခေါင်းဆောင်နေ သည့် ကိုဒွေးအား အောက်လက်ငယ်သားများက

ဝေဖန်လာကြသည်။ ကိုဒွေးသည် မိမိလျှို့ဝှက်တည်းခိုနေသောအိမ်မှ အိမ်ရှင်ကိုစိန်၏ဇနီး မမိုးသူနှင့် လူမှုရေးဖောက်ပြားမှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ မမိုးသူသည်

ကိုစိန်၏နေအိမ်မှဆင်းသွားပြီး ကျီးကန်းအောင်ဆိုသူ နှင့်ညားပြန်သည်။ ကိုဒွေးက မမိုးသူကို ကျီးကန်းအောင် ထံမှ ပြန်လည်လုယူခဲ့သည်။ ယင်းဖြစ်ရပ်များကို

ရခိုင် အလံနီများက မနှစ်မြို့ကြပေ။ ထို့အပြင် ကိုဒွေးနှင့် ကျော်ဇံရွှီးမှာ ယခင်ကတည်းက အကျိတ်အခဲရှိခဲ့ဖူးသူ များလည်း ဖြစ်နေသည်။ ကျော်ဇံရွှီးသည်

ဦးစိန္တာ၏ ပါတီတွင်းရှိစဉ်က အလံနီပါတီသို့ကူးပြောင်းလိုကြောင်း စာရေးဆက်သွယ်ခဲ့ဖူးသည်။

ယင်းစာကို ကိုဒွေးက လေးပါတီဆွေးနွေးပွဲ (အလံနီ၊ အလံဖြူ၊ ပြည်သူ့ရဲဘော်၊ ဦးစိန္တာ) တွင် တင်ပြရာ ယင်းကိစ္စသည် ဦးစိန္တာက ကျော်ဇံရွှီးကို

သတ်အောင်လုပ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရခိုင်အလံနီများက ယူဆခဲ့ကြသည်။ ရခိုင်အလံနီများသည် ကိုဒွေးကို မကျေနပ်ကြောင်း အလံနီဌာနချုပ်သို့ စာတင် ကြရာ

၁၉၅၉၊ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်အတွင်း ယင်းစာများ ဌာနချုပ်သို့ ရောက်လာကြသည်။

ယင်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ သခင်စိုးက ရခိုင်ပြည် ပါတီကို ပြန်လည်စည်းရုံးရန်အတွက် အလံနီဌာနချုပ် တွင် ရောက်နေသော ရခိုင်အမျိုးသားများကို စုံစမ်းရေး

ကော်မရှင်ဖွဲ့ပေး၍ ရခိုင်ဒေသသို့ပြန်လွှတ်လိုက်သည်။ ယင်းစုံစမ်းရေးကော်မရှင်တွင် ရဲနီသာဇန်၊ ရဲနီဘိုးစိန်၊ ရဲနီရဲသိမ်း၊ ရဲနီစံသာထွန်းတို့ ပါဝင်ပြီး ရခိုင်ဒေသမှ

ဦးကျော်သာ၊ ဦးဘိုးတင်(သံတွဲ) တို့ကိုလည်း ထည့်သွင်း ဖွဲ့စည်းထားသည်။

ရခိုင်ပြည်စုံစမ်းရေးကော်မရှင်သည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ပထမပတ်တွင် စေတုတ္တရာ မြို့နယ်မှ ရခိုင်သို့ စတင်ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ကော်မရှင်

ဖွဲ့စည်းရခြင်းအကြောင်းနှင့် လုပ်ဆောင်ရန်အသေးစိတ် ညွှန်ကြားချက်များလည်း တစ်ပါတည်းပါဝင်သည်။ ညွှန်ကြားချက်တစ်ရပ်တွင် 'ရဲနီဒွေးခေါင်းဆောင်သော

ရခိုင်ပြည်ပါတီသည် သူခိုးတွေအဝေမတည့်သော မီးဖိုချောင်နှင့်တူသည်။ ပါတီနှင့်တပ်မတော် တည်ဆောက်ရေး၊ ဘဏ္ဍာတော်သုံးစွဲရေးတို့တွင် ဌာန

ချုပ်အမိန့်မရဘဲလုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိ' ဟူသောအချက်များ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် စုံစမ်းရေးကော်မရှင်ရောက်ရှိပြီး ရက် ၂ဝ ကြာပါက ကျော်ဇံရွှီးကို ရခိုင်ပြည်မှ

ဌာနချုပ် သို့ပြန်လွှတ်ရန်လည်း ညွှန်ကြားလိုက်သည်။ ကျော်ဇံရွှီး သည် ရခိုင်တွင် မည်သည့်တာဝန်မျှမရှိဟုဆိုသည်။ စင်စစ်ကျော်ဇံရွှီးအား ရခိုင်တွင်ထားပါက

စုံစမ်းရေး ကော်မရှင်၏လုပ်ငန်းများကို ဖျက်ဆီးလိမ့်မည်ဟု ထင်မြင်သောကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။

အလံနီဌာနချုပ်၏ ညွှန်ကြားချက်အရ ကျော်ဇံရွှီး တို့အဖွဲ့သည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ဌာနချုပ်သို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။ ကျော်ဇံရွှီးနှင့်အတူ

ဇနီးဖြစ်သူ မခင်ပု၊ မောင်မဲ၊ ကောက်ရ၊ ထွန်းလင်းနှင့် ချင်းအမျိုးသမီး မလှစိန်တို့ပါဝင်လာသည်။ အလံနီ ဌာနချုပ်သည် ကျော်ဇံရွှီးအား ခရိုင်ကော်မတီအဆင့်မှ

ဗဟိုကော်မတီစည်းရုံးရေးမှူးအဆင့်သို့ တိုးမြှင့်ပေး ကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာ၍ ကြိုဆိုလိုက်သည်။ ထို့နောက် ရှင်းလင်းစရာအချက်များရှိသည်ဟု အကြောင်းပြ

ကာ အဆင့်တိုးမြှင့်ခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းလိုက် ကြပြန်သည်။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်ကုန်ခါနီးတွင် အလံနီ ဌာနချုပ်သည် တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များကြောင့် ရခိုင် ပြည်နယ်သို့

ပြောင်းရွှေ့ရလေရာ ဌာနချုပ်နှင့်အတူ ကျော်ဇံရွှီး၊ ဇနီးဖြစ်သူ မခင်ပု(ကိုယ်ဝန်နှင့်)၊ ကောက်ရ၊ ထွန်းလင်းတို့ပါဝင်သည်။ မောင်မဲနှင့် မလှစိန်က ရခိုင်

ပြည်ပြန်လိုကြောင်းတင်ပြရာ စိတ်မချသဖြင့် ဆိတ်ဖြူ၊ ဆောနယ်သို့ပို့လိုက်သည်။ မောင်မဲသည် ၁၉၆၁ ခုနှစ် တွင် တပ်မတော်နှင့်တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး သေဆုံးသွားရသည်။

အလံနီဌာနချုပ်နှင့်ကျော်ဇံရွှီးတို့၏ပဋိပက္ခမှာ တဖြည်းဖြည်းကြီးထွား၍လာသည်။ ကျော်ဇံရွှီးသည် မလိုအပ်ဘဲ အောက်တပ်ဖွဲ့များကို လှုံ့ဆော်ခွဲဖျက်နေ သည်ဟု

ကိုအောင်မြင့်က ဌာနချုပ်၏စေခိုင်းချက်အရ ဝေဖန်ခဲ့သည်။ ရခိုင်ဒေသသို့ အလံနီဌာနချုပ် ရောက်ရှိသောအခါ စုံစမ်းရေးကော်မရှင်သည်လည်း အလိုအလျောက်

ပျက်ပြယ်သွားရတော့သည်။ ဌာနချုပ် သည် စုံစမ်းရေးကိစ္စကို တိုက်ရိုက်ကိုင်တွယ်သည်။ ကျော်ဇံရွှီးအပါအဝင် ရခိုင်ရဲနီများနှင့် ကိုဒွေးအပါ အဝင်

ဌာနချုပ်ကိုယ်စားလှယ်တို့သည် ၁၉၆၁ ခုနှစ် မှစ၍ ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပကြသည်။ သို့သော် ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်သည်အထိ ဆွေးနွေးပွဲများသည် ဆုံးဖြတ်ချက်

တစ်စုံတစ်ရာချမှတ်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ဆွေးနွေးပွဲများကျင်းပနေစဉ်မှာပင် ရခိုင်ရဲနီအချို့ က အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီဌာနချုပ်ကို သပိတ်မှောက် တော့သည်။ စောဦးဆိုသူ ရဲနီက အတူသွားသူ ဘိုးစိန် (ရခိုင်)

အား ဓားနှင့်ခုတ်၍ ငွေလုပြေးမှုလည်း ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ရခိုင်ရဲနီများက ကြီးလှိုင်ဆိုသူ ဗမာရဲနီ၏ လက်နက်ကိုလုယူကြသည်။ ရှော်ချောင်းရွာ မှ

ဗမာရဲနီများဖြစ်သည့် ဝင်းမောင်၊ တင့်အောင်တို့ လည်း လက်နက်များ အလုခံကြရသည်။ ယင်းကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ အလံနီများက ရှော်ချောင်းရွာကို လယ်

မလုပ်ရဟု အမိန့်ထုတ်သည်။ အိမ်လေးအိမ်မှ ပစ္စည်း အားလုံးကိုသိမ်းယူပြီး အိမ်များကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ် သည်။ ဝက်များကိုလည်း သတ်စားလိုက်ကြသည်။

ဖော်ပြပါ သေနတ်လုသည့်ကိစ္စ၊ ရခိုင်ရဲနီများထွက်ပြေး သည့်ကိစ္စများ ဖြစ်ပွားရန်အဓိကလှုံ့ဆော်သူမှာ ကျော်ဇံရွှီးဖြစ်သည်ဟု အလံနီဌာနချုပ်က စွပ်စွဲလိုက် သည်။

ဤအတောအတွင်းမှာပင် ရခိုင်လူမျိုးအောင်ရှိန် ကို ၁၉၅၆ ခုနှစ်က ဌာနချုပ်ကိုစွန့်ခွာထွက်ပြေးဖူး သည်ဟု စွဲချက်တင်ကာ သေဒဏ်ပေး၍ သတ်ဖြတ် လိုက်သည်။

အလံနီပါတီမှထွက်ပြေးသွားသည့် ကုလားအောင်ကို ပြန်လည်ဖမ်းမိရာ သခင်စိုး၏ဇနီး ဖြစ်သူ မငွေစံကအမိန့်ပေး၍ အလံနီများကသတ်ဖြတ် ကြသည်။

ပါတီမှထွက်ပြေးသော ကျော်မင်း(ရခိုင်) ကို ပြန်လည်သိမ်းသွင်းရန် စာရေး၍ခေါ်ပြီး ရောက်ရှိ လာပါက သတ်ပစ်ရန်မငွေစံကပင် အမိန့်ပေးသည်။

ယင်းကိစ္စအားလုံးမှာ သခင်စိုးကတိုက်ရိုက်ကြိုးကိုင် အမိန့်ပေးနေသော လုပ်ငန်းများဖြစ်ကြောင်း ကျော်ဇံရွှီး တို့လူစု ရိပ်မိသိရှိလာသည်။

မငွေစံသည် ကျော်ဇံရွှီးတို့နှင့်အတူ ဖဒူကျွန်းသို့ စည်းရုံးရေးဆင်းသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၅ ရက် တွင် စတာလင်ကျဆုံးသည့် အထိမ်းအမှတ်ပွဲအပြီး

သုံးရက်အကြာ မတ်လ ၈ ရက်တွင် တပ်မတော် စစ်ကြောင်းများက ဖဒူကျွန်းသို့ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက် တော့သည်။ အလံနီများလည်း ကစဉ့်ကလျားဆုတ်ခွာ

ထွက်ပြေးကြရသည်။ ကျော်ဇံရွှီးနှင့် ရခိုင်အလံနီ ကွန်မြူနစ်များသည် တိုက်ပွဲကြောင့် ရုတ်ရုတ်သဲသဲ ဖြစ်နေသည်ကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ အလံနီပါတီမှ

ခွဲထွက်သွားကြသည်။

ကျော်ဇံရွှီးတို့ခွဲထွက်ပြီးနောက် သုံးရက်အကြာ မတ်လ ၁၁ ရက်ညတွင် ကျော်ဇံရွှီးတို့လူစုကို မငွေစံ ခေါင်းဆောင်သည့်အလံနီများက သေနတ်ဖြင့်လိုက်လံ

ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ရာ ကျော်ဇံရွှီးတို့လူစုလွတ်မြောက် သွားသော်လည်း ရခိုင်လယ်သမားနှစ်ဦးဒဏ်ရာရသွား ရသည်။ သခင်စိုးသည် အလံနီပါတီအတွင်းတွင် ရခိုင်

ကွန်မြူနစ်များအား ပြင်းထန်စွာဖိနှိပ်ခဲ့သော်လည်း ရခိုင်ကွန်မြူနစ်များ ခွဲထွက်သွားသောအခါတွင်ကား မိမိ၏ဌာနချုပ် ရခိုင်တွင်ခိုအောင်းနိုင်ရေး၊ မိမိအင်အား

မလျော့ပါးရေးအတွက် စဉ်းစားမိလာသည်။ ထို့ကြောင့် သခင်စိုးက ရခိုင်ရဲနီများနှင့်ဆက်ဆံရေးမှားယွင်းခဲ့ ကြောင်း ပါတီတွင်းညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြန်ပြီး

ကျော်ဇံရွှီးတို့ထံသို့လည်း အကြောင်းကြားခဲ့သည်။

သခင်စိုးက ဒဏ်ရာရလယ်သမားနှစ်ဦးအတွက် လျော်ကြေးအဖြစ် တစ်ဦးလျှင် ငွေ ၁ဝဝ ကျပ်စီဖြင့် စုစုပေါင်း ၂ဝဝ ကျပ်၊ ကျော်ဇံရွှီး အသုံးပြုရန် မျက်မှန်

တစ်လက်နှင့် ဆန်ညိုရေဒီယိုတစ်လုံးကို လက်ဆောင် အဖြစ် ကျော်ဇံရွှီးထံသို့ ပေးပို့လိုက်သည်။ ယင်းပစ္စည်း များကို ဌာနချုပ်မှ ရခိုင်အလံနီစိန်လှနှင့်မောင်ဦး

တို့ ကို ဆက်သားအဖြစ်စေလွှတ်ပေးပို့စေရာ စိန်လှနှင့် မောင်ဦးသည် ကျော်ဇံရွှီးတို့လူစုနှင့်ပူးပေါင်းသွားတော့ သည်။ ကျော်ဇံရွှီးက ငွေ ၂ဝဝ ကျပ်နှင့်မျက်မှန်

စသည် တို့ကို လက်မခံဘဲပြန်ပို့ပေးလိုက်သည်။ ကျော်ဇံရွှီးနှင့် ဦးကျော်သာတို့က အလံနီပါတီ၏အမှားများကို ဝေဖန် ၍ လက်မှတ်ရေးထိုးပေးပို့ကြသည်။

ကျော်ဇံရွှီးသည် အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ခွဲထွက် ပြီးနောက် ရခိုင်ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဟူ၍ သီးခြား ဂိုဏ်းခွဲ ထူထောင်လိုက်သည်။

ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင်-

(၁) ကျော်ဇံရွှီး

(၂) ဦးကျော်သာ

(၃) မောင်ဟန်

(၄) သာဇန်

(၅) မခင်ပု(ကျော်ဇံရွှီးမိန်းမ) တို့ပါဝင် သည်။ လက်နက်ကိုင်အင်အား ၆ဝ ကျော်ရှိပြီး လူအင်အားမှာ နယ်များအပါအဝင် ၂ဝဝ ခန့်ရှိသည်။

ယင်းတို့၏ဝါဒသဘောထားမှာ အလံနီပါတီ၏ဝါဒ သဘောတရားနှင့်ထပ်တူဟုဆိုသည်။ အမျိုးသားရေး တောင်းဆိုချက်အနေနှင့် (၁) ကိုယ်ပိုင်အမျိုးသား

တပ်မတော်တစ်ရပ်၊ (၂) ကိုယ်ပိုင်အမျိုးသားအစိုးရ တစ်ရပ်၊ (၃) ကိုယ်ပိုင်အမျိုးသားပြည်နယ်တစ်ရပ်ရရှိ ရေးကို တောင်းဆိုသည်။ ရခိုင်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည်

ရခိုင်နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းအားလုံးသို့ ဆက်သွယ် စည်းရုံးလျက်ရှိသည်။ ကျော်ဇံရွှီးသည် ဦးစိန္တာကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ရင်းနှီးသဖြင့် ဦးစိန္တာနှင့် အဆက်

အသွယ်ရအောင်လည်း ကြိုးစားလျက်ရှိသည်။

သခင်စိုးသည် ရခိုင်ကွန်မြူနစ်များအား ပြန်လည် သိမ်းသွင်းရန် အပြင်းအထန်ကြိုးစားနေရသည်။ ကျော်ဇံရွှီးကိုလည်း မကြာခဏပြန်လည်ချော့မော့၍ ခေါ်ယူသည်။

ကျော်ဇံရွှီးက မိမိတစ်ယောက်တည်း ပါတီသို့ ပြန်လာနိုင်သော်လည်း အောက်လက်က မကျေနပ်ကြဟု အကြောင်းပြန်သည်။ မငွေစံတို့လူစု ဖဒူကျွန်းမှအပြန်တွင်

လှေမှောက်၍ လုပ်ကြံရန် ရဲနီ ဟောင်းများကရော ကျေးရွာများကပါ ကြံစည်ခဲ့ ကြောင်း ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မေလကုန်တွင် ဌာနချုပ်သို့ သတင်းပို့သည်။

ကျော်ဇံရွှီးတို့လူစုသည် သခင်စိုးအား ငွေသောင်းနှင့်ချီ၍ ထောက်ပံ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ပါတီတွင် မကျေနပ်သူများက သခင်စိုးနှင့်မငွေစံကို မဝေဖန်ရဲ သဖြင့်

ကျော်ဇံရွှီးမှတစ်ဆင့် ဝေဖန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အပြန်အလှန်ရှင်းပြကြသည်။

သခင်စိုးက ရခိုင်ရဲနီများခွဲထွက်ရသည့်ကိစ္စကို ကိုမြင့်အောင်အပေါ် အပြစ်ပုံချပြန်သည်။ ကျော်ဇံရွှီး က သခင်စိုးမှာသာ တာဝန်ရှိသည်ဟု စွပ်စွဲသည်။ မငွေစံသည်

အစား၏လော်လည်ခြင်း၊ အဝတ်၏ လော်လည်ခြင်းရှိသည်ဟူ၍လည်း ကျော်ဇံရွှီးက ဝေဖန်သည်။ အလံနီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ကျော်ဇံရွှီး

တို့ထံသွားရောက်ဆွေးနွေးသောအခါ

ကျော်ဇံရွှီးတို့က ပူးတွဲ တိုက်ခိုက်ရေး၊ နယ်မြေဖြတ်သန်းသွားလာရေးနှင့် နယ်မြေအတွင်း ခိုလှုံခွင့်တို့ကို သဘောတူလိုက်သည်။ လုံးဝပြန်လည်ပူးပေါင်းရန်ကား

သဘောမတူခဲ့ပေ။

ကျော်ဇံရွှီးတို့လူစုက အလံနီထဲကျန်နေသော ဦးဘိုးတင် (သံတွဲ) ကို ဗမာ့လက်ကိုင်တုတ်ဟု ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန် ခဲ့သည်။

သခင်စိုးသည် ကျော်ဇံရွှီးအား အလံနီပါတီ၏ နာယကကြီးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း မြှောက်ပင့် ၍ ဆွဲဆောင်ခဲ့သေးသည်။ ကျော်ဇံရွှီး၏ရခိုင်ကွန်မြူနစ်

ပါတီသည် အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ဆက်ဆံ ဆက်သွယ်လျက်ရှိသော်လည်း တစ်ပါတီတည်း ပူးပေါင်းရေးကိုမူ ပြန်လည်စဉ်းစားခြင်း မပြုတော့ပေ။

သခင်စိုး၏အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ(ခေါ်) ကွန်မြူနစ် ပါတီ(ဗမာပြည်) သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၂ ခုနှစ် အတွင်း စစ်ရေးရှုံးနိမ့်မှုကြောင့် ရခိုင်ဒေသဘက်သို့

တဖြည်းဖြည်းချဉ်းကပ်ခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် ရခိုင် ကွန်မြူနစ်များနှင့် ပတ်သက်လာရာမှ ပါတီတွင်းတွင် လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းသဖွယ် ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်

ခဲ့ရသည်။ ယခင်ကတည်းက အင်အားတောင့်တင်းမှု မရှိသောအလံနီများသည် ရခိုင်ကွန်မြူနစ်များ ခွဲထွက် သွားသောအခါ ပိုမို၍ အင်အားချည့်နဲ့သွားပြီး ရခိုင်

ဒေသတွင် ခိုလှုံနိုင်ခွင့်ရရှိရေးအတွက် ကျော်ဇံရွှီး၏ ရခိုင်ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို အောက်ကျို့ဆက်ဆံခဲ့ရ သည်။

သခင်စိုး၏အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ(ခေါ်) ကွန်မြူနစ်ပါတီ(ဗမာပြည်)သည် တောခိုခဲ့သည့် ကာလ တစ်လျှောက်အတွင်း အထူးသဖြင့် သခင်သန်းထွန်း၏

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ပဋိပက္ခများကိုသာ ဖြေရှင်းနေခဲ့ရသည်။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်မှစ၍ အလံနီ ပါတီ၏ဖွဲ့စည်းပုံမှာ အောက်ပါအတိုင်း တည်ရှိနေ သည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရို

၁။ သခင်စိုး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်

၂။ နေဒွန်း အဖွဲ့ဝင်(ဥက္ကဋ္ဌ၊ အလယ်ပိုင်းတိုင်း)

၃။ ရဲနီဒွေး အဖွဲ့ဝင်(ဥက္ကဋ္ဌ၊ ရခိုင်တိုင်း)

၄။ မစောမြ အဖွဲ့ဝင်(ဥက္ကဋ္ဌ၊ မြောက်ပိုင်းတိုင်း)

၅။ ညွန့်ဝင်း အဖွဲ့ဝင်(ဥက္ကဋ္ဌ၊ တောင်ပိုင်းတိုင်း)

၆။ မြင့်အောင် အဖွဲ့ဝင် (ဗိုလ်ချုပ်၊ စစ်သေနာပတိ)

၇။ ရဲနီကျော်ဝင်း အဖွဲ့ဝင် (နိုင်ငံရေး လေ့ကျင့်ရေးမှူး)

၈။ မနှင်းဥ အဖွဲ့ဝင် (ဗိုလ်ချုပ်ကလေး)

၉။ ရဲနီမောင် အဖွဲ့ဝင် (၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လမှစ၍ ဖြုတ်ထားသည်။)

ဗဟိုကော်မတီဝင်များ

၁။ ရဲနီစိန်ဝင်း

၂။ ရဲနီနီလွင်

၃။ ရဲနီမြကျော်

၄။ ရဲနီခင်မောင် အရန်ဗဟိုကော်မတီဝင်များ

၁။ အုန်းမောင်

၂။ ရဲနီထိန်လင်း

၃။ မျိုးဆွေ

၄။ မြင့်အောင်

ဗဟိုစစ်ကောင်စီချုပ်

၁။ သခင်စိုး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်

၂။ မြင့်အောင် စစ်သေနာပတိဗိုလ်ချုပ်ကြီး

၃။ မနှင်းဥ(မြင့်အောင်၏ဇနီး) ဗိုလ်ချုပ်ကလေး

၄။ နေဒွန်း ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်

သခင်စိုးသည် ယခင်က ဖွဲ့စည်းခဲ့သော မဟာစတာလင် တပ်ရင်း၊ ပတ္တမြားတပ်ရင်းများကို ဖျက်သိမ်းပြီး အထူးတိုင်းတပ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အထူးတိုင်းတပ်တွင်

ဗိုလ်မြင့်အောင်က ခေါင်းဆောင် ပြီး အင်အား ၈ဝဝ ခန့်ရှိသည်။ မြိုင်မြို့နယ်အတွင်း လှုပ်ရှားသည့် သခင်စိုးသည် နောက်လိုက်အနည်းငယ် ဖြင့် ဆောနယ်တွင်

ခိုအောင်းနေရာမှ ရခိုင်ရိုးမဘက် သို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားရသည်။ မျိုးဆွေသည် စလင်းမြို့နယ် အတွင်း ခိုအောင်းနေသည်။

အလံနီထူးစိန်သည် နောက်လိုက် ၂၅ ယောက်နှင့် အတူ အလံနီပါတီမှခွဲထွက်၍ ထူးစိန်ပါတီကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ က

ထူးစိန်တို့လူစုအား အလံနီပါတီနှင့်ပြန်ပေါင်းရန်၊ ပြန်မပေါင်းလိုပါက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ တစ်ယောက်ချင်းဝင်ရန် ဖိအားပေး အကျပ်ကိုင်လျက် ရှိသည်။

အလံနီပါတီသည် ခရိုင်ကော်မတီ၊ မြို့နယ် ကော်မတီများဖွဲ့စည်း၍ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသော်လည်း အင်အားချို့တဲ့လာသဖြင့် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ မပြု လုပ်နိုင်ဘဲ

စာရွက်စာတမ်းများ ပြုစုဖြန့်ဝေခြင်း၊ တရားဟောခြင်း၊ ပါတီတွင်း ဆွေးနွေးပွဲများကျင်းပ၍ ငြင်းခုံခြင်းတို့ကိုသာ ပြုလုပ်နေရသည်။ အလံနီဗဟို၊ ရခိုင်တိုင်း

နှင့်အထက်ဗမာပြည်ဌာနခွဲတို့သည် အဆက် အသွယ်ရရှိရန် လွယ်ကူသော်လည်း တနင်္သာရီတိုင်းမှာ မူ အဆက်အသွယ်ပြတ်လျက်ရှိသည်။ အခြားဒေသ

များတွင်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န် ယူပါတီက အဝင်မခံသဖြင့် ဝင်ရောက်အခြေချစည်းရုံး ခွင့်မရဘဲဖြစ်နေသည်။ အလံနီပါတီတစ်ခုလုံး

အနေနှင့် ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသတွင်သာ အင်အားအသင့်အတင့် တောင့်တင်းခဲ့ရာမှ တပ်မတော် ၏ထိုးစစ်နှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ

ဗိုလ်သက်ထွန်း ၏အနောက်တိုင်းကြောင့် ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ရိုးမ ပေါ်သို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရသည်။

အလံနီတို့၏ အထက်ဗမာပြည်ဌာနခွဲတွင် ရှမ်း အုန်းမောင်က ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်ဆောင်ရွက်ပြီး မစောမြက ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ မစောမြသည်

ထွန်းကျော်ဟူသောအမျိုးသားနာမည်ဖြင့် လှုပ်ရှား နေသည်။ ထိန်လင်းနှင့်ကိုမော်တို့က တိုင်းကော်မတီ အဖြစ်ဆောင်ရွက်သည်။ ရွှေဘိုခရိုင်တွင် ကျော်လင်းက

ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်ဆောင်ရွက်ပြီး တိုင်းနှင့်ခရိုင် အင်အား စုစုပေါင်းမှာ ၇ဝ ခန့်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ သုံးပုံ တစ်ပုံခန့်ပါဝင်ပြီး သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ကို အခြေခံ

လှုပ်ရှားသည်။

မုံရွာခရိုင်ဥက္ကဋ္ဌ မှာ အောင်ညွန့်(ခေါ်) စိန်ဝင်းဖြစ်သည်။ ယောကျာ်း ဆယ်ယောက်နှင့် မိန်းမ ငါးယောက်သာ အင်အားရှိပြီး နွယ်အင်း (ခန့်မှန်းမြေပုံ ညွှန်း

ကေ-၁၁၄၆၅၈)၊ ကား (ခန့်မှန်းမြေပုံညွှန်း ကေ-၁၈ဝ၅၈၅) နှင့် ကံတောင်တိုက်နယ်(ကေ-၉၉၁၅၈၃) တစ်ဝိုက်တွင် ခိုအောင်းသည်။ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ် တွင်

ဗဟိုကော်မတီစိန်ဟန်(ခေါ်) စိန်မောင်က ခေါင်းဆောင်ပြီး ပခုက္ကူခရိုင် ပဇွာ(ကေ-၃၅၄၄၈၄) တစ်ဝိုက်တွင် ခိုအောင်းကာ လျှို့ဝှက်စည်းရုံးရေး သက်သက်ကိုသာ

လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အလံနီပါတီသည် လက်ဝဲအလွန်အကျွံဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့ရာမှ ကျန်မြေပေါ်မြေအောက်နိုင်ငံရေးပါတီ များနှင့်သာမကဘဲ

ပြည်သူလူထုနှင့်ပါ တစ်စတစ်စ ကင်းကွာခဲ့ရသည်။

အလံနီပါတီအတွင်း ၁၉၅၈ ခုနှစ် မှ ၁၉၆၂ ခုနှစ်အထိ ကာလများသည် ကျော်ဇံရွှီး အုပ်စု၊ ထူးစိန်အုပ်စုများနှင့် ပဋိပက္ခပြင်းထန်ခဲ့ရ သည်။

အထက်ဗမာပြည်ဌာနခွဲသည်လည်း ထိထိ ရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ မြစ်ဖျားတိုင်းနှင့် နယ်မြေလုခြင်း ဖြင့်သာ

အချိန်ကုန်ခဲ့ရသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းမှာမူ လုံးဝ အဆက်ပြတ်နေခဲ့ရသည်။ အစဉ်အလာရှိသော နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များအနက် သခင်စိုး၏တပည့် ရင်းဖြစ်သူ

သခင်တင်မြသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက ခွဲထွက်ပြီး ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ ဝင်ရောက် သွားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

သခင်တင်မြသည် ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီဝင်ဖြစ်လာပြီး ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ သုံးပါတီကွန်ဖရင့်မှစ၍ ရခိုင်တိုင်းတာဝန်ခံ အဖြစ်

ဆောင်ရွက်ခဲ့ရရာ ပုဂ္ဂိုလ်စွဲကြောင့် အလံနီပါတီ နှင့် နစ်ဖြူများဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လမှစ၍ သခင်တင်မြ သည် ရန်ကုန်မြို့

မြေအောက်ကလာပ်စည်းသို့ရောက်သွားရာ အလံနီ နှင့်နစ်ဖြူဆက်ဆံရေးမှာလည်း မကောင်းတော့ပေ။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် နစ်ဖြူအနောက်တိုင်း တိုင်းမှူး

ဗိုလ်သက်ထွန်းနှင့် သခင်စိုးတို့ဆွေးနွေးကြသော်လည်း ပြေလည်မှု မရရှိခဲ့ပေ။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီñွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု၊(မဒညတ)

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် မိမိပါတီ၏ အခြေအနေယိမ်းယိုင်မှုအား ကျားကန်ထားနိုင်ရေး အတွက် ကေအင်န်ယူပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီတို့နှင့် ပူးပေါင်း၍

၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅ ရက်တွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ) ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှု သမိုင်းအပိုင်း(၂) တွင်

ဖော်ပြခဲ့ပြီးလေပြီ။ သို့သော် မဒညတသည် အမည်ခံမျှသာဖြစ်နေပြီး အဓိကအား ဖြင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ကေအင်န်ယူပါတီကို မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နှင့်

ပဲခူးရိုးမဒေသတွင် ဝါးမျိုလွှမ်းမိုး ခြင်းသာ အောင်မြင်ခဲ့သည်ဟုဆိုရပေမည်။ မဒညတ ဖွဲ့စည်းမှုကြောင့် ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ဩဇာခံ

အဖြစ်သို့ ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ကျရောက်ခဲ့ရသည်။ အရှေ့ကော်သူးလေအုပ်စုနှင့် ပဋိပက္ခပြင်းထန်ခဲ့ရသည်။ မဒညတ သဘာပတိအဖွဲ့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်

သခင်ဇင်

သခင်တင်ထွန်း

ရဲဘော်မြ

ကေအင်န်ယူပါတီ ကိုယ်စားလှယ်

မန်းဘဇံ

မန်းသာမြိုင်

စကောလယ်တော

မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်

နိုင်ဘလွင်(ခေါ်) နိုင်ရွှေကျင်

နိုင်စံမိတ်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပစ္စည်းမဲ့တစ်ပါတီ အာဏာရှင်စနစ်အရ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ ဆင်နွှဲ နေသည်ဆိုသော်လည်း မဒညတလုပ်ငန်းတာဝန်မှာမူ

ငြိမ်းချမ်းရေးအပြင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီ အစိုးရ ထူထောင်ရေးကိုပါ ခွင့်ပြုထားသည်။ မဒညတစစ် နယ်မြေများကိုလည်း အောက်ပါအတိုင်း ခွဲခြားထား သည်-

(က) အရှေ့ရိုးမစစ်နယ်မြေ၊ ကေအင်န်ယူတို့၏ အမှတ်(၁)၊ (၂)၊ (၃)၊ (၄)၊ (၅)၊ (၆)၊ (၇) တပ်မဟာနယ်နှင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ၏ နယ်မြေများပါဝင်သည်။

(ခ) မြစ်ဝကျွန်းပေါ်စစ်နယ်မြေ၊ ကေအင်န်ယူ နယ်မြေများကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက လွှမ်းမိုးရန် ကြိုးစားသည်။

(ဂ) ပဲခူးရိုးမစစ်နယ်မြေ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ ဗဟိုက နိုင်နင်းစွာထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေဖြစ်သည်။

(ဃ) အထက်ဗမာပြည် စစ်နယ်မြေ။

(င) အလယ်ဗမာပြည် စစ်နယ်မြေ။

(စ) မြစ်ဖျားတိုင်းစစ်နယ်မြေ။

(ဆ) အနောက်မြောက်တိုင်း စစ်နယ်မြေ။

(ဇ) ရခိုင်စစ်နယ်မြေ။

(ဈ) ရှမ်းပြည် စစ်နယ်မြေ။

(ည) ကရင်နီပြည် စစ်နယ်မြေ။

အရှေ့ရိုးမ၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နှင့် ပဲခူးရိုးမစစ်နယ် မြေ များ မှ အ ပ ကျန် စစ် နယ် မြေ များ မှာ ကေအင်န်ယူ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီတို့နှင့်သက်ဆိုင်ခြင်း မရှိပေ။

ယင်းပါတီများအနေနှင့် သွားရောက်လှုပ်ရှား ခိုင်းခြင်းလည်း မရှိပေ။ သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် ယင်းတို့၏ တိုင်းများကိုပါ မဒညတတွင်

စာရင်းသွင်းဖွဲ့စည်းပေးခြင်းဖြင့် ဩဇာလွှမ်းမိုးရေးကို ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်းသာဖြစ်သည်။

သထုံမြို့မှ သန့်ရှင်းအမတ် ဖေညွန့်သည် ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် လျှို့ဝှက်ဆက်သွယ်နေရာမှ ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် နောက်လိုက်အနည်းငယ် နှင့်အတူ

တောခိုခဲ့သည်။ တပ်မတော်က လိုက်လံ တိုက်ခိုက်ရာ ဖေညွန့်ကို အသေဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။ ဖေညွန့်၏ နောက် လိုက်အချို့သည် လင်းထင်၏တပ်မဟာ(၅)သို့

သွား ရောက်ပူးပေါင်းရာ အားလုံးအသတ်ခံခဲ့ရသည်။

ကျန် အင်အား ၃ဝ ခန့်သည် စစ်တောင်းမြစ်ကမ်းမှ ကွန်မြူ နစ်များနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ရသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် တိုင်း (၃) အုပ်စု

လက်နက် ချသွားကတည်းက သထုံခရိုင်ကို ထိုးဖောက်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ သန့်ရှင်းအမတ်ဖေညွန့်ကိုအားကိုး၍ သထုံ ခရိုင်ကော်မတီတည်ဆောက်

ရန်ကြံစည်သော်လည်း ဖေညွန့်ကျဆုံးသဖြင့် မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ လင်းထင်က လည်း ကွန်မြူနစ်ပါတီများကို အဝင်မခံခဲ့ပေ။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် မဒညတ အသွင်ဖြင့် ကြိုးစားသော်လည်း သထုံခရိုင်ကိုထိုးဖောက် နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

မဒညတသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက် သာ အနည်းငယ်အကျိုးထူးခဲ့ပြီး ကေအင်န်ယူပါတီ အတွက်မူ လက်ဝဲလက်ယာပဋိပက္ခကို ပိုမိုကြီးမားလာ စေခဲ့သည်။

မွန်ပြည်သစ်ပါတီမှာမူ အင်အား ၅ဝ ခန့် သာရှိရာ မဒညတနှင့်ကေအင်န်ယူပါတီကို အမှီပြု၍ အင်အားချဲ့ထွင်ခြင်းကို တဖြည်းဖြည်းဆောင်ရွက်နေရ သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ် တော်လှန်ရေးကောင်စီ အာဏာ ထိန်းသိမ်းချိန်တွင် မဒညတမှာ အမည်ခံမျှသာရှိသည် ဟု ဆိုရပေမည်။

ကရင်နီ အရေးအခင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်တွင်း သောင်းကျန်းမှုသမိုင်း အပိုင်း(၁) တွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ကရင်နီ(ခေါ်) ကယားပြည်နယ်သည် ရှမ်း ပြည်နယ်၊

မိုးဗြဲမြို့နယ်နှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသဖြင့် ကရင်နီအရေးအခင်းသည် ပဒေါင်အရေးအခင်းနှင့် လည်း ဆက်စပ်မှုရှိခဲ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေး မရမီကပင်

ကေအင်န်ယူတို့၏ အကျပ်ကိုင်သွေးထိုး လှုံ့ဆော်မှု၊ နယ်ချဲ့တို့၏ခြေရှုပ်မှုတို့ကြောင့် ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၁၈ဝ အပိုဒ်(၁) တွင် ကရင်နီပြည်နယ်

သည် ကရင်ပြည်နယ်ထဲသို့ ထည့်သွင်းရမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့ရသည်။ ပုဒ်မ ၁၈၉ တွင်လည်း ကရင်နီဝန်ကြီးသည် ပြည်သူလူထုဆန္ဒအရ ရွေးကောက် တင်မြှောက်

ခြင်းမပြုဘဲ ပြည်ထောင်စု ဗဟိုအစိုးရမှ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ပေးရမည်ဟု ဖော်ပြထား သည်။

အထက်ပါ အချက်နှစ်ချက်ကို ဘော်လခဲနယ် တရားသူကြီး ဦးဘီနှင့် ကြယ်ဖိုးကြီးနယ် စော်ဘွား စောရွှေတို့က သဘောမတူသဖြင့် လက်မှတ်မထိုးဘဲ နေခဲ့သည်။

ကန္ဒရဝတီစော်ဘွား စဝ်ဝဏ္ဏနှင့် ဦးစိန်၊ ရှမ်းပြည်နယ် မိုးဗြဲစော်ဘွား သိုင်းဘဟန်(ပဒေါင် ခေါင်းဆောင်) တို့က သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ ကြသည်။

ထိုအချိန်မှစ၍ ကရင်နီပြည်နယ်အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အယူအဆအမျိုးမျိုးကွဲပြားရာမှ နိုင်ငံရေး အုပ်စုနှစ်ခု ပဋိပက္ခဖြစ်လာခဲ့ကြသည်။

(က) ပြည်မအစိုးရအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းလိုသော အဖွဲ့မှာ

(၁) စဝ်ဝဏ္ဏ ကန္ဒရဝတီ စော်ဘွား

(၂) ဦးစိန် ကုန်သည်

(၃) စဝ်ငယ်ဒူး ဘော်လခဲ စော်ဘွား

(၄) သိုင်းဘဟန် မိုးဗြဲ စော်ဘွား

(၅) ဦးအေမြလေး ကြယ်ဖိုးကြီး စော်ဘွား စာရေး

(ခ) ပြည်မအစိုးရနှင့် မပူးပေါင်းဘဲ ခွဲထွက်လိုသူ များမှာ

(၁) စောရွှေ ကြယ်ဖိုးကြီး စော်ဘွား

(၂) ဦးဘီ ဘော်လခဲနယ် တရားသူကြီး

(၃) စောဝေလာ စဝ်ဝဏ္ဏ၏ ညီ

(၄) စောဖောလူး မိုးဗြဲနယ်

ကရင်နီပြည်နယ်လူထုလည်း အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ကွဲလာ သောအခါ စဝ်ဝဏ္ဏနှင့်အဖွဲ့က လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ ကို ခေါ်ဆောင်ပြီး ဦးဘီနေထိုင်သော ဘော်လခဲ နယ်မြေ

ပုလဲရွာကို လာရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့၍ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၉ ရက်တွင် ဦးဘီသေဆုံးခဲ့ရသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ စောရွှေသည် လက်နက်ကိုင် ပုန်ကန်

တော့သည်။ ထို့နောက် စောရွှေသည် ကရင်နီပြည်နယ် ရရှိရေးပါတီကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်-

(၁) စောရွှေ ဥက္ကဋ္ဌ

(၂) ဘစိန်ညို အတွင်းရေးမှူး

(၃) စောဝေလာ ကော်မတီ၊ ကန္ဒရဝတီစော်ဘွား

(၄) ဦးရဟယ် ကော်မတီ၊ ကြယ်ဖိုးကြီးစော်ဘွား

(၅) ဗိုလ်သာလူ ကော်မတီ၊ မိုးဗြဲစော်ဘွား

(၆) စောဝီလဆင် ကော်မတီ၊ ဘော်လခဲစော်ဘွား

(၇) စောလှဦး အဖွဲ့ဝင်

ကရင်နီတပ်မဟာ (၁) ကို ဖွဲ့စည်းပြီး ဗိုလ်လှဝင်း၊ အက်စ်သိန်း၊ ဗိုလ်အောင်ရွှေ၊ ဗိုလ်အေးရွှေ၊ ဗိုလ်သာထူး တို့က ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ အင်အား ၅ဝဝ ခန့်ရှိခဲ့သည်။

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၆ ခုနှစ်အထိ စောရွှေက ဦးစီး ခဲ့ရာမှ စောရွှေသည် သေပါခိုင်လ တောတွင်း တောင်ယာထဲ၌ ဖျားနာသေဆုံးသွားလေရာ စောရွှေ၏

ဇနီးဖြစ်သူ တူးတူးမိုးက ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ကေအင်န်ယူများ က ဦးစီး၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ဒီမိုကရက်တစ်လူမျိုးစုများ

ညီညွတ်ရေးတပ်ဦး(ဒလညတ)တွင် မွန်သောင်းကျန်းသူ များနှင့်အတူပါဝင်ရာမှ ကေအင်န်ယူတို့၏ ဩဇာ ပိုမိုလွှမ်းမိုးလာသည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် ရစ်စမိုင်း(ခေါ်)

စောထောပလိုက ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး ဒလညတမှ ထွက်ခဲ့ပြန်သည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ရစ်စမိုင်း(ခေါ်) စောထောပလိုက ပြန်လည်စည်းရုံး၍ ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီဟူ၍ ပါတီအသစ် တစ်ရပ်ကို

ဖွဲ့စည်းထူထောင်လိုက်သည်။

ယင်းပါတီ တွင်-

(က) ရစ်စမိုင်း(ခေါ်) စောထောပလို ဥက္ကဋ္ဌ

(ခ) ဘစိန်ညို အတွင်းရေးမှူး

(ဂ) လှဦး ပါတီအဖွဲ့ဝင် ကော်မတီ

(ဃ) မိုးကျော်(ခ)ကျော်နိုင် ကော်မတီ

(င) မောရယ် ကော်မတီ

(စ) တာအယ်ဖိုး ကော်မတီ

(ဆ) ဗိုလ်စံခ ကော်မတီ

(ဇ) ဆရာပလားဆေး ကော်သူးလေ အကြံပေး

၁၉၅၇ ခုနှစ်အတွင်း ဆရာပလားဆေးက နိုင်ငံရေးသင်တန်းသုံးကြိမ်ဖွင့်လှစ်ပို့ချခဲ့သည်။ ထိုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၇ ရက်တွင် ဥက္ကဋ္ဌ စောထောပလို သည်

ပအိုဝ်းသောင်းကျန်းသူ ဗိုလ်စပါယ်ရှယ်၏ မြှောက်ပင့်ပေးမှုကြောင့် တပည့်ရင်းစောဖျားရယ်က ပစ်ခတ်၍ သေဆုံးရသည်။ ယင်းနောက် စောဗီးအီးက ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်

ခေတ္တဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ် တွင် စောမောရယ်ကို ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်တင်မြှောက်ခဲ့ သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စောမောရယ် အလင်းဝင်

သွားလေရာ စောဗီးအီး ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ပြန် သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ စစ်ဦးစီးချုပ်မှာ ဗိုလ်ကျော် ဖြစ်ပြီး ပအိုဝ်းတာဝန်ခံဗိုလ်စပါယ်ရှယ်က လာရောက် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဗီးအီးသည် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကြောင့် ကြယ်ဖိုးကြီးနယ်၊ ဘူးကိုရွာတွင် ကျဆုံး ခဲ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက် အစည်းအဝေးတွင် မိုးကျော်(ခေါ်)ကျော်နိုင်ကို ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တင်မြှောက်လိုက်ရသည်။ သို့သော် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ

၂၈ ရက်တွင် မိုးကျော်(ခေါ်)ကျော်နိုင် ကို တပ်မတော်က သာအောက်ကျေးရွာတွင် ဖမ်းဆီး ရမိခဲ့ရာ ထိုအချိန်မှစ၍ စောမောရယ်သည် ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာတော့သည်။

ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီသည် အင်အားနည်းပါးလှပြီး လှုပ်ရှားမှုနည်းပါးသောကြောင့် တစ်ပြည်လုံး အတိုင်းအတာတွင် လူသိမများလှပေ။ သို့သော်

ကယားပြည်နယ်တွင်မူ ထိရောက်စွာ နှောင့်ယှက်နိုင်သော အဖွဲ့ငယ်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူတို့က

အပြိုင်အဆိုင် ဩဇာလွှမ်းမိုးရန် ကြိုးစားခြင်းခံရသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူတို့သည် ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေး ပါတီကို

စစ်ရေးအရအသုံးမပြုနိုင်သော်လည်း နိုင်ငံ ရေးအရ အမည်ပြအသုံးချလိုသောကြောင့် အလု အယက် ချဉ်းကပ်စည်းရုံးခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေး

ကောင်စီအစိုးရတက်ခါစတွင် ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီသည် မဒညတတွင် ပါဝင်ရောက်ရှိ ပြီး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူပါတီတို့၏

ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ခံနေရပေသည်။

၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် အမှတ်(၁) ကချင်သေနတ် ကိုင်တပ်ရင်းမှ ကချင်လူမျိုး ဗိုလ်ကြီးနော်ဆိုင်းသည် သစ္စာဖောက်ပုန်ကန်ပြီး ကေအင်န်ဒီအိုတို့နှင့် ပူးပေါင်း ခဲ့သည်။

၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင် နော်ဆိုင်းသည် ရှမ်းပြည် တောင်ပိုင်းမှ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းသို့ ကေအင်န်ဒီအို အင်အားစုအဖြစ် ရောက်ရှိလာသည်။ ထိုစဉ်က လားရှိုးမြို့

အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းတွင် ရှစ်တန်း ကျောင်းသားအဖြစ် တက်ရောက်နေသော ဇော်ဆိုင်း သည် နော်ဆိုင်း၏ သွေးထိုးမှုကြောင့် တောခိုသွားခဲ့ သည်။

၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် နော်ဆိုင်းနှင့်နောက်ပါ အင်အား ၁၅ဝ ခန့် ပြည်ပသို့ ခိုလှုံသွားသော်လည်း ဇော်ဆိုင်းသည် လိုက်ပါမသွားခဲ့ပေ။ နော်ဆိုင်းနှင့်အတူ ပါလာခဲ့သော

ကေအင်န်ဒီအိုအနည်းငယ်နှင့်အတူ သံတောင်၊ ဘောဂလိဒေသသို့သာ လိုက်ပါသွားခဲ့သည်။

ကေအင်န်ဒီအိုများသည် ဇော်ဆိုင်းအား ရှစ်နှစ်တာ ကာလအထိ လက်သပ်မွေး၍ လေ့ကျင့်ပေးခဲ့သည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင်ကား ကေအင်န်ဒီအိုများသည် ဇော်ဆိုင်းနှင့်အတူ ကရင်အကြံပေးအရာရှိ ဂျီလစ်လင်း (ကချင်အမည်-ဇော်ဘောက်)ကို လိုက်ပါစေလျက်

ကချင်တော်လှန်ရေးစတင်ရန် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဇော်ဆိုင်းသည် မိခင်ဖြစ်သူ ကျောင်း ဆရာမအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ

ဟိုကုန်တိုက်နယ်၊ နမ့်အန်ရွာ(အက်စ်-၈၈၈၉)တွင် ခိုအောင်းလျက်ရှိစဉ် ဇော်ဆိုင်း၏ညီ ဇော်တူးသည်လည်း မိခင်၏နေအိမ် ရှိရာ လားရှိုး-သိန္နီလမ်း ၂၅ မိုင်၊

မက်ဟင်လုံရွာ (အက်စ် တီ-၈၅၉၁)သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ ထို့နောက် ဇော်တူး သည် တက္ကသိုလ်မှထွက်၍ ဇော်ဆိုင်းနှင့် ပူးပေါင်း လိုက်သည်။ အမှတ်(၄)

ကချင်သေနတ်ကိုင် တပ်ရင်းမှ တပ်ကြပ်အဆင့်ဖြင့် ထုတ်ပယ်ခြင်းခံရသူ လမုန်တူးဂျိုင်၊ ကွတ်ခိုင်တွင် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေသော လမာလရိန်း တို့သည်လည်း

ဇော်ဆိုင်းနှင့်ဂျီလစ်လင်း တို့၏နောက်သို့ လိုက်ပါသွားခဲ့သည်။

ဇော်ဆိုင်းတို့လူစုသည် (K.I.O) ခေါ် ကချင် လွတ်မြောက်ရေးအစည်းအရုံးကို လျှို့ဝှက်ဖွဲ့စည်းရာမှ ရှမ်းပြည်နယ်နိုင်ငံရေးသမားအချို့က ခါးပိုက်ဆောင် တပ်အဖြစ်

ရည်ရွယ်၍ လက်ပစ်ဗုံးအချို့ ထုတ်ပေးခဲ့ သည်။ ကေအိုင်အိုအင်အားမှာ ၂၇ ယောက်သာရှိ သည်။ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်တွင်

ဇော်တူးနှင့်လမာလရိန်းတို့အဖွဲ့သည် လားရှိုးငွေတိုက် ကို ဖောက်ယူလုယက်ကြသည်။ အင်အား ၁ဝဝ ခန့် စုမိသောအခါ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက် တွင်

(K.I.A) (ခေါ်) ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော်နှင့် (K.I.C)(ခေါ်) ကချင် လွတ်လပ်ရေးကောင်စီတို့ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဇော်ဆိုင်း က တပ်မဟာမှူးအဖြစ်

ဆောင်ရွက်ပြီး ဂျီလစ်လင်းက တပ်မဟာဗိုလ်မှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ကချင်သောင်းကျန်းသူများသည် ရှမ်းပြည် မြောက်ပိုင်း ကွတ်ခိုင်မြို့အနီးရှိ ဆင်လီရွာ၏ အရှေ့ ဘက် ဆယ်မိုင်ခန့်အကွာတွင် အခြေခံစခန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ပြီး

အခြေခံစစ်ပညာသင်တန်း အမှတ် (၁)ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်မှစတင်၍ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် လတွင် ကေအိုင်အေ

တပ်ရင်း(၁)ကို ဗန်းမော်ဒေသ၊ မန်စီမြို့နယ်၊ မွန်ဘာပါကျေးရွာတွင်လည်းကောင်း၊ တပ်ရင်း(၂)ကို လမာလရိန်းခေါင်းဆောင်၍ အင်အား ၃ဝဝ ခန့်ဖြင့် မုံးစီး၊

မုံးထန်နယ်မြေတွင် လည်းကောင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် သန့်ရှင်း အစိုးရက ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သောအခါ ကချင်သောင်းကျန်းသူ အင်အားမှာ

ရုတ်တရက်ကြီးထွားလာသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ဇော်တူး၏ညီ ဇော်ဒန်သည် တက္ကသိုလ်တွင် တက်နေရာမှ ယင်း၏ အစ်ကိုများနှင့်ဆက်သွယ် ကြောင်း

အထောက်အထားအရ အထိန်းသိမ်းခံနေရစဉ် လွတ်မြောက်ပြီးတောခိုသွားသည်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီတက်ခါစတွင် ကေအိုင်အေသောင်းကျန်းမှု မှာ

ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ခိုင်မြဲစွာ အမြစ်တွယ်နေပြီဖြစ်ပေသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရက ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်အာဏာထိန်းသိမ်းလိုက်စဉ် အဓိကပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုအင်အားစုများ မှာ

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကရင်သောင်းကျန်းသူ များသာ ဖြစ်သည်။

ယင်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းနှစ်ရပ်မှာ သောင်းကျန်းသူအားလုံးအနက် အင်အားအတောင့် တင်းဆုံးအဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ဖြစ်နေခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီမှာ

တစ်ပြည်လုံးတွင် ပျံ့နှံ့နေ သော်လည်း ဗဟို အုပ်ချုပ်မှုမှာ လွတ်ကင်းခြင်းမရှိပေ။ ကေအင်န်ယူများ မှာမူ ကွန်မြူနစ်လိုလားသူနှင့် မလိုလားသူဟူ၍ နှစ်ခြမ်း

ကွဲနေသည်။ ပဲခူးရိုးမနှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသမှာ အဆိုးရွားဆုံးဒေသများဖြစ်နေသည်။

အင်အားတောင့်တင်းခြင်းမရှိသော်လည်း နိုင်ငံ ရေးအရ အရေးပါသောအဖွဲ့အစည်းမှာ သခင်စိုး၏ အလံနီပါတီ(ခေါ်)ကွန်မြူနစ်ပါတီ(ဗမာပြည်)ဖြစ်သည်။

အလံနီများသည် ရခိုင်ဒေသတွင် ခိုအောင်းလျက်ရှိပြီး ထိုအချိန်တွင် ရခိုင်၌ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် မူဂျာဟစ် အကြွင်းအကျန်များလည်း ရှိနေလေရာ

ရခိုင်တိုင်းတစ်ခုလုံး၏ တောနယ် ၅ဝ ရာခိုင်နှုန်းမှာ သောင်းကျန်းသူတို့ ကြီးစိုးနေဆဲဖြစ်သည်။ ရခိုင်ကွန် မြူနစ်ပါတီမှာမူ စစ်ရေးအရ လှုပ်ရှားမှုမရှိဘဲ ဆေးဝါး

ကုသပေးခြင်း၊ စည်းရုံးဟောပြောခြင်းစသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ပြည်သူလူထုအနေနှင့် အနှောင့် အယှက်ဖြစ်စရာမဟုတ်ဟု ယူဆနေကြသည်။

ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ဖျားတွင် တရုတ်ဖြူအကြွင်း အကျန်အချို့ရှိနေသေးသော်လည်း ယင်းတို့သည် စစ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်ခြင်းထက် ဘိန်းလုပ်ငန်းကိုသာ

ဆောင်ရွက်နေကြသည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့ငယ် များသည်လည်း အာဏာစွန့်လိုက်ရသော စော်ဘွား များ၏ သွေးထိုးမြှောက်ပင့်မှုကြောင့် လှုပ်ရှားနေကြ သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊

မေလ ၂ဝ ရက်က စိုင်းနွဲ့(ခေါ်) စဝ်နွဲ့ဦးစီး၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့သော နွံစစ်ဟန်(ရဲရင့်သော ရှမ်းလူငယ်အဖွဲ့) သည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်တွင် တပ်မတော်က

ပုံပါကျင်စခန်းကို ဝင်တိုက် ခဲ့ပြီး လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး စတင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ပုံပါကျင် တိုက်ပွဲတွင် စိုင်းနွဲ့ကိုယ်တိုင်ဒဏ်ရာ ရပြီး ထွက်ပြေး

ဆုတ်ခွာခဲ့ရသည်။

သို့ရာတွင် ကျိုင်းတုံနယ်မှ ကျောင်းသားလူငယ် ၂ဝဝ ခန့်သည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ထပ်မံတောခို ၍ အင်အားကြီးထွားလာကြပြန်သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊

နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်တွင် စိုင်းကျော်ထွန်းနှင့် စစ်ရဲ တောခို ဘိုမောင်(လဝ)တို့အဖွဲ့ ပူးပေါင်းအင်အား ၁၅ဝဝ ခန့်ဖြင့် တန့်ယန်းမြို့အား တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်

ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် တပ်မတော်က ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် တန့်ယန်းမြို့ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများသည် နွံစစ်ဟန်အဖွဲ့မှ စတင်ခဲ့သော်လည်း တစ်နှစ်ခန့်ကြာသောအခါ အုပ်စု သုံးစုကွဲလာကြသည်။ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင်

ခွန်သော်တာ၊ ခွန်ကြာနုနှင့် စိုင်းလှအောင်တို့ ခေါင်းဆောင်သော S.S.A (ခေါ်) ရှမ်းပြည်လွတ်လပ် ရေး တပ်မတော်၊ ရှမ်းပြည်အရှေ့ပိုင်း ကျိုင်းတုံနယ်မြေ တွင်

ဘုန်းကြီးလူထွက် ဦးကုဏ္ဍလ(ခေါ်) စောက်ငါးခမ်း ဦးစီးသည့် စဝ်ဟုန်စစ်တိုင်း (ခေါ်) ရှမ်းအမျိုးသား တပ်မတော်နှင့် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းတွင် စိုင်းနွဲ့ဦးစီး သော

နွံစစ်ဟန် (ခေါ်) ရဲရင့်သော ရှမ်းလူငယ်အဖွဲ့ ဟူ၍ ရှမ်းသောင်းကျန်းသူ သုံးဖွဲ့ကွဲလျက်ရှိသည်။

၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် မွန်သောင်းကျန်းသူများ လက်နက်စွန့်၍ အလင်းဝင်လာကြသောအခါ အင်အား ၅ဝ ခန့်သည် ကေအင်န်ယူတို့ မြှောက်ပင့်ပေးမှုကြောင့်

လက်နက်မစွန့်ဘဲ တောတွင်း၌ ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းအဖွဲ့ကို ကေအင်န်ယူများက မွန်ပြည်သစ်ပါတီ အဖြစ် ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီမှာ

အင်အားနည်းပါးပြီး စစ်ရေးအရ ထိရောက်စွာလှုပ်ရှား နိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်း ကေအင်န်ယူများနှင့် ဗကပ များအတွက် နိုင်ငံရေးဝှက်ဖဲတစ်ချပ်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီကဲ့သို့ပင် မွန် ပြည်သစ်ပါတီသည်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့်ကေအင်န်ယူပါတီတို့၏ အပြိုင်အဆိုင်စည်းရုံး

သိမ်းသွင်းမှုကို ခံခဲ့ကြရသည်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီသည် ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီကဲ့သို့ပင် မဒညတ ၌ ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း မဒညတတွင် မည်သည့်ဩဇာ

အာဏာမျှ မရှိခဲ့ပေ။

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရသည် မြေပေါ် နိုင်ငံရေး၊ ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရန်ခေတ်ပြောင်း တော်လှန်ရေးကို စတင်ဆင်နွှဲချိန်တွင် မြေအောက်၌

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ကရင်သောင်းကျန်းသူများ၊ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက် ရေးပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ၊ ကေအိုင်အေ (ခေါ်) ကချင်

သောင်းကျန်းသူများ၊ ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့သုံးဖွဲ့၊ တရုတ်ဖြူအကြွင်းအကျန်များ၊ မူဂျာဟစ် အကြွင်း အကျန်များသည် နိုင်ငံတော်အား ဆန့်ကျင် ပုန်ကန်၍

ပြည်သူလူထုအား နှိပ်စက်ကလူပြုနေဆဲပင်ဖြစ်လေ သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ကိုလိုနီနယ်ချဲ့စနစ် နှင့် တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေးအင်အားစုများပြိုကွဲခြင်း၏

အမွေဆိုးကြီးဖြစ်သော ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုကို တပ်မတော်နှင့် ပြည်သူတို့၏ပူးပေါင်းအင်အားဖြင့် နှိမ်နင်းဖြေရှင်းရန် ပြင်ဆင်ရလေသည်။ ထိုအချိန်တွင်

နောင်ကာလ၌ အဓိက သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့တစ်ခု ဖြစ်လာမည့် လွယ်မော်ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့သည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် အင်အား ၃ဝ ဖြင့် ဖွဲ့စည်း

ပြီးလေပြီ။[13]

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အမြင့်မားဆုံးနှင့် အဓိကအကျဆုံးရည်မှန်းချက်ကြီးမှာ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံအား ပစ္စည်းမဲ့အာဏာရှင်စနစ်ဖြင့်ဖွဲ့စည်း

အုပ်ချုပ်သော ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံထူထောင်ရန်ဖြစ်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အန္တိမရည်မှန်းချက်အား အကောင်အထည်ဖော်ရမည့် လုပ်နည်းလုပ်ဟန်

မှာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်ပင်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်အား လက်နက်ဖြင့်ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်ကာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက နိုင်ငံရေးအာဏာကို

လုံးဝ ရယူရန်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ကျန်နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ နိုင်ငံရေးဝါဒများအား လုံးဝဆိတ်သုဉ်းစေ၍ တစ်နိုင်ငံ လုံး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကသာ

ဦးဆောင်သွားရန် ဖြစ်သည်။ ကွန်မြူနစ် တစ်ပါတီအာဏာရှင်စနစ်ကို ထူထောင်သွားရန်ပင်ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်ကို စတင် ကျင့်သုံးကတည်းက မြေအောက်လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ နှင့် မြေပေါ်နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲတို့ကို ဆက်စပ်လှုပ်ရှား၍

အကောင်အထည်ဖော်သွားရန် ဂိုရှယ်က လမ်းညွှန်ခဲ့ဖူး သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး စတင်ကတည်းက မြေပေါ်

တွင်လည်း ပါတီကလာပ်စည်းများ၊ မြေအောက်ပါတီ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ဖန်တီးမှုဖြင့် ဆန္ဒပြပွဲများ၊ သပိတ် များကို အကြိမ်ကြိမ်ဖန်တီးခဲ့သည်။ စင်စစ် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊

မတ်လ ၂၈ ရက်မတိုင်မီ လွတ်လပ်ရေးမရမီ ကတည်းကပင် ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်များသည် အလုပ် သမားသမဂ္ဂ၊ လယ်သမားသမဂ္ဂ၊ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ

စသည့်အဖွဲ့အစည်းများတွင်ဝင်ရောက်၍ နေရာယူ ထားပြီးဖြစ်သည်။ လူတန်းစားအသီးသီးတို့၏အကြား တွင်လည်း အသွင်အမျိုးမျိုးဖြင့် စိမ့်ဝင်ထားကြသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းအထိ ကွန်မြူနစ် ပါတီနှင့် သံယောဇဉ်မကင်းနိုင်သူများကိုလည်း စည်းရုံးထားနိုင်ခဲ့ကြသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီက အာဏာမသိမ်းခင် အခြေအနေသည် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံကြီး တစ်ခုလုံး ပြိုကွဲပျက်စီးလုနီးပါး အခြေအနေပင်ဖြစ် သည်။

၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဖဆပလအကွဲအပြဲမှ စတင်သည်။ မြေပေါ်နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ အကွဲအပြဲမှာ စိုးရိမ်စရာ ပင်ဖြစ်သည်။ ဖဆပလသည် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို

မကြာခဏ ကြွေးကြော်ခဲ့သောအဖွဲ့ကြီးပင်ဖြစ်သည်။ ဖဆပလကွဲပြီးနောက်ပိုင်းတွင် သန့်ရှင်းအုပ်စု၏ ပြည်ထောင်စုပါတီသည် ဓနရှင်အုပ်စုအဖြစ် ဝေဖန်

ခံလာရသည်။ တည်မြဲဖဆပလများကို အမျိုးသား ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒီများဟု ဆိုနိုင်သော်လည်း ဆိုရှယ်လစ် ရေးလှုပ်ရှားမှု မည်မည်ရရ မရှိခဲ့ပေ။ ပမညတများမှာမူ

မြေပေါ်ကွန်မြူနစ်များဟု စွပ်စွဲခံနေရသည်။ ဖဆပလ အကွဲတွင် သန့်ရှင်းဖဆပလ (ပထစ)များနှင့် ပမညတ များ ပူးပေါင်းခဲ့သော်လည်း ယာယီသာဖြစ်သည်။ ရှမ်း

စော်ဘွားများက ဖက်ဒရယ်မူဖြင့် ရှမ်းပြည်ခွဲထွက်မည် ဟု ခြိမ်းခြောက်လာခြင်းအား မည်သည့်နိုင်ငံရေးပါတီ ကမျှ မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ပေ။ ရှမ်းစော်ဘွားများက အရှေ့

တောင်အာရှ စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(ဆီးတိုး)နှင့် လျှို့ဝှက် ဆက်သွယ်ခဲ့သဖြင့် ရှမ်းပြည်သာခွဲထွက်ပါက ဆီးတိုးက စစ်ရေးအရ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ကူညီမည့်အရေးသည်

လည်း အကြီးမားဆုံးအန္တရာယ်ကြီးဖြစ်သည်။

တိုင်းပြည်ဖရိုဖရဲဖြစ်နေချိန်မှာ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက် အခွင့်ကောင်းကြီးပင်ဖြစ် သည်။ သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တပ်မတော်၏

ထိုးစစ်များကြောင့် စစ်ရေးရော၊ နိုင်ငံရေး ပါ အကြီးအကျယ်ကျဆုံးနေပြီး နာလန်ထူရန်ကြိုးစား နေရချိန်ဖြစ်သည်။ အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက် တပ်မတော်၏

ထိုးစစ်ကြီးများနှင့် ဓမ္မန္တရာယ်လှုပ်ရှားမှု အရှိန်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ကောင်းစွာ ဖိစီးနှိပ်စက်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်မူ ကြောင့်

တိုင်းပြည်ပြိုကွဲတော့မည့်အချိန်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အခွင့်ကောင်းယူနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ တပ်မတော်က ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင်

အာဏာရယူလိုက်သောအခါတွင်ကား ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အပြီးသတ်အာဏာသိမ်းရေးကို ဆောင်ရွက်ရန် ပိုမို၍အလှမ်းဝေးသွားရသည်။ တပ်မတော်

က စစ်ဆင်ရေးအရှိန်များကိုတိုးမြှင့်နေခြင်း ကြောင့်လည်း စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို အကောင် အထည်ဖော်နိုင်ခြင်းမရှိပေ။ ထို့ကြောင့် (Under Ground) (ခေါ်)

မြေအောက်ယူဂျီလုပ်ငန်းများကိုသာ တိုးမြှင့်နိုင်ရန် ကြိုးစားရတော့သည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးပြီးနောက် ဗမာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးမှ ကျောင်းသား

သမဂ္ဂများ ပြန်လည်တည်ထောင်ဖွဲ့စည်း ကြစဉ်ကတည်းကပင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများအတွင်း စိမ့်ဝင်စည်းရုံးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင်လည်း ကျောင်းသားလောကထဲသို့ ဝင်ရောက်စည်းရုံးအခြေချ ခဲ့ရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ တောခိုချိန်တွင် ထိုစဉ် က

တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားအမြောက်အမြားလည်း တောထဲသို့ရောက်သွားခဲ့ရသည်။ ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂနှင့် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ

ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများမှာလည်း ရောင်စုံသောင်းကျန်းသူများ ဆူပူထကြွ နေကြသဖြင့် မှေးမှိန်နေရာမှ ၁၉၅၁ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်၍

အကောင်အထည်ပေါ်လာသည်။

ကွန်မြူနစ်ကျောင်းသားများ တောခိုကုန်ကြသဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် သန့်ရှင်းကျောင်းသားများက တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(တကသ)အာဏာကို

ရရှိထားကြသည်။ ထိုကျောင်းသားများကို ဓနရှင် အုပ်စုက အကူအညီပေးခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော် သန့်ရှင်းကျောင်းသားများမှာ တကသတွင်ကြာရှည်စွာ

ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ကြပေ။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် လတွင် ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်(ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်)ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။

ဗကသသည် အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေး ပြည့်ဝခိုင်မာ ရေး၊ ဒီမိုကရေစီပညာရေး၊ ကျောင်းသားအခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေး၊ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကြွေးကြော်သံများ ဖြင့်

အင်အားကြီးထွားလာသည်။ အမျိုးသားလွတ်လပ် ရေး ပြည့်ဝခိုင်မာရေးဟူသော ကြွေးကြော်သံသည် မြန်မာနိုင်ငံသည် အပြည့်အဝလွတ်လပ်ခြင်းမရှိ ဟူသော

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အယူအဆနှင့် ဆင်ဆင်တူနေသည်။ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကြွေးကြော်သံ မှာလည်း ကွန်မြူနစ် ကြွေးကြော်သံပင်ဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် တိုးတက်သောကျောင်းသား အင်အားစု(ဒီအက်စ်အို) (Democratic Student Organization) ဟူ၍လည်း ပေါ်ပေါက်လာပြီး ဗကသတွင်

ဩဇာလွှမ်းမိုးလာသည်။ သို့သော် ဒီအက်စ်အိုများသည် ဖဆပလအစိုးရ၏ လက်ကိုင်တုတ်များအဖြစ် စွပ်စွဲ ခံရကာ ဩဇာကျဆင်းလာသည်။ ကျောင်းသားများ

အကြားတွင် ဂိုဏ်းကွဲမှုကြောင့် ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက် တကသ ရွေးကောက်ပွဲမှာလည်း ပျက်ပြား သွားခဲ့ရသည်။

မန္တလေးတက္ကသိုလ်တွင်လည်း ကျောင်းသားများ ညီညွတ်ရေးအင်အားစု (Student Unity Force) နှင့် နိုင်ငံရေးမလုပ်သော တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားအဖွဲ့

(ယူအက်စ်အို) (University Student Organization) ဟူ၍ပေါ်ပေါက်လာသည်။ သို့သော် (ယူအက်စ် အို)၏နောက်ကွယ်တွင် ဒီအက်စ်အိုများပါဝင်လာသဖြင့်

ရွေးကောက်ပွဲပျက်ပြန်သည်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား လောကတွင် အဓိကအားဖြင့် ဖဆပလအစိုးရလိုလား သူနှင့် ဖဆပလအစိုးရဆန့်ကျင်သူဟူ၍ ကွဲပြားလာ

ခြင်းဖြစ်ရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဖဆပလ အစိုးရဆန့်ကျင်သော ကျောင်းသားအုပ်စုများအတွင်း ဝင်ရောက်၍ စည်းရုံးနိုင်ခဲ့သည်။ အစိုးရ၏ချို့ယွင်းချက်

များကြောင့်လည်း အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးကျောင်းသား အင်အားစုများမှာ ပို၍အင်အားကြီးထွားလာရသည်။

၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ တကသရွေးကောက်ပွဲများ ပျက်ခဲ့ ပြီးနောက် ထိုနှစ် အောက်တိုဘာလ ကျောင်းတစ်လ ပိတ်ရေး သပိတ်ပြဿနာပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရန်ကုန် တွင်

တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများ ဆူပူခဲ့ကြရာ မျက်ရည် ယိုဗုံးများသုံး၍ နှိမ်နင်းခဲ့ရသည်။ ထိုလှုပ်ရှားမှုကို ဦးဆောင်သောကျောင်းသားများမှာ လက်ဝဲဝါဒီများ ဖြစ်ပြီး

အောက်တိုဘာတော်လှန်ရေး၊ အောက်တိုဘာ အရေးတော်ပုံ စသည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် က ဒီအက်စ်အိုကျောင်းသားများကို ဆိုရှယ်လစ်

ကျောင်းသားများ ဟုလည်း ခေါ်သည်။ ဖဆပလအစိုးရ ကလည်း ဆိုရှယ်လစ်ရေးကို ကြွေးကြော်ပြီး ကွန်မြူနစ် ကို ဆန့်ကျင်နေချိန်ဖြစ်သည်။ တကသ

ရွေးကောက်ပွဲ တွင် ဒီအက်စ်အိုများ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာ ကျောင်းတစ်လပိတ်သည့်အစဉ်အလာအတိုင်း အစိုးရ ကလည်း မလိုက်လျောဘဲ ၁၅ ရက်သာ

ကျောင်းပိတ် ရန် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ကျောင်းသားအဖွဲ့ပေါင်း ၆ဝ ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ၂၉-၉-၅၃ ရက်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ကျောင်းသားများ ဆန္ဒပြသပိတ်

မှောက်ခဲ့ကြသည်။ ၁-၁ဝ-၅၃ ရက်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင်များဖြစ်သည့် ကိုမျိုးအောင်၊ ကိုကျော်လွင်၊ ကိုအုံး၊ ကိုကျော်ငြိမ်းနှင့်

ကိုအံ့မောင်တို့ကို ရဲများက ကျောင်းဆောင်ပေါ်အထိတက်၍ ဖမ်းခဲ့သည်။ ထိုကိစ္စ နှင့်ပတ်သက်၍ ကျောင်းသား ၃ဝဝဝ ကျော် ဆူပူဆန္ဒပြ ကြရာမှ ၃-၁ဝ-၅၃

ရက်တွင် အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွား တော့သည်။ ရဲများက သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းရာ ကျောင်းသားအချို့ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြသည်။ အချို့ ရာသက်ပန်ကျောင်းထုတ်

ခံရသည်။ ကျောင်းလည်း ပိတ်လိုက်ရသည်။

ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားအဖွဲ့ချုပ်၏ တတိယအကြိမ်မြောက် ညီလာခံကို ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်မှ ၃ ရက်အထိ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်

ဝေဠုဝန်ကျောင်းတိုက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ညီလာခံသို့ မြို့နယ်ပေါင်း ၃၂ မြို့နယ်မှသမဂ္ဂကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဒီအက်စ်အိုများကလည်း

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား သမဂ္ဂအဆောက်အအုံ တွင် စင်ပြိုင်ညီလာခံကျင်းပခဲ့သည်။ ဒီအက်စ်အိုသည် ဖဆပလ၏ အသုံးချခံအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာ

သဖြင့် ကျောင်းသားအများစု၏ ထောက်ခံမှုကိုမရရှိဘဲ (Dirty Student Organization))ဟု ပြောင်လှောင် အမည်ပေးခြင်းပင်ခံလာရသည်။ ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင်

ကျောင်းသားထုအတွင်း စည်းလုံးညီညွတ်ရေး၊ အစိုးရ နှင့် ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။အစိုးရဘက်မှလည်း ကျောင်းသား

ခေါင်းဆောင်များကို ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုကိုယ်တိုင် ဖိတ်ခေါ် ၍ ဆွေးနွေးခြင်း၊ တကသ၏ ၂၅ ကြိမ်မြောက် ငွေရတု အခမ်းအနားကို ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုကိုယ်တိုင်

တက်ရောက် ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်းများ ပြုလုပ်လာသည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုနှင့် ကျောင်းသားများ ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန် လာသော်လည်း ကျောင်းသားများကိစ္စကို

ဖြေရှင်းရသော ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဦးကျော်ငြိမ်းနှင့်မူ ဆက်ဆံရေး မပြေပြစ်ခဲ့ပေ။ ၁၉၅၅ - ၅၆ ခုနှစ်များတွင် အစိုးရ၏ လိုက်လျောမှုများကြောင့် ကျောင်းသား

လှုပ်ရှားမှုများ ငြိမ်သက်နေခဲ့သည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်စိန်ပေါကျောင်းမှ ခုနစ်တန်းကျောင်းသား ဟယ်ရီတန်သေဆုံးခဲ့မှုကြီး ဖြစ်ပွားလာသည်။ ထိုနှစ်က သတ္တမတန်းအစိုးရစစ် စာမေးပွဲ

မေးခွန်းပေါက်ကြားသဖြင့် စာမေးပွဲများကို ပယ်ဖျက်လိုက်ရာမှစ၍ ကျောင်းသားများဆူပူကြတော့ သည်။ ဗမာ့ခေတ်သတင်းစာတိုက်နှင့် ပညာမင်းကြီး ရုံးရှေ့တွင်

အဓိကရုဏ်းများဖြစ်ပွားသည်။ ဗမာ့ခေတ် သတင်းစာတိုက်တွင် ရဲများက သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်၍ လူစုခွဲခဲ့ကြရာ ကျောင်းသားသုံးယောက် ထိမှန်ဒဏ်ရာ

ရခဲ့ကြသည်။ ဒဏ်ရာရသူများအနက်မှ အမှတ်(၅၁) ကိုယ့်မင်းကိုယ့်ချင်းလမ်းနေ မစ္စတာတန်သိန်ကြောင် ၏သား စိန်ပေါကျောင်းသား ဟယ်ရီတန် (၁၆-နှစ်) သည်

ဒဏ်ရာပြင်းထန်ပြီးသေဆုံးသွားရသည်။ တကသ နှင့်ဗကသအဖွဲ့ချုပ်တို့ကလည်း တောင်းဆိုချက်များကို တောင်းဆိုကြရာ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုအိမ်တွင် ကျောင်းသား

ခေါင်းဆောင် ကိုခင်မောင်အုန်း၊ ကိုဇော်ဝင်း၊ ကိုခင်အောင်၊ ကိုမောင်မောင်ခင်တို့တက်ရောက်ပြီး ဆွေးနွေးကြသည်။

ကျောင်းသားများ၏ အရေးပေါ်တောင်းဆိုချက် များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) သတ္တမတန်းစာမေးပွဲကို ဆက်လက်စစ်ဆေး ရန်၊

(၂) သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်မှုကို ရှုတ်ချရန်၊

(၃) မေးခွန်းပေါက်ကြားမှုကို စုံစမ်းအရေးယူရန်၊

(၄) လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် သတ္တမတန်း ကျောင်းသားများ ဆူပူထိခိုက်မှုအရေးကို ဗကသ၊ တကသတို့ ပူးပေါင်း၍ဆောင်ရွက် သွားရန်။

၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၄ ရက်တွင် ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင်များက ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနု၏နေအိမ်၌ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုနှင့် ဆွေးနွေးကြပြီး အောက်ပါအတိုင်း

တောင်းဆိုကြပြန်သည်-

(၁) တာဝန်ရှိသူ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး၊ ပစ်မိန့်ပေး သော တရားသူကြီးနှင့် ပစ်ခတ်သူရဲများ အား အရေးယူ အပြစ်ပေးရန်၊

(၂) မေးခွန်းပေါက်ကြားမှုမှာ ပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ဌာနအရာရှိများ၏ တာဝန်ချို့ယွင်းမှုသာ ဖြစ်၍ တာဝန်ရှိသူအရာရှိများအား ဖော်ထုတ်အပြစ်ပေးရန်၊

(၃) စုံစမ်းရေးကော်မရှင်တွင် ကျောင်းသား ကိုယ်စားလှယ်များအား ပါဝင်ခွင့်ပြုရန်၊

(၄) ကော်မရှင်၏အမည်ကို ကျောင်းသားများ အား သေနတ်နှင့်ပစ်ခတ်မှု စုံစမ်းရေး ကော်မရှင် ဟု ပြောင်းလဲရန်၊

အစိုးရက တာဝန်ရှိသူအဆင့်ဆင့်ကို ဖော်ထုတ် အရေးယူမည်ဖြစ်သော်လည်း အခြားတောင်းဆိုချက် များကိုမူ မလိုက်လျောနိုင်ဟုဆိုသည်။ ဤသို့ဖြင့်

ဟယ်ရီတန်အရေးအခင်းမှာ တစ်ပြည်လုံးသို့ ကျယ်ပြန့် ခဲ့ရသည်။ အစိုးရက ၁၉၅၆ ခုနှစ်အကုန်ပိုင်းတွင် အထက်တန်းကျောင်းအားလုံးရှိသမဂ္ဂများကို ဖျက်သိမ်း

ပစ်လိုက်ပြီး ဖွဲ့စည်းခွင့်များကိုလည်း ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ကစပြီး ကျောင်းသားအဖွဲ့အစည်းဟူ၍ တက္ကသိုလ်ကောလိပ်အဆင့်များတွင်သာ ရှိတော့သည်။

ကျောင်းသားများသည် ဖဆပလအစိုးရအား ဦးတည်၍ တိုက်ပွဲဝင်လာကြရာ ဖဆပလကို နံပါတ်(၁) ရန်သူ အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊

အလံနီပါတီရဲဘော်ဖြူ စသည်တို့နှင့် မဟာမိတ်သဖွယ် ဖြစ်လာသည်။ သောင်းကျန်းသူများအဖို့လည်း ကျောင်းသားလောကထဲသို့ ခြေချစည်းရုံးရန် ပိုမို

လွယ်ကူလာစေသည်။ ဖဆပလအစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် လည်း ကျောင်းသားများကို လိုက်လျောလိုသူများနှင့် ကျောင်းသားများအပေါ် သဘောထားတင်းမာသူများ

ကွဲလာကြသည်။

ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်(ဗကသ) သည် အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သမဂ္ဂများဖွဲ့စည်းခွင့်ရရေးနှင့် အမျိုးသားပညာရေး

နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတစ်ရပ်ကျင်းပရေးတို့ကို တောင်းဆိုခဲ့ သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှာ ကျောင်းသား ၅ဝ ပါဝင် သော တကသကျောင်းသားအင်အားစုများ၊

လူမျိုးစု ကျောင်းသားများ၊ ယဉ်ကျေးမှုကိုယ်စားလှယ်များပါဝင် သည်။ ကျောင်းသားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ စေလွှတ်ပြီး တရုတ်-

ဗမာကျောင်းသား လူငယ်များ ချစ်ကြည်ရေးကိုလည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာအရေးတော်ပုံနှင့် ဟယ်ရီတန်အရေး အခင်းသည် ကျောင်းသားတို့၏

အရေးသက်သက်သာ ဖြစ်သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ကျောင်းသားများသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေးနှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေး စသော နိုင်ငံရေး

ကြွေးကြော်သံများကို ကြွေးကြော်လာ ကြသည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ကျောင်းသားများနှင့် ပြဿနာကို ရှောင်ရှားသည့်အနေဖြင့် တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း

သို့ဝင်ရောက်လေ့မရှိပေ။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ မြို့ပေါ်တက်၍ မြေအောက်လုပ်ငန်း (ယူဂျီလုပ်ငန်း)ဟုခေါ်သော သူလျှိုလုပ်ငန်းကို လုပ်နေ သူများအတွက်

အလုံခြုံဆုံးပုန်းအောင်းနိုင်သည့်နေရာ မှာ တက္ကသိုလ်ကျောင်းဆောင်များပင်ဖြစ်သည်။ ဗကပယူဂျီတို့သည် ရဲကလိုက်လံဖမ်းဆီးသည့်အခါတိုင်း ကျောင်းဆောင်များ

တွင် ပုန်းအောင်းလေ့ရှိကြသည်။ ကျောင်းသားလောကထဲတွင်လည်း ကွန်မြူနစ်မြေပေါ် ကလာပ်စည်းဝင်ကျောင်းသားများကို စည်းရုံးလာနိုင်ခဲ့ ကြသည်။

ဖဆပလအဖွဲ့ကြီးမကွဲပြဲခင်ကပင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနု ၏အုပ်စုသည် ကျောင်းသားများနှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ခဲ့သည်။ ဦးနုသည် ကျောင်းသားများအား အရေးတယူ

ဆက်ဆံခဲ့သည်။ ဦးနုက ကျောင်းသားများ အား လူသိရှင်ကြားအရေးပေး၍ ဆက်ဆံနေချိန်တွင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဖြစ်သူ ဦးကျော်ငြိမ်းသည် ဥပဒေအရ

သော်လည်းကောင်း၊ အစိုးရ၏ပေါ်လစီအရသော် လည်းကောင်း ကျောင်းသားများနှင့်ဆက်ဆံရေး မပြေပြစ်ဘဲဖြစ်နေသည်။ ဖဆပလအဖွဲ့ကြီး သန့်ရှင်း တည်မြဲ

ကွဲကြသောအခါ ကျောင်းသားများသည် သန့်ရှင်းကိုထောက်ခံကြပြီး တည်မြဲကိုမူ ဦးတည် တိုက်ခိုက်ကြသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကလည်း သန့်ရှင်းကို

ထောက်ခံခဲ့သည်။ သန့်ရှင်းအစိုးရအာဏာ ရလာသောအခါ ကျောင်းသားများနှင့်ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်နေခဲ့သည်။ ကျောင်းသားများ၏ တောင်းဆို ချက်အတိုင်း

အမျိုးသားပညာရေး နှီးနှောဖလှယ်ပွဲကို အစိုးရက ဦးစီးကျင်းပရန်လည်း ပြင်ဆင်လာသည်။

ဖဆပလအကွဲအပြဲတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် သန့်ရှင်းကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း ယာယီ ထောက်ခံမှုသာဖြစ်သည်။ သန့်ရှင်းများအာဏာရလာသောအခါ

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ရန်သူဖြစ်မြဲ ဖြစ်နေပြန်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ကျောင်းသားများနှင့် အစိုးရတို့ဆက်ဆံရေးပြေပြစ် နေခြင်းကို မလိုလား

နိုင်ခဲ့ပေ။ ကျောင်းသားများ၏ လှုပ်ရှားမှုမှာ နိုင်ငံရေးအရ များစွာထိရောက်သည်ကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက နားလည်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အစိုးရနှင့်

ကျောင်းသားဆက်ဆံရေး ပြေပြစ် ခြင်းကို ကျောင်းသားဘက်က လျှော့ပေးရသည်ဟု မြင်နေသော ကျောင်းသားများ၊ အစိုးရ၏ပညာရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို

လက်မခံသည့်ကျောင်းသားများက ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်သစ်ဟု စင်ပြိုင်ထူထောင်ခြင်းကို အားပေးခဲ့သည်။ မူလဗကသနှင့်တကသတို့၏ ဦးဆောင်မှုကိုလည်း

ဖြိုခွဲလာသည်။ တပ်ဦးသစ်ဟူသော ကျောင်းသားအင်အားစုတစ်ခုကို အယူအဆပြင်းထန် သူများဖြင့်ထူထောင်ခဲ့ပြီး ကျောင်းသားတိုက်ပွဲများကို အကြမ်းဖက်ခြင်း၊

အလွန်အကျွံဖြစ်စေခြင်းတို့အထိ အရှိန်တိုးမြှင့်၍ အစိုးရနှင့်ကျောင်းသားအကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားစေရန်လည်း ကြိုးစားခဲ့သည်။ တည်မြဲ များ နိုင်ငံရေးရှုံးနိမ့်ချိန်တွင်

ဒီအက်စ်အို ကျောင်းသား များ မှေးမှိန်ကျဆုံးသွားကြသော်လည်း သန့်ရှင်းအစိုးရ နှင့် ပြေလည်သည့်ကျောင်းသားများ ဩဇာတက်လာ ခြင်းကို ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီက မလိုလားခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများလောကထဲတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး အင်အားစုများ

ရှင်သန်တိုးပွားနေရန် အစဉ်တစိုက် ကြိုးပမ်းနေရသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရတက်လာသောအခါ ကျောင်း သားသမဂ္ဂများ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် အာဏာပြောင်းလဲ မှုသည် တိုင်းပြည်တိုးတက်ရေးကို အတားအဆီးဖြစ် စေသည်၊

စစ်အာဏာရှင်စနစ်၏ အန္တရာယ်ကို ကျရောက်စေသည် ဟု ကြွေးကြော်ပြီး ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၃ဝ ရက်တွင် ဆန္ဒပြပွဲများပေါ်ပေါက် လာသည်။

ထိုဆန္ဒပြပွဲများမှာ ကွန်မြူနစ်ကျောင်းသား များ၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့်ပေါ်ပေါက်လာခြင်းသာဖြစ်သည်။ အိမ်စောင့်အစိုးရပေါ်ပေါက်လာရခြင်းမှာ ဖဆပလ

အဖွဲ့ကြီးနှစ်ခြမ်းကွဲပြီး အစိုးရက တိုင်းပြည်ကိုမအုပ်ချုပ် နိုင်တော့သဖြင့် တပ်မတော်အား တရားဝင်အာဏာ အပ်နှင်းသောကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာရခြင်းသာဖြစ်

သော်လည်း ကွန်မြူနစ်ပါတီများက စစ်တပ်အာဏာ သိမ်းသည့်ပုံစံမျိုးဖြစ်အောင် လှုံ့ဆော်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ထိုလှုံ့ဆော်ချက်များမှာ အောင်မြင်ခြင်း မရှိ ခဲ့ပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး စတင်ကတည်းက အစိုးရအာဏာရရှိ ထားသော ဖဆပလကို နံပါတ်(၁) ဦးတည်ရန်သူအဖြစ် နိုင်ငံရေး၊

စစ်ရေးအရ အစဉ်တစိုက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး တိုက်ပွဲများကို အဓိကကာကွယ်တိုက်ခိုက်နေသူမှာ

တပ်မတော်သာဖြစ်သည်။ ဖဆပလအကွဲတွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက သန့်ရှင်းကို ထောက်ခံခဲ့ခြင်းမှာ တည်မြဲများကို တပ်မတော်က ထောက်ခံသည်ဟု ယူဆ

သောကြောင့်လည်းကောင်း၊ မြေပေါ်နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲ များကို တည်မြဲများက ဖိနှိပ်ခဲ့သောကြောင့် လည်းကောင်း၊ ယာယီနိုင်ငံရေး အမြတ်ထုတ်၍ ထောက်ခံ

ခဲ့ခြင်းသာဖြစ်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် သန့်ရှင်းများကို ပျော့ပျောင်းသူများဖြစ် သဖြင့် အလွယ်တကူ အနိုင်ရလိမ့်မည်ဟုယူဆထားခဲ့ သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ထိရောက်နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး တိုက်ပွဲများကို မဆင်နွှဲနိုင်ခဲ့ပေ။ သန့်ရှင်းအစိုးရ တက်

လာသောအခါတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ရန်သူအဖြစ်သာ သဘောထားရပြန်သည်။ စင်စစ် ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအနေနှင့် ယင်းတို့ပါတီမှလွဲ၍

မည်သည့်ပါတီအာဏာရရ၊ မည်သူအစိုးရ ဖြစ်ဖြစ် ရန်သူအဖြစ် တိုက်ခိုက်ရမည်သာဖြစ်သည်။ သန့်ရှင်း အစိုးရသည် ပျော့ညံ့သော်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်

ပါတီသည် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး၊ ထိုးစစ်များကို ဆင်နွှဲ နိုင်ခြင်းမရှိပေ။ ဤသို့ဖြစ်ရသည်မှာ တပ်မတော် ကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သည် မည်သည့်

အစိုးရတက်တက်၊ တက်လာသည့်အစိုးရကိုအကာ အကွယ်ပေးပြီး သောင်းကျန်းသူများကို အစဉ်တစိုက် တိုက်ခိုက်သွားရမည်သာဖြစ်သည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်တွင် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများဦးစီး၍ ကိုလိုနီစနစ်ဆန့်ကျင် ရေးနေ့ကို ကျင်းပခဲ့သည်။ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံမှာ

ဗကပတို့၏ကြွေးကြော်သံပင်ဖြစ် သည်။ ဗကပတို့သည် သန့်ရှင်းအစိုးရ၏ အနောက် မျှော်ကိုးမှုကို နိုင်ငံရေးအရ တိုက်ခိုက်ရန် ကြိုးစားခဲ့ သည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊

ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဗမာ့ တပ်မတော်လေတပ်မှတိုက်လေယာဉ်များနှင့် အမေရိ ကန်လုပ် လေယာဉ်တို့ လေကြောင်းတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီး ဗိုလ်ပီတာကျ ဆုံးသွား

သောကြောင့် ကျောင်းသားများ ကိုလိုနီနယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုသည် ပိုမိုအရှိန် ရသွားခဲ့သည်။ ရန်ကုန်မြို့ အမေရိကန်သံရုံးနှင့် မန္တလေး မြို့

အမေရိကန်ကောင်စစ်ဝန်ရုံးတို့ကို ကျောင်းသား လူငယ်အမြောက်အမြား ဝိုင်းဝန်းဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ပထစအစိုးရက ကျောင်းသားများကို လက်နက်ဖြင့်

နှိမ်နင်းခဲ့သည်။ ကျောင်းသားလူငယ် တပ်ဦးက အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတိုက်ပွဲမှ ပထစအစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေးတိုက်ပွဲသို့ တိုးမြှင့်ကူးပြောင်းရန် လှုံ့ဆော်

သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။

၁၉၆၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင် ကျောင်းသားများ၏ အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှု၊ ပြည်နယ် အချို့က ဖက်ဒရယ်မူဖြင့် ခွဲထွက်ရန်ခြိမ်းခြောက်လာမှု၊

ရန်ကုန်-မန္တလေး စာပို့ရထားကို ကေအင်န်ဒီအိုတို့က မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူများအပါအဝင် ဓားစာခံမိန်းကလေး ၈ဝ ကို ဖမ်းဆီးသွားခြင်း၊

ဗုဒ္ဓ ဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းသော ကြောင့် အထူးသဖြင့် ကချင်ပြည်နယ်တွင် ဆန္ဒပြပွဲများ ပြင်းထန်လာခြင်း၊ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့တွင် ဗလီ

ကျောင်းကိစ္စ အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွားခြင်းတို့ကြောင့် တစ်တိုင်းပြည်လုံး မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေလေရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ၏ လှုပ်ရှားမှုများသည် ကျောင်းသား

အရေးသက်သက်သာ မဟုတ်တော့ဘဲ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်အထိ များစွာကျယ်ပြန့်၍လာသည် ကို တွေ့ရသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် အလံနီ ပါတီတို့သည်

ကျောင်းသားလောကထဲတွင် မိမိတို့၏ အမာခံများကို မြုပ်နှံလျက်ရှိရာ ဗကသ၊ တကသအဖွဲ့ အစည်းများတွင် ခေါင်းဆောင်အတော်များများသည် ကွန်မြူနစ်များ

ဖြစ်နေကြသည်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များသည်လည်း ဗကပယူဂျီများ၏ ပုန်းအောင်းရန် ဗဟိုဌာနကြီးဖြစ်နေရုံသာမကဘဲ အချို့ ဗကပယူဂျီများ

သည် ရက်ရှည်လများပင် ခိုအောင်းနေ ကြသည်ဟုဆိုသည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် အာဏာရ ပထစခေါင်းဆောင်များကို သာမကဘဲ မြေပေါ်နိုင်ငံရေးပါတီများမှခေါင်းဆောင်

အများအပြားကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း၍ နိုင်ငံတော် အာဏာကို ရယူလိုက်ရသည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ ၏ အရေးကြီးဆုံးတာဝန်မှာ ဖက်ဒရယ်မူဖြင့် ခွဲထွက်

ခွင့်အန္တရာယ်ကို တားဆီးရေးပင်ဖြစ်သည်။ ခွဲထွက်ခွင့် ကို ကြွေးကြော်၍ ပုန်ကန်ထကြွနေသော ရှမ်း သောင်းကျန်းသူများမှာ အင်အားနည်းပါးသည့်အပြင်

စည်းလုံးညီညွတ်မှုမရှိဘဲ အဖွဲ့ငယ်များ ကွဲနေသည့် အတွက် ခွဲထွက်ခွင့်ကို စစ်ရေးအရ ဖိအားပေးလာမှုကို စိုးရိမ်ရန်မလိုပေ။ သို့သော် နိုင်ငံရေးအရ တစ်ဖက်သတ်

ကြေညာ၍ ခွဲထွက်ကာ ဆီးတိုးတပ်များအား ဖိတ်ခေါ် လာမည့်အန္တရာယ်ကိုမူ သတိထားနေရသည်။ ထို့အပြင် ပထစအစိုးရက ပေါ်ပေါက်နေသည့်ပြဿနာပေါင်း

သောင်းခြောက်ထောင်ကို ဆက်လက်ဖြေရှင်းရန်လည်း တာဝန်ရှိနေသည်။ အစိုးရသစ်အနေနှင့် အစိုးရဟောင်း လက်ထက်က ပေါ်ပေါက်ပြီး မပြီးပြတ်သေးသည့်

ပြဿနာများကို ဆက်လက်ဖြေရှင်းရမည်သာဖြစ်သည်။ ပထစအစိုးရလက်ထက်မှ ကောင်းမွေဆိုးမွေများကို တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ဆက်ခံသွားရမည်သာ

ဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရ တက်လာပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပင် တန်းမြင့်ကျောင်းထွက်စာမေးပွဲ (နဝမတန်းအစိုးရစစ် စာမေးပွဲ) မေးခွန်းပေါက်ကြားမှု တစ်ရပ်

ပေါ်လာသည်။ မေးခွန်းပေါက်ကြားမှုမှာ တစ်ပြည်လုံးတွင်မဟုတ်ဘဲ ရန်ကုန်နှင့် ဟံသာဝတီခရိုင် တွင်သာဖြစ်သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီအနေနှင့် အခြား

ရင်ဆိုင်နေရသော ပြဿနာများနှင့် နှိုင်းစာလျှင် ကိုးတန်းစာမေးပွဲ မေးခွန်းပေါက်ကြားမှုမှာ အသေးအဖွဲ ပြဿနာသာဖြစ်နေသည်။ ထိုအချိန်မှာပင် ပညာရေး

နှင့်ကျန်းမာရေးဌာနတာဝန်ခံ(ဝန်ကြီး)ဗိုလ်မှူးချုပ် သန်းဖေ ကွယ်လွန်သွားသဖြင့် ဗိုလ်မှူးကြီးလှဟန် စတင် တာဝန်ယူခါစအချိန်လည်း ဖြစ်နေသည်။ ဗိုလ်မှူးကြီး

လှဟန်က မေးခွန်းပေါက်ကြားမှုကို တော်လှန်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းထံတင်ပြပြီး ရန်ကုန်နှင့်ဟံသာဝတီခရိုင်တွင်ပြုလုပ်သော တန်းမြင့်

ကျောင်းထွက်စာမေးပွဲများကို ဖျက်သိမ်း၍ စာမေးပွဲ အသစ်များပြန်လည်ပြုလုပ်ပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

တက္ကသိုလ်ကျောင်းများမှာ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ ရက်တွင် စာသင်နှစ်ပြန်လည်စတင်ရန် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရာ တန်းမြင့်ကျောင်းထွက် စာမေးပွဲမေးခွန်းများ

ပေါက်ကြားမှုနှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။ တက္ကသိုလ် ကျောင်းဆောင်များတွင် ဗကပသူလျှိုများ မကြာခဏ ခိုအောင်းနေမှု၊ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများအတွင်း

သောင်းကျန်းသူ သူလျှိုများစိမ့်ဝင်နေမှု၊ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများအတွင်း ကျောင်းစည်းကမ်းများ လျော့နည်းနေမှုတို့ကြောင့် အစိုးရကကျောင်းဆောင်

စည်းကမ်းအသစ်များကို ထုတ်ပြန်ထားချိန်လည်းဖြစ် သည်။ ကျောင်းစည်းကမ်းအသစ်များကို မလိုက်နာလို ကြသော ကျောင်းသားများ မကျေမနပ်ဖြစ် နေကြချိန်

တွင် ရန်ကုန်နှင့်ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် နဝမတန်း စာမေးပွဲများကို ဖျက်သိမ်းကြောင်းကြေညာလိုက်သည့် အခါ ကျောင်းသားများအတွက်ဆူပူရန် အကြောင်းပြ

စရာရရှိသွားတော့သည်။

ထိုစဉ်က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်မှာ ဦးကာဖြစ်ပြီး ကျောင်းသားအဆောင်များ ညွှန်ကြား ရေးမှူးမှာ ဦးပွားယုခင်ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်

ကျောင်းသားသမဂ္ဂ အဆောက်အအုံတွင် ဗမာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(ဗကသ)၊ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(တကသ)နှင့် ရန်ကုန်

ခရိုင်လုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(ရကသ)တို့ အခြေစိုက် ၍ လှုပ်ရှားနေကြရာ ခေါင်းဆောင်အများစုမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အမာခံကေဒါများ

ဖြစ်နေ ကြသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ယူဂျီများသည် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များအား တိုက်ရိုက်ပင် ကြိုးကိုင်လျက်ရှိသည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကေဒါ

အချို့မှာ ကျောင်းသားအသွင်ယူထားကြပြီး စာမေးပွဲများကို ဖြေဆိုခြင်းမပြုဘဲ စာမေးပွဲအကျခံကာ ကျောင်းသား သမဂ္ဂအဆောက်အအုံတွင် နေထိုင်လျက်

ရှိကြသည်။ ကွန်မြူနစ်ကျောင်းသားများသည် သမဂ္ဂ အဆောက်အအုံတွင်နေထိုင်ရင်း ကျောင်းသားလောက ကို လွှမ်းမိုးထားရုံသာမကဘဲ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

၏ အခြားမြေအောက်လုပ်ငန်းများကိုပါ ဆောင်ရွက်နေ ကြသည်။ ပညာရေးဌာန(ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန)က စာမေးပွဲနှစ်ခါကျကျောင်းသားများအား ကျောင်းဆောင်

နေခွင့်မပြုခြင်း၊ နေ့ကျောင်းတက်ခွင့်မပြုခြင်းစသော စည်းကမ်းများကို ထုတ်ပြန်လိုက်သောအခါ တက္ကသိုလ်ဝင်းအတွင်း ခိုင်မြဲစွာခြေကုပ်ထားသော ကွန်မြူနစ်

ကျောင်းသားများအဖို့ မျက်ဖြူဆိုက်စရာဖြစ်လာသည်။ စာသင်ချိန်ပိုမိုရရှိရေး၊ စာသင်ချိန်ကိုညှိရေးတို့အတွက် အောက်တိုဘာလတွင် ကျောင်းတစ်လပိတ်မည့်

အစား ကျောင်း ၁၅ ရက်သာ ပိတ်မည်ဟူသော စည်းကမ်း ချက်မှာလည်း ကျောင်းသားများဆူပူစေရန်အကြောင်း ပြစရာဖြစ်လာသည်။

တက္ကသိုလ်ကျောင်းဝင်းအတွင်းတွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၆ ရက်မှစ၍ ဆူပူမှုများစတင်ဖြစ်ပွားလာ သည်။ ဇူလိုင်လ ၇ ရက် မွန်းတည့် ၁၂ နာရီတွင်

ဆန္ဒပြအစည်းအဝေးကြီးပြုလုပ်ရန်လည်း လှုံ့ဆော်လာ ကြသည်။ ဇူလိုင်လ ၇ ရက် နံနက်တွင် ပါမောက္ခချုပ် ဦးကာသည် ပညာရေးဌာနတာဝန်ခံ(ဝန်ကြီး)

ဗိုလ်မှူး ကြီးလှဟန်ထံ သွားရောက်၍ ဆူပူမှုအခြေအနေကို အစီရင်ခံခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက ကွပ်ကဲ မှုဌာနချုပ်တစ်ခုဖွဲ့စည်းပြီး ထိုကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်ကို

အတွင်းဝန်ရုံးမှ အသံလွှင့်ရုံသို့ ပြောင်းရွှေ့အခြေ စိုက်စေပြီး အခြေအနေကိုစောင့်ကြည့်ခဲ့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၇ ရက်၊ မွန်းလွဲ ၁ နာရီ တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂမှ ကြီးမှူး၍ ကျောင်းဆောင်စည်းကမ်း ရုပ်သိမ်းပေးရေး ဆန္ဒပြ

ပွဲကိုကျင်းပရာ သဘာပတိအဖြစ် တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂဥက္က ကိုဗဆွေလေး က ဆောင်ရွက် ပြီး အခမ်းအနားမှူးအဖြစ်အတွင်းရေးမှူး ကိုသာဒိုးက

ဆောင်ရွက်သည်။ တက်ရောက်သူ ကျောင်းသားမှာ ၂ဝဝဝ ခန့်ရှိသည်။ အစည်းအဝေးတွင် ကျောင်းဆောင် စည်းကမ်းများရုပ်သိမ်းရေး၊ ကျောင်းဆောင်နေလိုသူတိုင်းကို အဆောင်နေခွင့်ပြုရေး၊ အဆောင်သစ်များ ဆောက်လုပ်ပေးရေး၊ ကျောင်းဆောင်ကော်မတီတွင် ကျောင်းသား ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်ခွင့်ပေးရေး၊

ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သည့်ကျောင်းဆောင်စည်းကမ်းများ ရုပ်သိမ်းရန် ကန့်ကွက်ပွဲများကျင်းပ၍ ဆက်လက် ဆန္ဒပြရေးတို့ကို ဆုံးဖြတ်တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ကျောင်းသားများသည် တကသအစည်းအဝေးခန်းမမှ ထွက်ခွာလာကြပြီး တကသ အဆောက်အအုံရှေ့တွင် စုရုံးကာ မန္တလေးဆောင်၊ တောင်ငူဆောင်၊ ဒဂုံဆောင်၊ ရွှေဘိုဆောင်နှင့် အဓိပတိလမ်းမှ ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမ အထိလှည့်လည်၍ဆန္ဒပြကြပြီး တကသ အဆောက် အအုံရှေ့တွင် ပြန်လည်စုရုံးနေကြသည်။

ညနေ ၃ နာရီ ၄ဝ မိနစ်တွင် ရန်ကုန်ရဲတပ်ဖွဲ့မှ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁ဝဝ ခန့် ရောက်ရှိလာပြီး တကသ အဆောက်အအုံကို ဝိုင်းဝန်းကာ ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင်

အချို့ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ကျောင်းသား များက ရဲများအား ပြန်လည်ခုခံကာ ခဲများဖြင့်ပစ်ပေါက် တုံ့ပြန်ကြသည်။ ကျောင်းသားများ ပိုမိုဆူပူလာသဖြင့်

သီးသန့်ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁ဝဝ ထပ်မံရောက်ရှိလာပြီး အခြေအနေကိုထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ တပ်မတော်မှ ကားငါးစီးဖြင့် စစ်သည်များလည်း

ရောက်ရှိလာသည်။ ကျောင်းသားများက ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက်နေကြသဖြင့် ရဲများက မျက်ရည်ယိုဗုံးဖြင့် ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းရသည်။ ကျောင်းသားဆူပူမှုကို တာဝန်

ယူထိန်းသိမ်းနေရသည့် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးစိန်လွင်က ကျောင်းသားများထံသွားရောက်၍ ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက် မှုအား ရပ်ဆိုင်းပါက ရဲများကို ရုပ်သိမ်းပေးမည်ဟု

ကမ်းလှမ်းသည်။ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ကိုကျော်၊ ကိုစိန်ဝင်း၊ ကိုထွန်းကျော်၊ ကိုဝင်းညွန့်နှင့် တက္ကသိုလ် အရန်တပ်ရင်း(တက္ကသိုလ်လေ့ကျင့်ရေးတပ်) ဝတ်စုံ

ဝတ်ထားသူ ကိုလှထွန်းတို့က ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး စိန်လွင်နှင့် လာရောက်တွေ့ဆုံကြပြီး ဆူပူမှုကိုထိန်းပေး ပါမည်ဟု ကတိပေးကြသည်။

သို့သော် ကိုကျော်၊ ကိုစိန်ဝင်းတို့လူစု မန္တလေး ဆောင်အတွင်းသို့ ဝင်သွားကြသောအခါ ကျောင်းသားများက ဝိုင်းဝန်းလှောင်ပြောင်ရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။ ကျောင်းသားများ၏ တောင်းဆိုချက်ကို ဆွေးနွေးရမည့်အစား ဆူပူမှုကို ထိန်းေပးပါ့မည်ဟု ကတိခံခဲ့ကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ စစ်ဝတ်စုံ ဝတ်ထားသော ကိုလှထွန်း၏ စစ်ဝတ်စုံကို ဝိုင်းချွတ်ပြီး ဖိုင်ဘာဦးထုပ်ကို ဘောလုံးသဖွယ် ဝိုင်းကန်ကြသည်။ ထို့နောက်ရဲများကို ခဲဖြင့် ပစ်ပေါက်ကြပြန်ရာ ရဲများ ဒဏ်ရာရရှိသဖြင့် မျက်ရည်ယိုဗုံးကို သုံးရပြန်သည်။

ကျောင်းသားအများစုမှာ အဓိပ္ပာယ်မဲ့သော ဆူပူမှုကို ရပ်ဆိုင်းလိုသော်လည်း အစိုးရမှ တောင်းဆိုချက်များကို လိုက်လေျာခြင်းမရှိသည့်အတွက် ဆက်လက်ဆူပူခဲ့ကြသည်။

ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ဆူပူမှုကို မထိန်းသိမ်း နိုင်တော့သဖြင့် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးစိန်လွင်သည် ညနေ ၅ နာရီ ၄၅ မိနစ်တွင် ရဲများကို ရုပ်သိမ်းပြီး

တပ်မတော်သားများကို အစားထိုးနေရာချထားလိုက်သည်။ ကျောင်းသားများ၏ ဆူပူမှုမှာမူ အရှိန်လျော့မသွားဘဲ ပိုမို၍ ဆိုးရွားလာသည်။

ပါမောက္ခချုပ်ဦးကာ၏ စကိုဒါကားနံပါတ် (စ / ၆၅၉)၊ ကျောင်းရုံးပိုင် ဘောက်ဝက်စ်ဂွန်းကားနံပါတ် (စ/၆၂၄၃) တို့ကို ကျောင်းသားများက တွန်းယူလာပြီး မီးရှို့ပစ်လိုက်ကြ သည်။

တကောင်းဆောင်၊ ပုဂံဆောင်ဘက်မှ ကျောင်းသားများပါ ဆူပူလာပြီး တက္ကသိုလ်စာတိုက် ဘက်မှနေ၍ တပ်မတော်သားများကို ခဲနှင့်ပစ်ပေါက် လာကြပြန်သည်။

အခြေအနေမှာ ပိုမိုဆိုးရွားလာပြီး အကြမ်းဖက်ကျောင်းသားအချို့က ပါမောက္ခချုပ်ဦးကာ ၏ အိမ်ကို မီးရှို့ရန် လောင်စာအမှိုက်များစုဆောင်း လာကြသည်။

သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်လူစုခွဲပြီး ပါမောက္ခ ချုပ်ဦးကာတို့မိသားစုကို ကယ်ထုတ်လိုကြောင်း မြန်မာ့အသံရှိ ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်သို့ သတင်းပို့ချက် ရောက်လာသည်။

ရှေ့တန်းကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်မှ ခရိုင် ရာဇဝတ်တရားသူကြီးကလည်း အခြေအနေကိုမထိန်း နိုင်တော့သဖြင့် တပ်မတော်သို့လွှဲအပ်ကြောင်း အကြောင်းကြားစာကို လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်သည်။ တပ်မတော်သည် ညနေ ၆ နာရီ ခန့်မှစ၍ အမိန့်အရ ပစ်ခတ်၍ လူစုခွဲရတော့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း သည် ဆူပူမှုအား သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းရကြောင်း ကြားသိရသည်နှင့် ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်သို့ အခြေအနေ မေးမြန်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် အတွဲလိုက် အော်တိုမစ်တစ် ပစ်ခတ်ရန်၊ ဆူပူမှုငြိမ်သက်သည်အထိ နှိမ်နှင်းရန်ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်စိုး ထံ အခြေအနေကို မေးမြန်းရာ ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်စိုးက ရဲ ၁၅ ဦးခန့် ဒဏ်ရာရကြောင်း၊ ကျောင်းသားငါးဦးခန့် ဖမ်းမိပြီး

ကျောင်းသားအချို့ သမဂ္ဂအဆောက်အအုံ ပေါ် တက်သွားကြောင်း၊ သမဂ္ဂအဆောက်အအုံပေါ် တွင် လက်နက်များရှိသည်ဟု သတင်းရကြောင်း မဟုတ်မမှန်သတင်းပို့ခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက သမဂ္ဂအဆောက်အအုံကို ဝိုင်းထားပြီး အဆောက်အအုံ မှ ဆင်းခဲ့ရန်နှင့် မဆင်းလျှင် ပစ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊

အသံချဲ့စက်ဖြင့်ပြော၍ ခေါ်ထုတ်ရန်၊ ယင်းအပြင် မမှောင်ခင်ဖမ်းဆီးရန်လိုကြောင်း၊ ခေါ်၍မရလျှင် Recoiless Gun ဖြင့် နံရံကိုပစ်ရန်၊ သတိပေး၍မရလျှင် ပစ်ဖောက်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

မြန်မာ့အသံတွင်ရှိနေသော ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူများသည် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များကို ဖမ်းဆီးရန် နည်းလမ်းများကို

ဆွေးနွေးကြသည်။ ထိုအခါသမဂ္ဂအဆောက်အအုံသည် ဆူပူမှုဌာနချုပ် ဖြစ်နေသောကြောင့် ဖြိုဖျက်သင့်သည်ဟူသော အဆို ပြုချက်ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းအဆောက်အအုံအား

ဖြိုဖျက်ပစ်ရန် စစ်မြေပြင်အင်ဂျင်နီယာတပ် (ဘီအီး)အား တာဝန်ပေးရန် သဘောတူကြပြီးနောက် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၈ ရက် နံနက်တွင် သမဂ္ဂ

အဆောက်အအုံကြီးအား ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးလိုက်တော့ သည်။ ကျောင်းသားဆူပူမှုအရေးအခင်းမှာလည်း ပြိုကွဲသွားရသည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် ကျောင်းသားဆူပူမှု အရေးအခင်းတွင် ကျောင်းသား ၁၂ ဦး၊ ဝန်ထမ်း တစ်ဦး၊ အလုပ်သမားနှစ်ဦး၊ အမည်မသိအရပ်သား တစ်ဦး၊

စုစုပေါင်း ၁၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ကျောင်းသား ၃၄ ဦး၊ ဝန်ထမ်းငါးဦး၊ အလုပ်သမား သုံးဦး၊ စုစုပေါင်း ၄၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ဆူပူမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့်

တကသဥက္ကဋ္ဌ ကိုဗဆွေလေး၊ ဗကသ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်၊ ရကသ အတွင်းရေးမှူး ဉာဏ်ဝင်း အပါအဝင် ကျောင်းသား ၂၁ ဦးကို အစိုးရ က ဖမ်းဆီး

ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

မန္တလေးတက္ကသိုလ်တွင်လည်း ကျောင်းဆောင် စည်းကမ်းသစ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂ ရက်မှစ၍ အဆောင်နေကျောင်းသားများ က

ဆူပူအော်ဟစ်၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ မန္တလေး တက္ကသိုလ်မှကျောင်းသားအင်အားစုများဖြစ်ကြသည့် တပ်ဦး၊ တပ်ဦးသစ်နှင့် ကျောင်းသားအဖွဲ့များသည်

(မတကသ)ရွေးကောက်ပွဲမလုပ်ဘဲ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ များ ဖွဲ့စည်းခွင့်ရရေးကိုသာ လှုပ်ရှားနေခဲ့သည်။ ရန်ကုန်ကျောင်းသားအရေးအခင်းနှင့်ပတ်သက်၍

မန္တလေးတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(မတကသ) က ကန့်ကွက်ကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ပိုစတာတိုက်ပွဲလည်း ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ရဲအဖွဲ့က

တပ်ဦးမှ မင်းကျော်၊ ခင်မောင်ဝင်း၊ တပ်ဦးသစ်မှ ဗိုလ်ကျူး၊ ချန်လန်၊ လူငယ်တပ်ဦးမှ မောင်ကို၊ နီဝင်း၊ တပ်ဦးသစ် ဥက္ကြဟောင်း သန်းမောင်နှင့်နှစ်ဦးကို

ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ အရေးအခင်းသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ယင်းတို့၏ ကျောင်းသား ကေဒါများကိုအသုံးပြု၍ အစိုးရသစ်အား

သွေးထိုးစမ်းဆင်နွှဲလိုက်သော နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲပင်ဖြစ်သည်။ အောင်မြင်မှုမရသော်လည်း ကျောင်းသားများသေဆုံး ရမှု၊

သမိုင်းဝင်သမဂ္ဂအဆောက်အအုံကြီး ပျက်စီးသွားရမှုတို့သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီကို နိုင်ငံရေးအရ အထိနာစေခဲ့သည်။

ထိုအချက်သည်ပင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက်သာမကဘဲ တော်လှန်ရေး

ကောင်စီအား မလိုလားသည့်နိုင်ငံရေးအုပ်စုများ အတွက်ပါ ဝါဒဖြန့်ထိုးနှက်စရာအကွက်ကောင်းကြီး ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ထိုစဉ်က မြန်မာ့အသံတွင် ဖွင့်လှစ်ထား သည့်

ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်တွင် အမြင့်ဆုံးတာဝန်ရှိသူမှာ ဗိုလ်မှူးချုပ်အောင်ကြီးဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်အောင်ကြီး သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရအဖွဲ့၏ နံပါတ်(၂)

ခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ်သည်။ သမဂ္ဂအဆောက်အအုံ အတွင်းတွင် လက်နက်များသိုဝှက်ထားသည်ဟု သတင်း များထွက်ပေါ်လာခြင်း၊ ကွန်မြူနစ်များ ခိုအောင်းနေ

သည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်နေခြင်း၊ ဆူပူမှုကို ကြိုးကိုင်ဖန်တီးနေသည့် တကသ ခေါင်းဆောင်များ ရှိနေခြင်းတို့ကြောင့် သမဂ္ဂအဆောက်အအုံအား ယမ်းဘီလူးဖြင့်

ဖြိုခွဲပစ်ရသည်အထိ ဆိုက်ရောက်ခဲ့ရခြင်းမှာ ကျောင်းသားထုအတွက် မကျေနပ်စရာဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်အောင်ကြီးက သမဂ္ဂအဆောက်အအုံအား ဖြိုပစ်ရန်

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက အမိန့်ပေးသယောင် ပြောဆိုခဲ့ရာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက သက်သေ အထောက်အထားနှင့်တကွ မငြင်းဆိုနိုင်ခဲ့ေချ။ ဗိုလ်မှူးချုပ် အောင်ကြီးမှာလည်း ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားရသည်။

ဦးအောင်ကြီး(ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်းအောင်ကြီး) သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ် အရေးအခင်းကာလမတိုင်မီက လှုံ့ဆော်စာများ ရေးသားခဲ့ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ

ဖြိုခွဲသည့်ကိစ္စတွင် ယင်းအနေနှင့် တာဝန်မရှိပါဟု ထည့်သွင်းရေးသားခဲ့သည်။ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ် ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်း

(တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း) က မိမိအနေဖြင့် လိုအပ်မှသာ (Recoiless Gun) ဖြင့်နံရံကို ပစ်ခတ်ရန်အမိန့်ပေးခဲ့ ကြောင်း၊

၂၃-၇-၈၈ ရက် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် ပါတီအရေးပေါ်ပါတီညီလာခံတွင် ဖြေရှင်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအရေးအခင်းသည် တော်လှန် ရေးကောင်စီအနေနှင့် အစိုးရသက်တမ်း လေးလခန့် အတွင်း

အကြီးမားဆုံး စတင်ရင်ဆိုင်ရသောပြဿနာ ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်က တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အတွေ့အကြုံများစွာ နုနယ်သေးသည့်အပြင်

ကျောင်းသားအရေးကို လက်တွေ့ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်း ရသောတပ်မတော်အရာရှိကြီးများမှာ ကျောင်းသား ရေးရာကို ကောင်းစွာကျွမ်းကျင်ခြင်းမရှိကြသေးပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ကွန်မြူနစ် ကေဒါ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ၏လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သော်လည်း ထိုကြေညာချက်မှာ

ကျောင်းသားများသေဆုံးရမှုနှင့် သမဂ္ဂအဆောက်အအုံ ဖျက်ဆီးခံရမှုအပေါ် ဖုံးလွှမ်းနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ထိုအရေးအခင်းအပြီးတွင်

ကျောင်းသားအများအပြားကို တောတွင်းသို့အပါခေါ်ယူ သွားနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုကျောင်းသားအများအပြားပင် တောတွင်း၌ ဖြုတ်၊ ထုတ်၊ သတ် လမ်းစဉ်ဖြင့်

သုတ်သင်သတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အဆိုပါ ဖြုတ်၊ထုတ်၊သတ် လမ်းစဉ်ကြောင့် နိုင်ငံရေးအရ ကြီးမားစွာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ ရက်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် အထွေထွေလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အမိန့် ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်လေသည်။ ထိုအမိန့်အရ

နိုင်ငံတော်တစ်ဝန်းလုံးရှိ အကျဉ်းထောင်ပေါင်း ၃၈ ခုမှ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသမားအားလုံး (တော်လှန်ရေးကောင်စီက ထိန်းသိမ်းထားသူများ မပါ) တောခို

ပုန်ကန်မှုကြောင့် အပြစ်ကျခံရသူများနှင့် အခြား ရာဇဝတ်မှုအမျိုးမျိုးဖြင့် ထောင်ကျနေကြသော သာမန် အကျဉ်းသားများ(လူသတ်မှုနှင့် မုဒိမ်းမှုမပါ)ကို

အကျဉ်းထောင်များမှ လွှတ်ပေးလိုက်လေသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်မှုလိုအပ်သည်ဟု ယုံကြည်သည့်အတိုင်း ယင်း သို့အမိန့်ထုတ်ပြန်ခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး၌

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၂ ခုနှစ်အထိ အခြေအနေအမျိုးမျိုး တို့၏ ဖန်တီးမှုကြောင့် တစ်စုံတစ်ခုသောပြစ်မှုကို ကျူးလွန်မိသူတို့သည် မြေပေါ်မြေအောက် အပါအဝင်

နိုင်ငံရေးပိုင်းနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတို့၌ အရေအတွက် အများအပြားရှိနေခဲ့ရသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ် အထွေထွေ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အမိန့်သည် နိုင်ငံရေးပြစ်မှုများ

သာမက အစိုးရအရာထမ်း၊ အမှုထမ်းများ ကျူးလွန်ခဲ့ သော ဌာနဆိုင်ရာပြစ်မှုများပါ လုံးဝလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာ ခွင့် ရရှိခဲ့ကြသည်။ ယင်းပုဂ္ဂိုလ်အသီးသီးသည်

နောင်တ တရားရရှိကာ ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်ပြောင်း တော်လှန်ရေး ကြီး၌ လူသစ်စိတ်သစ်ဖြင့် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်သော အခြေအနေသို့ရောက်ရှိလေပြီဟု

တော်လှန်ရေး ကောင်စီက သဘောထားခဲ့သည်။

ဤသို့ဖြင့် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အမိန့်သည် ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးကြီး၏ အရှိန်အဟုန်ကို မထိခိုက်စေဘဲ ပြည်ထောင်စုစည်းလုံးမှုအင်အားကို ပြန်လည်

တည်ဆောက်သော ကြိုးပမ်းမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့ ရသည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၁ ရက်ထုတ် မြန်မာ သတင်းစာတစ်စောင်တွင် တောတွင်းကွန်မြူနစ်တို့ထံမှ ဧပြီလ ၁ဝ ရက် ရက်စွဲတပ်ထားသော စာတစ်စောင် ကို

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းထံသို့ မေလ ၈ ရက်၌ ပေးပို့ လိုက်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ထိုစာထဲတွင် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အမိန့်သည် တောတွင်းလက်နက်

ကိုင်အင်အားစုများအား ဝိုင်းပယ်၍ ချေမှုန်းရေး စစ်ဆင်ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရန် တောတွင်းအင်အားစုများနှင့် အစိုးရတို့

တန်းတူရည်တူ ဆွေးနွေးရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရနှင့်ဆွေးနွေးရာတွင် အမျိုးသားလွတ်လပ်မှု ထိန်းသိမ်းရေး၊ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီရေး၊ ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများ၏

ရပ်တည်ခွင့်နှင့် လုပ်ကိုင်ခွင့်၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ၏ တရားမျှတသော အခွင့် အရေးဟူသော ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ် ချက်ပါ အချက်လေးချက်

အပေါ်၌ ရပ်တည်၍ ဆွေးနွေး မည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေး ကောင်စီနှင့် တပ်မတော်အပေါ်တွင် အဓိက ရန်သူ အဖြစ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော်

လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အမိန့်ကို အကြောင်းပြု၍ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် အခွင့်ကောင်းရလိုရငြား မျှော်လင့် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အစိုးရထံသို့ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊

ဧပြီလ ၁ဝ ရက်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ကမ်းလှမ်း ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်လှန် ရေးကောင်စီအစိုးရသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး အတွက်

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖြေရှင်းခြင်းဖြင့် အကျိုး မယုတ်နိုင်ဟု ယူဆသောကြောင့် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်တွင် ကမ်းလှမ်းဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက် ရက်စွဲဖြင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တော်လှန်ရေး ကောင်စီ၏ ကမ်းလှမ်းချက်

တောတွင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအားလုံး သို့ တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ကမ်းလှမ်းချက်

၁။ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းကို လှိုက်လှဲစွာ လိုလားတောင့်တလျက်ရှိသည့် အလျောက်

ပြည်ထောင်စုအတွင်း၌ နိုင်ငံရေးအရ လည်းကောင်း၊ လူမျိုးရေးအရလည်းကောင်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်နေကြသော တောတွင်း အဖွဲ့အစည်းအားလုံးတို့သို့

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ကို လက်တွေ့တည်ဆောက်ကြရန်အတွက် အောက်ပါကမ်းလှမ်းချက်တစ်ရပ်ကို ထုတ်ပြန် လိုက်ပါသည်။

၂။ တောတွင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီနည်းတူ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပြန်လည်တည်ဆောက်လိုကြ သည်ဆိုပါက

ဤကဲ့သို့ တည်ဆောက်လိုပါလျက် နှင့် အထွေထွေလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်သည် မလုံလောက်ဟုဆိုလျှင်၊ သို့မဟုတ် အခြား အကြောင်းများရှိနေကြသေးလျှင်

တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် ဤ ပြဿနာအဝဝကို ဖြေရှင်းလိုကြောင်း ကမ်းလှမ်း လိုက်ပါသည်။

၃။ ထိုသို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးတွင် နှစ်ဖက်စလုံး က မည်သည့်အချက်များကိုအခြေခံ၍ ဆွေးနွေး လိုသည်ဟူသော ကြိုတင်စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက် မျိုးသည်

မတွေ့ဆုံရမီကပင် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် တင်းမာမှုသဘောကိုပြခြင်း၊ ဆွေးနွေးပွဲ၏ နယ်နိမိတ်ဘောင်ကိုအသေတုပ်ချည်၍ကျဉ်းမြောင်း သွားစေရာ

ရောက်ခြင်းတို့ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှုကို လက်တွေ့အားဖြင့် အကျိုးပြု နိုင်သည်ထက် အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်ဟု 'တော်လှန်ရေးကောင်စီက

ထင်မြင်သဘောရရှိ ပေသည်။

၄။ ဤသို့ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ကြိုတင်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်မျိုး အလျှင်းမပါဘဲ တိုင်းပြည်၏ ပကတိအခြေအနေကို မျက်မှောက်ပြု၍ လက်တွေ့ကျကျ

ဆွေးနွေးဖြေရှင်းသောနည်းကို လက်နက်ကိုင်တောတွင်း အင်အားစုများက သဘောတူလက်ခံကြမည်ဆိုပါက တော်လှန်ရေး ကောင် စီ သည် နိုင် ငံ ရေး ကြောင့်

သော် လည်းကောင်း၊လူမျိုးရေးကြောင့်သော်လည်းကောင်း မည်သည့်အကြောင်းနှင့်ပင်ဖြစ်စေ တောတွင်း၌ ရောက်ရှိနေကြသော မည်သည့်လက်နက်ကိုင်

အဖွဲ့အစည်းများနှင့်မဆို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ အသင့်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာအပ်ပေသည်။

၅။ ထိုသို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရာဝယ် တော်လှန် ရေးကောင်စီကထားရှိမည့်အခြေခံပင်မစိတ်ထား မှာ အတိတ်၏အကြောင်းအရာများနှင့် ပတ်သက် ၍

တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အပြစ်ဖို့ခြင်းမျိုးကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး အမြတ်ထွက်မှဟူသော သဘော မျိုးမထားဘဲ အလုပ်သမား၊ လယ်သမားနှင့် လုပ်သားပြည်သူများ၏အကျိုး

ကိုသာ အာရုံစူးစိုက် လုပ်ကိုင်သွားဖို့ပင်ဖြစ်ပါသည်။

၆။ ဤသို့ လက်ခံတွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်အတွက် တောတွင်းအဖွဲ့အစည်းများက အလိုရှိပါလျှင် ၎င်းတို့ ကိုယ်စားလှယ်များ၏ အသွားအပြန် ခရီးစဉ်တစ်လျှောက်

လုံခြုံရေးအတွက် တော်လှန် ရေးကောင်စီက တာဝန်ယူပါမည်။ အကယ်၍ ဆွေးနွေးပွဲမအောင်မြင်သဖြင့် တောတွင်းသို့ ပြန်လိုကြပါလျှင် သွားလိုရာဒေသအထိ

လိုက်ပို့ ပေးရမည်သာမက သုံးရက်အတွင်း ဖမ်းဆီးခြင်း၊ တိုက်ခိုက်ခြင်း လုံးဝပြုလုပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ကြေညာအပ်ပါသည်။

ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်

တော်လှန်ရေးကောင်စီ။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်၊

၁၃၂၅ ခုနှစ်၊ နယုန်လဆုတ် ၅ ရက်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ကမ်းလှမ်းချက်သည် မည်သည့် ကြိုတင်စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်မျှ ပါဝင် ခြင်းမရှိရာ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် မည်သည့် မြန်မာ

အစိုးရကမျှ ကမ်းလှမ်းခြင်းမပြုခဲ့သော ကမ်းလှမ်းချက် ပင်ဖြစ်သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းအပေါ်

ရိုးရိုး သားသား ယုံကြည်ကိုးစားခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာန ချုပ်သည် တောင်ငူခရိုင်၊ ရေတာရှည်မြို့နယ်မှတစ်ဆင့် ပဲခူးရိုးမကိုဖြတ်ကျော်၍ ပြည်ခရိုင်မြောက်ပိုင်းမှအလယ်

နဝင်းချောင်းဖျားတွင် ပြောင်းရွှေ့စခန်းချထားလေ သည်။ ဌာနချုပ်ဝန်းကျင်တွင် ကျေးရွာများ တစ်ရွာမျှ မရှိဘဲ တောတောင်ထူထပ်သော ပဲခူးရိုးမတောင်ခြေ

ဒေသဖြစ်သဖြင့် လုံခြုံမှုအတွက်လည်း စိတ်ချရသည်ဟု ဆိုသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ် စခန်းတွင် လူဦးရေ ၁၅ ဦးခန့်သာရှိသည်။ ဗဟို ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်း၊ ဗဟိုကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး

ရဲဘော်ဌေး၊ ပေါ်လစ်ဗျူရိုလူကြီး ရဲဘော် ဘတင်(ခ)ဂိုရှယ်တို့ သုံးဦးသည် ဗဟိုကော်မတီ၏နိုင်ငံ ရေး၊ စည်းရုံးရေး၊ စစ်ရေးတို့ကို ကြိုးကိုင်ခြယ်လှယ် နေကြပြီး

ပါတီ၏အမြင့်ဆုံးအာဏာပိုင်များဖြစ်နေကြ သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ် သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်း

ချက်ကို ရေဒီယိုမှတစ်ဆင့် ကြားလိုက်ရသောအခါ များစွာ အံ့ဩသွားကြသည်။

သခင်သန်းထွန်းသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ပထမ ပတ်အတွင်း ဗဟိုဌာနချုပ်၌ကျင်းပသည့် 'ပဲခူးရိုးမတိုင်း ၅ ခရိုင် ကွန်ဖရင့်အတွေ့အကြုံ' ကို နိဂုံးချုပ်သော

အစည်းအဝေးတွင် ကနေ့ ဗမာပြည်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး အလားအလာဟာ အလွန်ကိုနည်းသွားပြီဖြစ်တယ်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် တော်လှန်ရေး

ကောင်စီနှင့် တပ်မတော်အပေါ်တွင် ဖောက်ပြန်သော အမျိုးသားဓနရှင်ကြီး လူတန်းစားဟုမြင်ခဲ့သည်။

ဒီနေ့ ဗမာပြည်မှာ ဒီမိုကရေစီ မိုးမှောင်ကြီးဟာ ကျနေပြီ၊ ဒီလိုဖြစ်တာက စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထား လို့ပဲ၊ ပြီးတော့ ဗမာပြည်အုပ်စိုးသူဓနရှင် လူတန်းစား မှာ

အုပ်စုကြီးသုံးစုရှိတယ်၊ ပထမအုပ်စုကတော့ သန့်ရှင်းဖြစ်တယ်၊ ဒုတိယအုပ်စုကတော့ တည်မြဲဖြစ် တယ်၊ တတိယအုပ်စုကတော့ စစ်တပ်အုပ်စုဖြစ်တယ်၊

ဒီမှာအဆိုးဆုံးကတော့ တတိယအုပ်စုပဲ၊ ပါတီအနေနဲ့ တတိယအုပ်စုဖြစ်တဲ့ စစ်တပ်ကို အဓိကဦးတည် တိုက်ခိုက်ရမယ်၊ ချေမှုန်းရမယ်၊ လူတန်းစားလက္ခဏာ အရ

သတ်မှတ်ရင် စစ်တပ်အုပ်စုဟာ ဖောက်ပြန်တဲ့ အမျိုးသားဓနရှင်ကြီး လူတန်းစားဖြစ်တယ် (သခင် သန်းထွန်း မိန့်ခွန်း၊ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လဆန်း)၁

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်းမှာပင် ဗဟိုကော်မတီ ဝင် ဗိုလ်ရဲထွဋ်၊ ဗိုလ်စိန်တင်နှင့် ဗိုလ်ရဲမောင်တို့ သုံးဦး သည် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ကို လက်ခံ၍ အလင်းဝင်

ခဲ့ကြရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွင်း အစဉ်အလာ ရှိသော ခေါင်းဆောင်များ လျော့နည်းသွားရပြန်လေ သည်။

သခင်သန်းထွန်းသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုးရနှင့် တပ်မတော်အား အဓိကဦးတည်ရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်း

လိမ့်မည်ဟုလည်း မမျှော်လင့်ပေ။ ထိုအချိန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက်ကို ကြားလိုက်ရသောအခါ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်း

တွေ့နေသောကြောင့်သာ ထွက်ပေါက်ရှာသည်ဟု ယူဆ သဖြင့် ဗဟိုကော်မတီတွင် အောက်ပါအတိုင်း ရှင်းလင်း ပြောကြားခဲ့သည်-

အခု ရန်သူက ငြိမ်းချမ်းရေးစကားလုံးသုံးပြီး ကြေညာလာရတာဟာ ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ အားကြီးမှုကို ဖော်ပြလိုက်တာဖြစ်တယ်

ဒါဟာ ကွန်မြူနစ်ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်နေဝင်းဆီ ကို ဧပြီလ ၁ဝ ရက် ရက်စွဲနဲ့ ပို့လိုက်တဲ့ပေးစာရဲ့ ရလဒ်ဖြစ်တယ်၊ အောင်ပွဲဖြစ်တယ်၊ ဒီတော့ အထူးဂရုပြုဖို့လိုမယ်

ကနေ့ ရန်သူဟာ ဖောက်ပြန်တဲ့ အမျိုးသား ဓနရှင်ကြီးလူတန်းစားလက္ခဏာအရ ငြိမ်းချမ်း ရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို ဘယ်နည်း နဲ့မှ လုပ်မှာမဟုတ်ဘူး၊

အခု ရန်သူရဲ့ ငြိမ်းချမ်း ရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဆိုတာဟာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး အတုအလိမ်သာဖြစ်တယ်၊ ဒါကို အသေအချာလေ့လာပြီး လူထုအတွင်းမှာ

အစွမ်းကုန်ဖွင့်ချသွားရမယ်၊ ပြီးတော့ ရန်သူက ဘာလုပ်တယ်ဆိုတာလဲ စောင့်ကြည့်ရအုံးမယ်၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဆိုတာ ဘယ်လိုတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရေးလဲဆိုတာကို

အတိအကျရှင်းလင်း အောင် လုပ်ရအုံးမယ်

သခင်သန်းထွန်းသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ကမ်းလှမ်းချက်ကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဧပြီလ ၁ဝ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပေးပို့သောစာအရ တော်လှန်ရေး

ကောင်စီက အလျှော့ပေးလာခြင်းဟု ယူဆလိုက်သည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက် ကို အတုအလိမ်သာဖြစ်မည်ဟူ၍လည်း သုံးသပ်လိုက် သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ၁၉၅၁ ခုနှစ်မှစ၍

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို အစဉ်တစိုက် ကြွေးကြော် ခဲ့သည်။ 'ဗမာပြည်မှာ ပြဿနာအားလုံးရဲ့တစ်ခုတည်း သော ဖြေရှင်းရေးနည်းလမ်းဟာ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း

ရေးကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ပဲ' ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။ 'တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးသည် ပထမ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးသည် ဒုတိယ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး

ရေးသည် တတိယ' ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ကိုလည်း အမြဲတမ်းကိုင်စွဲခဲ့သည်။ သို့သော် တော်လှန်ရေး ကောင်စီက ကြိုတင်စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များ မပါဝင်သည့်

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို တကယ်တမ်း ကမ်းလှမ်းလာသောအခါတွင်မူကား သခင်သန်းထွန်း သည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအပေါ်တွင် သဘောထား မှန်ကန်စွာ

ထားနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ပြည်ပ သို့ရောက်ရှိလာသော ပါတီဝင်များသည် အဝေးရောက် ပါတီ၏ ဗဟိုကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းထားကြသည်။ အဝေး

ရောက်ပါတီဗဟိုကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ မှာ သခင် ဗသိန်းတင်ဖြစ်ပြီး အတွင်းရေးမှူးမှာ သခင်သန်းမြိုင် ဖြစ်သည်။ ဗဟိုကော်မတီဝင်များမှာ (၁) ရဲဘော် အောင်ကြီး၊

(၂) သခင်ပု၊ (၃) ဗိုလ်ဇေယျ၊ (၄) ဗိုလ်သန်းရွှေတို့ဖြစ်သည်။ အဝေးရောက်ဗဟိုကော်မတီ ၏လက်အောက်တွင် အဝေးရောက်ပါတီကော်မတီနှင့် ယင်းကော်မတီ၏

လက်အောက်တွင် ကလာပ်စည်း ငါးခုကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အဝေးရောက် ဗဟိုကော်မတီသည် ပြည်ပကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ ညွှန်ကြားမှု

အောက်တွင်သာ လှုပ်ရှားပြုမူရပြီး ကိုယ်ပိုင်လမ်းစဉ်ပေါ်လစီဟူ၍ မရှိပေ။

တော်လှန်ရေးကောင်စီက ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် ကမ်းလှမ်းသောအချိန်တွင် သခင်ဗသိန်းတင် သည် ပြည်ပမြို့ကြီးတစ်မြို့ရှိ ဆေးရုံ၌ ဆေးကုသ

လျက်ရှိသည်။ သခင်သန်းမြိုင်နှင့် ဗိုလ်သန်းရွှေမှာမူ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၊ မော်စကိုမြို့သို့ ရောက်ရှိနေသည်။ဗိုလ်ဇေယျနှင့်အဖွဲ့မှာ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများသို့

ခရီးလွန်နေသည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးသည် တစ်ဖက် နိုင်ငံရှိ ပြည်နယ်တစ်ခု၏စက်မှုဌာနတွင် ဒုတိယဌာနမှူး တာဝန်ယူနေရသည်။ အဝေးရောက်ဗဟိုကော်မတီ

သည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကမ်းလှမ်းချက်ကို အခွင့်ကောင်းယူ အမြတ်ထုတ်ရမည်ဟု သုံးသပ်ကြ သည်။ ပြည်ပမြို့ကြီးတစ်မြို့တွင် ရှိနေကြသော သခင်

ဗသိန်းတင်နှင့် သခင်ပုသည် ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ညွှန်ကြားချက်အရ 'ကနေ့ ဗမာပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ် ပြောင်းလဲနေတဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို အခွင့်ကောင်း

ယူသင့်တယ်၊ ယူရမယ်' ဟု ဆုံးဖြတ်ကာ တကွဲတပြားစီ ရောက်ရှိနေသော အဝေးရောက်ဗဟိုကော်မတီဝင်များ ကို အမြန်ဆုံးစုစည်းလိုက်သည်။

ထို့နောက် အဝေးရောက်ဗဟိုကော်မတီသည် ပြည်တွင်းရှိ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် အဆက် အသွယ်ရရှိရေးအတွက် ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ရဲဘော် တင်ရှိန်တို့ကို

ရန်ကုန်သို့ပြန်လွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက် သည်။

အခု ဗမာပြည်စစ်အစိုးရနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ကမ်းလှမ်းချက် အကြောင်းပြပြီး ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ရဲဘော်တင်ရှိန်တို့ကို ဗမာပြည်မှာရှိတဲ့ ဗဟိုဌာနချုပ်ကို

ပြန်လွှတ်မယ်၊

ဒီလိုဗမာပြည်ကို ပြန်လွှတ်တာဟာ ဗမာပြည်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပြန်လွှတ်တာမဟုတ်ဘူး၊ ဗမာပြည်မှာရှိတဲ့ ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုဌာနချုပ်ကို

အဆက်အသွယ်ပြန်ရအောင် ပြန်လွှတ်တာဖြစ်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ အပြင်ဆက်သွယ်ရေးတွေမှာတော့ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲအတွက် ပြန်လာတယ် ဆိုတာမျိုး

ဖြစ်စေရမယ်

သခင်ဗသိန်းတင်နှင့် သခင်ပုတို့၏ ဆွေးနွေးချက် ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်တွင် ပြည်တွင်းရှိ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ ဌာနချုပ်သည်

တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်း ချက်အပေါ် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၂ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပြန်ကြားချက် ၄ ကို

သခင်သန်းထွန်းကိုယ်တိုင် လက်မှတ်ရေးထိုး၍ ပြန်ကြားလိုက်လေသည်။ ယင်းပြန်ကြားချက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ ၏

ကမ်းလှမ်းချက်အပေါ်တွင် မိမိတို့လိုအပ်သလို အဓိပ္ပာယ်ကောက်ပြီး တတ်နိုင်သမျှ ဈေးဆစ်ထား သည်ကို တွေ့ရသည်။ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရေး ပဏာမ

အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ပထမဦးစွာပြုလုပ်ရန် တောင်းဆိုထားသည်။ တစ်ပြည်လုံးတွင် ထိုးစစ်များ ရပ်စဲပေးထားပါရန်လည်းတောင်းဆိုခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် သခင်သန်းထွန်း ကိုယ်တိုင်လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၂ ရက် ရက်စွဲ ဖြင့်

ပေးစာအပေါ် တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ပြန်ကြား ချက်၅ ကို တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ကိုယ်တိုင် လက်မှတ်ရေးထိုး၍ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၈ ရက် တွင်

ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ပဏာမဆွေးနွေးပွဲကို သဘောတူသဖြင့် ပဏာမ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ လာရောက်ရန် ဖိတ်ခေါ်ထားသည်။ မည်သည့်

တောတွင်းလက်နက် ကိုင် အဖွဲ့အစည်းနှင့်မဆို ဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိ ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၉ ရက်တွင်လည်း

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ အသံလွှင့်၍ အကြောင်းကြားခဲ့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ဝ ရက်တွင် အဝေး ရောက်ပါတီဗဟိုကော်မတီမှ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်ကြမည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များအား ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ

ခေါင်းဆောင်များနှင့် ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ဗဟို ကော်မတီတပ်ပေါင်းစု ဌာနတာဝန်ခံတစ်ဦးတို့က အတွေးအခေါ် လမ်းညွှန်နှင့် ညွှန်ကြားချက်များကို

ပေးအပ်ကြသည်။

ဓနရှင်အစိုးရတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် အမြဲတမ်း လက်ဦးမှုရှိအောင် လုပ်ထားရမယ်၊ အသင့်ပြင်ထား ရမယ်၊ သတိကို လုံးလုံးမပေါ့ရဘူး၊ ဓားဓားချင်း၊ လှံလှံ ချင်း

ရင်ဆိုင်တတ်ဖို့လိုတယ်၊ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ အခုငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကိစ္စမှာ စစ်အစိုးရရဲ့ မျက်ခုံးမွေးပေါ် စင်္ကြံလျှောက်နိုင်ဖို့လိုတယ်

ပြည်ပကွန်မြူနစ်ခေါင်းဆောင်များ၏ လမ်းညွှန် ချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အဝေးရောက် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ်များအား ပြည်ပနိုင်ငံ

တစ်နိုင်ငံ၏ ဧည့်သည်တော်များအဖြစ် ညစာစားပွဲဖြင့် တည်ခင်းဧည့်ခံကြသည်။ ထို့နောက် အဝေးရောက် ပါတီမှ ပထမအသုတ်သည် ပြည်ပမှ ရန်ကုန်သို့

လေကြောင်းခရီးဖြင့် ရောက်ရှိလာသည်။ အဖွဲ့ဝင်များ မှာ -

(၁) သခင်ပု

(၂) ရဲဘော်ချစ်မောင်

(၃) ရဲဘော်မောင်ညို

(၄) ရဲဘော်ခင်ကြီး

(၅) ရဲဘော်တင်ရှိန်

(၆) ရဲဘော်အောင်ငြိမ်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ယင်း အဖွဲ့သည် ရန်ကုန်မြို့သို့ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်တွင် ရောက်ရှိလာသည်။ ထိုအချိန်တွင် ပြည်တွင်းရှိ ဗဟို

ကော်မတီသည်လည်း အထူးဆက်သားများကို အသုံးပြု၍ အစိုးရနှင့် အပြန်အလှန် ညှိနှိုင်းလျက်ရှိ သည်။

အဝေးရောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဒုတိယ အသုတ်သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်တွင် ပြည်ပမှ ရန်ကုန်သို့ ဆိုက်ရောက်လာပြန်သည်။ ယင်း

အဖွဲ့ဝင်များမှာ-

(၁) ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း

(၂) ဗိုလ်စံဖေ

(၃) ဗိုလ်ဘညွန့်

(၄) ဗိုလ်ဘဖြူ

(၅) ရဲဘော်သက်တင်

(၆) ရဲဘော်စိုးဝင်း

(၇) ရဲဘော်မောင်ရှိန်

(၈) ရဲဘော်အောင်ခင်

(၉) ရဲဘော်ဇော်လေး

(၁ဝ) ရဲဘော်မင်းအောင်တို့ ဖြစ်သည်။

အဝေးရောက်ပါတီဝင်များသည် ပြည်တွင်းဗဟို ကော်မတီအတွက် ညွှန်ကြားချက်များကို တစ်ပါတည်း ယူလာခဲ့ကြသည်။ ရန်ကုန်မြို့ရှိ တရုတ်သံရုံးကနိုင်ငံ၏

စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကို ရှင်းပြပြီး ပြည်ပမှလည်း နေ့စဉ် လုပ်ဆောင်ရန် ညွှန်ကြားချက်များကို ကြိုးမဲ့ကြေးနန်းဖြင့် ပို့ပေးလျက် ရှိသည်။

အဝေးရောက်ပါတီမှကိုယ်စားလှယ်များသည် လက်ဝဲပါတီများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး၊ အခြေအနေ ပေးလျှင် ကွန်မြူနစ်ပါတီဆိုင်းဘုတ်ချိတ်၍ လှုပ်ရှားရေး၊

တော်လှန်ရေးကောင်စီအား ဝါဒဖြင့် ပုတ်ခတ်ရေးတို့ကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်လာခဲ့ကြသည်။

အဝေးရောက်ပါတီကိုယ်စားလှယ်များသည် ပြည်ပမှ ညွှန်ကြားချက်ကို ပေးပို့နိုင်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းပါတီဗဟိုဌာနချုပ်သို့ သွားရောက်နိုင်ရေးကို အဓိကထား၍

ကြိုးပမ်းကြသည်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ် နှင့် ပြည်ပပြန်များအတွက် အဆက်အသွယ်ရရှိစေ ရန်

သဘောထားကြီးစွာဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ရာ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂ဝ ရက်တွင် အဆက်အသွယ် ရသွားကြသည်။ ဗဟိုကော်မတီသည် ပြည်ပပြန်များ အား

ခေါ်ယူရေးအတွက် ရှမ်းပြည်နယ်တာဝန်ခံ ဗိုလ်ပုနှင့် ရဲဘော်ဘခက်ကို စေလွှတ်လိုက်သည်။ ဗိုလ်ပုနှင့် ရဲဘော်ဘခက်အား ပြည်မြို့ ခလရ (၂၃) မှ

ဗိုလ်ကြီးဘုန်းကျော်က ရန်ကုန်သို့ခေါ်လာခဲ့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်ညတွင် ပြည်ပ ပြန် ပထမအဖွဲ့သည် တပ်မတော်မှ အနီးဆုံးနေရာသို့ ရဟတ်ယာဉ်ဖြင့် ပို့ပေးပြီးနောက် ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ်

ရွှေတောင်ငွေတောင် (ကရင်ရွာ) မြောက်ဘက် ၁၂ မိုင်ကွာရှိ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ ရောက်ရှိသွားကြသည်။ ပြည်ပပြန်များအား သခင်

သန်းထွန်းက ဝမ်းသာအားရ ကြိုဆိုခဲ့သည်။ သခင် သန်းထွန်းသည် ဝမ်းသာလွန်းသဖြင့် မျက်ရည်ပင် ကျခဲ့ရသည်။ ပြည်ပပြန်များကိုလည်း ပါတီတစ်ရပ်လုံး နှင့်

တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်လုံးကို ကယ်တင်သူများ အဖြစ် မြှောက်စားလိုက်သည်။ သခင်သန်းထွန်းတို့ လူစုသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်တွင်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ တည်ထောင်သည့် ၂၄ နှစ် မြောက် ပါတီနေ့ကို ဗဟိုဌာနချုပ်တွင် ကျင်းပကြသည်။ သခင်သန်းထွန်းက မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင်

ပြည်ပ ပြန်များကို အလွန်အမင်း မြှောက်စားခဲ့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက်မှစ၍ ပြည်ပ ပြန်ဗဟိုကော်မတီများနှင့် ဗဟိုဌာနချုပ်ရှိ ဗဟို ကော်မတီများသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ အခြေအနေများကို အပြန်အလှန်

အစီရင်ခံသောအစည်းအဝေးပွဲကို ကျင်းပကြပြီး ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက်တွင် ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့ (နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့) က အောက်ပါဆုံးဖြတ် ချက်ကို

ချမှတ်လိုက်လေသည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရို အစည်းအဝေး ၁၈-၈-၆၃ ရက် ဆုံးဖြတ်ချက်

၁။ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပုနှင့် ဗိုလ်ဇေယျတို့ တင်ပြသော အစီရင်ခံစာကို ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့က တညီတညွတ်တည်း ယေဘုယျအားဖြင့် လက်ခံသည်။

ဤအစီရင်ခံစာ သဘောထားကို ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးတွင် တင်ပြ၍ အဆုံး အဖြတ်ခံယူရန်။

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးက ဆုံးဖြတ်ချက် မချမီ ၅၅ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်များအပေါ် အခြေခံသည့် ၆၂ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်များ၏

ဘောင်အတွင်း၌ ယခု အစီရင်ခံစာပါ သဘောထားအရ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့က တာဝန်ခံလုပ်ဆောင်သွားရန်။

၂။ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပု၊ ဗိုလ်ဇေယျတို့ ရန်ကုန်တွင်ရှိနေစဉ် Infromally တော်လှန်ရေး ကောင်စီနှင့်လည်းကောင်း၊ ဥပဒေအတွင်း ဒီမိုကရေစီ

အဖွဲ့အစည်းများနှင့်လည်းကောင်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်များကို ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့က တာဝန် ယူလုပ်ကိုင်သွားရန်။

၃။ ဇွန်လ ၂၂ ရက်က ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ၏တင်ပြ ထားသော ပဏာမဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ရန် အကြံပေးချက် ကိုလက်ခံပြီး ပါတီမှစေလွှတ်သည့် ပဏာမ

ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကိုကြိုဆိုပါကြောင်း တော်လှန်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ၏ပြန်စာအရ မျက်နှာစုံညီ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲအတွက်ပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်ရင်း ဆွေးနွေး

မည့်အခြေခံ အချက်များသတ်မှတ်ရန်၊ ဗဟိုကော်မတီ ၏ ပဏာမဆွေးနွေးပွဲကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ခုကို တော်လှန်ရေးကောင်စီသို့ စေလွှတ်ရန်ဆုံးဖြတ်သည်။

၄။ ပဏာမ ဆွေးနွေးပွဲ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ-

(က) တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကိစ္စ ပေါ်ပေါက်လာ ပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်လာသော ပြည်သူ့ လှုပ်ရှားမှုနှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း များ၏

ကြိုးပမ်းမှုမှရရှိသောရလဒ်များကို စုစည်းခိုင်မာစေရန် တစ်ဆင့်မြင့်အောင် တိုးချဲ့ရန်။

(ခ) အခါအခွင့်ကို အသုံးပြု၍၊ ရသမျှအချိန်ကို အသုံးပြု၍ ပါတီစုစည်းရေး၊ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၏ စည်းလုံး ညီညွတ်ရေး၊ ဥပဒေအတွင်း

ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများ၏ စည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို ကြိုးပမ်းသွားရန်။

၅။ ပဏာမဆွေးနွေးပွဲ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏တာဝန် များမှာ-

(က) တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံပြီး ကြိုတင်သဘောတူညီချက်များကို ရနိုင်သမျှ ယူရန်။

(ခ) မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးအတွက် စဉ်းစား ရမည့် နိုင်ငံရေးအခြေခံများ သတ်မှတ်ရန်။

(ဂ) အတိုက်အခိုက် ရပ်စဲရေးနှင့် သဘောတူညီ ချက်ရယူရန်။

(ဃ) အတိုက်အခိုက်ရပ်စဲရေးဆိုရာ၌ ထိုးစစ်များ ရပ်စဲရေးသာမက အန္တရာယ်ပြုနိုင်သော တပ်စခန်းများကိုပါ ရုပ်သိမ်းစေရန်။

(င) အမြင့်ဆုံး တစ်တိုင်းပြည်လုံးအတွက် အတိုက်အခိုက်ရပ်စဲရေး။

(စ) ၎င်းမှမဖြစ်လျှင် မဒညတ အလံနီတို့ပါ အကျုံးဝင်သော ဒေသများအတွက် အတိုက် အခိုက်ရပ်စဲရေး။

(ဆ) ၎င်းမှမဖြစ်လျှင် ပါတီ၏ ဩဇာသက်ရောက် သော နယ်များအတွက် သဘောတူညီချက် ရယူရန်။

(ဇ) ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးကျင်းပနိုင်ရေး အတွက် လိုအပ်သော အကူအညီနှင့်လုံခြုံမှု ကို အာမခံရန်။

(ဈ) မဒညတနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး အတွက် အကူအညီတောင်းရန်။

(ည) ရှမ်း၊ ကချင် စသည်တို့နှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဖြစ်နိုင်ပါက ဆက်သွယ်ရန်။

(ဋ) ဖြစ်နိုင်သော အခြားသဘောတူညီချက် သို့မဟုတ် နားလည်မှုများရယူရန်။

(ဌ) ရရှိသော သဘောတူညီချက်ကို တိုင်းပြည် သို့ ပူးတွဲကြေညာချက် ထုတ်နိုင်ရေးအတွက် ကြိုးစားရန်။

၆။ သဘောတူညီချက်ရယူမည့် မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးသတ်မှတ်ရမည့် အခြေခံများမှာ-

(က) ဗမာပြည်၏ ပကတိမျက်မှောက် အခြေ အနေဆန်းစစ်ချက်။ ဤသို့ သုံးသပ်ရာတွင် အတိတ်မှ သင်ခန်းစာများကို လိုအပ် သလောက် ဖော်ထုတ်ရန်ဖြစ်သည်။

အထူး သဖြင့် သတိပြုရန်မှာ အတိတ်ထက် ပစ္စုပ္ပန် နှင့် အနာဂတ်အတွက်သာ ပိုမိုအလေးတင်း ရန် ဖြစ်ပါသည်။

(ခ) လက်ငင်းလုပ်သင့်လုပ်ထိုက်သော လုပ်ငန်း များ။ ဤနေရာတွင် ဗဟိုကော်မတီ၏ အချက်လေးချက်ကို တင်ပြရန်ဖြစ်သည်။

(ဂ) ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာ များ။

၇။ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ အခွင့်အာဏာ များမှာ-

(က) မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးအတွက် အခြေခံ များ သတ်မှတ်နိုင်ခွင့်။

(ခ) အတိုက်အခိုက်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ သဘော တူညီချက် လုပ်နိုင်ခွင့်။

(ဂ) ရရှိသော သဘောတူညီချက်နှင့်ပတ်သက်၍ တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် ပူးတွဲ၍သော် လည်းကောင်း၊ ပါတီအနေနှင့်သော် လည်းကောင်း ကြေညာချက်

ထုတ်ပိုင်ခွင့်။

(ဃ) အခြားသော သဘောတူညီချက်နှင့် နားလည်မှုများ ရယူနိုင်ခွင့်။

၈။ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ ဥပဒေအတွင်း ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပတ်သက်၍ တာဝန် မှာ -

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ပါတီ လမ်းစဉ်ကို ရှင်းလင်းခြင်း၊ ၎င်းအဖွဲ့အစည်းများ၏ အကြံပေးချက်ကို ခံယူခြင်း၊ ၎င်းအဖွဲ့အစည်းများ၏

ငြိမ်းချမ်းရေးကြိုးပမ်းမှုကို စွမ်းဆောင်နိုင်သမျှ ကူညီ ခြင်းဖြစ်သည်။

အခြေအနေက ခွင့်ပြုပါက ၎င်းအဖွဲ့အစည်းများ နှင့် ပူးတွဲကြေညာချက် ထုတ်ပိုင်ခွင့်ရှိမည်။

၉။ ပါတီစည်းရုံးရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ပဏာမ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ တာဝန်များမှာ-

(က) အဝေးရောက်ရဲဘော်များကိစ္စ။

(ခ) မြေအောက်ပါတီ စည်းရုံးရေးကိစ္စများကို ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။

၁ဝ။ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်-

(က) ရဲဘော်ဌေး- ဗဟိုကော်မတီအတွင်းရေးမှူး (ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်)။

(ခ) ရဲဘော်အောင်ကြီး - ဗဟိုကော်မတီဝင်။

(ဂ) ရဲဘော်ဇေယျ - ဗဟိုကော်မတီဝင်နှင့် စစ်ဦးစီးဌာနမှူး - ဗဟိုစစ်ဦးစီးဌာနချုပ်။

(ဃ) ရဲဘော်စိုးမောင်- တပ်မှူးကြီး၊ ဗဟိုစစ်ဦးစီး ဌာနချုပ်။

(င) ရဲဘော်ဗိုလ်ပု - တပ်မှူးကြီး၊ ဗဟိုစစ်ဦးစီး ဌာနချုပ်။

(စ) ရဲဘော်သက်တင် - ပါတီဗဟိုဌာနချုပ်။ လိုအပ်သော ရုံးအဖွဲ့၊ ဆက်သားအဖွဲ့၊ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တို့ကို ခေါ်သွားရန်။

၁၁။ အောက်ပါ စာတမ်းများ၊ စာများကို ရေးသား ပြုစုရန်-

(က) တော်လှန်ရေးကောင်စီ

(၁) ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ စေလွှတ် ကြောင်း ပေးစာ။

(၂) တော်လှန်ရေးကောင်စီထံ တင်ပြမည့် စာတမ်း (အစည်းအဝေး အခြေခံ သတ်မှတ်ချက်)။

(၃) ဗိုလ်နေဝင်းထံ ပုဂ္ဂိုလ်အရပေးစာ။

(ခ) ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့

(၁) ဆရာကြီး ထံ ပုဂ္ဂိုလ်အရပေးစာ။

(၂) ဗိုလ်ကျော်ဇော ထံ ပုဂ္ဂိုလ်အရပေးစာ။

(၃) ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့သို့ပေးစာ။

(ဂ) ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုဆိုမှု ပြည်သူ့ ကော်မတီသို့ပေးစာ။

(ဃ) ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းထံ အဓိဌာန်ပြုချက်။

(င) တိုင်းပြည်သို့ ကြေညာချက်။

(စ) သတင်းစာ ကွန်ဖရင့်တွင် ပေါ်ပေါက်စရာ ရှိသည့် မေးခွန်းများ ကြိုတင်ပြုစုထားရန်။

(ဆ) ယခု ဆွေးနွေးချက်များကို အခြေခံ၍ နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပြုစုရန်။

၁၂။ သခင်ဗသိန်းတင်ကိစ္စ

(က) ဗမာပြည်သို့ ပြန်ခေါ်ရန်။

(ခ) သူ့ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ တော်လှန်ရေး ကောင်စီနှင့် သဘောတူညီချက်ယူရန်။

၁၃။ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကို မူလ သတ်မှတ် ထားသည့်နေရာတွင် ကျင်းပရန်။

၁၄။ ကိုငွေသိန်း(သခင်ချစ်) ၏ စာအပေါ် ဆုံးဖြတ်ချက်-

(က) ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကြီးမှ သခင် စိုး၊ ကေအင်န်ယူပါတီတို့နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန်။

(ခ) အကယ်၍ သခင်စိုးသည် သူ့ဘာသာသူ ရောက်လာပါက သူ၏တင်ပြချက်ကို နားထောင်ရန်။

(ဂ) ကိုငွေသိန်း(သခင်ချစ်)နှင့် အခြား ဗဟို ကော်မတီ ရဲဘော်များကို ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ ခေါ်ယူရန်။

၁၅။ ချင်း အမျိုးသားအဖွဲ့များနှင့် တော်လှန်ရေး ကောင်စီတွေ့ရေးကိစ္စ-

(က) ၎င်းတို့ဘာသာ သီးခြားကမ်းလှမ်းစေရန်။

(ခ) သီးခြားလိုက်လာစေရန်။

(ဂ) ၎င်းတို့အား ခေါ်ယူ၍ရှင်းပြရန်။

ဤကား ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက်တွင် ကျင်းပသောအရေးပေါ် ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ် ချက်များဖြစ်သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကမ်းလှမ်းချက်ကို ထုတ်ပြန်သည်နှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အမြတ်ထုတ်ရေးကိုသာ အသေးစိတ် စီမံပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်း

ဖြစ်သည်။ အဝေးရောက်ပါတီကော်မတီဝင်များသည် ပြည်ပ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ညွှန်ကြားချက်အရ ပြည်တွင်း ဗဟိုနှင့် အဆက်အသွယ်ရယူကာ လမ်းညွှန်ချက်များ

ချပေးခဲ့သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ငြိမ်းချမ်း ရေးကမ်းလှမ်းချက် အပေါ်တွင် ပြည်သူလူထုအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် မစဉ်းစားဘဲ

မိမိပါတီ၏အကျိုးကိုသာ ကြည့်ခဲ့သည်။ ပြည်ပနှင့်ပြည်တွင်း အဆက်အသွယ်ရရေးကို ကြိုးစား ခဲ့သည်။ အဝေးရောက်ပါတီကော်မတီသည် ငြိမ်းချမ်း

ရေးကမ်းလှမ်းချက်ကို အကြောင်းပြု၍ ပြည်တွင်းဗဟို ကို ချုပ်ကိုင်ခွင့်ရခဲ့သည်။ မဒညတ၊ ကေအင်န်ယူပါတီ တို့ကိုလည်း ဆွေးနွေးပွဲတွင် ခြယ်လှယ်နိုင်ရန်

ကြိုးစား ခဲ့ပြီး မြေပေါ်ပါတီများနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်ရဲဘော်အောင်ကြီး သည် ပဏာမငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရဲဘော်ဌေးကို

အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ် တာဝန်မပေးလိုသော်လည်း သခင်ချစ် ရခိုင်ပြည်နယ်ရောက်နေသဖြင့် ဗဟို ကော်မတီအတွင်းရေးမှူးဖြစ်သူ ရဲဘော်ဌေးကို

ခေါင်းဆောင်ခန့်ခဲ့ရသည်။ ဗဟိုစစ်ဦးစီးဌာနချုပ်ကို လည်း စာရွက်ပေါ်တွင် တည်ထောင်ပြီး ဗိုလ်ပုနှင့် ဗိုလ်စိုးမောင်ကို တပ်မှူးကြီးများ ခန့်လိုက်ကြသည်။

ထို့နောက် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွင် ခြေပုန်းခုတ် နိုင်ရေးအတွက် အသေးစိတ် စီစဉ်ကြတော့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ ရှေ့ပြေး အဖွဲ့သည် ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းမှ ပဲခူးရိုးမ ရွှေတောင်

ငွေတောင် စခန်းသို့ရောက်ရှိလာသည်။ ထို့နောက် ဩဂုတ်လ ၂၄ ရက်တွင် တပ်မတော် ရဟတ်ယာဉ်ဖြင့် ရန်ကုန်မြို့သို့ ရောက်လာကြသည်။ ယင်းအဖွဲ့တွင်

(၁) ပြည်ပပြန် ရဲဘော်ညို၊ (၂) ပြည်ပပြန် ဗိုလ်ဘဖြူ၊ (၃) ရဲဘော်ဘခက်၊ (၄) ရဲဘော်ထွန်းရီတို့ ပါဝင်လာကြ သည်။ ပြည်ပပြန်ဗိုလ်ဘဖြူနှင့် ရဲဘော်ညိုတို့သည်

တည်းခိုရိပ်သာကို ရန်ကုန်မြို့တွင်း၌သာ စီစဉ်ပေးရန် အာဏာပိုင်များထံ ခရီးရောက်မဆိုက် တောင်းဆိုလိုက် ကြသည်။ သို့မှသာ မြေပေါ်လက်ဝဲ နိုင်ငံရေး

အဖွဲ့များ နှင့် လျှို့ဝှက်၍ ဆက်သွယ်ညွှန်ကြားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ရဲဘော်ဘခက်သည်လည်း မြေအောက်လျှို့ဝှက် ဆက်သွယ်ရေးနှင့် စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများကို

လုပ်ကိုင် တော့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၄ ရက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပေါ်လစ်ဗျူရို လူကြီး သခင်ချစ်၏ ဇနီး ဒေါ်ခင်သန်း(ခ)ဒေါ်အမာသည် ရန်ကုန်ဆေးရုံ ကြီး၌

ကွယ်လွန်သွားရာ ရှေ့ပြေးအဖွဲ့သည် ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်တွင် သက်ဆိုင်ရာမှ ခွင့်တောင်းပြီး ဈာပန အခမ်းအနားသို့ သွားရောက်ကြသည်။ ထို့နောက်

ပြည်သူ့ကော်မတီခေါ် မြေပေါ်ပါတီဝင်များနှင့် ဈာပန အခမ်းအနားတွင် အခွင့်ကောင်းယူ၍ ဆွေးနွေးကြ သည်။ ရဲဘော်ဘခက်သည် ပြည်သူ့ကော်မတီ

ကိုယ်စားလှယ်များက ထုတ်ပြန်ကြေညာရန်အတွက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ပဏာမငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါ၏

ဟူသော ကြေညာချက်မူကြမ်းကို ရေးပေးခဲ့သည်။

ရှေ့ပြေးအဖွဲ့က သခင်ချစ်၏ဇနီး ဈာပနကို အကြောင်းပြု၍ လျှို့ဝှက်စွာလှုပ်ရှားနေစဉ် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏

ပဏာမငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းမှ ပြည်ခရိုင်၊ ပေါက်ခေါင်းမြို့သို့ ထွက်ခွာလာခဲ့ကြသည်။ ပေါက်ခေါင်းမြို့တွင် စည်းရုံး

ရေးလုပ်ငန်းအတွက် ရည်ရွယ်၍ ခရီးစဉ်ကို ရေးဆွဲခဲ့ ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ရဲဘော်ဌေးခေါင်းဆောင်သော ပဏာမ

ကိုယ် စား လှယ် အ ဖွဲ့ သည် ပြည် မြို့ မှ တစ် ဆင့် တပ်မတော်လေယာဉ်ဖြင့် ရန်ကုန်သို့ ဆိုက်ရောက်လာ ကြသည်။ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် မိဘ၊ ဆွေမျိုးများ

နှင့် တွေ့ဆုံပြီး ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်တွင် ဆရာကြီး သခင်ကိုယ်တော်မှိုင်းအိမ် ၌ ရန်ကုန်မြို့မှ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ မြေအောက်ပါတီတာဝန်ခံ ဆက်သား နှင့်

တွေ့ဆုံ၍ ဗဟိုဌာနချုပ်၏ လတ်တလော မြေအောက်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်ကို ပေးအပ် ခဲ့သည်။

ပဏာမ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ပြည်သူလူထု အား ဝါဒဖြန့်သည့်အနေနှင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ ဂူရှေ့တွင် လွမ်းသူ့ပန်းခွေချ၍ အလေးပြုခဲ့ကြသည်။

သံရုံးတစ်ရုံးမှတစ်ဆင့် ရရှိနေသည့် နေ့စဉ်လုပ်ဆောင် ရမည့် ညွှန်ကြားချက်များကိုလည်း လိုက်နာနေကြရ သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်တွင်

ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ပြည်သူ့ကော်မတီနှင့် တွေ့ဆုံပြီး စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်တွင် ပမညတ သဘာပတိအဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာလ ၆

ရက်တွင် ပြည်သူ့တိုးတက်ရေးပါတီနှင့် တွေ့ဆုံပြီး ယင်းနေ့ နေ့လယ် ၁ နာရီတွင် ကရင်အမျိုးသားအဖွဲ့ (ကေဘီကေအို) နှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသည်။

စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်း ကျော်ဇောနှင့် တွေ့ဆုံကြသည်။ ဤကဲ့သို့ လက်ဝဲနိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့်တွေ့ဆုံနေခြင်းမှာ

စည်းရုံးရေးအရ စုစည်းရန်နှင့် တော်လှန်ရေးကောင်စီ အား အကျပ်ကိုင်နိုင်ရန် အင်အားပြခြိမ်းခြောက်ခြင်း များပင်ဖြစ်သည်။ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည်

ပြည်ပမှလာသော ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း လိုက်နာ ဆောင်ရွက်နေခြင်းလည်း ဖြစ်လေသည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်တွင် ပြည်ပ မှ အဝေးရောက် ဗဟိုကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ သခင် ဗသိန်းတင်နှင့် အထူးကေဒါများ စုစည်းထားသည့် အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့

ရန်ကုန်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ ယင်းအဖွဲ့မှာ ပြည်ပမှ ရောက်ရှိလာသည့် တတိယအသုတ်ပင်ဖြစ် သည်။

ယင်းအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများမှာ-

(က) သခင်ဗသိန်းတင်။

(ခ) ဗိုလ်ထိုက်အောင်။

(ဂ) ရဲဘော်မျိုးတင့်။

(ဃ) ရဲဘော်သန်းဝင်း။

(င) ရဲဘော်မောင်ကို။

(စ) ရဲဘော်ဉာဏ်ကျော်။

(ဆ) ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ခေါ်)ဖေငြိမ်း။

(ဇ) ရဲဘော်သိန်းထိုက်။

(ဈ) ရဲဘော်ဖေသောင်း။

(ည) ခင်ခင်ကြည်(ခေါ်)မမျိုးသန့်။

(ဋ) မတင်ဝေ တို့ဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ် အ ဖွဲ့ မှာ မူ သ ခင် ဗ သိန်း တင် တို့ မ ရောက် မီ စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်တွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီ နှင့်

စတင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ယင်းပထမအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲတွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီဘက်မှ ဗိုလ်မှူး ကြီးစောမြင့်၊ ဗိုလ်မှူးကြီးလှဟန်၊ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး သောင်းဒန်၊

သခင်တင်မြနှင့် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးချစ်ခင် တို့ တက်ရောက်ကြပြီး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဘက်မှ ရဲဘော်ဌေး၊ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ ရဲဘော်ဗိုလ်ဇေယျ၊

ရဲဘော်သက်တင်၊ ရဲဘော်စိုးမောင်နှင့် ရဲဘော်ဗိုလ်ပုတို့ တက်ရောက်ကြသည်။ ပထမအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲတွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီဝင်များက ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး

ရရှိလိုသော ဆန္ဒသဘောထားဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ကမ်းလှမ်း ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကမူ အောက်ပါ

တို့ကို တင်ပြခဲ့သည်။

(က) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးလုပ်နိုင်ရေး။

(ခ) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပါဝင်သော မဒညတ သဘာပတိအဖွဲ့ အစည်းအဝေး လုပ်နိုင်ရေး။

(ဂ) အတိုက်အခိုက် ရပ်စဲထားသော ငြိမ်းချမ်း ရေး အကြိုကာလ ဖန်တီးထားရေး။

(ဃ) အချို့လုပ်ငန်း ထိခိုက်စေသော အတွင်း ပိုင်း တပ်စခန်းများ ရွှေ့ပြောင်းပေးရေး။

(င) ဆွေးနွေးနေစဉ်ကာလတွင် လိုအပ်သော ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေးပြဿနာ။

(စ) ရှင်းလင်းဖြေကြားပေးရန် အချက်တစ်ရပ်။

(ဆ) သဘောမတူသေးသည့် ကိစ္စများ ထပ်မံ ညှိနှိုင်းရန် သဘောထား ရရှိရေး။

(ဇ) နယ်ချဲ့နှင့် ပြည်တွင်း ဖောက်ပြန်ရေး သမားများ၏ လုပ်ငန်းများကို တားဆီးရန် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် စီစဉ်ရန် သဘောထား။

(ဈ) ပဏာမ အစည်းအဝေးကြီးတွင် လုပ်သင့် သော ကိစ္စများ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေး ကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိမည်ကို မလိုလားနိုင်ပေ။ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်း

စိတ်မဝင်စားခဲ့ကြပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကာလ အတွင်း ပါတီ၏ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး အကဲသာမှုများ ရရှိအောင် ခြေပုန်းခုတ်ရေးသာ

ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မဖြစ်နိုင်သည်များကို အချိန်ဆွဲ၍ တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်များ နှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏

ပဏာမကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၈ ရက်တွင် အမှတ် ၁၄ အင်းယားလမ်းရှိ ဧည့်ရိပ်သာ၌ ဒုတိယ အကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြန်သည်။

ဒုတိယအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲတွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်များက မရှင်းလင်းသည့် ဝိဝါဒစကားလုံးအချို့ကို ပြန်လည်မေးမြန်းခဲ့သည်။ ထို့နောက်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးကျင်းပနိုင်ရေးကို သဘောတူခဲ့ကြသည်။ လိုအပ်သောအကူအညီကိုပေးမည်ဟုလည်း ကတိပြု ခဲ့ကြသည်။

မဒညတကိစ္စတွင်မူ လာရောက်သောအဖွဲ့ အစည်းက မလာရောက်သော အဖွဲ့အစည်းကိုယ်စား ဆွေးနွေးခြင်းသည် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဆွေးနွေးလိုပါက

လွှဲစာပါဖို့လိုကြောင်း စသဖြင့် ရှင်းပြခဲ့သည်။ အတိုက် အခိုက်ရပ်စဲရေးတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အခြားမြေအောက် ပါတီများကိုပါ လက်ဝါးကြီးအုပ်

လွှမ်းမိုးဦးဆောင်လိုသဖြင့် တစ်ပြည်လုံးတွင် အတိုက် အခိုက်ရပ်စဲရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီက တစ်ပြည်လုံးအတွက် သဘောမတူပေ။

စေ့စပ်ဆွေးနွေးနေဆဲ အဖွဲ့များနှင့်သာ ရပ်စဲထားရန် သဘောတူခဲ့သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ယင်းတို့၏ စစ်ရေး အကဲသာမှုအတွက် ယင်းတို့အတွက် အန္တရာယ်ရှိသော တပ်စခန်းများနှင့် ယင်းတို့ စည်းရုံးရေးအခြေချလိုသော

နယ်မြေများမှ တပ်စခန်းများကို ဖယ်ရှားပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ရာ တော်လှန်ရေးကောင်စီက မလိုက်လျော ခဲ့ချေ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေး

ကောင်စီက အထွေထွေလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ထုတ်ပြန် ခဲ့သဖြင့် လက်နက်ချသူ များပြားခဲ့ရာ ယင်းလွတ်ငြိမ်း ချမ်းသာခွင့်ကို ရုပ်သိမ်းပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီက လက်ခံသည့် အဖွဲ့အစည်း အချို့ရှိနေပြီး တစ်ပြည်လုံးအတိုင်းအတာဖြစ်နေသော ကြောင့် မရုပ်သိမ်းပေးနိုင်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ယင်းတို့ပါတီတွင်းမှ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သောကြောင့် အထွေထွေလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်နှင့် အကျုံးမဝင်ဘဲ ထောင်ကျနေသူများကို

ထောင်မှလွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ၏ တောင်းဆိုချက်များကို အတတ်နိုင်ဆုံးသည်းညည်းခံ ၍

လိုက်လျောခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲနှင့် နိုင်ငံ အကျိုးကိုထိခိုက်စေသော တောင်းဆိုချက်များကိုမူ မလိုက်လျောခဲ့ချေ။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် ဆွေးနွေးပွဲကို ဆက်လက်ကျင်းပပြန်သည်။ ထိုနေ့တွင် ဝေါဟာရ အသုံးအနှုန်းများကိုသာ အဓိက ညှိနှိုင်းခဲ့ ကြသည်။

ထို့နောက် စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက်တွင် စတုတ္ထအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပပြန်သည်။ ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ကျင်းပမည့်နေရာနှင့် နီးကပ်သည့် အောက်ပါတပ်စခန်းများကို စက်တင်ဘာ လ ၂၅ ရက်မတိုင်မီ ရုပ်သိမ်းပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ သည် -

(က) ရွှေလေး။

(ခ) ထွန်ချောင်း။

(ဂ) ရွှေတောင်၊ ငွေတောင်။

(ဃ) ကုတင်ငါးဆင့်။

(င) စွယ်တုံး။

တော်လှန်ရေးကောင်စီကလည်း ဖော်ပြပါစခန်း များကို ရုပ်သိမ်းပေးရန် သဘောတူခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်တွင် ပဉ္စမအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲ၊

အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်တွင် ဆဌမ အကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲ၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်တွင် သတ္တမအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲ၊ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက် တွင် အဌမ အကြိမ်

ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်လက်ကျင်းပ ကြသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တောင်းဆို ချက်များကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် တိုး၍တောင်းလာ ကြသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီက အတတ်နိုင်ဆုံး လိုက်လျောခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ ညှိနှိုင်း ချက်များကိုမူ ဗဟို၏ အမိန့်မရသဖြင့် ဗဟိုခွင့်ပြုချက်

စောင့်ပါဟူ၍သာ အကြောင်းပြန်ခဲ့သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီပဏာမ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် တစ်ဖက်မှ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပနေစဉ်တွင် ကျန်တစ်ဖက်မှ မြေပေါ်စည်းရုံး ရေးကို

ပြောင်ပြောင်တင်းတင်းပင် တိုးချဲ့ဆောင်ရွက် လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်တွင် ဆူးလေဘုရားလမ်း အမှတ် ၂၂၂ အပေါ်ဆုံး ထပ်မှ ဦးချစ်ဖေ

(သခင်ချစ်၏ အစ်ကို)နေအိမ်၌ ရန်ကုန်မြို့နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အဆက်အနွှယ်များ ကို စုဝေး၍ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ရပ်ကို ကျင်းပသည်။ ယင်း

ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ရဲဘော်ဌေး၊ ရဲဘော်အောင်ကြီး တို့က အောက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခု ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲအတွက် လာ တာဟာ ပါတီအကျိုးအတွက် ပြည်သူ တွေရဲ့ အကျိုးအတွက်လာတာဖြစ်တယ်၊ ပါတီနဲ့ ပြည်သူအတွက်

အကျိုးမရှိတဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဘယ်တော့မှလုပ်မှာ မဟုတ်ဘူး၊ တော်လှန်ရေး အတွင်း အသတ်ခံခဲ့ရတဲ့ ရဲဘော်တွေရဲ့ မျက်နှာ ကို အိုးမဲသုတ်မှာ မဟုတ်ဘူး၊

တော်လှန်ရေးရဲ့ အောင်သီးအောင်နှံတွေနဲ့ အသီးအပွင့်တွေကို အစွမ်းကုန် ထိန်းသိမ်းသွားမယ်၊ ရှင်သန် ကြီးထွားအောင်လည်း ဆက်လက်လုပ်သွားမှာ ဖြစ်တယ်၊

ဒီအခြေအနေမှာ မြို့ပေါ်မှာရှိတဲ့ပါတီ ရဲ့အင်အားစုတွေဟာ တညီတညွတ်တည်းနဲ့ စုစုရုံးရုံး ညီညွတ်နေဖို့လိုတယ်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် မဒညတ(ဗဟို) အဖွဲ့အနေနှင့် ယင်းသဘော ထားအရ ဆွေးနွေးနိုင်ရန် မဖြစ်မနေ လုံးပန်းခဲ့သည်။

မဒညတအနေနှင့် ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားလျှင် လူမျိုးစု များအပေါ်၌ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် မှုနှင့် အရှိန်ဩဇာ ထာဝရတည်တံ့မည်ဟုလည်း

တွက်ဆခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် သခင်ဗသိန်းတင်၊ ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် သခင်ချစ်တို့သည် ဗဟို ကော်မတီဝင် ဗိုလ်မျိုးမြင့်နှင့် ပြည်ပပြန် ရဲဘော်ညို တို့အား

ကေအင်န်ယူပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ မန်းဘဇံထံစေလွှတ် ရန် မဖြစ်မနေ အပါခေါ်လာခဲ့ကြသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်း ချက်ကို ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီးနောက် ကေအင်န်ယူပါတီ သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက် ရက်စွဲဖြင့် စာအမှတ်

၁/ပတင/၆၃ ကို ပြန်ကြားခဲ့သည်။ယင်း ပြန်ကြားချက်တွင် ကေအင်န်ယူအဖွဲ့သည် ၁၉၄၈ ခုနှစ် တွင် ကရင်ပြည်နယ်ရရှိရေးအတွက် နိုင်ငံရေးဖြင့် တောင်းဆိုခဲ့ပုံ၊

အစိုးရကလက်နက်ဖြင့် အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းသဖြင့် တောခိုခဲ့ရပုံ၊ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ဖဆပလ အစိုးရနှင့် တစ်ကြိမ်၊ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် အိမ်စောင့်အစိုးရနှင့်တစ်ကြိမ်

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်မှုမရရှိခဲ့ပုံများကို ဖော်ပြထားသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက်ကို ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ လက်ခံကြောင်း၊

ပြဿနာအရပ်ရပ်ကို ကြိုတင်ပြင်ဆင် နိုင်ရေးအတွက် ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ စေလွှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြန်ကြားပြီး မန်းဘဇံ

ကိုယ်တိုင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

မွန်ပြည်သစ်ပါတီကလည်း တော်လှန်ရေး ကောင်စီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက် ရက်စွဲဖြင့် စာအမှတ် ၁/ပတင-၆၃ ကို

ပြန်ကြားထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ၁ ကေအင်န်ယူပါတီနှင့် တစ်ရက်တည်းပင်ဖြစ်သည်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီက ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားကြောင်း၊ အစိုးရ အဆက်ဆက်ထံ

စေ့စပ်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ စစ်မှန်သော ငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်နိုင်ရန် ကိုယ်စားလှယ်စေလွှတ်မည်ဖြစ် ကြောင်း

မွန်ပြည်သစ်ပါတီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ဘလွင်(ခ) နိုင် ရွှေကျင် ကိုယ်တိုင်လက်မှတ်ရေးထိုးပြန်ကြားခဲ့သည်။

ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီသည်လည်း ကေအင်န်ယူပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီတို့နှင့် တစ်ရက် တည်းဖြစ်သော ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက်တွင်

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရ၏ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ကမ်းလှမ်းချက်ကို ပြန်ကြားခဲ့သည်။ ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီဗဟိုကော်မတီ အတွင်းရေးမှူးချုပ်

စောမောရယ် ကိုယ်တိုင်လက်မှတ်ရေးထိုးသော ပြန်ကြားချက်တွင် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၌ ပြည်နယ်အခွင့် အရေးဆုံးရှုံး၍ ကရင်နီအမျိုးသားအစည်းအရုံးမှ

ဦးဆောင်တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ အုပ်စိုးသူများက လက်နက်ဖြင့် အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ရကြောင်း၊ ၁၉၅၇ ခုနှစ် မှစ၍

ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီသည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို အစဉ် တစိုက် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဖြင့်

ဖြေရှင်းလျှင် ပြေလည်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်းစာဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။

သုံးပါတီစလုံး၏ ပြန်ကြားချက်များသည် တထေရာတည်းနီးပါး တူညီနေသည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိ နိုင်သည်။ ယင်းသုံးပါတီစလုံးသည် မဒညတ အဖွဲ့ဝင်

များဖြစ်သော်လည်း မဒညတအနေနှင့်ပြန်ကြားခြင်း မရှိသေးဘဲ မဒညတခေါင်းဆောင်သဖွယ်ဖြစ်နေသည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လှုပ်ရှားမှုကိုစောင့်ကြည့်

နေခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ကေအင်န်ယူပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ၊ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ သုံးပါတီမှ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊

ဇူလိုင်လ ၂၉ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့သို့ ဆိုက်ရောက် လာကြသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီက ဗဟိုကော်မတီ၊ ပေါ်လစ် ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်၊ ကရင်တော်လှန်ရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်နှင့် ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ဗိုလ်ကျင်ဖေ

ခေါင်းဆောင်သော ပဏာမအဖွဲ့ကို စကောလယ်တော လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော လွှဲစာနှင့်တကွ စေလွှတ် သည်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီကလည်း ဗိုလ်ကျင်ဖေနှင့်

စောမျိုးသွေးကို ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် လွှဲစာပေးလိုက် သည်။ ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီကလည်း ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အဖြစ် ဗိုလ်ကျင်ဖေနှင့်

အဖွဲ့ကိုသာ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ စင်စစ် ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီနှင့် မွန်ပြည်သစ် ပါတီတို့သည် အင်အားချည့်နဲ့သောအဖွဲ့ငယ်လေးများ

သာဖြစ်ပြီး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူ ပါတီတို့က နိုင်ငံရေးအရ အသုံးချနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ကျောထောက်နောက်ခံပေးထားသော အဖွဲ့များသာဖြစ်

သည်။ မိမိအဖွဲ့အစည်းချည်း သီးသန့်ရပ်တည်နိုင်ခြင်း မရှိသောကြောင့်လည်း ကေအင်န်ယူပါတီနှင့်ပူးတွဲ လှုပ်ရှားနေခဲ့ကြရခြင်းဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် သုံးပါတီ၏ပြန်ကြား ချက်များကို လက်ခံရရှိပြီးနောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် လ ၁၇ ရက်နေ့စွဲဖြင့် တစ်ပါတီချင်းသို့ ပြန်ကြားချက် များ

ပေးပို့ခဲ့သည်။ ယင်းပြန်ကြားချက်များမှာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် အစီအစဉ်များ ညှိနှိုင်းခြင်းဖြစ်သည်။

သုံးပါတီ ပဏာမ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး၍ အောက်ပါအချက်များကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

(၁) ဤပဏာမဆွေးနွေးပွဲပြီးချိန်မှ ထပ်မံ၍ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးပြီးဆုံးသည့် အချိန်အထိ တစ်ပြည်လုံးတွင် အပစ်အခတ်၊ အတိုက်အခိုက် ရပ်စဲထားရန်၊

ယင်းအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် တောတွင်းလက်နက် ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှ နှစ်ဦးသဘောတူ တိုင်းပြည်သို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာရန်နှင့်

အပစ် အခတ်ရပ်စဲထားသည့် အချိန်အတွင်း ဆွေးနွေး နေချိန်အတွင်း ပြည်သူလူထုများအနေဖြင့် လွတ်လပ်စွာရေးသားပြောဆိုခွင့်၊ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေ ခွင့်နှင့်

စည်းဝေးဆန္ဒပြနိုင်ခွင့်များရှိစေရန်။

(၂) တောတွင်းလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး ပါတီ အဖွဲ့အစည်းများအနေနှင့် မိမိပါတီအဖွဲ့အစည်း အနေနှင့်သော်လည်းကောင်း၊ အခြားပါတီအဖွဲ့

အစည်းများနှင့်သော်လည်းကောင်း ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ကြိုတင်ညှိနှိုင်းရေးအတွက် လုံလောက်သော အချိန်ရရှိရေးနှင့် သွားလာဆက်သွယ်ခေါ်ယူရေး များအတွက်

တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ လိုအပ် သောလုံခြုံမှု၊ ကူညီမှုများကိုပေးပါရန်။

(၃) တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် တောတွင်း လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးပါတီအဖွဲ့အစည်း များတွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် နှစ်ဦးနှစ်ဖက်မှ အပြန်အလှန်

တင်ပြဆွေးနွေးချက်များ အပြည့် အစုံကို အသံလွှင့်ဌာနမှ အသံလွှင့်ပေးရန်နှင့် သတင်းစာကွန်ဖရင့် ပြုလုပ်ရှင်းလင်းခွင့်၊ စာနယ် ဇင်းများတွင် အပြည့်အစုံရေးသား

ဖော်ပြခွင့်များ ရရှိစေရန်တို့ဖြစ်ပါသည်။

(၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃ဝ ရက်စွဲဖြင့် ဗိုလ် ကျင်ဖေ လက်မှတ်ရေးထိုးတင်ပြသော သုံးပါတီပဏာမ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ တောင်းဆိုချက်မှ ကောက်နုတ် ချက်။)

သုံး ပါ တီ ပ ဏာ မ ကိုယ် စား လှယ် အ ဖွဲ့ ၏ တောင်းဆိုချက်မှာလည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကဲ့သို့ပင် မိမိတို့ပါတီများ၏ အကျိုးကိုသာကြည့်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် တစ်ပြည်လုံးအတိုက်အခိုက် ရပ်စဲရေးကိုတောင်းဆို၍ တပ်မတော်တစ်ရပ်လုံး၏ လှုပ်ရှားမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းချက်တွင် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် တထေရာတည်း တူညီခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၇ ရက်တွင် သုံးပါတီပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏

တောင်းဆိုချက်ကို ပြန်ကြားရာ၌ တစ်ပြည်လုံး အတိုက် အခိုက်ရပ်စဲရေးမှာ လက်မခံသောအဖွဲ့အစည်းများရှိ နေသဖြင့် လက်တွေ့မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ သုံးပါတီအနေ

နှင့် တာဝန်ယူနိုင်သော နယ်မြေများတွင် အတိုက် အခိုက်ရပ်စဲထားပါက လုံလောက်ပြီဟု ယူဆကြောင်း၊ ဒုတိယအချက်တွင် တောတွင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့

အစည်းအချင်းချင်း တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းရန် လွယ်ကူသည် မဟုတ်သဖြင့် မိမိပါတီကို မိမိတာဝန်ယူ၍သာ ဆွေးနွေး ကြစေလိုကြောင်း ပြန်ကြားခဲ့သည်။ လိုအပ်သော အကူ

အညီများကို တတ်နိုင်သမျှပေးမည်ဟုလည်း ကတိပြု ခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးချက်များကို ဆွေးနွေးပွဲပြီးဆုံးက တိုင်းပြည်သို့ အပြည့်အစုံ ထုတ်ပြန်ကြေညာပေးရန်နှင့် မအောင်မြင်ပါက သက်ဆိုင်ရာပါတီ၏ သဘောထားကို

ထုတ်ပြန်ကြေညာပေးရန်လည်း သဘောတူညီခဲ့ သည်။

သုံးပါတီပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၇ ရက်တွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီ သို့ ပြန်ကြားချက်တစ်စောင်ပေးပို့ပြီး တော်လှန်ရေး

ကောင်စီကလည်း စက်တင်ဘာလ ၇ ရက်တွင် သုံးပါတီမှ မရှင်းလင်း၍ မေးမြန်းထားသည့် အချက် များကို အသံလွှင့်ဖြေကြားခဲ့သည်။ စင်စစ် သုံးပါတီ

ပဏာမကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် မဒညတ အသွင်ဖြင့် ပူးပေါင်းဆွေးနွေး နိုင်ရန် ကြိုးစားနေကြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ မန်းဘဇံ၊ ကေအင်န်ယူပါတီ အတွင်းရေးမှူး စကောလယ်တော၊ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်ဗိုလ်ကျင်ဖေ၊ ဗဟိုကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်

ဗိုလ်သန်းအောင်နှင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ဘလွင်(ခ)နိုင်ရွှေကျင်၊ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက် ရေးပါတီအတွင်းရေးမှူး စောမောရယ်၊ ဗဟိုကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်

ဗိုလ်စံလင်းတို့သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ဗိုလ်မျိုးမြင့်နှင့် ပြည်ပပြန် ရဲဘော်ညိုတို့က သွားရောက် ခေါ်ယူလာသောကြောင့် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၉

ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့သို့ မဒညတအသွင်ဖြင့် ရောက်ရှိလာကြသည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်တွင် မင်္ဂလာဒုံရှိ အထူးဧည့်ဂေဟာ၌ သုံးပါတီကိုယ်စားလှယ် များသည် ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ ရဲဘော်ဌေး၊ ဗိုလ်ဇေယျ တို့နှင့်

တွေ့ဆုံ၍ အထူးလျှို့ဝှက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ်ဇေယျတို့က မဒညတ သုံးပါတီကိုယ်စားလှယ်များအား အောက်ပါအတိုင်း အကျယ်တဝင့်

ရှင်းပြခဲ့ကြသည်။

ကနေ့ ဗမာပြည်တော်လှန်ရေးရဲ့ အခြေ အနေဟာ သိပ်ကောင်းနေတယ်၊ ရင့်မှည့် နေပြီဖြစ်တယ်၊ အထူးသဖြင့် ဗိုလ်နေဝင်း အစိုးရမှာ နိုင်ငံရေး၊

စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး အကျပ်အတည်းကြီးတွေ ဖြစ်နေတယ်၊ ဒါကို သူတို့အနေနဲ့ ဘယ်နည်းမှ မဖြေရှင်းနိုင်ဘူး၊ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့နဲ့ ပူးပေါင်းမှသာ

ဖြေရှင်းနိုင်မှာဖြစ်တယ်

သူ့ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော ထွက်ရပ်လမ်း ကလည်း ဒါပဲ

ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့က ပြည်ပကွန်မြူနစ် ခေါင်းဆောင်များကိုယ်တိုင် အလေးအနက်မှာကြား ချက်များရှိကြောင်း ရှင်းပြသည်။

ဒါတွေကြောင့်မို့ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့ဟာ ဒီအခြေအနေတွေကိုနားလည်ပြီးတော့ အခွင့် ကောင်းကိုလက်မလွှတ်ဖို့ဟာ သိပ်ကိုအရေးကြီး နေတယ်၊

အထူးသဖြင့် ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျား တို့ဟာ တစုတစည်းတည်းဖြစ်မှ ပိုပြီးအောင်မြင် မှာဖြစ်တယ်

လက်ရှိအခြေအနေအရ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့ဟာ အစိုးရနဲ့ တကွဲတပြားစီ ဆွေးနွေး ဖို့ လုပ်နေတာတွေကို ရပ်လိုက်ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့အတွက်

အဘက်ဘက်က အခွင့် သာမယ့် မဒညတအဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးဖို့ဆိုတာကိုပဲ ဆက်လက်ပြီး လုပ်သွား ဖို့လိုတယ်

ဒါဟာ ခင်ဗျားတို့အတွက်ရော ကျွန်တော် တို့အတွက်ရော အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ အခွင့် ကောင်းတွေကို မုချရလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီပဏာမကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် မဒညတ သဘာပတိအဖွဲ့ဝင် ကိုယ်စားလှယ် များအား ယင်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်သို့ လုံးဝ

သိမ်းသွင်းလိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

သုံးပါတီဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွင် အောက်ပါ ပုဂ္ဂိုလ်များ ပါဝင်ခဲ့သည်-

၁။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် မန်းဘဇံ (ဥက္ကဋ္ဌ၊ ကေအင်န်ယူပါတီ)

၂။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ဒုတိယခေါင်းဆောင် နိုင်ဘလွင်(ဥက္ကဋ္ဌ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ)

၃။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ဒုတိယခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မောရယ်(အတွင်းရေးမှူးချုပ်၊ ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ)

၄။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး စကော လယ်တော (အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး၊ ကေအင်န်ယူပါတီ)

၅။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များ ဗိုလ်ကျင်ဖေ (ဗဟိုကော်မတီ၊ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်၊ ကေအင်န်ယူပါတီ)

၆။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များ ဗိုလ်သန်းအောင် (ဗဟိုကော်မတီ၊ ကေအင်န်ယူပါတီ)

၇။ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များ ဗိုလ်စံလင်း (ဗဟိုကော်မတီ၊ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက် ရေးပါတီ)

၈။ ဗိုလ်မှူး တာမလာဘော

၉။ ဗိုလ်မှူး မြမောင်

၁ဝ။ သန်းလွင်

၁၁။ စောထွန်းကျင်

၁၂။ နိုင်တက်ထွန်း

၁၃။ နိုင်ထင်

သုံးပါတီ ဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် ညနေ ၄ နာရီမှစ၍ အမှတ် ၁၄ အင်းယားလမ်းဧည့်ဂေဟာတွင်

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းဦးဆောင်သည့် တော်လှန်ရေး ကောင်စီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ပဏာမဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပကြသည်။ သုံးပါတီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည်

အရေးမကြီးသည့်အချက်များကို ရှည်လျားစွာတင်ပြနေ ခဲ့ခြင်းဖြင့် အချိန်ဆွဲခဲ့ကြသည်။ မန်းဘဇံက ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် လွတ်လပ်စွာဆွေးနွေးခွင့်ကို

တောင်းခံခဲ့ရာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက သဘောထား ကြီးစွာဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ဆွေးနွေးခြင်းမှာ အောင်မြင်ရန် အလားအလာမရှိ တော့ပေ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့်

ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိမည်ဟုလည်း မယုံကြည်ခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့ပါတီနှင့် ငြိမ်းချမ်း ရေးဆွေးနွေးပွဲ မအောင်မြင်ဘဲ သုံးပါတီနှင့် အောင်မြင်သွားမည်ကို

အလွန်စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။ သုံးပါတီနှင့် ပူးပေါင်းပြီး မဒညတ အနေနှင့် ဆွေးနွေး ရပါက အင်အားပိုမိုတောင့်တင်းမည်ဟုလည်း ယူဆ ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်

သုံးပါတီသည် မဒညတအနေနှင့် ဆွေးနွေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ရတော့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၊ သုံးပါတီ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များနှင့် ဆွေးနွေးချက်များအရ

အတိုက်အခိုက်ရပ်စဲရေးကိစ္စကို တစ်ဖွဲ့သားချင်း ဆွေးနွေးမည့်အစား အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ် ရေး တပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့်

ဆွေးနွေးရန် သဘောတူညီခဲ့သည်။ စင်စစ် တစ်ဖွဲ့ချင်း ဆွေးနွေး၍လည်း ထူးခြားဖွယ်မရှိပေ။ မဒညတ အဖွဲ့ဝင်ပါတီအားလုံးမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဩဇာကို

နာခံနေရပြီး ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်နိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် မဒညတ အနေနှင့် ဆွေးနွေးခြင်းသာ ထိရောက်နိုင်စရာရှိလေသည်။ မဒညတ

ပဏာမဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၆ရက်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီနှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အကြောင်းပြန်ကြား ခဲ့သည်။

မဒညတသဘာပတိအဖွဲ့(ဗဟို)၏ ဗဟို ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

(၁) မန်းဘဇံ

(၂) စကောလယ်တော

(၃) ဗိုလ်ကျင်ဖေ

(၄) ဗိုလ်သန်းအောင်

(၅) နိုင်ဘလွင်

(၆) နိုင်တင်

(၇) နိုင်တက်ထွန်း

(၈) စောမောရယ်

(၉) ဗိုလ်စံလင်း

(၁ဝ) ဆလိုင်းစံအောင်

(၁၁) ဆလိုင်းသာဦး

(၁၂) ရဲဘော်ဌေး

(၁၃) ရဲဘော်ဇင်

(၁၄) ရဲဘော်တင်ထွန်း

(၁၅) ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၁၆) ရဲဘော်ဗိုလ်ဇေယျ

ဗိုလ်မှူးကြီးလှဟန်ခေါင်းဆောင်သော တော်လှန် ရေးကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် မဒညတဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တို ဘာလ ၈

ရက်တွင် အမှတ် (၁၄)၊ အင်းယားလမ်း ဧည့်ဂေဟာ၌ ပထမအကြိမ်အဖြစ် စတင်ဆွေးနွေး ကြသည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာ တွင်

တစ်ပါတီချင်း သို့မဟုတ် မဒညတအနေနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်နှင့် တစ်ပါတီချင်းလည်း ဆွေးနွေး ပြီး မဒညတ အနေနှင့်လည်း ဆွေးနွေးပါက အကျိုးထူး

နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။

အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးအတွက် မဒညတကိုဖိတ်ခေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ် ကြောင်း ရှင်းပြသည်။ မဒညတကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့က နောက်အပတ် အစည်းအဝေးသို့

ရွှေ့ဆိုင်းပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက်

အောက်ပါနည်းလမ်း နှစ်သွယ်ကို ချပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့ပါ၍- (က) မဒညတအဖွဲ့သည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကိစ္စတစ်ခုတည်းသာ တော်လှန်ရေး ကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်သည့်

ကျန် ပြဿနာများကိုမူ တော်လှန်ရေးကောင်စီ နှင့်ဆွေးနွေးနေသည့်ပုံစံအတိုင်း ပါတီ အလိုက် သီးခြားဆက်လက်ဆွေးနွေးသွား ရန် နည်းလမ်းနှင့်

(ခ) သို့မဟုတ် တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် မူလ ဆွေးနွေးကြဆဲဖြစ်သော သုံးပါတီ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့်လည်းကောင်း၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

နှင့်လည်းကောင်း၊ ချင်းဦးစီးအဖွဲ့နှင့်လည်းကောင်း ပါတီလိုက် သီးခြား ဆွေးနွေးပွဲများကိုရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီး ငါးပါတီစလုံးက တင်ပြဆွေးနွေးလိုသည့်

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ပြဿနာအရပ်ရပ် ကို မဒညတအဖွဲ့တစ်ခုတည်းအဖြစ်ဖြင့် သာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို ဆက်လက် ပြုလုပ်သွားသောနည်းလမ်း၊

ဤနည်းလမ်း နှစ်ရပ်အနက် နည်းလမ်းတစ်ခုခုကိုသာ ရွေးချယ်ပြုလုပ်သွားပါရန် တင်ပြအပ်ပါ သည်။

(တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် မဒညတ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့၏ ပထမအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲ မှတ်တမ်းနောက်ဆက်တွဲ (က) မှ ကောက်နုတ်ချက်)

တော်လှန်ရေးကောင်စီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် မဒညတဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁ဝ ရက်တွင် ဒုတိယအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲကို

ကျင်းပကြပြန်သည်။ မဒညတ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီက ရွေးချယ်ရန် ချပြထားသောနည်းလမ်းနှစ်သွယ်အနက်

ကြိုက်ရာနည်းလမ်းတစ်သွယ်ကို ရွေးချယ်ခြင်းမပြုဘဲ မဒညတအနေနှင့်ရော တစ်ပါတီချင်းရော ဆွေးနွေး ရန်ကိုသာ တောင်းဆိုခဲ့သည်။ တစ်ပြည်လုံး အပစ်

အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအကြိုကာလ ဖန်တီး ရေးတို့ကိုလည်း တရားသေဆုပ်ကိုင်ထားခဲ့သည်။

တတိယအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်တွင် ဆက်လက် ကျင်းပ သည်။ သို့သော် ပြတ်သားသော ဆုံးဖြတ်ချက်များ

ချမှတ်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ မဒညတ ကိုယ်စားလှယ်များက စဉ်းစားရန်ရှိနေသဖြင့် ဆွေးနွေးပွဲကိုရွှေ့ဆိုင်းရပြန် သည်။ စတုတ္ထအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲကို အောက်တိုဘာလ ၂၁

ရက်တွင် ဆက်လက်ကျင်းပသည်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် တစ်ပြည်လုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဖြစ်နိုင်သည့်နေရာတွင် ဆောင်ရွက်လိုကြောင်း

လိုက်လျောခဲ့သည်။

မဒညတများကမူ လက်တွေ့ အခက်အခဲများကြောင့် မဖြစ်နိုင်ဟုဆိုပြန်သည်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားစဉ် မဒညတအဖွဲ့၏ လုပ်ရိုး လုပ်စဉ် လုပ်ငန်းများကို

ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခွင့်လည်း ပေးရမည်ဟုဆိုပြန်သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက တောတွင်းပါတီများနှင့်ဆွေးနွေးခြင်းမှာ နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းအနေနှင့်

တန်းတူရည်တူဆွေးနွေးခြင်း သာဖြစ်ပြီး စင်ပြိုင်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု၍ ဆွေးနွေးခြင်းမဟုတ်သဖြင့် ခွင့်မပြုနိုင်ကြောင်း ရှင်းပြ ခဲ့သည်။ မဒညတ၏

လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် လုပ်ငန်းများမှာ တော်လှန်ရေးကောင်စီအား ဆန့်ကျင်သည့်လုပ်ငန်း များလည်းပါဝင်မည်ဖြစ်ရာ အစိုးရအနေနှင့်ခွင့်ပြုနိုင် စရာမရှိပေ။

ပဉ္စမအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်တွင် ဆက်လက်ကျင်းပ သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်များသည်

မဒညတဗဟိုကိုယ်စားလှယ်များ၏ တစ်ဖက်သတ် ကျသောတောင်းဆိုချက်များကို အတတ်နိုင်ဆုံး သည်းညည်းခံ၍လိုက်လျောခဲ့သည်။ သို့သော် အပစ်အခတ်

ရပ်စဲနေစဉ်ကာလအတွင်း မဒညတ၏ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် လုပ်ငန်းများဖြစ်သော စည်းရုံးရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ခွင့်ပြုရန်ကိစ္စကိုမူ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်

သဘောတူညီမှုမရှိနိုင်သေးပေ။ ထို့အပြင် မဒညတ ဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အပစ်အခတ် ရပ်စဲနေစဉ်အတွင်း ပြည်သူများထံမှ ဆက်ကြေးငွေ၊

ထောက်ပံ့ကြေးငွေများ ကောက်ခံခြင်းမပြုရန် တော်လှန် ရေးကောင်စီ၏အဆိုပြုချက်ကို လက်မခံခဲ့ကြပေ။

တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် မဒညတ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့၏ ဆဌမအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ဝင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် ဆက်လက်

ကျင်းပကြပြန်သည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးလှဟန်က ဆွေးနွေးပွဲ တွင် သင်္ကာရနံ့မကင်းစရာများတွေ့နေရကြောင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်ပြင်ဆင်သည့် ပဏာမဆွေးနွေးပွဲ မှာပင်

ပြဿနာတစ်ခုပြီးတစ်ခု တက်နေရကြောင်း၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲထား သော ငြိမ်းချမ်းရေးအကြိုကာလ ဖန်တီးရေးပြဿနာ ကို

အနိမ့်ဆုံးပြဿနာအဖြစ် သဘောထားကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီကဖန်တီးသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆန္ဒပြပွဲများ

ပေါ်ပေါက်နေပြီဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့်မဒညတအဖွဲ့ဝင်များသည် ယင်းတို့၏တောင်းဆို ချက်များကို ပြည်သူလူထုက ထောက်ခံသယောင်ယောင် ဖြင့် ဆန္ဒပြပွဲများကျင်းပ၍

အကျပ်ကိုင်ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။ မန်းဘဇံကမူ နယ်ကဖြစ်သည့်ပြဿနာ များကိုမသိကြောင်း အနှောင့်အယှက်ဖြစ်အောင်လုပ် သောအဖွဲ့ဝင်များကို

အရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် အစိုးရ သစ်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများကို မူလက သဘောတူညီချက်အား ဖောက်ဖျက်၍

ပိတ်ပင်တားမြစ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဗိုလ်ဇေယျကမူ ဗဟိုစခန်းနှင့်နီးသဖြင့် မလုပ်ရန် တောင်းပန်ခဲ့ခြင်းသာဖြစ်သည်ဟု လှည့်ပတ်၍ဖြေ သည်။

ပြည်သူ့ကော်မတီနှင့်အဆက်အသွယ်မရှိ ကြောင်းလည်း မဒညတကိုယ်စားလှယ်များက ပြောင်ပြောင်တင်းတင်းငြင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ သို့နှင့် ဆွေးနွေးပွဲမှာ

အောင်မြင်ဖွယ်လမ်းစမရှိတော့ပေ။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက် သတ္တမအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲမှာ မဒညတ ဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်များ၊

ကိုယ်စားလှယ်များအား တောတွင်း သို့ပြန်ပို့ရန် အစီအစဉ်ညှိနှိုင်းခြင်းသာဖြစ်ခဲ့လေသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်မှ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက် အထိ

စုစုပေါင်း ရှစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ကေအင်န်ယူပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီနှင့် ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ သုံးပါတီ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့

နှင့်လည်း ပေးစာများဖြင့် အကြိမ် ကြိမ် ညှိနှိုင်းပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ မဒညတ ဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့်လည်း ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်မှ

နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်အထိ စုစုပေါင်း ခုနစ်ကြိမ်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ဆွေးနွေးပွဲ အားလုံးမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကြီးအတွက် လိုအပ်ချက်များကို

ပြင်ဆင်ညှိနှိုင်းသည့် ပဏာမ ဆွေးနွေးပွဲများသာဖြစ်သည်။ ပဏာမဆွေးနွေးပွဲများ မကျင်းပမီတွင်လည်း အပြန်အလှန်ပေးစာများဖြင့်

အကြိမ်ကြိမ်ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် မဒညတ အမည်ခံဩဇာခံပါတီများသည် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေး ပွဲများအား အခွင့်ကောင်းယူရန်သာကြိုးစားခဲ့ကြသည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုလူကြီး သခင်ချစ်သည် ရန်ကုန်မြို့တွင် အထူးလျှို့ဝှက်နေထိုင်ပြီး မြေအောက်လုပ်ငန်းများကို ရှေ့ဆောင်ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ပဲခူးရိုးမတိုင်းအတွင်းရှိ

ခြောက်ခရိုင်ငြိမ်းချမ်းရေးဆန္ဒပြပွဲများ ကျင်းပရန် လည်း လမ်းညွှန်ခဲ့သည်။ မန္တလေးတွင် ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ပေါ် ရန်လည်း လမ်းညွှန်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြေပေါ်မှ

လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ရန် ပြည်သူ့ကော်မတီ၊ ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(ဗကသ)၊ ရန်ကုန်ခရိုင်လုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများသမဂ္ဂ

(ရကသ) တို့ကိုအသုံးချခဲ့သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ငြိမ်းချမ်းရေး ပဏာမဆွေးနွေးပွဲကိုအကြောင်းပြု၍ အဆက်အသွယ် ပြတ်နေသော မြစ်ဖျားတိုင်း၊ ရှမ်းပြည်၊ အလယ်ပိုင်း ဗမာပြည်

(မသုံးလုံးဒေသ)၊ မင်းဘူး၊ ပခုက္ကူ (ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ခြမ်းဒေသ)၊ ရခိုင် ပြည်နယ်ဒေသများနှင့် ပဲခူးရိုးမမြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း၊ တနင်္သာရီတိုင်းတို့ကို

အချိန်မှန်ဆက်သွယ်ရေးစနစ် များထူထောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်တွင် ဗဟိုကော်မတီဝင်များဖြစ်သော သခင်ဇင်၊

ရဲဘော်မြနှင့်ဗိုလ်ရန်အောင်တို့သည် ပဲခူးရိုးမတိုင်းမှ တစ်ဆင့် ရန်ကုန်သို့ရောက်လာကြသည်။ မြစ်ဖျားတိုင်း မှ ဗိုလ်မျိုးမြင့်နှင့်ရဲဘော်တုတ်တို့မှာ ကြိုတင်ရောက်ရှိ

နေခြင်းဖြစ်သည်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှ ဗဟို ကော်မတီဝင် ရဲဘော်စိုးသန်း၊ တနသင်ာ္ရီတိုင်းမှ ဗဟို ကော်မတီဝင် ရဲဘော်ထွန်းစိန်၊ ရခိုင်တိုင်းနှင့်အနောက်

မြောက်တိုင်းတို့မှ ဗဟိုကော်မတီဝင် ရဲဘော်ကျော်မြ၊ ရဲဘော်ထွန်းမောင်(ခ)ဒေါက်တာနတ်၊ အလယ်ဗမာပြည် တိုင်းမှ သခင်ဖေတင့်တို့သည်လည်း ရန်ကုန်သို့စုဝေး

ရောက်ရှိလာကြသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ခေါင်းဆောင်အများအပြား ရန်ကုန်သို့ရောက်ရှိနေ ခြင်းမှာ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကျင်းပနိုင်ရန်

တော်လှန်ရေးကောင်စီက သဘောတူထားသဖြင့် အစည်းအဝေးတက်ရန်ဖြတ်သန်းခြင်းဟု အကြောင်း ပြထားသည်။ သို့သော် မြေအောက်ကလာပ်စည်းများ

ဖော်ထုတ်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဗဟိုများတည်ဆောက် ရေးကိုသာဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် နှစ်နှစ်၊ သုံးနှစ်ကြာသည် အထိ အဆက်အသွယ်ပြတ်နေသော တိုင်းနှင့်ခရိုင် များအား

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို အကြောင်းပြု၍ ပြန်လည် ဆက်သွယ်နိုင်ခဲ့သည်။ ကချင်ပြည်နယ်တွင် အခြေစိုက်နိုင်ရေးအတွက်လည်း ပြည်ပတွင် ခိုလှုံနေ သော

နော်ဆိုင်း၏ အဆက်အသွယ်များကို ပြန်လည် ရှာဖွေနိုင်ခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ပဏာမ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊

အောက်တိုဘာလ ၁ဝ ရက် ဒုတိယအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲ အပြီးမှာပင် ဆွေးနွေးပွဲမအောင်မြင်တော့ဟု သတ်မှတ် ယူဆပြီးဖြစ်နေသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၁ ရက် မဒညတ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့နှင့် ဆဌမ အကြိမ်ဆွေးနွေးရာတွင် ဗိုလ်မှူးကြီး လှဟန်က

တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် မဒညတ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့၏ လက်ရှိအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးနိုင်မည့် နည်းလမ်း

နှင့်ပတ်သက်၍ တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ တင်ပြချက် ကို ဖတ်ပြခဲ့သည်။ ယင်းတင်ပြချက်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီ၏ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး

ရာတွင် စွဲကိုင်ထားသည့်သဘောထားကို အတိအလင်း ဖော်ပြထားသည်။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်အတွင်း တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏

ကျင့်သုံးမှုများကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ မဒညတ အဖွဲ့ဝင်တို့၏လက်တွေ့လုပ်ရပ်ကိုလည်း အောက်ပါ အတိုင်း ဖော်ပြခဲ့သည်-

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေစဉ်အတွင်း မဒညတအဖွဲ့ဝင်များ၏ လက်တွေ့လုပ်ရပ်များ

မဒညတအဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် သုံးပါတီတို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို တစ်ဖက်မှ ဆွေးနွေး နေစဉ် အောက်ပါလုပ်ရပ်များကို လုပ်ဆောင်လျက် ရှိပါသည်-

(က) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ မေတ္တာရပ်ခံ ချက်အရ ၎င်းတို့၏ဗဟိုကော်မတီအစည်း အဝေးကျင်းပရန်အတွက် နယ်မြေ သတ်မှတ်၍

အစိုးရတပ်စခန်းငါးခုဆုတ်ခွာ ပေးခဲ့သောဒေသအတွင်း ကျေးရွာလူထု များထံမှ ဆက်ကြေးများကောက်ခံသည့် အ ပြင် အ စိုး ရ သစ် ထုတ် လုပ် ရေး လုပ်ငန်းကို

အနှောင့်အယှက်ပေးပါသည်။

(ခ) ကေအင်န်ယူပါတီနှင့် တော်လှန်ရေး ကောင်စီတို့အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘော တူညီမှုမရရှိသေးစေကာမူ ကေအင်န်ယူ ပါတီ ဗဟိုခေါင်းဆောင်များ

နယ်ဆင်း၍ နယ်ခေါင်းဆောင်များအား ပဏာမ ဆွေးနွေးပွဲအခြေအနေများကို ရှင်းလင်းနိုင် စေရေးအတွက် တော်လှန်ရေးကောင်စီက ဒေသအလိုက်

အပစ်အခတ်ရပ်စဲပေးခြင်း ကိုအခွင့်ကောင်းယူ၍ ကေအင်န်ယူပါတီ သည် ပြည်သူတို့အား သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးရန်ပုံငွေယူ၍ ဆက်ကြေးများ ကောက်ခံခြင်း၊

လွန်ခဲ့သည့်သုံးနှစ်ခန့်က ပင် မပေးဘဲနေခဲ့ရသော ကျေးရွာများသို့ ဆက်ကြေးများ ပြန်လည်ကောက်ခံခြင်း၊ တော်လှန်ရေးအစိုးရကို စစ်ရေးအရ၊ နိုင်ငံ ရေးအရ၊

လူထုအင်အားအရ အကျပ်ကိုင် လာသဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို မတတ် သာဘဲ လက်ခံလာကြကြောင်း စသည် အားဖြင့် လူထုအားစုရုံး၍ တရားဟော

ပြောခြင်းကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းများကိုပြု လုပ်နေပါသည်။

(ဂ) မဒညတအဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီခေါင်းဆောင်များသည် တော်လှန်ရေး ကောင်စီအား နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး၊ ပဒေသရာဇ်ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်ငန်းများ

တွင် ပူးတွဲလုပ်နိုင်သည့် အင်အားစုဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ဆွေးနွေးဖက်ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ တစ်ဖက်က တဖွဖွပြောနေ ပြီး အခြားတစ်ဖက်မှ တော်လှန်ရေး

ကောင်စီအား လူထုနှင့်အကျပ်ကိုင်ရမည် ဟူသောခံယူချက်အရ မြို့ပေါ်တွင် လည်းကောင်း၊ တောနယ်များတွင် လည်းကောင်း လူထုစည်းရုံးရေး လှုံ့ဆော်ရေးများဖြင့်

တော်လှန်ရေးကောင်စီအား အကျပ်ကိုင်မိစေရန် လက်တွေ့ကြိုးစား လျက်ရှိပါသည်။

(ဃ) မဒညတအဖွဲ့ဝင် ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟို ခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာ တွင် မိသားစုစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ရင်းနှီး

ပွင့်လင်းစွာ ဆွေးနွေးကြမည် ဟု ပြောဆို ခဲ့ကြသည်။ လက်တွေ့တွင်မူ ရန်သူအပေါ် တွင်သာ ကျင့်သုံးရမည့်လူထုနှင့် အကျပ် ကိုင်မှုမျိုးကို

မြို့ပေါ်ရှိအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်သွယ်၍လည်းကောင်း၊ တောနယ် လူထုများကို နည်းအမျိုးမျိုးများဖြင့် လှုံ့ဆော်စည်းရုံး၍လည်းကောင်း လူထုဆန္ဒ အမည်တပ်ကာ

တော်လှန်ရေးကောင်စီ အား အကျပ်ကိုင်လာပါသည်။

(င) ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို အချက်ကောင်းယူ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးတကယ် ရနိုင်ရေးကို အဓိကမထားဘဲ တော်လှန်ရေး ကောင်စီအားအကျပ်ကိုင်ရန်

ဆန္ဒနှင့် ပြုလုပ်သည့် ခြောက်ခရိုင်ဆန္ဒပြပွဲကို မဒညတအဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့် သုံးပါတီတို့၏တောတွင်းလက်နက် ကိုင်တပ်များက တောနယ်ရှိလူထု

အား ဆန္ဒ ပြပွဲသို့မတက်မနေရ စည်းရုံးခြင်း၊ အတင်း အကျပ်တိုက်တွန်းခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်၍ ဆန္ဒပြပွဲအတွက် ငွေတောင်းခံပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။

(တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် မဒညတ ဗဟို ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ လက်ရှိအပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးဆွေးနွေးပွဲကို ဆက်လက်ဆွေးနွေး

နိုင်မည့်နည်းလမ်းနှင့်ပတ်သက်၍တော်လှန် ရေးကောင်စီ၏တင်ပြချက်မှ ကောက်နုတ် ချက်)

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အကြိုပြင်ဆင်သည့် ပဏာမဆွေးနွေးပွဲကို ဟန်ပြသာဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း၊

အချိန်ဆွဲခဲ့ခြင်းသာဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီ သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏မရိုးသားသော လုပ်ရပ်များကို အထောက်အထားခိုင်လုံစွာဖြင့် သိရှိ ထားသောကြောင့်သာ တိတိကျကျ

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဖွင့်ဟခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ဆွေးနွေးဖက်များက မည်သို့ပင် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေးကိုပျက်စီးစေမည့်လုပ်ရပ်များ

ပြုလုပ်နေစေကာမူ နောက်ဆုံးအကြိမ်ကြိုးစားသည့်အနေဖြင့် ကြိုးစားပါဦး မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို အောင်မြင်စွာ

ဆက်လက်ပြုလုပ်သွားလိုလျှင် မဒညတ အဖွဲ့ဝင်ပါတီများက လက်ခံအောင် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည့်အချက်များ ကိုလည်း ထုတ်ပြန်၍ သတိ ပေးခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် ယခင်သဘောတူထားခဲ့ ကြသည့်အတိုင်း မြေအောက်စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဆူပူအုံကြွရေးလုပ်ငန်းများဖြင့် အစိုးရကိုအကျပ်မကိုင် ရန်၊

ဆွေးနွေးပွဲကာလကိုအခွင့်ကောင်းယူ၍ ပြည်သူ လူထုထံမှဆက်ကြေးငွေများ အတင်းအကျပ်မကောက်ခံ ရန်၊ ပြည်သူလူထုကို သတ်ဖြတ်ခြိမ်းခြောက်ခြင်းမပြု

လုပ်ရန်သတိပေးခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက တောင်းဆိုခဲ့သည့်အချက်များကို လက်ခံရန်လည်း ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက် ညနေ ၆ နာရီကို

နောက်ဆုံးအချိန်အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးလိုက်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် မဒညတအဖွဲ့ဝင် များသည် စွပ်စွဲချက်များကို ခိုင်လုံစွာ ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ထို့အပြင် ယင်းတို့၏ အဖျက်လုပ်ငန်းများကို လည်း

ဆက်လက်လုပ်ကိုင်မြဲ လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ တောင်းဆိုချက်များကို မလိုက်လျောဘဲ မိမိတောင်းဆိုချက်များကိုသာ တွင်တွင်

တောင်းဆိုနေခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် အကျိုးထူးဖွယ်မရှိသဖြင့် အချိန်ကို ထပ်မံတိုးပေးခြင်း မပြုတော့ပေ။ သို့နှင့် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ကြိုတင် ပြင်ဆင်သည့်ပဏာမဆွေးနွေးပွဲမှာ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်တွင် ပျက်ပြားသွားရပြီဖြစ် သည်။ ထိုအချိန်၌

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် မဒညတအဖွဲ့ဝင်များသည် ငါးလခန့် အချိန်ရခဲ့ပြီး ဖြစ်သဖြင့် ပြည်တွင်းပြည်ပ ဗဟိုကော်မတီများ ဆက်သွယ်ရေး။ ပြည်တွင်းရှိ

အဆက်ပြတ်နေသော ပါတီဝင်များဆက်သွယ်ရေး၊ ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြေအောက် ပါတီဝင်များဆက်သွယ်ရေးနှင့် စည်းရုံးရေးကိစ္စအဝဝ ကိုဆောင်ရွက်၍

ခရီးအတန်ပင်ရောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

နောက်နောင် အဆက်အသွယ်မပြတ်ရေးအတွက် လည်း စီစဉ်ခဲ့ပြီးပေပြီ။ လိုက်နာကျင့်သုံးရမည့် အသေးစိတ် ညွှန်ကြားချက်များကိုလည်း သံရုံးတစ်ရုံး

မှတစ်ဆင့်ရရှိခဲ့ပြီးလေပြီ။ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှ တော်လှန်ရေးကောင်စီ

ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သို့ နောက်ဆုံးပေးစာကို ပေးအပ် လိုက်ပါသည်။ ပေးစာကို နှုတ်ဖြင့်ပြောပေးခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ရဲဘော်ဌေး

က လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းမပြုခဲ့ပေ။ စာမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီကိုယ်စားလှယ်များခင်ဗျား-

မဒညတနှင့် ဆွေးနွေးသော အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကိစ္စများတွင် အထစ်အငေါ့များ ဖြစ်နေပြီး ယခုကဲ့သို့ အဆုံးအဖြတ်မကျဖြစ်နေသဖြင့် ကျွန်တော် တို့

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် လုပ်ဆောင်ထားသောကိစ္စများ သဘောတူညီချက်များ နှင့် ပတ်သက်၍ ကျွန်တော်တို့ ပြောကြားလိုပါသည်။

ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် ယခုတော်လှန်ရေး ကောင်စီမှတင်ပြခဲ့သော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ အချက်များမှာ ဗဟိုအာဏာပိုင်အဖွဲ့ကသာဆုံးဖြတ်

နိုင်သည့်စည်းရုံးရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးတို့နှင့်ပတ်သက်သော ကိစ္စများပါဝင်သဖြင့် ကျွန်တော်တို့ဆုံးဖြတ်ရန် အလွန် ခက်ခဲနေပါသည်။ ကျွန်တော်တို့သည် တွေ့ဆုံ

ဆွေးနွေး ပွဲများ ပျက်ပြားသွားခြင်းကိုလည်းမလိုလား၊ တော်လှန် ရေးကောင်စီ၏တင်ပြချက်များကိုလည်း အဖြေပေးရန် အာဏာမပိုင်သဖြင့် တိကျသော

အဖြေများပေး၍ မဖြစ်ဘဲရှိနေပါသည်။

သို့ဖြစ်၍ ဤကိစ္စများကို ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အနေနှင့် ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးသို့ အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို တင်ပြရန် လိုအပ်နေပါသည်။

ဗမာပြည်၏လက်ငင်းအခြေအနေ အရ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စေ့စပ်မှုများ လုံးဝ တံခါးပိတ်မသွားစေရန်အတွက် အထူးပင်လိုအပ်နေပါ သဖြင့်

တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ ဤကိစ္စများကို အလေးအနက် စဉ်းစားစေလိုပါသည်။ ဤအချက်ကို တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ သဘောတူညီနိုင်မည်ဆိုပါက ကျွန်တော်တို့

ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အလျင်အမြန် ဗဟိုသို့ပြန်၍တင်ပြပါမည်။ ဤကာလအတွင်း တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် ဆက်သွယ်မှုမပျက်စေရန် အတွက် ကျွန်တော်တို့

ထံမှ ဆက်သွယ်ရန် တာဝန်ခံ တစ်ဦး ထားခဲ့ဖို့ ရည်ရွယ်ပါသည်။

ဗမာပြည်အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို ထောက်ရှု၍ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရန် အထူးလိုအပ်နေသော အခြေအနေများအရ တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ ဤအချက်ကို

ခွင့်ပြုလိမ့်မည်ဟု အထူးမျှော်လင့်ပါ သည်။

ဤသို့လုပ်မည်ဆိုပါက တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် ယခင်နားလည်မှုရရှိခဲ့သော ဗဟိုကော်မတီအစည်း အဝေးဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် ကူညီရန်ဟူသော

သဘောတူညီချက်များကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းပေးရန် လည်း လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးလုပ်နိုင်ပြီး အာဏာပိုင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သာ လာရောက်ဆွေးနွေးနိုင် မည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေးအတွက် တော်လှန်

ရေးကောင်စီနှင့် နားလည်မှုများပြန်လည်ရရှိမည့်အပြင် ဗမာပြည်အနာဂတ်အရေးအတွက် လုပ်ဆောင်စရာ ကိစ္စများတွင် ကြီးစွာအထောက်အကူဖြစ်စေလိမ့်မည်

ဟု ယူဆပါသည်။ သို့ပါ၍-

(က) အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကိစ္စ ဆွေးနွေးပွဲကို အပြီးအပြတ် ပိတ်ပစ်သည့်သဘောမလုပ် ဘဲ ဗဟိုကော်မတီသို့တင်ပြခွင့်ပြုရန် အချိန် ပေးပါ။

(ခ) ဤအတွင်း ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ထိုင် နိုင် ပြီး အ ပစ် အ ခတ် ရပ် စဲ ရေး ဆွေးနွေးပွဲမှပေါ်ပေါက်သည့်ပြဿနာကို လည်းကောင်း၊

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆိုင်ရာပြဿနာကိုလည်းကောင်း စဉ်းစား နိုင်ရန် ယခင်ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် သဘောတူ

ခဲ့သောအချက်များကိုပါ ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းပါရန် မေတ္တာရပ်ခံပါသည်။ (လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းမရှိပါ။)

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီက မူလကတည်းက သဘောတူညီထားခဲ့သည့်အတိုင်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး

ပျက်ပြားပြီးသည့်နောက်တွင် ပြည်သူလူထုထံသို့ ကြေညာချက်တစ်စောင်ထုတ်ပြန်ခွင့်ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ သည် အောက်ပါကြေညာချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြည်သူလူထုအပေါင်းတို့-

၁။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အာဏာပိုင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များဆွေးနွေးနိုင်ရန် ပြင်ဆင်မှုများ

ကြိုတင်ပြုလုပ်ရေးအတွက် တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် လာရောက် တွေ့ဆုံ၍ ရှစ်ကြိမ်မျှ ဆွေးနွေးခဲ့ပေသည်။

၂။ ဤဆွေးနွေးမှုတွင်-

(က) အာဏာပိုင်ကိုယ်စားလှယ်များ ဆွေးနွေး ရေးအတွက် အခြေခံဆွေးနွေးရမည့် အချက်များကို တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ သဘောတူခဲ့ပေသည်။ ယင်းအချက်များ

မှာ ဗမာပြည်လွတ်လပ်ရေး ထိန်းသိမ်းရေး ပြဿနာ၊ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ဒီမိုကရေစီကျ ရေးနှင့် ပြည်သူတို့၏ဒီမိုကရေစီအခွင့် အရေးများ အာမခံရေး၊ ဒီမိုကရေစီပါတီ

များ၊ လူထုအဖွဲ့အစည်းများ ဥပဒေတွင်း ရပ်တည်ခွင့်နှင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခွင့် အာမခံရေး၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ၏ ရသင့်ရထိုက်သော အခွင့်အရေးများပေး

ရေးဟူသောအချက်များနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရေး ဆိုင်ရာလက်တွေ့ ပြဿနာများ စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။

(ခ) နယ်ချဲ့သမားနှင့် ပြည်တွင်းဖောက်ပြန်ရေး သမားများ၏ အန္တရာယ်ကို နှစ်ဦးနှစ်ဖက် သတိထားရန်နှင့် ယင်းကိစ္စကို မိမိတို့အဖွဲ့ အလိုက်

သီးခြားအခြေအနေများအရ ဆောင်ရွက်သွားရန် သဘောတူကြသည်။

(ဂ) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးပြုလုပ်ရေးတွင် လိုအပ်သော အကူအညီများပေးရန်၊ အစည်းအဝေး ဒေသတွင်

အစိုးရတပ်လှုပ်ရှားမှုနှင့်စစ်ဆင် မှုများမပြုလုပ်ရန်နှင့် ယင်းဒေသ ပတ်ဝန်းကျင်မှ အချို့တပ်စခန်းများ ရုပ်သိမ်းပေးရန် တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ

သဘောတူညီခဲ့သည်။

ဤဒေသအတွင်း အစိုးရ၏လုပ်ဆဲ သစ်ထုတ်လုပ်ရေးစခန်း များကို အနှောင့်အယှက်အတားအဆီး မပြုလုပ်ရန် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က

သဘောတူ ခဲ့သည်။

(ဃ) ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေးများဖြစ်သော (၁) မိမိ သဘောထားကို တိုင်းပြည်သို့တင်ပြ ခွင့်၊ သတင်းစာတွင်ထည့်ခွင့်၊ ကြေညာချက် ထုတ်ခွင့်၊ (၂)

ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အစည်းများ နှင့်ဆွေးနွေးခွင့်များကို ယခုနားလည်မှု အတိုင်းထားရှိရန် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် သဘော တူခဲ့ကြသည်။

(င) သဘောမတူညီသေးသောကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်၍ငြိမ်းချမ်းရေးရရန် ရည်ရွယ် ချက်ကို အခြေခံပြီးသော ပြဿနာတစ်ခုစီ အရေးကြီးပုံအရ လိုအပ်သလို

အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးရန်သဘောတူခဲ့သည်။

(စ) အတိုက်အခိုက် ရပ်စဲရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး အကြိုကာလ ဖန်တီးရေးကိစ္စကို ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့မှ မဒညတအဖွဲ့နှင့်

ဆွေးနွေးရန် တင်ပြသည်ကို တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ သဘောတူခဲ့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးမှုများ

ဤမျှထိပြီးပြတ်ခဲ့ရုံမက အချို့လည်း လက်တွေ့ပင် အကောင် အထည်ဖော်လျက်ရှိပေသည်။ ဤသို့သော အောင်မြင်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး

တည်ဆောက်နိုင် လိမ့်မည်ဟု ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ယုံကြည်ခဲ့ပေသည်။

ပြည်သူလူထုအပေါင်းတို့-

၃။ ဤကဲ့သို့သော သဘောတူညီချက်များပင် ရရှိခဲ့ရုံမျှ မက အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)အနေနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိစ္စများ

ဆွေးနွေးသည့်အခါတွင်လည်း တော်လှန်ရေးကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ) ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့သည်

တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် တပ်စခန်းများ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရန်၊ စစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကင်းလှည့်ခြင်း၊ ကင်းထောက်ခြင်း မပြုလုပ်ရန်နှင့်

ပြည်သူလုံခြုံရေးကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရေး၌ အတတ်နိုင်ဆုံး ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် သွားရန် စသည်တို့တွင်တူညီပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲ ရေးမူပေါ်တွင်

သဘောတူခဲ့ကြသည်။

ဤသဘောတူညီချက်ဖြင့် လက်တွေ့အပစ်အခတ် များ ရပ်စဲထားရေးမှာ ဖြစ်နိုင်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအကြို ကာလဖန်တီးရေးမှာ လက်တစ်ကမ်းမျှသာလိုတော့ သည့်

အခြေသို့ရောက်ခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် တစ်ဖက်၌မူ တော်လှန်ရေးကောင်စီ သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ) အားလည်းကောင်း၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီနှင့်

ကေအင်န်ယူပါတီတို့အားလည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေးအရ အမြတ်ထုတ်သည်ဟု ကြီးမားသော သံသယဝင်လာခဲ့ပေသည်။ အမျိုးသား

ဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)မှ တင်ပြ သော ပိုနေမြဲ၊ ကျားနေမြဲ အခြေအနေထိန်းသိမ်းရေး ကိုသာ ရည်ရွယ်သော လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်လုပ်ငန်းများ

ထိန်းသိမ်းရေးဟူသော ပြဿနာကိုစင်ပြိုင်အစိုးရအထိ တောင်းဆိုသည်ဟုမှတ်ယူကာ ပြဿနာမှာကြီးမား လာခဲ့ပါသည်။

သို့ဖြင့် တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)အား မည်သည့်စည်းရုံးရေးမှမလုပ်ရန်နှင့် ဘဏ္ဍာငွေကောက်

ခံရေးများ ဤကာလအတွင်း ရပ်ဆိုင်းထားရန် စသည် တို့ကို တောင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ ၎င်းပြင် အမျိုးသားဒီမို ကရေစီညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ) အင်အားစု

များရှိသည့်ဒေသများကို အသိပေးရန်နှင့် ယင်း အင်အားစုများကို တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ သတ်မှတ် ပေးသည့်ဒေသများတွင်သာ သတ်မှတ်ထားသော

အချိန်ကာလအတွင်းစုပေးရန်၊ ဤအင်အားစုများသည် အခြားဒေသသို့ သွားလိုလျှင်လည်း အစိုးရစစ်တပ် များ၏သဘောတူညီချက်ရမှ ၎င်းတို့၏အစောင့်

အရှောက်ဖြင့်သွားလာရန်၊ ဤတပ်များရှိနေသည့်ဒေသ တွင်လည်း စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများမလုပ်ရန်နှင့် အစိုးရ လုပ်ငန်းများအား အနှောင့်အယှက်မပြုလုပ်ရန်၊

ပြည်သူ အား အနှောင့်အယှက်မပြုလုပ်ရန် စသည်တို့ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဤတောင်းဆိုချက်များမှာ ပထမအားဖြင့် ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲ အခြေအနေ ထိန်းသိမ်းရေးထက် ကျော်လွန် ကာ စည်းရုံးရေးနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ မူကိစ္စများအထိ

အကျုံးဝင်လာသည့်ပြင် ပါတီအား အသေတုပ်နှောင် ထားသည့်အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်စေသောကြောင့် လက်ခံရန်ခဲယဉ်းသည့်အပြင် ပဏာမကိုယ်စားလှယ်

အဖွဲ့တွင် ဆုံးဖြတ်ရန်အာဏာလည်းမပိုင်ဖြစ်ပါသည်။

ထို့အပြင် ၎င်းအင်အားစုများ စုပေးရေးဆိုသည် မှာ ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲအခြေအနေကို ကျော်လွန်ရုံမျှ မက ဝိုင်းဝန်းခံထားရသည့် အခြေအနေအထိ

ဆိုက်ရောက်စေနိုင်သောကြောင့် ဤပြဿနာကိုလည်း ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က လက်ခံရန်ခဲယဉ်းလှပြီး အာဏာမပိုင်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။

သို့ဖြစ်ပါ၍ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးမူတွင် သဘော တူညီထားသည်များကို ပျက်ပြားမသွားစေရန်လည်း ကောင်း၊ လက်ရှိအခြေအနေတွင် နှစ်ဖက်ကြိုးပမ်းမှု ကြောင့်

အပစ်အခတ်များ နည်းပါးလာသည်ကို ထိန်းသိမ်းရန်လည်းကောင်း၊ မဒညတဘက်မှလည်း မိမိ ဘက်မှ အစိုးရတပ်စခန်းများအား စတင်တိုက်ခိုက်ခြင်း

မပြုလုပ်ရန် ညွှန်ကြားထားသဖြင့် အခြေအနေ ပိုမို ကောင်းမွန်လာနိုင်သောကြောင့် လည်းကောင်း၊ မဒညတသည် အပေးအယူဖြင့်မရှင်းလင်းသည့်အချက်

များနှင့်သံသယများကို ပြင်ပတွင်ဆွေးနွေးစေ့စပ်ရန် တင်ပြခဲ့ပါသည်။ သို့ပါသော်လည်း တော်လှန်ရေး ကောင်စီမှ ၁၁-၁၁-၆၃ နေ့တွင် ထပ်မံ၍ မိမိဘက်မှ

တင်ပြသော အထက်ပါအချက်များကို လက်မခံပါက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်လည်းကောင်း၊ သုံးပါတီ နှင့်လည်းကောင်း ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန်မဖြစ်နိုင်

တော့သဖြင့် ထိုတင်ပြချက်များအား မဒညတမှ လက်ခံ မည်၊ လက်မခံမည်ကို ၁၄-၁၁-၆၃ နေ့အမီ အဖြေ ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြန်ပါသည်။

ပြည်သူလူထုအပေါင်းတို့-

၄။ ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ပါတီဗဟို အာဏာပိုင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များကသာ ဆုံးဖြတ်နိုင်မည်ဖြစ်၍ အာဏာပိုင်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များနှင့်သာ ဆွေးနွေး ရန်

မဒညတက တင်ပြခဲ့ပါသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့အနေနှင့် ဤကိစ္စအပေါ် ပါတီ၏အမြင်ကို ထပ်မံ ၍ တိုင်းပြည်သို့တင်ပြအပ်ပါသည်။

(က) ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်လည် တည်ဆောက်ရန်ကိစ္စသည် ပြဿနာ အရပ်ရပ်ဖြေရှင်းရေးအတွက် သော့ချက် ပြဿနာဖြစ်သောကြောင့် ဗမာပြည်

ပြည်သူတို့၏အရေးကို အလေးအမြတ်ထား ၍ စေ့စပ်ရေးများ အဆုံးသတ်ပျက်ပြား မသွားစေရန် အစွမ်းကုန်ထိန်းသိမ်းသွား ရန် လိုအပ်သည်ဟု ထင်မြင်ပါသည်။

ဗမာ ပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီအနေနှင့်လည်း စည်းရုံးရေး လွတ်လပ်ခွင့်မူများကို ထိပါး ခြင်းမရှိပါက အစွမ်းကုန်လိုက်လျော လုပ်ဆောင်ရန် စေ့စပ်ရေးကို ထိန်းသိမ်း

ဆောင်ရွက်သွားပါမည်။ တော်လှန်ရေး ကောင်စီကလည်း ပြန်လည်စဉ်းစားရန် တိုက်တွန်းပါသည်။

(ခ) မဒညတနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားသည်ဟု တော်လှန် ရေးကောင်စီမှ ယူဆသည့်တိုင် ပါတီလိုက် သဘောတူညီထားချက်များနှင့်

ပါတီလိုက် အာဏာပိုင်ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဆွေးနွေး ရေးများကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းမပြုဘဲ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ထင်မြင်ပါသည်။

ဤအတိုင်းပင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှတော်လှန် ရေးကောင်စီအား အလေးအနက် တိုက်တွန်းပါသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအနေနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ပျက်ပြားပြီဟု တော်လှန် ရေးကောင်စီမှယူဆသည့်တိုင် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရန်

အလား အလာများကုန်ဆုံးမသွားသေးဘဲ ဖြစ် နိုင်မှုများရှိသေးသည်ဟု ယူဆပါသဖြင့် ပြည် တွင်း ငြိမ်း ချမ်း ရေး ရ ရှိ ရန် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းသွားမည်

ဖြစ်ပါ ကြောင်း။ စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးပျက်ပြား ခြင်းသည် နယ်ချဲ့သမားနှင့် ပြည်တွင်း ဖောက်ပြန်ရေးသမားအတွက်သာ အကျိုး ရှိနေစေပြီး ပြည်သူလူထုအတွက်

ကြီးမား စွာ နစ်နာဆုံးရှုံးစေသောကြောင့် စေ့စပ် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြန်လည်ပေါ်ပေါက်ရန် လည်း အစွမ်းကုန်ကြိုးစားသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း။

တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ လက်ရှိအခြေ အနေတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် မိမိကို ကာကွယ်သည်မှအပ အခြား

တစ်ဖက် စခန်းများနှင့် တပ်များကို စတင် တိုက်ခိုက်မှုမလုပ်ဘဲ ထိန်းသိမ်းသွားမည် ဖြစ်ပါသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့၏ ပြည်သူသို့ကြေညာချက်မှာ အသံကောင်းဟစ် ၍ ပြည်သူလူထုကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဆွဲဆောင်စည်းရုံး

ခြင်းသာဖြစ်လေသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအပေါ် အမြတ်ထုတ်မှုများ၊ ဆန္ဒ ပြပွဲများ၊ ဖန်တီးမှုများ၊ သစ်လုပ်ငန်းကို တားဆီးမှုများ

စသည့်လုပ်ရပ်များကို ကိုယ်စားလှယ်များသည် ယင်း တို့ မသိကြောင်း ဗြောင်ပင်ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဆွေးနွေးပွဲ ကို ရေရှည်အချိန်ဆွဲ၍ အမြတ်ထုတ်နေခြင်းကို

တားဆီးရန် အချိန်ကန့်သတ်ပေးသောအခါတွင်လည်း ဆုံးဖြတ်ရန် အာဏာမပိုင်ဟုဆိုကာ ဗဟိုသို့လွှဲချခဲ့ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု အောက်တွင် လုံးဝရောက်ရှိနေသော အမျိုးသား ဒီမို ကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ) ဗဟို ပဏာမ

ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည်လည်း တော်လှန်ရေး ကောင်စီက မူလကတည်းက သဘောတူခွင့်ပြုခဲ့သည့် အလျောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့စွဲ ဖြင့်

ပြည်သူလူထုသို့ တင်ပြချက်တစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန် ခဲ့လေသည်။

မဒညတ ကိုယ်စားလှယ်၏ တင်ပြချက်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆွေးနွေးပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ) ဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှ

ပြည်သူလူထုသို့ တင်ပြချက်

(၁) အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)ဗဟိုကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲ

ရေးအတွက် ၆ ကြိမ်တိတိ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ခဲ့ပါသည်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိစ္စ ဆွေးနွေးနေစဉ်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှ အမျိုးသား

ဒီမိုကရေစီ တပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)လုပ်ပုံ ကို သံသယရှိသည်ဟု အကြောင်းများပြ ကာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကာလတွင် စည်းရုံးရေးလုံးဝမလုပ်ရန်၊ ဘဏ္ဍာရေး

ကောက်ခံမှုလုံးဝမလုပ်ရန်၊ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)အင်အားစုအားလုံးကို တော်လှန် ရေးကောင်စီမှ သတ်မှတ်သောနေရာတွင်

စုစည်းပေးရမည် စသော အချက်များကို လက်မခံက ဆက်လက်၍ မဆွေးနွေးနိုင် တော့ကြောင်းဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကိစ္စသာမက ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု

အားလုံးကိုပါ ရပ်စဲလိုက်ပါသည်။ အတော် အတန် ခရီးရောက်ပြီးမှ ဤသို့ဖြစ်ရခြင်း အတွက် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)အနေဖြင့်

အထူးပင် စိတ်မကောင်းဖြစ်မိပါသည်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)အဖွဲ့ဝင်ပါတီများ အနေနှင့် သီးခြားပါတီအလိုက် တော်လှန် ရေးကောင်စီနှင့် ဆွေးနွေးရာ

တွင် တစ်စုံ တစ်ခုသော သဘောတူညီချက်ရရှိလာပြီး ဖြစ်ကြသည်။ ထိပ်ဆုံးခေါင်းဆောင်များ ပါသော ကေအင်န်ယူ၊ မွန်ပြည်သစ်နှင့်

ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ စသော သုံးပါတီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ယခင်ပဏာမကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ဆွေးနွေး သွားချက်များ၏ အဆက်အနေဖြင့်

ယခု အခါ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိစ္စကို အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)အနေဖြင့် ဆွေးနွေး ပြီးသည့်နောက်တွင်

အမျိုးသားညီညွတ် ရေး၊လွတ်လပ်ရေးထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ဒီမို ကရေစီရေးနှင့် အမျိုးသားစီးပွားရေးကိစ္စတို့ကို ဆက်လက်၍ ဆွေးနွေးရန် တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့်

သဘောတူညီပြီးဖြစ်ပေ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပဏာမ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည်လည်း ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ကျင်းပရေး၊ ထိုသို့ ကျင်းပပြီးနောက်

ဗဟိုအာဏာပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ရပ် လာရောက်၍ တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် နိုင်ငံရေးအရ ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရေး၊

ဆွေးနွေးရေးနှင့် ထိုမျက်နှာစုံညီ အစည်း အဝေးတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ တင်ပြသော အချက်လေးချက်ကို မူတည်၍ ဆွေးနွေးရန် တော်လှန်ရေးကောင်စီ

ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် သဘောတူညီချက် များရရှိပြီးဖြစ်ပေသည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆွေးနွေးပွဲ တွင်လည်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ် ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ) အဖွဲ့မှတင်ပြ ထားသော အချက် ၁၂ ချက်

အနက် ၁ဝ ချက်တွင်သဘောတူညီမှုများရရှိခဲ့ပေသည်။ တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် မတိုက်ခိုက်ရေး၊ စစ်ရေးကင်းလှည့်ခြင်း၊ ကင်းထောက်ခြင်း မပြုလုပ်ရေးနှင့်

ပြည်သူတို့၏လုံခြုံရေး ဆောင်ရွက်ရာ၌ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွား ရေးဟူသော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးမူပေါ် တွင် သဘောတူညီမှုများရထားကြပြီးဖြစ် ပေသည်။

ယခုလက်ရှိအခြေအနေအရ ပြောရ လျှင် နှစ်ဦးနှစ်ဖက်တို့သည် အခြေအနေ များကို ထိန်းသိမ်းလာခဲ့သဖြင့် ဆွေးနွေးနေ စဉ်နောက်ပိုင်းကာလ၌

အပစ်အခတ်များ နည်းပါးလာကာ အခြေအနေသည် စင်စစ် ကောင်းမွန်နေပါသည်။ အမျိုးသားဒီမို ကရေစီညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ) ဝင်ပါတီများသည်

မိမိဘက်မှ တော်လှန် ရေးကောင်စီတပ်များကိုစတင်၍ သွား ရောက် မတိုက်ရန်ညွှန်ကြားထားသဖြင့် လည်း အခြေအနေမှာ အမှန်ပင်

ကောင်းမွန်လာလျက်ရှိပါသည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းအခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းကာ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွား မည်ဆိုပါက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို

လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်နိုင်၍ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်မြောက်ရန် အခြေအနေကို အဆင့်မြှင့်တင်သွားနိုင်မည် ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်

ပေါင်းစု(မဒညတ)မှ ယုံကြည်ပါသည်။

(၂) အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေးတပ် ပေါင်းစု(မဒညတ)အနေဖြင့် ပိုနေမြဲ၊ ကျားနေမြဲ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် အခြေအနေများ အတွင်း ရိုးရိုးနှင့်လွယ်လွယ်

အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားလိုပါသည်။ သို့သော် လက်တွေ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဘောင်ထက်ကျော် လွန်၍ မူကြီးများသဘော သက်ရောက် သည့် ပြဿနာများကို

အပစ်အခတ်ရပ်စဲ ရေးကိုသာ လုပ်မည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)ဗဟိုအဖွဲ့ အနေဖြင့် ဆွေးနွေးရန် ခဲယဉ်း၍ ၎င်းတို့ ကို နိုင်ငံရေး

အရ ဆွေးနွေးမည့် အာဏာ ပိုင်အဖွဲ့များသို့သာ လွှဲသင့်ပါသည်ဟု တင်ပြခဲ့ပါသည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)အနေနှင့် ပိုနေမြဲ၊

ကျားနေမြဲ အနေအထားတွင် မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများ မလုပ်မီ မှာပင် နိုင်ငံရေးအရ၊ လုံခြုံရေးအရ၊ အာမခံချက်မရှိသောသဘောမျိုးဖြစ်စေ သည့်

တောင်းဆိုချက်များကို လက်ခံ သဘောတူရန် ခဲယဉ်းပါသည်။ ထို့ကြောင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားစဉ်တွင် စည်းရုံးရေး လုံးဝမလုပ်ရ၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ

ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ) လက်နက်ကိုင်တပ်များကို မိမိတို့ရှိရာ ဒေသ များမှ စွန့်ခွာပြီး တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ သတ်မှတ်ပေးသောဒေသများတွင်

စုစည်း ထားရမည်ဟူသော တော်လှန်ရေးကောင်စီ ဘက်မှ တင်ပြချက်များအစား မဒညတ တပ်များသည် မိမိဒေသအဝန်းအဝိုင်းထက် ကျော်လွန်၍ စည်းရုံးခြင်း၊

ရန်ပုံငွေ ကောက်ခံခြင်းလည်းမလုပ်ဟူ၍လည်း ကောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိပါးစေ သော တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် နားလည်မှု ရှုပ်ထွေးစေနိုင်သော

မိမိဒေသအပြင်သို့ တိုးချဲ့စည်းရုံးခြင်း၊ တိုးချဲ့ရန်ပုံငွေကောက်ခံ ခြင်းများကိုလည်းမလုပ်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ အဓမ္မမတရားကောက်ခံမှု များကို မူအရ

မဒညတအနေဖြင့်ဆန့်ကျင်ခဲ့သည့်အတိုင်း တားမြစ်သွားမည်ဟူ၍ လည်းကောင်း၊

မိမိတို့နယ်မြေများရှိရင်း အတိုင်းနှစ်ဦး နှစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သော အဖွဲ့များထားရှိ၍ အပစ်အခတ်ရပ်စဲထား ရန်သဘောထားကို တင်ပြခဲ့ပါသည်။

သို့သော် ၆ ခရိုင်ငြိမ်းချမ်းရေး ချီတက်ပွဲဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ၁၁-၁ဝ-၆၃ ရက်တွင် မဒညတအဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်ကေအင်န်ယူပါတီ

အပေါ် သံသယဖြစ်မှုများ တိုးဆင့်ဖြစ်ပေါ် လာခဲ့ပါသည်။ ဤသံသယအမျိုးမျိုးမှ ပေါက်ဖွားလာသော အလွန်တင်းကြပ်သည့် စည်းကမ်းများကို သတ်မှတ်ပြီး

လက်ခံမခံ ကို ၁၄-၁၁-၆၃ ရက် နောက်ဆုံးထား၍ မဒညတမှ စဉ်းစားရန် ၁၁-၁၁-၆၃ ရက် က တင်ပြလာပါသည်။

မဒညတသည် တော်လှန်ရေး ကောင်စီက ထင်မြင်ယူဆသကဲ့သို့ အကျပ် ကိုင်ခြင်း၊ တိုက်ကွက်ဆင်ခြင်းသဘော မထားရှိကြောင်းနှုတ်အားဖြင့်လည်းကောင်း၊

စာအားဖြင့်လည်းကောင်း မဒညတ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှ တင်ပြခဲ့ပါသည်။

၆ ခရိုင်ငြိမ်းချမ်းရေးချီတက်ပွဲမှာ မဒညတမှ ဆော်ဩရှေ့ဆောင်ခဲ့ခြင်း မဟုတ်ပါ။ ဥပဒေအတွင်း ပြည်သူ့ ကော်မတီမှပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ပါသည်။

ထိုဆန္ဒပြပွဲတွင် အမျိုးမျိုးသော အမြင်ရှိသူများပါဝင်နေပါသည်။ ၎င်းတို့၏ များပြားမျိုးစုံသော ဆန္ဒတိုင်းနှင့် မဒညတ သဘောထားများသည် အားလုံး

ထပ်တူဖြစ် သည် မဟုတ်နိုင်ပါ။ မဒညတအနေဖြင့် လူထုကြီး၏ ငြိမ်းချမ်းရေးလိုလားသော ဆန္ဒ ကိုမူ လေးစားပါသည်။ မဒညတအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သော

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီပဏာမ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည်ပင် ပေါက်ခေါင်း မြို့ရှိ အစိုးရအရာရှိများနှင့် မြို့သူမြို့သား များ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးစေတီရန်ပုံငွေသို့

ငွေ ၁ဝဝ ကျပ် လှူဒါန်းခဲ့ဖူးပါသည်။

ထို့ကြောင့် မဒညတသည် အထက်ပါ အချက်နှင့်တကွ အခြားသံသယများ ပြေပျောက်စေရန်၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ မဒညတအား

တိုးချဲ့လုပ်နေသည်ဟု ထင် သော ဒေသများ၌ စည်းရုံးမှုများ၊ ဘဏ္ဍာ ရေးကောက်ခံမှုများကို လုံးဝရပ်ဆိုင်း၍ မိမိ နဂိုရှိရင်းစွဲဒေသများတွင်သာ လုပ်ရိုး

လုပ်စဉ်အတိုင်း လုပ်သွားရန် အတိအကျ တာဝန်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြခဲ့ပါ သည်။ အချို့သံသယများကိုလည်း နှစ်ဦး နှစ်ဖက် ပြေပြေလည်လည်ဖြစ်သွား

နိုင်ရန် ညှိနှိုင်းသွားလျှင်လည်း ဖြစ်မည်ဟုယုံကြည် ကြောင်း တင်ပြပါသည်။

(၃) မဒညတအနေဖြင့် ယခုအခြေအနေတွင် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် နှစ်ဦး နှစ်ဖက်စလုံး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းလျှင် ဖြစ်မြောက်ရရှိနိုင်သော အခြေအနေများ

ရှိသေးသည်ဟူ၍ စွဲမြဲစွာ ယုံကြည်လျက်ပင် ရှိပါသည်။ ယခုအခါ ငြိမ်းချမ်းရေးအလင်း ရောင် ထွက်ပြူစဖြစ်ပြီးမှ ပြည်တွင်းစစ်မီး တိမ်သလလာများနှင့် ထပ်မံ၍

ပိတ်ဖုံးမသွား စေချင်ပါ။

ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ဆွေးနွေးပွဲများ ပျက်ပြားသွားစေကာမူ မိမိဘက်ကတပ် များက တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏တပ်များ ကို

စတင်တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုဘဲ လက်တွေ့ ရထားပြီးဖြစ်သော တစ်စုံတစ်ရာအေးငြိမ်း လာသော အခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းသွား ရန် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းမည်ဖြစ်ပါသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီကလည်း ဤ အခြေအနေကို အလားတူပင်ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းသွားပြီး ယခုအပစ်အခတ်ရပ်စဲ ရေးတွင်

တူညီမှုရထားသောအချက်များကို လည်းကောင်း၊ ယခင်ပါတီလိုက် ဆွေးနွေး ရာတွင် ရရှိထားသော သဘောတူညီချက် များကိုလည်းကောင်း မပျက်စေဘဲ

မဒညတ ဝင် ပါတီများ၏ ပါတီဗဟိုကော်မတီ အာဏာပိုင်အဖွဲ့များနှင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေး ပွဲများ ဆက်လက်ခေါ်ယူဆွေးနွေးသွားရန် လေးနက်စွာ

မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါသည်။

မဒညတအနေဖြင့် ဤသဘောထား အတိုင်း တစ်ပြည်လုံးအာသာငမ်းငမ်း တောင့်တနေသော ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရေးအတွက်

ဆက်လက်ကြိုးပမ်းသွား မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူလူထုကြီးအား တင်ပြအပ်ပါသည်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု မဒညတ ဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်။

မဒညတဗဟိုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ကြေညာချက် မှာလည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီပဏာမကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့၏ ကြေညာချက်ကဲ့သို့ပင် မိမိတို့၏လုပ်ရပ် များကို

ဖုံးကွယ်ပြီး တော်လှန်ရေးကောင်စီအပေါ်သို့ သာ အပြစ်ပုံချခဲ့ကြသည်။ ယင်းတို့အနေနှင့် ငြိမ်းချမ်း ရေးကို အမှန်တကယ်လိုလားပါကြောင်း ပြည်သူလူထု သို့

အသံကောင်းဟစ်ခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ပြည်သူ့ ကော်မတီ၏ ၆ ခရိုင်ငြိမ်းချမ်းရေးဆန္ဒပြပွဲကို ယင်းတို့ ၏လက်ချက်မဟုတ်ပါဟုငြင်းဆိုခဲ့သည်။ စင်စစ် ၆ ခရိုင်

ငြိမ်းချမ်းရေးဆန္ဒပြပွဲကို သခင်ချစ်က ညွှန်ကြားပြီး ၁၉၆၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်တွင် ရဲဘော်ဌေးနှင့် ရဲဘော်အောင်ကြီးက ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ကျောင်းသား

ပါတီစိတ်ခေါင်းဆောင် ရဲဘော်သက်နှင့်တွေ့ဆုံကာ ၆ ခရိုင်ငြိမ်းချမ်းရေးဆန္ဒပြပွဲနှင့်ပတ်သက်သော နောက်ဆုံး အခြေအနေနှင့် အသေးစိတ်ညွှန်ကြားချက်များကို

လျှို့ဝှက်စွာပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုနေ့မှာပင် မဒညတ(ဗဟို)အတွင်းရေးမှူး သခင်တင်ထွန်းက ပြည်သူ့ကော်မတီအတွက် ရန်ပုံငွေ ၁ဝဝဝ ကျပ်ကို

ဦးတင်မောင်၏လက်သို့ ပေးအပ်ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားသွားသဖြင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် မဒညတအဖွဲ့ဝင်များ အနေနှင့် မည်သို့မျှ အခက်အခဲမဖြစ်ခဲ့ပေ။ ယင်းတို့ အနေနှင့်

ငါးလတာကာလအတွင်း များစွာအမြတ်ထုတ် ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယင်းတို့၏ ကြေညာချက်များမှာလည်း ပြည်ပ၏သဘောထားကို အခြေခံ၍ရေးခြင်းပင်ဖြစ် သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက် ညနေတွင် ဗိုလ်မှူးကြီးလှဟန်နှင့် ရဲဘော်ဌေးတို့ အထူးကိစ္စအဖြစ် ဆွေးနွေးခဲ့သော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟို ကော်မတီ

ပထမ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ သခင်ဗသိန်းတင်အား ပြည်ပမြို့သို့ ပြန်လည်၍ ပို့ပေးရန်စီစဉ်ကြရသည်။ သခင်ဗသိန်းတင်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟို

ဌာနချုပ်စခန်းအနီးတွင် လာရောက်ခေါ်ယူသော တပ်မတော်ရဟတ်ယာဉ်ဖြင့် ရန်ကုန်မြို့သို့ရောက်ရှိ လာသည်။ ထို့နောက် ပြည်ပမှပါလာသော

ရဲဘော် သိန်းထိုက်ကို လျှို့ဝှက်ဆက်သွယ်ရေးတာဝန်များ ထမ်းဆောင်ရန် ခေါ်ယူ၍ ရန်ကုန်မြို့မှ ပြည်ပမြို့သို့ စီအေအေစီလေယာဉ်ဖြင့် ပြန်လည်ထွက်ခွာ

သွားကြ လေသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ တကွဲတပြားစီဖြစ်နေသော ဗဟိုကော်မတီဝင် များ စုရုံး၍ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကျင်းပနိုင်ရေးကို

သဘောတူညီသည့်အပြင် အကူအညီလည်း ပေးခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ အကူအညီဖြင့် ဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ်သို့ ရောက်နေကြသော တိုင်း အသီးသီးမှ

ကိုယ်စားလှယ်များသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်မှစ၍ မိမိတို့သက်ဆိုင်ရာဒေသ များသို့ ထွက်ခွာသွားကြသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

ဗဟိုဌာနချုပ်သည်လည်း သာယာဝတီခရိုင် ဇီးကုန်း မြို့နယ်ဘော်ဘင်ချောင်း လက်တက်ရှိ တုံးမြှောင်စခန်း သို့ ပြောင်းရွှေ့အခြေစိုက်ပြီး ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ

၂၅ ရက်တွင် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားရခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သုံးသပ်ချက်တစ်ရပ်ကို ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေး၌ ဆွေးနွေးကြသည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးတွင် တက်ရောက်သူ များမှာ-

(၁) သခင်သန်းထွန်း

(၂) ရဲဘော်ဘတင်(ခ)ဂိုရှယ်

(၃) သခင်ချစ်

(၄) ရဲဘော်ဌေး

(၅) ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၆) သခင်ပုနှင့်

(၇) ဗိုလ်ဇေယျ တို့ဖြစ်ကြသည်။

ယင်း ပေါ်လစ်ဗျူရိုဆွေးနွေးပွဲတွင် သခင် သန်းထွန်းက-

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ရတာ ဟာ စစ်အစိုးရက အကျပ်ကိုင်ပြီးတော့ အတင်း အဓမ္မ အညံ့ခံခိုင်းလို့ဖြစ်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ ပါတီ အတွက်

အမြတ်တွေအများကြီးတော့ ရလိုက် တယ် ဟု သုံးသပ်ချက်တစ်ရပ်ကိုတင်ပြ သည်။

ထိုအခါ ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)ကလည်းပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲပျက်ရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ သုံးသပ်ချက်တစ်စောင်ကို ရေးသား၍ သခင်သန်းထွန်း ၏

သုံးသပ်ချက်နှင့်စင်ပြိုင်တင်သွင်းလေသည်။ ဂိုရှယ် ၏ သုံးသပ်ချက်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

'ယခု ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ခဲ့ရတာဟာ ပါတီကြောင့်ဖြစ်တယ်၊ ဘာဖြစ် လို့လဲဆိုတော့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ရန်ကုန် ကို သွားပြီးတော့

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ အတွက် လုံးပန်းတာမဟုတ်ဘဲနဲ့ မြေအောက် စည်းရုံးရေးကို တိုးချဲ့ဖို့၊ ဆန္ဒပြပွဲကြီးတွေနဲ့ အစိုးရကို အကျပ်ကိုင်ဖို့ဆိုပြီး ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒ

ပြပွဲကိုလုပ်ပြီး အခွင့်အရေးမယူသင့်တာတွေကို ယူခဲ့ပြီး လုပ်ခဲ့ကြတယ်၊ ဒီအခြေအနေမှာ ဒါမျိုး တွေကို လုံးလုံးမလုပ်သင့်ဘူး၊ ဒါတွေပဲ ဆက်တိုက်လုပ်တော့

နားလည်မှုမလွဲသင့်တာ ဟာ ပိုပိုပြီးလွဲကုန်တာဖြစ်လာတယ်၊ ဒါတွေ ကြောင့် တကယ်တော့ အခုငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲပျက်ရတာကို အဓိကတာဝန်ယူရ

မှာကတော့ ပါတီကယူရမှာပဲ၊ ဒါတွေကို မလေးနက်ရင် ပါတီရဲ့ရှေ့မှာချမှတ်မယ့် လမ်းစဉ်ပေါ်လစီတွေဟာလည်း ဘယ်နည်းနဲ့ မှကို မှန်ကန်မှာမဟုတ်ဘူး၊

အထူးသဖြင့် အခုလို မဖြစ်သင့်တာတွေဖြစ်လာရတာဟာ သခင် သန်းထွန်းနဲ့ကိုအောင်ကြီးတို့မှာ အလွန်ကြီးမား တဲ့တာဝန်တွေရှိတယ်၊ ပြီးတော့ ရန်ကုန်ကိုသွား

ပြီးတော့ လက်ဝဲအလွန်အကျွံသဘောထားတွေ နဲ့ မြေအောက်လုပ်ငန်းတွေကို ရှေ့ဆောင်ပြီး ညွှန်ကြားတဲ့သခင်ချစ်ရဲ့ တာဝန်တွေကလည်း

မသေးငယ်ဘူးဆိုတာတွေ့ရလိမ့်မယ်'

ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)သည် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေး ပွဲ ပျက်ရခြင်းမှာ သခင်သန်းထွန်း၊ ရဲဘော်အောင်ကြီး နှင့် မဒညတ သဘာပတိအဖွဲ့(ဗဟို)ဥက္ကဋ္ဌ

သခင်ချစ် တို့တွင် တာဝန်ရှိကြောင်း၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ သဘောထားမှန်ကန်မှုမရှိကြောင်း ဖော်ထုတ်ရှုတ်ချ လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးတွင် ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)သည် သခင်သန်းထွန်းနှင့် စင်ပြိုင်သုံးသပ်ချက်ကို တင်သွင်းပြီး အပြင်းအထန်ပင် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ရဲဘော်ဌေးနှင့်ဗိုလ်ဇေယျတို့မှာမူ တွေဝေနေကြသည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးသည် ရက်အတန်ကြာသည်အထိ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်စုံတစ်ရာ ချမှတ်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ယင်းသုံးသပ်ချက် များအား

ပြည်ပ၏အဆုံးအဖြတ်ကို ခံယူရန်အတွက် ပြည်ပသို့ ပို့ပေးလိုက်ရတော့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားပြီးနောက် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီတွင် တိကျသောလမ်းစဉ်မရှိတော့ပေ။

ဗဟိုဌာနချုပ်တွင်လည်း သူ့ကြောင့်၊ ငါ့ကြောင့် ငြင်းခုံ နေကြသည်။ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်တစ်ရပ်ချမှတ်ရန်လည်း စွမ်းအားမရှိတော့သဖြင့် ပြည်ပမှချမှတ်ပေးမည့်

လမ်းစဉ်ကိုသာ မျှော်နေရသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေး ပွဲတွင် အမြတ်ထုတ်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ပြည်တွင်းပြည်ပ ဆက်သွယ်ရေးများ ကောင်းမွန်လာသည်မှာမှန်သော် လည်း ထိုအချိန်မှစ၍

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လုံးလုံးလျားလျားပြည်ပအားကိုးသူဖြစ်သွားသည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် အခွင့်ကောင်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော်လည်း

ယင်းအခွင့်အရေးကောင်းကို အမြတ်ထုတ်ရန်သာ ရည်ရွယ်ခဲ့သော ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် မဒညတအဖွဲ့ဝင် သုံးပါတီတို့မှာ ပြည်ပအားကိုး

အမျိုးသားသစ္စာဖောက်များဘဝသို့ ရောက်ရှိသွားသဖြင့် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုကို ပိုမို ရှည်လျားစေမည့် အခြေအနေသို့ဆိုက်ရောက်ခဲ့ရလေ သည်။

(အလံနီပါတီ၊ ရခိုင်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ကေအိုင်အေနှင့် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများ)

ကျော်ဇံရွှီးနှင့် ရခိုင်ကွန်မြူနစ်များက ကွန်မြူနစ် ပါတီ(ဗမာပြည်)(ခေါ်)အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ခွဲထွက် ၍ ရခိုင်ကွန်မြူနစ်ပါတီထူထောင်ကြကြောင်း တင်ပြခဲ့

ပြီးပေပြီ။ ရခိုင်ဒေသကိုအခြေခံ၍ လှုပ်ရှားသော သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များမှာ လေးဖွဲ့ကွဲပြားလျက်ရှိ သည်။ ရခိုင်ဒေသမြောက်ပိုင်းတွင် မူဂျာဟစ်များ

ထကြွလျက်ရှိရာ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ဇော်ဖောဆိုသူ ခေါင်းဆောင်ခဲ့သည်။ သို့သော် တပ်မတော်၏ထိုးစစ် ကြောင့် ဇော်ဖောသေဆုံးပြီး ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၄

ရက်တွင်မူ မူဂျာဟစ်အင်အား ၂၉ဝ လက်နက်ချ အလင်းဝင်ခဲ့ရာ မူဂျာဟစ်များ၏လှုပ်ရှားမှုမှာ များစွာ လျော့ပါးသွားခဲ့ရသည်။

ကျော်ဇံရွှီးသည် မင်းပြားနှင့်မြေပုံဒေသတွင် လှုပ်ရှားနေခဲ့သည်။ ရမ်းဗြဲကျွန်းတွင် သခင်စိုး၏ တပည့်ဖြစ်သူ ကျော်ခေါင်က ခေါင်းဆောင်လှုပ်ရှား သည်။

သို့သော် တော်လှန်ရေးကောင်စီတက်ပြီး ၁၉၆၂ ခုနှစ်အတွင်းမှာပင် တပ်မတော်က ထိုးစစ်ဆင်၍ အဆက်မပြတ်ချေမှုန်းတိုက်ခိုက်ရာ ရမ်းဗြဲကျွန်းတွင်

ကျော်ခေါင်၏အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့လုံး ချုပ်ငြိမ်းသွားရသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(ရခိုင်)သည် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲသို့ တက်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ သို့သော်

ရဲဘော်ကျော်မြသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ စီစဉ် ပေးချက်အရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးတက်ရောက်ပြီး တောတွင်းသို့ ပြန်သွား

ခဲ့သည်။ ကျော်ဇံရွှီး၏ ရခိုင်ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့်တော်လှန်ရေးကောင်စီကိုယ်စား လှယ်များ ငပလီတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံ

ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။

ရဲဘော်ကျော်မြခေါင်းဆောင်သော ပြည်နယ် ကော်မတီတွင် တပ်ခွဲသုံးခွဲလက်နက်ကိုင် အင်အား ၃ဝဝ ခန့်ရှိပြီး ကျောက်ဖြူခရိုင် ကော်မတီကို ရဲဘော်သာထွန်းဦးက

ခေါင်းဆောင်သည်။ တောင်ကုတ်နှင့် အမ်းမြို့နယ်ကြားတွင် ဗိုလ်သက်ထွန်းက ဝင်ရောက် စည်းရုံးလေ့ရှိသည်။ ဂွမြို့နယ်သို့လည်း ဧရာဝတီတိုင်း မှ

ကေအင်န်ဒီအိုများက ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လျက်ရှိ သည်။

သခင်စိုး၏အလံနီပါတီသည် ကျော်ဇံရွှီး၏ ရခိုင် ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ချော့မော့စည်းရုံး၍ ရခိုင်ဒေသတွင် မကြာခဏခိုကပ်နေရသည်။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး

ဆွေးနွေးပွဲကာလတွင် သခင်စိုးသည် အလံနီပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်၍ ပထမဆုံးရောက်ရှိ လာခဲ့သည်။ သခင်စိုး၏အလံနီပါတီနှင့်ပတ်သက်၍

ဒေါက်တာမောင်မောင်က မြန်မာ့နိုင်ငံရေးခရီးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း စာအုပ်စာမျက်နှာ ၄၄ဝ တွင် အောက်ပါအတိုင်းရေးသားထားသည်။

တောတွင်းအဖွဲ့အစည်းများက တုံ့ပြန်ကြ သည်၊ သခင်စိုးကြီး ပထမဆုံးရောက်လာ သည်၊ ကာကီအင်္ကျီနှင့် လုံချည်တို့ကိုဝတ်ကာ အဝတ်

ဖိနပ်အဖြူစီးထားသော သခင်စိုးသည် ယခင်အတိုင်းပင်ဖြစ်သည်၊ မှုန်ကုပ်ကုပ်မျက်နှာ ထားနှင့်ပြောသော စကားလုံးလေသံဟန်ပန် မပြောင်း၊

သူ့ခေါင်းမှဆံတိုများကား ဖြူလာပြီ၊ သူနှင့်အတူရဲမေငယ်များပါသည်။ ကျောင်းသူ အရွယ်လေးများဖြစ်သည်။ သူတို့ကလည်း ကာကီအင်္ကျီလက်တို၊

ချည်လုံချည်တိုတိုနှင့် အဝတ်ဖိနပ် ဝတ်ထားကြသည်

သခင်စိုးသည် မိတ်ဟောင်းဆွေဟောင်းများ နှင့်တွေ့သည်၊ ဝါဒရေးရာစကားများကိုပြော သည်၊ သတင်းစာဆရာများနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် စတာလင်၏

ဓာတ်ပုံကို လေးစားစွာ စားပွဲခုံ ပေါ် တင်ထားသည်၊ ခရုရှက်သည် သွေဖည် ရေးသမားဖြစ်သည်ဟု ပြောသည်၊ ခရုရှက်ကို အလံနီပါတီက တောတွင်းခုံရုံးတွင်

စစ်ဆေး ကာ သေဒဏ်ပေးပြီးပြီဟု သူပြောသည်။ မြန်မာ ပြည်သစ်နှင့်ကား သခင်စိုးအဆက်ပြတ်ခဲ့တာ ကြာပြီ။ တောအောင်းခဲ့သော သခင်စိုးသည်

နိုင်ငံရေးပစ္စုပ္ပန်ရေးရာတို့၌ ဇဝေဇဝါဖြစ်နေ သည်။ အမျိုးသားညီလာခံကြီးကျင်းပ၍ အနာဂတ်ရေးကိုစဉ်းစားရမည်။ ညီလာခံသို့ ပါတီပေါင်းစုံ၊

တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံမှ ကိုယ်စား လှယ်များ တက်သင့်သည်။ တပ်မတော်မှ တပ်ကြပ်ကြီး အဆင့်နှင့်အောက်မှရဲဘော်များ က ကိုယ်စားလှယ်လွှတ်သင့်သည်။

ညီလာခံကို အ ပြည် ပြည် ဆိုင် ရာ ကော် မ ရှင် တစ် ခု က ကြီးကြပ်သင့်သည် စသည်ဖြင့် ပြောဟော သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက ဆက်လက် ဆွေးနွေးနေ၍

အကျိုးထူးဖွယ်မမြင်၍ သခင်စိုး နှင့်အဖွဲ့ကို တောသို့ပြန်ပို့လိုက်ရသည်။

သခင်စိုး က ပြောစရာတွေ မကုန်သေး၊ နေပါရစေဦးဟု ဆိုသည်။ နောက်တစ်ခေါက်ပြန်လာပါရစေဦး ဟုလည်း ဆိုသည်

သခင်စိုး၏ အလံနီပါတီသည်လည်း တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲတွင် မဖြစ်နိုင်တာတွေကိုသာ တောင်းဆိုခဲ့ သဖြင့် အောင်မြင်မှုမရရှိကြပေ။ အလံနီပါတီနှင့် ရခိုင်

ကွန်မြူနစ်ပါတီတို့သည်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကဲ့သို့ပင် မိမိပါတီအရေးကိုသာကြည့်ပြီး တောင်းဆို လှုပ်ရှားခဲ့ကြသည်ဟုဆိုရပေမည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ဆွေးနွေးပွဲ မအောင်မြင်ရခြင်းမှာ ဆွေးနွေးပွဲအပေါ်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက မရိုးမသားအမြတ်ထုတ်ခြင်း၊ ခြေပုန်း ခုတ်ခြင်း၊

မဖြစ်နိုင်သည်များကိုသာ တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း တို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။ သခင်စိုး၏ အလံနီပါတီမှာမူ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကဲ့သို့ ကျယ်ပြန့်စွာလှုပ်ရှား

နိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်း တောင်းဆိုချက်များမှာ လက်ဝဲ အလွန်အကျွံဝါဒအပေါ် အခြေခံပြီး မြန်မာပြည်၏ လက်တွေ့အခြေအနေနှင့် ကွာဟလွန်းသဖြင့် တော်လှန်

ရေးကောင်စီအနေနှင့် မလိုက်လျောနိုင်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ရခိုင်ကွန်မြူနစ်များ၏ တောင်းဆိုချက်မှာလည်း ခွဲထွက် ရေးကိုသာ အခြေခံသဖြင့် ပြည်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်

ရေးကို အခြေခံသော တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ မူဝါဒ နှင့် မကိုက်ညီခဲ့ပေ။ တစ်မျိုးသားလုံး၏ လိုအင်ဆန္ဒ အမှန်နှင့်လည်း ကိုက်ညီခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများမှာ ရန်ကုန် တစ်မြို့တည်းတွင်သာ ကျင်းပနေခြင်းမဟုတ်ဘဲ အချို့ အဖွဲ့အစည်းများမှာ ဆိုင်ရာဒေသတွင်သာ ဆွေးနွေး

ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်- ကျော်ဇံရွှီး၏ ရခိုင် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ရာတွင် ငပလီ၌ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတူပင် ကေအိုင်အေ(ခေါ်)

ကချင်သောင်းကျန်းသူများနှင့်လည်း မန္တလေးမြို့တွင် ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပခဲ့သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်အစပိုင်းတွင် ကေအိုင်အေများသည် တပ်မဟာ(၁)နှင့် တပ်ရင်း(၆)ရင်းကို ဖွဲ့စည်းပြီးဖြစ်ပြီး အင်အား ၁ဝဝဝ ကျော်အထိ တိုးတက်နေပြီးဖြစ်သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် လားရှိုး-ကွတ်ခိုင်နယ်၌ အင်အား ၃ဝဝ နီးပါးခန့်၊ ဗန်းမော်-မြစ်ကြီးနားနယ်မြေ၌ အင်အား ၃၈ဝ ခန့်အထိသာ ရှိသော်လည်း နောက်ပိုင်း တွင်

ဗန်းမော်-စိန်လုံလမ်းနှင့် ဗန်းမော်-မန်ဝိန်းလမ်း တို့ကို စိုးမိုးပြီး ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ကမ်းနှင့် မြစ်ကြီးနားအရှေ့မြောက်၊ ဟူးကောင်းလွင်ပြင်တို့ကို

တိုးချဲ့စည်းရုံးရာမှ အင်အားတိုးတက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီက ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကမ်းလှမ်း ချက်ကို ထုတ်ပြန်သောအခါ ကေအိုင်အေများသည် စာဖြင့်

ဆက်သွယ်ညှိနှိုင်းပြီးနောက် တော်လှန်ရေး ကောင်စီ၏ အစီအစဉ်ဖြင့် ဗန်းမော်သို့ရောက်ရှိလာကြ သည်။ ကေအိုင်အေကိုယ်စားလှယ် ဇော်ဒန်နှင့်အဖွဲ့ သည်

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်တွင် ဗန်းမော် မှတစ်ဆင့် မန္တလေးသို့ရောက်ရှိလာသည်။ ထို့နောက် စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် တပ်မတော်မှ တပ်မဟာ (၇)

တပ်မဟာမှူးနှင့် ပဏာမဆွေးနွေးပွဲကျင်းပပြီး စက်တင်ဘာလ ၇ ရက်တွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ ကိုယ်စား အနောက်မြောက်တိုင်း၊ တိုင်းမှူးနှင့်ထပ်မံ

ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

တိုင်းမှူးနှင့်ဆွေးနွေးစဉ် ဇော်ဒန်နှင့် ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့က အောက်ပါအချက်များကို တောင်းဆိုခဲ့ သည်-

(၁) ပြည်ထောင်စုအတွင်းရှိ လူမျိုးအသီးသီး အား လွတ်လပ်ခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် ကို ပေးအပ်ရန်၊ မိမိတို့လူမျိုးများ၏ သဘောအရ ခွဲထွက်လိုသူများအား

ခွဲထွက်ခွင့်ပေးရန်။

(၂) ကချင်ပြည်နယ်နှင့်ပတ်သက်၍ ကချင် ပြည်သူပြည်သားများ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်နေခြင်း၏အဓိကရည်ရွယ်ချက် ပန်းတိုင်ဖြစ်သည့် လုံးဝ

လွတ်လပ်သော အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် သီးခြားကချင် ပြည်နယ်ထူထောင်ရန်။

(၃) ဤကဲ့သို့ ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှ ကချင် ပြည်နယ်ခွဲထွက်သွားသည်ကို နှစ်ဦး သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးသည့်နေ့မှ စ၍ ကချင်ပြည်နယ်နှင့်

ဗမာပြည်သည် အောက်ပါထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးမူ ငါးချက် ကို အခြေခံထား၍ နှစ်ပြည်ထောင်ဆက်ဆံ သွားရေးကို နှစ်ဦးသဘောတူလက်မှတ် ရေးထိုးရန်-

(က) တစ်ဦး၏နယ်မြေတည်တံ့ရေးနှင့် အချုပ် အခြာ အာဏာပိုင်ဆိုင်ရေးကို တစ်ဦးက လေးစားရေး။

(ခ) တစ်ဦးကိုတစ်ဦး မကျူးကျော်ရေး။

(ဂ) တစ်ဦး၏ပြည်တွင်းရေးရာတွင် တစ်ဦး က ဝင်မစွက်ရေး။

(ဃ) တူညီစွာနှင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက်အကျိုးရှိစွာ ဆက်ဆံရေး။

(င) ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး။

ကေအိုင်အေများ၏ တောင်းဆိုချက်များမှာ လုံးဝ ခွဲထွက်ရေးပင်ဖြစ်ပြီး ယင်းတို့ဘက်က လိုက်လျောမှုဟူ ၍တစ်စုံတစ်ရာမျှပင် မရှိခဲ့ပေ။ ထို့အပြင် ဆွေးနွေးပွဲ

ပြုလုပ်နေစဉ်အတွင်း ကေအိုင်အေထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဇော်တူးသည် ဗန်းမော် မှ ကာမိုင်းမြို့နယ်အတွင်း ဝင်ရောက်ကာ ကျေးရွာ

အားလုံးလိုလိုကို စည်းရုံးစိုးမိုးထားခဲ့သည်။ ဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားသွားသည်နှင့် ကေအိုင်အေများသည် လူ၊ လက်နက်၊ ခဲယမ်းများကို အပြင်းအထန်စုဆောင်းရာ

၁၉၆၃ ခုနှစ်ကုန်တွင် အင်အား ၂ဝဝဝ ကျော်ခန့်အထိ တိုးတက်လာသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းချက် ကို ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများကလည်း တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်းရှိ ဌာနချုပ်စခန်းမှ စိုင်းပန်ခေါင်းဆောင်

သော အဖွဲ့နှင့် စဝ်ဆေးစိုင် ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့ တို့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်တွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် ပထမအကြိမ်အဖြစ် ရန်ကုန် မြို့၌

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများ၏ တောင်းဆိုချက်များ မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် အုပ်ချုပ်ခွင့်၊

(၂) လူမျိုးစုအခွင့်အရေး၊

(၃) ဖက်ဒရယ်စတိတ်၊

ဒုတိယအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ထပ်မံကျင်းပပြန်ရာ ရှမ်း သောင်းကျန်းသူကိုယ်စားလှယ်များသည် ဖော်ပြပါ

အချက်သုံးချက်ကိုသာ တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ယင်းသို့ ဆွေးနွေးပြီးနောက် နယ်မြေအလိုက် ထပ်မံဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရန်အတွက် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူကိုယ်စားလှယ်

များအား စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်တွင် ယူဘီအေ လေယာဉ်ဖြင့် တာချီလိတ်သို့ ပို့ပေးရသည်။ တာချီလိတ် မှတစ်ဆင့် တပ်မတော်အမှတ် (၄) ချင်း သေနတ်ကိုင်

တပ်ရင်းရှေ့တန်း ဌာနချုပ်မှ ယိုးဒယားနိုင်ငံ ဟွေခိုက် (အယ်လ်ယူ-၈၅၅၆) စခန်းသို့ ဆက်လက်ပေးပို့ခဲ့သည်။ စိုင်းပန်နှင့်စဝ်ဆေးစိုင်တို့ ပြန်သွားပြီးနောက် ရှမ်း

သောင်းကျန်းသူသုံးဖွဲ့စလုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့်ဆွေးနွေးရန် လွယ်လင်မြို့ သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊

နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်တွင် အမှတ်(၁၈)ခြေလျင်တပ်ရင်း၊ လွယ်လင်စခန်း၌ တော်လှန်ရေးကောင်စီကိုယ်စား အရှေ့ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်မှ တိုင်းဦးစီးချုပ်အဖွဲ့နှင့်

ပဏာမဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်တွင် အရှေ့ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်၊ တောင်ကြီးမြို့တွင် ထပ်မံ ဆွေးနွေးကြပြန်သည်။

တောင်ကြီးဆွေးနွေးပွဲတွင်လည်း ရန်ကုန်တွင် အင်္ဂလိပ်လိုရေးသားတင်ပြခဲ့သော အချက်သုံးချက်ကို သာ ထပ်မံတင်ပြခဲ့ကြသည်။ အရှေ့ပိုင်းတိုင်းစစ် ဌာနချုပ်၊

တိုင်းဦးစီးချုပ်အဖွဲ့က မရှင်းလင်းသော အချက်များကို ပြန်လည်မေးမြန်းသောအခါ တောင်းဆို ချက်မှာ ၁၁ ချက်အထိ တိုးလာခဲ့သည်။ ယင်းတို့၏

တောင်းဆိုချက်များမှာ ပထစ အစိုးရပြုတ်ကျလုဆဲဆဲ အချိန်တွင် ရှမ်းစော်ဘွားများ တောင်းဆိုခဲ့သည့် ဖက်ဒရယ်မူထက်ပင် အခွင့်အရေးပိုမိုနေသော

တောင်းဆိုချက်များဖြစ်သည်။

တိုင်းရင်းသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးကို ပျက်ပြားစေသည့်အပြင် ပြည်ထောင်စု တစ်ခုလုံး အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာကွဲထွက်ရန် ရည်ရွယ် သည့်

တောင်းဆိုချက်များဖြစ်သဖြင့် တော်လှန်ရေး ကောင်စီက လက်မခံခဲ့ပေ။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူကိုယ်စားလှယ်များက တောတွင်းသွားလာမှုခက်ခဲသဖြင့် အချိန်တိုးမြှင့် တောင်းခံပြန်ရာ တော်လှန်ရေးကောင်စီက အောက်တိုဘာလ ၃၁

ရက်အထိ တစ်လတိတိထပ်မံ ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ထို့နောက် မလုံလောက်သဖြင့် ထပ်မံ တောင်းခံပြန်ရာ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်အထိ တိုးမြှင့် ပေးရပြန်သည်။

ထိုအတောအတွင်း ရှမ်းသောင်းကျန်း သူ ကိုယ်စားလှယ်များသည် အောက်လက်ငယ်သားများ နှင့် ညှိနှိုင်းနေပါသည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော် ခွဲထွက်ရေး ကိုသာ

အခြေခံသော အချက်သုံးချက်ကိုသာ မပြောင်း လဲဘဲ ထပ်မံတောင်းဆိုခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီ သည် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများနှင့် ဆွေးနွေးခြင်းသည်

အကျိုးမရှိနိုင်တော့သဖြင့် ရပ်ဆိုင်းလိုက်ရသည်။ ကိုယ်စားလှယ်များကိုလည်း သွားလိုသည့်ဒေသများသို့ ပြန်ပို့ပေးခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကာလအတွင်း ဆွေးနွေးပွဲဖျက်သိမ်းခဲ့ရသည့်အဖွဲ့များမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊

(၂) အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု (ကေအင်န်ယူပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီနှင့် ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီများ အပါအဝင်)၊

(၃) ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ဗမာပြည် (အလံနီ ကွန်မြူနစ်ပါတီ)၊

(၄) ရခိုင်ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊

(၅) ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(ကေအိုင် အေ)၊

(၆) ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများ (အက်စ်အက်စ်အေ၊ စဝ်ဟုန်စစ်တိုင်းနှင့် နွံစစ်ဟန်)-

တော်လှန်ရေးအစိုးရက ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သောအခါ ထိုသို့ ဖျက်သိမ်းခြင်းမှာ မှန်ကန်ကြောင်း လူထုလူတန်းစားများ

စုံလင်စွာ ပါဝင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲတစ်ရပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်တွင် သမိုင်းချည်မျှင်နှင့် အထည် စက် ဘောလုံးကွင်း၌ ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုဆန္ဒပြပွဲ

သို့ ရန်ကုန်မြို့အနှံ့အပြားမှ အလုပ်သမားများနှင့် မြို့ လူထုတို့ တက်ရောက်လာကြရာ အလုပ်သမားတင် မော်တော်ယာဉ်များမှာ ဟံသာဝတီအဝိုင်းကြီးမှ ပြည်

လမ်းအတိုင်း၊ လှည်းတန်းမှ သမိုင်းအထိ အင်းစိန်လမ်း အတိုင်း ပြည့်ကျပ်၍ နေခဲ့သည်။ ဤကား ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများ မအောင်မြင်သော်လည်း

တော်လှန်ရေးအစိုးရ၏ နိုင်ငံရေးသိက္ခာမြင့်မားလာခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် ညနေသုံးနာရီခန့်တွင် ကျောင်းဆင်းလာ သော တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားအချို့သည် မော်တော် ယာဉ်များ နံဘေးတွင် ကပ်ထားသည့် ပိုစတာများကို

ဆွဲဆုတ်ခြင်း၊ ကြွေးကြော်သံများအော်ဟစ်ခြင်း၊ ဆန္ဒ ပြပွဲမှ ပြန်လာသူများကို တရားဟောခြင်း၊ အုပ်ထိန်းရန် လာသော ဆရာများကို ဆဲရေးတိုင်းထွာပြီး ကိုယ်ထိ

လက်ရောက်ရန်ပြုကြခြင်း၊ ဆန္ဒပြပွဲလာသည့်လူထုကို မထေမဲ့မြင်ပြု၍ ရန်စခြင်းများပြုလုပ်လာကြသည်။ သို့နှင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဝိဇ္ဇာမဟာဌာန၊ သိပ္ပံမဟာ ဌာန၊

လူမှုရေးမဟာဌာနတို့ကို ပိတ်ပစ်ခဲ့ရသည်။ ကျောင်းပိတ်လိုက်သော်လည်း တကသ၊ ဗကသ၊ ရကသ (သစ်)နှင့် ခွပ်ဒေါင်းနီအဖွဲ့များမှ ကျောင်းသားတို့သည်

ကွန်မြူနစ်ကျောင်းသားတို့၏လှုပ်ရှားမှုဖြင့် ကျောင်းဝင်း တံခါးပိတ်ကာ ဆူပူနေကြပြန်သည်။ တက္ကသိုလ်များ ကောင်စီရုံးက ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်

ည ၁၂ နာရီ နောက်ဆုံးထား၍ ကျောင်းတံခါးဖွင့်ပေးရန် အလေးအနက်သတိပေးမှသာ ည ၁၁ နာရီတွင် တံခါး ဖွင့်ပေးခဲ့ကြပြီး ဆန္ဒပြပွဲ ပြီးဆုံးသွားသည်။ မန္တလေး

တက္ကသိုလ်တွင်လည်း ကျောင်းသား ၁ဝဝဝ ခန့် ဆန္ဒပြ ကြသေးသော်လည်း အရေးအခင်းကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပွား လာခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ထိုကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ မြေပေါ်ကလာပ်စည်းများက တော်လှန်ရေး အစိုးရအား အကျပ်ရိုက်စေရန် ကြိုးကိုင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ သော

လှုပ်ရှားမှုပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အောင်မြင်မှု မရရှိခဲ့ပေ။ ကွန်မြူနစ်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ သည် ယင်းတို့၏လုပ်ရပ်များ ဘူးပေါ်သလိုပေါ်လာ သဖြင့်

တောတွင်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားကြ ရခြင်းသာ အဖတ်တင်ခဲ့လေသည်။

မုဆိုးကော်ကဆာစောဟန်တာသာမွှေး ခေါင်းဆောင်သော ကရင်တော်လှန်ရေးကောင်စီ (ကေအာရ်စီ)သည် မန်းဘဇံဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသော

ကေအင်န်ယူပါတီမှ ခွဲထွက်ခဲ့ကြောင်း တင်ပြပြီးပေပြီ။ တော်လှန်ရေးကောင်စီက ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကမ်းလှမ်းချက်ထုတ်ပြန်သော အခါ

ကေအင်န်ယူပါတီသည် မွန်ပြည်သစ်ပါတီနှင့် ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီနှင့်အတူ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီခေါင်းဆောင်သော အမျိုးသားဒီမို

ကရေစီညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု(မဒညတ)အနေနှင့် ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ မဒညတနှင့် ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြား သောအခါ ကေအင်န်ယူပါတီသည်လည်း

တောတွင်း သို့ ပြန်သွားခဲ့ရသည်။

မု ဆိုး ကော် က ဆာ စော ဟန် တာ သာ မွှေး ခေါင်းဆောင်သော (ကေအာရ်စီ)အဖွဲ့သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီကိုယ်စား

လှယ်များနှင့် စတင်ဆွေးနွေးကြသည်။ ကရင် သောင်းကျန်းသူတပ်မဟာ(၅)မှ လင်းထင်၊ မိုးဇက်၊ ဖားလူကျော်၊ စောကြီးရွှေနှင့် သာရွှေတို့သည်လည်း

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၅ ရက်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ရန် ရန်ကုန်သို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် မန်းဘဇံ၏ကေအင်န်ယူပါတီသည် လုံမတီး

(ကြူဘီ-၆၇၄၈)တွင် အခြေပြုနေပြီး စောဟန်တာသာမွှေး အုပ်စု၏နယ်မြေများကို တိုက်ခိုက်သိမ်းယူရန် ဆွေးနွေး ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် တော်လှန်ရေး

အစိုးရနှင့် ကော်ကဆာအုပ်စု (ကေအာရ်စီ)တို့ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်မှာ စောဘဦးကြီး၏မူနှင့် ကွဲလွဲ ကြောင်း၊ ကရင်အမျိုးသားများအတွက်

အကျိုးမရှိ ကြောင်း၊ ကရင်ပြည်နယ် သတ်မှတ်ပေးခြင်းမှာလည်း စာချုပ်စာတမ်းဖြင့်ပေးခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပါးစပ်ဖြင့် ပေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း စသည်ဖြင့် မန်းဘဇံ

နှင့်ငမြက ကရင်တိုင်းရင်းသားများအတွင်း ဝါဒဖြန့်ဟောပြော စည်းရုံးခဲ့သည်။

ယင်းတို့၏လုပ်ရပ်မှာ ကေအာရ်စီနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးခြင်းကို ပျက်စီးရာပျက်စီးကြောင်း ဆောင်ရွက်ကြခြင်းသာဖြစ်သည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလအတွင်းတွင် မုဆိုး ကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေး ခေါင်းဆောင်သော ကေအာရ်စီ တစ်ဖွဲ့လုံးနှင့် စစ်တောင်းမြစ်နှင့်သံလွင် မြစ်အကြား

သထုံခရိုင်ရှိ လင်းထင်ခေါင်းဆောင်သော တပ်မဟာ(၅)တစ်ခုလုံးသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုးရထံ အလင်းဝင်ရောက်လာကြသည်။

တော်လှန်ရေးအစိုးရသည် အလင်းဝင်လာသူများအား ကောင်းမွန် စွာ ပြုစုစောင့်ရှောက်ထားပြီး ဆေးစစ်ဆေး၍ ဆေး အောင်သူများကို တပ်မတော်တွင်

အမှုထမ်းရန် လျာထားပေးခဲ့သည်။

ဆေးမအောင်သူများကို မတည် ရင်းနှီးငွေများ ထုတ်ပေးခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်စီစဉ်ပေး ခြင်း၊ သွားလိုရာအရပ်သို့ နေထိုင်နိုင်ရန် စီစဉ်ပေးခြင်း တို့ကို

ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။

မုဆိုးကော်ကဆာ စောဟန်တာသာမွှေးသည် တောင်ငူဇာတိဖြစ်ပြီး တောင်ငူတွင် ခုနစ်တန်းအထိ ကျောင်းနေအောင်မြင်ပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင်

ဘီအေဂုဏ်ထူးတန်းအောင်မြင်သည်အထိ နေခဲ့သည်။ ညောင်လေးပင်မြို့တွင် ပညာအုပ်ဘဝဖြင့် သုံးနှစ် အမှုထမ်းပြီးနောက် မေမြို့ဗိုလ်သင်တန်းကျောင်းကို

တက်ရောက်အောင်မြင်သည်။ စစ်မှုထမ်းအဖြစ် ကြာရှည်မနေရခင် ဂျပန်ဝင်လာသဖြင့် အင်္ဂလိပ် အရာရှိအချို့နှင့် ဆက်သွယ်၍ ဂျပန်တော်လှန်ရေး

လျှို့ဝှက်လုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်က လိုက်လံဖမ်းဆီးသဖြင့် ဟသင်္သာတနယ်တွင် ရှောင်တိမ်း နေခဲ့ရသည်။ ကက်စ်ဘီခေတ်တွင် အင်းစိန်မြို့တွင်

ဆက်သွယ်ရေးဌာန၌ အလုပ်ဝင်လုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ် ရေးခေတ်တွင် မအူပင်၌ ပညာအုပ်ပြန်လုပ်သည်။ ကေအင်န်ယူအဖွဲ့အစည်းတွင်လည်း ခေါင်းဆောင်

အဖြစ် လှုပ်ရှားလာသည်။ မအူပင်ကို ကေအင်န်ဒီအို များတိုက်ခိုက်၍ ငွေတိုက်မှ ငွေ ၃၆ သိန်း ဖောက်ယူ ရာတွင် ခေါင်းဆောင်ပါဝင်ခဲ့သည်။

ညောင်တုန်း၊ ပန်းတနော်စသော နယ်များတွင် လှုပ်ရှားပြီး ကေအင်န်ယူကို ခေါင်းဆောင်ခဲ့သည်။ ညောင်တုန်းကို အစိုးရတပ်များက ပြန်သိမ်းသောအခါ တွင်

ပန်းတနော်နယ်၊ ထွန်းပရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့၍ ဌာန ချုပ်ဖွင့်ခဲ့သည်။ ယင်းမှ ဓနုဖြူနယ်၊ ကျုံကဇင်းရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ထို့နောက် စောဟန်တာသာမွှေး၏

ဇနီးဖြစ်သူနေထိုင်သည့် ရုံးထောင့်ပတ်ထော်ရွာတွင် ဌာနချုပ်အဖြစ် သုံးနှစ်လုံးလုံး ခိုအောင်းလှုပ်ရှားခဲ့ သည်။ ယင်းကာလများတွင် စောဟန်တာသာမွှေးသည်

ကေအင်န်ယူအစည်းအရုံးနှင့် ကေအင်န်ဒီအိုများကိုပါ ဦးဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ရုံးထောင့် ကို တပ်မတော်က သိမ်းပိုက်လိုက်သောအခါ

နှစ်နှစ်ခန့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် လှည့်လည်သွားလာပြီး ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် အရှေ့ကော်သူးလေ(ခေါ်)အရှေ့ရိုးမ တောင်ပေါ်သို့ သားမယားနှင့်တကွ

ပြောင်းရွှေ့သွား ခဲ့သည်။

ကော်ကဆာဆိုသည်မှာ ကရင်သမ္မတဟု ဆိုလို ခြင်းဖြစ်သည်။ စောဟန်တာသာမွှေးသည် ကေအင်န်ယူ ပါတီ၏ ကွန်မြူနစ်ဝါဒလှုပ်ရှားမှုကို များစွာရွံမုန်းခဲ့ သည်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကာလ အတွင်း စောဟန်တာသာမွှေးက ကေအင်န်ယူပါတီ၏ လက်ဝဲဝါဒနှင့်ပတ်သက်၍ လယ်တစ်ဧက ငွေ

တစ်ဆယ်လောက်မှမပိုင်တဲ့ ကျွန်တော်တို့ကိုတောင်မှ ဓနရှင်ပေါက်စဆိုပြီး ခေါင်းဆောင်နေရာမှ ဖယ်ရှား ဖို့လုပ်ကြတယ်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ ကေအာရ်စီသည်

၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်မှစ၍ အရှေ့ကိုလည်းမမျှော်၊ အနောက် ကိုလည်းမယိမ်းဘဲ ကိုယ့်လမ်းကိုသွားရန်ဆုံးဖြတ်ရာမှ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏ တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့်

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာမှ သင့်မြတ်ခဲ့ရကြောင်း စောဟန် တာသာမွှေးက ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂ ရက်တွင် ပြည်သူသို့ နှုတ်ခွန်းဆက်အသံလွှင့်ရာ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရနှင့် ကရင်တော်လှန် ရေးကောင်စီတို့သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၂ ရက် တွင် သဘောတူညီချက်စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့

ကြသည်။

စောဟန်တာသာမွှေးနှင့်အတူ စောအုံးဖေ နှင့် စောအောင်စိန်စသည့်အစဉ်အလာရှိသော ကရင် ခေါင်းဆောင်များ ပါဝင်လာခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင်

အင်းစိန်မြို့၌တပ်စွဲထားသော ကေအင်န် ဒီအိုခေါင်းဆောင်စောဘဦးကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စု အစိုးရတို့စစ်ပြေငြိမ်းရန် သဘောတူခဲ့ခြင်းကို

စောဟန်တာသာမွှေးနှင့်စောအောင်စိန်တို့က ပယ်ဖျက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် စောဟန်တာသာမွှေးတို့ လူစုသည်အမြင်မှန်ရပြီး တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့်

လက်တွဲပူးပေါင်းခဲ့သဖြင့် ဒေသအတော်များများတွင် ငြိမ်းချမ်းသွားလေရာ ပြည်သူများက ယင်းတို့၏ လုပ်ရပ်အား ဝမ်းပန်းတသာကြိုဆိုကြလေသည်။

ကရင်တပ်မဟာ (၅)၏ တပ်မင်းကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်သူလင်းထင်(ခေါ်)ငန်းနက်သည် ဦးမောင်ပို (ခေါ်)ဦးမောင်ဖိုး၏သားဖြစ်ပြီး မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၈၇ ခုနှစ်တွင်

မွေးဖွားခဲ့သည်။ စကောကရင်လူမျိုး ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အင်းစိန် ခဝဲခြံ ဇာတိဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ ၁ဝတန်းအောင်မြင် ခဲ့သည်။

အင်းစိန်မြို့ကြေးနန်းဌာနနှင့် ကော့ကရိတ်မြို့ ထောက်ပံ့ရေးဌာနတွင် စာရေးလုပ်ခဲ့ဖူးသည်။ စကား ပြောမာပြီး စိတ်ဆတ်သည်။ ဒေါသကြီးသည်။ ထင်ပေါ်

ကျော်ကြားလိုစိတ်ရှိသူလည်းဖြစ်သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှစ၍ သထုံနှင့်စစ်တောင်းအကြား ရှိ ကေအင်န်ဒီအိုများကို အုပ်ချုပ်ရသည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊

အင်းစိန်တိုက်ပွဲတွင် စောဘဦးကြီးနှင့် ပူးပေါင်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

လင်းထင်သည် မိန်းမကိစ္စတွင် နာမည်ကြီးပြီး တိုက်ခိုက်ရေးတွင်လည်းဝါသနာပါသည်။ အစိုးရက လင်းထင်အား ရန်ကုန်မြို့ ကုန်းမြင့်သာယာတွင် နေရာ ချပေးပြီး

လစဉ် ကျပ် ၅ဝဝ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ သထုံတွင်လည်း လင်းထင်၏နေအိမ်ရှိသည်။ လင်းထင်က မယ်ဗမာဟောင်းနော်လီဇာဘင်ဆင်အား

လူသိရှင်ကြားလက်ထပ်ယူရာ သတင်းစာများက ရုပ်ပြောင်များဖြင့် သရော်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင် ဖြစ်စေ စောဟန်တာသာမွှေးနှင့်လင်းထင်တို့ အလင်းဝင်

လာသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရာနယ်မြေ များတွင် ပြည်သူများသည် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာခံစား ခဲ့ကြရလေသည်။ [14]

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေးဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားသွားပြီးနောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်မှစ၍ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေး

ကျင်းပခဲ့သည်။ ယင်းအစည်းအဝေးတွင် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားရခြင်းသည် ပါတီတွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု ဂိုရှယ်က သုံးသပ်ခဲ့ကြောင်း၊ သခင်

သန်းထွန်းကမူ အမြတ်ထွက်သည်ဟု သုံးသပ်ကြောင်း အခန်း(၂)တွင် တင်ပြခဲ့ပြီးပေပြီ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြား

ပြီးနောက် လမ်းစဉ်တစ်စုံတစ်ရာ ချမှတ်နိုင်ခြင်းမရှိ ခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် သုံးသပ်ချက်များကို ပြည်ပသို့ ပေးပို့ ပြီး အဆုံးအဖြတ်ခံယူရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြရလေသည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပြည်ပ ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ 'စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးနှင့်ပတ်သက်သော မိမိတို့၏တင်ပြ ချက်'

အမည်ရှိစာတမ်းတစ်စောင်ကို ပေးပို့လိုက်သည်။ ယင်းစာတမ်း၏လုံခြုံမှုအဆင့်အတန်းကို ထိပ်တန်း လျှို့ဝှက်အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ဗဟိုကော်မတီများအတွက် သာ

အသိပေးခဲ့သည်။ ကျန်ပါတီဝင်များကို အသိမပေး ခဲ့ပေ။ ဗဟိုကော်မတီများအတွင်းဖြန့်ဝေရာတွင်ပင် လျှို့ဝှက်မူကိုကျင့်သုံးသည့်အနေနှင့် စာတမ်း၏အမည် ကို

စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးနှင့်ပတ်သက်သော ဥက္ကဋ္ဌ ၏ မူလတင်ပြချက်ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

ပြည်ပမှပေးပို့သော 'စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးနှင့် ပတ်သက်သော မိမိတို့၏ တင်ပြချက်' မူရင်းစာတမ်းမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးနှင့်ပတ်သက်သော ဥက္ကဋ္ဌ ၏ မူလတင်ပြချက်-

၁။ ကျွနု်ပ်တို့သည် အတိတ်နှင့်ပတ်သက်၍ မှန်ကန်သော ကောက်ချက်များချနိုင်ရန် လိုပေသည်။ သို့ရာတွင် အတိတ်အပေါ် အာရုံစိုက်လွန်းခြင်းထက်

အနာဂတ် အလားအလာနှင့် တာဝန်များကို အလေး ထားခြင်းက ပိုပြီး ကောင်းမွန်ပေသည်။

ဥပမာအားဖြင့် နိုဝင်ဘာလ ၁ဝ ရက် လူထုအစည်းအဝေးလုပ်ခြင်းသည် မှန် မမှန်၊ မဒညတအနေနှင့် စေ့စပ်ဆွေးနွေး ခြင်းသည်

မှန်မမှန်ဆိုသောကိစ္စများ အပေါ် အချိန်များစွာဖြုန်းနေခြင်းဖြင့် ပါတီညီညွတ်ရေးအတွက် အကျိုးမရှိပေ။

ယခုအားလုံး သဘောတူညီချက်မရ သေးလျှင် ရွှေ့ဆိုင်းထားပြီး နောက်မှပင် ဆွေးနွေးသင့်ပေသည်။ အချိန်နှင့်ဘဝ ဖြစ်ရပ်များက ဤပြဿနာကို

အဖြေပေး သွားပေလိမ့်မည်။

၂။ စေ့စပ်ရေးအတွင်းပါတီ၏ ရပ်တည်မှုနည်း ပရိယာယ်နှင့်လုပ်ရပ်များကို ယေဘုယျ အားဖြင့် ကျွနု်ပ်တို့အတည်ပြုပေသည်။

စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားရခြင်းအတွက် အုပ်စိုးသော လူတန်းစားအပေါ်၌သာ တာဝန်လုံးလုံးကျရောက်ပေသည်။

စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲအတွင်း ပါတီသည် ရန်သူအပေါ် ကြီးမားသောအောင်မြင်မှု များရလိုက်သည်။ စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲရလဒ် များကိုခြုံကြည့်လျှင်

ကျွနု်ပ်တို့အမြတ်သည် ကျွနု်ပ်တို့ဆုံးရှုံးမှုထက် များစွာပင်အလေးသာပေသည်။

စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားရခြင်း အတွက် အဓိကအကြောင်းရပ်မှာ-

(၁) အုပ်စိုးသောလူတန်းစား အတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆန့်ကျင်သောအင်အား စုများက ယာယီအပေါ်စီးရလာခြင်း နှင့်

(၂) အုပ်စိုးသော လူတန်းစားက လူထု အား ကြောက်လန့်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

ပါတီခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ပါတီတစ်ရပ် လုံးသည် စစ်တစ်ခုလုံးကို မည်ကဲ့သို့ ခေါင်းဆောင်ရမည်ဟူသော အချက်နှင့် ချေမှုန်းရေးတိုက်ပွဲများ

မည်ကဲ့သို့ဆင်နွှဲ ရမည်ဟူသော အချက်များကို လေ့လာရန် လိုပေသည်။

၃။ စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီ ဆွေးနွေးနေစဉ် အတွင်းနှင့်ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် ကျွနု်ပ်တို့ ပါတီ၌ချွတ်ယွင်းချက်အချို့ရှိချင်ရှိပေမည်။ သို့ရာတွင်

တစ်ခုလုံးခြုံကြည့်လျှင် ပါတီ၏ ရပ်တည်မှုနည်းပရိယာယ်နှင့်လုပ်ဆောင် ချက်များသည် အခြေခံအားဖြင့် မှန်ကန် ပေသည်။

စေ့ စပ် ဆွေး နွေး ပွဲ ပျက် ရ ခြင်း အတွက် အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သော ပြည်တွင်းအကြောင်းနှစ်ရပ်အပြင် ပြည်ပ အကြောင်းရင်းအနေဖြင့်

နိုင်ငံတကာ ပြန်ပြင်ရေးများပါဝင်သည့် အခန်းကိုလည်း ထည့်တွက်ရမည်ဖြစ်သည်။

အတိုချုပ်အားဖြင့်ဆိုပါမူ နယ်ချဲ့ သမားများ ပြည်တွင်းဖောက်ပြန်ရေးသမား များနှင့် ပြန်ပြင်ရေးသမားများ၏ ပူးပေါင်း ကြံစည်မှုဖြင့် ရန်သူသည်

စေ့စပ်ဆွေးနွေး ပွဲကို တမင်ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ကျွနု်ပ်တို့သည် ရန်သူက စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲ ဖျက်ပစ်ခြင်းကို မူများမစွန့်လွှတ်ရဘဲ တားဆီးနိုင်ရန် အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပေသည်။

၄။ အောက်ပါတို့ကား ကျွနု်ပ်တို့၏ အောင်မြင် ချက်တချို့နှင့် ကောက်ချက်အချို့ပင်တည်း။

(၁) ကျွနု်ပ်တို့တွင် ဆုံးရှုံးမှုအချို့ပင်ရှိ လင့်ကစား တစ်ခုလုံးခြုံပါက အလွန် ကြီးမားသော အောင်မြင်ချက်ပင် ဖြစ်ပေသည်။

(၂) ကျွနု်ပ်တို့၏အဝေးရောက်တပ်အား အချို့ကို ပြန်ခေါ်နိုင်ခဲ့ပေသည်။

(၃) ကျွနု်ပ်တို့သည် အကောင်းဘက်၊ အဆိုးဘက် အတွေ့အကြုံများပါရရှိ ခဲ့သည်။

(၄) နေဝင်း၏ အတုအယောင်ငြိမ်းချမ်း ရေးကို ဖွင့်ချနိုင်ခဲ့သည်။

(၅) နေဝင်း၏ အတုအယောင်ဆိုရှယ် လစ်စနစ်ကို ဖွင့်ချနိုင်ခဲ့သည်။

(၆) ကျွနု်ပ်တို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ပြန်ပြင်ရေးဝါဒကို ပြန်လည် တိုက်ခိုက်ပြီး ကျော်လွန်နိုင်ခဲ့သည်။

(၇) ကျွနု်ပ်တို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးတကယ် လိုလားပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ရိုးရိုးသားသားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ပြည်သူများအား ပြသနိုင်ခဲ့သည်။

(၈) ကျွနု်ပ်တို့သည် ပါတီ၏ငြိမ်းချမ်းရေး ကြွေးကြော်သံအောက်တွင် ရန်သူ့ နယ်မြေရှိ လက်ဝဲအင်အားစုများကို စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

(၉) ကျွနု်ပ်တို့သည် ရန်သူနှင့် ဆက်ဆံရာ တွင် ရဲတင်းရန်လိုအပ်သည်။ အရေး အကြီးဆုံးမှာ အခွင့်ကောင်းများကို ရယူရန်နှင့် ရန်သူ၏အားနည်းချက်

များကိုအသုံးချရန် လုံလောက်သော ရဲရင့်ပြတ်သားမှုရှိရမည်။

(၁ဝ) ကျွနု်ပ်တို့သည် ဗြောင်လုပ်ငန်းနှင့် မြေအောက်လုပ်ငန်းကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပေါင်းစပ်တတ်ရန် လေ့ကျင့်ရမည်။

(၁၁) ရန်သူနှင့်ဆက်ဆံမှုတွင် လိမ္မာ ကျွမ်းကျင်ရမည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် လူထုလှုပ်ရှားမှုကို အသုံးပြုရန်နှင့် ကြိုးကိုင်ရန်လိုအပ်သည်။

(၁၂) တစ်ခါတစ်ရံတွင်မူ လူထုလှုပ်ရှားမှု ကို ဗြောင်လုပ်ဆောင်ရန်မလိုအပ်ဘဲ လူထုများကို လျှို့ဝှက်စည်းရုံးရန်သာ လိုအပ်သည်။

(၁၃) ကျွနု်ပ်တို့သည် ရန်သူက မဒညတကို ဖြိုခွဲပစ်ရန်ကြိုးပမ်းချက်ကို တားဆီး နိုင်ခဲ့သည်။ မဒညတ ပါတီနှင့်အတူ ရပ်တည်ခြင်းသည် ပါတီအတွက်

သော်လည်းကောင်း၊ လူမျိုးစုအတွက် သော်လည်းကောင်း ကြီးမားသော အောင်မြင်ချက်ကြီးဖြစ်ပေသည်။

(၁၄) တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကျွနု်ပ်တို့အနေနှင့် ပထမစေ့စပ်ဆွေးနွေးပြီးနောက်မှ ပင် မဒညတသို့ တိုးချဲ့ယူသင့်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ပြောင်းပြန်လုပ်သင့် သည်။

ကျွနု်ပ်တို့၏ရည်မှန်းချက် သည် စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးအောင်မြင် ရန်အတွက် ကောင်းမွန်သော အခြေ အနေကို ဖန်တီးပေးရန်ဖြစ်ပြီး ဤ

ရည်မှန်းချက်ရောက်ရန်အတွက် တိကျသော သီးခြားအခြေအနေ များနှင့် ဘယ်ပုံသဏ္ဌာန်များသည် အဆီလျော်ဆုံးဖြစ်သည်ကိုသိရမည်။

(၁၅) ရန်သူသည် ကျွနု်ပ်တို့ထံမှ ငြိမ်းချမ်း ရေးအလံတော်ကို လုမယူနိုင်ခဲ့ပေ။ ကျွနု်ပ်တို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးအလံ တော်ကို မြင့်မားစွာ လွှင့်ထူနိုင်ခဲ့ သည်။

(၁၆) စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးကာလ ငါးလကို အသုံးပြုပြီး ကျွနု်ပ်တို့သည် လူထုကို လည်းကောင်း၊ ပါတီလက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ၊ လူထုအဖွဲ့အစည်း

များကိုလည်းကောင်း စုစည်းနိုင်ခဲ့ပြီး ပါတီညီညွတ်ရေးကိုလည်း တစ်စုံ တစ်ရာအထိ တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ သည်။

(၁၇) ယနေ့လက်ငင်းအခြေအနေများ အရ ဗမာပြည်တွင် ဆိုရှယ်လစ်စနစ် သို့ ငြိမ်းချမ်းစွာကူးပြောင်းရန် မဖြစ် နိုင်ပေ။

(၁၈) ရန်သူအပေါ် အောင်ပွဲခံနိုင်ရန် အတွက် ကျွနု်ပ်တို့၏လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကိုတိုးချဲ့ရန် အကြွင်း မဲ့ လိုအပ်သည်။

(၁၉) ပစ္စုပ္ပန်အတွက်ရော အနာဂတ် အတွက်ပါ ကျွနု်ပ်တို့တွင် အခက်အခဲ များ ရှိနိုင်ပေသည်။ သို့ရာတွင် ဗမာ ပြည်တွင် ဧကန်မုချ တော်လှန်ရေး အောင်ပွဲခံရမည်။

ဤတစ်ကြိမ်ရန်သူက စေ့စပ်ရေးကို ဖျက်လိုက်သဖြင့် အနာဂတ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအလား အလာမရှိတော့ဟု ကောက်နုတ်ချက် ချပါက

မှားယွင်းလိမ့်မည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကျွနု်ပ်တို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေး စိတ်ကူး ယဉ်မှု မရှိသင့်ပေ။

အနာဂတ်စေ့စပ်ဆွေးနွေး ပွဲများ အောင်မြင်ဖို့ အာမခံချက်ရှိ စေရန် ကျွနု်ပ်တို့သည် ငြိမ်းချမ်းရေး အလံကို မြင့်မားစွာလွှင့်ထူခြင်း နှင့်

တစ်ပြိုင်တည်း နိုင်ငံရေးရော စစ်ရေးရော ထိုးစစ်ဆင်ရမည်။

ပါတီသည် အခွင့်ကြုံတိုင်း အကြိမ်ကြိမ်ငြိမ်းချမ်းရေးခေါ်သင့် ပေသည်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားရခြင်း နှင့် ပတ်သက်၍ ပြည်ပမှပို့ပေးသော 'စေ့စပ်ဆွေးနွေး ရေးနှင့်ပတ်သက်သော မိမိတို့၏တင်ပြချက်'စာတမ်း သည်

ဂိုရှယ်၏သုံးသပ်ချက်အား လုံးဝမထောက်ခံရုံ သာမက ပယ်ဖျက်၍ပင်ထားသည်ကို တွေ့ရနိုင်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီသည် ငြိမ်းချမ်း ရေး

ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားပြီးနောက် တစ်စုံတစ်ရာ လမ်းစဉ်မရှိဘဲ ငြင်းခုံနေကြစဉ် ပြည်ပမှ ပို့ပေးလိုက် သော စာတမ်းကြောင့် အသက်ရှူပေါက်ရသွားသည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရို(ခေါ်)နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့သည် နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေး၊ စစ်ရေး စသည်တို့တွင် မည်သည့်လမ်းစဉ်မျှ ချမှတ်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ချွတ်ခြုံကျ နေလေရာ

ပြည်ပမှသုံးသပ်ချက်များ၊ စာတမ်းများ၊ လမ်းညွှန်ချက်များကိုသာ မျှော်လင့်စောင့်ဆိုင်းနေရ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားရခြင်းတွင် မိမိတို့၏မရိုးသား သော အပြုအမူများကို တရားသယောင်ယောင် သုံးသပ်ပြီး

ပြည်ပ၏အလိုဆန္ဒအတိုင်း တော်လှန်ရေး ကောင်စီအပေါ်သို့သာ အပြစ်ပုံချလိုက်ခြင်းပင်တည်း။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက် နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေး၊ စစ်ရေးလမ်းစဉ်များကို ရေးဆွဲပေးပို့မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပမှအကြောင်းကြားခဲ့သည်။ ထို့နောက်

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ စတုတ္ထပတ်မှစ၍ ပြည်ပမှလမ်းစဉ်များ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ ပေးပို့ တော့သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်ပမှ နိုင်ငံရေး၊

စည်းရုံးရေး၊ စစ်ရေးလမ်းစဉ်များရရှိသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့(နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့)သည် ဗဟိုကော်မတီ

အစည်းအဝေးကျင်းပရန် စီစဉ်တော့၏။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်းတွင် ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့် နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့၏ အစည်းအဝေးကို ကျင်းပသည်။ ယင်း

အစည်းအဝေးတွင် ပြည်ပပြန် ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင် များပါ တက်ရောက်ရခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအစည်းအဝေး သို့ ဒေသအသီးသီးမှ ဗဟိုကော်မတီများ တက်ရောက်

ခွင့် မရခဲ့ချေ။ အမှန်စင်စစ် နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွင် ပြည်ပမှပေးပို့သော လမ်းစဉ် ပေါ်လစီဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ကြိုတင်ညှိနှိုင်းရခြင်း

ဖြစ်သည်။ မကြာမီ ကျင်းပမည့်ဗဟိုကော်မတီအစည်း အဝေးတွင် သခင်သန်းထွန်း တင်သွင်းမည့် နိုင်ငံရေး အစီရင်ခံစာကိုလည်း ဝိုင်းဝန်းဆွေးနွေး၍ ပြင်ဆင်

ပေး ကြရသည်။

သခင်သန်းထွန်းက ပြည်ပမှပေးပို့သည့် လမ်းစဉ် များကို ဥက္ကဋ္ဌ ၏ မူလတင်ပြချက်ဟူသော အမည်ဖြင့် ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသို့ အစီရင်ခံရန် ဆုံးဖြတ်

လိုက်သည်။

ဥက္ကဋ္ဌ ၏မူလတင်ပြချက်ကို ထိပ်တန်း လျှို့ဝှက်အဆင့်သတ်မှတ်ပြီး ဗဟိုကော်မတီများသာ လျှို့ဝှက်လေ့လာရန်လည်း ဆုံးဖြတ်ထားသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ၏ မူလတင်ပြချက်

တွင် အောက်ပါအတိုင်း သုံးမျိုး ပါဝင်သည်။

(၁) ဥက္ကဋ္ဌ ၏ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ် မူလ တင်ပြချက်

(၂) ဥက္ကဋ္ဌ၏စည်းရုံးရေးလမ်းစဉ် မူလ တင်ပြချက်

(၃) ဥက္ကဋ္ဌ၏စစ်ရေးလမ်းစဉ် မူလ တင်ပြချက်

ဥက္ကဋ္ဌ၏မူလတင်ပြချက်များကို သခင်သန်းထွန်း က ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် နိုင်ငံရေးအစီရင် ခံစာအဖြစ် တင်သွင်းရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေး

လမ်းစဉ်အရ တော်လှန်ရေးကောင်စီကို ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကာလအတွင်း ဓနရှင်အာဏာရှင် စစ် အစိုးရအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ

ပျက်ပြားပြီးနောက်တွင် အမျိုးသားဓနရှင်ကို ကိုယ်စား မပြုတော့ဟုဆိုသည်။ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲသည် အဓိကတိုက်ပွဲသဏ္ဌာန်ဟုလည်းဆိုသည်။ စင်စစ်ပြည်ပ

၏ လမ်းညွှန်ချက်များပင်ဖြစ်သည်။

ဥက္ကဋ္ဌ၏စည်းရုံးရေးမူလတင်ပြချက်တွင် အပိုင်း (၁) စည်းရုံးရေးနှင့် အပိုင်း(၂) ညီညွတ်ရေး ဟူ၍ နှစ်ပိုင်းခွဲခြားထားသည်။ အပိုင်း(၁)တွင် ဒီမိုကရေစီ

ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ်သည် အမြင့်ဆုံးပါတီ စည်းရုံးရေး မူဖြစ်ပြီး ပါတီတွင် ကျေညက်အောင် ပညာပေးရန် တင်းကျပ်စွာလိုက်နာရမည်ဟုဆိုသည်။

လက်အောက် အဖွဲ့အစည်း၊ သို့မဟုတ် လူပုဂ္ဂိုလ်သည် အထက်အဖွဲ့ အစည်း၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အကြွင်းမဲ့နာခံရမည်ဟု လည်း ဆိုသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊

ဗဟိုကော်မတီ အစည်း အဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ပေါ်လစ်ဗျူရိုကို ခြေလက် တုပ်နှောင်ထားသကဲ့သို့ဖြစ်သဖြင့် ပြင်ပစ်ရမည်ဟု ဆိုသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဟူသော အမည်ဖြင့် ပါတီ၏ ပထမခေါင်းဆောင်ကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ထား ခြင်းမှာ ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် အခိုင်အမာအသိအမှတ်

ပြုထားသဖြင့် မပြောင်းလဲသင့်တော့ဟုလည်း ဖော်ပြ သည်။ ဤကား သခင်သန်းထွန်း၏အာဏာတည်မြဲရေး ကို အခိုင်အမာကာကွယ်လိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ဗိုလ် ဇေယျကို ဗဟိုကော်မတီအပြည့်အဖြစ် တိုးမြှင့်ပြီး ဗိုလ်သန်းရွှေနှင့်ရဲဘော်သက်တင်တို့ကို အရန်ဗဟို ကော်မတီအဖြစ်တိုးမြှင့်ရန်လည်း အကြံပြုထားသည်။

အပိုင်း(၂)တွင် ဗဟိုကော်မတီနှင့် ပေါ်လစ်ဗျူရို အတွင်း ညီညွတ်ရေးမကောင်းဟု သုံးသပ်ထားသည်။ သခင်သန်းထွန်းနှင့်ဂိုရှယ်တို့အနေနှင့် ညီညွတ်ရေးကို

ထိန်းသိမ်းရန် အထူးတာဝန်ရှိသည်ဟုလည်း သတိပေး ထားသည်။ ပါတီတွင်း ညီညွတ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ဗဟိုကော်မတီအားလုံးကို တိုက်တွန်းထားသည်။

ဥက္ကဋ္ဌ၏မူလစစ်ရေးတင်ပြချက်မှာလည်း ပြည်ပမှ ပေးပို့သော် စစ်ရေးလမ်းညွှန်ချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် ကျင့်သုံးသော စစ်ရေးလမ်းစဉ်သည်

အခြေခံ အားဖြင့် မှန်ကန်သောကြောင့် ဆက်လက်အကောင် အထည်ဖော်နိုင်ရန်ကြိုးစားကြရမည်ဟု အကြံပေးထား သည်။ စစ်ရေးလမ်းစဉ်အရ မိမိကိုယ်ကို

ထိန်းသိမ်းရေး (ခံစစ်)ထက် ချေမှုန်းရေး(တိုက်စစ်)ကို ပိုမိုကျင့်သုံးရန်။ တိမ်းရှောင်ခြင်းထက်တိုက်ခို်က်ခြင်းကို ပိုမိုပြုလုပ်ရန်။ ဖြန့်ခွဲခြင်းထက် စုစည်းခြင်းကို လုပ်ရန်၊

ချွေးစစ်က အရန်ဖြစ်ပြီး ချေမှုန်းရေးသာ အဓိကဖြစ်ကြောင်း ကိုင်စွဲ ထားရန် စသဖြင့် တိုက်တွန်းထားသည်။ အချိန်တိုတို နှင့် လျင်မြန်သောတိုက်ပွဲများ

ဆင်နွှဲရန်လည်း လမ်းညွှန် ထားသည်။

အသေးစိတ်အချက်အလက်များတွင် ၅၅ လမ်းစဉ်ကိုသာ ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အစည်း အဝေးကို ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက် ၉ နာရီအချိန်တွင် သာယာဝတီခရိုင်၊ နတ်တလင်းမြို့နယ်၊

တောင်ညိုဒေသ၊ ကြပ်သိုရွာ၏အရှေ့ဘက်နှစ်မိုင်ကွာ ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်း၌ စတင်ကျင်းပသည်။ သခင် သန်းထွန်းနှင့် သခင်ချစ်တို့က အစည်းအဝေးဖွင့်ချိန်

နှင့်ပတ်သက်၍'တို့ရဲ့ ၆၄ လမ်းစဉ်ဟာ ၉ လ၊ ၉ ရက်၊ ၉ နာရီမှာ စတင်ကျင်းပပြီး ချမှတ်တဲ့လမ်းစဉ်ဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့် တိုက်တိုင်းအောင်တဲ့ ကိုးနဝင်းကြေ

လမ်းစဉ် ဖြစ်တယ်' ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခဲ့သော ဗဟိုကော်မတီဝင်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) သခင်သန်းထွန်း ဗဟိုဌာနချုပ်

(၂) သခင်ချစ် ဗဟိုဌာနချုပ်

(၃) ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်) ဗဟိုဌာနချုပ်

(၄) ရဲဘော်ဌေး ဗဟိုဌာနချုပ်

(၅) သခင်ဇင် မဒညတ-ဗဟို

(၆) သခင်တင်ထွန်း မဒညတ-ဗဟို

(၇) ရဲဘော်အောင်ကြီး ပြည်ပပြန်

(၈) သခင်ပု ပြည်ပပြန်

(၉) ဗိုလ်ဇေယျ ပြည်ပပြန်

(၁ဝ) ရဲဘော်မြ ပဲခူးရိုးမတိုင်း

(၁၁) ရဲဘော်စိုးသန်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခြင်းမပြုနိုင်ခဲ့ကြသည့် ဗဟိုကော်မတီဝင် များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) သခင်ဗသိန်းတင် ပြည်ပ

(၂) သခင်သန်းမြိုင် ပြည်ပ

(၃) သခင်ဖေတင့် အလယ်ပိုင်းဗမာပြည်

(၄) ရဲဘော်ထွန်းမောင်(ခ)ဒေါက်တာနတ် အနောက်မြောက်တိုင်း

(၅) ဗိုလ်မျိုးမြင့် မြစ်ဖျားဒေသတိုင်း

(၆) ရဲဘော်တုတ် မြစ်ဖျားဒေသတိုင်း

(၇) ရဲဘော်ကျော်မြ ရခိုင်တိုင်း

(၈) ရဲဘော်ထွန်းစိန် တနင်္သာရီတိုင်း

(၉) ဗိုလ်ရန်အောင် ဗဟိုဌာနချုပ်

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသို့ ပြည်တွင်းရှိ တိုင်း အသီးသီးမှ ဗဟိုကော်မတီဝင်နှစ်ဦးသာ တက်ရောက် ခွင့်ရခဲ့ပြီး ကျန်တိုင်းများမှ ဗဟိုကော်မတီဝင်များ

တက်ရောက်ခွင့်မရခဲ့ပေ။ တိုင်းများမှ တက်ရောက်ရ သူနှစ်ဦးမှာ ပဲခူးရိုးမတိုင်းကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ရဲဘော်မြ နှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ

ရဲဘော် စိုးသန်း တို့ဖြစ်သည်။

တိုင်းတာဝန်ခံဗဟိုကော်မတီဝင် အားလုံး တက်ရောက်ခြင်းမပြုနိုင်ရန် သခင်သန်းထွန်း နှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့က အထူးအစီအစဉ်ဖြင့်

အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဗဟို ဌာနချုပ်၏ တာဝန်ပေးချက်အရ အောင်လံမြို့နယ်တွင် ရောက်ရှိနေသော ဗိုလ်ရန်အောင်ကိုလည်း အစည်း

အဝေးတက်ရောက်နိုင်ရန် စီစဉ်ပေးခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ စင်စစ် ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသည် ဗဟိုဌာနချုပ် မှအဖွဲ့ဝင်များနှင့် ပြည်ပပြန်များသာ ပူးပေါင်း၍

အပေါ်စီးယူကာ ကျင်းပခြင်းဖြစ်လေသည်။

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေး၊ စစ်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ဥက္ကဋ္ဌ ၏အစီရင်ခံစာ အမည်တပ်ထားသော ပြည်ပလမ်းညွှန်ပေါ်လစီ များကို

ပြည်ပပြန်ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပုနှင့် ဗိုလ်ဇေယျတို့သာ ဦးဆောင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ အစည်းအဝေးသဘာပတိအဖြစ် သခင်သန်းထွန်းက ဆောင်ရွက်ပြီး

ရဲဘော်ဌေးမှာ အတွင်းရေးမှူးဖြစ်သည်။ အစည်းအဝေးတွင် အစီအစဉ်(၁၇)ခုပါဝင်လေရာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

(၁) အလံတော်အလေးပြု၊ ကျဆုံးလေပြီး သော ရဲဘော်များအား အလေးပြု။

(၂) နိုင်ငံတကာသီချင်းဖြင့် အစည်းအဝေး ဖွင့်။

(၃) ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ၏အစည်းအဝေး ဖွင့်မိန့်ခွန်း။

(၄) နိုင်ငံရေးအမှုဆောင်အဖွဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် နှင့်ပတ်သက်၍ ဥက္ကဋ္ဌ၏ အစီရင်ခံစာ (သခင်သန်းထွန်း)။

(၅) လမ်းစဉ် လုပ်ငန်းစဉ်တို့နှင့်ပတ်သက်၍ ကာလအလိုက် ဆွေးနွေးလေ့လာရရှိ ချက်များ အစီရင်ခံစာ (ရဲဘော် အောင်ကြီး)။

(၆) မျက်မှောက်ကမ္ဘာ့ကွန်မြူနစ် လှုပ်ရှား မှုနှင့်ပတ်သက်သော အစီရင်ခံစာ၊ (ရဲဘော်ဗိုလ်ဇေယျ)။

(၇) ဥက္ကဋ္ဌအစီရင်ခံစာအပေါ် ဆွေးနွေး ခြင်းနှင့် ဆုံးဖြတ်ခြင်း။

(၈) ကမ္ဘာ့ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ခြင်း။

(၉) စစ်ရေးဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ခြင်း။

(၁ဝ) မြေယာဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ခြင်း။

(၁၁) လူမျိုးစုပြဿနာဆွေးနွေးဆုံးဖြတ် ခြင်း။

(၁၂) ပါတီစည်းရုံးရေး ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ခြင်း။

(၁၃) ရန်သူဒေသပါတီစည်းရုံးရေး။

(၁၄) ဘဏ္ဍာရေး အစီရင်ခံစာနှင့်တာဝန် ခွဲဝေမှု။

(၁၅) ဗဟိုကော်မတီပြဿနာများနှင့် တာဝန် ခွဲဝေမှု။

(၁၆) အထွေထွေ။

(၁၇) နိုင်ငံတကာသီချင်းဖြင့် အစည်းအဝေး ရုပ်သိမ်းခြင်း။

အစီအစဉ်များအနက် အရေးပါသော အစီအစဉ် များကို သခင်သန်းထွန်း၊ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပု နှင့်ဗိုလ်ဇေယျတို့ကသာ ဦးဆောင်ဆွေးနွေးရှင်းပြခဲ့ကြ

သည်။ ပြည်ပမှ တိုက်ရိုက်ညွှန်ကြားလာသည့် 'ဥက္ကဋ္ဌ၏ မူလတင်ပြချက်များ'ဟူသော နိုင်ငံရေးအစီရင်ခံစာကို ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးက ယေဘုယျအားဖြင့်

လက်ခံအတည်ပြုလိုက်ကြသည်။ သို့သော် နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့(ပေါ်လစ်ဗျူရို)ဝင် ရဲဘော်ဘတင်(ခေါ်) ဂိုရှယ်သည် ဥက္ကဋ္ဌ ၏ နိုင်ငံရေးအစီရင်ခံစာသည်

ရောကျော်ဝါဒ၊ စုပေါင်းစပ်ပေါင်း ဝါဒဖြစ်သည် ဟု ဆိုကာ အတိအလင်းအခိုင်အမာပင် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် တော့သည်။ ထိုသို့ကန့်ကွက်သူမှာ ဂိုရှယ်တစ်ဦးတည်း

သာ ဖြစ်သည်။

ရဲဘော်အောင်ကြီး တင်သွင်းသော 'လမ်းစဉ် လုပ်ငန်းစဉ်တို့နှင့်ပတ်သက်၍ ကာလအလိုက် ဆွေးနွေး လေ့လာရရှိချက်များ အစီရင်ခံစာ' ကို ဗဟိုကော်မတီ က

ရည်ညွှန်းကိုးကားရန် စာတမ်းအဖြစ်လက်ခံ အတည်ပြုခဲ့သည်။ ယင်းအစီရင်ခံစာတွင် အပိုင်း သုံးပိုင်းပါဝင်ရာ အပိုင်း(၁)သည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်မတိုင်မီ

ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီများ၏ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီသို့ အကြံပေးချက်များဖြစ်ပြီး အပိုင်း(၂)မှာ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး

လမ်းစဉ်ကိုရေးဆွဲပေးခဲ့သော ဆိုဗီယက်ကွန်မြူနစ် ပါတီကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့်အတူတကွ ရေးဆွဲစဉ်ကပါဝင်ခဲ့

သူများ၏မူလခံယူချက်နှင့် နားလည်မှုများဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံးပိုင်းမှာ ပြည်ပရောက် 'အဝေးရောက် ရဲဘော်များ'၏ ၁၉၅၅ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းကာလ

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီလှုပ်ရှားမှုနှင့် ဗမာပြည်၏ နိုင်ငံရေးအဖြစ်အပျက်များအပေါ် ထင်မြင်ချက်များ ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ဇေယျတင်သွင်းသော 'မျက်မှောက်ကမ္ဘာ့ ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှုနှင့်ပတ်သက်သော အစီရင်ခံစာ' ပါ သဘောထားများကိုလည်း အစည်းအဝေးက ယေဘုယျအား

ဖြင့် လက်ခံခဲ့သည်။ စင်စစ် ယင်းအစီရင် ခံစာမှာ ပြည်ပရှိ အဝေးရောက်ပါတီ၏ နိုင်ငံတကာ လှုပ်ရှားမှုအတွေ့အကြုံနှင့်သဘောထားများကို တင်ပြ ခြင်းဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ဇေယျ၏အစီရင်ခံစာ ကောက်နုတ် ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

'ပါတီဗဟိုကော်မတီက နိုင်ငံခြားဆက်သွယ် ရေး လုပ်ငန်းအဝဝကို လုပ်ဆောင်ရန် ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ဟာ တာဝန်နဲ့အာဏာ အပ်နှင်းချက်အရ နိုင်ငံခြားရောက်

ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့ဟာ ကမ္ဘာ့ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှု အမျိုးမျိုး၊ ဗမာအလုပ်သမား လူတန်းစား အကျိုးအတွက် အခြေအနေပေးတဲ့ အောက် မှာ အစွမ်းရှိသမျှ

ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပါ တယ်၊ ၁ဝ နှစ်ကျော် ကာလအတွင်းမှာ ကမ္ဘာ့ တော်လှန်ရေးအကျိုးနဲ့ဆိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန် များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်'

နိုင်ငံခြားသို့ ခုလိုများများသွား၊ ကြာကြာနေ၊ ကျယ်ကျယ်လုပ်၊ ကြီးကြီးလုပ်ဘက်ကကြည့်ရင် ပါတီ သမိုင်းမှာသာမက ဗမာ့သမိုင်းတစ်ခုလုံး မှာ

မကြုံဖူးသေးတဲ့ပါတီရဲ့ အတွေ့အကြုံ တစ်ခု၊ လုပ်ရပ်တစ်ခု၊ အောင်မြင်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်

(ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသို့ ဗိုလ်ဇေယျ၏ အစီရင်ခံစာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်မှ ထုတ်ဝေသော မူရင်းစာမျက်နှာ ၂၆ မှ)။

'၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ အစည်းအဝေးလုပ်ပြီး ၂ဝ ကြိမ်မြောက်က အတိအလင်းဖော်ထုတ်လာခဲ့ တဲ့ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒကို ပြန်လှန် ထိုးစစ်အနေနဲ့

စတင်တားနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့် ဒီအစည်းအဝေးဟာ အရေးကြီး တယ်၊ ဒါ့အပြင် ဒီအစည်းအဝေးကို ကမ္ဘာ့ ကွန်မြူနစ် လှုပ်ရှားမှုအတွင်း ထူးချွန်တဲ့

မာ့ခ်စ်ဝါဒီတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ရဲဘော် မော်စီတုံး ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်လာတဲ့ အတွက် ကျန်ညီနောင်ပါတီတွေအတွက် အားတက်စရာ တစ်ခုဖြစ်တယ်'

ကျွန်တော်တို့ပါတီကိုယ်စားလှယ် ရဲဘော် ဗသိန်းတင်တက်ခဲ့တယ်

(ဗိုလ်ဇေယျ၏အစီရင်ခံစာ စာမျက်နှာ ၂၈ မှ)

၎င်းတို့ရဲ့ အမြင်ကတော့ နေဝင်းဟာ ကက်စထရိုဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဒါကြောင့် ပေါင်းလုပ်ရမယ်၊ အကယ်၍ ကက်စထရိုလို မဖြစ်ရင် ဗမာပြည်ပါတီညံ့လို့၊

ဗမာပြည်ပါတီ ရဲ့တာဝန်ပဲဖြစ်ရမယ်တဲ့၊ သို့သော် နေဝင်းဟာ ကက်စထရိုဖြစ်အောင် သွားပေါင်းရမယ့်နည်း က လက်နက်ချရေးပဲ ပြည်သူ့ရဲဘော်တွေ

လက်နက်ချစဉ်က အတူလက်နက်မချလို့ အပြစ်တင်တဲ့လေသံမျိုးလည်း ကြားခဲ့ရသေး တယ်

လက်နက်ချပြီးဝင်၊ အချို့မြေအောက် လက်နက်ကိုင်အနေနဲ့ ထားချင်ထားဖို့တဲ့

လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဆင်နွှဲနေတာကိုပင် လက်ဝဲတရားသေဝါဒလို့ ယူဆကြတယ်၊ ကျွန်တော်တို့စစ်ရေးကိုလည်း အထင်မကြီးဘူး၊ နိုင်ငံခြားဌာန

တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်ရေး တာဝန်ခံရဲဘော်မားလော့စ်ဆိုသူက မင်းတို့ စစ်တိုက်နေတာ အမြောက်ရှိလို့လားတဲ့

အမြောက်ရှိမှ စစ်တိုက်လို့ဖြစ်နိုင်မယ်လို့ ယူဆတဲ့လူဖြစ်တယ်

(ဗိုလ်ဇေယျ၏ အစီရင်ခံစာ စာမျက်နှာ ၃၁ မှ)။

ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့ ဘူလ်ဂေးရီးယား သွားစဉ်ကပဲ ဘူလ်ဂေးရီးယားပါတီ နိုင်ငံခြားရေး ဆက်သွယ်ရေးဌာနကလည်း ဒီအထက်ပါ လုပ်ငန်းအတိုင်း

လက်နက်ချပြီး မြေပေါ် မြေအောက်လုပ်ရေးကို ဆွေးနွေးလိုက်တာရှိ တယ်၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အမြင်၊ ပါတီ နဲ့ပတ်သက်တဲ့အမြင်လည်း တစ်ထပ်တည်းပဲ

ဖြစ်တာကိုတွေ့ရတယ်

ပညာရှိချင်း အမြင်တူတာလား သို့မဟုတ် အခြားအကြောင်းရှိသလားတော့ မသိရ

(ဗိုလ်ဇေယျ၏ အစီရင်ခံစာ စာမျက်နှာ ၃၃ မှ)။

မာ့ခ်စ်ဝါဒကို ပြင်ဆင်ဖို့ကြိုးစားတဲ့ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေးသမားများဟာ အဖြစ်မှန်ကိုမသိရုံ မက အဖြစ်မှန်ကိုလည်းကြောက်တယ်၊ ဒီတော့

ဝိဇ္ဇာနည်းကျတရားတွေ၊ ပကတိဘာဝတရား တွေကို ဆန့်ကျင်ပြီး စိတ်ဆန္ဒအရ လုပ်သမျှ လုပ်ရင်းမှား၊ မှားရင်းလုပ်နဲ့ နောက်ဆုံး ကျဆုံးမှုနဲ့ နိဂုံးချုပ်ရမှာ

ဖြစ်တယ်၊ ယနေ့ လက်တွေ့ အဖြစ်အပျက်တွေကလည်း သက်သေပြလာနေပြီ

(ဗိုလ်ဇေယျ၏ အစီရင်ခံစာ စာမျက်နှာ ၃၇ မှ)

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်ပကွန်မြူနစ် ပါတီများနှင့်အဆက်အသွယ်ရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် တစ်ဖက်နိုင်ငံရောက်ပါတီဝင်များသည် ပြည်ပ

ကွန်မြူနစ်များနှင့် ထိတွေ့ခွင့်ရခဲ့သည်။ တစ်ဖက်နိုင်ငံ ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဆိုဗီယက်ကွန်မြူနစ်ပါတီအား ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒကို ကျင့်သုံးသည်ဟု စွပ်စွဲရာ

မှ ဆက်ဆံရေးပျက်ပြားလာခဲ့သည်။ တစ်ဖက်နိုင်ငံ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဦးဆောင်မှုကို အပြည့်အဝခံယူနေ သော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည်လည်း ဆိုဗီယက် နှင့်

အရှေ့ဥရောပမှ ကွန်မြူနစ်များကို ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေးသမားများဟု စွပ်စွဲလာသည်။ စင်စစ် ဗိုလ်ဇေယျ၏အစီရင်ခံစာသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီအနေနှင့်

ဆိုဗီယက်အုပ်စုကွန်မြူနစ်များကို ပစ်ပယ်၍ ပြည်ပမှ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏လမ်းညွှန်မှုကို သာ အပြည့်အဝခံယူနိုင်ရေးအတွက် တိုက်တွန်းထား ခြင်းသာဖြစ်သည်။

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် လက်နှိပ်စက် စာမျက်နှာဖြင့် ၈၂ မျက်နှာရှိသော ဥက္ကဋ္ဌ၏နိုင်ငံရေး အစီရင်ခံစာကို အတည်ပြုခဲ့ကြသည်။ ယင်းနိုင်ငံရေး

အစီရင်ခံစာတွင် အပိုင်းကြီးငါးပိုင်းခွဲခြား၍ ဖော်ပြထား သည်။

ပထမပိုင်းတွင် ဗမာပြည်တော်လှန်ရေး၏ အရေး ကြီးသော ထူးခြားချက်များဖြစ်၏။ ဒုတိယပိုင်းတွင် နိုင်ငံတကာအခြေအနေဖြစ်သည်။ တတိယပိုင်းတွင်

အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီပြဿနာဖြစ်၏။ စတုတ္ထပိုင်းတွင် တော်လှန်ရေးတိုက်ပွဲများဖြစ်၏။ ပဉ္စမပိုင်းတွင်မူ ပါတီ ၏ အခန်းပင်ဖြစ်လေသည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီဥက္ကြ၏ နိုင်ငံရေး အစီရင်ခံစာမှ ကောက်နုတ်ချက်များမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်။

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှာ ဗမာပြည်ဟာ အင်္ဂလိပ် ကိုလိုနီဘဝက လွတ်မြောက်လာတယ်၊ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့တယ်၊ ဒါပေမဲ့

ဗမာပြည်ရဲ့စီးပွားရေး အချက်အချာတွေကို အင်္ဂလိပ် နယ်ချဲ့သမားက လွှမ်းမိုးထားဆဲပင် ဖြစ်တယ်၊ အမေရိကန် နယ်ချဲ့သမားဟာ စစ်ရေးအရ ခြိမ်းခြောက် တာ၊

အထောက်အပံ့ချေးငွေဆိုတာတွေနဲ့ ချော့မြှူတာ၊ အဲဒီလိုနည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ တိုးလို့ တိုးလို့ ဝင်ရောက်လာနေတယ်၊ ဗမာပြည်မှာပဒေသရာဇ်စနစ်

အကြွင်းအကျန်တွေဟာလည်း တည်ရှိဆဲဖြစ်တယ်၊ ဗမာပြည်ရဲ့လူ့အဖွဲ့ အစည်းဟာ ပဒေသရာဇ် တစ်ပိုင်း- ကိုလိုနီ တစ်ပိုင်း လက္ခဏာဆောင်တယ်

ဒါ့ကြောင့် ဗမာပြည်သူတွေရဲ့ တော်လှန်ရေး ဟာ လက်ရှိအဆင့်မှာ နယ်ချဲ့ပဒေသရာဇ် ဆန့်ကျင်တဲ့ တော်လှန်ရေး၊ တစ်နည်းအားဖြင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ

တော်လှန်ရေးဖြစ်မြဲ ဖြစ်နေသေးတယ်၊ နယ်ချဲ့ပဒေသရာဇ် ဆန့်ကျင်တဲ့ တော်လှန်ရေးပြီးဆုံးမှသာ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို တက်လှမ်းနိုင်မှာဖြစ် တယ်

(ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ၏ နိုင်ငံရေးအစီရင် ခံစာမူရင်း၊ စာမျက်နှာ ၁)

ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရကို အကဲဖြတ်ရာမှာ သူ့ရဲ့ အနေအထားပြောင်းလဲမှု၊ သူ့ရဲ့လက်ငင်း ပေါ်လစီနဲ့ ရှေးရှုမှုကိုအခြေခံပြီး အကဲဖြတ် ဖို့ဖြစ်တယ်၊

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ မလုပ်ခင် ကာလ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲလုပ်နေတဲ့ ကာလနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကိုဖျက်ပြီး စစ်တိုက်နေတဲ့ကာလရယ်လို့

မတူခြားနားတဲ့ ကာလ၊ မတူခြားနားတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့ သူကျင့်သုံးတဲ့ မတူခြားနားတဲ့ ပေါ်လစီတွေ အရ ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရကို အကဲဖြတ်ရမယ်

ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီများကို အားလုံးခြုံပြီး စိစစ်ရမယ်ဆိုရင် ဗိုလ်နေဝင်း အစိုးရဟာ ဓနရှင်အာဏာရှင်အစိုးရသာ ဖြစ်တယ်

ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရဟာ ပါတီနဲ့ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေလုပ်ခဲ့တယ်၊ ဒီအချိန်အခါက ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရဟာ အမျိုးသားဓနရှင်ကို တစ်စုံတစ်ရာ

ကိုယ်စားပြုတယ်လို့ သတ်မှတ် နိုင်တယ်

ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရဟာ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ဖျက်ပြီးတဲ့နောက် ကွန်မြူနစ် ဆန့်ကျင်ရေး၊ ပြည်သူ့ဆန့်ကျင်ရေး၊ ပြည်တွင်းစစ်ကို တိုက်နေတယ်၊

အခုအချိန်မှာ အမျိုးသားဓနရှင်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်လို့ မသတ်မှတ်နိုင်တော့ဘူး

ဒီနေရာမှာ ပြည်တွင်းစစ်ကို ဆန့်ကျင်တာ ဟာ အမျိုးသားဓနရှင်ရဲ့အဓိက အမှတ် လက္ခဏာလို့ သဘောထားတယ်၊ ဘာကြောင့် ဆိုတော့

ပြည်တွင်းစစ်တိုက်တာဟာ အမျိုးသားစည်းလုံးမှုကို ပြိုကွဲစေတယ်၊ ပြည်သူ့ဆန့်ကျင်ရေး၊ အမျိုးသားဆန့်ကျင်ရေး လက္ခဏာဆောင်တယ်၊ ပြည်တွင်းစစ်

ဆန့်ကျင်ခြင်းဟာ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး၊ အမျိုးသားရေးလက္ခဏာဆောင်တယ်

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြီး တဲ့နောက် ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရရဲ့ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ပေါ်လစီကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရင် ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရဟာ

လက်ယာဘက်ကို ယိမ်းလာနေတယ်

လက်ရှိအခြေအနေအရ ပြည်တွင်းပြည်ပ ပေါ်လစီများမှာ (နယ်ချဲ့စနစ်ပေါ် မှီခိုတဲ့ အလားအလာဟာ ပိုများတယ်)

ဒီနေရာမှာ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုတရားကို အခိုင်အမာစွဲကိုင်နိုင်ရန်လိုတယ်၊ ပစ္စည်းမဲ့ လူတန်းစားဟာ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုကို ကြည့် ရာမှာ

ဖြစ်နိုင်စရာနှစ်ခုရှိတယ်လို့ မြင်တယ်၊ အကောင်းဆုံးကိုမျှော်မှန်း၊ အဆိုးဆုံးအတွက် ပြင်ဆင်ရမယ်၊ အဆိုးဆုံးအတွက် ပြင်ဆင်ရေး အပေါ်မှာ အဓိကအာရုံပြုရမယ်၊

အဆိုးဆုံး အတွက် ပြင်ဆင်တာဟာ အကောင်းဆုံးဖြစ် ရေးအတွက် အကျိုးပြုတယ်

ဒီအခြေအနေတွေအရ ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရ ဟာ လက်ယာဘက်ယိမ်းနေတဲ့ ဓနရှင်အစိုးရ လို့ သတ်မှတ်သင့်တယ်

(ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၏ အစီရင်ခံစာ စာမျက်နှာ ၃၅၊ ၃၆၊ ၃၇)။

ဘယ်သူဟာ အဓိကရန်သူလဲ၊ ဘယ်သူ့ကို အဓိက ဦးတည်တိုက်ခိုက်ရမလဲ၊ ဒါရွေးချယ် ဖို့ဟာ အင်မတန်အရေးကြီးပါတယ်

ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်နေသမျှကာလပတ်လုံး ပြည်တွင်းစစ်ကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့ အာဏာ လက်ရှိအုပ်စုကိုပဲ စစ်ရေးအရ၊ နိုင်ငံရေးအရ

အဓိကဦးတည်တိုက်ခိုက်ရမယ်

လက်ရှိအခြေအနေမှာ အာဏာလက်ရှိ ဗိုလ်နေဝင်းအစုဟာ ပြည်တွင်းစစ်ကို တိုက်နေ တယ်၊ သူ့ကိုပဲ စစ်ရေးအရရော နိုင်ငံရေး အရပါ

အဓိကဦးတည်တိုက်ခိုက်ရမယ်

(ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၏ အစီရင်ခံစာ စာမျက်နှာ ၄၅ မှ)။

ပြည်သူတို့ရဲ့ရေရှည်လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ

ပြည်သူတွေရဲ့အုံကြွမှု

ရန်သူတွေရဲ့ မဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ ပဋိပက္ခ ပေါင်းစုံနဲ့ အထွေထွေကပ်ဆိုက်မှု

အခွင့်သာတဲ့ နိုင်ငံတကာအခြေအနေတွေ ကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ဧကန်မုချအောင်ပွဲခံ နိုင်ရမယ်

ကျွန်တော်တို့ပါတီဟာ ဗမာပြည်မှာ အာဏာ သိမ်းနိုင်တဲ့ပါတီ၊ အောင်ပွဲခံနိုင်တဲ့ပါတီ၊ အောင်ပွဲခံမယ့် ပါတီဖြစ်တယ်

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ချီတက်ရမယ့် လမ်းကြောင်းကတော့ ဖြောင့်ဖြူးတာမဟုတ် ဘူး၊ အကောက်အကွေ့အတက်အဆင်းတွေ များလှတယ်၊ မရေမတွက်နိုင်တဲ့

အခက်အခဲ တွေလည်း ရင်ဆိုင်ရဦးမှာဖြစ်တယ်

ကျွန်တော်တို့ဟာ ပါတီ၊ တပ်မတော်၊ တပ်ပေါင်းစုဆိုတဲ့ ပြဒါးရှင်လုံး သုံးလုံးကို မလွတ်တမ်းဆုပ်ကိုင်ထားပြီး ပြည်သူလူထု ကို အစဉ်ထာဝရ အားကိုးရင်း

ဘယ်ပြဿနာ ကိုမဆို ဖြေရှင်းနိုင်တယ်၊ ဘယ်အခက်အခဲ မဆို ကျော်နင်းနိုင်တယ်၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ အယူဝါဒရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး၊ စည်းရုံးရေး အရ

အဘက်ဘက်က အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ရမယ်၊ ကျွန်တော်တို့ပါတီ၊ တပ်မတော်၊ တပ်ပေါင်းစုကို အားကြီးသည်ထက် ကြီးအောင်လုပ်ရမယ်

ဒီလိုပြင်ဆင်ထားရင် ဘယ်အခြေအနေမဆို ကျွန်တော်တို့ဟာ ရဲရဲတင်းတင်း ရင်ဆိုင်နိုင် တယ်

ဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ ဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေးကို အောင်မြင်ပြီးဆုံးစေကာ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို တက်လှမ်းပြီး နောက်ဆုံး အောင်ပွဲကို

ဧကန်မုချခံယူမှာဖြစ်တယ်

(ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၏ အစီရင်ခံစာ နိဂုံးမှ)

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟို ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ နည်းပရိယာယ်ဆိုင်ရာ လမ်းညွှန် ချက်များကိုလည်း

ဖော်ပြခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်သူတို့ သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေးကို လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲအသွင်နှင့် ဆင်နွှဲနေခြင်းဖြစ်ပြီး အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေး၊

ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီရေးနှင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအလံများကို စွဲကိုင်ထားရမည် ဟု လမ်းညွှန်သည်။ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲသည် အဓိကဖြစ်ပြီး အခွင့်သာပါက

စစ်ရပ်စဲရေး၊ ငြိမ်းချမ်း ရေးတို့ကို လုပ်သွားရမည်ဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးရသည် ဖြစ်စေ၊ မရသည်ဖြစ်စေ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဖြင့် အာဏာသိမ်းရေးကိုသာ

အခြေခံရည်မှန်းရမည်ဟု ဆိုသည်။ ယင်းသို့လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို ဆင်နွှဲရာတွင် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးသဏ္ဌာန်ကို ပစ်ပယ်သော သွေဖည်ရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေး

ကိုသာ အစွမ်းကုန်ကြိုးစား သဖြင့် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို သေးသိမ်စေသော သွေဖည်ရေးဟူသော သွေဖည်ရေးနှစ်ရပ်ကိုလည်း သတိပြုမည်ဟုဆိုသည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်မှစတင် ကျင်းပသော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးသည် အောက်တိုဘာလ ၁၃

ရက်တွင် ပြီးဆုံးသွားသည်။ အစည်းအဝေးတွင် ဂိုရှယ်က ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်နေသည့်ကြားမှပင် ပြည်ပမှ ချမှတ်ပေးသည့် လမ်းစဉ်ကို လုံးဝလက်ခံခဲ့ ကြသည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးက ချမှတ်လိုက်သော အခြေအနေ၊ နိုင်ငံ ရေးပေါ်လစီနှင့်ပတ်သက်သည့်တိုင်းပြည်သို့ ထုတ်ပြန်

ကြေညာချက်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ယင်း ကြေညာချက်မှာ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲကို အဓိကဆင်နွှဲ ပြီး ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရန်ဟူသော

လမ်းစဉ်ပင်ဖြစ်သည်။ စင်စစ် ဗဟိုကော်မတီ အစည်း အဝေးသည် ပြည်ပမှချမှတ်ပေးသော ၆၄ လမ်းစဉ်ကို အကြွင်းမဲ့လက်ခံလိုက်သော အစည်းအဝေးပင်ဖြစ်ပြီး

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ပြည်ပအားကိုးမှုမှာလည်း ပိုမို၍ ပီပြင်လာရတော့သည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပါတီဝင်တစ်ဦးစီ၏ ပြဿနာနှင့်ပတ်သက်၍ ရဲဘော်ချစ်ကောင်းအား ပါတီဝင်

အဖြစ်မှ ထုတ်ပယ်ပစ်ခြင်း၊ ရဲဘော်အုန်းမောင် ကိုလည်း ရဲဘော်ချစ်ကောင်းအပေါ် သဘောထားသည့် အတိုင်း သဘောထားခြင်း၊ ရဲဘော်အောင်နိုင် (ခေါ်)

ရာဂျန်ကိစ္စကိုစုံစမ်း၍ ထုတ်ပစ်ရန် ပေါ်လစ်ဗျူရိုသို့ လွှဲအပ်ခြင်း စသည်တို့ကို ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဗဟို ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးစီ၏ပြဿနာကို ဆုံးဖြတ် ပြီးနောက်

ဗဟိုကော်မတီတာဝန်ခွဲဝေရေးကိုလည်း အောက်ပါအတိုင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

ဗဟိုကော်မတီတာဝန်ခွဲဝေရေး

(က) ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ တိုးချဲ့ခြင်းမပြုလုပ်ဘဲ အရေးယူအပြစ်ပေး လိုက်သည့် ရဲဘော်သန်းမြိုင် မှအပ မူလ အတိုင်းထားရန်။

ဥက္ကဋ္ဌ နှင့် အတွင်းရေးမှူး ကို ယခင်အတိုင်းထားရန်။

(ခ) ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် သခင်ဇင်ကို နောက်ထပ်တင်မြှောက်ရန်။

(ဂ) ပါတီဌာနချုပ်၌ ဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်း၊ အတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်ဌေးနှင့် ရဲဘော် ဘတင်တို့ပင် ဗဟိုဌာနချုပ်၏ ပေါ်လစ် ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် တာဝန်ယူရန်။

သခင်ဇင်အား မဒညတ(ဗဟို)တွင် သွားရောက်တာဝန်ယူစေရန်။

သခင်ချစ်အား ရခိုင်တိုင်းနှင့် အနောက်မြောက်တိုင်းတို့တွင် အထူး တာဝန်များ (၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ တွင်

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကျင်းပ နိုင်ရန်အတွက် ပြင်ဆင်ရန်) ထမ်းဆောင် စေရန်။ (ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက် အမှတ် ၂၈ မှ)

ပြည်ပမှပြန်လာသော ဗဟို ကော်မတီ (သုံး) ဦး (ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပု၊ ဗိုလ်ဇေယျ)တို့အား ပါတီ ဗဟို ဌာနချုပ်တွင်

တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများ နှင့် အတွေးအခေါ်လှုပ်ရှားမှု စသည်တို့ အတွက် စုပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ပါတီဗဟိုဌာနချုပ်တွင် တာဝန်ယူစေရန်

ဤကိစ္စကို စီမံကိန်းနှင့်ဆောင်ရွက် ပြီး၊ ပြီးဆုံးက ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့မှ သင့်လျော် သောနေရာများကို တာဝန်ချထားရန်

(ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက် အမှတ် ၂၉ မှ)

ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တို့နှင့် ပတ်သက်သော နေရာချထားမှုနှင့် တာဝန် များကိုလည်း ဆုံးဖြတ်သည်။

(၁) ဗိုလ်မျိုးမြင့် မြစ်ဖျားဒေသတိုင်း

(၂) ရဲဘော်တုတ် မြစ်ဖျားဒေသတိုင်း

(၃) ရဲဘော်ထွန်းမောင် အနောက်မြောက်တိုင်း

(၄) ရဲဘော်ကျော်မြ ရခိုင်ပြည်နယ်

(၅) ရဲဘော်မြ ပဲခူးရိုးမ

(၆) ရဲဘော်စိုးသန်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း

(၇) ရဲဘော်ထွန်းစိန် တနင်္သာရီတိုင်း

(၈) ရဲဘော်သခင်ဖေတင့် အနားပေးရန်

(၉) ရဲဘော်သခင်တင်ထွန်း ရှမ်းပြည်၊

အထက်ဗမာပြည်၊ အလယ်ပိုင်းဗမာပြည်

(၁ဝ) ဗိုလ်ရန်အောင်အား ၎င်းကျန်းမာရေး အခြေအနေကို အထူးအလေးထား ကုသ စီစဉ်ပေးရန်အတွက် ခွင့်ပေးခြင်းများမှ အပ အခြားအလွှဲအပြောင်းများ

မလုပ်ရန် ဆုံးဖြတ်သည်။

(ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ် ချက်အမှတ် ၃၁ မှ)

ပြည်ပပြန်များနှင့် ပတ်သက်၍လည်း အောက်ပါအတိုင်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်-

ဤကိစ္စကို ပါတီဗဟိုဌာနချုပ်မှ တာဝန်ယူ ခန့်ခွဲရန်ဖြစ်သော်လည်း ဗဟို ကော်မတီများနှင့်ညိ§နှိုင်းလျာထားသည်။ ၎င်းကို ရဲဘော်များနှင့်

ထပ်မံညှိနှိုင်းပြီး ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့က အတည်ပြုရန်ဖြစ် သည်။

ထိုရဲဘော်များကို ပါတီတည်ဆောက် ရေး၊ အယူဝါဒအတွေးအခေါ်တည်ဆောက် ရေးတို့တွင် အဓိကအသုံးချသွားရန်ဖြစ် သည်။

(ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက် အမှတ် ၃၂ မှ)

ထို့အပြင် ဗဟိုစစ်ကော်မတီကိုလည်း အောက်ပါ အတိုင်းဖွဲ့စည်းလိုက်သည်-

(၁) ဗဟိုစစ်ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်း

(၂) ဗဟိုစစ်ကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး သခင်ချစ်

(၃) ဗဟိုစစ်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၄) ဗဟိုစစ်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ရဲဘော်ဗိုလ်ဇေယျ

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် ဗဟိုစစ်ကော်မတီဝင်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသော ရဲဘော်ဌေးကိုမူ ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခြင်းမရှိတော့ပေ။

သခင်ချစ်အား ရခိုင်တိုင်းနှင့်အနောက်မြောက်တိုင်း တို့တွင် အထူးတာဝန်များထမ်းဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက် ကိုလည်း ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင်

သခင် သန်းထွန်းနှင့် ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့၏တင်ပြချက်အရ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့က ပြင်ဆင်ပေးလိုက်ရသည်။ သခင် ချစ်သည် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲနှင့်

ရန်သူ့နယ်မြေ၊ မြေအောက်လှုပ်ရှားမှုအတွေ့အကြုံများသဖြင့် ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်တွင်သာ တာဝန်ထမ်းဆောင်သင့်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ သခင်ချစ်၏အစား

ဗိုလ်ဇေယျက ရခိုင်တိုင်းနှင့် အနောက်မြောက်တိုင်းသို့ တာဝန်ယူခဲ့ သည်။ ဗိုလ်ဇေယျသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၈ ရက်တွင် ပြည်ခရိုင်သို့ ခရီး

ထွက်သွားသည်။ ပြည်ခရိုင်မှတစ်ဆင့် သရက်ခရိုင်သို့ဆက်သွားသည်။

ဗိုလ်ဇေယျသည် သရက်ခရိုင်ကော်မတီများဖြစ် သော ဗိုလ်နေဝင်း၊ ဆလိုင်းစံအောင်(ချင်းဦးစီး)၊ ရဲဘော် မြင့်နိုင်နှင့် အခြားအဆင့်မြင့် ကေဒါများကို စုစည်း ပြီး

၆၄ လမ်းစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဗဟိုဌာနချုပ် ဗဟိုအလုပ်အဖွဲ့ကိုလည်း ရဲဘော်အောင်ကြီး ခေါင်းဆောင်၍ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ဗဟိုအလုပ်အဖွဲ့တွင် (၁) ပြည်ပပြန် ရဲဘော် အောင်သိန်း(ခ)အောင်ငြိမ်း၊ (၂) ပြည်ပပြန် ဗိုလ်ဘညွန့်၊ (၃) မောင်သက်(ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသား တပ်ဦး

ခေါင်းဆောင်)တို့ပါဝင်သည်။

ဗဟိုအလုပ်အဖွဲ့ သည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းတွင် ပြည်ခရိုင် စုစည်းရေးနှင့် တိုးချဲ့ရေးစီမံကိန်းကို အကောင်အထည် ဖော်ရန် ပြည်ခရိုင်သို့

သွားကြသည်။ ထို့နောက် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို အကျယ်တဝင့်ရှင်းပြကြသည်။

သခင်ချစ် ခေါင်းဆောင်သောဗဟိုအလုပ်အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့သည်လည်း သာယာဝတီခရိုင်အားတည်ဆောက် ရန် ခရီးထွက်ခွာခဲ့သည်။ ယင်းအဖွဲ့တွင် ပြည်ပပြန်

ရဲဘော်မျိုးတင့်၊ ပြည်ပပြန်ရဲဘော်စိုးဝင်း(ခ) ဌေးအောင်၊ ရဲဘော်ဘခက်နှင့် ရဲဘော်စိုးဝင်း(ခ) ထွန်းကျော် (လူထုဦးလှ၊ ဒေါ်အမာသား)တို့ပါဝင်သည်။ အလုပ်

အဖွဲ့များသည် ပဏာမဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုအတွက် ပြင်ဆင်ပြီး ၆၄ လမ်းစဉ်ကျောရိုးများကို စုစည်း ရွေးချယ်နေကြသည်။ ရဲဘော်မြနှင့် ရဲဘော်စိုးသန်း

တို့မှာမူ မိမိတို့တိုင်းများတွင် ၆၄ လမ်းစဉ်ကိုရှင်းပြကြ သော်လည်း ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုနှင့် ကျောရိုးများ ရွေးချယ်ခြင်းကိုမူ မဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပေ။

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အရေးပါသော ခေါင်းဆောင်မှုနေရာများကို ပြည်ပပြန်များဖြင့် အစားထိုးရန်

လျှို့ဝှက်စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းသည် ပဲခူးရိုးမတောင်ခြေ အနောက် ဘက်

ဘော်ဘင်ချောင်းဖျားရှိ ရေနောက်ရန်ချောင်း၊ ကရင်ရွာ၏ အရှေ့မြောက်ဘက် လေးမိုင်ကျော်အကွာ တွင် အခြေစိုက်ထားသည်။ ယင်းနေရာတွင် ပြည်ပပြန်

များသာ တက်ရောက်ခွင့်ရှိသည့် အထူးလျှို့ဝှက်အစည်း အဝေးကို ကျင်းပခဲ့သည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပု နှင့် ဗိုလ်ဇေယျတို့က ဦးဆောင်ဆွေးနွေးပြီး

သခင် သန်းထွန်းက ပါတီဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တက်ရောက်သည်။ ပြည်ပပြန်များသည် ၆၄ လမ်းစဉ် အကောင်အထည် ဖော်ရေးကို အသေးစိတ်ဆွေးနွေးပြီး

အောက်ပါဆုံးဖြတ် ချက်များကို ချမှတ်ခဲ့ကြသည်။

(၁) ပါတီကို အတွေးအခေါ်အရ၊ နိုင်ငံရေး အရ၊ စည်းရုံးရေးအရ၊ ဘက်သုံးဘက်က တည်ဆောက်၍ ပါတီအား အဘက်ဘက်မှ ပုံသစ်လောင်းရေးအတွက်

ဗဟိုမာ့ခ်စ် လီနင်ဝါဒကျောင်းကိုဖွင့်ရမည်။ ထိုဗဟို ကျောင်း၌ ကျောင်းအုပ်အဖြစ် ပေါ်လစ် ဗျူရိုအဖွဲ့မှ တစ်ဦးဦးကို လျာထားရန်ဖြစ် သည်။ သို့သော်လည်း

ကျောင်း၏ သင်ရိုး ညွှန်းတမ်းများကို တကယ်တမ်း အာမခံ၍ တာဝန်ခံကြရမည့်သူများမှာ ရဲဘော် အောင်ကြီးနှင့်ရဲဘော်မျိုးတင့်တို့ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်

ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ရဲဘော် မျိုးတင့်တို့အနေနှင့် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ ကျောင်း၏တာဝန်ခံများအဖြစ်ထမ်းဆောင် ကြရမည်။

(၂) ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း၌ ပြည်ပပြန် များမှ ပထမအမျိုးအစားများကို ကျောင်း ဆရာအဖွဲ့အဖြစ် ဖွဲ့စည်းပေးရမည်။ သင်ကြားရမည့်

ဘာသာရပ်များကိုလည်း တစ်ဦးစီအား သတ်မှတ်ပေးထားရမည်။ ကျောင်းဆရာအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများနှင့် သင်ကြားရမည့် ဘာသာရပ်များမှာ-

(က) ရဲဘော်မျိုးတင့် အဘိဓမ္မာဘာသာ ရပ်

(ခ) ရဲဘော်ရှိန် ဘောဂဗေဒဘာသာရပ်

(ဂ) ရဲဘော်စိုးဝင်း ပါတီတည်ဆောက် ရေးဘာသာရပ်

(ဃ) ဗိုလ်စံဖေ စစ်ရေးဘာသာရပ်

(င) ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း စစ်ရေးဘာသာရပ်

(၃) ဗိုလ်ဇေယျနှင့်အဖွဲ့သည် အနောက်မြောက် တိုင်း (သရက်ခရိုင်အနောက်ခြမ်း၊ မင်းဘူး ခရိုင်၊ ပခုက္ကူခရိုင်)နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ သွားရမည်။ ထိုအဖွဲ့၏

လုပ်ငန်းတာဝန်မှာ ၆၄ လမ်းစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရေး နှင့် ဗဟိုဌာနချုပ်၏ ယာယီသေနင်္ဂဗျူဟာ အခြေခံစခန်းတည်ဆောက်ရန်ဖြစ်သည်။

အဖွဲ့ဝင်များမှာ-

(က) ဗိုလ်ဇေယျ(အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်)

(ခ) ဗိုလ်ဘဖြူ

(ဂ) ဦးသက်တင်

(၄) ဗဟိုဌာနချုပ်အခြေခံသည့် ပဲခူးရိုးမတိုင်း ကို အထူးအာရုံစိုက်ရမည်။ လောလော ဆယ်တွင် ပဲခူးရိုးမတိုင်းကော်မတီအား ရှေ့ဆောင်ရန်အတွက်

ရဲဘော်ညိုကို ပဲခူး ရိုးမတိုင်းကော်မတီတွင် ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်း ရမည်။ ထို့အပြင် ပဲခူးရိုးမတိုင်းအတွင်းမှ ခရိုင်များသို့လည်း လိုအပ်သလို လှည့်လည်

လှုပ်ရှားရှေ့ဆောင်သွားနိုင်ရန်အတွက် 'ဗဟိုအလုပ်အဖွဲ့'ကိုလည်း အမြဲတမ်း ဖွဲ့စည်းထားရမည်။

ဗဟိုအလုပ်အဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများမှာ-

(က) ရဲဘော်အောင်ငြိမ်း(ခေါ်) အောင်သိန်း

(ခ) ဗိုလ်ဘညွန့်

(ဂ) မမျိုးသန့်(ခေါ်)မစိန်ဝင်း

(ဃ) ဗိုလ်တင်ရှိန်

(၅) ရှမ်းပြည်နယ်သည် ပါတီ၏ ရေရှည်အခြေခံ စခန်းအတွက် အလွန်အရေးကြီးသော လူမျိုးစုဒေသဖြစ်သည်။ ထိုဒေသကို အခြေခံစခန်းတည်ဆောက်ရေး၏

သေနင်္ဂဗျူဟာ အမြင်အရ အထူးအာရုံစိုက်ရမည်။ အထူးသဖြင့် ပါတီ၏ ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်ဖြစ် သော အထူးဆက်သွယ်ရေးဌာနကို ဖွင့်လှစ် ထားရမည်။

ထို့ကြောင့် ရှမ်းပြည်၌ 'ဗဟို ဌာနခွဲ' ကို ဖွဲ့စည်းထားရမည်။

ရှမ်းပြည်အဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများမှာ-

(က) ဗိုလ်တိုက်အောင်(ခေါ်)တင်အေး

(ခ) မောင်ကို (ခေါ်) မောင်ခင်

ဤအဖွဲ့၏အဓိက တာဝန်မှာ ပါတီ၏ ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်သော အထူးဆက်သွယ် ရေးတာဝန်များကို ယူရမည်။

(၆) မြစ်ဖျားဒေသတိုင်းမှာလည်း ပါတီ၏ သေနင်္ဂဗျူဟာအခြေခံစခန်းဖြစ်သည်။ ကချင်ပြည်နယ်၏အလွန်ထူးခြားသော အရေးကြီးမှုကို အထူးလေးနက်ရမည်။

ထို ဒေသသည် ချင်းတောင်တန်းနှင့်လည်း တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်း ဖြစ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် လူမျိုးစုများကို တိုးချဲ့စည်းရုံး ရေးနှင့် အခြေခံရေးအတွက်

အချက်အချာ ဗဟိုချက်မဖြစ်သည်။

မြစ်ဖျားဒေသတိုင်းအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သူများ မှာ-

(က) ရဲဘော်ဖေသောင်း(ခေါ်) တင်မြင့်

(ခ) ရဲဘော်မင်းအောင်

(၇) မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းအတွက်မူ လောလော ဆယ်၌ မတင်ဝေ(ခေါ်) မစိန်လှ(ခေါ်) မခင်ဆွေ တစ်ဦးတည်းသာ တာဝန်ယူရ မည်။ နောက်မှ လိုအပ်သလို ဗဟို

အလုပ် အဖွဲ့ကို လွှတ်ပေးမည်။

(၈) အလယ်ပိုင်းဗမာပြည်နှင့် အထက်ဗမာပြည် သည် အခြေခံမှစ၍ တည်ဆောက်ရမည် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အဘက်ဘက်တွင် အထူး ဂရုစိုက်၍

တာဝန်ယူရှေ့ဆောင် သွားကြရမည်။ အလယ်ပိုင်း ဗမာပြည်အဖွဲ့ တွင် ပါဝင်သူများမှာ-

(က) ရဲဘော်အောင်ခင်(ခေါ်) ထွန်းမင်း

(ခ) ရဲဘော်ဇော်လေး(ခေါ်) မောင်ညွန့်

(၉) ဗဟိုဌာနချုပ်တွင်-

(က) ရဲဘော်ဉာဏ်ကျော်

အထူးထိပ်တန်းလျှို့ဝှက် ဆက်သွယ် ရေးကို တာဝန်ယူရမည်။

(ခ) ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ခေါ်) ဖေငြိမ်း

ရဲဘော်ထွန်းရှိန်သည် ဗဟိုဌာနချုပ် ၏ ဆေးတာဝန်ခံအဖြစ် တာဝန်ယူ ရမည်။ ထို့ပြင် ဗမာတစ်ပြည်လုံး အတွက် ဆေးစည်းရုံးရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်း၍

တာဝန်ခံအဖြစ် ဆောင်ရွက်သွားရမည်။

(ဂ) ရဲဘော်သန်းဝင်း ဗဟိုဌာနချုပ် ရန်သူ့ဒေသမြေအောက်စည်းရုံးရေး လုပ်ငန်းများကို ရှေ့ဆောင်ရမည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် ပါတီဗဟို၏ ပညာရေးနှင့်

စည်းရုံးရေးဌာနတို့ တွင် တာဝန်ယူရမည်။

(၁ဝ) ဒေသအသီးသီးတွင် တာဝန်ယူကြသူများ သည်-

(က) ပါတီဗဟိုဌာနချုပ်နှင့် ဆက်သွယ် ရေးစနစ်ကို စနစ်တကျ စီစဉ်ပြီး အမြဲတမ်း ဆက်သွယ်နေရမည်။

(ခ) ဒေသအခြေအနေများကို အမြဲတမ်း အပြည့်အစုံ စီရင်ခံနေရမည်။

(၁၁) ဒေသအသီးသီးတွင် တာဝန်ယူနေကြသူ အားလုံးသည် နှစ်နှစ်ကြာသောအခါတွင် ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ အားလုံးပြန်လည်စုစည်း ရမည်။ တစ်ပြည်လုံး၏

အခြေအနေများ ကို ပြန်လည်စုစည်းရန်အတွက် အလွန် အရေးကြီးသည့် အချိန်ကာလဖြစ်လာလိမ့် မည်။

ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဗဟိုဌာန ချုပ်မှလည်း လိုအပ်သလို အကြောင်းကြား ၍ ညွှန်ကြားသွားမည်။

(၁၂) တနင်္သာရီတိုင်းသို့ ကေဒါပို့ရေးအတွက် လည်း ဗဟိုဌာနချုပ်မှ လိုအပ်သလို စီစဉ် ပေးသွားမည်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များ တက်ရောက် ကြသည့် အထူးလျှို့ဝှက်အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်များ သည် ပြည်ပမှ ချမှတ်ပေးသော ၆၄ လမ်းစဉ်ကို

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီတစ်ရပ်လုံး တိကျစွာ လိုက်နာ နိုင်ရေးအတွက် အသေးစိတ်အစီအစဉ်ဆွဲခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်ပပြန်များသည် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို

အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ရန်အတွက် တစ်ပြည်လုံးရှိ အရေးပါသော နေရာများတွင် ဖြန့်ခွဲ၍နေရာယူလိုက်ကြသည်။ ပြည်ပ လမ်းစဉ်ကို

လေ့ကျင့်သွတ်သွင်းပေးရန်အတွက် ပထမ ပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းကို ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်တွင် သာယာဝတီခရိုင်၊ နတ်တလင်း မြို့နယ်၊

တောင်ညိုဒေသ၊ ဆင်သေရွာ၏ အရှေ့ဘက် နှစ်မိုင်ကွာတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း၏ ကျောင်းအုပ် အဖြစ် ဗဟိုကော်မတီအတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်ဌေးကို တရားဝင်တာဝန်ပေးသည်။ သို့သော် ကျောင်းတာဝန်ခံ မှာ

ပြည်ပပြန်ရဲဘော်မျိုးတင့်ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့ ကျောင်းအုပ်မှာ ရဲဘော်အောင်ကြီးဖြစ်ပြီး ရဲဘော်ဌေး မှာ အမည်ခံသာဖြစ်သည်။ သင်တန်းသားများအဖြစ် ဗဟို၊

တိုင်းနှင့်ခရိုင်ကော်မတီများသာ တက်ရောက်ရန် ဖြစ်သော်လည်း သခင်သန်းထွန်းနှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီး တို့သည် ဗဟို၊ တိုင်းနှင့်ခရိုင်ကော်မတီမဟုတ်သူများကို

လည်း မိမိတို့စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ်ခဲ့ကြသည်။

ပထမပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းသို့ တက်ရောက်ကြသူများမှာ

(၁) ဗိုလ်ရန်အောင် ဗဟိုကော်မတီ

(၂) ဗိုလ်ဘုန်းကျော် ပဲခူးရိုးမတိုင်းစစ်ရေး တာဝန်ခံ

(၃) ရဲဘော်လှကြည် ပဲခူးရိုးမတိုင်းကော်မတီနှင့် ပြည်ခရိုင်ပါတီ အတွင်းရေးမှူး

(၄) ရဲဘော်ဗိုလ်အေး ပြည်ခရိုင် ကော်မတီ

(၅) ဆလိုင်းသာဦး ပြည်ခရိုင် ကော်မတီ

(၆) ရဲဘော်ကျော်ညွန့် သာယာဝတီခရိုင် ပါတီ အတွင်းရေးမှူး

(၇) ရဲဘော်ဗိုလ်စိန်မင်း သာယာဝတီခရိုင် စစ်ရေးတာဝန်ခံ

(၈) ဗိုလ်ရဲလွင် သာယာဝတီခရိုင် ဇီးကုန်းမြို့နယ်

(၉) ရဲဘော်ဘခက် ဗဟိုဌာနချုပ်၊ပါတီကော်မတီ

(၁ဝ) ဗိုလ်တင်မောင် ဗဟိုဌာနချုပ်၊ ပါတီကော်မတီ

(၁၁) ဗိုလ်သန်းနောင် ဗဟိုဌာနချုပ်

(၁၂) ရဲဘော်အေးလွင် ဗဟိုဌာနချုပ်

(၁၃) မရင်ရင်(ခေါ်) မစိန်အေး ဗဟိုဌာနချုပ်

(၁၄) မောင်သက်(ခေါ်) မင်းနွယ် တောခိုကျောင်းသား

(၁၅) စိုးဝင်း(ခေါ်) ထွန်းကျော် တောခိုကျောင်းသား

(၁၆) အောင်ဝင်း(ခေါ်) စိုးနိုင် ရှမ်းကျောင်းသား တို့ဖြစ်သည်။

ပထမပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ပထမပတ်တွင် သင်တန်း ပြီးဆုံးခဲ့သည်။သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များသည်

သင်တန်းသားများအား အနီးကပ်ပင်လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ သည်။ အထူးသဖြင့် တောခိုကျောင်းသားသုံးဦးဖြစ် သည့် မောင်သက်၊ စိုးဝင်းနှင့် အောင်ဝင်းတို့ကို

၆၄ လမ်းစဉ်၏ကျောရိုးများအဖြစ် မြှောက်စားခဲ့ကြသည်။

သို့နှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီတွင် ပြည်ပမှ ချမှတ်ပေးသော ၆၄ လမ်းစဉ်နှင့် ပြည်ပပြန်များသည် တစ်စတစ်စလွှမ်းမိုးလာတော့သည်။ ဂိုရှယ်ကဲ့သို့

အစဉ်အလာရှိသော ခေါင်းဆောင်များက ဆန့်ကျင်ကြ သော်လည်း ပြည်ပပြန်များမှာ အသာစီးရထားကြပြီး ဖြစ်သည်။ ရဲဘော်ဌေးမှာမူ တွေဝေ၍နေသည်။

ပြည်ပ ပြန်များသည် အစဉ်အလာရှိသော ခေါင်းဆောင်အိုများ ကို ပစ်ပယ်ချောင်ထိုး၍ အစဉ်အလာမရှိ အတွေ့အကြုံ နုနယ်သော မိုက်ရူးရဲလူငယ်များကို

မိမိတို့လိုအပ်သလို အသုံးချနိုင်ရေးအတွက် အထူးလေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေး လျက်ရှိနေကြလေသည်။ [15]

ကရင်သောင်းကျန်းသူ တပ်မဟာ(၅) တပ်မင်း ဖြစ်သူ လင်းထင်(ခေါ်)ငန်းနက်သည် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွင် စောဟန်တာသာမွှေး၏ ကေအာရ်စီ

(ခေါ်) ကရင်တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းရန် တပ်မဟာ(၅)တစ်ခုလုံး ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် လက်နက်ချခဲ့ကြောင်း တင်ပြပြီးပေပြီ။ လင်းထင်အား

အစိုးရက ရန်ကုန်ကုန်းမြင့်သာယာတွင် အခြေချပေးပြီး လစဉ်ငွေကျပ် ၅ဝဝ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ လင်းထင်သည် မယ်ဗမာဟောင်း နော်လွီဇာနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။

တပ်မတော် အရှေ့တောင် တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်က ကျိုက်ထိုနယ်မြေရှိ ကေအာရ်စီတပ်များ၏ စားဝတ် နေရေးအတွက် လစဉ်ထောက်ပံ့ကြေးငွေများ ထုတ်ပေး

လျက်ရှိရာ လင်းထင်သည် ယင်းငွေများအနက်မှ ကျပ် ငွေ ၂ဝဝဝဝ(နှစ်သောင်း)ကို ခေါင်းပုံဖြတ် အလွဲသုံးစား ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် လင်းထင်သည် ယင်း၏

လူယုံတပည့်များအား သမဝါယမဆိုင်များကို ဓားပြ တိုက် လုယက်စေခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးရန်ပုံငွေဟု အမည်ခံကာ ကျေးရွာများတွင် ငွေကောက်ခံခြင်း စသည်တို့ကို

ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လင်းထင်၏မရိုးမသားလုပ်ရပ်များကို စစ်ဆေးရန် အတွက် တပ်မတော်မှ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများက သထုံမြို့ရှိ လင်းထင်၏နေအိမ်သို့ သွားရောက်ခေါ်ယူ

ကြရာ လင်းထင်က စတင်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ တာဝန်ရှိသူ များလည်း မလွှဲမရှောင်သာ ပြန်လည်ပစ်ခတ်ကြရ လေရာ လင်းထင်သေဆုံးခဲ့ရသည်။ လင်းထင်သေဆုံး

သောအခါ လင်းထင်လက်ရှိပေါင်းသင်းနေသူ နော်လွီဇာဘင်ဆင်၏ လှုံ့ဆော်စည်းရုံးမှုကြောင့် တပ်မဟာ(၅)တစ်ခုလုံးသည် လေးကေ၊ မြစ်ကြိုးဒေသ များသို့

ပြန်လည်တောခိုကြတော့သည်။ နော်လွီဇာ ဘင်ဆင်က ထွန်းမြင့်ကို တပ်မဟာမှူးအဖြစ်ခန့်အပ် ခဲ့သည်။

အေကာရ်စီနှင့် တပ်မဟာ(၅)တစ်ခုလုံးလက်နက် ချခဲ့သဖြင့် အထူးသဖြင့် သထုံခရိုင်နယ်မြေ (စစ်တောင်း မြစ်နှင့် သံလွင်မြစ်အကြား ကမ်းရိုးတန်းဒေသ)သည်

များစွားငြိမ်းချမ်းသွားခဲ့ရသည်။ လင်းထင် သည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှစ၍ သထုံခရိုင်အတွင်းတွင် လှုပ်ရှားကြီးစိုးခဲ့ သူဖြစ်သည်။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြီး စစ်ရေးဝါဒီ

တစ်ဦး ဖြစ်သော လင်းထင်သည် သထုံခရိုင်အတွင်းတွင် အဖျက်လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရာ၌ နာမည်ကြီးခဲ့ သည်။ စစ်တောင်း၊ မုတ္တမ မီးရထားလမ်းကိုလည်း

မကြာခဏ မိုင်းခွဲခြင်း၊ လုယက်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ လင်းထင်သည် လက်နက်ချရာမှ မရိုးမသား ဖောက်ပြန်သောကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရသည်။

တပ်မဟာ (၅)ပြန်လည် တောခိုသောအခါ သထုံခရိုင်ရှိ ပြည်သူ များမှာ စိတ်မချမ်းမသာဖြစ်ကြရသည်။ သို့သော် မီးရထားလမ်း၊ ကားလမ်းတစ်လျှောက်

အခြေအနေမှာ လင်းထင်ရှိစဉ်ကကဲ့သို့ အခြေအနေဆိုးရွားခြင်းမရှိ တော့ပေ။

ပြည် တွင်း ငြိမ်း ချမ်း ရေး ဆွေး နွေး ပွဲ တွင် ကေအင်န်ယူပါတီမှ ခွဲထွက်လာသော ကေအာရ်စီသည် တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့် သဘောတူညီမှုရရှိကာ

လက်နက်ချအပ်ခဲ့သည်။ မန်းဘဇံခေါင်းဆောင်သည့် ကေအင်န်ယူပါတီမှာမူ ဆက်လက်၍လက်နက်စွဲကိုင် သောင်းကျန်းခဲ့သည်။ ကေအင်န်ယူပါတီသည်

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကိုခံယူပြီး တဖြည်းဖြည်း လက်အောက်ခံနောက်မြီးဆွဲပါတီဘဝ သို့ ရောက်ရှိလာရာ လူမျိုးရေးဝါဒီများသည်

မန်းဘဇံ၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို ဝေဖန်လာခဲ့ကြသည်။

၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်တွင် ကေအင်န်ယူပါတီသည် လူမျိုးစုတော်လှန်ရေး အင်အား စုများ၏ ညီလာခံတစ်ရပ်ကို ဦးဆောင်ကျင်းပခဲ့သည်။

ယင်းညီလာခံသို့ ကေအင်န်ယူပီ၊ ကရင်နီ အမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီနှင့် ရှမ်းပြည်စစ်ကောင်စီတို့ တက် ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းညီလာခံမှ လုပ်ငန်းစဉ်

ရှစ်ချက် ကိုချမှတ်ခဲ့သော်လည်း အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်တွင် ဗိုလ်မြ ဦးဆောင်သော အင်အားစုများသည် ကေအင်န်ယူပီ ၏ ရှေ့ဆောင်မှုအောက်မှ အတိအလင်း ခွဲထွက်လိုက်

တော့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၂ ရက် တွင် ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးကောင်စီ (K.N.L.C) ကို ထီးဖဒိုက (ကြူအိပ်ခ်ျ- ဝ၂၅ဝ၉၈)တွင်

စတင် ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ကေအင်န် အယ်လ်စီ အဖြစ် ခွဲထွက်ရခြင်းကိုလည်း အောက်ပါ အတိုင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ကေအင်န်ယူပါတီ၏ ရှေ့ဆောင်မှုသည် ကရင်တစ်မျိုးသားလုံးနှင့် ကရင်တော်လှန်ရေး အဖြစ် ရှိနေခဲ့ပြီး အခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီစွာ ရှေ့ဆောင်

နိုင်ခြင်းရှိသော်လည်း ဝဲစွန်းယိမ်း နေ၍ ယင်းရှေ့ဆောင်မှုကာလအတွင်း ကျွနု်ပ် တို့သည် ကရင်တစ်မျိုးသားလုံးနှင့် ကရင် တော်လှန်ရေးအဖြစ် ရှိနေသည့်

အခြေအနေ နှင့် ကိုက်ညီစွာ ရှေ့ဆောင်ပေးနိုင်ရန် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ၌ လဲဒီတွင်ပြုလုပ်ခဲ့သော ကေအာရ်စီအရေးပေါ် အစည်းအဝေးတွင် တင်ပြခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ယင်းတင်ပြချက်အပေါ် ဝဲယာစွန်း၏ ရှေ့ဆောင်မှုများကို ရှေ့ဆက်၍ လုံးဝလုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုလုပ်ရန် သဘောတူ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် လမ်းစဉ်နှင့်

ရှေ့ဆောင်မှုကို ကရင်တစ်မျိုးသားလုံးနှင့် ကရင်တော်လှန်ရေး၏ အခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီစွာ ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် အာဏာပိုင် သည့် အမျိုးသားညီလာခံကို

အမြန်ဆုံး ခေါ်ယူကျင်းပရန်ကိုလည်း သဘောတူ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ သဘောတူ ဆုံးဖြတ် ခဲ့သော်လည်း ကေအင်န်ယူပီသည် အလေး မထားဘဲ လျစ်လျူရှုခဲ့

သဖြင့် ခွဲထွက်ရခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ကေအင်န်အယ်လ်စီနှင့် ကေအင်န်ယူပါတီတို့ သည် ပြန်လည်ညီညွတ်ရေး ရရှိရန်အတွက် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၂ ရက်တွင် ခေးပု၌တွေ့ဆုံ၍ ညှိနှိုင်း

ဆွေးနွေးကြသေးသော်လည်း သဘောတူညီမှု မရရှိခဲ့ ကြပေ။ ဗိုလ်မြ ခွဲထွက်ပြီးနောက် ကေအင်န်ယူပါတီ အတွင်း ကွန်မြူနစ်လိုလားသူ၊ မလိုလားသူများ

ထပ်မံ ၍ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားကြပြန်သည်။ ပဲခူးရိုးမနှင့်မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်ဒေသအတွင်းရှိ ကေအင်န်ယူပါတီ အင်အား စုများမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဝါးမျိုခြင်းကို

ခံနေကြရသည်။ ကွန်မြူနစ်မလိုလားသူအချို့သည် စစ်တောင်းမြစ်ကို ကူးပြီးနောက် အရှေ့ကော်သူးလေရှိ ဗိုလ်မြအုပ်စုနှင့်သွားရောက်ပူးပေါင်းကြသည်။ ဗိုလ်မြ

အုပ်စုသည် နိုင်ငံရေးဝါဒကို အဓိကမထားဘဲ စစ်ရေး နှင့်လူမျိုးရေးကိုသာ အဓိကထား သောင်းကျန်းလျက် ရှိနေပေသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီမှ ဗိုလ်မြ၏ ကေအင်န် အယ်လ်စီခေါ် ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး ကောင်စီခွဲထွက်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ကေအင်န်ယူပါတီ သည်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်ပိုမိုပူးပေါင်း၍ လှုပ်ရှားလာသည်။ အထူးသဖြင့် ပဲခူးရိုးမနှင့်မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် ပိုမိုပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ကေအင်န်ယူ

ပါတီအတွင်း၌လည်း ပဋိပက္ခများပိုမို ပေါ်ပေါက်လာ သည်။ ဗိုလ်မြ၏ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေးအုပ်စု ခွဲထွက် သွားပြီးဖြစ်သော်လည်း ပါတီတွင်းတွင် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လက်ဝါးကြီးအုပ် ခေါင်းဆောင်မှုကို မနှစ်မြို့သူများပေါ်လာကြသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးပွဲကို ကျင်းပရာ ပါတီ၏ လမ်းညွှန်မှုသဘောတရားအဖြစ် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကို သာမက

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ အသစ်အဖြစ် လက်ခံကျင့်သုံးနေသော မော်စီတုံး အတွေးအခေါ်ကိုပါ ချမှတ်ခဲ့သည်။

ပါတီ၏လမ်းညွှန်သဘောတရားနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂ဝ ရက်တွင် ကျော်မြသန်း၊ စောမြမောင်၊ စောမြရင်၊ ကျင်ဖေ၊ အော်လ်ဒွင်တို့

ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့က တစ်ဖက်၊ မန်းဘဇံ၊ ဗိုလ်သန်းအောင်၊ ဗိုလ်မောင်မောင်၊ ဗိုလ် တင်ဦးတို့ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့ကတစ်ဖက် အကြီး

အကျယ်သဘောထားကွဲလွဲကြလေတော့သည်။ ကေအင်န်ယူပီဥက္ကဋ္ဌ မန်းဘဇံသည် ဗိုလ်မြ၏ကေအင်န် အယ်လ်စီနှင့်သွားရောက်ပူးပေါင်းရန် ခွဲထွက်ခဲ့ကြ သည်။

မန်းဘဇံနှင့်အတူ ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟို ကော်မတီဝင်များဖြစ်ကြသည့် မောင်မောင်၊ ဖဒိုဘသင်၊ စံလင်း၊ ဘောယူဖော၊ တာမလာဘော၊ သန်းအောင်၊

ဖဒိုဂေဒွဘွားနှင့်စံသိန်းတို့ လိုက်ပါသွားခဲ့ကြသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွင် ကေအာရ်စီခွဲထွက်၍ အလင်းဝင်ခြင်း၊ ဗိုလ်မြ၏ကေအင်န်အယ်လ်စီခွဲထွက်ခြင်း၊ မန်းဘဇံ

ထပ်မံခွဲထွက်ခြင်းတို့ကြောင့် အင်အားချည့်နဲ့သွားမှုကို အဖတ်ဆယ်ရန်အတွက် ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်တွင် လူမျိုးစုညီလာခံကို လက်ခံကျင်းပခဲ့ရသည်။

ယင်းညီလာခံတွင် ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ၊ ကယန်းပြည်သစ်ပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ရှမ်းပြည် ကောင်စီ၊ ရှမ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်

နှင့် ပအိုဝ်းပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်တို့ တက် ရောက်ခဲ့ကြသည်။ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(က) တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတိုင်း တန်းတူရေးနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် အပြည့်အဝရရှိရေး၊ တရားမျှတသော အကျယ်အဝန်းရှိသည့်

အမျိုးသားကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ရှိသော ပြည်နယ်များ တည်ဆောက်ရေး၊ မူအားဖြင့် အမျိုးသားကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်၊ တိုင်းပြည် များနှင့် တန်းတူရေးအပေါ်

အခြေခံ၍ စုစည်းသော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု သမ္မတနိုင်ငံကို ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ရေး။

(ခ) တိုင်းရင်းသားများအား ကျယ်ပြန့်သော ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေးကို အာမခံ၍ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအစိုးရဖွဲ့စည်းရေး။

(ဂ) တောင်သူလယ်သမားများ၏ အကျိုးစီးပွား နှင့်ကိုက်ညီသော မြေယာစနစ်သို့ ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေး။

(ဃ) အမှီအခိုကင်းသော လူနေမှုစနစ်နှင့် မြင့်မားတိုးတက်သော အမျိုးသားစီးပွား ရေးသို့ တည်ဆောက်ရေး။

(င) အမျိုးသားစက်မှုလုပ်ငန်း ထူထောင်ရေးနှင့် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးစေရန်။

(စ) တိုင်းသူပြည်သားများ၏ နေထိုင်မှုအဆင့် အတန်း မြှင့်တင်ရေး။

(ဆ) နယ်ချဲ့ကျူးကျော်မှုအန္တရာယ်ကို ကာကွယ် ၍ လွတ်လပ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရေး အတွက် အမျိုးသားတပ်မတော်ကို ခိုင်မာ စွာ တည်ဆောက်ရေး။

(ဇ) တိုင်းသူပြည်သားတို့၏ လွတ်လပ်စွာ ယုံကြည်ကိုးကွယ်ဟောပြောစည်းရုံးခွင့်နှင့် ဘာသာတိုင်း တန်းတူမှုရှိရေး။

(ဈ) အပြန်အလှန် အကျိုးတူညီမှုများအပေါ် မိတ်ဆွေနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး။

(ည) လွတ်လပ်ငြိမ်းချမ်းသော နိုင်ငံခြားရေးဝါဒ ကို ကျင့်သုံးရေး။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် မိမိ၏အင်အားချည့်နဲ့ ယိမ်းယိုင်မှုကို အဖတ်ဆယ်နိုင်ရန် အခြားလူမျိုးစု သောင်းကျန်းသူများနှင့် တွေ့ဆုံစည်းဝေးခဲ့သော်လည်း

အစည်းအဝေးတက်ရောက်သူများမှာ အယူအဆ အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေခဲ့ကြသည်။ အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ် ချက်အချို့မှာလည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်

ကေအင်န်ယူပါတီတို့ နှစ်ဦးသဘောတူကျင့်သုံးနေသော လမ်းစဉ်များနှင့် ဆန့်ကျင်နေခဲ့သည်။ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ အရ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုဖွဲ့စည်းရန်မှာ

လက်တွေ့ နှင့်များစွာ အလှမ်းကွာဝေးခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ကေအင်န်ယူပါတီက ကြီးမှူးကျင်းပသော လူမျိုးစု ညီလာခံ(လူမျိုးစုကွန်ဖရင့်)သည်

အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း လက်တွေ့ တွင် တက်ရောက်သော အဖွဲ့အစည်းများသည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် အခြားလူမျိုးစုအဖွဲ့ အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းရန်ကြံစည်သည်သာမကဘဲ ဗိုလ်မြ၏ကေအင်န်အယ်လ်စီကိုလည်း စည်းရုံးရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂ဝ ရက် တွင် တစ်ဖက်လျှင် ကိုယ်စားလှယ်ငါးဦးစီပါဝင်သော ကေအင်န်ယူပီနှင့် ကေအင်န်အယ်လ်စီတို့သည် ထော်ပလေးမုတွင်

ထပ်မံ၍ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ယင်းဆွေးနွေးပွဲတွင် ကရင်အမျိုးသားညီလာခံ ခေါ်ယူ ရေးကို သဘောတူဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း ကေအင်န်ယူပီ က

ပျက်ကွက်ခဲ့သောကြောင့် အကောင်အထည်မဖော် နိုင်ခဲ့ပေ။

မန်းဘဇံနှင့်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ ရက်တွင် ဗိုလ်မြ၏ကေအင်န်အယ်လ်စီနှင့်ဆိုဒိုပလော ၌ အတိအလင်းပူးပေါင်းမိခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၁

ရက်တွင် ဗိုလ်မြဦးစီး၍ ထိသောခီး၌ အစည်းအဝေးတစ်ရပ်ကျင်းပခဲ့သည်။ ယင်းအစည်း အဝေးတွင် မန်းဘဇံနှင့်ဗိုလ်မြသည် (K.N.U.F) ခေါ်

ကရင်အမျိုးသားတပ်ဦးဖွဲ့စည်းရန် သဘောတူညီခဲ့ ကြသည်။ ဗိုလ်မြက အခြေအနေအရမလိုအပ်တော့ သဖြင့် ကေအင်န်အယ်လ်စီကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။

ကေအင်န်ယူတပ်ဦးဖွဲ့စည်းနေစဉ် ကြားဖြတ်ဗဟိုဦးစီး အဖွဲ့ကို ထိုနေ့မှာပင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ကြားဖြတ်ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့အား ဥက္ကဋ္ဌ ၊ အတွင်းရေး မှူး၊ စည်းရုံးရေးတာဝန်ခံနှင့် တွဲဖက်တာဝန်ခံ၊ အုပ်ချုပ် ရေးတာဝန်ခံ၊ မဟာမိတ်ဆက်သွယ်ရေးတာဝန်ခံ

စသဖြင့် အဖွဲ့ဝင် ၁ဝ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကြားဖြတ်ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းရပ်များအား အောက်ပါအတိုင်း သတ်မှတ်ခဲ့သည်-

(က) ကေအင်န်ယူမှ ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်း စဉ်များကို ရေးဆွဲချမှတ်ရန်။

(ခ) လုပ်ငန်းဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ချက်များကို အောက်ခြေအဖွဲ့အစည်းများသို့ ညွှန်ကြား ရန်၊ အကောင်အထည်ဖော် လုပ်ကိုင်စေ ရန်။

(ဂ) ဦးစီးအဖွဲ့ဝင်များနှင့် ကေဒါများကို ပညာ ပေးရန်။

(ဃ) ကေအင်န်ယူတပ်ဦးအဖွဲ့များကို ဖွဲ့စည်း ပေးရန်။

(င) ကြေညာချက်များကို ထုတ်ပြန်ရန်။

(စ) မဟာမိတ်များ၊ နိုင်ငံခြားများနှင့် ဆက်သွယ် မှုပြုလုပ်ရန်။

(ဆ) ဦးစီးအဖွဲ့ဝင်များနှင့် ကေဒါများကို နေရာ ချပေး၍ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းပေးရန်။

(ဇ) ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့၏ ဘဏ္ဍာရေးကို ခန့်ခွဲပေး ရန်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ကေအင်န်ယူ တပ်ဦးသည် ရခိုင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်

ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ ယင်း သဘောတူညီချက်များမှာ-

(က) ရခိုင်ပြည်နယ်လွတ်မြောက်ရေးပါတီကို ရခိုင်အမျိုးသားများ၏ လွတ်မြောက်ရေး အတွက် ဆောင်ရွက်နေသော ပါတီဟု ကေအင်န်ယူတပ်ဦးမှ အသိ

အမှတ်ပြု သည်။ ကေအင်န်ယူတပ်ဦးကို ကရင်အမျိုး သားများ၏ လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေသော ရှေ့ဆောင်အဖွဲ့ဟု ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေး

အဖွဲ့က အသိ အမှတ်ပြုသည်။

(ခ) ရခိုင်အမျိုးသားများ၏လွတ်မြောက်ရေး အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေခြင်းကို လွတ်မြောက်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေသော ကရင်အမျိုးသားများက လေးစားစွာဖြင့်

ထောက်ခံအသိအမှတ်ပြုသည်။ ကရင်အ မျိုး သား များ ၏ လွတ် မြောက် ရေး အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေကြခြင်းကိုလည်း လွတ်မြောက်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေ

ကြသော ရခိုင်အမျိုးသားများက လေးစား စွာ အသိအမှတ်ပြုသည်။

(ဂ) နှစ်ဦးနှစ်ဖက်သည် စိတ်ဓာတ်အရလည်း ကောင်း၊ ရုပ်ဝတ္ထုအရလည်းကောင်း၊ အပြန်အလှန်အထောက်အကူပြုရန် သဘောတူကြသည်။

(ဃ) နှစ်ဖွဲ့လုံး၏လွတ်မြောက်ရေးအတွက် အောင်ပွဲရသည်အထိ စည်ရုံးညီညွတ်စွာ လက်တွဲတိုက်ပွဲဝင်ကြရန် သဘောတူညီ ကြသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီက အခြားလူမျိုးစုအဖွဲ့ငယ်များ ကို သိမ်းသွင်းရန် ကြိုးစားသကဲ့သို့ ကေအင်န်ယူ တပ်ဦးကလည်း ရခိုင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ကို ခါးပိုက်

ဆောင်တပ်အဖြစ် သိမ်းသွင်းလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ မိမိ အဖွဲ့အစည်း၏ ရပ်တည်မှုကို ထောက်ခံသည့်နိုင်ငံရေး အင်အားစုတစ်ခုအဖြစ် ဖန်တီးထားပေးခြင်းလည်း

ဖြစ် သည်။

ထို့နောက် ဗိုလ်မြအုပ်စု၏ကြားဖြတ်ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့ သည် ရှေ့ဆောင်တပ်ဦး၏ အခြေခံလုပ်ငန်းစဉ်အဖြစ် အောက်ပါအတိုင်းချမှတ်ခဲ့သည်-

(က) တပ်ဦးအဆင့်ရှိ ရှေ့ဆောင်တပ်အဖွဲ့များ ကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရန်။

(ခ) တပ်ဦးအဆင့်ရှိ ရှေ့ဆောင်အဖွဲ့များသည် ကွန်ဂရက်ကျင်းပ၍ မိမိတို့၏ ဆောင်ရွက် ချက်များကို မိမိတို့ရွေးကောက်လိုက်သော အဖွဲ့များသို့အစီရင်ခံရန်။

(ဂ) တပ်ဦးဝင်တိုင်းသည် မိမိတို့ပါဝင်သော အ ဖွဲ့ အ စည်း ၏ ဆုံး ဖြတ် ချက် များ ကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန်၊ အနည်းစုသည် အများစု၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို

လိုက်နာရန်၊ တပ်ဦးအောက်ခြေအဖွဲ့အစည်းများသည် တပ်ဦးအထက်အဖွဲ့အစည်းများကို နာခံရန် နှင့် တပ်ဦးအဖွဲ့အစည်းအားလုံးသည် ဗဟို အဖွဲ့အစည်းကို

နာခံရန်။

(ဃ) တပ်ဦး၏စည်းကမ်းချက်များကို တိကျစွာ လိုက်နာရန်နှင့် တပ်ဦး၏ဆုံးဖြတ်ချက်များ ကို ချွတ်ယွင်းချက်မရှိအောင် ဆောင်ရွက် ရန်။

ထို့အပြင် ကေအင်န်ယူတပ်ဦး၏ လုပ်ငန်းစဉ် အဆင့်ဆင့်ကိုလည်း အောက်ပါအတိုင်းချမှတ်ခဲ့သည်-

(က) နယ်မြေတစ်ခုလုံးအတွက် အမျိုးသား ကွန်ဂရက်နှင့် ဗဟိုကော်မတီသည် တပ်ဦး ၏ အမြင့်ဆုံးသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် အလျောက်

၎င်းတို့၏ရှေ့ဆောင်မှုကို အောက်ခြေအဆင့်ဆင့်အဖွဲ့များအားလုံးက နာခံရန်။

(ခ) ဗဟိုကော်မတီသည် သာမန်အခြေအနေ၌ တပ်ဦး၏ အမျိုးသားကွန်ဂရက်ကို လေးနှစ် တစ်ကြိမ်ခေါ်ယူကျင်းပရန်နှင့် အထူး အခြေအနေများတွင်

ဗဟိုကော်မတီသည် အချိန်ကာလကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ပြီး အချိန် ရွှေ့ပြောင်းခြင်းများပြုလုပ်ရန်။

(ဂ) တပ်ဦးအဖွဲ့ဝင်အားလုံး၏ အရေအတွက် တစ်ဝက်ကျော်ကို ကိုယ်စားပြုသော တပ်ဦး အောက်ခြေအဖွဲ့များက အမျိုးသား ကွန်ဂရက်ကျင်းပရန်

တောင်းဆိုခဲ့လျှင် ဗဟိုကော်မတီက ကျင်းပပေးရန်။

(ဃ) တပ် ဦး ၏ အ မျိုး သား ကွန် ဂ ရက် တက်ရောက်ရန် ကိုယ်စားလှယ်အရေ အတွက်နှင့် ကိုယ်စားလှယ်များရွေးကောက်ရန် ကျင့်ထုံးတို့ကို ဗဟိုကော်မတီက

ဆုံးဖြတ်ရန်။

(င) ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဝက်ကျော်တက်ရောက် လျှင် ကွန်ဂရက်ကျင်းပရန်။

(စ) တပ်ဦးအမျိုးသားကွန်ဂရက်၏ လုပ်ငန်း များနှင့် အာဏာများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်-

(၁) ဗဟိုကော်မတီနှင့် ဗဟိုအလုပ် အမှုဆောင်များက တင်ပြသော အစီရင်ခံစာများကို ကြားနာ၍ ဆွေးနွေးပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ရန်နှင့် လက်ခံရန်။

(၂) တပ်ဦးဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ တပ်ဦး၏လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် တော်လှန် ရေး၏ လုပ်ငန်းစဉ်တို့ကို ပြင်ဆင် ဆုံးဖြတ်ရန်။

(၃) တပ်ဦးအခြေခံဝါဒ သဘောထားနှင့် တပ်ဦး၏အခြေခံသုံးသပ်ချက်ကို စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ရန်။

(၄) ဗဟိုကော်မတီနှင့် ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်ရန်။

(ဆ) ဗဟိုကော်မတီအမျိုးသားကွန်ဂရက် တစ်ခု နှင့်တစ်ခုအကြား တပ်ဦး၏အမြင့်ဆုံးသော အဖွဲ့ဖြစ်စေရန်၊ အမျိုးသားကွန်ဂရက် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုအကြား

တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ရန်။

(ဇ) အမျိုးသားကွန်ဂရက်ကို ခေါ်ယူကျင်းပ ခြင်း မပြုနိုင်ပါက ဗဟိုကော်မတီ သည် လောလောဆယ်အခြေအနေနှင့် ဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းများကို စီစဉ်

ချမှတ်လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ပြီး တပ်ဦး၏ ဖွဲ့စည်းပုံစည်းမျဉ်းဥပဒေများကို ပြုလုပ် ပြဋ္ဌာန်းခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် ဖြည့်စွက် ခြင်းများပြုလုပ်ခြင်း။

(ဈ) ဗဟိုကော်မတီသည် ကော်မတီဦးရေ ထက်ဝက်၏ သဘောတူညီမှုဖြင့် အဆိုပြု ချက်များကို ဆုံးဖြတ်အတည်ပြုရန်။

(ည) ဗဟိုကော်မတီ၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို အောက်ပါအတိုင်းသတ်မှတ်သည်-

(၁) တပ်ဦးလုပ်ငန်းများကို စီစဉ် ညွှန်ကြား၍ တပ်ဦး၏ကြေညာချက် များကို ထုတ်ပြန်ရန်။

(၂) တပ် ဦး အ ဖွဲ့ အ စည်း များ တည်ထောင်ပေးရန်။

(၃) တပ်ဦးအဖွဲ့ဝင်များအား နေရာချ ထားခြင်း၊ တပ်ဦး၏ဘဏ္ဍရေးခန့်ခွဲ ခြင်းများကို တာဝန်ယူရန်။

(၄) အခြားနိုင်ငံရေးပါတီများ၊ အဖွဲ့ အစည်းများနှင့် ဆက်သွယ်ရန် တပ်ဦးကိုယ်စား ဆက်သွယ်ရန်။

(ဋ) ဗဟိုကော်မတီသည် နေ့စဉ်လုပ်ငန်း တာဝန်များ ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ က ဦးစီးသော ဗဟို အလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီကို

ရွေးချယ် ဖွဲ့စည်းရန်နှင့် လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရန် ဌာနများကို သတ်မှတ်ပေးရန်၊ လိုအပ်သော အချိန်များတွင် ကော်မရှင်ဖွဲ့စည်းရန်။

(ဌ) ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကို တစ်နှစ် တစ်ကြိမ်ကျင်းပရန်၊ ဗဟိုကော်မတီဝင် ဦးရေ ထက်ဝက်ရှိလျှင် အစည်းအဝေး ကျင်းပရန်နှင့် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်

ကော်မတီ အစည်းအဝေးကို သုံးလ တစ်ကြိမ်ကျင်းပရန်။

ဗိုလ်မြနှင့်မန်းဘဇံအုပ်စု၏ ကြားဖြတ်ဗဟိုဦးစီး အဖွဲ့သည် ကေအင်န်ယူတပ်ဦးကို အချိန်ယူ၍ ဖွဲ့စည်း ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မြသည် ကြားဖြတ်ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ

အဖြစ် နိုင်ငံရေးအစဉ်အလာရှိသော မန်းဘဇံကို နေရာပေးထားသည်။ သို့သော် လက်တွေ့ဩဇာလွှမ်းမိုး သူမှာ ဗိုလ်မြပင်ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မြအုပ်စုသည် နိုင်ငံခြား

နှင့်ဆက်သွယ်ရန်လည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်မြသည် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ နှင့် ကေအင်န်ယူ တပ်မ (၁)၏ တပ်မမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူထားသည်။ လက်နက် ကိုင်တပ်အားလုံးကိုချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြင့် ဩဇာ

အာဏာကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ မန်းဘဇံ သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏လွှမ်းမိုးမှုကို မကျေနပ်သဖြင့် ကေအင်န်ယူပါတီမှ ခွဲထွက်လာသူဖြစ်သော်

လည်း ကွန်မြူနစ်ဝါဒ မှိုင်းမိထားသူ၊ ကွန်မြူနစ်ဝါဒစွဲရှိသူအဖြစ် ဗိုလ်မြက ယုံကြည်ထားသည်။

ဗိုလ်မြသည် ကေအင်န်ယူတပ်ဦးနှင့် လက်နက် ကိုင်တပ်များဖွဲ့စည်းရန် စနစ်တကျ စီစဉ်ခဲ့သည်။ ကေအင်(န်)ယူတပ်မ(၁)၏ လက်အောက်တွင် ကေအင်(န်)ယူ

တပ်မဟာ(၁)၊ တပ်မဟာ(၆)၊ တပ်မဟာ (၇)နှင့် တပ်မဟာ(၈)တို့ပါဝင်သည်။ သို့သော် ဗိုလ်မြ သည် မိမိဩဇာကို မနာခံသည့် တပ်မဟာ(၁)နှင့် တပ်မဟာ(၈)

ခေါင်းဆောင်များကို ဖယ်ရှားလိုက်သည်။ အချို့ကို သုတ်သင်သတ်ဖြတ်ပစ်သည်။ ထို့နောက် တပ်မဟာ(၁)နှင့် တပ်မဟာ(၈)ကိုပူးပေါင်း၍ တပ်မဟာ(၁)အဖြစ်

ဖွဲ့စည်းလိုက်ရာ တပ်မဟာ(၈) သည် အလိုအလျောက် ချုပ်ငြိမ်းသွားရတော့၏။

ထိုအချိန်တွင် ကေအင်န်ယူပါတီမှ ဘောနေ ခေါင်းဆောင်သော တပ်မဟာ(၂)နှင့် ကဝဲဒိုခေါ် မောလယ် ခေါင်းဆောင်သော တပ်မဟာ(၃) ပူးပေါင်း အင်အား ၅ဝဝ

ခန့်သည် စစ်တောင်းမြစ်ကိုဖြတ်ကူး၍ ကေအင်န်ယူပါတီမှ ခွဲထွက်လာကြပြန်သည်။ ထို့နောက် ဗိုလ်မြအုပ်စုနှင့် ပူးပေါင်းမိပြီး ရွှေကျင်ကျောက်ကြီး နယ်တွင်

အခြေချလှုပ်ရှားကြသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗိုလ်မြအုပ်စုနှင့် ပြန်လည် သင့်မြတ်ရန် အစွမ်းကုန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် ရှိုးလုစခန်း၌ နှစ်ဖက်တွေ့ဆုံ

ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသော်လည်း အောင်မြင်မှုမရခဲ့ပေ။ သို့နှင့် ဗိုလ်မြအုပ်စုသည် ကေအင်န်ယူတပ်ဦးကို စနစ်တကျပင် ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့လေသည်။

ကေအိုင်အေ(ခေါ်)ကချင်သောင်းကျန်းသူများ သည် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲမပြုလုပ်မီ ၁၉၆၃ ခုနှစ် နှစ်ဦးပိုင်းတွင် တပ်မဟာ(၁)နှင့်တပ်ရင်း(၆)ရင်းကို

လူအင်အား ၁ဝဝဝ ကျော်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ် သည်။ ဇော်ဒန်ခေါင်းဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ က တော်လှန်ရေးကောင်စီနှင့်ဆွေးနွေးနေစဉ်

ကေအိုင်အေများသည် လူသူစုဆောင်းခြင်း၊ ဆက်ကြေး ကောက်ခံခြင်းတို့ကို တိုးချဲ့၍ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ဆွေးနွေးပွဲကာလတွင် ဇော်တူးသည် ဗန်းမော်

နယ်မြေ မှ ဧရာဝတီမြစ်ကို ဖြတ်ကျော်၍ ကျောက်စိမ်းထွက်ရှိ ရာ ကာမိုင်းမြို့နယ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်စည်းရုံးစိုးမိုး ခဲ့သည်။ ကာမိုင်းမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာအားလုံး

လိုလိုသည် ကေအိုင်အေတို့၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ရောက်ခဲ့ရ သည်။

ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားပြီးနောက် ကေအိုင်အေတို့ သည် လူ၊ လက်နက်နှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက်များကို အပြင်းအထန်စုဆောင်းကြလေရာ ၁၉၆၃ ခုနှစ်ကုန် တွင်

လူအင်အားမှာ ၂ဝဝဝ ကျော်အထိ တိုးတက်လာ ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးတွင် ကေအိုင်အေတပ်မဟာ (၂) ကို တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တပ်မဟာ(၁)၏ လက်အောက်တွင် တပ်ရင်း(၁)၊ တပ်ရင်း(၂)နှင့် တပ်ရင်း(၅)ကို

စုဖွဲ့ပြီး ဇော်ဆိုင်းက အုပ်ချုပ်သည်။ ဇော်ဆိုင်း၏တပ်မဟာ(၁)သည် မန်စီမြို့နယ်၊ မွန်ဘာပါ ကျေးရွာ (အက်စ်အို-၄၈၈၈)တွင် အခြေပြု၍ လှုပ်ရှား သည်။

တပ်မဟာ(၂)တွင်မူ တပ်ရင်း(၃)၊ တပ်ရင်း(၄) နှင့် တပ်ရင်း(၆)တို့ ပါဝင်သည်။ ဇော်တူးက တပ်မဟာ (၂) ကိုအုပ်ချုပ်ပြီး မဂျီဘွမ်(အက်စ်-၄၄ဝ၄)တွင် အခြေပြု၍

လှုပ်ရှားသည်။ ထို့အပြင် တပ်ရင်း(၇) ကို ပူတာအိုနယ်မြေတွင် လူအင်အား ၈ဝဝ ခန့်ဖြင့် တိုးချဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီး ဇော်တူးကပင် တာဝန်ယူ၍အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

တပ်ရင်း(၇)တွင် (V.D.F) (ခေါ်)ကျေးရွာ ကာကွယ် ရေးတပ်ဖွဲ့ကို အခြေခံ၍ဖွဲ့စည်းခြင်းဖြစ်သည်။ ပြောက်ကျားလှုပ်ရှားမှုအတွက် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဇော်တူးသည် တပ်မဟာ(၂)အား တဖြည်းဖြည်း တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့ရာ အင်အား ၁၄ဝဝ ကျော်အထိ တိုးတက်လာပြီး ပူတာအို၊ ချီဖွေ၊ လောခေါင်၊ မြစ်ကြီးနား၊ ဗန်းမော်၊

ကွတ်ခိုင်နယ်မြေများတွင် ဖြန့်ခွဲလှုပ်ရှား၍ လာသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လမှ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလအတွင်း ကေအိုင်အေထိပ်သီးခေါင်းဆောင် ညီအစ်ကိုများ

ဖြစ်သော ဇော်ဆိုင်း၊ ဇော်ဒန်၊ ဇော်တူး တို့ သုံးဦးသည်လည်း ဇော်သုံးဇော်ဟူ၍ နာမည်ကြီး လာကြသည်။

တပ်မတော်သည် ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်း ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ရုတ်တရက်အင်အားကြီးထွား ပြီး ဆူပူလှုပ်ရှားလာကြသော ကေအိုင်အေများကို ချေမှုန်းရေး

အတွက် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလမှစ၍ စစ်ဆင်ရေးများဖြင့် ဆင်နွှဲတိုက်ခိုက်တော့သည်။ တပ်မတော်က ဆင်နွှဲခဲ့သော စစ်ဆင်ရေးများမှာ

အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) ဂန့်ဂေါ်စစ်ဆင်ရေး။

(၂) အောင်မြေစစ်ဆင်ရေး။

(၃) ကောင်ရာဘွမ်စစ်ဆင်ရေး။

(၄) ခရမ်းစစ်ဆင်ရေး။

တပ်မတော်က ဆင်နွှဲသည့်စစ်ဆင်ရေး အရပ်ရပ် ကြောင့် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလမှ ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလအထိ တစ်နှစ်တာကာလအတွင်းတွင်

ကေအိုင်အေများမှာ များစွာအထိနာခဲ့ရသည်။ ထို ကာလအတွင်း ကေအိုင်အေသောင်းကျန်းသူ ၆၉၆ ယောက်ကို အသေမိပြီး ၃၇၇ ယောက်ကို ဒဏ်ရာရစေ

ခဲ့သည်။ ၁ဝ၆၄ ယောက်ကို အရှင်ဖမ်းဆီးရမိပြီး ၂၂၂၃ ယောက် လက်နက်ချခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ နှစ်လယ်ပိုင်းအတွင်း ကချင်

သောင်းကျန်းသူလှုပ်ရှားမှုများစွာ ကျဆင်းသွားခဲ့ရ တော့သည်။

ကေအိုင်အေလှုပ်ရှားမှုမှာ တပ်မတော်၏ ထိုးစစ် များကြောင့် အဘက်ဘက်မှ ယိုယွင်းကျဆင်းပြီး နာလန် မထူနိုင်တော့သဖြင့် ကေအိုင်အေခေါင်းဆောင်များ

သည် နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကြံဆကြိုးပမ်းကြရသည်။ ကေအိုင်အေဦးစီးချုပ်ဖြစ်သူ ဇော်ဆိုင်းသည် ပြည်ပ အကူအညီရရေးအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့သွားရောက်ကာ

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ထန်ဝိုး(အယ်လ်ယူ-ဝ၅ဝ၅)တွင် အခြေချ၍ ဘိန်း၊ ကျောက်စိမ်းများရောင်းဝယ်ရန် စခန်းဖွင့်လှစ်ခဲ့ရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ပြည်ပ

အကူအညီများရရှိစေရန် ဇော်ဆိုင်း၏အကြံပေးအရာရှိ အဖြစ် ကေအင်(န်)ယူမှ တွဲဖက်ထားသော ဂျီလစ်လင်း (ကချင်အမည် ဇော်ဘောက်)က ကူညီခဲ့သည်။

ဇော်ဆိုင်းသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် လွယ်ယားစခန်းမှ ခရီးထွက်သွားခြင်းဖြစ်ပြီး ဗန်ကောက်၊ ဇင်းမယ်၊ ဖော်မိုဆာသို့ လှည့်လည်၍

အရှေ့တောင်အာရှ စစ်စာချုပ်အဖွဲ့ (SEATO) ၏ အကူ အညီရရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ပင် ကေအိုင်အေနိုင်ငံခြားဆက်သွယ်ရေး တာဝန်ခံ

မရန်ဘရန်ဆိုင်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏အကူအညီရယူ ရေးအတွက် ချောကန်တောင်ကြားဒေသသို့ သုံးလကြာ သွားရောက်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ သို့သော် မအောင်မြင်

ခဲ့ပေ။

၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးပိုင်းတွင် တပ်မတော်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ချေမှုန်းရေးအတွက် အမှတ် (၇၇) ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်ကို ဖွဲ့စည်းရန် ကချင် ပြည်နယ်မှ

စစ်ဆင်ရေးတပ်အချို့ကို ထုတ်နုတ်ခဲ့ရလေ ရာ ကေအိုင်အေများအတွက် လူသူလက်နက်စုဆောင်း စည်းရုံး၍ ခေါင်းထောင်ထနိုင်ရန် အချိန်ရသွားသည် ဟု

ဆိုရပေမည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သော စိုင်းပန်ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့၊ စဝ်ဆေးဝိုင် ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့တို့သည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲ

တွင် ပဏာမကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် လာရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ နွံစစ်ဟန်(ခေါ်)ရဲရင့် သော ရှမ်းလူငယ်အဖွဲ့၊ လွတ်ကျောက်ဆောင်(ခေါ်)

ရှမ်းပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ် (S.S.I.A)၊ စဝ်ဟန် စစ်တိုင်း(ခေါ်) ရှမ်းတပ်မတော်အဖွဲ့ (S.N.A) တို့သည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွင် တော်လှန်ရေး

ကောင်စီအစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသော်လည်း ဖက်ဒရယ်မူထက်ပင် ပိုမိုပြင်းထန်သောခွဲထွက်ရေးမူ များကိုသာတောင်းဆိုခဲ့ကြသဖြင့် မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်တွင် စိုင်းနွဲ့ဦးစီး၍ တပ်မတော် ပုံပါကျင်စခန်းကို တိုက်ခိုက်ကာ လက်နက်ကိုင်

သောင်းကျန်းမှုစတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရှမ်းစော်ဘွားများ ၏ ကိုယ်ထိလက်ရောက်ကူညီမှုဖြင့် ကြီးထွားလာသော ရှမ်းသောင်းကျန်းမှုသည် တစုတစည်းတည်းမရှိဘဲ

အဖွဲ့ငယ်များစွာ ကွဲထွက်ခဲ့ရသည်။ ရှမ်းစော်ဘွားများ အာဏာစွန့်ရသည့် ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် ကျိုင်းတုံမှ လူငယ် ၂ဝဝ ကျော်သည် စိုင်းနွဲ့နှင့်သွားရောက်

ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်တွင် တောခိုစစ်ရဲ ဗိုလ်မောင်နှင့် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများပူးပေါင်း၍ တန့်ယန်းမြို့ကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့သော်လည်း

တပ်မတော်က ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် ပြန်လည် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်မောင်သည် 'ဝ' လူမျိုးဖြစ်ပြီး ယခင် ဓားပြဟောင်းဖြစ်သည်။ တရုတ်ဖြူစစ်ဆင်ရေးတွင် တပ်မတော်ကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့သဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်မှ အကြီးအကဲများနှင့်

ညှိနှိုင်းပြီး တပ်မတော်ခြေလျင် တပ်မဟာ (၆)က စစ်ရဲတပ်ရင်း (၁၂)တွင် တပ်စုမှူး အဆင့်အထိခန့်အပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဗိုလ်မောင် သည် ဓားပြတိုက်မြဲ

တိုက်နေခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရှမ်း သောင်းကျန်းသူ စဝ်ကျော်ဒွန်းက မြှောက်ပေးသဖြင့် သစ္စာဖောက်ကာ တောခိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးအစဉ် အလာရှိသူ

မဟုတ်ပေ။ ဗိုလ်မောင်သည် တပ်မတော် ၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လတွင် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ စိုင်းနွဲ့နှင့်သွားရောက်ပူးပေါင်းခဲ့ရသည်။

လွတ်ကျောက်ဆောင်(ခေါ်)ရှမ်းပြည်လွတ်မြောက် ရေးတပ်သည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်၊ ပန်တောင်းဌာနချုပ်၌ ပြုလုပ်သော အစည်းအဝေးတွင် ခေတ်ပညာတတ်

တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများက စိုင်းနွဲ့၏အဖွဲ့ကို အယုံ အကြည်မရှိဘဲ ခွဲထွက်လာသော အဖွဲ့ဖြစ်သည်။ တပ်မဟာတစ်ခု၊ တပ်ရင်းလေးရင်းဖွဲ့စည်းထားသည်။

စစ်ဟန်စစ်တိုင်းအဖွဲ့သည်လည်း စိုင်းနွဲ့အဖွဲ့မှ တောခို ဘုန်းကြီး ဦးကုဏ္ဍလ(ခေါ်)စောက်ငါးခမ်းက ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ခွဲထွက်ထူထောင်ခြင်းဖြစ်သည်။

တပ်ရင်းကိုးရင်းရှိပြီး ကျိုင်းတုံနယ်တွင်လှုပ်ရှားသည်။

ထို့အပြင်အလင်းဝင်ကွန်မြူနစ်ဟောင်း မိုးဟိန်းက အလင်းဝင်များအတွက် အစိုးရ မ တည်ငွေများကို အလွဲသုံးစားပြုလုပ်ကာ တောခိုပြီး စိုင်းနွဲ့နှင့်အတူရှိ နေရာမှ

သီးခြားခွဲထွက်ပြီး ရှမ်းပြည်နယ်တော်လှန်ရေး တပ်ပေါင်းစု (S.U.R.A) ဟူ၍ ထူထောင်သေးသည်။ မိုးဟိန်းသည် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် နွံစစ်ဟန်မှ ခွဲထွက်ပြီး

ရှမ်းပြည်လုံးဆိုင်ရာတော်လှန်ရေးတပ်ဦး (S.U.R.F)ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မိုးဟိန်းအဖွဲ့တွင် တပ်ရင်းသုံးရင်းပါဝင်ပြီး ကျေးသီး၊ မိုင်းနောင်၊ မိုင်းကိုင်၊ လဲချား၊

မောက်မယ်နယ်မြေများတွင် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် အသီးသီးကွဲပြားနေသော ရှမ်း သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများပူးပေါင်း၍ ရှမ်း တော်လှန်ရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးပမ်းကြသေး

သော်လည်း အောင်မြင်မှုမရပေ။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် (ကွယ်လွန်သူ) စော်ဘွားကြီး စဝ်ရွှေသိုက်၏ဇနီး မဟာဒေဝီ(ခေါ်) နန်းဟိန်းခမ်းသည် မြဝတီ-မဲဆောက်လမ်းမှတစ်ဆင့်

ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားသည်။ မဟာဒေဝီအား ရှမ်း သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများ၏ နာယကအဖြစ် တင်မြှောက်ကြရန် အစည်းအဝေးပြုလုပ်ကြရာ

လွတ်ကျောက်ဆောင်(ခေါ်)အက်စ်အက်စ်အိုင်အေက သာ ထောက်ခံခဲ့သည်။ နွံစစ်ဟန်နှင့်စစ်ဟန်စစ်တိုင်း အဖွဲ့များက လက်မခံခဲ့ပေ။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် မဟာဒေဝီကိုထောက်ခံ သော လွတ်ကျောက်ဆောင်(ခေါ်)အက်စ်အက်စ် အိုင်အေသည် ရှမ်းပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်

(အက်အက်စ်အေ)ဟု အမည်ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းလိုက် သည်။ အက်စ်အက်စ်အေများသည် တပ်မဟာ လေးခု တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ တပ်ရင်း ၁၂ ရင်းတွင်

အင်အား ၁၆ဝဝ ခန့်ရှိသည်။ ဌာနချုပ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်းတွင် အခြေစိုက်ထားသည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များသည် အယူဝါဒ ရေးရာအရ တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့သင့်မြတ်ခြင်းမရှိဘဲ သက်ဆိုင်ရာနယ်မြေများအလိုက် သီးခြားလှုပ်ရှား၍သာ

နေခဲ့ကြသည်။ သို့နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်ကြီးတစ်ခုလုံးသည် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုး၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ တရုတ်ဖြူအကြွင်းအကျန်များဖြင့်

နယ်စပ်တစ်လျှောက် ရှုပ်ထွေးပြီး အဖျက်လုပ်ငန်း ပေါင်းစုံနှင့်သာ ပြွမ်းတီးနေရလေသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်တွင် သမိုင်းပေးတာဝန်အရ နိုင်ငံတော် ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိန်းသိမ်းလိုက်ပြီးနောက်

တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ဆူပူသောင်းကျန်းနေသော ပြည်တွင်း သောင်းကျန်းမှုမီးလျှံများကို ငြိမ်းသတ်ရန်ကြိုးစားရ တော့သည်။ ပထမဦးစွာ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ပြည်တွင်း

ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက် ထုတ်ပြန်ခြင်းသည် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းမှုပြဿနာကို နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းနိုင်ရန် ကြိုးစားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ နိုင်ငံတွင်း

နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ လက်နက်စွဲကိုင် တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြင့် ပြည်တွင်းအင်အားကို ဆုတ်ယုတ် စေသည်ဟု တော်လှန်ရေးကောင်စီက ခံယူသည်။

လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကို ခေတ်ပြောင်းတော်လှန် ရေး ဆင်နွဲရေးအတွက် အတူတကွပါဝင်ကြပါရန် ရိုးရိုး သားသားဖိတ်ခေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် စောဟန်တာသာမွှေးခေါင်းဆောင်သည့် ကေအာရ်စီမှလွဲ၍ သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း အားလုံးသည် မိမိတို့၏အသင်းအဖွဲ့အကျိုးအတွက်သာ

ရည်ရွယ်ပြီး ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲအပေါ် တွင် အမြတ်ထုတ်အကောက်ကြံခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရ နိုင်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်ပရောက်

ဗဟိုကော်မတီများနှင့် အဆက်ပြတ်နေရာမှ ငြိမ်းချမ်း ရေးဆွေးနွေးပွဲကာလအတွင်း ပြန်လည်အဆက်အသွယ် ရရှိသွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပြည်ပပေါ်လစီများကို

အကြွင်းမဲ့လိုက်နာခြင်းဖြင့် အမျိုးသားသစ္စာဖောက်ဘဝ ကို လုံးလုံးလျားလျား ကျရောက်သွားရသည်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လက်နက်ကိုင်တပ်များသည်

ပဲခူးရိုးမ တွင် အကောင်းဆုံးဖြစ်ခဲ့သည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် အင်အားကောင်းသူ များမှာ ကေအင်န်ယူပါတီ၏ လက်နက်ကိုင်တပ်များ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီ ၏ လက်အောက်ခံသဖွယ် ဖြစ်နေလေရာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတစ်ခုလုံးတွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူပါတီတို့မှာ ရောထွေး

နေပြီး အဖျက်လုပ်ငန်းမှန်သမျှကို အတူတကွကျူးလွန် နေခဲ့ကြသည်။

ကချင်ပြည်နယ်တွင် ကေအိုင်အေများက လှုပ်ရှား ထကြွနေခဲ့သကဲ့သို့ ရှမ်းပြည်နယ်တွင်လည်း ရှမ်း သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများက ဆူပူသောင်းကျန်း

လျက်ရှိသည်။ စစ်တောင်းမြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်း၊ အရှေ့ ရိုးမဒေသတွင် ဗိုလ်မြ၏ကေအင်န်ယူအက်ဖ်က လှုပ်ရှားထကြွလျက်ရှိသည်။ ကရင်အမျိုးသားတိုးတက်

ရေးပါတီ၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီကဲ့သို့သောအဖွဲ့ငယ်လေး များလည်း ရှိသေးသည်။

ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသတွင် ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အနောက်တိုင်းနှင့် သခင်စိုး၏ အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီတို့ နယ်မြေလုနေကြရသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၆၄ လမ်းစဉ်အရ အလံနီများကို ချေမှုန်းရန်စီစဉ်ခဲ့သည်။ ရခိုင်ဒေသ တွင်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် အလံနီများမှာ

နယ်မြေစားကျက်လုနေကြရသည်။ ကျော်ဇံရွှီး၏ ရခိုင် ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် စစ်ရေးအရ ထူးထူးခြားခြား ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ဟောပြောခြင်း၊

ဆေးဝါးကုသ ပေးခြင်းစသည့် စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများကိုသာ လုပ်ကိုင်နေပြီး ကျေးရွာလူထုအပေါ် ပျော့ပျောင်းသော သဘောထားဖြင့် ဆက်ဆံသောကြောင့်

ရခိုင်တိုင်းရင်း သားများအဖို့ အနှောင့်အယှက်မရှိလှပေ။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ၆၄ လမ်းစဉ်အရ စစ်ရေးအသွင်သဏ္ဌာန်များ ပြောင်းလဲ၍လာသည်။ ပြောက်ကျားလှုပ်ရှားမှုမှ သမားရိုးကျစစ်ကဏ္ဍများတွင်

လှုပ်ရှားနိုင်ရန် ပိုမိုကြိုးစားလာသည်။ ခံစစ်ထက် ထိုးစစ်ဆင်နွှဲနိုင်ရန် ကြိုးစားလာသည်။

၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် အင်အားချည့်နဲ့သော ဂွမြို့ကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ဝင်စီးခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်တွင်လည်း ကျောက်တော်ကို

ဝင်စီးခဲ့သည်။ ဗိုလ်သက်ထွန်းနှင့်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉ ရက်တွင် အမ်းမြို့ကို ဝင်စီးခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားပြီး နောက် တပ်မတော်သည် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း များအား ထိုးစစ်ကြီးများဆင်နွှဲ၍ စစ်ရေးအရ

တိုက်ခိုက်အရေးယူရတော့သည်။ သောင်းကျန်းသူများ သည် မိမိတို့၏ရပ်တည်ရေးအတွက် ပြည်ပအကူအညီ ကို ရှာဖွေလာကြရသည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

မှာ ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဩဇာကို လုံးလုံး လျားလျား ခံယူလိုက်သည်။ ကေအိုင်အေများသည် အမေရိကန်နိုင်ငံဦးဆောင်သည့် အရှေ့တောင်အာရှစစ်စာချုပ်

အဖွဲ့မှ အကူအညီရယူရန် ကြိုးစားသကဲ့သို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့်လည်းဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ ပြည်ပ နိုင်ငံနှင့်လည်းဆက်သွယ်ရန် ကြိုးစားနေသည်။ ရှမ်းသောင်းကျန်းသူ

များ မှာလည်း တရုတ်ဖြူနှင့် ဆက်သွယ်ခြင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်အခြေချ၍ ပြည်ပ အကူအညီရှာဖွေခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်လာကြသည်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားပြီးနောက် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းအားလုံး၏ တူညီသော ထူးခြားချက်တစ်ရပ်မှာ ပြည်ပအားကိုး၍ အမျိုးသား ရေး

သစ္စာဖောက်ခြင်းနှင့် ဘိန်း၊ ကျောက်စိမ်းနှင့် နယ်စပ် မှောင်ခိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် အပြိုင်အဆိုင်ဝင် ရောက်လာကြခြင်းပင်တည်း။ [16]

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် ပြည်ပမှ ရေးဆွဲပေးပို့သည့် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို အကြွင်းမဲ့လက်ခံ ပြီးနောက်

၆၄ လမ်းစဉ်အကောင်အထည်ဖော်ရေး အတွက် အရေးပါသောခေါင်းဆောင်မှုကဏ္ဍများကို ပြည်ပပြန်များက နေရာဝင်ယူကြပုံ၊ တောခိုကျောင်းသားများအပါအဝင်

မိုက်ရူးရဲလူငယ်များကို သိမ်းသွင်း နိုင်ရေးအတွက် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းကိုဖွင့်လှစ် ပုံစသည်တို့အား အစီရင်ခံခဲ့ပြီးပေပြီ။ သခင်သန်းထွန်း နှင့် ပြည်ပပြန်များ

သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လမ်းစဉ်ဟောင်းများ(အဓိကအားဖြင့် ပြည်တွင်းစစ် ရပ်စဲရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကြွေးကြော်သော ၅၅ လမ်း စဉ်) နှင့် အတွေးအခေါ်

ဟောင်းများကို ဖယ်ရှား ပစ်နိုင်ရေးအတွက် ပထမပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ ကျောင်းတွင် သင်တန်းသားများအား အနီးကပ် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သခင်သန်းထွန်းသည် ပထမပတ် ဗဟိုမာ့က်စ် လီနင်ဝါဒကျောင်း၊ ကျောင်းဖွင့်မိန့်ခွန်းတွင် လမ်းစဉ်ဟောင်းများကို စွန့်ပစ်ရန်အတွက် အောက်ပါအတိုင်း

ပြောကြားခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

ဒီလိုဗမာပြည်ရဲ့ သမိုင်းရေးဖြစ်ပေါ် တိုးတက်မှုကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနေတဲ့ အကြောင်းခြင်းရာဟာ ကျွန်တော်တို့ပါတီက ရှေ့ဆောင်နေတဲ့

ပြည်သူတွေရဲ့တော်လှန်တဲ့ စစ်ဖြစ်တယ်

အဲဒီလို အတွေ့အကြုံများပြီး ပြည်သူလူထု အတွင်းမှာဩဇာတိက္ကမကြီးမားတာ အမှန်ဖြစ် ပေမယ့် ဒီကနေ့ ဗမာပြည်ရဲ့သမိုင်းကို အဆုံး

အဖြတ်ပေးတဲ့အခန်းမှာ ရောက်နေတဲ့ပါတီပင် ဖြစ်ပေမယ့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို မညှာတမ်းပြော ရရင် အတွေးအခေါ်ပိုင်းမှာတော့ အားနည်း တာအမှန်ပဲ

ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အတွေးအခေါ်ပိုင်း မှာ အားထုတ်တာအတော်ပဲနည်းတယ်၊ အတွေ့အကြုံပေါ်မှာ အားသန်တယ်၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ

ကျွန်တော်တို့ရခဲ့တဲ့ အတွေ့ အကြုံတွေကို သဘောတရားဖြစ်လာအောင် အထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသိပညာကို မတိုး မြှင့်တင်နိုင်ဘူး

ဒါကို ကျွန်တော်တို့ ပေါ့ပေါ့တန်တန် စဉ်းစားလို့မဖြစ်ဘူး၊ ဒါဟာ ဓနရှင်အတွေး အခေါ် လွှမ်းမိုးမှုတစ်မျိုးပဲလို့ အလေးအနက် မြင်ဖို့လိုပါတယ်၊

ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစားပါတီနဲ့ မအပ်စပ်ပါဘူး

ဒီ လို ဖြစ် တဲ့ အ တွက် ကြောင့် လည်း ကျွန်တော်တို့ဟာ တရားသေဝါဒရဲ့ သား ကောင်ဖြစ်လိုက်၊ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒရဲ့

အလှည့်အစားခံလိုက်ရဖြစ်တာတွေရှိတယ်၊ တရားသေဝါဒရဲ့သားကောင်ဖြစ်တဲ့ အတွေ့ အကြုံ၊ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒရဲ့အလှည့် စားခံရတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေက

ကျွန်တော်တို့ ပါတီသမိုင်းမှာ မနည်းပါဘူး

ဒီ အ တွေး အ ခေါ် အ ခြေ အ နေ ကို ပြောင်းပြန်လှန်ပစ်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ မနားမနေ အားထုတ်ရပါမယ်

(သခင်သန်းထွန်း၏ ကျောင်းဖွင့်မိန့်ခွန်း၊ စာမျက်နှာ ၈ )

ရရှိတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေက အဆီအနှစ် တွေထုတ်၊ သဘောတရားဖြစ်အောင်ပြုစု၊ အဲဒီ သဘောတရားကိုပဲ လမ်းညွှန်အဖြစ် အသုံးပြု၊

လက်တွေ့ထပ်လုပ်၊ အဲဒီလက်တွေ့က တစ်ခါ ပိုပြီး ထက်မြက်တဲ့သဘောတရားအဖြစ် မြှင့် တင်၊ အဲဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသိပညာ ဟာ တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့်

တိုးတက်လာရမှာ ဖြစ်တယ်

ကျွန်တော်တို့ဟာ အတွေ့အကြုံဝါဒသမား တွေအဖြစ်နဲ့ ကျဉ်းမြောင်းတဲ့ လက်တွေ့ဘဝ ထဲမှာ နစ်မြုပ်မနေဘဲ အတွေ့အကြုံကနေ

သဘောတရားတွေ ဖော်စပ်နိုင်သူတွေ ဖြစ် လာအောင် နိုင်ငံရေး၊ ပညာပေးဖို့လိုတာပဲ

(သခင်သန်းထွန်း၏ ကျောင်းဖွင့်မိန့်ခွန်း၊ စာမျက်နှာ ၁၁)

ကျွန်တော်တို့ကျောင်းရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က မာ့ခ်စ်ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒ အခြေခံမှုတွေကို ပိုင် နိုင်အောင် လေ့လာရေး၊ ဗမာပြည်တော်လှန် ရေး

ပြဿနာတွေကို အကောင်အထည်ရှိရှိ လေ့လာရေးဖြစ်တယ်

(သခင်သန်းထွန်း၏ ကျောင်းဖွင့်မိန့်ခွန်း၊ စာမျက်နှာ ၂၂)

(က) ပထမ မှားယွင်းတဲ့လေ့လာနည်းက တော့ သိန်းဖေ လေ့လာနည်းပဲ၊ သိန်းဖေ အနေနဲ့ ဒီကနေ့ မာ့ခ်စ်ဝါဒကို သစ္စာဖောက် တဲ့လူ ဖြစ်ပေမယ့်

တစ်ချိန်တုန်းက ပါတီမှာ ကြီးစိုးခဲ့ဖူးတဲ့လူဖြစ်တော့ သူ့လေ့လာနည်းကို ပြောရမှာပဲ

သူ့လေ့လာနည်းက အခြေခံကျမ်းရင်း တွေ လေ့လာစရာမလိုဘူး ဆိုတာပါပဲ

ပေါ်ပင်အရေးကိစ္စတွေအကြောင်း ရေးသားတာတွေ လျှောက်လေ့လာရင် ပြီးတယ်ဆိုတာပဲ၊ ဓနရှင်သတင်းစာတွေမှာ

ကွန်မြူနစ်အကြောင်းရေးတဲ့ ဆောင်းပါးတွေ ဟာ သူ့ရဲ့ ပိဋကတ်သုံးပုံပဲ၊ အဂ္ဂါစနိုးတို့လို သတင်းထောက်တွေဟာ သူ့ရဲ့ဘုရားပဲ

ပါတီမှာ သိန်းဖေမရှိတော့ပေမယ့် သိန်းဖေရဲ့ လေ့လာဟန် ကျန်နေသေးတယ်၊ ဒါကြောင့် သိန်းဖေရဲ့လေ့လာနည်းကို ပါတီ မှာ ရှင်းပစ်ရမယ်

(ခ) ဒုတိယမှားယွင်းတဲ့ လေ့လာနည်းက တော့ သခင်စိုးလေ့လာနည်းပဲ

သခင်စိုးကတော့ စာအုပ်ထဲလေ့လာပြီး လူ့ဘဝကို မလေ့လာဘူး၊ မာ့ခ်စ်၊ လီနင်က ဒီလိုဆိုတယ်၊ ဒါကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ရမယ်ဆိုပြီး နိဂုံးချုပ်တာပဲ၊

ဗမာပြည်ရဲ့အခြေအနေ လူတန်းစားအသီးသီးရဲ့ လှုပ်ရှားမှု ဘာမှမပါ ဘူး

(သခင်သန်းထွန်း ကျောင်းဖွင့်မိန့်ခွန်း၊ စာမျက်နှာ ၃ဝ၊ ၃၁)

ဂျပန်ဆန့်ကျင်တဲ့ ခုခံစစ်အတွင်းတုန်းက ရဲဘော်မော်စီတုံးက ဒီလိုပြောဖူးတယ်၊ မာ့ခ်စ် ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒအသေအချာ နားလည်တဲ့ လူ (၁ဝဝ) က

(၂ဝဝ) အထိသာ ရအောင်လုပ်၊ အောင်ပွဲရနိုင်တယ်လို့ ပြောတယ်

ကျွန်တော်တို့ တိုင်းပြည်က သူတို့ပြည် ထက် အများကြီးငယ်တာပဲ၊ သူတို့ပြည်ဟာ သန်း ၆၅ဝ တောင်ရှိတယ်၊ ကျွန်တော်တို့က

သန်းအစိတ်တောင်မပြည့်ဘူး

ဒီလိုခြားနားပေမယ့် ကျွန်တော်က ရဲဘော် မော်စီတုံးပြောတဲ့ ဂဏန်းအမျိုးအစားအထိ မလျှော့ချင်ဘူး၊ နည်းနည်းတောင်ပိုချင်တယ်

ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ မာ့ခ်ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒ ပိုင်တဲ့ လူငါးဆယ်သာရအောင်ကြိုးစား၊ တော်လှန်ရေးအောင်နိုင်တယ်

(သခင်သန်းထွန်း၏ ကျောင်းဖွင့်မိန့်ခွန်း၊ စာမျက်နှာ ၄၃)။

တစ်ဖက်နိုင်ငံရှိ အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံရေးတက္ကသိုလ် တွင် အဘိဓမ္မာဘာသာရပ်ကို အထူးလေ့လာခဲ့ဖူးသော ပြည်ပပြန် ရဲဘော်မျိုးသန့်ကလည်း ဘာသာရေးနှင့်

ပတ်သက်၍ အောက်ပါအတိုင်း သင်ကြားပို့ချပေးခဲ့ သည်။

ဘာသာရေးသည် မာ့က်စ်အဘိဓမ္မာ၏ ရန်သူဖြစ်၏၊ ဘာသာရေးနှင့် မာ့က်စ်အဘိ ဓမ္မာသည် မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ ပေါင်းစပ် မရပေ၊

ဘာသာရေးသည် သွေးစုပ်သော လူတန်းစား၏လက်နက်ဖြစ်၏၊ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးကို ဖျက်ဆီးသည့် ဘိန်းငွေ့ဖြစ် ၏၊ ထို့ကြောင့် ကျွနု်ပ်တို့သည် ဘာသာရေး

ကို ဆန့်ကျင်ရပေမည်

သခင်သန်းထွန်းကိုယ်တိုင်ကလည်း ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဗမာပြည်တွင် တစ်ခုတည်းသော စစ်မှန်သည့် မာ့ခ်စ်ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒပါတီဖြစ်သည် ဟု

ဟောပြောပို့ချခဲ့ပြီး တစ်ဖက်နိုင်ငံအရှေ့တိုင်းနိုင်ငံရေးတက္ကသိုလ်ဆင်း ရဲဘော်စိုးဝင်း(ခေါ်)ဌေးအောင်က ပါတီတည်ဆောက်ရေးကို ဟောပြောပို့ချရာတွင် ပါတီတွင်း

ဒီမိုကရေစီအရ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ်နှင့် ပါတီတွင်းတိုက်ပွဲ၊ ပါတီတွင်းဝေဖန်ရေး၊ မိမိကိုယ်ကို ဝေဖန်ရေးတို့ကို ထည့်သွင်းသင်ကြားခဲ့သည်။ စစ်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍

တစ်ဖက်နိုင်ငံ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်၊ အနောက်တောင်ပိုင်းစစ်ဒေသကြီး၏ ပြည်နယ်တစ်ခုရှိ မြို့တစ်မြို့မှ စစ်တက္ကသိုလ်ကျောင်း ဆင်းဖြစ်သူ

ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းက တာဝန်ယူပို့ချသည်။ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် မြို့တစ်မြို့စစ်ဒေသ၊ ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် တပ်မကြီး(၉၁၃၁)၊ တပ်မဟာ(၁)တွင်

ဒုတိယတပ်မဟာမှူးကြီး တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။

သခင်သန်းထွန်းသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ၏ ၁၉၅၁ ခုနှစ်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးညွန့်ပေါင်းအစိုးရ လမ်းစဉ်ကို စစ်ရေးချိုလမ်းစဉ်အဖြစ် ရှုတ်ချလိုက် သည်။

၁၉၅၅ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပေါ်ပေါက်လာသည့် စစ်မတိုက်ရေး အတွေးအခေါ်ကိုလည်း အပြစ်တင် သည်။ အမှန်စင်စစ်အားဖြင့် ၅၁ ခုနှစ် ငြိမ်းချမ်းရေး ညွန့်ပေါင်း

အစိုးရ လမ်းစဉ်၊ စစ်ရေးချိုတို့နှင့် ၅၅ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးစိတ်ကူးယဉ်ကာ လက်နက် အပ်ရေး၊ စစ်မတိုက်ရေးတို့ကြောင့် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုဟာ

၅ဝ-၅၁ ခုနှစ် နှစ်နှစ်အတွင်း စစ်နိုင်ရေးတုန်းက လက်ဝဲစွန့်စားရေး အမှားထက် ပိုပြီးကြီးမားသည်ဟု ဆိုသည်။

အချောင်သမားဝါဒဟာ လူတစ်ဦး တစ်ယောက်ရဲ့ ချွတ်ချော်မှု၊ မတော်တဆဖြစ် မှု၊ တိမ်းပါးမှု၊ သစ္စာဖောက်မှု မဟုတ်ဘူး၊ လူမှုရေးဇာစ်မြစ်က

ပေါက်ဖွားလာတာဖြစ် တယ်လို့ လီနင်ပြောဖူးတယ်

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ပါတီခေါင်းဆောင် ပိုင်းမှာ ဒီလိုတော်လှန်တဲ့စစ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ တော်လှန်စစ်ကို ဖျက်သိမ်းချင်တဲ့အတွေး

အခေါ်ပေါ်ပေါက်ရတာရဲ့လူမှုရေးအကြောင်း ရင်းတွေကို ရှာဖွေရမယ်

ရန်သူကနေပြီး တရစပ်စစ်တိုက်နေတာနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလှည့်စားမှုတွေလုပ်နေတာဟာ ကျွန်တော်တို့အတွင်းမှာ လက်ယာအချောင်

သမားဝါဒဖြစ်စေတာရဲ့ ပြင်ပအကြောင်းဖြစ် တယ်

နောက်အကြောင်းတစ်ခုကတော့ ကျွန်တော်တို့ပါတီနဲ့ တစ်ဖက်နိုင်ငံပါတီနဲ့ မတူတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုရှိတယ်၊ တစ်ဖက်

နိုင်ငံကွန်မြူနစ်ပါတီအနေနှင့်လီနင်စတာလင် တို့ရဲ့ တိုက်ရိုက်ခေါင်းဆောင်မှုရရှိခဲ့ပြီး စစ်မှန်တဲ့ မာ့ခ်စ်ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒနဲ့ ကြီးပြင်း ခဲ့ရတယ်၊

ကျွန်တော်တို့ပါတီအနေနဲ့ကတော့ အင်္ဂလန်ပါတီ၊ အိန္ဒိယပါတီတို့ဆီကတစ်ဆင့် မာ့ခ်စ်ဝါဒကို သင်အံလာခဲ့ရတယ်၊ ဒီလို ကျွန်တော်တို့ရတဲ့ မာ့ခ်စ်ဝါဒဟာ ဆိုရှယ်

ဒီမိုကရေစီဝါဒတို့၊ အမျိုးသားပြုပြင်ရေးဝါဒ တို့နဲ့ရောစပ်ပြီး လာခဲ့တာတွေ့ရမယ်

မျိုးသိပ်မစစ်ဘူးလို့ပြောရမယ်

ဒီပြည်တွင်းစစ်ကာလမှာလည်း ကရူး ရှပ်ဝါဒရဲ့ဩဇာဟာ အတော်ပဲဂယက်ရိုက်ခဲ့ တယ်၊ ဒါတွေကတော့ ပြင်ပအကြောင်းပဲ

အဓိကအကြောင်းကတော့ အတွင်း အကြောင်းပဲ၊ ပါတီခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ ဓနရှင်ပေါက်စလက္ခဏာတွေ အကုန်အစင် မစွန့်လွှတ်နိုင်သေးတာ

ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစား အတွေးအခေါ်ကို အပြည့်အဝမခံယူနိုင်သေး တာ ဖြစ်တယ်

ပါတီခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အတွေးအခေါ် နဲ့ ဘဝပြုပြင်ရေးဟာ အရေးအကြီးဆုံး လုပ်ငန်းတာဝန်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ဗမာပြည် တော်လှန်စစ်က

ထူးထူးခြားခြားဖော်ထုတ် လိုက်တယ်

ဒါကြောင့် ပါတီတစ်ရပ်လုံး အထူးသဖြင့် ခေါင်းဆောင်ပိုင်းမှာ တော်လှန်တဲ့စစ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့၊ တော်လှန်တဲ့စစ်ကို ဖျက်သိမ်းပစ် ချင်တဲ့

အတွေးအခေါ်တွေကို အကြွင်းမဲ့ တိုက်ဖျက်ပစ်ရေး၊ တော်လှန်စစ် အတွေး အခေါ်ထွန်းကားရေးဟာ ဒီကနေ့ ကျွန်တော် တို့အားလုံးရဲ့ အရေးအကြီးဆုံးအလုပ်ဖြစ်

တယ်၊ ဒါမှသာ ပစ္စည်းမဲ့နိုင်ငံရေး လွှမ်းမိုးတဲ့ တပ်မတော်ပါတီခေါင်းဆောင်မှုရှိတဲ့ တပ်မတော်ကို တည်ဆောက်နိုင်မယ်

ဒါမှသာ တော်လှန်တဲ့စစ်ကို အနိုင်တိုက် နိုင်မယ်

ဒါမှသာ ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစားနဲ့ လုပ်သားပြည်သူ က အာဏာသိမ်းနိုင်မယ်

(သခင်သန်းထွန်း၏ ဟောပြောပို့ချချက် များမှ)

ဤကား သခင်သန်းထွန်း၏ 'တော်လှန်သော စစ်အတွေးအခေါ်များ ထွန်းကားရေး' ဟောပြောပို့ချ ချက်မှဖြစ်သည်။ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များ သည်

ပါတီတွင်း၌ မိမိတို့၏ အယူအဆများကို လက်မခံသူများအား ဖယ်ရှားရှင်းလင်းပစ်ရန် ကြိုတင် ကြံစည်နေကြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ပထမပတ်

ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း၊ ကျောင်း ဆင်းပွဲမိန့်ခွန်းတွင်လည်း ၆၄ ခုနှစ်ဗဟိုကော်မတီက ချမှတ်လိုက်တဲ့ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်ဟာ ကျွန်တော်တို့ပါတီ ရဲ့ သမိုင်းမှာ

အရေးကြီးတဲ့ အလှည့်အပြောင်းတစ်ခု ဖြစ်တယ် ဟု ၆၄ လမ်းစဉ်ကို အမွှမ်းတင်၍ပြောခဲ့ သည်။ ၆၄ လမ်းစဉ်သည် ၄၈ ခုနှစ်လမ်းစဉ် (လက်နက် ကိုင်

တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်)ကို အခြေခံပြီး ၅၅ လမ်းစဉ် ၏ တော်လှန်တဲ့မူ(လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်ရေးအပိုင်း) ကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ရှင်းပြသည်။

၆၂ ခုနှစ်လမ်းစဉ်မှ အဆိုးပိုင်းပယ်ပြီး အကောင်းပိုင်း ကို ယူသည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

၆၄ လမ်းစဉ်သည် အလံနီပါတီနှင့် ညီညွတ်မှ တော်လှန်ရေးအောင်မြင်မည်ဟူသော အတွေးအခေါ် ကို ပယ်ဖျက်ထားခြင်းဖြစ်ရာ သခင်သန်းထွန်းနှင့်

ပြည်ပပြန်များသည် အလံနီပါတီချေမှုန်းရေးကိုလည်း ထည့်သွင်းပို့ချခဲ့ကြသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ် သည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် သာယာဝတီခရိုင် နတ်တလင်းမြို့နယ်၊ တောင်ညိုဒေသမှ ဇီးကုန်းမြို့နယ် တွင်း

စခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ထားရာ ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင် ဝါဒကျောင်းသည်လည်း ဌာနချုပ်နှင့်အတူ လိုက်ပါခဲ့ ရသည်။ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် ဗဟို

မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း သင်တန်းသားများအား ပြန်လည်ဆွေးနွေးစေပြီးနောက် ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဗဟို ကော်မတီအစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်များ (၆၄ လမ်း စဉ်) ကို

အသစ်တစ်ဖန် ပြင်ဆင်ဆုံးဖြတ်ရေးအတွက် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ (နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့)၏ အစည်းအဝေးကိုကျင်းပခဲ့သည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်သူ များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) သခင်သန်းထွန်း ပေါ်လစ်ဗျူရို

(၂) ရဲဘော်ဌေး ပေါ်လစ်ဗျူရို

(၃) ဘတင်(ခေါ်)ဂိုရှယ် ပေါ်လစ်ဗျူရို

(၄) သခင်ချစ် ပေါ်လစ်ဗျူရို

(၅) ရဲဘော်အောင်ကြီး ဗဟိုကော်မတီ

(၆) သခင်ပု ဗဟိုကော်မတီ

ထိုအစည်းအဝေးသို့ ဗဟိုဌာနချုပ်တွင်ရှိနေသော ဗဟိုကော်မတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုလ်ရန်အောင်ကို တက်ခွင့်မပေးခဲ့ပေ။ ဗိုလ်ရန်အောင်သည် သင်တန်း

သားဖြစ်နေသည်ဟု အကြောင်းပြကြသည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ် ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးတွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အတွေးအခေါ်နှစ်ရပ်၊ လမ်းစဉ် နှစ်ရပ်သည်

တိုက်ပွဲပြင်းထန်စွာဖြစ်လာတော့သည်။ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် ပြည်ပက ချမှတ်သော လမ်းစဉ်ကို ကိုယ်စားပြုခဲ့ကြသည်။ ဂိုရှယ် က

ပြည်ပလမ်းစဉ်ကို ဆန့်ကျင်သည်။ ရဲဘော်ဌေးနှင့် သခင်ချစ်မှာမူ တွေဝေ၍နေကြသည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ရဲဘော်ဌေးနှင့် သခင်ချစ်မှာ သခင်

သန်းထွန်းတို့ဘက်က ထောက်ခံလိုက်ကြသည်။

သို့နှင့် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ပေါ်လစ်ဗျူရို အစည်း အဝေးဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ် ထွက်လာတော့သည်။ ယင်း ဆုံးဖြတ်ချက်သည် လမ်းစဉ်အသစ်တစ်ရပ်ဖြစ်နေ သည်။

၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ကျင်းပသော ပေါ်လစ် ဗျူရိုအဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်

ပေါ်လစ်ဗျူရိုဆုံးဖြတ်ချက်တွင်-

(၁) နိုင်ငံတကာအခြေအနေ။

(၂) ပြည်တွင်းအခြေအနေ။

(၃) အခြေအနေက ပေါ်ပေါက်လာသော ပြဿနာများအပေါ် သဘောထား။

(၄) လုပ်ငန်းများ- စသည်ဖြင့် ခွဲခြားဖော်ပြ ထားသည်။ နိုင်ငံတကာအခြေအနေတွင် လူတန်းစား တိုက်ပွဲ ပိုမိုပြင်းထန်လာမည်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အရင်းရှင်

စနစ်သည် အထွေထွေကပ်ဆိုက်လာမည်။ အမေရိကန် သည် နေရာတကာတွင် စစ်ရှုံးလာပြီး အရှေ့တောင်အာရှတွင် ကျူးကျော်စစ်ကို ပိုမိုတိုးချဲ့လာမည်။ ဗမာ

ပြည်သို့ပင် ကူးစက်လာမည်ဟု သုံးသပ်ထားသည်။ အမေရိကန်တို့သည် ကေအမ်တီများကို ပိုမိုလှုပ်ရှားစေ ခြင်း၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုခေါင်းဆောင်များကို

အသုံးချ ၍ တိုင်းပြည်ဖြိုခွဲခြင်း၊ အမေရိကန် အလိုတော်ရ ပြည်တွင်းဖောက်ပြန်ရေးသမားများ (တည်မြဲများ)ကို အသုံး ချ၍ အမေရိကန်အလိုကျ အစိုးရထူထောင်

ခြင်းတို့ကိုလည်း လုပ်လိမ့်မည်ဟုဆိုသည်။ တော်လှန် ရေး အစိုးရကိုအကူအညီပေး၍လည်း ကွန်မြူနစ် ဆန့်ကျင်ရေးကို ပိုမိုပြုလုပ်စေမည်ဟုလည်း ဖော်ပြ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တော်လှန်ရေး အစိုးရကိုသာမကဘဲ အမေရိကန်နှင့်နောက်လိုက်များ ကိုပါ အရှေ့တောင်အာရှပြည်သူများ၏ တော်လှန်ရေး

တစ်စိတ်တစ်ဒေသအဖြစ် တိုက်ခိုက်ရမည်ဟုလည်း လမ်းညွှန်သည်။

ပြည်တွင်းအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဤသို့အကဲဖြတ်သည်။

၆၄-၆၅ ခုနှစ်တွင် အစိုးရပစ္စည်းများ (ပပက)ပစ္စည်းများ သိမ်းယူဝေငှသော လှုပ်ရှားမှုသည် တစ်ပြည်လုံးအနှံ့အပြားတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့၏၊

ဤတိုက်ပွဲများအတွက် လက်နက်ကိုင်တပ်များသာမက ပြည်သူအများ အပြားလည်း ပါဝင်ပေသည်၊ ၄၇ ခုနှစ်က ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ဆန်သိမ်းပွဲများထက်

အဆင့်လည်းမြင့်ပြီး လူထုလက္ခဏာဆောင် သည့် အစိုးရကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်သည့် လှုပ်ရှားမှုဖြစ်ပေသည်

၆၄-၆၅ ခုနှစ်တိုက်ပွဲများတွင် ပြည်သူ့စစ် အများအပြား နေရာတကာတွင် ပါလာကြပေ သည်၊ ဤအချက်သည် ၅ဝ ပြည့်နှစ်နောက် ပိုင်း

ဗမာပြည်၏တော်လှန်သောစစ်တွင် အသစ်ဖြစ်ထွန်းချက်ဖြစ်ပေသည်၊ ၄၈- လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး၏လက္ခဏာအချို့ ပြန်လည်ရရှိလာ ခြင်းဖြစ်ပေသည်

၆၅ ခုနှစ်အတွင်း ခရိုင်မြို့ကြီးများ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းများပင် ပေါ်ပေါက်လာပေသည်၊ (ထားဝယ်၊ မအူပင်၊ မြောင်းမြ)

၆၅ ခုနှစ်အတွင်း ရန်ကုန်-မန္တလေး လမ်းမကြီးပေါ်တွင် တိုက်ပွဲများပြန်ပေါ်လာ သည်၊ ပျဉ်းမနားတွင် မီးရထားလမ်းဖျက်ခြင်း၊ တောင်ငူတွင်

ကျွဲပွဲဝင်စီးခြင်း၊ ပဲခူးဘက်တွင် ကျောက်တံခါးကို ဝင်စီးခြင်း၊ မီးရထားလမ်း ကင်းကို ဝင်စီးခြင်း

ရန်ကုန်-မန္တလေးလမ်းတွင် စစ်ရေး တိုက်ပွဲများကျဆင်းသွားသည်မှာ ၅၉- လောက်ကတည်းကဖြစ်၏၊ ရန်ကုန်-မန္တလေး လမ်းမပေါ်တွင်

တိုက်ပွဲများဖြစ်ပေါ်လာခြင်း သည် တစ်ပြည်လုံးနိုင်ငံရေးပေါ်တွင် ကြီးမား သော ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုရှိပေသည်

၆၅ ခုနှစ်၏ ထူးခြားချက်တစ်ရပ်က ရန်ကုန်နေပြည်တော် ကာကွယ်ရေးအတွက် ရန်ကုန်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရန်သူသည် စစ်ဆင်ရေးများ

ပြုလုပ်လာရခြင်းဖြစ်သည်၊ (လှည်းကူး၊ ဖောင်ကြီး၊ လှိုင်၊ ဘောလယ်၊ တွံတေး၊ တောကြီးတန်း၊ ပဲခူးတောင်ပိုင်း၊ အင်းတကော်၊ သင်္ဃန်းကျွန်းတစ်ဝိုက်)

ယင်းသည် လွန်ခဲ့သော (၆)နှစ်အတွင်း အသစ်ဖြစ်ထွန်းချက်ဖြစ်ပေသည်။

ကချင်ပြည်၊ ရှမ်းပြည်၊ ကရင်ပြည်၊ ကယား ပြည် စသည်တို့မှလည်း စစ်အစိုးရကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန်တိုက်ခိုက်နေကြသည်၊ တိုင်းရင်းသား

လူမျိုးများ၏ တော်လှန်တိုက်ခိုက်မှုသည် ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစားပါတီနှင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ မဟာမိတ်ပြုနေခြင်းဖြစ်သည် ဟူသော နိုင်ငံရေးသဘော

သာမက ငါတို့၏ တော်လှန်သော စစ်သည် ကျယ်ပြန့်သော ပြောက်ကျားစစ်လက္ခဏာ ဆောင်သည်၊ တော်လှန်သော ပြောက်ကျားဒေသများသည် တစ်ပြည်လုံး

ပြန့်လျက်ရှိသည် ဟူသော တော်လှန်စစ်၏နက်ရှိုင်းမှုကိုလည်း ပြပေ သည်

ဤအချိန်ကာလအတွင်း ငါတို့၏ပါတီ အင်အား၊ လက်နက်ကိုင်အင်အားများသည် တိုးပွားလာခဲ့သည်၊ တိုးပွားမှုနှုန်းမှာ ဒေသ

တစ်ခုနှင့်တစ်ခုမတူပေ၊ အချို့ဒေသတွင် ၂ဝ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးပြီး အချို့ဒေသများတွင် ၆ဝ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိတိုးလာပေသည်၊ အခြေခံ

ဒေသနယ်မြေသည်ကျယ်ပြန့်လာပြီး တိုက်ခိုက် ရေးဒေသသည် ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာပေသည်

(ပေါ်လစ်ဗျူရို အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက် စာမျက်နှာ ၉၊ ၁ဝ မှ)

တော်လှန်ရေးအစိုးရနှင့်ပတ်သက်၍လည်း 'စစ် အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး လူထုတိုက်ပွဲများ' ဟူသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ အလုပ်သမား၊ လယ်သမားနှင့်

လူတန်းစားအသီးသီးသည် တော်လှန်ရေးအစိုးရအား နည်းမျိုးစုံဖြင့် တိုက်ခိုက်နေကြပြီဟု ဖော်ပြထားသည်။ ရန်ကုန်မြို့တွင်ပင် လူထုကြီး မကြာခဏပေါက်ကွဲပြီး

အဓိကရုဏ်းများ ပေါ်ပေါက် နေသည်ဟုဆိုသည်။ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်အရ ဆိုသော် ပြည်သူလူထုကြီးတစ်ရပ်လုံးသည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏

ဦးဆောင်မှုကို ခံယူပြီး တော်လှန် ရေးကောင်စီအစိုးရအား အုံကြွဆန့်ကျင်ပုန်ကန် တိုက်ခိုက်နေကြပြီဟု ဆိုလိုရင်းပင်ဖြစ်သည်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များသည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အရှိန် တက်နေသည်။ တော်လှန်ရေးအစိုးရကို ပြည်သူများက

ကျေနပ်မှုမရှိ၊ တော်လှန်ရေးအစိုးရက အမေရိကန် အကူအညီယူလိမ့်မည်ဟု ထင်မြင်နေခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစား လွှမ်းမိုးသော တပ်မတော်

တည်ဆောက်ရေး၊ ပြောက်ကျားဒေသများတိုးချဲ့ရေး၊ အသစ်ဖွင့်ရေး၊ ဖောက်ပြန်သော ဓနရှင်နိုင်ငံရေး ဩဇာကိုတိုက်ဖျက်၍ တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်အရ

စည်းရုံးရေးတို့တွင် များစွာ လုံးပန်းရဦးမည်ဟုဆိုသည်။ ၆၄ လမ်းစဉ်ကိုချထားပြီး ဖြစ်သော်လည်း ပါတီက ရဲရဲတင်းတင်း ခေါင်းဆောင်သွားရန် အထူးလိုအပ်နေ

သည်ဟုလည်းဆိုသည်။

တော်လှန်ရေးအစိုးရ၏ လူတန်းစားလက္ခဏာကိုမူ အစိုးရလက်ဝါးကြီးအုပ် အရင်းရှင်စနစ်၊ စစ်တပ်ဗျူရိုကရက်အရင်းရှင်စနစ် ကျင့်သုံးနေသည်ဟု သတ်မှတ်သည်။

တော်လှန်ရေး အစိုးကို ဆက်လက်တိုက်ခိုက်သွားရမည်ဖြစ်ပြီး အစိုးရ ပိုင်ပစ္စည်းများ သိမ်းယူရန်၊ အစိုးရသိမ်းထားသည့် ပစ္စည်းများ စိစစ်၍

ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ခွင့်ပေးရန် ဆုံးဖြတ်သည်။

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးက ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ် သည် ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်မဟုတ်ကြောင်း စစ်နိုင်ရေး၊

အာဏာသိမ်းရေးလမ်းစဉ် တစ်နည်းအားဖြင့် အပြုတ် တိုက်ရေးလမ်းစဉ် ဖြစ်သည်ဟု အတိအလင်း ဆုံးဖြတ် လိုက်သည်။

ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးသည် ဗမာ ပြည် ပြဿနာအရပ်ရပ်ကို ဖြေရှင်းရေး အတွက်

အဓိကသော့ချက်ဖြစ်သည်ဟူသော အတွေးအခေါ်ကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းပစ်ရ မည်၊ အမှန်စင်စစ်အားဖြင့် ငါတို့အာဏာ သိမ်းရေးသည်သာလျှင် ပြဿနာအရပ်ရပ်ကို

ဖြေရှင်းရေးအတွက် သော့ချက်ဖြစ်သည် (၁၉၆၅ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက် စာမျက်နှာ ၃ဝ)

ပေါ်လစ်ဗျူရို အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်သည် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို ပိုမို၍အရောင်တင်ပေးထားသော် လည်း ၆၄ လမ်းစဉ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ငြိမ်းချမ်းရေး ဆိုင်ရာ

သဘောထားကိုမူ လုံးဝပစ်ပယ်လိုက်သည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိနိုင်သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ပြည်ပ လမ်းစဉ်ဖြစ်သော ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီအစည်း အဝေး

ဥက္ကဋ္ဌ အစီရင်ခံစာတွင် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ ကို အခြားတိုက်ပွဲသဏ္ဌာန်နဲ့ပေါင်းစပ်ပေးရမယ်၊ အထူး သဖြင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးသဏ္ဌာန်နဲ့ ပေါင်းစပ်ပေး

ရမယ် ဟု ဖတ်ကြားတင်သွင်းခဲ့သည်။ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအလံကို မြင့်မားစွာ လွှင့်ထူရမည်ဟုလည်း ဆိုသည်။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးပြန်လည် တည်

ဆောက်ရန်အတွက် ဒီမိုကရေစီကျကျ ပြန်လည်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲများ ပြန်လုပ်ရန် တိုက်ပွဲဝင်ကြဟူ၍လည်း ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

ယခုမူ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီ၏ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်ကို ပယ်ဖျက်ပြီး အပြုတ်တိုက်ရေးလမ်းစဉ်သစ်တစ်ရပ် ဖြင့်

အစားထိုးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၆၄ လမ်းစဉ်မှ ငြိမ်းချမ်းရေးကဏ္ဍကို စွန့်ပစ်လိုက်ပြီး အပြုတ်တိုက်ရေး သက်သက်ကိုသာ ဖော်ထုတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်လေသည်။

၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ကျင်းပသော ပေါ်လစ် ဗျူရိုအဖွဲ့၏ အစည်းအဝေးတွင် ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးဖြစ်သော ရဲဘော်ဘတင်(ခေါ်)ဂိုရှယ်သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊

ဗဟိုကော်မတီနိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်အား သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့က ပယ်ဖျက်၍ လမ်းစဉ်သစ်တစ်ရပ်ဖြင့် အစားထိုးသည် ကို ပြင်းထန်စွာပင်

ကန့်ကွက်တော့သည်။ စင်စစ် ဂိုရှယ်သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်သည် ရောကျော်ဝါဒ၊ စုပေါင်းစပ်ပေါင်းဝါဒဖြစ်သည်ဟု ဆိုကာ

ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်ခဲ့သည်ပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော်သခင်သန်းထွန်းနှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့က ယခုကဲ့သို့ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အလွယ်တကူ

ပယ်ဖျက်လိုက်သောအခါတွင်ကား ဂိုရှယ်သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်ကို အခိုင်အမာ ကာကွယ်ခဲ့ သည်။

ထိုသို့ ၆၄ လမ်းစဉ်ဘက်မှ ကာကွယ်ခြင်းမှာ ၆၄ လမ်းစဉ်သည် ဗဟိုကော်မတီ၏တရားဝင် နိုင်ငံရေး လမ်းစဉ်ဖြစ်နေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လီနင်၏ ပါတီတည်ဆောက်ရေး အခြေခံမူများအရ စည်းရုံးရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ချမှတ်ထားခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အရ

သော်လည်းကောင်း၊ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီ၏ ပီဘီ (ပေါ်လစ်ဗျူရို)၏ အခွင့်အာဏာနှင့် ပတ်သက် သော ဆုံးဖြတ်ချက်အရသော်လည်းကောင်း ပေါ်လစ်

ဗျူရိုသည် ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီ၏ နိုင်ငံရေး လမ်းစဉ်ကို ပြင်ပိုင်ခွင့်မရှိပေ။ ပြင်ဆင်ရန်လိုအပ်ပါက ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးခေါ်ပြီးမှ ဆုံးဖြတ်ရမည်

ဖြစ်သည်။ အရေးပေါ်ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး မခေါ်နိုင်ပါက တိုးချဲ့ပေါ်လစ်ဗျူရိုအစည်းအဝေးခေါ် ၍ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအများစု၏မဲအပြင် ဗဟိုကော်မတီ

(အချိန်ပြည့်)အနည်းဆုံး ငါးဦး၏ ထောက်ခံချက် မဲရ မှသာ ပြင်ဆင်ခွင့်ရှိသည်။

ဂိုရှယ်သည် ယင်း၏စာတမ်းတွင် သခင်သန်းထွန်း နှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီးအား အပြုတ်တိုက်ရေးဝါဒီများ ဟု အမည်တပ်ပေးလိုက်သည်။ သခင်သန်းထွန်းတို့က

မျက်မှောက်မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေကို အကဲဖြတ်ရာ တွင် အမေရိကန်နယ်ချဲ့သမားသည် အရှေ့တောင် အာရှတွင် ယခုထက်ပို၍ ကျူးကျော်ရေးစစ်ကို တိုးချဲ့

လာမည်။

အမေရိကန်နယ်ချဲ့၏ ကျူးကျော်ရေးစစ်မီး သည် ဗမာပြည်ကိုပင် ကူးစက်လာမည်စသည်ဖြင့် အကဲဖြတ်ပြီး တော်လှန်ရေးကောင်စီသည် အမေရိကန်

အကူအညီကိုယူ၍ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို တိုက်မည်ဖြစ်သောကြောင့် တော်လှန်ရေးကောင်စီကို ရော၊ အမေရိကန်နယ်ချဲ့သမားကိုပါ တိုက်ရမည်ဟု

ဆုံးဖြတ်ထားခဲ့ကြသည်။

သို့သော်တော်လှန်ရေးကောင်စီ သည် တစ်ဖက်နိုင်ငံနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကြားနေရေး အခြေခံဖြင့် မိတ်ဖြစ်ဆွေဖြစ်ဆက်ဆံနေသမျှ ကွန်မြူ နစ်ပါတီက

ထောက်ခံမည်ဟုလည်းဆိုခဲ့သည်။ ဂိုရှယ်က ယခုကဲ့သို့ ရှေ့နောက်မညီသော နိုင်ငံရေးအစီရင်ခံစာ ကို ထောက်ပြ၍ ဝေဖန်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကျူးကျော်ရေးစစ်မီးသည် အရှေ့ တောင်အာရှသို့ မုချကူးစက်လာမည်ဟူသော အယူ အဆကိုလည်း ဂိုရှယ်ကိုက မရဏသေခြင်းတရားကို

ကိုးကွယ်ရာကျသည်သာမက ၁၉၄၂ ခုနှစ်၊ ဂျပန် မဝင်ခင်ကကဲ့သို့ အမေရိကန်မျှော်သည့် လူမှုဆန့်ကျင် ရေး အတွေးအခေါ်ကိုလည်း ကိုယ်စားပြုရာကျပေ

သည်ဟုဆိုသည်။

အပြုတ်တိုက်ရေးဝါဒီများသည် လက်ရှိ လူတန်းစားအင်အားအချိုးအစား နှိုင်းယှဉ်ချက် ကို မတွက်ချက်ဘဲ ရှောင်ကွင်းနေကြသည်ဟုလည်း စွပ်စွဲသည်။

လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲရလဒ်များကို ခန့်မှန်း တွက်ချက်ပြီးဖော်ပြထားခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးကောင်စီကို ပြည်သူများ က

ဆန့်ကျင်နေပြီဟု ဖော်ပြပြီး အခြားတစ်နေရာတွင် ပါတီအနေနှင့် များစွာလုံးပန်းရန်လိုသည်ဟု ဖော်ပြ ထားချက်ကိုလည်း ထုတ်နုတ်တင်ပြသည်။ ဂိုရှယ်သည်

သခင်သန်းထွန်း၏ နိုင်ငံရေးအစီရင်ခံစာမှ ရှေ့နောက် မညီညွတ်မှုများကို ကောက်နုတ်တင်ပြနေခြင်းဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ဂိုရှယ်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီက တော်လှန်ရေးကောင်စီအပေါ် သဘောထား သော အချက်အလက်များမှာ မှားယွင်းကြောင်း အခိုင်အမာပင်

ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့သည် အစဉ်တစိုက်ယိမ်းယိုင်တွေဝေနေသည်ဟုလည်း ဆို သည်။ နိုင်ငံရေးအရ သခင်သန်းထွန်းတို့လူစုသည် နိုင်ငံရေး

ကလေးကလားဆန်သည်ဟုလည်း စွပ်စွဲ သည်။ တော်လှန်ရေးအစိုးရက အုတ်ကျင်းသစ်စက် တည်ဆောက်ရန် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ထောက်ပံ့ငွေကို လက်ခံသည်နှင့်

အမေရိကန်နယ်ချဲ့သမားနှင့် ပေါင်းလေပြီဟု အကဲဖြတ်ခြင်းကိုလည်း မှားယွင်းသည် ဟုဆိုသည်။ တစ်ဖက်နိုင်ငံ၏အခြေအနေများနှင့် ပုံတူ ထပ်နေခြင်းကိုလည်း

ဂိုရှယ်က ရှုတ်ချခဲ့သည်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့က တော်လှန်ရေးကောင်စီအား စစ်တပ်ဗျူရိုကရက် အရင်းရှင်စနစ်ကျင့်သုံးသည်ဟု ဆိုခြင်းကိုလည်း ဂိုရှယ်က

အောက်ပါအတိုင်း ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

အစိုးရအရာရှိ စစ်ဗိုလ်အချို့သည် အနှံ့ အပြား၌ တရားမဲ့ပုဂ္ဂလိက စီးပွားရှာနေကြ သည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်၊ ဤသို့ပြုလုပ်ရာ ၌ အဓိကအားဖြင့် ဥပဒေကို

ချိုးဖောက်ပြီး လာဘ်စားဖြတ်စား အကျင့်ပျက်မှုအသွင်များ ဖြင့်သာ ပြုလုပ်ကြသည်၊ ဤနည်းများဖြင့် ပုဂ္ဂလိက ဘဏ္ဍဥစ္စာပစ္စည်း အတော်အသင့် ကို

စုဆောင်းကြသည်မှာလည်း အမှန်ပင် ဖြစ်သည်၊ သို့သော် ဥပဒေက ဤသို့ပုဂ္ဂလိက စီးပွားရှာခွင့် လုံးဝခွင့်မပြုပေ၊ ဥပဒေ ချိုးဖောက်မှုပေါ်လျှင်လည်း အရေးယူ

ခံရ သည်ကို တွေ့ရပါသည်၊ ထို့ကြောင့် ဤစနစ် ကို စစ်တပ်ဗျူရိုကရက် အရင်းရှင်စနစ်ဟု ခေါ်ခြင်းသည် သဘောတရားအရရော လက်တွေ့အရပါ

လုံးဝမှားယွင်းပါသည်

(ဂိုရှယ်၏ တင်ပြချက်မူရင်း စာမျက်နှာ ၂၆ )

ဂိုရှယ်က အပြုတ်တိုက်ရေးဝါဒီများသည် တစ်ဖက် နိုင်ငံ၏အတွေ့အကြုံများကို ပုံတူကူးချကြောင်း၊ ထိုသို့ ကူးချရာတွင်ပင် မိမိတို့လိုအပ်သလို ကူးချကြကြောင်း

ယင်း၏ တင်ပြချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂိုရှယ်က သခင်သန်းထွန်းတို့နှင့် အခြေခံကွဲလွဲ ချက်များသည် မတူသောအတွေးအခေါ်နှစ်ရပ်၊ မတူ သော လမ်းစဉ်နှစ်ရပ်တို့၏ကွဲလွဲချက်ဖြစ်သည်ဟု

အောက်ပါအတိုင်း တိတိကျကျရှင်းလင်းဖော်ပြထား သည်။

အထက်ပါ ကွဲလွဲချက်များကို ဆန်းစစ် ကြည့်သော် ၎င်းတို့သည် သီးခြားလူတန်းစား ရပ်တည်ချက်နှစ်ရပ်၊ လူတန်းစားအမြင် နှစ်ရပ်နှင့်

လူတန်းစားနည်းပရိယာယ်နှစ်ရပ် တို့၏ ကွဲလွဲချက်၊ တစ်နည်း ဆန့်ကျင်သော နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်နှစ်ရပ်၏ ကွဲလွဲချက်ဖြစ် ကြောင်းကို ထင်ရှားစွာ တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်

ထိုလမ်းစဉ်နှစ်ရပ်က လမ်းစဉ်တစ်ရပ်မှာ မာ့ခ်စ်ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒအပေါ် မူတည်၍ ချမှတ်ထားသည့် ၅၅ လမ်းစဉ်နှင့် ၆၄ လမ်းစဉ်မှ

တော်လှန်သော မူများအပေါ် အခြေစိုက်၍ မျက်မှောက်မြန်မာပြည်၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် လူတန်းစားအင်အား အချိုးအစားနှိုင်းယှဉ်ချက် အနေအထားနှင့်

လည်း ကိုက်ညီသော လမ်းစဉ်ဖြစ်၏၊ ဤ လမ်းစဉ်အရ ပါတီ၏နိုင်ငံရေးလက်ဦးမှုကို ထိန်းထားနိုင်ပြီး ပါတီအင်အားကို ကြီးထွား စေကာ တော်လှန်ရေးကို

ရှေ့တစ်ဆင့် တွန်းဆော်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်၏၊ ဤလမ်းစဉ်ကို ကျွန်တော့်အနေဖြင့် ကိုယ်စားပြုနေခြင်းဖြစ်ပါ သည်

အခြားလမ်းစဉ်တစ်ရပ်မှာ လက်ရှိပီဘီ (ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့) ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်၊ ဤအပြုတ်တိုက်ရေးဝါဒလမ်းစဉ်ဖြစ်၏၊ ဤ လမ်းစဉ်သည်

၅၅ လမ်းစဉ်ကို ငြင်းပယ်သော ၆၄ လမ်းစဉ်မှ တော်လှန်သောမူများကို ဆန့်ကျင်သောလမ်းစဉ်ဖြစ်ပါသည်

(ဂိုရှယ်၏တင်ပြချက်မူရင်း စာမျက်နှာ ၄၉)

ဂိုရှယ်သည် ၆၅ ခုနှစ် ပေါ်လစ်ဗျူရိုဆုံးဖြတ်ချက် အား ရောကျော်ဝါဒ၊ အချောင်သမားဝါဒ စသည်ဖြင့် ပြင်းထန်စွာပင် ပြစ်တင်ရှုတ်ချလိုက်သည်။ သခင်

သန်းထွန်းတို့လူစုကိုလည်း အပြုတ်တိုက်ရေးဝါဒကို မပြင်နိုင်ပါက ဆုံးရှုံးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အောက်ပါ အတိုင်းသတိပေးခဲ့သည်။

တက်ကြွသော စိတ်ဓာတ်တစ်ခုတည်းဖြင့် သာလျှင် တော်လှန်ရေးကို ခေါင်းဆောင်၍ မရပါ၊ အကယ်၍ ပါတီသည် လက်ရှိကျွနု်ပ် တို့

အပြုတ်တိုက်ရေးပေါ်လစီဝါဒကို မပြင် နိုင်ပါက အထက်၌ ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်းပင် ယင်းအောင်မြင်ချက်များသည် ယာယီသာ ဖြစ်ပြီး ရေရှည်တွင် ပါတီသည်

မိမိ၏အင်အား များကို ကြီးစွာဆုံးရှုံးနစ်နာမည်သာဖြစ်ပါ သည်

(ဂိုရှယ်၏တင်ပြချက်မူရင်းစာမျက်နှာ ၆၇)

ထို့နောက် ဂိုရှယ်သည် အပြုတ်တိုက်ရေးပေါ်လစီ ကို အချိန်မီ ပြင်နိုင်ရန်အတွက် အရေးပေါ်မျက်နှာစုံညီ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးကို အမြန်ဆုံးခေါ်ပါ ဟု

တောင်းဆိုလိုက်သည်။ ဂိုရှယ်၏တင်ပြချက်ကို ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်ဖြင့် ဂိုရှယ်ကိုယ်တိုင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ သို့သော် အောက်တိုဘာလ

တတိယပတ်ကျမှ တိုင်းများမှ ဗဟိုကော်မတီများကိုပါ ဖြန့်ဝေပေးရန် တင်ပြခဲ့သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ဂိုရှယ်၏စာတမ်းအား ချက်ချင်းဖြန့်ချိရန် ခွင့်မပြုဘဲ

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့၏ မှတ်ချက်ဖြင့်သာ ဖြန့်ချိရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့လေသည်။

ဂိုရှယ်၏တင်ပြချက်ကို ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့၏ မှတ်ချက်နှင့်တကွ ဖြန့်ချိရန် ဆုံးဖြတ်ထားသဖြင့် သခင်သန်းထွန်းသည် 'ရဲဘော်ဘတင်၏ တင်ပြချက် နှင့်ပတ်သက်၍

ပေါ်လစ်ဗျူရို၏မှတ်ချက်'အမည်ရှိ စာတမ်းကို တာဝန်ယူ၍ ရေးသားပြုစုလေရာ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၇ ရက်ရောက်မှသာ အပြီးသတ်နိုင် သည်၊ ရက်စွဲကိုမူ

၁၇-၃-၆၆ ဟု ရေးထိုးထားသည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ယင်း၏ စာတမ်းတွင် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ် ချက်ကို

ကာကွယ်ထားသည်။ ယင်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက် သည် '၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးအပြီး အခြေအနေနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန် များ' ဖြစ်ပြီး

တော်လှန်ရေးကောင်စီ၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝါဒသည် ယေဘုယျအားဖြင့် တိုးတက်သည်ဟူသော ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြင်ဆင် ရန်၊

စစ်အစိုးရကိုဖြုတ်ချပြီး ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီအစိုးရ တည်ထောင်ရန်၊ ယင်းအချက်များအား ဗဟိုကော်မတီ ၏သဘောထားတောင်းယူရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြ

ထားသည်။

ဂိုရှယ်၏စာတမ်းကို ဗဟိုကော်မတီအားလုံးသို့ ဖြန့်ချိပေးရန် ဇွန်လအစည်းအဝေးက သဘောတူခဲ့ ကြောင်း၊ ဂိုရှယ်စာတမ်းကို အောက်တိုဘာလကျမှ ရရှိ ကြောင်း၊

ပါတီဗဟို၏မှတ်ချက်ပါရန် လိုအပ်သဖြင့် လေ့လာပြုစုနေရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မတ်လအကုန်မှသာ ဖြန့်ဝေနိုင်ကြောင်း စသဖြင့် နောက်ကျရခြင်း

အကြောင်းရင်းများကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဂိုရှယ်သည် ဗိုလ်နေဝင်း၏ ပေါ်လစီကို ကာကွယ်သူ ဖြစ်ပြီး ပါတီ၏ရပ်တည်ချက်နှင့် လုံးလုံးလျားလျား

ဆန့်ကျင်သူဖြစ်သည်ဟူ၍လည်း အတိအလင်းစွပ်စွဲ လိုက်သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ရဲဘော်ဘတင်(ခေါ်) ဂိုရှယ်၏ လူတန်းစားရပ်တည်မှု လုံးဝလွဲမှားနေကြောင်း

ကိုလည်း အောက်ပါအတိုင်းဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်နေဝင်းဟာ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို မတိုက်၊ ဓနရှင်တွေဟာ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို ယေဘုယျ ကျကျတိုက်တာတို့၊ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံခြားက ကွန်မြူနစ်တွေကို

တိုက်တာတို့ထက် ပြည်တွင်း ကွန်မြူနစ်တွေကိုသာ တိုက်တတ်တယ်ဆိုတာ တော်ရုံတန်ရုံ အတွေ့အကြုံရှိတဲ့သူတိုင်း သိ တဲ့ကိစ္စပဲ၊ ဦးနုတို့က ကွန်မြူနစ်ဝါဒ

အောင် ပါစေ၊

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ဝါဒကျဆုံးပါစေ ကြွေးကြော်ဖူးတာပဲ

ဗိုလ်နေဝင်းက ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို မတိုက် ဘူး၊ ကွန်မြူနစ်ပါတီက လက်ဝဲတရားသေ အဖျက်သမားတွေကိုသာ တိုက်နေတယ် လို့

ရဲဘော်ဘတင်ပြောတာ အတော်ပဲ အံ့ဩစရာ ကောင်းပါတယ်၊ ဗိုလ်နေဝင်းလုပ်နေတဲ့ လုပ်နည်းဟာ အနိုင် နိုင်ငံက ပြည်တွင်း ဖောက်ပြန်ရေးသမားတိုင်း

လုပ်တဲ့လုပ်နည်း ပါပဲ။ ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ချေမှုန်းဖို့ စစ်ရေး ထိုးစစ်ကြီးတွေ ဗိုလ်နေဝင်းက လုပ်နေပါ လျက် ဗိုလ်နေဝင်းဟာ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို မတိုက်လို့

ရဲဘော်ဘတင်ဆိုတာဟာ လူတန်းစားရပ်တည်မှုလွဲမှားနေပါတယ်၊ ကွန်မြူ နစ်ဝါဒနဲ့ ကွန်မြူနစ်ဝါဒအောင်ပွဲခံဖို့လုပ်နေ တဲ့ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို ခွဲခြားစဉ်းစားတာဟာ

လည်း လုံးဝမှားနေပါတယ်။

ကွန်မြူနစ်ပါတီကို စစ်ရေးအရ ဦးတည် မတိုက်။ ပါတီဗဟိုကို ၆၄ ခုနှစ်အတွင်း ၃ ရင်းအားနဲ့ထိုးတဲ့ ထိုးစစ်ကြီး ငါးကြိမ်လုပ်ခဲ့ ရတာရယ်။ ၆၅ခုနှစ်

အတွင်း (၁ဝဝဝ) ကျော် အားနဲ့ ထိုးစစ်ကြီး (လေးခု) ထိုးစစ်ငယ် (၁၂ဝ) ကျော် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှာလုပ်ခဲ့တာ ရယ်၊ ပဲခူးရိုးမတိုင်းမှာ ၆၅ ခုနှစ်အတွင်း ထိုးစစ်ပေါင်း

(၃ဝ) လုပ်ခဲ့တာရယ်တို့ လောက်ကိုစဉ်းစားရင် ရဲဘော်ဘတင်ရဲ့ ဒီ ကောက်ချက်ဟာ တော်လှန်စစ်ဘဝနဲ့ တခြား စီဖြစ်တယ်ဆိုတာ သိနိုင်ပါတယ်

ကွန်မြူနစ်ပါတီကို နိုင်ငံရေးအရ တိုက်ရာ မှာ နာမည်မတပ်ဘဲ လက်ဝဲတရားသေသမား တွေ အဖျက်သမားတွေလောက်နဲ့ပဲ တိုက် တယ်

သက်သာအောင် ကြံဖန်စဉ်းစားလို့မဖြစ် ပါဘူး၊ ပါတီရဲ့ပေါ်လစီကို လက်ဝဲတရားသေ ဖြစ်တယ်၊ အဖျက်ဝါဒဖြစ်တယ်လို့ ရဲဘော် ဘတင်အနေနဲ့

သဘောထားတော့ ဒီအတိုင်းပဲ စဉ်းစားတာပါပဲ၊ လက်ဝဲတရားသေတို့ အဖျက် သမားတို့ဆိုတာ ငါတို့ကို ရှုတ်ချနေတာပဲဆိုတဲ့ လူတန်းစားအသိရှိဖို့လိုပါတယ်

(သခင်သန်းထွန်း၏ မှတ်ချက်၊ စာမျက်နှာ ၃ဝ)

သခင်သန်းထွန်းက ဂိုရှယ်တင်ပြသည့် နည်း ပရိယာယ်သည် အစိုးရကို အဓိကရန်သူအဖြစ် သဘောမထားသော နည်းပရိယာယ်ဖြစ်ပြီး အဓိက ရန်သူနှင့်

ပူးပေါင်းရေးလမ်းစဉ်၊ အဓိကရန်သူကို မတိုက်ခိုက်ဘဲ ထောက်ခံရန်လမ်းစဉ်၊ ပါတီနှင့် ပြည်သူ များကို လက်နက်မဲ့စေသောလမ်းစဉ်၊ အဓိကရန်သူထံ မှာ

ကျွန်ခံရေးလမ်းစဉ် စသဖြင့် ပြင်းထန်စွာပင် စွပ်စွဲ တော့သည်။ ထို့နောက် ဂိုရှယ်၏ တောင်းဆိုချက်ဖြစ် သော အပြုတ်တိုက်ရေး ပေါ်လစီကို ပြင်နိုင်ရေး အတွက်

အရေးပေါ်ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးကို ခေါ်ယူပေးပါရန်ဟူသော အချက်ကို မလိုအပ်ဟု ဆိုကာ ပယ်ချလိုက်တော့သည်။

ဂိုရှယ်သည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေး ပွဲ မအောင်မြင်သည့်ကိစ္စတွင်လည်းကောင်း၊ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်ကို

လည်းကောင်း၊ ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်ကိုလည်းကောင်း အစဉ်တစိုက်ပင် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ သခင်

သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များကလည်း ဂိုရှယ်ကို မကြာခဏ ပြစ်တင်ရှုတ်ချကြသည်။ ရဲဘော်ဌေးနှင့် ဗိုလ်ရန်အောင်တို့သည်လည်း သခင်သန်းထွန်းနှင့်

ပြည်ပပြန်များအပေါ် မကျေနပ်သော်လည်း ဂိုရှယ် ကဲ့သို့ ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ကန့်ကွက်ခြင်းမပြုလုပ်ခဲ့ကြ ပေ။ သခင်သန်းထွန်းတို့သည် ဂိုရှယ်၏တင်ပြချက်များ ကို

ပယ်ချပြီးနောက် ပဲခူးရိုးမတိုင်းကို နီးကပ်စွာ ချုပ်ကိုင်၍ ပြန်လည်တည်ဆောက်လာသည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်တွင် ဗဟိုစစ်ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ

သခင်သန်းထွန်းက လေးနှစ်အတွင်း စစ်အနိုင်တိုက် ရေး စီမံကိန်းကို ရေးဆွဲခဲ့သည်။

လက်ရှိအခြေအနေတွင် ပါတီဝင် (အချိန်ပြည့်) အင်အား ၁၅ဝဝ၊ လက်နက်ကိုင် တပ်အင်အား ၂၅ဝဝ၊ အချိန်ပြည့်တပ်သား ၄၅ဝဝခန့်ရှိလေရာ ယင်းအင်အားများကို

နှစ်နှစ်အတွင်း နှစ်ဆတိုးချဲ့၍ နောက်နှစ်နှစ် တွင် နောက်ထပ် နှစ်ဆတိုးချဲ့ရမည်ဟု သခင်သန်းထွန်း က စိတ်ကူးယဉ်ခဲ့သည်။ သခင်သန်းထွန်း၏ စီမံကိန်း ကို

ဂိုရှယ်က ဘိုးဘိုးအောင်စီမံကိန်းအဖြစ် ပုတ်ခတ်ပြန် သည်။

တကယ်ကတော့ အဲဒီစီမံကိန်းဟာ ၅ဝ ပြည့်နှစ်က ချမှတ်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်အတွင်း အပြုတ် တိုက်ခိုက်ရေးနဲ့ ဘာမှမထူးဘူး၊ နှစ်နှစ် အတွင်း

အပြုတ်တိုက်ရေးရဲ့ မွေးစားသားလေးပဲ၊ ခင်ဗျားတို့ အဲဒီအတိုင်းသာ ဆက်ပြီး လုပ်ကြည့်၊ ကွန်မြူနစ်ပါတီဟာ မပျက်စီးဘူး ဆိုရင် ကျွန်တော့်ကို လုပ်ချင်တိုင်းသာ

လုပ်ကြ ပေတော့

အခု ဦးသောင်း တင်ပြထားတဲ့ စီမံကိန်း ကို မညှာတမ်းပြောရမယ်ဆိုရင် အရူးအိပ်မက် မက်နေတာပဲလို့ ပြောရင် အမှန်ဆုံးဖြစ်လိမ့်

မည်ထင်တယ်၊ ခင်ဗျားတို့ဟာ လုပ်ချင်ပြီဆို ရင် ဟုတ်ဟုတ်၊ မဟုတ်ဟုတ် အတင်းလုပ်ဖို့ ပဲ ကြိုးစားကြတယ်၊ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ လေးနှစ် အပြုတ်တိုက်ရေးကြီးဟာ

ခဏတော့ အောက်ခြေကို တက်ကြွအောင်လုပ်လို့ ရချင် ရမယ်၊ ဒါပေမဲ့ ချက်ချင်းပဲ ခင်ဗျားတို့ကို ပြန်ထိမှာ သေချာတယ်

ခင်ဗျားတို့က ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ဘယ် နှနှစ်အတွင်းမှာ အပြုတ်တိုက်နိုင်မယ်လေး ဘာလေးနဲ့၊ တကယ်ကတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ

အေးအေးဆေးဆေးနဲ့ တစ်ညဝင်ပြီး အိပ်နိုင် တဲ့ရွာ ဘယ်မှာရှိသေးလို့လဲ

ကိုယ့်အခြေအနေတွေကိုလည်း ကိုယ် မှန်မှန်ကန်ကန် နားလည်မှဖြစ်မယ်၊ ကိုယ့် အမျိုးအကြောင်းလည်း ကိုယ်သိမှဖြစ်မယ်

ဂိုရှယ်က အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်၏ အခြေအနေအမှန်ပင်ဖြစ် သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်း

သည်ပင်လျှင် တပ်မတော်၏ထိုးစစ်ကြောင့် မကြာခဏ ရွှေ့ပြောင်းနေခဲ့ရသည်။ သို့သော် သခင်သန်းထွန်းတို့ လူစုသည် ပဲခူးရိုးမတိုင်းအား တိုက်ရိုက်ဦးစီးကွပ်ကဲ၍

စီမံကိန်းကို အစွမ်းကုန် အကောင်အထည်ဖော်ပြခဲ့ကြ သည်။ ပဲခူးရိုးမတိုင်းအနေနှင့် လေးနှစ်အတွင်း စစ်အနိုင်တိုက်ရေး စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန်

ပဲခူးရိုးမတိုင်း၏ နှစ်နှစ်စီမံကိန်းကိုလည်း ချမှတ် ပေးခဲ့ကြသည်။ ပဲခူးရိုးမတိုင်းအတွင်းတွင် ပြည်ပပြန် များသည် ပိုမို၍နေရာယူလာကြသည်။ ဗဟိုဌာနချုပ် တွင်

ဗဟိုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းပြီး ပြည်ပ ပြန်ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းကို တာဝန်ယူစေသည်။ သာယာဝတီ ခရိုင်ကော်မတီသည် နှစ်နှစ်စီမံကိန်းအဖြစ် ပါတီကို

စိတ်ကုန်ပြီး ဇီးကုန်းမြို့နယ်၊ နွားတဲကုန်းရွာသို့ အေးဆေး စွာ ပြန်လည်နေထိုင်သော ရဲဘော်လှကြည်နှင့် ဇနီး ဖြစ်သူ မခင်အေးတို့အား ရက်စက်စွာပင် သတ်ဖြတ်

စေခဲ့သည်။ သတ်ဖြတ်ရသည့်အကြောင်းမှာ ရဲဘော် လှကြည်တို့ဇနီးမောင်နှံသည် ခရိုင်စခန်းတွင် ခေတ္တနေဖူးကြသူများဖြစ်၍ ယင်းတို့အား တပ်မတော်မှ

အသုံး ပြုပြီး ဗဟိုစခန်းနေရာကို သိရှိမသွားစေနိုင်ရန် နှုတ်ပိတ်လိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ရန် / ငါမျဉ်း ပြတ်သားစွာဖြင့် ချက်ချင်းအကောင်အထည်ဖော် သတ်ဖြတ်ရန်

သခင်သန်းထွန်းနှင့် ရဲဘော်အောင်ကြီး တို့၏ညွှန်ကြားချက်ကို ပြည်ပပြန်ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းက အကောင်အထည်ဖော်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

(သခင် သန်းထွန်း၏ နောက်ဆုံးနေ့များ၊ ပထမတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၂၈ မှ ၂၃၆ အတွင်းတွင် အသေးစိတ်ဖော်ပြထား ပါသည်။)

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များသည် ဂိုရှယ် က အစဉ်တစိုက်ကန့်ကွက်နေသည့်ကြားမှပင် ပြည်ပ မှ ချမှတ်ပေးသည့် လမ်းစဉ်များ အကောင်အထည်

ပေါ်လာရေးအတွက် လူသတ်ဝါဒဖြင့် ဆောင်ရွက်ကြ ခြင်းဖြစ်သည်။ ပါတီအောက်ခြေမှ စိတ်မချရသူများကို သာမကဘဲ ဒေသခံပြည်သူများကိုလည်း အကြောင်းမဲ့

ရက်ရက်စက်စက်သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြရာ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ ပထမပတ်အတွင်း နတ်တလင်းမြို့နယ်၊ တောင်ညိုဒေသ၊ သဖန်းချောင်းရွာမှ ဈေးရောင်းစားသူ

အသက် ၅ဝ ကျော်အရွယ် ဒေါ်လှညွန့်အား စိန်ကန့်လန့်စခန်းရှိလေရာ (၅ဝ) သို့ ခဏခဏသွား သည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် အသေသတ်ရန် ပြည်ပပြန်

မစိန်ဝင်း၏အမိန့်အရ တပ်နီအမျိုးသမီး များက ရက်စက်စွာ တုတ်များဖြင့် ရိုက်နှက်၍ သတ်လိုက်ကြလေသည်။ မစိန်ဝင်းသည် သူပုန်ထ တယ်ဆိုတာဟာ

လူသတ်တာဖြစ်တယ်။ ရက်စက်တာ ဖြစ်တယ်ဟု ပို့ချခဲ့သူဖြစ်သည်။ (သခင်သန်းထွန်း၏ နောက်ဆုံးနေ့ များ၊ ပထမတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၂၃၆ မှ ၂၃၉ အထိ အသေးစိတ်

ဖော်ပြထားပါသည်။)

ပဲခူးရိုးမတိုင်း၊ သာယာဝတီခရိုင် လူသတ်ဝါဒ လမ်းကြောင်းကို ပြည်ခရိုင်ကလည်း အားကျမခံ လိုက်လံဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ပြည်ခရိုင်၊ ပေါင်းတည် မြို့နယ်၊

မှတ်တိုင်ရွာမှ ဘုန်းတော်ကြီးဦးသူရိယ (လူနာမည် ဦးစိန်ကုလား)နှင့် အသက် ၆ဝ ကျော် ဒါယကာတစ်ဦးသည် ဗိုလ်ငြိမ်းတို့၏ အာဏာနီ တည်ဆောက်ရေး

စီမံကိန်းအရ ရက်စက်စွာသတ်ဖြတ် ခံခဲ့ရသည်။ တပ်နီအမျိုးသမီးများသည် ဘုန်းတော်ကြီးများ၏ သင်္ကန်းများကို အတွင်းခံဘောင်းဘီများ၊ အဝတ်အထည်များ

ချုပ်၍ ဝတ်ဆင်ကြရာ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကိုးကွယ်သော ကျေးလက်လူထုက များစွာအော့နှလုံး နာခဲ့ရသည်။ သို့ဖြစ်၍ ပဲခူးရိုးမတိုင်းအတွင်းရှိ သာယာဝတီ၊

ပြည် နှင့် တောင်ငူခရိုင်တို့တွင် နှစ်နှစ်စီမံကိန်းအရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် လူသတ်ဝါဒ ကို အစွမ်းကုန်ကျင့်သုံးရလေတော့၏။[17]

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များသည် ပြည်ပမှ ချမှတ်ပေးသည့် ပေါ်လစီများကို အကောင်အထည် ဖော်ရန်အတွက် လူသတ်ဝါဒကို စတင်ကျင့်သုံးလာကြ ကြောင်း

အခန်း (၅) တွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီးလေပြီ။ သခင် သန်းထွန်းတို့လူစုသည် မိမိတို့ရည်မှန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန်အတွက် အတွေ့အကြုံမရှိ သော

မိုက်ရူးရဲလူငယ်များကို အထူးလေ့ကျင့်မွေးမြူပြီး အသုံးချခဲ့ကြသည်။ တပ်နီလူငယ်များ၊ အမျိုးသမီးငယ် များသည် လူသတ်ဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင်

လက်တွေ့ဆောင်ရွက်ကြသူများဖြစ်သည်။

သခင်သန်းထွန်း၏လေးနှစ်အတွင်း စစ်အနိုင်တိုက်ရေး စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ပဲခူး ရိုးမတိုင်း နှစ်နှစ်စီမံကိန်းဖြင့် စတင်ဆောင်ရွက်လေရာ

ပါတီအောက်ခြေမှ စိတ်မချရဟု ယူဆခံရသူများ၊ ဒေသခံ တိုင်းရင်းသားများအတွင်းမှ မယုံကြည်ရသူဟု ယူဆခံရသူများ၊ ပြည်ပပြန်များ၏လမ်းစဉ်ကို ပုတ်ခတ်

မိသည့် ပါတီဝင်များနှင့် အရပ်သားများမှာ ရက်စက် စွာပင် သုတ်သင်သတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။

ပြည်ပလမ်းစဉ်များကို ဗဟိုကော်မတီဝင်များက လက်ခံရေးအတွက် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းမှ ကျောင်းဆရာအဖွဲ့နှင့် သင်တန်းသားများက ဖိအားပေးခဲ့ကြရသည်။

ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် အထူးလေ့ကျင့် ထားသော လူငယ်လူရွယ်များသည် ရံဖန်ရံခါတွင် အစဉ်အလာရှိသော ဗဟိုကော်မတီဝင်များထက် ပို၍ပင်

အရေးပေးခံကြရသည်။ သခင်သန်းထွန်းဂိုဏ်း ၏ နောက်တစ်ဆင့် အကောင်အထည်ဖော်မှုမှာ ဘဝ ဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုပင်ဖြစ်ပါသည်။

ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု နှင့်ပတ်သက်၍ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-

ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုဆိုသည်မှာ ပစ္စည်းမဲ့ လူတန်းစား နိုင်ငံရေးပါတီသည် မိမိ၏ပါတီဝင်များကို အသိပညာပေးရာ၌ အခြေခံအကျဆုံး၊ လူတန်းစား

အသိပညာပေးရေးဖြစ်သည်၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ဘဝ ဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုသည် မော်စီတုံးအတွေးအခေါ်၏ ဖန်တီးမှုတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်၊ ထို့ပြင် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ၊

သမိုင်းရှင်ဝါဒအမြင်နှင့် လူတန်းစားပညာပေးရေး လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်

(ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု လမ်းညွှန်ပေါ်လစီ စာတမ်းမှ)

စင်စစ် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုသည် ပြည်ပမှ တိုက်ရိုက်ကူးချခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ပြည်ပပြန်များသည် ပြည်ပတွင် ပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့ရသော ဘဝဟစ်တိုင် လှုပ်ရှားမှုကို

လုပ်ငန်းအားလုံး၏အခြေခံအကျဆုံး၊ အရေးအကြီးဆုံးအလုပ်အဖြစ် သတ်မှတ်၍ အကောင် အထည်ဖော်ကြတော့သည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ တွင်

သာယာဝတီခရိုင်၊ ဇီးကုန်းမြို့နယ် ကွင်းစခန်းရှိ ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်း၌ ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု၏ စံပြ လှုပ်ရှားမှုကို စတင်သည်။ စံပြဘဝဟစ်တိုင် လှုပ်ရှားမှု ကို

ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ခ)ဖေငြိမ်း၊ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းနှင့်ရဲဘော်မျိုးတင့်ဟူသော ပြည်ပပြန် များက ဦးဆောင်ညွှန်ကြားကြသည်။ ပထမအဆင့်တွင်

ပြည်ပပြန်များက ဟောပြောကြခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်ပ ပြန်များက ဗမာပြည်၏ရန်သူကြီးများမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်ဟု ဟောပြောကြသည်။

(၁) အမေရိကန်နယ်ချဲ့စနစ်

(၂) ပဒေသရာဇ်မြေရှင်စနစ်

(၃) လက်ရှိအုပ်စိုးသူစစ်တပ် ဗျူရိုကရက် လက်ဝါးကြီးအုပ် အရင်းရှင်စနစ်

ဒုတိယအဆင့်မှာ ရဲဘော်တစ်ဦးစီက မိမိဘဝ အတွင်းမှ ရန်သူကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း အမြစ်တူးရှာဖွေ ၍ စွဲချက်တင် တိုက်ပွဲဝင်ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ပြည်ပ

ပြန်များသည် စံပြဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုအတွက် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ တောခိုလာကြသော တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများကို မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှတစ်ဆင့်

ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ စုစည်းထားပြီးဖြစ်သည်။ ယင်း ကျောင်းသားများမှာ ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ ကျောင်းကိုလည်း တက်ရောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအဆင့်တွင် ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းတစ်ခုလုံးသည် သီချင်းဆိုခြင်း၊ လေချွန်ခြင်း၊ ရေဒီယိုနားထောင်ခြင်း၊ အမျိုးသမီးများ သနပ်ခါးလိမ်းခြင်း၊ ပန်းပန်ခြင်းတို့

မပြုလုပ်ကြရဘဲ ဝမ်းနည်းခြင်း၊ နာကြည်းခြင်း အမူအရာများဖြင့်သာ လှုပ်ရှားကြရသည်။

ဗဟိုဌာနချုပ် ကင်းတပ်မှရဲဘော်ခင်မောင်က ယင်း၏မိသားစုသည် အဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသဖြင့် အစိုးရကို မကျေနပ်ကြောင်း စတင်ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက်

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှ ရဲဘော်ငွေသိန်းကလည်း ယင်း၏မိသားစုကို ဖိနှိပ်ပုံ၊ အဒေါ်တစ်ဦး မုဒိမ်းကျင့်ခံ ရပုံ၊ ကျွန်ခံရပုံ၊ အစ်ကိုတစ်ယောက် အနှိပ်စက်ခံရပုံ၊

နှမဝမ်းကွဲတစ်ဦး မုဒိမ်းကျင့်ခံရသဖြင့် သတ်သေပုံ စသည်တို့ကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ရန်သူကို စွဲချက်တင်ရာ တွင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှ မခင်ဝင်းကို ရွေးချယ်ထား

သည်။ မခင်ဝင်းမှာ သခင်သန်းထွန်းက အထူးအရေး ပေးခံရသူဖြစ်သည်။ မခင်ဝင်းက ယင်း၏မိခင်မှာ မုဒိမ်းကျင့်ခံရ၍သေကြောင်း၊ အစ်မဖြစ်သူမှာလည်း

မတရားစော်ကားခံရပြီး ကလေးမမွေးနိုင်၍ သေရ ကြောင်း၊ အခြားအစ်မတစ်ဦးလည်း မတရားအကျင့်ခံ ရကြောင်း၊ မခင်ဝင်းကိုယ်တိုင် အသက်ရှစ်နှစ်သမီးတွင်

လလသသလူကြီး ဦးရှိန် က မုဒိမ်းကျင့်တာကိုခံခဲ့ရ ကြောင်း၊ ဖခင်မှာ အသတ်ခံရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မြေရှင်များကို လက်စားချေမည်ဖြစ်ကြောင်း စသဖြင့်

စွပ်စွဲတော့သည်။

စင်စစ်ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုသည် ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာ ကြုံတွေ့ရသည့်အခက်အခဲများ၊ အချို့ လုပ်ကြံ တင်ပြချက်များကို ပြည်ပပြန်များ လမ်းညွှန်ထားသည့်

ရန်သူကြီးသုံးဦးအပေါ် ပုံချ၍ စွဲချက်တင်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မေလတွင် သာယာဝတီခရိုင် ဘဝ ဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုကို ပြည်ပပြန်မစိန်ဝင်း (ခေါ်) မမျိုးသန့်၊ ဗဟိုစခန်းလုံခြုံရေးမှူး ဗိုလ်တင်မောင်(ခေါ်) လှဟန်နှင့်

ဗဟိုကင်းတပ်မှ စံပြကျောရိုးကေဒါအဖွဲ့ က တိုက်ရိုက်ဦးစီးရှေ့ဆောင်၍ ကျင်းပကြသည်။ တက်ရောက်သူများမှာ အမျိုးသမီး ၃၂ ဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်း ၇၈ ဦး

ဖြစ်သည်။ ဇီးကုန်းမြို့နယ်ရွှေဖလား ရွာမှ မတင်သန်းက ပန်းပဲအလုပ်သမားဘဝတွင် ပန်းပဲပိုင်ရှင်အဘိုးကြီးက မုဒိမ်းကျင့်ကြောင်းပြောပြီး သတိလစ်သွားရာ

တက်ရောက်သူများက လက်စားချေ မယ်၊ သတ်မယ်ဟု ကြွေးကြော်ကြသည်။ အချို့မှာ ဒေါသ ပေါက်ကွဲဟန်ဖြင့် ဝါးစားပွဲများကို ရိုက်ချိုးကြသည်။ ငိုသူငို၊

အော်သူအော်၊ သတိလစ်သူလစ်နှင့် အမျိုးသမီး များမှာလည်း ခါးဝတ်ပင်မနိုင်အောင်ပင် ဖြစ်လာကြ သည်။ ပြည်ပပြန်များက ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုကို

အအောင်မြင်ဆုံးနှင့် အပေါက်ကွဲဆုံးနေ့ဟု အကဲဖြတ် လိုက်ကြသည်။

နောက်နေ့တွင် ဇီးကုန်းမြို့နယ် သင်ကန်းရွာမှ မစိုးက ထွေးလေးလုပ်သူကို လူစိတ်မရှိသည့် ပုလိပ် ၂၅ ယောက်က မတရားကျင့်၍ ညတွင်းချင်းသေဆုံးခဲ့ရ သည်

ဟု ဖော်ထုတ်သည်။ ပြည်ပပြန်များသည် ဘဝ ဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုတွင် တပ်နီလူငယ်များနှင့် အမျိုး သမီးလေးများက တရားခံအဖြစ် စွပ်စွဲဖော်ထုတ်သူများ ကို

ချက်ချင်းသတ်ပစ်ရန် ဒေါသတကြီး ကြွေးကြော် အော်ဟစ်စေခဲ့သည်။ ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုတွင် ပိုမို ၍ ဒေါသကြီးလေ ပိုမို၍အောင်မြင်လေဟု သတ်မှတ် သည်။

ထို့ကြောင့်တက်ရောက်သူလူငယ်များမှာ သေနတ်ဆွဲသူဆွဲ၊ သတိလစ်သူလစ်နှင့် ပိုမို၍ပေါက်ကွဲ ကြရသည်။ ပြည်ပပြန်များက ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု

အောင်မြင်နေကြောင်းကို နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင် များနှင့် ဗဟိုကော်မတီသို့ တင်ပြကြသည်။

ထိုနေ့ညနေပိုင်းတွင် ဂိုရှယ်သည် ရဲဘော်ဘခက် အား အောက်ပါအတိုင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဘခက်ရေ၊ ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုမှာ ကောင်မလေးတွေ အော်ကြ၊ ငိုကြ၊ တက်ကြဖြစ်ကြတာ ဟာ ရန်သူမုန်းလို့ဆိုတာ တကယ်ဟုတ်ကော ဟုတ်ရဲ့ လားကွ၊

ငါကတော့ မယုံဘူး၊ ကောင်မလေးတွေ ဒီလို ဖြစ်တာဟာ အလွန်အကျွံတွေဖြစ်ကြပြီးတော့ ဟစ်စတီးရီးယား (Hysteria) ဖြစ်ကုန်တာ ဖြစ်နိုင် တယ်၊ အခြေခံ

ကောင်းတဲ့ကောင်လေးတွေကောင်မလေး တွေတော့ မဟုတ်တာတွေလုပ်ပေးနေတာနဲ့ပျက်စီးကုန် တော့မှာပဲကွာ

ပဲခူးရိုးမတိုင်းအတွင်းရှိ သာယာဝတီခရိုင်၊ ပဲခူး ခရိုင်၊ ပြည်ခရိုင်နှင့် တောင်ငူခရိုင်တို့တွင် ဘဝဟစ်တိုင် လှုပ်ရှားမှုများ အပြိုင်အဆိုင်ပေါ်လာကြသည်။တောင်ငူခရိုင်

ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုတွင် ဇေယျဝတီ မြို့မှ တောခိုလာသော မခင်ရီက ဖခင်အရင်း၏ မတရားကျင့်ကြံမှုကို ခံရကြောင်း ဖော်ထုတ်သောအခါ

တက်ရောက်သူများမှာ ကြွေးကြော်ရန် မေ့လျော့ပြီး အံ့ဩနေခဲ့ရသည်။ ပြည်ခရိုင် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု တွင် ပြည်ဇာတိ၊ ပဲခူးမြို့အလွတ်ပညာသင် ကျောင်း

ဆရာဘဝမှ တောခိုလာသူ ရဲဘော်ရွှေ(ခေါ်)ရေချမ်း (ခေါ်) စိန်ထွန်းက ယင်းသည် ဖအေမပေါ်ဘဲ မွေးလာ ရကြောင်း၊ မိခင်က မညှာမတာဖျက်ချသည်ကို ခံခဲ့ရ

ကြောင်း၊ မြေရှင်အိမ်တွင် မြေရှင်၏သားက ယောကျာ်း ချင်း မတရားကျင့်ကြံကြောင်းဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ် လက်ကြီးရွာမှ မယ်မြက ပါတီတွင်း

ရောက်နေသူ ရွှေထွန်းနှင့် ပါတီအတွင်းမှ ဦးလေး အရင်းဖြစ်သူ ဟန်ရွှေတို့က မတရားကျင့်ကြံကြကြောင်း ဖော်ထုတ်လိုက်ရာ တက်ရောက်သူ လူငယ်များသည်

ဒေါသအိုးပေါက်ကွဲပြီး ပါတီဝင်များဖြစ်သော ရွှေထွန်း နှင့်ဟန်ရွှေကို ချက်ချင်းဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်လိုက်ကြ တော့၏။

ပြည်ခရိုင် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုတွင် ချက်ချင်း လက်ငင်းလူသတ်ဝါဒကို ကျင့်သုံးကျူးလွန်သည်အထိ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပြုလုပ်ကြခြင်းမှာ ဗဟိုဌာနချုပ်၏

လမ်းညွှန်သဘောထားကို စံပြနမူနာအဖြစ် အကောင်း ဆုံးလိုက်နာပြခြင်း ဖြစ်သည်။

ရဲဘော်တွေက ရန်သူကို ဖွင့်ချတိုက်ခိုက် ရာ မှာ ပြင်းထန်လေကောင်းလေ၊ လွန်ကျွံလေ ကောင်းလေဖြစ်တယ်၊ ဒီအခါမျိုးမှာ လှုပ်ရှား မှုကို

ရေအေးနဲ့ပက်သလိုမဖြစ်မိစေအောင် သတိထားဖို့လိုပါတယ်၊ ရန်သူကို ဖွင့်ချ တိုက်ခိုက်နိုင်လေလေ ဘဝနာကြည်းမှုတွေ အပေါ်မှာ ခံစားချက်ပြင်းပြီး

ဒေါသမျက်ရည် ကျလေလေ ဘဝဟစ်တိုင်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက် ဟာ ရောက်ရှိလေလေဖြစ်တယ်ဆိုတာ စွဲမှတ် သင့်ပါတယ်

(ဗဟိုဌာနချုပ်မှ အတည်ပြုထားသော ဘဝ ဟစ်တိုင်နိဂုံးချုပ် အစီရင်ခံစာ၊ စာမျက်နှာ ၃၃ မှ)

ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု၏ တတိယအဆင့်မှာ ရန်သူအပေါ် သွေးချွေးစာရင်းတွက်၍ တစ်ဆင့်တိုး ဖွင့်ချ စွဲချက်တင် တိုက်ပွဲဆင်ရခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ သွေးချွေး

စာရင်းတွက်ရာတွင် မိဘများ၊ မိသားစုများ ခံစားခဲ့ရသည်ကိုသာမကဘဲ မိမိကိုယ်တိုင် ခံစားခဲ့ ရသမျှကိုပါ တစ်ဦးချင်းတွက်ချက်ကြရသည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ

တွင် ပြုလုပ်သော ဒုတိယအကြိမ် ဗဟို စခန်း ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုမှ သွေးချွေးစာရင်းများ ကို ရဲဘော်ချစ်ဝေ(ခေါ်) ရဲဘော်အေးလွင်က ရေးသား ပြုစုပေးရသည်။

ဒုတိယအကြိမ် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု တွင် အမျိုးသမီး ၁၆ ဦးအပါအဝင် ၇၃ ဦးပါဝင်ကြပြီး၊ ၇၃ ဦးစလုံး မိမိတို့၏ အိမ်ထောင်များကို ကိုယ်စားပြု ၍

သွေးချွေးစာရင်းတွက်ကြရသည်။ သွေးချွေးစာရင်း အရ နယ်ချဲ့စနစ်၊ ပဒေသရာဇ်စနစ်နှင့် ဗျူရိုကရက် အရင်းရှင်စနစ်ဟူသော ရန်သူကြီးသုံးဦးအပေါ်

သွေးစာရင်းတင်ရှိသည့် အရေအတွက် ၄၄၄ ယောက် ရှိသည်ဟုဆိုသည်။ မုဒိမ်းကျင့်ခံရသူ ၄၉ ယောက် ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၁၃ ဒသမ ဝ၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ အဖမ်း

ခံရသူ ၁ဝ၈ ဦး၊ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၂၄ ဒသမ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ အသတ်ခံရသူ ၇၇ ဦး ၁၅ ဒသမ ၆၃ ရာခိုင်နှုန်း စသဖြင့် တွက်ချက်ထားကြသည်။ သွေး စာရင်း

တွက်ရာတွင် ပါဝင်သည့် ၁၆ ယောက်အတွက် သုံးယောက်မှာ ကိုယ်တိုင် မုဒိမ်းအကျင့်ခံရပြီး တစ်ယောက်မှာ နှစ်ကြိမ်မုဒိမ်းအကျင့်ခံရသည်ဟု ဆို သည်။

စင်စစ် သွေးချွေးစာရင်းတွက်ခြင်းမှာ ရန်သူကြီး သုံးဦး၏ ဖိနှိပ်မှုကို ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်အရ ဖော်ထုတ်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် နောက်ဆုံး

အဆင့်ဖြစ်သော စတုတ္ထအဆင့်ကို ဆက်လက်လှုပ်ရှား ကြရသည်။ ဤအဆင့်တွင် ရဲဘော်တစ်ဦးချင်း၏ အတွေးအခေါ်နယ်ပယ်တွင် ရန်/ငါ စည်းခွဲခြားခြင်း

(ရန်သူနှင့်မိမိ ခွဲခြားသိမြင်ခြင်း) လူတန်းစားစိစစ်ရေး တို့ ပြုလုပ်ပြီး ရာသက်ပန် တော်လှန်ရေးသမားအဖြစ် သစ္စာအဓိဌာန်ပြုကြရသည်။ သခင်သန်းထွန်း က

လည်း ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုဟာ ဗမာပြည်တော်လှန်ရေး ရဲ့ အရင်းကျမ်းဖြစ်တယ်ဟု ပြောပြခဲ့သည်။

ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုကို မဖြတ်သန်း ရင်၊ ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုကို မလေ့လာ ရင် ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင် မဖြစ်နိုင်ဘူး၊ တော်လှန်ရေးသမား

မဖြစ်နိုင်ဘူး

ရန်သူကြီးသုံးဦးကို မမြင်ရင်၊ ရန်သူကြီး သုံးဦးကို တော်လှန်ရမယ်လို့ မမြင်ရင် ဘယ်နှယ့်လုပ် ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင် ဖြစ်နိုင်မှာ လဲ၊ ဘယ့်နှယ်လုပ်

တော်လှန်ရေးသမား ဖြစ်နိုင်မှာလဲ

ဒါက သူများပြောလို့မဟုတ်ဘူး၊ ကိုယ့်ဘဝ ထဲက ရှာဖွေတွေ့ရှိတာဖြစ်တယ်

(ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု သခင်သန်းထွန်း၏ နိဂုံးချုပ် မိန့်ခွန်းမှ)

သခင်သန်းထွန်းသည် ၄ နှစ်အတွင်း စစ်အနိုင် တိုက်ရေးစီမံကိန်းတွင် စည်းရုံးရေးကိစ္စများဟူသော အပိုင်း၌ လူငယ်များကို ရေရှည်စီမံကိန်းဖြင့် မွေးမြူ သွားရန်

ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ပြည်ပပြန်ရဲဘော်ထွန်းရှိန် (ခေါ်)ဖေငြိမ်းသည် လူငယ်စည်းရုံးရေးအတွက် ခေါင်းဆောင်ရန် တာဝန်ယူခဲ့ရသည်။ ပြည်ပပြန်များ သည် တစ်ဖက်

နိုင်ငံမှ လူငယ်စည်းရုံးရေးအတွေ့အကြုံ များအတိုင်း ပုံတူကူးချကြသည်။ ရဲဘော်စိုးဝင်း(ခေါ်) ထွန်းကျော်၊ ရဲဘော်တင်ဟန်(ခေါ်)အောင်သိန်းနိုင်တို့ ကို

ဗဟိုစခန်းလူငယ်အဖွဲ့တွင် ထည့်သွင်း၍ အမာခံ ကျောရိုးများအဖြစ် မွေးမြူကြသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်တွင် ဗဟို ဌာနချုပ်စခန်း၌ လူငယ်အစည်းအဝေးကို ကျင်းပရာ အတွေးအခေါ်လှည့်ပြောင်းရန်အတွက် ရဲဘော် အောင်ကြီးနှင့်

ရဲဘော်ထွန်းရှိန်တို့က အောက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

တို့မှာဆွေရယ်မျိုးရယ်ဆိုတာ မရှိရဘူး၊ အဖေ ရယ်၊ အမေရယ်၊ ညီရယ်၊ အစ်ကိုရယ်ဆိုတာလည်း မရှိရ ဘူး၊ ပြီးတော့ တို့မှာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာတို့၊ သံယောဇဉ်တို့၊

သစ္စာတရားတို့ဆိုတာလည်းမရှိရဘူး၊ တကယ်ကျတော့ ဒါတွေဟာ လူ့ကရုဏာဝါဒသက်သက် အတွေးအခေါ် ပဲ၊ ဒါကို တို့အနေနဲ့ အသည်းလှိုက်အူလှိုက် ဆန့်ကျင်

ရမယ်

တို့မှာ လူတန်းစားအသိကလွဲပြီး ဘာမှမရှိရဘူး၊ ဒါကြောင့်မို့ လူတိုင်းဟာ လိုအပ်လာရင် အဖေအရင်း ကိုရော၊ အမေအရင်းကိုရော၊ အစ်ကိုရောညီပါ သတ်ရဲ ရမယ်

နောက်ပြီးတော့ အခုပါတီထဲမှာ ကနေ့ဗမာပြည် မယ် ငြိမ်းချမ်းရေးလိုချင်တယ်လို့ ပြောတဲ့လူဟာ သစ္စာ ဖောက်ပဲ

မင်းတို့အနေနဲ့ အမြဲတမ်းဦးထိပ်ပန်ဆင်ရမယ့် အတွေးအခေါ်ကတော့ ဥက္ကဋ္ဌ ကြီးမော်စီတုံးရဲ့ အတွေး အခေါ်ပဲ၊ မဟာမော်စီတုံးဟာ မင်းတို့ရဲ့အသည်းထဲက

နေမင်းနီကြီးဖြစ်တယ်

ပြီးတော့ ဗမာပြည်ယဉ်ကျေးမှုအဟောင်းတွေကို မင်းတို့ဟာ ချေမှုန်းပစ်ကြရမယ်၊ ဖျက်ဆီးပစ်ကြရမယ်၊ ဒါဟာ မင်းတို့တာဝန်ပဲ

မင်းတို့ဘာကိုပဲလုပ်လုပ် ရဲငါးရဲ စိတ်ဓာတ်နဲ့ လုပ်ဖို့လိုတယ်၊ မင်းတို့လုပ်တာတိုင်းဟာ တရားတာ ချည်းပဲ၊ ရဲငါးရဲစိတ်ဓာတ်ဆိုတာဟာ 'ရဲရဲတွေး၊ ရဲရဲပြော၊ ရဲရဲလုပ်၊

ရဲရဲချိုးဖောက်၊ ရဲရဲတော်လှန်' ဆိုတာပဲ၊ ဒါကို မင်းတို့အသည်းထဲမှာ စွဲထားရမယ်

ဤကား တပ်နီလူငယ်များလိုက်နာရမည့် ပြည်ပ ပြန်တို့၏ ဩဝါဒပင်ဖြစ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် တစ်ဖက်နိုင်ငံပစ္စည်းမဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးတွင်

တပ်နီလူငယ်များလုပ်သကဲ့သို့ လိုက်လုပ်ကြရန် လမ်းညွှန်ခြင်းဖြစ်သည်။ တပ်နီလူငယ်များက ငြိမ်းချမ်း ရေးစကားပြောသူတိုင်းကို မိဘအရင်းပင်ဖြစ်စေကာမူ

သတ်ဖြတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း တစ်ဦးချင်းအဓိဌာန်ပြုကြ သည်။ သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များသည် တပ်နီ လူငယ်များအား လူသတ်ဝါဒတွင် ဝင်ရောက်အကောင်

အထည်ဖော်ရေးအတွက် အမျိုးမျိုးဟောပြောလေ့ကျင့် ပေးခဲ့ကြသည်။ ပြည်ပပြန်များသည် တပ်နီလူငယ်များ နှင့် အတူနေ၊ အတူလုပ်၊ အတူစား၊ အတူအိပ်ဟူသော

တူလေးတူစနစ်ဖြင့် အနီးကပ်သွေးထိုးလှုံ့ဆော်ပေးခဲ့ ကြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

ရဲဘော်မြက ပဲခူးရိုးမတိုင်း၏ မျိုးဆက်လူငယ်အဖွဲ့ ကို စံငါးချက်ဖြင့်တည်ဆောက်သည်။ အချင်းချင်း ဆက်ဆံရာတွင် ရဲဘော်စိတ်ရှိရေး၊ အလုပ်စိတ်ဓာတ်

ကောင်းရေး၊ လူထု၊ လူကြီးများနှင့်ဆက်ဆံရာတွင် ကောင်းရေး၊ အမိန့်နှင့်စည်းကမ်းလိုက်နာရေးတွင် ကောင်းရေး၊ ပြည်သူ၏လက်နက်နှင့် ပစ္စည်းများကို

အကောင်းဆုံးအသုံးချရေးဟူသော စံငါးချက်ဖြင့် တည်ဆောက်ရာ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ရဲဘော်အောင်ကြီး တို့က သူတော်စဉ်ဝါဒဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ ချက်ချင်း

ပယ်ဖျက်ပြီး ရဲငါးရဲစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ပြန်လည် တည်ဆောက်စေသည်။

ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းမှလူငယ်များသည် တော်လှန် သော တပ်နီလူငယ်များအဖြစ် ထိပ်တန်းတွင် အရေး ပေးခံနေကြသည်။ တပ်နီလူငယ်များလုပ်သမျှကို

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များက ထောက်ခံကြ သည်။ ခွေးသားစားခြင်းကိုပင်လျှင် ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှု တော်လှန်ရေးအဆင့်ဆင့်ကို ခုန်ကူးပြောင်းလဲခြင်းဟု

ဆိုကြသည်။ ခွေးသားမစားသူများကိုလည်း ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေးဝါဒ၏ ရေခံမြေခံများဟု စွပ်စွဲပြောဆို ကြသည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ရဲဘော်ထွန်းရှိန်တို့က

တပ်နီလူငယ်များအား ပြည်ပရေဒီယိုကို အမြဲ နားထောင်ရန်လည်း လမ်းညွှန်ကြသည်။

ထို့နောက် တော်လှန်သောတပ်နီလူငယ်များသည် လက်တွေ့လေ့ကျင့်ရာ စမ်းသပ်ကွက်အတွင်း၌ ဒေသခံ တောင်သူလယ်သမားကြီးများအား အပြိုင်အဆိုင်ပင်

သတ်ဖြတ်ကြတော့သည်။ သာယာဝတီခရိုင်၊ ဇီးကုန်း အရှေ့ခြမ်းနှင့် နတ်တလင်းမြို့နယ်တောင်ညိုဒေသ များတွင် တပ်နီလူငယ်များ၏လက်ချက်ဖြင့် ယောကျာ်း၊

မိန်းမ ၄၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ပဲခူးရိုးမတိုင်း ငါးခရိုင် တွင်ကား တပ်နီလူငယ်များသည် ရာပေါင်းများစွာ သော တောင်သူလယ်သမားများအား အစုလိုက်

အပြုံလိုက်ပင် သတ်ဖြတ်ကြတော့သည်။ ထို့နောက် စံပြ ပါတီဝင်သိမ်းသွင်းရေး လှုပ်ရှားမှုဟုဆိုကာ ရဲဘော် ထွန်းကျော်အား စံပြပါတီဝင်အဖြစ် သိမ်းသွင်း

မြှောက်စားကြပြန်သည်။ ရဲဘော်ထွန်းကျော်က ရန်/ငါ မျဉ်းပြတ်သည့်အနေနှင့် မိဘဆွေမျိုးများကို သတ်ရန် အသင့်ရှိသည်ဟု တင်ပြလိုက်သည်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့်ပြည်ပပြန်များ ခေါင်းဆောင် လှုပ်ရှားခဲ့ကြသည့် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုသည် လူသတ်ဝါဒကို တွန်းပို့ခြင်းပင်ဖြစ်ပြီး တပ်နီလူငယ်များ မှာ

လူသတ်ဝါဒအတွက် လူသတ်လက်နက်များပင် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ပြည်ပကွန်မြူနစ်၏ ယဉ်ကျေးမှု တော်လှန်ရေး လှိုင်းဂယက်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်

ပါတီအတွင်း ပြင်းထန်စွာပင် ပုတ်ခတ်လာပြီဖြစ်လေ ရာ ပါတီတွင်း၌ သွေးချောင်းစီးစေမည့် ဖြစ်ရပ်များ ပေါ်ထွန်းလာရုံသာမကဘဲ ဒေသခံတိုင်းရင်းသား

ပြည်သူများအား လူသတ်ဝါဒဖြင့် ဖိစီးနှိပ်စက်ရန် အခြေအနေမှာ ပို၍ပို၍ပင် နီးစပ်လာရတော့၏။

ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်တည်ရှိရာ ကွင်းစခန်းတွင် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက် နံနက် ၇ နာရီခွဲ

၌ စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

တက်ရောက်သူများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ် သည်။

၁။ တောင်ငူခရိုင်

(၁) ဗိုလ်မင်းမောင် (ခရိုင်ပါတီ အတွင်းရေးမှူး)

(၂) ဗိုလ်မင်းဒင် (ခရိုင်စစ်ရေးတာဝန်ခံ)

(၃) ရဲဘော်မင်းအောင် (ခရိုင်မြေယာ တာဝန်ခံ)

(၄) ဗိုလ်သောင်း (ဖြူးမြို့နယ် ပါတီအတွင်းရေးမှူး)

၂။ ပဲခူးခရိုင် (၁) ရဲဘော်ထွန်းကြိုင် (တိုင်းကော်မတီ၊ ခရိုင်ပါတီ အတွင်းရေးမှူး)

(၂) ဗိုလ်စောအောင် (ခရိုင်စစ်ရေးတာဝန်ခံ)

(၃) ရဲဘော်ဘကျော် (ခရိုင်ကော်မတီ)

(၄) ရဲဘော်လှမြင့် (ပဲနွယ်ကုန်းမြို့နယ် ပါတီအတွင်းရေးမှူး)

၃။ သာယာဝတီခရိုင်

(၁) ဗိုလ်ထွန်းလင်း (ခရိုင်စစ်ရေးတာဝန်ခံ)

(၂) ရဲဘော်စံထွန်း (ခရိုင်မြေယာတာဝန်ခံ)

(၃) ရဲဘော်မြစိုး (စိန်သိမ်းမြို့နယ် စည်းရုံးရေးမှူး)

(၄) ရဲဘော်သောင်းရွှေ (နတ်တလင်းမြို့နယ် ကော်မတီ)

(၅) ဗိုလ်ကျော်စိုး (နတ်တလင်းမြို့နယ် ပါတီအတွင်းရေးမှူး)

(၆) ရဲဘော်စံဝင်း (ဇီးကုန်းမြို့နယ်ကော်မတီ)

(၇) ရဲဘော်မောင်စု (ဇီးကုန်းမြို့နယ် ပါတီအတွင်းရေးမှူး)

၄။ ပြည်ခရိုင်

(၁) ဗိုလ်ငြိမ်း (ခရိုင်စစ်ရေးတာဝန်ခံ)

(၂) ရဲဘော်ရွှေ (ခရိုင်ကော်မတီ)

(၃) ရဲဘော်ချစ်စရာ (သဲကုန်းမြို့နယ် ပါတီအတွင်းရေးမှူး)

၅။ သရက်ခရိုင်

(၁) ဗိုလ်နေဝင်း (ခရိုင်ပါတီ အတွင်းရေးမှူး)

(၂) ရဲဘော်မြင့်နိုင် (ခရိုင်ကော်မတီ)

၆။ ချင်းဦးစီးအဖွဲ့

(၁) ဆလိုင်းစံအောင် (ချင်းဦးစီးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ)

(၂) ဆလိုင်းဗိုလ်ကျော်လှ (စစ်ရေးတာဝန်ခံ)

၇။ ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်း

(၁) ရဲဘော်မြမောင်(ခေါ်)တင်ထွန်း

(၂) ရဲဘော်ဘသန်း(ခေါ်)သိန်းထွန်း

(၃) ရဲဘော်ဘိုးသာ(ခေါ်)ကျော်ဝင်း

(၄) ရဲဘော်အေးမောင်(ခေါ်)လှဆောင်

(၅) ရဲဘော်ညိုဝင်း(ခေါ်)ဖေသန်း

(၆) ရဲဘော်ထွန်းမြင့်(ခေါ်)ခင်ရွှေ

(၇) ရဲဘော်ဘအောင်(ခေါ်)ကျော်လွင်

(၈) ရဲဘော်ငြိမ်းမောင်

(၉) ရဲဘော် ဒေါ်စောရီ(ခေါ်)မရင်ရင်

၈။ ပဲခူးရိုးမတိုင်း

(၁) ရဲဘော်အောင်မြင့်(ဆေးမှူး)

(၂) ရဲဘော်တင်ဝင်း (ပဲခူးရိုးမ စည်းရုံးရေးအဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး)

ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း၏ ကျောင်းဆရာအဖွဲ့မှာ ပထမပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင် ဝါဒကျောင်းအတိုင်းပင်ဖြစ်ပြီး ပီကင်းပြန်များပါဝင် သည်။

သင်ကြားမည့်ဘာသာရပ်နှင့် နည်းပြမှာလည်း ယခင်အတိုင်းပင်ဖြစ်သည်။

(၁) ရဲဘော်မျိုးတင့် (အဘိဓမ္မာဘာသာရပ်)

(၂) ရဲဘော်ရှိန် (ဘောဂဗေဒဘာသာရပ်)

(၃) ရဲဘော်စိုးဝင်း (ပါတီတည်ဆောက်ရေး ဘာသာရပ်)

(၄) ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း (စစ်ရေး ဘာသာရပ်)

ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းတွင် ပဲခူးရိုးမတိုင်း၊ ငါးခရိုင်မှ ကော်မတီဝင်များသာမကဘဲ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ တောခိုလာသည့်ကျောင်းသားများ

ကိုပါ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှ တကူးတကခေါ်ယူ၍ တက်ရောက်စေခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ သင်တန်းသား များသည် 'အတွေးအခေါ် ပြုပြင်ရေး လှုပ်ရှားမှု' များကို ဦးစားပေး

၍ လေ့ကျင့်ကြရသည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် (၁) နိုင်ငံရေးအရ လက်ယာအချောင် ဝါဒဆန့်ကျင်ရေး၊ (၂) စည်းရုံးရေးအရ လွတ်လွတ် လပ်လပ်ဝါဒ

(လစ်ဘရယ်ဝါဒ)ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် (၃) လုပ်ဟန်မှာ တစ်ဗိုလ်တစ်မင်းဝါဒနှင့် ဗျူရိုကရေစီဝါဒ ဆန့်ကျင်ရေးဟူသော သုံးမျိုးဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှု ကို

ပြုလုပ်ကြရသည်။ ယင်းလှုပ်ရှားမှုကို ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ဘော်ရှီဗစ် ပီသအောင်လုပ်ရေး လှုပ်ရှားရေးမူဟု ခေါ်တွင်စေခဲ့သည်။ တောခိုကျောင်းသားများ

နှင့် တောခိုအမှုထမ်းများကို မြေ အောက် အထူးလျှို့ဝှက်အဖွဲ့ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းပေးပြီး သခင် ချစ်ကိုယ်တိုင် ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။

ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းသည် လည်း စင်စစ်တွင် သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပီကင်းပြန်များ က မိမိတို့လမ်းစဉ်အတွက် ကျောရိုးများ မွေးမြူခြင်း

ပင်ဖြစ်သည်။ ဗဟိုကော်မတီဝင်များကို ဖိအားပေးရာ တွင်လည်း ကျောင်းဆရာအဖွဲ့နှင့် သင်တန်းသားတို့၏ အင်အားကို အသုံးချရန် ရည်ရွယ်ထားခဲ့သည်။

သရက် ခရိုင်မှ ဗိုလ်နေဝင်းကဲ့သို့သော သူများအားလည်း မိမိ ကိုယ်ကို မိမိဝေဖန်ရေးကို အတင်းအကျပ် ပြုလုပ်ခိုင်း ခဲ့သည်။

၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ရဲဘော်မျိုးတင့်က ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း၌ လောက တွင် နိုင်ငံတော်အာဏာသည် အရင်းရှင်စနစ်နှင့်

ပစ္စည်းမဲ့အာဏာရှင်စနစ် နှစ်မျိုးသာရှိကြောင်း ပို့ချခဲ့ သည်။ ထိုကဲ့သို့ အာဏာနှစ်မျိုးရှိကြောင်း ဖော်ထုတ် လိုက်ခြင်းမှာ ရဲဘော်မျိုးတင့်က ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့နှင့်

ဗဟိုကော်မတီကို ဦးတည်တိုက်ခိုက်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်တွင် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီတော်လှန်ရေးက ထူထောင်ရမည့်

အာဏာမှာ ပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစား ခေါင်းဆောင်မှု အောက်၌ လူတန်းစားလေးရပ်၏ ပူးတွဲအာဏာရှင် စနစ်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်မှာ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊

မေလအထိ ပါတီ၏တရားဝင်ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်နေခဲ့ သည်။ ထို့ကြောင့် ကျောင်းဆရာအဖွဲ့နှင့် သင်တန်းသား များသည် ၅၅ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံတော်အာဏာ ပယ်ဖျက်ရေး

လှုပ်ရှားမှုကို ဆင်နွှဲကြတော့သည်။

ဗဟိုကော်မတီနှင့် ပေါ်လစ်ဗျူရိုများမှာမူ ရဲဘော် မျိုးတင့်က အထက်ဗဟိုကိုကျော်၍ သင်ကြားခြင်းကို အံ့ဩနေကြသည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မေလ ၃ ရက်တွင် ၅၅ ခုနှစ်၊

နိုင်ငံတော်အာဏာပယ်ဖျက်ရေးလှုပ်ရှားမှု အစည်းအဝေးကျင်းပသည်။ ယင်းအစည်းအဝေးတွင် ဝင်ရောက်ဆွေးနွေးသူများမှာ ၅ဝ ခန့်ရှိသည်။

ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းဆရာ အဖွဲ့၏ အာဏာပြဿနာနှင့်ပတ်သက်သော သဘော တရားရေးခံယူချက်များကို သင်ကြားပို့ချခဲ့ခြင်းနှင့်

တင်ပြချက်များကို လုံးဝဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်သူများမှာ ရဲဘော်ဘခက်နှင့်ရဲဘော်အောင်မြင့်တို့နှစ်ဦးဖြစ်သည်။

ရဲဘော်ဘခက်သည် ကျောင်းဆရာအဖွဲ့က သဘောတရားရေးအရလည်းကောင်း၊ ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ စည်းရုံးရေးမူများအား ချိုးဖောက်ခြင်းကို လည်းကောင်း

အပြင်းအထန်ပင် ကန့်ကွက်ဆန့်ကျင် တော့သည်။ ရဲဘော်ဘခက်သည် မာ့ခ်စ်လီနင်တို့၏ အဆိုအမိန့်များကို ကိုးကား၍ နိုင်ငံတော်အာဏာ သုံးမျိုးရှိကြောင်း

အခိုင်အမာတင်ပြပါသည်။ ပြည်ပပြန် များ၏ ဂိုဏ်းဖွဲ့မှုကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပင် ပြစ်တင် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ပြည်ပပြန်ကျောင်းဆရာအဖွဲ့သည် ရဲဘော်ဘခက်၏

တင်ပြချက်များကို မခံမရပ်နိုင်ဖြစ် လာကြပြီး ချက်ချင်းပင် ပုဒ်မအမျိုးမျိုးတပ်၍ စွပ်စွဲ ကြတော့သည်။

၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မေလ ၁ဝ ရက် နံနက် ၈ နာရီတွင် ဗဟိုဌာနချုပ်၌ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ အစည်းအဝေး ကျင်းပရာ တက်ရောက်သူများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

(၁) သခင်သန်းထွန်း

(၂) ရဲဘော်ဌေး

(၃) သခင်ချစ်

(၄) ရဲဘော်ဘတင်(ခေါ်)ဂိုရှယ်

(၅) ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၆) ရဲဘော်မြ

(၇) ဗိုလ်ရန်အောင်

(၈) သခင်ပု

ရဲဘော်မြသည် အစည်းအဝေးသို့ နှစ်ရက်သာ တက်ရပြီး သခင်သန်းထွန်း၏ ညွှန်ကြားချက်အရ တောင်ငူခရိုင်သို့ ခရီးထွက်သွားရသည်။ သခင် သန်းထွန်းက '၅၅

အာဏာဆုံးဖြတ်ချက်ကို အမြန်ဆုံး နှင့် ချက်ချင်းဖျက်ပစ်ဖို့လိုသည်' ဟူသော စာတမ်းကို တင်ပြသည်။

ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)ကလည်း 'နိုင်ငံတော် အာဏာနှင့်ပတ်သက်တဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ရဲ့ စာတမ်းအပေါ် ဝေဖန်ချက်အချို့' ဟူ၍ ရေးသားတင်ပြတော့သည်။

နိုင်ငံတော်အာဏာသည် ပစ္စည်းမဲ့အာဏာနှင့် အရင်း ရှင်အာဏာနှစ်မျိုးသာ ရှိသည်ဟူသော ပြည်ပ ပြန်တို့၏ အဆိုအမိန့်နှင့်နိုင်ငံတော်အာဏာသည် ပစ္စည်းမဲ့

အာဏာနှင့် အရင်းရှင်အာဏာများအပြင် တော်လှန် ရေးသမားများက ဦးဆောင်သော လူတန်းစား စုံပူးတွဲ အာဏာတစ်မျိုးရှိသေးသည်ဟူသော ၅၅ ဆုံးဖြတ်

ချက်တို့၏ တိုက်ပွဲမှာ များစွာပြင်းထန်၍လာသည်။

ဂိုရှယ်က သခင်သန်းထွန်း၏ ရပ်တည်ချက်ကို ဥက္ကဋ္ဌ ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ဟာ သစ္စာဖောက်ထရော်စကီ ရဲ့ အမြဲတမ်း တော်လှန်ရေးဆိုတဲ့ လက်ဝဲအချောင်

သမားဝါဒတို့ကို တပေါင်းတည်းပေါင်းထားတဲ့ အဆိုး ရွားဆုံးရောကျော်အချောင်သမားဝါဒသာလျှင် ဖြစ်ပါ တယ်၊ ဒါဟာ မာ့ခ်စ်ဝါဒ၊ လီနင်ဝါဒကိုလက်ယာ၊ လက်ဝဲ

နှစ်ဖက်က တစ်ပြိုင်တည်း ပြန်လည်ပြင်ဆင်တာသာ ဖြစ်ပါတယ်၊ ဟု ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ဖောက်ပြန်သောရပ်တည်ချက်ကို စွဲကိုင်ထားခြင်းဖြင့်

မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကို လုံးဝ စွန့်ပစ်နေသည်ဟုလည်း ဆိုသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်းသည် ကွန်မြူနစ် သိက္ခာကို ဆန့်ကျင်ပြီး အလွန်ကောက်ကျစ်စဉ်းလဲတဲ့

လိမ်ညာတဲ့နည်းကို အသုံးပြုနေသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ၏ အယူ ဝါဒရေးနှင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းပါးမှုတို့ကို ဖုံးကွယ်ရန် ယခုကဲ့သို့ လိမ်ညာသည် စသဖြင့် ဂိုရှယ်က ပြင်းထန် သော

စကားလုံးများ သုံးစွဲတိုက်ခိုက်ဝေဖန်ခဲ့သည်။

ကျွန်တော်ရဲ့ခံစားချက်ကိုပြောရရင်ဖြင့် ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ အသုဘအခမ်းအနားကို တက် ရောက်နေရသလိုခံစားရတယ် ဟုလည်းပြောကြား ခဲ့သည်။

ဂိုရှယ်သည် ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးချင်း၏ ရပ်တည်ချက်ကိုလည်းတင်ပြသည်။ သခင်ချစ်၊ ရဲဘော် ဌေး၊ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ ရဲဘော်ရန်အောင်တို့၏

ရပ်တည်ချက်များကို ရှင်းပြသည်။ ဂိုရှယ်သည် ကျွန်တော့်ကိုသတ်ပစ်တောင်မှ ကျွန်တော့်ရဲ့ယုံကြည် ချက်ကိုမစွန့်ပစ်နိုင်ဘူး ဟု ပြော၍ ယင်း၏ရပ်တည် ချက်ကို

အခိုင်အမာတင်ပြခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉ ရက်တွင် ဗဟိုဌာနချုပ် သည် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းနှင့်အတူ ပြည်ခရိုင်၊ ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ်၏တောင်ဘက်အစွန်းနှင့်

သာယာဝတီခရိုင်၊ နတ်တလင်းမြို့နယ်၏မြောက်ဘက် စွန်းရှိ ကွင်းသာချောင်းကွေ့တွင် လဲပင်စခန်းအမည် ဖြင့် ပြောင်းရွှေ့အခြေပြုထားပြီးဖြစ်သည်။ ထိုနေ့တွင်

အခြေခံလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် စည်းမျဉ်းဥပဒေ အစည်းအဝေးကိုကျင်းပသည်။ အစည်းအဝေးသို့ ဒုတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းမှ ကျောင်း ဆရာအဖွဲ့၊

ကျောင်းသားများ၊ တိုင်းကော်မတီများနှင့် ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းပါတီ ကော်မတီများလာရောက် တက်ရောက်ကြရပြီး လူ ၅ဝ ခန့်တက်ရောက်သည်။ သဘာပတိမှာ

သခင်သန်းထွန်းဖြစ်ပြီး အခမ်းအနားမှူး မှာ ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ရဲဘော်ဖေငြိမ်း)ဖြစ်သည်။ သခင် သန်းထွန်းက ယခုအစည်းအဝေးသည် ပါတီကွန်ဂရက်

လက္ခဏာကိုဆောင်သည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော် ပါတီ ကွန်ဂရက်မှာ လွတ်လပ်ရေးမရခင်က နှစ်ကြိမ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့ပြီး လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင်

တစ်ကြိမ်မျှမကျင်းပနိုင်ခဲ့ပေ။ ရဲဘော်အောင်ကြီး က ပါတီပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ကို ကိုယ်စားပြု၍ အခြေခံ လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် စည်းမျဉ်းဥပဒေကို အသေးစိတ်

ဆွေးနွေးသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂ ရက်တွင် ရဲဘော်အောင်ကြီးတင်ပြသော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏အခြေခံလုပ်ငန်းစဉ်စည်းမျဉ်း ဥပဒေကြမ်း

(မူကြမ်း)ကို ကျောင်းဆရာအဖွဲ့နှင့် ကျောင်းသားများက ထောက်ခံဆွေးနွေးကြသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၄ ရက်တွင် ရဲဘော်ဘခက် သည် ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်း ကော်မတီအတွင်းရေးမှူး ဖြစ်သော ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ဖေငြိမ်း)မှတစ်ဆင့်

ရဲဘော်အောင်ကြီးတင်ပြသော အခြေခံလုပ်ငန်းစဉ် နှင့် စည်းမျဉ်းဥပဒေကို အခြေခံအားဖြင့် ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရာ ဗဟိုဌာနချုပ်

တစ်ခုလုံးမှာ လှုပ်ရှားသွားတော့သည်။ ထိုနေ့ညတွင် တပ်နီလူငယ်များသည်-

၅၅ ပြန်ပြင်ရေးသမားတွေ ထုတ်ပစ်-ထုတ်ပစ်

ငြိမ်းချမ်းရေးသမားတွေ ထုတ်ပစ်-ထုတ်ပစ်

တော်လှန်ရေး စစ်တံခွန်ကို လွှင့်ထူကြ- လွှင့်ထူကြ

စသဖြင့် ဒေါသကြီးစွာ ကြွေးကြော်ကြရာ ရဲဘော်ဌေးသည် သခင်သန်းထွန်းနှင့် ရဲဘော် အောင်ကြီးတို့၏အစီအစဉ်ဖြင့် လှုပ်ရှားဖန်တီးမှု ကို

မကျေမနပ်ဖြစ်လာရသည်။ ငှက်ဖျားတက်နေသော ဗိုလ်ရန်အောင်သည်လည်း မခံမရပ်နိုင်အောင်ဖြစ် လာသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၅ ရက် နံနက် ဝ၇၃ဝ

နာရီတွင် အစည်းအဝေးကို ဆက်လက်ကျင်းပ ပြန်သည်။ ထိုနေ့တွင် ဗိုလ်ရန်အောင်သည် အစည်း အဝေးကိုပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ပြီး အစည်းအဝေးမှ

ဒေါသဖြစ်စွာဖြင့် ထွက်ခွာသွားသည်။ ရဲဘော်ဘခက် ကလည်း ဆက်လက်ကန့်ကွက်ပြီး တော်လှန်ရေး ကောင်စီအပေါ် သဘောထားနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်ဖက်

နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးလာရောက်စဉ် ပြောကြား ခဲ့သော မိန့်ခွန်းကိုဖတ်ပြရာ တပ်နီလူငယ်များက ဆူညံရင့်သီးစွာ ကန့်ကွက်ကြသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၆ ရက်တွင် သခင်သန်းထွန်း နှင့်ရဲဘော်အောင်ကြီးသည် ဘခက်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုကို စတင်တော့သည်။ တပ်နီလူငယ်များက

ရဲဘော်ဘခက်အား ရင့်သီးစွာစွပ်စွဲပြောဆိုပြီး ထုတ်ပစ်ရန် ကြွေးကြော်ကြသည်။ စင်စစ် သခင်သန်းထွန်း နှင့် ရဲဘော်အောင်ကြီးသည် ပြည်ပမှချမှတ်ပေးသော

လမ်းစဉ်များကို ဗဟိုမှခေါင်းဆောင်ကြီးများက လက်ခံလာကြစေရန်အတွက် တပ်နီလူငယ်များ၊ အမျိုးသမီး များကို မြှောက်ပင့်သွေးထိုး၍ အကြမ်းဖက်ဖိအားပေး

ဆောင်ရွက်ခြင်းပင်တည်း။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၇ ရက် နံနက် ၇ နာရီ အချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဌာနချုပ်စခန်း၌ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို အရေးတကြီး

ကျင်းပကြသည်။ အစည်းအဝေးတက်ရောက်သူများ မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-

ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့မှ-

(၁) သခင်သန်းထွန်း

(၂) သခင်ဇင်

(၃) သခင်ချစ်

(၄) ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)

(၅) ရဲဘော်ဌေး တို့ဖြစ်ကြပြီး

ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များမှ-

(၁) ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၂) သခင်ပု

(၃) ဗိုလ်ရန်အောင် တို့ဖြစ်ကြသည်။

အစည်းအဝေးကျင်းပချိန်တွင် တပ်နီလူငယ်များ နှင့် ကင်းတပ်သားများသည် လက်နက်များကိုင်ဆောင် ပြီး အသင့်နေရာယူထားကြသည်။ အစည်းအဝေး စသည်

နှင့် သခင်သန်းထွန်းက ဧပြီလ ၂ ရက် ပေါ်လစ် ဗျူရိုအဖွဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြေညာပြီး ဂိုရှယ်နှင့် ရဲဘော်ဌေးတို့က ဧပြီလ ၂ ရက် ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ပတ်သက်သော

မိမိတို့၏ခံယူချက်နှင့် သဘောထား များကို တင်ပြကြသည်။ ဂိုရှယ်က မိမိနှင့် ဗဟိုကျောင်း ကို မဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ မိမိအား ခေါင်းမာသည့်

ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမားဟု စွပ်စွဲတာ မမှန်ကြောင်း၊ ဂိုဏ်းဖွဲ့ခြင်းလည်းမရှိကြောင်း ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ ရဲဘော်ဌေးကလည်း မိမိသည် ၅၅ လမ်းစဉ်ကို

ခေါင်းမာစွာ ဆုပ်ကိုင်ထားခြင်းမဟုတ်ကြောင်း၊ ပါတီ ကို မဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ဆုံးဖြတ်တာကိုနာခံမည်ဖြစ် ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ဗိုလ်ရန်အောင်ကလည်း မိမိ

သည် ၆၅-၆၆ ခုနိုင်ငံခြားရေးကို ထောက်ခံသော်လည်း ယဉ်ကျေးမှုဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကန့်ကွက်ကြောင်း၊ ဂိုဏ်း မဖွဲ့ကြောင်း ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးဆုံးဖြတ်ချက်

ကို ပြန်ရေးပြီးမှ အဖြေပေးလိုကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။

ယင်းအစည်းအဝေးသို့ ရဲဘော်ဘခက်ကိုလည်း တက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ရဲဘော် ဉာဏ်ကျော်(ရဲဘော်ညိုအောင်)၏ တဲတွင် စခန်းပါတီ

ကော်မတီအစည်းအဝေး ကျင်းပကြရာ ရဲဘော်ထွန်းရှိန်၊ ရဲဘော်ဉာဏ်ကျော်၊ ဗိုလ်တင်မောင်တို့က ရဲဘော်ဘခက် ကို ပြန်ပြင်ရေးသမားဖြစ်သောကြောင့်

ဗဟိုရုံးအုပ် အဖြစ်က ထုတ်ပစ်ကြောင်း၊ စခန်းပါတီကော်မတီက ထုတ်ပစ်ကြောင်း၊ သေနတ်သိမ်းကြောင်း၊ စခန်းပါတီ ကော်မတီ၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်မှာနေရမည်

ဖြစ် ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ရဲဘော်ဘခက်သည် လက်ရှိတာဝန်မှဖြုတ်ပစ်ခြင်းကို ခံရပြီး စခန်းပါတီ ကော်မတီမှ ထုတ်ပစ်ခြင်းကိုလည်းခံရသည်။ ထိုအချိန်

မှစ၍လည်း အကျယ်ချုပ်ဖြင့်သာ နေရတော့သည်။

သခင်သန်းထွန်းက စခန်းလုံးကျွတ်အစည်းအဝေး ကိုခေါ်ယူလိုက်ပြီး ကနေ့ ပါတီထဲမှာ သမိုင်းဝင် တော်လှန်ရေးကြီးကို ဆင်နွှဲလိုက်ပြီ ဟု ကြေညာ လိုက်သည်။

ထို့နောက် ဦးပိန်(ခေါ်)ဘတင်(ခေါ်)ဂိုရှယ်၊ ဦးစိန်(ခေါ်)ရဲဘော်ဌေးနှင့်ရဲဘော်ဘခက်တို့နှင့် ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဖတ်ပြသည်။ ယင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ကို

ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမား ထိပ်သီး များကို ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့မှ ထုတ်ပစ်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟို ကော်မတီ၊

နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်ထားသည်။

ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် ဂိုရှယ်သည် ၆၄ လမ်းစဉ်က ၅၅ လမ်းစဉ်၏အဓိကသော့ချက်များကို ရိုက်ချိုးခြင်း အား ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ဆုံးဖြတ်ချက် ကို

ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ၆၆ ခုနှစ်၊ မေလ ဆုံးဖြတ်ချက် ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ အခြေခံလုပ်ငန်းနှင့်စည်းမျဉ်း ဥပဒေကိုဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ဗမာပြည်ပြန်လည်ပြင်ဆင်

ရေးဝါဒကို တိုက်ဖျက်ရန်ဖြစ်သော ၆၇- တစ်ဖက်နိုင်ငံ ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ဗဟိုကျောင်းကို ဆန့်ကျင်

ကြောင်း၊ ၅၅ လမ်းစဉ်သည် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒ ဖြစ်သည်ဟူသော အဆိုကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း စသဖြင့် စွပ်စွဲထားသည်။ ထို့နောက် ဂိုရှယ်ကို ဗဟိုကော်မတီ မှ

ထုတ်ပစ်ပြီး၊ ဗဟိုကော်မတီတစ်ဦး၏ အခွင့်အရေး နှင့်အာဏာများကို ရုပ်သိမ်းလိုက်တော့သည်။ နောက်ဆုံးအခွင့်အရေးအဖြစ် မိမိကိုယ်ကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်ရန်နှင့်

သက်ဆိုင်ရာပါတီ အခြေခံအဖွဲ့အစည်း က ကြီးကြပ်ထားရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။ ပြန်ပြင်ရေး ဝါဒကို ဆက်လက်စွဲကိုင်ထားပါက အပြီးအပိုင် ထုတ်ပစ်မည်ဟုလည်း

သတိပေးလိုက်သည်။

ရဲဘော်ဌေးကိုမူ ၆၄ လမ်းစဉ်ကို ထောက်ခံ သော်လည်း ၆၅ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အပြည့်အဝ သဘော မတူဘဲ ထောက်ခံမဲပေးခြင်း၊ ၆၆ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို

ထောက်ခံမဲမပေးခြင်း၊ ၆၇ တစ်ဖက်နိုင်ငံယဉ်ကျေးမှု တော်လှန်ရေးကို ဆန့်ကျင်ခြင်း၊ ၅၅ လမ်းစဉ်သည် ပြန်ပြင်ရေးဝါဒတစ်ခုဖြစ်သည် ဟူသော အဆိုကို

ဆန့်ကျင်ခြင်း၊ ၆၅ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ၆၆ ဆုံးဖြတ်ချက် ကို ယခင်က ထောက်ခံခဲ့ပြီးမှ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်း စသည်တို့ကို ကျူးလွန်သည်ဟု စွပ်စွဲလိုက်သည်။

ရဲဘော်ဌေးသည် ၅၅ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒကို ခေါင်းမာစွာ ဆုပ်ကိုင်ထားသဖြင့် ဗဟိုကော်မတီမှ ဖြုတ်ပစ်လိုက်သည်ဟု ဆုံးဖြတ်ခံရသည်။ ဗဟို

ကော်မတီ၏အခွင့်အရေးနှင့်အာဏာကိုလည်း ဂိုရှယ် ကဲ့သို့ ရုပ်သိမ်းခံရပြီး၊ မိမိကိုယ်ကို ပြန်လည်ဆန်းစစ် ရန်၊ သက်ဆိုင်ရာအခြေခံပါတီအဖွဲ့အစည်းက

ကြီးကြပ်ရန်တို့ဖြင့် အရေးယူခံခဲ့ရသည်။ ရဲဘော်ဌေး သည် ဆက်လက်အန်တုပါက ပါတီမှ အပြီးအပိုင် ထုတ်ပစ်မည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

ရဲဘော်ဘခက်ကိုလည်း ၅၅ လမ်းစဉ်သမား ဖြစ်ပြီး တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ကို မိတ်ဆွေကဲ့သို့ သဘောထားသည်ဟု စွပ်စွဲကာ ဗဟိုရုံးအုပ်အဖြစ်မှ ဖြုတ်ပြီး

လက်နက်သိမ်းလိုက်သည်။ စခန်းပါတီ ကော်မတီမှလည်း ထုတ်ပစ်ကာ အကျယ်ချုပ်ထား လိုက်သည်။

ဖော်ပြပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် အခြေခံနိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင်သုံးဦးဖြစ်သော သခင်သန်းထွန်း၊ သခင်ဇင်၊ သခင်ချစ်တို့က ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ပု နှင့်

ဗိုလ်ရန်အောင်တို့၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။ ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့် ရဲဘော်ဘခက်တို့သည် ပြည်ပမှ ကွန်မြူနစ်ပြန်လည်

ပြင်ဆင်ရေးသမားများနှင့်တူသည်ဟုလည်း စွပ်စွဲထား သည် ဟု ပြည်ပပြန် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းကလည်း ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့်ရဲဘော်ဘခက်တို့အား ကူမင်တန်များက

လက်နက်ချခဲ့သည့် ပြည်ပလမ်းကို လိုက်မလား၊ ကူမင်တန်တပ်များ လက်နက်မချသဖြင့် တရုတ်ပြည်သူ့ တပ်မတော်က အပြီးအပိုင်ချေမှုန်းခဲ့သည့် တီယင်စင်

လမ်းကို လိုက်မလားဟု တင်းမာစွာ မေးခဲ့သည်။ တပ်ဦးလူငယ်များကလည်း ငပိန်ကြီးကို ထုတ်ပစ်၊ သတ်ပစ်၊ ကုလားကြီးငပိန်(ဂိုရှယ်)ကိုသတ်၊ ငစိန် (ရဲဘော်ဌေး)

ကိုသတ်၊ ဘခက်ကိုသတ်၊ ဥက္ကဋ္ဌ ကြီး သခင် သန်းထွန်းသက်တော်ရာကျော်ရှည်ပါစေ စသည်ဖြင့် ကြွေးကြော်ကြသည်။

ပဲခူးရိုးမတိုင်းကော်မတီဝင် ရဲဘော်သက်ကလည်း ဂိုရှယ်တို့ သုံးဦးအား အပြီးအပိုင်ချေမှုန်းရန် တာဝန် ယူသည်ဟု ပြောခဲ့သည်။ ရဲဘော်မြမောင်၊ သရက်ခရိုင် မှ

ဗိုလ်နေဝင်း၊ တောင်ငူခရိုင်မှ ဗိုလ်မင်းမောင် စသော ပါတီခေါင်းဆောင်ငယ်များအပြင် ရဲဘော်ထွန်းကျော် (စိုးဝင်း၊ လူထုဦးလှ၊ ဒေါ်အမာသား)၊ မောင်ခင်ကျော်

(တက်တိုး)တို့ကလည်း သစ္စာဖောက်များကို သတ်ပစ် ဟု တောင်းဆိုကြသည်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် တပ်နီ လူငယ်နှင့် အမျိုးသမီးများကို မြှောက်ပင့်သွေးထိုးပေး ၍ ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့် ရဲဘော်ဘခက်တို့သုံးဦးအား

စွဲချက်အမျိုးမျိုးတင်ကာ ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထားလိုက် တော့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မေလ ၁ ရက်တွင် ဗဟို ဌာနချုပ်၌ အလုပ်သမားနေ့အခမ်းအနားကို

ကျင်းပရာ ရဲဘော်ဌေး၏သားငယ်ဖြစ်သော မောင်နိုင် (ခေါ်)မောင်ချစ်(ခေါ်)ဖိုးထူးက တော်လှန်သော အဇာတသတ်ဘွဲ့ကိုပေးကြပါဟု ဆိုသည်။

တပ်နီအမျိုးသမီးအဖွဲ့ဝင် မခင်ပုကလည်း ဂိုရှယ် ကို အောက်ပါအတိုင်းစွပ်စွဲပြန်သည်။

ဟေ့ ငပိန် နင်က ငါတို့သာယာဝတီခရိုင် အမျိုးသမီးတွေ ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုမှာ ရန်သူကို နာကြည်းကြလွန်းလို့ ပေါက်ကွဲတာ ကို

နင်ကလင်တရူးတွေ တဏှာကြောထသူ တွေလို့ ပြောတယ်မဟုတ်လား၊ နင့်ကို ငါတို့ ကိုယ်တိုင်သတ်မယ် မကျေဘူး၊ နင့်ကို သေနတ် နဲ့လည်း မပစ်ဘူး၊ ဓားနဲ့လည်း

မခုတ်ဘူး၊ ငါတို့ စီးတဲ့ဖိနပ်တွေနဲ့ကို အသေရိုက် သတ်မယ်

စင်စစ် ဂိုရှယ်သည် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုအား စိတ္တဇရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဟစ်စတီးရီးယား (HYSTERIA) ဟုသာ ပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် သခင်

သန်းထွန်းက ဟစ်စတီးရီးယားဟု ဂိုရှယ်ပြောခြင်းမှာ လင်တရူးတွေ၊ တဏှာကြောထိသူတွေဟုဆိုလိုကြောင်း တပ်နီအမျိုးသမီးများကို ဘာသာပြန်ပေးခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅ ရက်တွင် သခင်သန်းထွန်း တို့လူစုသည် 'မဟာပစ္စည်းမဲ့ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေး ကြီးနှင့်ပတ်သက်သည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟို

ကော်မတီနိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်' ကို ထုတ်ပြန်ကြပြန်သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်တွင် မော်စီတုံး အတွေးအခေါ်ဆန့်ကျင်သူများကို ပြတ်ပြတ်

သားသား တိုက်ခိုက်ရမည်ဟု လမ်းညွှန်ထားသည်။

ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့် ရဲဘော်ဘခက်တို့အား နေပူထဲတွင် ကြိုးတုပ်၍ ချုပ်နှောင်ထားရာ တပ်နီ လူငယ်များသည် အချို့က တံတွေးနှင့်ထွေးပြီး၊ အချို့ က

မကြာခဏလာရောက်ဆဲဆိုနေကြသည်။ ရဲဘော် ဌေးက အပြင်းဖျားသဖြင့် သားငယ်ဖိုးထူးကို တွေ့ခွင့် တောင်းရာ ဖိုးထူးကသစ္စာဖောက်ကို မတွေ့ချင်ဟု ဆိုပြီး

အစာငတ်၊ ရေငတ်ထားရန်ပင် ပြောခဲ့သည်။ ဂိုရှယ်က ကျန်းမာရေးအခြေအနေဆိုးရွားသဖြင့် ဆေးဝါးကုသခွင့် တောင်းသော်လည်း သခင်သန်းထွန်း က

ခွင့်မပြုခဲ့ပေ။ ဂိုရှယ်တို့သုံးဦးမှာ အစာငတ်၊ ရေငတ် ချုပ်နှောင်ထားခြင်းခံရသဖြင့် ပို၍ပင် အခြေအနေ ဆိုးရွားလာသည်။ သခင်သန်းထွန်းဂိုဏ်းမှာမူ ဂိုရှယ် တို့

သုံးဦးအား အခမ်းအနားဖြင့် မကြာခဏ စွဲချက် တင်နေကြသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် ရဲဘော်ဘခက် သည် လွတ်မြောက်ထွက်ပြေးပြီး တပ်မတော်ထံသို့ အလင်းဝင်သွားတော့သည်။ ရဲဘော်ဘခက်က ဗမာ

ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ယိုယွင်းနေသော အခြေအနေ များကို ပြည်သူသို့ အသံလွှင့်၍တင်ပြရာ ပြည်သူ တစ်ရပ်လုံးမှာ တအံ့တဩဖြစ်နေကြတော့သည်။

သခင်သန်းထွန်းတို့ လူစုကား ရဲဘော်ဘခက် လွတ်မြောက်ထွက်ပြေးသွားသဖြင့် ဗဟိုဌာနချုပ်ကို တောင်ညိုဒေသ ဆင်သေချောင်းဖျားသို့ အမြန်ပြောင်း ရွှေ့ပြီး

ရဲဘော်ဌေးနှင့် ဂိုရှယ်ကို အမြန်သတ်ရန် စီစဉ်ကြရတော့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ဝ ရက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင် အဖွဲ့သည် စိန်ပိန်ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေးဂိုဏ်း ဆန့်ကျင်ရေးတိုက်ပွဲ

သဘာပတိအဖွဲ့နှင့် ဦးစီးအဖွဲ့ကို အောက်ပါ အတိုင်း ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။

သဘာပတိအဖွဲ့

၁။ သခင်ဇင် ဥက္ကဋ္ဌ

၂။ သခင်ချစ် အဖွဲ့ဝင်

၃။ သခင်ပု အဖွဲ့ဝင်

တိုက်ပွဲဦးစီးအဖွဲ့

၁။ ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ဖေငြိမ်း) အတွင်းရေးမှူး

၂။ ရဲဘော်ဉာဏ်ကျော်(ညိုအေး)

၃။ ဗိုလ်တင်မောင်(သိန်းထွန်း)

၄။ ရဲဘော်ညို

၅။ ရဲဘော်ရှိန်

၆။ ရဲဘော်ဌေးညွန့်(အေးလွင်)

၇။ ရဲဘော်ထွန်းရီ(ထွန်းသာ)

၈။ ရဲဘော်ထွန်းမြင့်(တင်ထွန်း)

၉။ ရဲဘော်မြမောင်(တင်ထွန်း)

မှတ်တမ်းကော်မတီ

၁။ ရဲဘော်ကျော်ခင်(ဘိုးသာ)

၂။ ရဲဘော်ထွန်းကျော် (စိုးဝင်း၊ လူထုဦးလှ ဒေါ်အမာသား)

၃။ ရဲဘော်တင်ဟန်(အောင်သိန်းနိုင်)

ရဲဘော်ထွန်းရှိန်(ခေါ်)ဖေငြိမ်းက အသင့်ရေးယူ လာသည့် တိုက်ပွဲဦးစီးအဖွဲ့၏ သဘောထားနှင့်စွဲချက် ကို တင်ပြသည်။ ရဲဘော်ထွန်းရှိန်၏တင်ပြချက်မှာ

ရဲဘော်ဌေးနှင့်ဂိုရှယ်ကို သတ်သင့်ကြောင်း၊ ရဲဘော် ဘခက်ကို ရာဇဝတ်သားအဖြစ်သတ်မှတ်၍ တွေ့ရာ သင်္ချိုင်းဓားမဆိုင်း သုတ်သင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း စသည်

တို့သာ ဖြစ်သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ဝ ရက်မှ ၁၅ ရက်အထိ ကာလသည် စိန်ပိန်ပြန်လည်ပြင်ဆင် ရေးဂိုဏ်း ဆန့်ကျင်ရေးတိုက်ပွဲ၏ ပြင်ဆင်ရေးလှုံ့ဆော်

မှုကာလဖြစ်သည်။ တိုက်ပွဲဦးစီးအဖွဲ့နှင့် မှတ်တမ်း ကော်မတီသည် ပြည်ပရေဒီယိုမှ အသံလွှင့်ပေးလျက် ရှိသော တပ်နီလူငယ်များ၏ လှုပ်ရှားမှုအတိုင်း

ဦးဆောင်စီစဉ်လှုပ်ရှားကြရသည်။ ရဲဘော်ထွန်းရီ၊ ရဲဘော်မြမောင်၊ ရဲဘော်တင်အေး၊ ရဲဘော်သက်လွင်၊ ရဲဘော်ထွန်းကျော် (စိုးဝင်း၊ လူထုဦးလှ၊ ဒေါ်အမာသား)၊

ဖိုးထူး (ရဲဘော်ဌေး၏သား)၊ ရဲဘော်ဉာဏ်ကျော် (ပြည်ပပြန်)တို့က ရဲဘော်ဌေးနှင့် ဂိုရှယ်အား အဓိက စွဲချက်တင်ကြသည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်၊ ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ သခင်ချစ်၊ သခင်ဇင်၊ သခင်ပုနှင့် သခင်သန်းထွန်းကလည်း စွဲချက် တင်ကြသည်။ ထို့အပြင် ဗဟိုကင်းတပ်၊ တပ်နီလူငယ်၊

တပ်နီအမျိုးသမီးလူငယ် စသော အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များကလည်း စွဲချက်တင်၍ သွေးချွေး စာရင်းတွက်ကြသည်။ အားလုံးကပင် ရဲဘော်ဌေးနှင့်

ဂိုရှယ်အား သတ်ပစ်ရန် ကြွေးကြော်ကြသည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပ ပြန်တို့၏ အလိုကျ အောက်ပါအတိုင်း စွဲချက်တင်ခဲ့ သည်။

စိန်ပိန်တို့က နေဝင်းကို မိတ်ဆွေလို့ပြော တယ်၊ တိုင်း ၃ မှ ခရိုင်ကော်မတီ ၂ဝ ကျော်၊ ရဲဘော် ၃ဝဝ ကျော် ခေါင်းဖြတ်ခဲ့ရတယ်၊ တပ်အင်အား ၁ဝဝဝ

နီးပါးပြုတ်ခဲ့ရတယ်၊ ရွာတွေဟာဆိုလည်း ရွာလုံးကျွတ် အကြိမ်ကြိမ် ပဲ မီးရှို့သတ်ဖြတ်၊ မုဒိမ်းကျင့်ခံခဲ့ရတယ်၊ ဒီ ရာဇဝင် ကြွေးကို ဆပ်ရမယ်၊ ဒါအတွက် စိန်ပိန်ဟာ

သွေးစာရင်းရှင်းရမယ်၊ စိန်ပိန် ခင်ဗျားတို့ ဘယ်လမ်းလိုက်မလဲ၊ ကျွန်တော့် အနေနဲ့ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးတိုက်ပွဲ ဦးစီး ကော်မတီရဲ့ တောင်းဆိုချက်ကို လုံးဝ

သဘော တူတယ်၊ ဘယ်လမ်းလဲဆိုတာကတော့ မြေကြီး ထဲပို့လိုက်ဖို့ပဲ

ရဲဘော်ဌေး၏သားငယ် ဖိုးထူးကလည်း ရှည်လျား စွာ စွဲချက်တင်ပြီး ဂိုရှယ်နှင့် ရဲဘော်ဌေးအား သေဒဏ် ပေးရန် အောက်ပါအတိုင်း တောင်းဆိုလိုက်သည်-

သူတို့ကို သေဒဏ်ပေးတဲ့အခါမှာ ကျွန်တော့်ကို တာဝန်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်၊ အထူးသဖြင့် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဂိုဏ်းကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်

ခေါင်းဆောင်နေတဲ့ ဦးစိန်(ရဲဘော်ဌေး)ကို သတ်တဲ့အခါမှာ ကျွန်တော့်ကို တာဝန်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါ တယ်

ဖိုးထူးသည် ဖခင်ဖြစ်သူ ရဲဘော်ဌေး၏ မျက်နှာကို လက်ညိုးငေါက်ငေါက်ထိုး၍ ခင်ဗျားကို ကျုပ်ကိုယ်တိုင် လည်လှီးသတ်မယ် ဟု ဒေါနှင့်မောနှင့် အော်ဟစ်

ကြုံးဝါးခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၈ ရက် မွန်းတည့် ၁၂ နာရီတွင်ကား ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဌာနချုပ် တည်ရာ ဆင်သေချောင်းဖျားတွင် လူသတ်ပွဲကြီးကို

စတင်ကြတော့သည်။ ဂိုရှယ်နှင့် ရဲဘော်ဌေးမှာ လက်ပြန်ကြိုးများအတုပ်ခံထားရပြီး တပ်နီလူငယ်များ က ဆဲဆိုရိုက်နှက်ကြသောကြောင့် ဦးခေါင်းများ

ပေါက်ကွဲနေသည်။ သဘာပတိအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ သခင်ဇင်က စွဲချက်တင်နေစဉ် ရဲဘော်ဌေးက ကျုပ်တို့ကတော့ ဘယ်အကောင်တွေကိုမှ အားမကိုးဘူး၊ ပြည်ပဆရာကြီး

တွေကိုလည်း အားမကိုးဘူး၊ ကျုပ်တို့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ ကျုပ်တို့ပဲ ဟု ပြောလိုက်ရာ ရဲဘော်ဌေး၏သားဖြစ်သူ ဖိုးထူးအပါအဝင် တပ်နီလူငယ်များက ဝိုင်းဝန်းရိုက်နှက်

ကြတော့သည်။ ဖိုးထူးသည် ရဲဘော်ဌေးအား ဝါးရင်း တုတ်ဖြင့် လွှဲရိုက်ခဲ့သည်။ ဂိုရှယ်လည်း အရိုက်ခံရ သည်။ ဂိုရှယ်က ခင်ဗျားတို့ ကျုပ်တို့ကို တစ်ခါတည်း သာ

သတ်ပစ်လိုက်ကြပါ၊ ဒီလိုတော့ ညှဉ်းဆဲမနေကြပါ နဲ့ ဟု တောင်းဆိုခဲ့သည်။

သို့သော် သဘာပတိသခင်ဇင်က ဆက်လက်၍ စွဲချက်တင်ရဦးမည်ဟု ပြန်ကြားခဲ့သည်။ တပ်နီလူငယ် များက ဂိုရှယ်နှင့်ရဲဘော်ဌေးအား ဝိုင်းဝန်းနှိပ်စက်

ရိုက်နှက်နေကြစဉ် သခင်သန်းထွန်းက စီရင်ချက်မချ ခင် မသေစေနှင့်ဟု ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ယခုကဲ့သို့ ပေါက်ကွဲကြသည်မှာ ကောင်းသည်ဟုလည်း မှတ်ချက်

ချခဲ့သည်။ သခင်ဇင်က ဂိုရှယ်နှင့်ရဲဘော်ဌေးတို့အား ပါတီက အပြီးအပိုင်ထုတ်ပစ်ပြီး ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၈ ရက် နေ့လယ် ၂ နာရီအတွင်းတွင် သုတ်သင်ပစ်ရန်

စီရင်ချက် ချမှတ်လိုက်သည်။ ထွက်ပြေးသွားသည့် ရဲဘော်ဘခက်နှင့်သာလှတို့နှစ်ဦးကိုလည်း မဖြစ်မနေ သတ်ဖြတ်ရမည့် ရာဇဝတ်ကောင်များအဖြစ် သတ်မှတ်

ဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။

ဝိုင်းဝန်းနှိပ်စက် ညှဉ်းပန်းခြင်းခံထားရသဖြင့် ဒဏ်ရာများ ပြင်းထန်စွာရရှိနေသော ဂိုရှယ်နှင့် ရဲဘော်ဌေးတို့အား ဗိုလ်တင်မောင်(ခေါ်)ဗိုလ်သိန်းထွန်း

ခေါင်းဆောင်သည့် စိန်ပိန်သုတ်သင်ရေးအဖွဲ့က အသင့်တူးထားသော ကျင်းများရှိရာသို့ ဆွဲခေါ်သွား သည်။ ဂိုရှယ်(ခေါ်)ရဲဘော်ဘတင်(ခေါ်)ဦးပိန်သည်

နောက်ဆုံးအချိန်တွင် 'နိုင်ငံတကာလူမျိုးစုံ ချစ်ကြည် ရေး' (အင်တာနေရှင်နယ်)သီချင်းကို သီဆိုလိုက် သည်။ ရဲဘော်ဌေးကလည်း 'ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်

ပါတီအဓွန့်ရှည်ပါစေ'ဟု ကြွေးကြော်လိုက်သည်။ ဗိုလ်တင်မောင်နှင့်အဖွဲ့သည် နိုင်ငံရေးအစဉ်အလာ ကြီးမားခဲ့ပြီး၊ ကွန်မြူနစ်ပါတီ စတင်ထူထောင်စဉ်ကပင်

ပါဝင်ခဲ့သော ကွန်မြူနစ်ခေါင်းဆောင်အိုကြီးနှစ်ဦးအား ဓားမြှောင်များဖြင့် ရက်စက်စွာ ထိုးသတ်လိုက်ကြတော့ သည်။

စင်စစ် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တောခို ခါစကာလ ပြည်သူ့ရဲဘော်(ရဲဘော်ဖြူ)များနှင့် တွဲစဉ် ကပင် လူသတ်ဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ အပြစ်မဲ့

ပြည်သူလူထုကိုလည်း အကြိမ်များစွာပင် သတ်ဖြတ်ခဲ့ ကြသည်။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲအပြီး ပေါ်ပေါက်လာသော လူသတ်ဝါဒမှာမူ ပြည်ပပုံတူ

ကူးချခြင်း၏ ကွင်းဆက်ဖြစ်ပြီး ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်းစဉ် မှာမူ ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန် ရေးနှင့် ပါတီအပုပ်ချပွဲများ၏ ပြင်းထန်စွာ ဂယက်

ရိုက်ခတ်ခြင်းများပင်တည်း။

သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် ဂိုရှယ် နှင့်ရဲဘော်ဌေးကို သတ်ဖြတ်သုတ်သင်ပြီးနောက် ဗဟို ဌာနချုပ်စခန်းတည်ရာ နတ်တလင်းမြို့နယ် တောင်ညိုဒေသ၊

ဝါးနက်ချောင်းဖျားရောက်ရှိလာသော ပဲခူးရိုးမ တိုင်း အတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်မြ(ခေါ်)ရဲဘော်တင်ဦး၊ အနောက်မြောက်တိုင်း အတွင်းရေးမှူး ဒေါက်တာနတ်

(ခ)ရဲဘော်ထွန်းမောင်နှင့် ဗိုလ်ဇေယျတို့အား ရဲဘော် ဌေးတို့ကို လုံခြုံစိတ်ချရသောနေရာသို့ ပို့ထားကြောင်း လိမ်ညာခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁ဝ ရက်

တွင် ဗဟိုကော်မတီများသာတက်ရောက်ရသည့် အစည်းအဝေး ကျင်းပတော့မှအဖြစ်မှန်ကို ရှင်းပြကြ သည်။ ဒေါက်တာနတ်(ခေါ်)ရဲဘော်ထွန်းမောင်(ခေါ်) ဦးလှက

မျက်ရည်ကျရာ တပ်နီလူငယ်များက ပြင်းထန် စွာ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြကြသည်။

ထိုအတောအတွင်း ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းသည် တပ်မတော်၏ထိုးစစ်ကို ရှောင်ကွင်းသောအနေဖြင့် မကြာခဏ ပြောင်းရွှေ့နေရသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈

ရက်တွင် စိန်၊ ပိန် အငုတ် အတက် သုတ်သင်ရေးလှုပ်ရှားမှု စတင်တော့သည်။ ယင်း လှုပ်ရှားမှုတွင် တပ်နီလူငယ်များနှင့် တပ်နီအမျိုးသမီး လူငယ်အဖွဲ့က

ပထမဦးဆုံးစိစစ်ခဲ့သူမှာ ရဲဘော်မြပင် ဖြစ်သည်။ ရဲဘော်မြကို ဂိုရှယ်နှင့် ရဲဘော်ဌေးတို့၏ နောက်လိုက်အဖြစ် စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ဒေါက်တာနတ်သည် လည်း

တပ်နီများ၏ဝေဖန်ခြင်းကိုခံရသည်။ ထိုအချိန် တွင် သခင်သန်းထွန်းနှင့်တော်လှန်သော နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့သည် ပဲခူးရိုးမတိုင်းအား တိုင်းကော်မတီ

များကိုကျော်၍ တိုက်ရိုက်ပင်အုပ်ချုပ်တော့သည်။ စိန်၊ ပိန် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဂိုဏ်းကို ချေမှုန်းပြီးကြောင်း လည်း ခရိုင်နှင့်မြို့နယ်များသို့ တိုက်ရိုက်အကြောင်း

ကြားခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂ဝ ရက်တွင် သခင် သန်းထွန်းသည် ဘတင်၊ ငဌေးသုတ်သင်ရေးတိုက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်သော နိဂုံးချုပ်မိန့်ခွန်းကို ပြောကြားခဲ့ရာ

စိန်၊ ပိန်ရဲ့ အငုတ်ကြီးကတော့ ငပိုင်ကြီးပဲဖြစ်တယ်၊ ဟု ပြောကြားလိုက်တော့သည်။ ငပိုင်ဆိုသည်မှာ ဗိုလ်ရန်အောင်ကို ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်ရန်အောင် သည်

ထိုနေ့မှာပင် ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံလိုက်ရတော့ သည်။ ထို့နောက် တပ်နီလူငယ်များသည် ဂိုရှယ်နှင့် ရဲဘော်ဌေးတို့ကို သုတ်သင်စဉ်ကကဲ့သို့ပင် တံတွေးဖြင့်

ထွေးခြင်း၊ ခြေဖြင့်ကန်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ကြသည်။ ဗိုလ်ရန်အောင်သည် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို ဆန့်ကျင်သူ၊ ၅၅ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်သမား စသည်ဖြင့်

စွပ်စွဲခံရသည်။ စိန်၊ ပိန်ဂိုဏ်းဝင်ဖြစ်ပြီး စိန်၊ ပိန်ထက် ပင် ဆိုးရွားသူဟု ဆိုကြသည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃ ရက်နေ့ ပေါ်လစ်ဗျူရို အစည်းအဝေးတွင် အာဏာနှင့် ပတ်သက်၍ တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုသို့ တင်ပြရာတွင် -

မာ့ခ်စ်လီနင် မော်စီတုံးဝါဒ မုချနိုင်ရ မယ်

ပြန်ပြင်ရေးဝါဒ မုချကျဆုံးရမယ်

ဒါဟာ သမိုင်းရဲ့ မုချတရားပဲ

ကမ္ဘာ့ပြန်ပြင်ရေးသမားတွေ ကျဆုံးပါစေ

ဗမာပုံစံ ပြန်ပြင်ရေးဖြစ်တဲ့ ပူးတွဲ အာဏာ ရှင်ဝါဒနဲ့ တတိယကြားလမ်းဝါဒသမားတွေ ကျဆုံးပါစေ

မာ့ခ်စ်လီနင်စတာလင် မော်စီတုံး ဝါဒ အဓွန့်ရှည်ပါစေ

ဟူ၍ ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။ အာဏာနှစ်ရပ်၊ အာဏာသုံးရပ် ပြဿနာတွင် အာဏာနှစ်ရပ်ဘက်က ရပ်တည်ခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် သခင်သန်းထွန်း သည်

ဗိုလ်ရန်အောင်၏ နိုင်ငံရေးအယူအဆ ရပ်တည် မှုကို ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်အဖြစ် ဖုံးကွယ်ထားလိုက်သည်။ 'ဗိုလ်ရန်အောင်သည် ၅၅ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်အာဏာ

နှင့်ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပေါ်လစ်ဗျူရိုမှ အမြန်ဆုံးနှင့် ချက်ချင်းပယ်ဖျက်ရန် ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်း၏ အဆိုပြုချက်' ကို အကြွင်းမဲ့

ထောက်ခံခဲ့သူဖြစ်သည်။ သို့သော် ဗိုလ်ရန်အောင်သည် အာဏာသုံးရပ်သမားအဖြစ် အစွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် ကိုလိုနီခေတ်အတွင်းက သန်လျင်ရေနံမြေမှ အလုပ်သမားခေါင်းဆောင်သခင် လှမြိုင်ဖြစ်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့်အတူ ဟိုင်နန် ကျွန်းသို့

သွားခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲတို့တွင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ရဲဘော်သုံးကျိပ် ဝင်လည်းဖြစ်သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှစ၍

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ဗဟိုကော်မတီဝင်ဖြစ်လာ ပြီး ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် ဗဟိုကော်မတီအဖြစ်မှ နုတ်ထွက် ပေးခဲ့ရသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အရန် ဗဟို

ကော်မတီဝင် ပြန်ဖြစ်လာပြီး ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ဗဟို ကော်မတီဝင်(အပြည့်)ပြန်ဖြစ်လာသည်။ ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအစဉ်အလာကြီးမားသော ဗိုလ်ရန်အောင် သည်

ပြည်ခရိုင်ပေါင်းတည်မြို့နယ် ရွှေလေးဒေသ ငရှဉ့်ကွင်းရွာ အရှေ့ဘက်တစ်မိုင်ကွာ လေးဆယ်ချောင်း လက်တက် သစ်လမြောင်ဖျားရှိ ဗဟိုဌာနချုပ်၌

ခြေလက်များကို ကျွဲ၊ နွားများကဲ့သို့ အတုပ်အနှောင်ခံ ထားရသည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် တပ်နီလူငယ်များ၏ နည်း မျိုးစုံဖြင့် ရက်ရက်စက်စက် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို မခံ နိုင်တော့သဖြင့် ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်တွင်

အက်စ်ပရင် ချွေးထုတ်ဆေး ၃၃ လုံးသောက်၍ သေကြောင်းကြံစည်သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ဗိုလ်ရန်အောင် မိမိကိုယ်ကို သတ်သေရန်ကြံခြင်းမှာ ပါတီကို

အကြီးမားဆုံးအန်တုခြင်းဟု ထပ်မံစွပ်စွဲကြ သည်။ ဗိုလ်ရန်အောင်ကို ပါတီတွင်း အာဏာသိမ်းရေး နှင့် ရန်သူ သူလျှိုလုပ်သည်ဟူသော ဖြောင့်ချက်ပေးရန် လည်း

ဖိအားပေးကြသည်။ တော်လှန်သော နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်တွင် ဗိုလ်ရန်အောင်အား အကြွင်းမဲ့လက်နက်ချ ရမည်ဟု

ဆိုကာ အောက်ပါအချက်သုံးချက်ကို တောင်းဆိုလိုက်သည်။

ရန်အောင်သည်

(၁) ငဌေး၊ ဘတင်ဂိုဏ်း၏ပါတီဖျက်ဆီးရေး၊ တော်လှန်ရေး၊ ဖျက်ဆီးရေး အကြံအစည် များကို လုံးဝဥဿုံ ဖော်ကောင်လုပ်ရမည်။

(၂) ငဌေး၊ ဘတင်ဂိုဏ်း၏ပါတီဖျက်ဆီးရေး၊ တော်လှန်ရေး၊ ဖျက်ဆီးရေးများကို မိမိက ဘယ်လိုလုပ်ခဲ့ပြီး ဘယ်လိုမိမိက ကြံစည်ခဲ့ သည်ကို ဖြောင့်ချက်ပေးရမည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် အချိန်ယူ၍ စစ်ဆေးခံနေရ သည်။ အချိန်ယူ၍လည်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံနေရ သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ဝ ရက်တွင်

ဗဟိုဌာနချုပ်သည် လူထုအစည်းအဝေးအဖြစ် ကျင်းပပြီး တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင်နှင့် ဗဟို စခန်းပါတီ ကော်မတီအတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်ညိုအောင်

(ရဲဘော်ဉာဏ်ကျော်၊ ပြည်ပပြန်)က ဗိုလ်ရန်အောင်ကို စစ်ဆေးသည်။ ပြည်ပပြန်ညိုအောင်သည် ဗိုလ် ရန်အောင်နှင့်ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးတို့ ပြောဆိုဆက်ဆံပုံ၊

ဗိုလ်ရန်အောင်က အစည်းအဝေးကို သပိတ်မှောက်၍ ထွက်သွားပုံတို့အား အသေးစိတ်ပင် မေးမြန်းစစ်ဆေး ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ရန်အောင်က စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းပယ်

ခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် ဗိုလ် ရန်အောင်သည် မိမိအနေနှင့်တော်လှန်သော နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့အား စိန်ပိန်ဂိုဏ်းနှင့်ပတ်သက်၍

ဖြောင့်ချက်ပေးမည်၊ ဟုဆိုလိုက်ရတော့သည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် စိန်ပိန်တို့၏ ရန်သူနှင့် ဆက်သွယ်နေမှုနှင့် တိကျသော အာဏာသိမ်းလုပ်ကြံ ရေး အစီအစဉ် ကို ယခင်က မသိရှိခဲ့ကြောင်း၊ တိုက်ရိုး တိုက်စဉ်

ပါတီတွင်းတိုက်ပွဲဟုသာ ထင်ခဲ့ကြောင်း၊ စိန်ပိန် အရေးယူပြီး၊ ၄-၅ ရက်ကြာမှ သခင်သန်းထွန်း က ပြန်ပြင်ရေးသမားများလက်ထဲမှ အာဏာလုယူ လိုက်ရသည်ဟု

ပြောမှသာ ရိပ်မိကြောင်း စသည်ဖြင့် ဖြောင့်ချက်ပေးခဲ့သည်။

စိန်ပိန်တို့ရဲ့ ယုတ်မာရက်စက်တဲ့ ဒီအကြံ အစည်ကို ဟိုတုန်းက သိခဲ့ပါရက်သားနဲ့ အခုမှ ဖွင့်ပြောလိုက်ရင် ငါ့အပြစ်များ ပိုကြီးထွား မလားဆိုတဲ့

သဘောထားမရှိပါ၊ ရှိရင်၊ သိရင် အကုန်အန်ချ၊ ပါတီကို ပုံအပ်မှာပါပဲ၊ ဒါက ကျွန်တော်မသေမီနောက်ဆုံးသဘောထားပါ ပဲ။

ဒါပေမဲ့ ရဲဘော်တွေက မယုံဘူးဆိုရင်လည်း ကျွန်တော် ဘာမှမတတ်နိုင်တော့ပါ။ နောင် ပေါ်ပေါက်လာမယ့် သမိုင်းအတွက် လက်တွေ့ ကပဲ

အခိုင်အမာသက်သေထူပါမယ်၊ ဒီလို တင်ပြ ခဲ့တာဟာ ကျွန်တော့်အပြစ်ကို ပေါ့စေလိုလို့ မဟုတ်ပါ။

စိန်ပိန်ဂိုဏ်းဝင်ဖြစ်တယ်ဆိုရုံနဲ့ သေဒဏ် ထိုက်တန်နေပြီ။ နောက်ပိုင်း စိန်ပိန်ရဲ့ မျိုးဆက် တွေ ဆက်ခံရင်း ဂိုဏ်းထပ်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြ တာကြောင့်

နှစ်ထပ်ကွမ်း သေဒဏ်ပင် ထိုက်တန် နေပြီ။ စိန်ပိန်ထက် အပြစ်ပိုကြီးသူ၊ အန္တရာယ် ပိုကြီးသူသစ္စာဖောက်အဖြစ် မြင်ခဲ့ပါပြီ။

ဒါကြောင့်လည်း အယူခံထိုက်တဲ့အကောင် မဟုတ်ဘူးလို့ ပိုင်းဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ဟူ၍လည်း ဖြောင့်ချက်တွင် နောက်ဆုံးတင်ပြခဲ့ သည်။ ဗိုလ်ရန်အောင်သည် မတတ်သာတော့သဖြင့် ဖြောင့်ချက်ပေးခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် သခင်သန်းထွန်းကမူ

ဗိုလ်ရန်အောင်၏ဖြောင့်ချက်သည် စိန်ပိန်ဂိုဏ်းကို ဆက်လက်ကာကွယ်နေကြောင်း၊ သေဒဏ်ပေးရန် တောင်းဆိုခြင်းမှာ ပါတီက အပြစ် မရှိသူတစ်ဦးကို

လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ပစ်ရာရောက်အောင် လူသတ်ပါတီဖြစ်အောင် စွပ်စွဲခြင်းဖြစ်ကြောင်း စသဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။ တပ်နီလူငယ်များကလည်း ဗိုလ် ရန်အောင်ကို

သတ်ပစ်ရန်သာ အဆက်မပြတ် အော်ဟစ်ကြိမ်းမောင်းတောင်းဆိုနေကြသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့ တော် လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့သည် ဗဟိုဌာနချုပ် စခန်း၌ လူထုအစည်းအဝေး ကျင်းပပြန်လေသည်။

ယင်းအစည်းအဝေးတွင် သခင်သန်းထွန်းက 'ပါတီ ဖျက်ဆီးရေး၊ တော်လှန်ရေးဖျက်ဆီးရေး၊ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေးဂိုဏ်း စိန်ပိန်ဂိုဏ်းဝင် ရန်အောင်နှင့်

ပတ်သက်သည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ဗဟို ကော်မတီ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်' ကို ဖတ်ကြားခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်တွင် ဗိုလ်ရန်အောင်

အား ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမားအဖြစ် အမျိုး မျိုး စွဲချက်တင်ပြီး အောက်ပါအတိုင်း ဆုံးဖြတ်ထား သည်။

ရန်အောင်အား

(က) ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ဖြုတ်ပစ် လိုက်သည်။

(ခ) ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် မှ ထုတ်ပစ်လိုက်သည်။

ထို့နောက် ဗိုလ်ရန်အောင်အား စွဲချက်တင်၍ သုတ်သင်သတ်ဖြတ်ရန် လိုအပ်သောအဖွဲ့များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းကြပြန်သည်-

(၁) စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မရှင်အဖွဲ့

(၁) ရဲဘော်သခင်ချစ် (အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ)

(၂) ရဲဘော်ဗိုလ်ဇေယျ

(၃) ရဲဘော်သက်

(၄) ရဲဘော်ထွန်းရီ

(၅) ရဲဘော်စိုးဝင်း

(၆) ရဲဘော်ထွန်းမြင့်

(၇) ရဲဘော် ခင်ကျော်

ဤအဖွဲ့၏တာဝန်မှာ ဗိုလ်ရန်အောင်၏ပါတီ ဖျက်ဆီးရေး၊ တော်လှန်ရေးဖျက်ဆီးရေး၊ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရေး အလုပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အချက်အလက် များကို

စစ်ဆေးဖော်ထုတ်ရန်ဖြစ်သည်။

(၂) စွဲချက်တင်လူထုတိုက်ပွဲ ဦးစီးကော်မတီ

ယင်းအဖွဲ့ကို သီးခြားမဖွဲ့ဘဲ စခန်းပါတီကော်မတီ ဝင်များကပင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။

(၁) ရဲဘော်ညိုအောင်(အတွင်းရေးမှူး)

(၂) ရဲဘော်ဗိုလ်တင်မောင်

(၃) ရဲဘော်သက်

(၄) ရဲဘော်ညို

(၅) ရဲဘော်ချစ်ဝေ

(၆) ရဲဘော်ထွန်းရီ

(၇) ရဲဘော်သောင်းရွှေ

(၃) စွဲချက်တင်လူထုတိုက်ပွဲသဘာပတိအဖွဲ့

(၁) ရဲဘော်သခင်ဇင် (သဘာပတိ)

(၂) ရဲဘော်ချစ်

(၃) ရဲဘော်သခင်ပု

ထို့နောက် ဗိုလ်ရန်အောင်အား ဗိုလ်ရန်အောင်၏ ယောက်ဖဖြစ်သူ ဗိုလ်တင့်ဆန်း(ခေါ်)အောင်သိန်းလွင် က စတင်စွဲချက်တင်ကာ သေဒဏ်ပေးရန် တောင်းဆို

လိုက်သည်။ ထို့နောက် ဗိုလ်ရန်အောင်၏တူဖြစ်သူ ရဲဘော်တင်ဟန်(ခေါ်)အောင်သိန်းနိုင်(ခေါ်)သာမောင် က စွဲချက်တင်ပြန်သည်။ ဗဟိုကော်မတီဝင် သခင်ပု (ခေါ်)

ဦးထွန်းဝေကလည်း စွဲချက်တင်ပြန်သည်။ ဗိုလ် ဇေယျ၊ သခင်ဇင်နှင့် သခင်သန်းထွန်းတို့ကလည်း ဖက်ဆစ်စစ်ဗိုလ်၊ စိန်ပိန်ဂိုဏ်းဝင်၊ ပြန်လည်ပြင်ဆင် ရေးသမား၊

ပါတီဆန့်ကျင်ရေးသမား စသည်ဖြင့် စွဲ ချက်အမျိုးမျိုး တင်ကြသည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်အား နောက်ဆုံးစွဲချက်တင်သူမှာ ဗိုလ်ရန်အောင်၏သားလတ်ဖြစ်သူ ဇေလတ်(ခေါ်) ရဲဘော်စောမင်းဖြစ်သည်။ ဇေလတ်သည် ဗိုလ်ထွန်း ငြိမ်းနှင့်

အောင်ငြိမ်းတို့က အနီးကပ်လေ့ကျင့်ပညာ ပေးမှုကြောင့် ဖခင်အား ရန်သူအဖြစ် ကြေညာခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ဇေလတ်သည် စာဖြင့်ရေး၍ စွဲချက်တင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ကျုပ်ကိုယ်တိုင် လာနိုင်ရင် လာတောင် သတ်ချင်တယ်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗိုလ်ရန်အောင်သည် ဝါးရုံတွင် ကျောဖြင့် ကပ်၍ ကြိုးတုပ်ခံထားရပြီး တပ်နီလူငယ်များ၏ တံတွေးဖြင့် ထွေးခြင်း၊ ကြိမ်းမောင်းဆဲဆိုခြင်းတို့ကို တောက်လျှောက်

ခံနေရသည်။ ငှက်ဖျားရောဂါဖိစီးနှိပ်စက်သဖြင့်လည်း အစာရေစာပင် မစားနိုင်တော့ပေ။ သတိလစ်ပြီး ကယောင်ကတမ်း အော်ဟစ်၍နေသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊

ဒီဇင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဗဟိုကင်းတပ်မှူး ဗိုလ် သန်းထွန်း(ခေါ်) ဗိုလ်တင်မောင်သည် ဗိုလ်ရန်အောင် ချက်ချင်း မသေဆုံးနိုင်အောင် ဒေါက်တာနတ်အား

အမြန်ဆုံး ဆေးဝါးကုသစေသည်။ ထို့ကြောင့် မူလ အစီအစဉ်အတိုင်း စွဲချက်တင်ပြီးမှ စီရင်ချက်ချမည့် အစား အမြန်ဆုံး စီရင်ချက်ချမှတ်ရန် တောင်းဆို

လိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် သခင်ဇင်သည် ဗိုလ်ရန်အောင်အတွက် စီရင်ချက်ကို အမြန်ဆုံး ဖတ်ကြားရသည်။

စိန်ပိန်ဂိုဏ်းဝင် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမား တန်ပြန်တော်လှန်ရေးသမား နေဝင်းရဲ့ သူလျှို သစ္စာဖောက် အာဏာရူး၊ တဏှာရူး ဦးပိုင်(ခေါ်) ရန်အောင်အား

သဘာပတိအဖွဲ့က သေဒဏ်ပေး လိုက်သည်

ထိုအချိန်တွင် ဗိုလ်ရန်အောင်သည် အဖျားဒဏ် ကြောင့် သတိလစ်ပြီး သေအံ့မူးမူးဖြစ်၍နေသည်။ ထို့နောက် ပဲခူးရိုးမတိုင်း ကော်မတီ ရဲဘော်သက်နှင့်

တော်လှန်သော တပ်နီလူငယ်လေးများဖြစ်ကြသည့် ရဲဘော်ခင်ကျော်(မောင်မြိုင်)၊ ရဲဘော်သိန်းဟန်(မော်စီ ကို)၊ ရဲဘော်မြင့်အောင်(မောင်ထွားရှိန်)နှင့် ခင်လေး မြင့်

(မဝင်းမြင့်)၊ အမြင့်(မစန်းဝင်း)၊ မခင်ပု(မလှကြည်) တို့က သတိလစ်၍ အသက်ငင်နေသော ဗိုလ်ရန်အောင် အား ပလတ်စတစ်အိပ်ရာခင်းဖြင့် ရစ်ပတ်တုပ်နှောင် ၍

စခန်းအပြင်ကို ထုတ်သွားကြသည်။ ထို့နောက် ဗိုလ် ရန်အောင်အား တံတွေးဖြင့် ဝိုင်းထွေးကြသည်။ တပ်နီ အမျိုးသမီး အမြင့်(မစန်းဝင်း)က ဗိုလ်ရန်အောင်၏

လည်မျိုကို ခြေထောက်ဖြင့်စုံနင်း၍ တက်ခုန်သည်။ ထို့နောက် ဝါးရင်းတုတ်များဖြင့် ဝိုင်းဝန်း၍ ရိုက်သတ် လိုက်ကြတော့သည်။

ဖြုတ်၊ ထုတ်၊ သတ် လမ်းစဉ်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များအဖြစ်မှ ပထမဆုံး စတေးခံရသူများမှာ ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့်

ဗိုလ်ရန်အောင်တို့ဖြစ်သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ပြည်ပဩဝါဒကို နာခံရာတွင် ပြည်တွင်းရှိ အစဉ်အလာ ရှိသော ခေါင်းဆောင်များကို အပြီးအပိုင် သုတ်သင်

ချေမှုန်း၍ ပြည်ပပြန်များကို များစွာမြှောက်စားနေရာ ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပါတီတွင်း ပါတီပတွင် လူသတ် ဝါဒနှင့် ဖြုတ်၊ ထုတ်၊ သတ်လမ်းစဉ်ကို တွင်ကျယ်စွာ

ကျင့်သုံးလာသဖြင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်သူလူထုနှင့် အလှမ်းဝေးသည်ထက် ဝေးလာသည်။ ဒေသခံပြည်သူများကလည်း တပ်မတော်အား ဝိုင်းဝန်း

ကူညီကြလေရာ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုဌာနချုပ် စခန်းသည် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်နှင့် ဝေးရာသို့ ပြေးလွှားတိမ်းရှောင်နေရသည်။ ပဲခူးရိုးမ တောင်တန်း

ပေါ်တွင် နေရာအတည်တကျမရှိဘဲ ပြေးလွှားနေရ သည့် ကြားမှပင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဖြုတ်၊ ထုတ်၊ သတ် လမ်းစဉ်ကို အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့

ခြင်းဖြစ်လေသည်။ [18]

ပအိုဝ်းအမျိုးသားတို့သည် ကိုလိုနီခေတ် ရှမ်း ပဒေသရာဇ်များ၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုကို မခံမရပ်နိုင်ဖြစ် ပြီး ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ထကြွပုန်ကန်ခဲ့ဖူးကြသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးပြီးစတွင် ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများ သည် နိုင်ငံရေး နိုးကြားလာပြီး 'ပအိုဝ်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့' (ပအိုဝ်းလှိုင်ဗူ)ကို ဖွဲ့စည်း၍ ပဒေသရာဇ်တိုက်ဖျက်ရေး နှင့် အခွန်မပေးရေးကို တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ကေအင်န်ဒီအိုများက သထုံခရိုင်ကို သိမ်းပိုက် ခဲ့ရာ ပအိုဝ်းခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူ သထုံလှဖေ လည်း ကေအင်န်ဒီအိုများနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့သည်။ ကေအင်န်ဒီအိုများ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် တောင်ကြီးမြို့ကို သိမ်းပိုက်သောအခါ သထုံလှဖေသည် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ပအိုဝ်းများကို စည်းရုံးသိမ်းသွင်းပြီး 'ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့'အဖြစ် ပုန်ကန်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ စစ်ရေးတာဝန်ခံ ဗိုလ်ချန်ဇုံသည် ၁၉၅ဝ ပြည့် နှစ်တွင် လက်နက်ချသော်လည်း ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်တောခိုခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် သထုံလှဖေ နှင့် ဗိုလ်ချန်ဇုံတို့သည် ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ကို အလင်းဝင်များနှင့် အားဖြည့်ဖွဲ့စည်းကာ တောင်တန်း သားများ စည်းလုံးညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (တစညဖ) နှင့် ပူးပေါင်းရေးကိစ္စကို ရှမ်းပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်မှု မရခဲ့ကြပေ။

ဦးလှဖေနှင့် ဗိုလ်ချန်ဇုံတို့သည် အလင်းဝင်ခဲ့ သော်လည်း ဗိုလ်စပါယ်ရှယ်(ခေါ်)တာတီးကလိုနှင့် ဗိုလ်စံသိန်းတို့မှာမူ တောတွင်းမှာပင် ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသည်။ အလင်းဝင်အဖွဲ့အချို့မှာလည်း လက်နက် အများအပြားကို တောတွင်းမှာပင် သိုဝှက်ထားခဲ့ကြ သည်။ မြေပေါ်တွင်လည်း နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ၊ စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းများကို ပြုလုပ်နေခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရတက်လာပြီးနောက် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချန်းဇုံသည် ပအိုဝ်းအစည်းအဝေး တစ်ရပ်ကို ကျင်းပပြီး တော်လှန်ရေးကောင်စီကို စောင့် ကြည့်ရန်နှင့် ပဒေါင်သောင်းကျန်းသူများနှင့် ဆက်သွယ် ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၊ ရှမ်းပြည်နယ် တာဝန်ခံ ဗိုလ်ပု (တိုက်ပွဲတွင် အသေမိခဲ့)နှင့် အဖွဲ့က ပအိုဝ်းများကို စိမ့်ဝင်စည်းရုံးလျက်ရှိရာ ဗိုလ်ချန်းဇုံတို့နှင့် ပတ်သက် လာသည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီသည် ဗိုလ်ချန်းဇုံအား ထိန်းသိမ်းလိုက်ရတော့ ၏။

ဗိုလ်ချန်းဇုံကို ထိန်းသိမ်းသည့်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရက ပအိုဝ်းများကို ရှင်း လင်းပြောကြားခဲ့သော်လည်း ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ဆရာ သိန်းနှင့်အဖွဲ့ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ဘန်းယဉ်၊ ဟိုပုံးဒေသမှ လှသောင်းနှင့်အဖွဲ့၊ ဆီဆိုင်ပင်လောင်းဒေသမှ ဆရာလှ နှင့်အဖွဲ့တို့ တောခိုသွားခဲ့ကြသည်။ ဆရာလှနှင့် စံသိန်း တို့အဖွဲ့သည် ကရင်အမျိုးသားများဖြစ်သော ဆရာ ဘော်ဘီ၊ ဆရာစောလှ၊ တာကလယ်(ဗိုလ်စပါယ်ရှယ်၏ ညီ)တို့နှင့် ပူးပေါင်း၍ တောင်ကြီး တောင်ဘက်ခြမ်း ဒေသတွင် တဖြည်းဖြည်း ဩဇာလွှမ်းမိုး၍လာသည်။

၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် တာကလယ် နှင့် ဆရာဘော်ဘီတို့သည် မဲနယ်တောင်တန်းဒေသနှင့် ပင်လောင်းဒေသတွင် လှုပ်ရှားခဲ့ကြသည်။ ဗိုလ်စံသိန်း သည် ပအိုဝ်းခေါင်းဆောင်ဟောင်းများကို စုစည်း၍ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ပအိုဝ်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (ပအ လဖ)ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းပြီး ကျောက်တစ်လုံး၊ ပင်လောင်း နယ်တွင် ခိုအောင်းလှုပ်ရှားနေခဲ့သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ် တွင်ကား ပအိုဝ်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (ပအလဖ)ကို ရှမ်းပြည်လူမျိုးပေါင်းစုံလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့(ရလလဖ) ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းလိုက်ကြသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလအတွင်း ကဒူးကြီး နယ်မြေ ပန်ကြိုင်း၌ ရလလဖ(ပအိုဝ်း)အဖွဲ့နှင့် ရှမ်း သောင်းကျန်းသူ(အက်စ်ယူအာရ်အေ)အဖွဲ့တို့ နယ်မြေ လုရင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ပအိုဝ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ် စံသိန်း ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် ရလလဖကို ဗိုလ်မှူး လှမောင်က ခေါင်းဆောင်သည်။ တပ်ရင်း(၁)ကို တာကလယ်က ခေါင်းဆောင်ပြီး၊ တပ်ရင်း(၂)ကို တာတီးကလို(ဗိုလ်စပါယ်ရှယ်)က ခေါင်းဆောင်သည်။

ပအို့ဝ်တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ သည် နယ်ချဲ့စနစ်နှင့် ပဒေသရာဇ်စနစ်ကို ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှ ကေအင်န်ယူများ၏ သွေးထိုးပေးမှု ကြောင့် လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများ ဘဝကို ရောက်ခဲ့ရသည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့အစည်း အလိုက် လက်နက်ချခဲ့သော်လည်း ပအိုဝ်းအမျိုးသား ခေါင်းဆောင်များအတွင်း မယုံသင်္ကာစိတ်များ ပြင်းထန် လျက်ရှိနေသေးသည်ကို မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ပေ။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်တောခိုပြီးနောက် ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် ရလလဖဟူ၍ စုစည်းဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့သော်လည်း ပအိုဝ်း သောင်းကျန်းသူများမှာ ခေါင်းဆောင်အချင်းချင်း အစု လိုက်ကွဲပြီး ညီညွတ်မှုမရခဲ့ပေ။ ထိုအချိန်တွင် ဗမာ ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကလည်း ထိုးဖောက်စည်းရုံး၍ လာသောကြောင့် ပအိုဝ်းသောင်းကျန်းသူများအကြား တွင် ကွန်မြူနစ်လိုလားသူနှင့် မလိုလားသူဟူ၍ အုပ်စု များ ကွဲပြား၍ လာလေတော့၏။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆ ရက်တွင် ကျောင်းသား အရေးအခင်းဖြစ်ပွားပြီးနောက် ကေအိုင်အေခေါင်းဆောင် ဇော်တူးသည် တစ်ဖက်နိုင်ငံဘက်မှ ပြတ်သားစွာ

ထောက်ခံကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ကေအိုင်အေသောင်းကျန်းသူများသည် တပ်မတော် ထိုးစစ်ကြောင့် ပျောက်ကွယ်သွားလုမတတ် အထိနာခဲ့ ရာမှ

အမှတ်(၇၇) ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် ဖွဲ့စည်းရန် တပ်များ ထုတ်နုတ်မှုကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ ပြန်လည် ခေါင်းထောင်ထလာနိုင်ချိန်ဖြစ်သည်။ ကေအိုင်အေ

ခေါင်းဆောင်များသည် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ် နိုင်ရန်အတွက် ပြည်ပအကူအညီ ရရှိရေးကို အပြင်း အထန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအတွင်းမှာပင် ကေအိုင် အေ တပ်မဟာ(၂)မှ နိုင်ငံရေးတာဝန်ခံ မရန်ဘရန် ဆိုင်းနှင့် အင်အား ၃၄ ယောက်အဖွဲ့သည် တစ်ဖက် နိုင်ငံသို့

ထွက်ခွာ၍ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးသင်တန်းများ တက်ရောက်ရန်နှင့် လက်နက်ခဲယမ်းအကူအညီများ ရရှိရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ ဘရန်ဆိုင်းတို့လူစုသည်

လက်နက်ငယ်မျိုးစုံ ၄၂ လက်၊ လက်ပစ်ဗုံး ၃၆ လုံးနှင့် ကျည်မျိုးစုံ နှစ်သေတ္တာကို ရရှိလာပြီးနောက် ထိုနှစ် စက်တင်ဘာလအတွင်းတွင် ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်

ရောက်ရှိလာကြသည်။

မရန်ဘရန်ဆိုင်းတို့လူစု လက်နက်ခဲယမ်းများ ရရှိ လာသောအခါ ကေအိုင်အေ တပ်မဟာ(၂)မှူး ဇော်တူး ခေါင်းဆောင်သည့်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊

အောက်တိုဘာလ (၂)ရက်နေ့တွင် ပြည်ပသို့ ခရီးထွက်ခွာကြပြန် သည်။ ထိုအဖွဲ့တွင် တပ်မဟာ(၂)မှူး ဇော်တူးက ခေါင်း ဆောင်ပြီး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး

ပုံရွှေဇော်ဆိုင်း၊ နိုင်ငံခြားရေးတာဝန်ခံ ဘရန်ဆိုင်းတို့လည်း လိုက်ပါကြ သည်။ စုစုပေါင်းအင်အား ၄၂၅ ယောက် ပါဝင်သည်။ ထိုအဖွဲ့သည် လက်နက်ခဲယမ်း

အကူအညီရရှိရေး၊ နိုင်ငံ ရေး၊ စစ်ရေးသင်တန်းများ တက်ရောက်ရေးတို့ကို နည်းမျိုးစုံဖြင့် ကြိုးစားကြသည်။

ဇော်တူးတို့အဖွဲ့သည် လိုအပ်ပါက ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်ပူးပေါင်း၍ ဘုံရန်သူဖြစ်သော ဗမာ အစိုးရကို တိုက်ခိုက်ရန် သဘောတူညီကြသည်။ ဇော်တူး

တို့လူစုသည် လက်နက်ငယ်မျိုးစုံ ၈ဝဝ၊ ကျည်မျိုးစုံ ၁၇ဝဝဝဝ နှင့် စစ်ဝတ်ပစ္စည်းများ ရရှိခဲ့ကြသည်။ ကေအိုင်အေများသည် လက်နက်ခဲယမ်း ရရှိရေး အတွက်

ယခင်က ရန်သူဖြစ်ခဲ့သည့် ဗကပများနှင့် ပူးပေါင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြရသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဇော်တူးခေါင်းဆောင်သော ကေအိုင်အေ အင်အား ၃ဝဝ ခန့်သည် မောင်းပြန်ရိုင်ဖယ်များအပါအဝင်

လက်နက်ခဲယမ်းအပြည့်အစုံဖြင့် ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာကြသည်။ ထို့နောက် တြိဂံနယ်မြေတွင်ရှိ သော ကေအိုင်အေ တပ်မဟာ(၂)ဌာနချုပ်မှ မိုင်ရွန်

ကွန်ဂျာနှင့် ကွန်ဆာဘောက်နော်တို့ဦးစီးသော တိုက်ခိုက်ရေးတပ်နှင့် ကိုယ်ရံတော်တပ်များကို လက်နက်ခဲယမ်းများ တပ်ဆင်ပေးကြသည်။ ကေအိုင်အေများသည်

ပြည်ပမှ လက်နက်ခဲယမ်းများ ရရှိလာ ကြသောကြောင့် တပ်မတော်ကို ပစ်အားသုံး၍ တိုက်ခိုက်လာနိုင်ကြသည်။

ဇော်တူးသည် တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ ပြန်လာပြီးနောက် ကွန်မြူနစ်ဝါဒနှင့် မော်စီတုံးအတွေးအခေါ်ကို သဘောတရားလက်နက်အဖြစ် တပ်ဆင်၍ စည်းရုံးလာ ရာ

နယ်မြေလူထုက လက်မခံသဖြင့် အောင်မြင်မှု မရ ရှိခဲ့ပေ။ ထို့အပြင် ကေအိုင်အေ ငယ်သားများအတွင်း တွင်လည်း ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို လက်မခံလိုသူများ ပေါ်

ထွက်လာသည်။ ကေအိုင်အေအဖွဲ့အစည်းအတွင်း၌ ခေါင်းဆောင်ငယ်များ ခန့်အပ်ရာတွင်လည်း ဂျိန်းဖော လူမျိုးကြီးဝါဒကို ကျင့်သုံးပြီး အခြား မရူ(ခေါ်)လောင်ဝေါ်၊

လီဆူး(ခေါ်)ယောယင်၊ လချိတ်(ခေါ်) လရှီ စသော ကချင်မျိုးနွယ်ဝင်လူမျိုးစုများ မကျေမနပ် ဖြစ် လာကြသည်။ ကေအိုင်အေအဖွဲ့အစည်း၏ ခေါင်း ဆောင်မှုကို

ဇော်ဆိုင်း၊ ဇော်တူး၊ ဇော်ဒန်ဟူသော ဇော် ညီအစ်ကိုသုံးဦးကသာ လက်ဝါးကြီးအုပ်ထားခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍လည်း မကျေမနပ်ဖြစ်လာကြသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ကေအိုင်အေတပ်ရင်း (၄)မှ မရူ(ခေါ်)လောင်ဝေါ်လူမျိုး ဇေလွမ်းနှင့် လရှီ (လချိတ်)လူမျိုး စခုံတိန်ယိန်းတို့ခေါင်းဆောင်သော ကေအိုင်အေ

၁၂ဝ ခန့်သည် ကေအိုင်အေအဖွဲ့မှ ခွဲထွက်၍ ပြည်ပသို့သွားရောက်ကာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ယင်းကိုအကြောင်းပြု၍ ၁၉၆၈ ခုနှစ်မှ

အစပြု၍ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ကချင် ပြည်နယ်၊ မေခမြစ်အရှေ့ခြမ်းဒေသ ချီဗွေ၊ လောခေါင်၊ ဆော့လော်ဒေသများတွင် အခြေချနိုင်လာတော့သည်။

ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကာလ နောက် ပိုင်းတွင် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများသည် အောက်ပါ အတိုင်း နယ်မြေအလိုက် ကွဲပြားနေခဲ့ကြသည်။

(၁) ခွန်ကြာနုနှင့် စိုင်းလှအောင်တို့ဦးစီးသော ရှမ်းပြည်၊ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း)

(၂) ဘုန်းကြီးလူထွက်ဦးကုဏ္ဍလ(ခေါ်) ကျောက် ငါးခမ်းဦးစီးသော စစ်ဟန်စစ်တိုင်း (ရှမ်း တပ်မတော်)(ကျိုင်းတုံနယ်)

(၃) စဝ်နွဲ့(ခေါ်)စိုင်းနွဲ့ဦးစီးသော နွံစစ်ဟန် (ရှမ်း ပြည်နယ် တောင်ပိုင်း)

(၄) ကွန်မြူနစ်အလင်းဝင်ဟောင်း မိုးဟိန်းဦးစီး သော အက်စ်အင်န်ယူအက်ဖ်(S.N.U.F)

၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ခွန်ကြာနု၊ စိုင်းလှအောင်တို့၏ အက်စ်အက်စ်အိုင်အေနှင့် မိုးဟိန်း၏ အက်စ်အင်န် ယူအက်ဖ်တို့ပူးပေါင်း၍ မဟာဒေဝီနန်းဟိန်းခမ်းအား

နာယကတင်မြှောက်ကာ အက်စ်အက်စ်အေ (ရှမ်းပြည် တပ်မတော်)ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြကြောင်း တင်ပြပြီးလေပြီ။ အက်စ်အက်စ်အေသည် အင်အားအကောင်းဆုံးဖြစ်

လာပြီး လူအင်အား ၁၆ဝဝ ခန့်ရှိလာသည်။ သို့သော် ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အက်စ်အက်စ်အေတပ်ရင်း(၁၂) တပ်ရင်းအနက်မှ ပလောင်တပ်ရင်း(၂)သည် အက်စ်

အက်စ်အေမှ ခွဲထွက်၍ ကျောက်မဲခရိုင်တွင် သီးခြား လှုပ်ရှားခဲ့ကြသည်။ အက်စ်အက်စ်အေကို တောင်ပိုင်း တိုင်းနှင့် မြောက်ပိုင်းတိုင်းဟူ၍ တိုင်း(၂)တိုင်း ခွဲခြား

ထားသည်။ မြောက်ပိုင်းတိုင်း၊ တိုင်း(၁)ကို စဝ်ဆေးဝိုင်မှ ခေါင်းဆောင်၍ တပ်ရင်း(၅)ရင်းဖြင့် မိုင်းရယ်၊ ဆောင်ကြဲ၊ နမ္မတူ၊ မိုင်းခေးနယ်မြေများတွင် လှုပ်ရှား သည်။

တောင်ပိုင်းတိုင်း၊ တိုင်း(၂)ကို မိုးဟိန်းခေါင်း ဆောင်ပြီး တပ်ရင်း(၃)ရင်းဖြင့် လွယ်လင်နှင့်တောင်ကြီး ခရိုင်နယ်မြေများတွင် လှုပ်ရှားခဲ့ရာ မိုးဟိန်းသည်

ယိုးဒယားနယ်စပ် ပိန်းလုံ(အယ်လ်ဝိုင်-၄၅၇၈)တွင် ဌာနချုပ်ပြုလုပ်နေထိုင်ခဲ့သည်။

စစ်ဟန်စစ်တိုင်း (ရှမ်းပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ်) ကျိုင်းတုံကောင်စီဌာနချုပ်သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ တွင် ဦးကုဏ္ဍလ(ခေါ်) ကျောက်ငါးခမ်းခေါင်းဆောင်၍

နွံစစ်ဟန်မှ ခွဲထွက်ပြီးနောက် တပ်ရင်း(၇)ရင်း ဖွဲ့စည်း ခဲ့သော်လည်း ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ မေလတွင် တပ်ရင်း(၃) ရင်း ပျက်သွားခဲ့သည်။ စစ်ရဲတပ်မှ တောခိုခဲ့သော

ဝ လူမျိုး ဗိုလ်မောင်၏တပ်ရင်းသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင် ဘာလအတွင်း ဝနယ်သို့ သီးခြားဝင်ရောက်လှုပ်ရှားပြီး နောက် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်တွင်

ဗိုလ်မောင်နှင့် ၂၉ ဦး လက်နက်ချ အလင်းဝင်ရောက် လာကြသည်။ ထို့ကြောင့် မိုင်းမနယ်မြေတွင် တပ်ရင်း (၁)ရင်း၊ မိုင်းယန်းနယ်မြေတွင် တပ်ရင်း(၁)ရင်းနှင့်

ပျက်ကန့်နယ်မြေတွင် တပ်ရင်း(၁)ရင်း စုစုပေါင်း တပ်ရင်း (၃)ရင်းသာ ကျန်ရစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ဦးကုဏ္ဍလလုပ်ကြံခံခဲ့ရသဖြင့် ကျိုင်းတုံ

စော်ဘွား၏ငွေတိုက်မှူးဟောင်း ဦးဘသိန်းက ခေါင်း ဆောင်ခဲ့သော်လည်း ဦးဘသိန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် လောနိုင်ငံနယ်စပ်တွင်သာ နေထိုင်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်

အွန်ကျန်းက ခေါင်းဆောင်ခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် နန်းဆွတ်(ခေါ်) ခွန်ရှမ်ဝမ်း နှင့် အိုက်မြင့်တို့က ဦးစီး၍ တပ်စင်စစ်တိုင်းအမည် ဖြင့် စစ်ဟန်စစ်တိုင်းအဖွဲ့မှ ခွဲထွက်ခဲ့ကြပြန်သည်။ အွန်ကျန်းသည်

မိုင်းယောင်းနယ်မြေတွင် လှုပ်ရှားခဲ့ရာ မှ ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် တစ်ဖက်နိုင်ငံ မြို့နယ်တစ်နယ် နယ်၌ ပြည်နယ်ဘုရင်ခံအပါအဝင် ပြည်ပအာဏာပိုင် များနှင့်

ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ယင်းဆွေးနွေးပွဲတွင် တပ် စင်စစ်တိုင်းမှ အိုက်မြင့်လည်း ပါဝင်ပြီး အိုက်မြင့်သည် ဗကပအရှေ့မြောက်စစ်ဒေသနှင့် ပူးပေါင်းသွားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်းမှ ရှမ်းသောင်းကျန်း သူများ၏ သဘောထားကွဲလွဲမှုသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူ နစ်ပါတီအား ရှမ်းပြည်အရှေ့ပိုင်းသို့ ဖိတ်ခေါ်ရာ

ရောက်ခဲ့လေသည်။

ရှမ်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများမှာ တစု တစည်းတည်း ညီညွတ်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် အဖွဲ့အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေကြသည်ကို

လေ့လာတွေ့ရှိနိုင်သည်။ ရှမ်းသောင်းကျန်းသူများ အဖွဲ့အမျိုးမျိုး ကွဲထွက်သွားကြပုံမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

(၁) စဝ်နွဲ့(ခေါ်)စိုင်းနွဲ့၏ နွံစစ်ဟန်အဖွဲ့သည် ၁၉၅၉၊ ၁၉၆ဝ တွင် နယ်မြေအလိုက် အုပ်စုသုံးခုကွဲသွားသည်။

(က) ခွန်ကြာနု၊ စိုင်းလှအောင်တို့၏ ရှမ်း ပြည် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(S.S.I.A)(မြောက်ပိုင်း)

(ခ) ဦးကုဏ္ဍလ(ခေါ်) ကျောက်ငါးခမ်း၏ စစ်ဟန်စစ်တိုင်း(ခေါ်)ရှမ်းတပ်မတော် (အရှေ့ပိုင်း)

(ဂ) စိုင်းနွဲ့၏ နွံစစ်ဟန်(တောင်ပိုင်း)

၂။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်အကုန်တွင် ရှမ်းသောင်းကျန်း သူ အဖွဲ့အစည်းလေးမျိုး ကွဲထွက်နေကြ သည်။

(က) အက်စ်အက်စ်အိုင်အေ

(ခ) စစ်ဟန်စစ်တိုင်း

(ဂ) နွံစစ်ဟန်

(ဃ) မိုးဟိန်းအဖွဲ့ (အက်စ်အင်န်ယူအက်ဖ်)

၃။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ခွန်ကြာနု၊ စိုင်းလှအောင် တို့၏ အက်စ်အက်စ်အင်န်အေနှင့် မိုးဟိန်း ၏ အက်စ်အင်န်ယူအက်စ်တို့ပူးပေါင်းကာ မဟာဒေဝီနန်းဟိန်းခမ်းအား

နာယကတင် ၍ အက်စ်အက်စ်အေဟု ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။

၄။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် စစ်ဟန်စစ်တိုင်းမှ ဝလူမျိုး ဗိုလ်မောင်ခွဲထွက်ပြီး သီးခြားလှုပ်ရှားနေပြန် သည်။

၅။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် နန်းဆွတ်(ခ)ခွန်ရှမ်ဝင်း နှင့် အိုက်မြင့်တို့ခေါင်းဆောင်ပြီး စစ်ဟန် စစ်တိုင်းမှ ခွဲထွက်၍ တပ်စင်စစ်တိုင်းအဖွဲ့ ကို ထူထောင်ကြပြီး ၁၉၆၈

ခုနှစ်တွင် အိုက်မြင့်သည် ဗကပနှင့် ပူးပေါင်းသွား သည်။

၆။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အက်စ်အက်စ်အေမှ ပလောင်တပ်ရင်း (၂)ရင်း ခွဲထွက်သွားပြန် သည်။

ရှမ်းပြည်နယ်တွင် နွံစစ်ဟန်၊ စစ်ဟန်စစ်တိုင်း၊ တပ်စင်စစ်တိုင်း၊ အက်စ်အက်စ်အေ စသည်ဖြင့် ရှမ်း သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများစွာ ကွဲပြားလျက်ရှိ သည့်အပြင်

ဝ၊ ပလောင်၊ ပအိုဝ်း၊ အီကော စသည့် လူမျိုးစုငယ်များ၏ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှာ လည်း သီးခြားလှုပ်ရှားနေကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် ၁၉၆၁ ခုနှစ်မှစတင်၍

ဖွဲ့စည်းခဲ့သော လွယ်မော် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့သည် လက်နက်ကိုင်အင်အား ၁ဝဝဝ ကျော်အထိ တိုးတက်လာပြီး ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ကိုးကန့် ရှေ့ဆောင်လူငယ်အဖွဲ့မှ

လက်နက်ကိုင်အင်အား ၁၅ဝ သည်လည်း ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အင်အား ၁ဝဝဝ ကျော် ခန့်အထိ တိုးတက်လာသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှ

လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံမှာ တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့ အဆင်ပြေလှသည်မရှိဘဲ မကြာခဏ တိုက်ခိုက်နေကြ သည်။ ဗကပမှတစ်ဆင့် တစ်ဖက်နိုင်ငံ၏ စွက်ဖက်မှု၊

တရုတ်ဖြူ ထိုင်ဝမ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့နှင့် တရုတ်ဖြူ အကြွင်းအကျန်များ၏ ကူညီမှု၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် စီအိုင်အေအဖွဲ့၏ စွက်ဖက်မှုများကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်

အတွင်းရှိ သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံမှာ အစိတ် စိတ် အ`မွှာ`မွှာ ကွဲပြားလျက်ရှိရာ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားတို့ ၏ အကျိုးကိုသာ ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီးစေခဲ့သည်။

တပ်မ တော်သည် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့ များကို စစ်ဆင်ရေးများဖြင့် ချေမှုန်းတိုက်ခိုက်ရင်း တစ် ဖက်မှလည်း စိတ်မချရသော လူမျိုးစုကာကွယ်ရေး

အဖွဲ့ များကို ကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းနေရလေသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ် မိုင်းယောင်း မြို့နယ်၊ မိုင်းဟဲ၊ မိုင်းဝ၊ မိုင်းထန်၊ မိုင်းယုဒေသများ တွင် ရှမ်းသောင်းကျန်းသူ ကောင်းဖန်ဆန်ကျောက်

ခေါင်းဆောင်သည့်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် အမေရိကန် ဗဟို ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ စီအိုင်အေ၏ လက်အောက်ခံ ထွန်းလှ(ဖမ်းဆီးရမိ)အဖွဲ့နှင့် စင်ပြိုင်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။

စင်စစ် ကောင်းဖန်ဆန်ကျောက်သည် စစ်ဟန်စစ်တိုင်း (ခေါ်)အက်စ်အင်န်အေမှဖြစ်ပြီး ယင်း၏လက်အောက် တွင် လူ ၂၅ဝ ခန့်ရှိသည်။ မိုင်းယောင်းမြို့နယ်တွင်

ထိုင်ဝမ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ဝင်များလည်း လှုပ်ရှား လျက်ရှိရာ အခြေအနေမှာ များစွာဆိုးရွားသည်ဟု ဆို နိုင်သည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မေလတွင် မိုင်းဟဲစခန်းတွင် တပ်စွဲ နေသော အမှတ်(၃) ချင်းသေနတ်ကိုင်တပ်ရင်းကို ပြန် လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ရာ သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း

အမျိုးမျိုးအတွက် လှုပ်ရှားရန် အခွင့်အရေးရလာခဲ့ကြ သည်။ သောင်းကျန်းသူများသည် ပြည်သူလူထုအား အဆမတန် ဆက်ကြေးကောက်ခြင်း၊ ရက်စက်ကြမ်း

ကြုတ်စွာ ဖိနှိပ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်နေသဖြင့် တပ် မတော်သည် စစ်ဆင်ရေးများဖြင့် နှိမ်နင်းခဲ့ရသည်။ မိုင်းယောင်းဒေသတွင် လက်နက်ပုန်းများစွာရှိရာ

အီကောတိုင်းရင်းသားအချို့သည် လက်နက်ကိုင်၍ တပ်မတော်စစ်ကြောင်းများကို ခုခံတိုက်ခိုက်လာကြ သည်။ ထိုအချိန်တွင် ပြည်ပဩဇာခံပြည်သူ့စစ်များက

ဝင်ရောက်စည်းရုံးရာမှ အီကောသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့ အစည်း ပေါ်ပေါက်ရန် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်လာ ရသည်။ သို့သော် အီကောသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အနေ ဖြင့်

မိမိတပ်မတော်နှင့် အတိအလင်း တိုက်ခိုက်သည် မှာ ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက်ကျမှဖြစ်သည်။ စင်စစ် အီကောသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့မှာ ၆၇ ခုနှစ်

ကျောင်းသားများအရေးအခင်းအပြီး ပေါ်ပေါက်လာ သော ပြည်ပစွက်ဖက်မှုတစ်ရပ်သာ ဖြစ်လေသည်။

၆၇ ခုနှစ်ကျောင်းသားများအရေးအခင်း ဖြစ်ပွား ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ သောင်းကျန်း သူ အဖွဲ့အစည်းများသည် တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ အကူအညီ

ရရှိရေးကို ပိုမိုကြိုးစားလာခဲ့ကြသည်။ ကေအိုင်အေများ သည် ပြည်ပနိုင်ငံမှ အကူအညီ အသင့်အတင့်ရရှိခဲ့ သော်လည်း ကွန်မြူနစ်ဝါဒလိုလားသူ၊ မလိုလားသူများ

ပေါ်ပေါက်လာပြီး အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ တစ်ဖက်နိုင်ငံကလည်း ကေအိုင် အေများအား ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှတစ်ဆင့်

အကူအညီပေးရေးကို တိုးမြှင့်ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ပြည်ပ ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အကူအညီကို ရယူခဲ့သော သောင်း ကျန်းသူ အဖွဲ့အစည်းများသည် လက်နက်ခဲယမ်းနှင့်

စစ်ရေးအကူအညီကို ရယူကြသည့်အလျောက် အပေး အယူ သဘောမျိုးအဖြစ် မော်စီတုံးဩဝါဒကိုလည်း နာခံကြရသည်။ ထို့ကြောင့် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့ အစည်း

အတော်များများ(အထူးသဖြင့် လူမျိုးစု သောင်းကျန်းသူများ)အကြားတွင် လက်ဝဲလက်ယာ ပဋိ ပက္ခများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရသည်။

၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်မှစ၍ တစ်ဖက်နိုင်ငံ၌ ခိုလှုံနေ သော အမှတ်(၁) ကချင်သေနတ်ကိုင်တပ်ရင်းမှ တောခို စစ်ဗိုလ်နော်ဆိုင်းကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက

စည်းရုံးသိမ်းသွင်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နော်ဆိုင်းခေါင်းဆောင် သော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(ဗကပ)အင်အား

၃ဝဝ ခန့်သည် တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ ဖြတ်ကူးလာပြီး တပ်မတော် မုံးကိုးစခန်းကို တိုက်ခိုက်ကြသည်။ နော်ဆိုင်းသည် ရှမ်း ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် အခြေချပြီး

လူသူစုဆောင်း၍ အင်အားတိုးချဲ့တော့သည်။

ဇေလွမ်းနှင့် စခုန်တိန်ယိမ်းကို တစ်ဖက်နိုင်ငံက လက်ခံခြင်း၊ နော်ဆိုင်းအား ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ရှိ ကေအိုင်အေနယ်မြေများသို့ စေလွှတ်ခြင်းတို့ကြောင့်

ဇော်တူးသည် တစ်ဖက်နိုင်ငံအပေါ် မကျေမနပ်ဖြစ် လာသည်။

ဇော်တူးက ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၁ ရက်နေ့ တွင် အစည်းအဝေးပြုလုပ်ကာ ကေအိုင်အေ၏ နံပါတ် (၁) ဦးစားပေး ရန်သူမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဖြစ် ပြီး

ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို စွန့်လွှတ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ သည်။ ပြည်ပနှင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီတို့ နှစ်ဦး သဘောတူချုပ်ဆိုခဲ့သည့် စာချုပ်များကို ဖျက်သိမ်းလိုက်

ကြောင်းလည်း ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ စာရေး၍အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ ထိုအတောအတွင်း ကေအိုင်အေတို့သည်

ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းအတွင်း လူသစ်များ စုဆောင်းခြင်း၊ ဆက်ကြေးကောက်ခံခြင်းတို့ကို အနု နည်း၊ အကြမ်းနည်းများဖြင့် တိုးမြှင့်

ဆောင်ရွက်လာကြ သည်။ ဗွီဒီအက်ဖ် (Villager Defence Force)ခေါ် ကျေးရွာကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များကိုသာမကဘဲ အယ်လ်ဂျီအက်ဖ်

(Local Guerilla Force) ခေါ် ဌာနေပြောက်ကျားများကိုလည်း လေ့ကျင့်ဖွဲ့စည်းလာ ကြသည်။ ကျေးရွာလူကြီးများကိုလည်း တောတွင်း သို့ခေါ်ယူ၍

သင်တန်းပေးလေ့ကျင့်ခဲ့ကြသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လမှစ၍ ကေအိုင်အေသည် နော်ဆိုင်းအဖွဲ့ကို ဦးတည်၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ရွှေလီဒေသတွင် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ် ကြောင့်

စစ်ရေးအခြေအနေ ကျဆုံးနေသော ရှမ်း သောင်းကျန်းသူ ကံရွဲ့အဖွဲ့ကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ က အခွင့်ကောင်းယူ သိမ်းသွင်းလိုက်သည်။ ကံရွဲ့အဖွဲ့ သည်

ဗကပတပ်ရင်း (၁ဝ၇)ဟူ၍ဖြစ်လာသည်။ ကချင် တိုင်းရင်းသားများအတွင်းမှ ကွန်မြူနစ်ဝါဒလိုလားသူ များနှင့် တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ လူမျိုးစုများကိုစုစည်း၍ ဗကပ

တပ်ရင်းကြီး (၃ဝ၃)ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တစ်ချိန် တည်းမှာပင် ကိုးကန့်ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့မှ စီးပွားရေး စားကျက်လုရင်း တောခိုသွားသော ဖုန်ကြားရှင်အဖွဲ့

သည် ဗကပတပ်ရင်းကြီး (၄ဝ၄)ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်အတွင်းမှာပင် ဝနယ်မြောက်ပိုင်းမှ တရုတ်ဖြူဩဇာခံ ဝလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့သည် တစ်ဖက် နိုင်ငံရှိ စခန်းများကို ဝင်တိုက်ရင်း အဖမ်းခံရသူများ

ရှိလာသည်။ အဖမ်းခံရသော ဝအမျိုးသားများကို နိုင်ငံ ရေးသင်တန်းများတက်စေ၍ လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ပြီး ဝ ကွန်မြူနစ်များအဖြစ် ပြန်လည်စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဝနယ်

အချင်းချင်း ဖြစ်ပွားသည့်တိုက်ပွဲများ၌ အရေးနိမ့်ခဲ့ သည့် ဆုံကရာမန်နှင့်ပန်စိုင်နယ်မှ နယ်ခံလက်နက်ကိုင် ကာကွယ်ရေးများသည်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

၏ ဝတပ်ရင်းများဖြစ်လာသည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် အရှေ့မြောက်စစ်ဒေသရှိ ဖောင်းဆိုင်၊ ပန်ဆုတိုင်၊ ဖော်ကျုံး၊ ကောင်းလုံ၊ လုံထန်နှင့် နမ့်ပေါ်တံတား စသော

တပ်စခန်းများတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့် တိုက်ပွဲများ စတင်ဖြစ်ပွားလာတော့သည်။

အရှေ့မြောက်ဒေသတွင် စတင်ပေါ်ထွန်းလာ သော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(ဗကပ)လက်နက်ကိုင် တပ်များတွင် ပြည်ပအကြံပေးအရာရှိများသည် နော် ဆိုင်း၊

ခင်မောင်ကြီးတို့နှင့်အတူ လိုက်ပါလာကြသည်။ ဤကား မိမိပြည်တွင်းသစ္စာဖောက်များ၏ ပင့်ဖိတ်မှု ကြောင့် ပြည်ပမှ အတိအလင်း စွက်ဖက်လာမှုပင်ဖြစ် သည်။

ထိုအချိန်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် လက်ဝဲအယူဝါဒကို လက်ခံသော သောင်းကျန်းသူ အဖွဲ့အစည်းများသည် ပြည်ပကွန်မြူနစ်များ၏ဩဇာကို နာခံ

နေသကဲ့သို့ ထိုင်းနိုင်ငံနယ်စပ်သို့ ရောက်ရှိနေ သော သောင်းကျန်းသူများသည်လည်း အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (စီအိုင်အေ)နှင့် ထိုင်ဝမ်

ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့၊ တရုတ်ဖြူအကြွင်းအကျန်များ စသည့် အနောက်အုပ်စုဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ် များ၏ အကူအညီကို ရယူနေပြီဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရသည် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြားပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းသောင်းကျန်းသူများအား စစ်ရေးအရ ထိုးစစ် များ

ဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခဲ့သော်လည်း သောင်း ကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းအားလုံးလိုလိုက ပြည်ပ ပယောဂ များကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး အသက်ဆက်ကြလေရာ

အမြစ်မပြတ်နိုင် ဖြစ်ခဲ့ရလေသည်။

၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် တရုတ် နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်မှ ကူမင်တန်အမှတ်(၈/၂၆) တပ်မတော် အမှတ်(၉၃)တပ်မတို့သည် တရုတ်ပြည်သူ့

လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆုတ်ခွာထွက်ပြေးရာမှ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ဆန်းမှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရုတ်ဖြူကျူးကျော်

မှုပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရသည်။ မြန်မာအစိုးရသည် ကေအမ်တီပြဿနာကို ကုလသမဂ္ဂတွင် အရေးဆို၍ နိုင်ငံရေးနည်းအရဖြေရှင်းသကဲ့သို့ တပ်မတော်က လည်း

စစ်ဆင်ရေးကြီးများ အကြိမ်ကြိမ်ဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ စစ်ဆင်ရေးများမှာ အောက်ပါ အတိုင်းဖြစ်သည်။

၁။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ၊ မဟာစစ်ဆင်ရေး (မိုင်းရှူး)

၂။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ၊ ဧပြီလ၊ နဂါးနိုင် စစ်ဆင်ရေး(မိုင်းတုံ၊ မိုင်းဆတ်)

၃။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ၊ ကျော်ထွန်းစစ်ဆင်ရေး

၄။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ၊ ကလူစစ်ဆင်ရေး (မော်ချီး)

၅။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ၊ ကန်တော်ကြီးစစ်ဆင် ရေး၊ မုံးကြက်စစ်ဆင်ရေး(ကွတ်ခိုင်)

၆။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ၊ သမိန်စစ်ဆင်ရေး

၇။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ၊ ချယ်ရီစစ်ဆင်ရေး (မော်ချီး)

၈။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ၊ ကျိုင်းကာစစ်ဆင် ရေး (ကျိုင်းတုံ)

၉။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ၊ ရွှေတံတားစစ်ဆင် ရေး(မိုင်းပန်၊ စွတ်ပုန်)

၁ဝ။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ၊ သိင်္ဂီစစ်ဆင်ရေး

၁၁။ ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ ဘုရင့်နောင်စစ်ဆင်ရေး

၁၂။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ရန်ကြီးအောင်စစ်ဆင်ရေး

၁၃။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မဲခေါင်စစ်ဆင်ရေး

မဲခေါင်စစ်ဆင်ရေးကာလတွင် ကေအမ်တီ ကျူး ကျော်သူများအား အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ထောက်ခံ အားပေးကူညီမှုအထောက်အထားများကို တွေ့ရှိရ သဖြင့် ၁၉၆၁

ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂသို့ ကန့်ကွက်တိုင်ကြားခဲ့ရသည်။ မဲခေါင် စစ်ဆင်ရေးကြီး ဆင်နွှဲပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တရုတ်ဖြူ များ၏အင်အားမှာ

များစွာလျော့ကျသွားသည်။ မြန်မာ နိုင်ငံနှင့် လောနိုင်ငံတို့၏ သုံးပွင့်ဆိုင်နယ်စပ်ဒေသ (ရွှေ တြိဂံဒေသ)တွင် ကေအမ်တီတပ်အကြွင်းအကျန်များ ခိုအောင်းနေရာ

ယင်းတို့၏ လက်နက်၊ ရိက္ခာထောက်ပံ့ ရေးနှင့် တပ်များလေ့ကျင့်ရေးကို အမေရိကန် ဗဟို ထောက်လှမ်းအဖွဲ့(စီအိုင်အေ)က တာဝန်ယူ ထောက်ပံ့ ခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် လောနိုင်ငံတို့ကလည်း မိမိတို့ ပြည်တွင်း ကွန်မြူနစ်နှိမ်နင်းရေးနှင့် အမြတ်ရရေးကို မျှော်ကိုး၍ ကေအမ်တီတပ်များ အခြေချနေထိုင်ခွင့်ပေး ခဲ့ရာ

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း၌ သိသာစွာ လျော့ကျသွား ခဲ့သည်။

ကေအမ်တီများသည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရ၏ အကူ အညီ၊ အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့(စီအိုင်အေ)၏ အကူအညီများအပြင် ဘိန်းလုပ်ငန်းကို အကြီး

အကျယ်လုပ်ကိုင်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့ရပ်တည်မှုကို ဖန်တီးခဲ့ ကြရသည်။ နယ်စပ်ဒေသရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ အား သိမ်းသွင်း၍ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို

တိုက်ခိုက်နိုင်ရန်လည်း ကြိမ်ဖန်များစွာ ကြိုးစားခဲ့ကြ သည်။ တူအန်ရှီဝမ်(Tuan Shi Wen) ခေါင်းဆောင် သော အမှတ်(၅)တပ်မသည် အင်အား ၃၅ဝဝ ခန့်ရှိ ပြီး

ထိုင်း၊ လောနယ်စပ်တစ်လျှောက်တွင် စခန်းများ ချ၍ နေသည်။ လီဝင်ဟွမ်(Li Wen Huan)၏ အမှတ် (၈) တပ်မတော်သည်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ ထိုင်း-

မြန်မာနယ်စပ်တစ်လျှောက်တွင် ထမ်ငုတ်မှ မဲဟောင် စွမ်အထိ တပ်စွဲထားသည်။

အမှတ်(၉၃) တပ်မကို လောလီ(Lao Lee) ခေါင်းဆောင်ပြီး အင်အား ၁၅ဝဝ ခန့်ဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်ရိုင်းပြည်နယ်တွင် အခြေချနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း

ရံဖန်ရံခါဝင်ရောက်လှုပ်ရှားသော အင်အားစု များမှာ တပ်မ (၃)မှ အင်အား ၂၅ဝ ခန့်နှင့် တပ်မ(၅)မှ အင်အား (၂၅ဝ)ခန့်တို့ဖြစ်သည်။ ထိုင်ဝမ်ထောက်လှမ်း

ရေးအဖွဲ့ကို အမှတ်(၁) သီးခြားတပ်ဖွဲ့(သို့မဟုတ်) အမှတ် ၁၉/၂ဝ ထိုင်ဝမ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ဟုခေါ် ပြီး မာချင်ကူအို(Ma Ching Kuo)ခေါင်းဆောင်သည့်

အင်အား ၁၄ဝဝ ခန့်ရှိသည်။ ယင်းအဖွဲ့မှ လူအင်အား ၇ဝဝ ခန့်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လှုပ် ရှားလေ့ရှိသည်။

ကေအမ်တီတပ်များ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ တရုတ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအား ပြန်လည်တိုက်ခိုက်နိုင်ရေး အတွက် သတင်းစုဆောင်းပေးရန်၊ အခွင့်သာပါက

တရုတ်နီတပ်များကို တိုက်ခိုက်ရန်၊ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင် ရေး လှုပ်ရှားမှုအတွက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ သတင်းကိုစုံစမ်းတိုက်ခိုက်ရန်တို့ဖြစ်သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်

တွင် ဗကပအရှေ့မြောက်ဒေသအဖြစ် စတင်ကျူးကျော် ဝင်ရောက်ချိန်မှစ၍ ဗကပနှင့် တရုတ်ဖြူများသည် မကြာခဏ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလာသည်။ တရုတ်ဖြူများ

သည် ဗကပကို လက်ခံသည့် သောင်းကျန်းသူ အဖွဲ့ အစည်းများမှလွဲ၍ ကျန်သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်း အားလုံးနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီး လိုအပ်သောအကူအညီ များ

ပေးကမ်းခဲ့သည်။

သို့သော် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို ဇောက်ချလုပ်ကိုင် ရာမှ ကေအမ်တီတရုတ်ဖြူများအတွင်း တရုတ်နီ ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်ရပ်များမှာ မှေးမှိန်၍လာသည်။ စီးပွား

ရေးတပ်များနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခါးပိုက်ဆောင်တပ် အသွင်သို့လည်း တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲလာသည်။

ကယားတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွင်ပါဝင်သော တောခိုလူမျိုးများသည် ကရင်ပြည်နယ် သံတောင်မြို့ နယ် မြောက်ပိုင်း၊ယာဒို၊ မောင်ကျော်၊ မောင်ပလောဒေသများနှင့်

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ဖယ်ခုံမြို့နယ်၊ ဆူးပြောင်း၊ ဆီဘူးဒေသများ၊ ကယားပြည်နယ် အနောက်ပိုင်းဒေသများတွင် အခြေစိုက်၍နေထိုင်ကြ သည်။

ကရင်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုဝင် ဂေဘားအမျိုး သားများနှင့်နီးစပ်မှုရှိပြီး စကားလည်း ဆင်ဆင်တူ သည်။ ဓလေ့ထုံးစံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများမှာမူ ကယား

လူမျိုးများဘက်သို့ နီးစပ်သည်။ ဂေခို၊ ပမဲ၊ ယင်းဘော် စသော လူမျိုးများမှာ နီးစပ်မှုရှိပြီး ပဒေါင်များနှင့်လည်း ရောနှောနေသည်။ ဂေခိုလူမျိုးများက ရံဖန်ရံခါတွင်

ယင်းတို့ကို ကယမ်းများဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ ကမ်းယံ ဟူသော အသံထွက်နှင့်လည်း နီးစပ်သည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ ကျောင်းထုတ်ခံခဲ့ရသော စိန်းလူတာ(ခေါ်) ရွှေအေးသည် ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် တောခိုပြီး ကယန်းပြည်သစ်ပါတီကို ထူထောင်ခဲ့ သည်။

သံတောင်မြောက်ခြမ်း မောင်ကျော်၊ မောင် ပလောဒေသတွင် ဝင်ရောက်စည်းရုံးရာ ကျေးကတော့ ရွာမှ အိုက်ကဖြူ(အသေမိ)နှင့်သန်းချညီအစ်ကို အပါ အဝင်

လူငယ်လူရွယ်များသည် ကယန်းပြည်သစ်ပါတီ တွင် ပါဝင်လာကြသည်။ ရွှေအေးက ဥက္ကဋ္ဌ နှင့် နိုင်ငံ ရေးတာဝန်ခံအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး အိုက်ကဖြူက စစ်ရေးနှင့်

စည်းရုံးရေးကို တာဝန်ယူ၍ အတွင်းရေး မှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ မောင်နီနှင့် ဦးဒွေးမှာ စည်းရုံးရေးမှူးများဖြစ်သည်။ ယင်းတို့အား ကေအင်န် ယူက

လက်နက်တပ်ဆင်ပေးသော်လည်း ရိုင်ဖယ်၊ စတင်းနှင့် ဘရင်း နှစ်လက်သာဖြစ်သည်။ ကယန်းပြည် သစ်ပါတီသည် ကယားပြည်နယ် လွတ်မြောက်ရေး

ကို ကြွေးကြော်သော်လည်း ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေး ပါတီနှင့်မူ ညီညွတ်ခြင်းမရှိပေ။

အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ မီဇိုတောင်တန်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ ရှိ ချင်းပြည်နယ်နှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသည်။ မီဇိုနယ်မြေ သည် စတုရန်းမိုင် ၈ဝဝဝ ခန့် ကျယ်ဝန်းပြီး လူများ စု ၉၉

ရာခိုင်နှုန်းမှာ လူရိုင်းနာဂများဖြစ်သည်။ ယင်း တို့ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ်မတိုင်မီက လူရှည်နာဂ၊ လူရိုင်း လူမျိုး စသည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ရာမှ နောက်ပိုင်းတွင် မီဇိုလူမျိုးဟု

ခေါ်လာကြသည်။ မီဇိုယူနီယန်(Mizo Union) ခေါ် နိုင်ငံရေးအသင်းအဖွဲ့သည် မီဇိုများ လွတ်လပ်ရေးရရှိပါက မြန်မာနိုင်ငံ၊ သို့မဟုတ် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ

နှင့်ပေါင်းရန် ရည်ရွယ်ချက်ထားရှိခဲ့ ဖူးသည်။ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သော ပါချန်ငါး၊ အင်ခိုငါးနှင့် စပ်ပလောငါးတို့သည် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးရာ

အင်ခိုငါးနှင့် စပ်ပလောငါးတို့သည် အစိုးရဘက် ပါသွားခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင်ပင် လာလ်ဒင်း ငါးသည် ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာပြီး (United Mizo Freedom)ကို ဖွဲ့စည်း

၍ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရ ပါက ပေါင်းစည်းရန် ကြံစည်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် လာလ်ဒင်းငါးသည် အရေးပိုင်ဖြစ်လာပြီး ကေမန် လျံနားအား ရန်ကုန်မြို့သို့

ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် စေလွှတ်၍ အိန္ဒိယမီဇိုတောင်တန်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပူးပေါင်းရန် ဖဆပလအစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ သို့ သော် အောင်မြင်မှု မရခဲ့ပေ။

၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အိန္ဒိယ နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရရှိခဲ့ရာ ယူနိုက်တက်မီဇိုဖရီးဒမ်း အဖွဲ့က ကန့်ကွက်ပြီး သီးခြားလွတ်လပ်သော မီဇိုပြည် နယ်

ရရှိရန် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည်။ လာလ်ဒင်းငါးသည် ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် မီဇိုပြည်နယ် တောင်းဆိုရာ မရရှိ သဖြင့် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့တွင်

မီဇိုအမျိုးသားတပ်ဦး (Mizo National Front) (M.N.F) ဖွဲ့စည်း၍ လက်နက်ကိုင်ပြီး အတိအလင်း ပုန်ကန်တော့သည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ဝ ရက်

နေ့တွင် လာလ်ဒင်းငါး၏ မီဇိုအမျိုးသားတပ်ဦး သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ မြို့ကြီးများဖြစ်သော အိုက်ဂျောမြို့၊ လုံလဲမြို့က၊ ကျန်ဖိုင်မြို့များကို တိုက်ခိုက်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ သည်။

သို့သော် အိန္ဒိယအစိုးရတပ်များက အလုံးအရင်း ဖြင့် အင်အားသုံးပြီး တိုက်ခိုက်ရာ မီဇိုသူပုန်များ အကျ အဆုံးများစွာဖြင့် ဆုတ်ခွာရပြီး မြို့ကြီးများကို လက်

လွှတ်လိုက်ရသည်။ မီဇိုသူပုန်များသည် မြန်မာနိုင်ငံ တွင်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာပြီး ဖလမ်းမြို့နယ်၊ မတူပီမြို့နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ဟားခါးမြို့နယ်နှင့်

တီးတိန်မြို့နယ်များတွင် ဝင်ရောက်ခိုအောင်းလာကြ သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ ဖလမ်းမြို့နယ်၊ တီးတိန်မြို့နယ်များတွင် ငွေတိုက်များ

နှင့် ကုန်သွယ်ရေးဂိုဒေါင်များကိုဖောက်၍ ငွေကြေး၊ လက်နက်ခဲယမ်းနှင့် အဝတ်အစား၊ စားရေရိက္ခာများ လုယက်ယူငင်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် တပ်မတော်က မီဇို

သောင်းကျန်းသူများအား စစ်ဆင်ရေးများဖြင့် တိုက်ခိုက် နှိမ်နင်းရတော့သည်။

မီဇိုများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှ ဆုတ်ခွာထွက် ပြေးကြပြီး အရှေ့ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ(ယခု ဘဂင်္လားဒေ့ရှ်) အတွင်းသို့ တိမ်းရှောင်ကြပြန်သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊

စက်တင်ဘာလတွင် အိန္ဒိယမြန်မာ နယ်စပ် ချောင်းစပ်ချောင်းနံဘေးရှိ ချွန်ချမ်းရွာနှင့် အရှေ့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည် မီဇိုသောင်းကျန်းသူများအား လက်ခံ၍

လက်နက်ခဲယမ်းများ ထောက်ပံ့ကူညီခဲ့သည်။ တပ်မတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်၍ ရမ်းကားလေ့ရှိသော မီဇိုသောင်းကျန်းသူများအား

မကြာခဏ တိုက်ခိုက်မောင်းထုတ်နေရလေ သည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုးရတက်ရောက်လာ သောအခါ ချင်းတောင်မှ အမတ်များသည် ယင်းတို့၏ ရာထူးနှင့် အခွင့်အရေးများ ဆုံးရှုံးကြရသောကြောင့်

မကျေမနပ်ဖြစ်ခဲ့ကြသော်လည်း ဟန်မပျက် နေထိုင်ခဲ့ ကြသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကုန်စုံ ဆိုင်နှင့် စတိုးဆိုင်ကြီးများကို ပြည်သူပိုင်သိမ်း

သောအခါ ယင်းတို့၏ အပေါင်းပါစီးပွားရေးသမားများက မြှောက် ပင့်ပေးသဖြင့် တော်လှန်ရေးအစိုးရအား ကွန်မြူနစ် အစိုးရဟု သတ်မှတ်ကာ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ

တိုက်ဖျက်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြင့် ပြန်လည်အုပ်ချုပ်ရေးတို့အတွက် လှုပ်ရှားနိုင်ရန် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အကူအညီရရှိရေးကို ကြိုးပမ်းလာကြသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ် မေလ

၁၇ ရက်နေ့တွင် ကျပ်ငါးဆယ်တန်နှင့် ကျပ်တစ်ရာတန် ငွေစက္ကူများကို တရားမဝင်ကြေညာသောအခါတွင် လည်း ချင်းတောင်အမတ်များ၊ နယ်စပ်မှောင်ခို

ကုန်သည်ကြီးများနှင့် တပ်မတော်အငြိမ်းစားအရာရှိ ချင်းအမျိုးသားများမှာ မကျေမနပ်ဖြစ်လာကြသည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၈ ရက်တွင် ချင်းလူမျိုးစု လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဟားခါးမှ ဦးဟရန်နောနှင့် အဖွဲ့ဝင်နှစ်ဦးသည် ဟားခါးမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ချန်ဖီသို့

သွားရောက်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းမှတစ်ဆင့် ကာလကတ္တား ရှိ အမေရိကန်ကောင်စစ်ဝန်နှင့် တွေ့ဆုံအကူအညီ တောင်းခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကောင်စစ်ဝန်က

မြန်မာနိုင်ငံ ကွန်မြူနစ်ကျင့်သုံးပါက အကူအညီပေးမည်ဖြစ် ပြီး ချင်းလူထုအား စည်းရုံးရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ ဦးဟရန်နောတို့သုံးယောက်သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊မေလ

၂၅ ရက်တွင် ဟားခါးသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး ချင်း လူထုကို စည်းရုံးခဲ့သည်။

၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄ ရက်တွင် တီးတိန်အမတ် ဟောင်း ဦးဆွမ်ကျင်လျန်နှင့် ဦးဒန်ခိုဟော (ကျောင်း ဆရာ)တို့ခေါင်းဆောင်၍ နောက်လိုက်ငါးဦးအပါအဝင်

စုစုပေါင်း ခုနစ်ဦးသည် အိန္ဒိယနယ်စပ်သင်းဝတ် မှ အင်ဖား သို့ ထွက်ခွာသွား ခဲ့ ကြ ပြန် သည်။ ထို့နောက် တစ်ဦးချင်း ထပ်မံ၍လိုက်သွားကြပြန်သည်။

(က) ၄-၆-၆၄ ရက်နေ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသွားအဖွဲ့

(၁) ဦးဆွမ်ကျင်လျန် (ချင်းလူမျိုးစုအမတ်ဟောင်း)

(၂) ဦးဒန်ခိုဟော(ကျောင်းဆရာ)

(၃) လျင်ခင်ထွန်(ကားဒရိုင်ဘာ)

(၄) သွဇလျန်(ဇမ်းပီးရွာလူကြီး)

(၅) ထွာဇင်(တပ်ကြပ်ဟောင်း)

(၆) ထန်ကျင်တီးအို(လိုင်လို့ရွာသား)

(၇) အမ်းခန့်ထန်

(ခ) အိန္ဒိယနိုင်ငံသွား ဒုတိယအဖွဲ့

(၁) ဟောက်ရှမ်း(၇-၁ဝ-၆၄တွင်ဖမ်းမိ)

(၂) ရိုဇကပ်

(၃) ဂင်ကျင်ပေါက်

(၄) ကန်ခင်ကပ်

(၅) နိမ်ခေါအင်း

(၆) တောင်ခင်ခမ်း (ကျောင်းသား၊ ကလေးမြို့)

အထက်ပါအဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့သည် ချရာချန်ပူမြို့တွင် ရောက်ရှိပူးပေါင်းနေထိုင်ကြစဉ် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၉ ရက်နေ့၌ အင်ဖားမှ လာရောက်ခေါ်ယူသော စုံထောက်

သုံးဦးနှင့် လိုက်ပါသွားပြီး ဆွမ်ကျင်လျန်နှင့် ဒမ်ဟိုဟောတို့နှစ်ယောက်သည် ဇွန်လ ၂၁ ရက်တွင် တိုင်းမင်းကြီးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။ တိုင်းမင်း ကြီးက

အိန္ဒိယအစိုးရအား တင်ပြပေးမည်ဟု ကတိပြု ပြီး လောလောဆယ်တွင် နယ်စပ်မှ ၂၅ မိုင်အတွင်း၌ သာ နေထိုင်ကြရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆွမ်ကျင်လျန်တို့လူစု အင်ဖားတွင် ရောက်ရှိနေ စဉ် ချင်းတောင်မှ ဦးရာမုန်း(ချင်းရေးရာဝန်ကြီး ဟောင်း)သည် ဇွန်လ ၁၉ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ဦးရိုထန်

(တစ်သီးပုဂ္ဂလအမတ်ဟောင်း၊ ဟားခါး)သည် ဇွန်လ ၂၃ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ဦးဆွမ်ခိုပေါင် (အငြိမ်းစား ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး)သည်လည်းကောင်း

အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ထပ်မံဝင်ရောက်သွားကြသည်။ ဦးရာမုန်း နှင့်ဦးရိုထန်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအရ ခိုလှုံခွင့်တောင်းပြီးနောက် သတင်းပျောက်ကွယ်သွား

ကြသည်။ ချင်းလူမျိုးရေးလှုပ်ရှားမှုကို ဟားခါး အမတ်ဟောင်း ဦးဟရန်နော၊ တီးတိန်အမတ်ဟောင်း ဦးဆွမ်ကျင်လျန်၊ ဦးဆွမ်ခိုပေါင်၊ ဦးဒမ်ကိုဟောနှင့် ထွာဇင်

တို့က ဦးဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ဦးဟရန်နောတို့အဖွဲ့က တော်လှန်ရေးအစိုးရ သည် ကွန်မြူနစ်အစိုးရဖြစ်သဖြင့် တိုင်းရင်းသားများ ဘာသာစုံကိုးကွယ်ခွင့်ရတော့မည်မဟုတ်ဟု ဝါဒဖြန့် ပြီး

ပြည်သူပိုင်သိမ်းမှု၊ ကျပ်တစ်ရာတန်၊ ကျပ်ငါးဆယ် တန် တရားမဝင်ကြေညာပြီး ငွေမည်းဖော်ထုတ်မှုတို့ကို ရှုတ်ချခဲ့သည်။ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို

မယုံကြည်ဘဲ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကိုသာ နှစ်သက် သည်ဟုလည်းဆိုသည်။ ယင်းတို့သည် အိန္ဒိယမှလက်နက် အကူအညီမရပါက ပါကစ္စတန်၊ ထိုင်းနှင့်

အမေရိကန် နိုင်ငံများမှ အကူအညီတောင်းခံရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ကြသည်။ ချင်းတောင်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးပါက ကလေးမြို့နယ်၊ ဂန့်ဂေါ မြို့နယ်၊ ထီးလင်းမြို့နယ်၊

ဆောမြို့နယ်နှင့် စေတုတ္တရာ မြို့နယ်များကိုပါ သိမ်းပိုက်မည်ဟု ဝါဒဖြန့်ခဲ့ကြသည်။ ချင်းခေါင်းဆောင်များသည် မီဇိုခေါင်းဆောင် လာလ်ဒင်းငါးနှင့်လည်း

တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

ချင်းဆူပူရေးသမားများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အကူ အညီရရှိရေးအတွက် ကြိုးစားရာတွင် တော်လှန်ရေး အစိုးရသည် ကွန်မြူနစ်ဖြစ်သဖြင့် မကြာမီ မြန်မာနိုင်ငံ အား

တရုတ်နီကို သိမ်းပိုက်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နီသည် မြန်မာနိုင်ငံကို ခြေကုပ်ယူ၍ အိန္ဒိယကို တိုက်ခိုက်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း လှည့်ဖြား၍ ဝါဒဖြန့်ချိ ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ကျန်ဖိုင်(အာရ်တီ-၇၆၉၇)မြို့ရှိ လူရှိုင်းရပ်ကွက်တွင် ချင်းလှုပ်ရှားမှုခေါင်းဆောင် ဦးဟရန်နော၊ ဦးဆွမ်ကျင်လျန်၊ ဆွမ်ခိုပေါင်၊ ရိုထန်၊ ဒမ်ခိုဟော၊

မန်တိန်း၊ ကျာလဟောက်၊ ဖဲလားတို့သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်မှ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်အထိ ဆွေးနွေးကြပြီး

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ အကူအညီတောင်းခံနိုင် ရေးအတွက် လူကိုယ်တိုင်သွားရောက်ရန် ဦးဟရန်နော နှင့် ဦးဆွမ်ကျင်လျန်တို့ကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

ယင်းတို့ နှစ်ယောက်သည် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကျန်ဖိုင်မှတစ်ဆင့် အိုက်ဇော(အိုက်ဂျော) သို့ ထွက်ခွာသွားကြသည်။

ချင်းသောင်းကျန်းသူများသည် ကျေးရွာများတွင် လူစာရင်းကောက်ယူပြီး ရာထူးများ ခန့်အပ်ကာ လူ အင်အား ၉၁ ယောက်ဖြင့် ချင်းတပ်ရင်းတစ်ရင်း ဖွဲ့

စည်းကြသည်။ ချင်းတပ်ရင်းတွင် အေ၊ ဘီ၊ စီ၊ ဒီ တပ်ခွဲ (၄)ခွဲနှင့် အုပ်ချုပ်မှုတပ်ခွဲပါဝင်ပြီး တပ်ခွဲမှူးများကို ဗိုလ်ကြီးအဆင့် သတ်မှတ်သည်။ ဗိုလ်၊ ဒုတိယဗိုလ်၊

အရာခံဗိုလ်၊ တပ်ကြပ်ကြီးများလည်းခန့်အပ်သည်။ တပ်ရင်းမှူးကို ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး၊ ဒုတိယတပ်ရင်းမှူး ကို ဗိုလ်မှူး စသည်ဖြင့်ခန့်အပ်ပြီး ဦးစီးအဖွဲ့ဝင်ရှစ်ဦး

ပါဝင်သည်။ ဗဟိုဌာနချုပ်တွင်(Burma National Li-beration Council)(BNLC) ကိုဖွဲ့စည်းထားပြီး ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ မှာ ဦးဆွမ်ကျင်လျန်၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး

မှာ ဦးဒမ်ကိုဟောဖြစ်သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ မှာ ဦးဟရန်နောပင် ဖြစ်သည်။

ချင်းတပ်ရင်းကို ပထမပိုင်းတွင် (Chin National Defence Army) (CNDA) ခေါ် ချင်းအမျိုးသား ကာကွယ်ရေး တပ် မ တော် ဟု သုံးစွဲ သော်လည်း နောက်ပိုင်း

တွင် (Burma National Liberation Army) (BNLA) မြန်မာ့အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် ဟုခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲသည်။ စည်းရုံးရေးအဖွဲ့ လေးဖွဲ့နှင့်

တိုက်ခိုက်ရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းသည် -

(က) ဦးဒမ်ကိုဟောနှင့်အဖွဲ့ တမူးမြို့နယ် စည်းရုံးရေး

(ခ) ဦးဆွမ်ကျင်လျန်နှင့်အဖွဲ့ တီးတိန်မြို့နယ် စည်းရုံးရေး

(ဂ) ဦးရိုထန်နှင့်အဖွဲ့ ဖလမ်းမြို့နယ် စည်းရုံးရေး

(ဃ) ဦးဟရန်နောနှင့်အဖွဲ့ ဟားခါးမြို့နယ် စည်းရုံးရေး

(င) ထွာဇင်နှင့်အဖွဲ့ တိုက်ခိုက်ရေး တာဝန်

ချင်းသောင်းကျန်းသူအဖွဲ့တွင် လူအင်အား ၈၇ ယောက်ရှိသည့်အနက် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်တွင် တီးတိန်မြို့နယ်၊ ဇမ်းပီး(အာရ်အို ၉၃၂၈) ၌

ရဲတပ်ဖွဲ့ကတိုက်ခိုက်ရာ ၂၅ ယောက်ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ သည်။ ထွာဇင်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ (Baite National Council)နှင့်ဆက်သွယ်၍ ဘရင်း ၃ လက်၊

ပွိုင့် ၄၅ ပစ္စတို ၁ လက်၊ ရိုင်ဖယ် ၇ လက်ရရှိခဲ့သည်။ ရဲရန်အောင်စစ်ဆင်ရေးတွင် ဘရင်း ၃ လက်၊ ရိုင်ဖယ် ၄ လက်၊ တူမီး ၁ လက်၊ ၃ဝ၃ ကျည် ၁၆၅ တောင့်၊

လက်ပစ်ဗုံး ၁ လုံး ရဲတပ်ဖွဲ့ကသိမ်းဆည်းရမိခဲ့သည်။ထွာဇင်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဖဲရွာနှင့်ကွန်ရှီးရွာ၊ သင်းဝမ် ရွာတို့တွင် လူ ၁ဝဝ ခန့်တို့ကို လေ့ကျင့်ပေးခဲ့သည်။

မိမိတပ်မတော်က ဦးဟရန်နောတို့အား အိန္ဒိယသို့ လူလွှတ်၍ခေါ်သော်လည်း ပြန်လာရန်မျက်နှာပူသော ကြောင့်ဟုဆိုကာမလာတော့ပါ။ ချင်းဦးစီး ဥက္ကဋ္ဌ

ဦး ဆန်ခိုလျန်နှင့်အဖွဲ့သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်တွင် ထွာဇင်တို့အဖွဲ့နှင့် လွိုင်လိုရွာအနီး SuawgKha တွင် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီးဗန်ကူးသည် လန်ဇမ်ရွာသို့ရောက်ရှိလာပြီး ထွာဇင်အားတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး၍ ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ချင်းခေါင်းဆောင်များမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး အပြီးတွင် လက်နက်ပုန်းများကိုဝှက်ထားခဲ့ကြသည်။ ဖလမ်းမြို့မှ ရဲဒုညွှန်ကြားရေးမှူးတစ်ဦးက ဦးစီး၍

ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ တပ်စုနှစ်စုသည် ရဲရန်အောင်စစ်ဆင် ရေးအမည်ဖြင့် ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁ဝရက်မှ ၂၄ ရက်အထိ ချင်းတောင်တွင် စစ်ဆင်

ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၅ ခုနှစ်အတွင်း ချင်းသောင်းကျန်းသူ ၄၉ ယောက်ဖမ်းမိပြီး ၈၁ယောက် အလင်းဝင်လာရာ ဦးဟရန်နောသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့

ထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရက ဦးဟရန်နောကို ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆို၍ ထောင်ဒဏ် ၅နှစ်ချမှတ်လိုက်လေရာ ချင်းသောင်းကျန်းမှုမှာ

လုံးဝချုပ်ငြိမ်းသွားရလေသည်။ [19]

၁၉၄၈-၄၉ ခုနှစ် ကေအင်န်ဒီအိုများ စတင်ထကြွ သောင်းကျန်းစဉ်က အင်းစိန်သည် ကရင်လက်နက် ကိုင်များ၏ အဓိကအချက်အချာသဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၉

ခုနှစ်တွင် တောင်ငူသည် ကော်သူးလေမြို့တော် ဟု နာမည်ကြီးခဲ့ပြီး ကရင်လက်နက်ကိုင်များကို ထိန်းသိမ်းကွပ်ကဲထားနိုင်ခဲ့သည်။ တပ်မတော်က တောင်ငူ ကို

သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်တွင် စောဘဦးကြီးတို့လူစုသည် သံတောင်ဘက်သို့ ဆုတ်ခွာသွားသဖြင့် သံတောင်၊ ဘောဂလိနယ်မြေသည် ကရင်သောင်းကျန်းမှု၏

အချက်အချာအဖြစ် ခေတ္တမျှ တည်ရှိခဲ့သေးသည်။ စောဘဦးကြီးကျဆုံးပြီးသည့်နောက်ပိုင်းတွင်ကား မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်သည် ကေအင်န်ယူ သောင်းကျန်းသူတို့၏

အချက်အချာ ဗဟိုချက်ဒေသကြီးဖြစ်၍လာသည်။

၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် မြောင်းမြ ခရိုင်၊ ဝါးခယ်မမြို့နယ်၊ ပရိုက်သောင်တန်းရွာအနီး၌ ဝိန့်ထောင် ကွန်ဖရင့်ကို ကျင်းပပြီးနောက် ကရင်

သောင်းကျန်းသူများသည် ဒုတိယလမ်းစဉ်ခေါ် မာ့ခ်စ် လီနင်ဝါဒကို အခြေခံသည့် နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်အား အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြကြောင်း တင်ပြခဲ့ပြီးပေပြီ။

ကရင်အမျိုးသားညီညွတ်ရေးပါတီ ကေအင်န်ယူ ပါတီ ကိုလည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံမျိုးဖြင့် ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် အောက်ပါအခြေခံ ဒေသကြီးသုံးခုကို အဓိကထား၍ ဖွဲ့စည်းလှုပ်ရှားခဲ့ သည်-

(က) မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ

(ခ) ပဲခူးရိုးမဒေသ

(ဂ) အရှေ့ရိုးမဒေသ

ကေအင်န်ယူပါတီသည် အရှေ့ရိုးမဒေသအပေါ် ဩဇာညောင်းခြင်းမရှိလှပေ။ ၁၉၆၃ ခုနှစ် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကာလတွင် ကေအာရ်စီနှင့် လင်းထင်၏

တပ်မဟာ(၅)တို့ အလင်းဝင်ခဲ့ကြရာ အဓိကမှာ အရှေ့ရိုးမအင်အားစုများဖြစ်သည်။ အရှေ့ ရိုးမတွင် တောတွင်း၌ ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသူများမှာလည်း ကွန်မြူနစ်

ဆန့်ကျင်ရေးသမားဗိုလ်မြတို့ အုပ်စုသာ ဖြစ်သည်။ ပဲခူးရိုးမတွင်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကြီးစိုးလျက်ရှိရာ ကေအင်န်ယူပါတီအနေနှင့် နိုင်ငံ ရေး၊

စစ်ရေးအရ လွှမ်းမိုးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ပဲခူးရိုးမမှ ကေအင်န်ယူလက်နက်ကိုင် အများအပြားမှာလည်း စစ်တောင်းမြစ်ကိုဖြတ်ကူး၍ ခွဲထွက်ကာ ဗိုလ်မြအုပ်စု နှင့်

ပူးပေါင်းခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် ကေအင်န်ယူပါတီသည် မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်ဒေသတွင်သာ အများဆုံး ကြီးစိုးလွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့သည်။ ကရင်လက်နက်ကိုင်အင်အားအားလုံး၏ သုံးပုံနှစ်ပုံ သည်

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင်သာ ရှိနေခဲ့သည်။ ကေအင်န် ယူပါတီ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းသည်ပင်လျှင် ကေအင်န် ယူပါတီဗဟိုကို ဩဇာညောင်းခဲ့သည်။ တိုင်းကော်မတီ ၁၇

ဦးရှိသည့်အနက် တစ်ဝက်ကျော်သည် ဗဟို ကော်မတီဝင်များဖြစ်ကြသည်။ တိုင်းကော်မတီ၏ အောက်တွင် အောက်ပါလက်နက်ကိုင်တပ်များ လှုပ်ရှား

နေခဲ့ကြသည်-

(၁) ကရင်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (ကေပီအယ်လ်အေ)

(က) တပ်မ(၂)

(ခ) တပ်မဟာ(၄)

(ဂ) တပ်မဟာ(၅)

(၂) ကရင်ပြည်သူ့ပြောက်ကျားတပ်မတော် (ကေပီဂျီအက်ဖ်) တပ်ရင်း(၇)ရင်းပါဝင်သည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း ကေအင်န်ယူပါတီသည် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စည်းရုံးရေးအခြေအနေများအရ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသကြီးအား ခရိုင် (၇) ခရိုင်ခွဲ၍ လှုပ်ရှားခဲ့ရာ

အမှတ် (၂)ခရိုင်(မြောင်းမြ)နှင့် အမှတ်(၇) ခရိုင်(မအူပင်ခရိုင်၊ အနောက်မြောက်ပိုင်းနှင့် ပုသိမ် ခရိုင်မြောက်ပိုင်း)တို့သည် အင်အားအတောင့်ဆုံးဖြစ် သည်။

အမှတ်(၂)ခရိုင်၏ ဥက္ကဋ္ဌ မှာ စောဘီဖိုးဖြစ်ပြီး ကေအင်န်ယူပါတီ တိုင်းကော်မတီအဖွဲ့ဝင်နှင့် ခရိုင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (မဒညတ)

သဘာပတိအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။

စောဘီဖိုးသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်းက အင်္ဂလိပ် တပ်များနှင့်အတူ အိန္ဒိယပြည်သို့လိုက်ပါသွားပြီး ၁၉၄၄ ခုနှစ်တွင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်သို့ လေထီးဖြင့်

ဆင်းခဲ့သည်။ မြောင်းမြမြို့နယ် သိလလာတောင်ကြောတွင် ကရင် နှင့် မြန်မာကျေးရွာပေါင်း ၁၁၁ ရွာရှိပြီး ကေအင်န်ယူ ပါတီ အမှတ်(၂)ခရိုင် ဌာနချုပ်နှင့်

ကရင်ပြည်သူ့ ပြောက်ကျားတပ်ရင်း (၆) တို့ အခြေစိုက်ခဲ့သည်။ စောဘီဖိုးတို့လူစုသည် သိလလာတောင်ကြောတွင် နှစ် ပေါင်းများစွာ ကြီးစိုးခဲ့ကြသည်။

စောဘီဖိုးဆိုလျှင် တစ်နယ်လုံး ဖိမ့်ဖိမ့်တုန်အောင် ကြောက်ခဲ့ကြရသည်။ ကေပီဂျီအက်ဖ်တပ်ရင်း(၆)၏ တပ်ရင်းမှူးမှာ ဒုတိယ ဗိုလ်မှူးကြီးကွက်ကော့ဆိုသူ

ဖြစ်ပြီးမြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဒေသကြီးတစ်ခုလုံးတွင် ကွက်ကော့၏နာမည်ကို မကြား ဖူးသူမရှိခဲ့ပေ။

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ ပျက်ပြားပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဩဇာကို ပိုမိုနာခံ၍လာ သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လုပ်ရပ်များကို လည်း ထပ်တူထပ်မျှ ပုံတူကူး၍ လိုက်လံကျင့်သုံးကြ သည်။ စောဘီဖိုးနှင့် ကွက်ကော့တို့သည် လလသသ အဖွဲ့

စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုကို အာဏာဖြူအဆောက်အအုံ များအဖြစ် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပင် အရေးယူလေ့ရှိသည်။ လလသသဖွဲ့စည်းသည့်ရွာများမှာ ဒဏ်ငွေပေးဆောင်

ကြရသည်။

၁၉၆၆ ခုနှစ်က စောဘီဖိုးသည် အိမ်ခြေ ၁ဝဝ ခန့်ရှိသော ပျဉ်ပုံရွာကို အာဏာဖြူ၏ အဆောက် အအုံများဖြစ်သည့် လလသသပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရေးကို လျှို့ဝှက်၍

လှုပ်ရှားနေသည်ဟုဆိုကာ ဒဏ်ငွေ သုံး ထောင်တပ်ခဲ့သည်။ ရွာသူရွာသားများသည် စောဘီဖိုး ၏ ဇနီးဖြစ်သူ ဗိုလ်ကတော်ကို လက်ဝတ်လက်စားများ

ရရာဈေးဖြင့်ရောင်းချ၍ ဒဏ်ငွေကို ပေးခဲ့ရသည်။

ကွက်ကော့သည်လည်း မြောင်းမြခရိုင်အတွင်းတွင် ထင်တိုင်းကြဲခဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ကွက်ကော့၏ တပည့်လက်သားများလက်ချက်ဖြင့် အကြောင်းမဲ့

သတ်ဖြတ်ခံရသူများ၊ မတရားအကျင့်ခံရသောမိန်းမ ပျို များ၊ မီးရှို့ခံရသောရွာများမှာ မရေမတွက်နိုင်အောင် ပင်များပြားခဲ့သည်။ ကွက်ကော့နှင့် ကေအင်န်ယူပါတီ

မှ ဗဟိုကော်မတီဝင်များ၊ တိုင်းကော်မတီဝင်များမှာမူ ဝှိုက် လေဘယ်၊ ဝီစကီနှင့် နိုင်ငံခြားအရက်မျိုးစုံကိုမပြတ် မလပ်သောက်စားကာ ဇိမ်ခံခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ ဒုတိယပတ်တွင် ကွက်ကော့ ၏ တပည့်ရင်း မွေပါက ဝါးခယ်မမြို့နယ် ကျုံလတာ ရွာမှ ကိုကံကျော်၏ဇနီး မမြညွန့်ကို အကြောင်းမဲ့

ပစ်သတ်ခဲ့သည်။

မွေပါ၏ ရက်စက်မှုမှာ ကမ်းကုန်လှ သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်တွင် ကျုံလတာရွာမှ ကိုလှတင်သည် ဖျားနေစဉ် မွေပါတို့ လူစုက ဖမ်းဆီး၍

သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ခံရသည်။ မွေပါ နှင့် မဒညတများသည် ကိုလှတင်၏ အလောင်းမှ ဦးနှောက်၊ အသည်းနှလုံးနှင့် သည်းခြေတို့ကို ထုတ်ယူ ၍ ကြော်လှော်ကာ

အရက်နှင့် မြည်းခဲ့ကြသည်။

ကိုရင်နုကိုသတ်၍လည်း အသည်းနှလုံးနှင့် သည်းခြေကို စားသောက်ခဲ့သည်။ မွေပါ၏ လုပ်ရပ် မှာ ကမ်းကုန်အောင် လူမဆန်သောလုပ်ရပ်ဖြစ်သော် လည်း

ကွက်ကော့၏အရှိန်ကြောင့် ဆန့်ကျင်ရဲသူ မရှိ ခဲ့ပေ။

ကေအင်န်ယူပါတီအမှတ် (၂) ခရိုင်ဥက္ကဋ္ဌ စောဘီဖိုးနှင့် ကရင်ပြည်သူ့ပြောက်ကျားတပ်ရင်း(၆) တပ်ရင်းမှူး ကွက်ကော့တို့လူစုက မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ မှ

ကရင်မြန်မာ တိုင်းရင်းသားများအား စိတ်ရှိတိုင်း ထင်သလို ပြုကျင့်နှိပ်စက်သကဲ့သို့ပင် ကေအင်န်ယူပါတီ အမှတ်(၇)ခရိုင် ကရင်ပြည်သူ့ပြောက်ကျား တပ်ရင်း(၃)

မှ ဒုတိယတပ်ရင်းမှူး ဗိုလ်သန်းရှိန်မှာလည်း စစ်ဘုရင် တစ်ဦး အဖြစ် နာမည်ကြီးလှသည်။ ဗိုလ်သန်းရှိန်သည် အမှတ်(၇)ခရိုင်တွင် အာဏာအရှိဆုံးဖြစ်ပြီး အရက်စက်

ဆုံးလည်းဖြစ်သည်။

အမျိုးသမီးများကို ဖျက်ဆီးရာတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ မယားကိုလိုချင်လျှင် လင်ကို သတ်ပစ်သူဖြစ်သည်။ ဗိုလ်သန်းရှိန်သည် ရက်ပိုင်း၊ လပိုင်း အတွင်းတွင်

လူလေးငါးခြောက်ဆယ် ကုန်အောင် သတ် နိုင်သူဖြစ်သည်။ ကွင်းကြီး၊ ပိန်းဂရက်၊ စွန်ပါ၊ ကျောင်း ကုန်းမြို့၊ ဂျုံးဂျုံးကျအင်း၊ မင်းမနိုင်၊ ကညင်သုံးဆင့် စသော

ရွာများမှ အပြစ်မဲ့ရွာသူ၊ ရွာသား မြောက်မြား စွာမှာ ဗိုလ်သန်းရှိန်၏လက်ချက်ဖြင့် အသတ်ခံခဲ့ကြရာ အတိအကျစာရင်းကောက်၍ပင် မရခဲ့ပေ။ ဗိုလ်သန်း ရှိန်၏

ဒုတိယတပ်ခွဲမှူးဗိုလ်စံဝိုင်းသည်လည်း ဓားပြ တိုက်၊ လူသတ်၊ ပြန်ပေးဆွဲ၊ မုဒိမ်းကျင့်ရာတွင် ဗိုလ် သန်းရှိန် ခြေရာကို နင်းနိုင်သူပင်ဖြစ်သည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှ ကေအင်န်ယူပါတီသည် ခရိုင်တစ်ခရိုင်လျှင် ဆက်ကြေးငွေ ရှစ်သိန်းကျော်မျှ ကောက်ခံကြရာ စုစုပေါင်း (၇)ခရိုင်အတွက် တစ်နှစ် လျှင်

အနည်းဆုံး ကျပ်ငွေ ၅၆ သိန်းကျော် ကောက်ခံ ခဲ့ကြသည်။ ယင်းငွေမှာ တရားဝင်စာရင်းများအရ ဖြစ် သည်။ သီးခြားတစ်ယောက်ချင်း ကောက်ခံမှုများ မပါဝင်ပေ။

ကေအင်န်ယူများသည် ထိုင်းနိုင်ငံမှ လက်နက် များကို ဝယ်ယူပြီး ထားဝယ်၊ တနင်္သာရီဒေသများမှ စက်လှေဖြင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်သို့ တင်သွင်းကြရသည်။

ဗိုလ်သန်းရှိန်နှင့်အတူ လှုပ်ရှားသူတစ်ဦးမှာ စောကျော်ရှိန် ဆိုသူဖြစ်သည်။ စောကျော်ရှိန်သည် အင်္ဂပူ မြို့နယ် ကျားသေရွာဇာတိဖြစ်ပြီး ဦးကြီး၊ ဒေါ်စိန်ဉာဏ် တို့မှ

မွေးဖွားခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်အမည်မှာ ကာဂျီတန် ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဘုန်းတော်ကြီး မေဂျာစင်မေနရီ၊ မြောင်းမြမြို့မှ သာသနာပြုဘုန်းကြီး ဖာသာနာဘိတ်နှင့်

ပုသိမ်မြို့မှ ဖာသာဂျိုးဇက်တို့၏ တပည့်ရင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၆၃ - ၆၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့ ၆ မိုင်ခွဲရှိ ဆည်မြောင်းဌာန၌ စက်ပြင်ဆရာအဖြစ် လုပ်နေရာမှ ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊

ဧပြီလဆန်းတွင် မြောင်းမြမြို့မှ ဖာသာ နာဘိတ်၏ ဆက်သွယ်ပေးမှုဖြင့် အစ္စရေးနိုင်ငံ မြန်မာ သံရုံးသို့ ရောက်ရှိသွားပြီး အစ္စရေးနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာ သံအမတ်ကြီး

ဦးမောင်မောင် (ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်း မောင်မောင်) အိမ်တွင် အိမ်ဖော်အဖြစ် တာဝန်ထမ်း ဆောင်ရသည်။

စောကျော်ရှိန်သည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ပုသိမ်ခရိုင်၊ ကျောင်းကုန်းမြို့နယ်၊ ပေါက်ဆိန်ပဲ့

ကျေးရွာမှ တစ်ဆင့် ကေအင်န်ယူပါတီနှင့် အဆက်အသွယ်ရယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ တပ်မတော် အမှတ်(၇၇) ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်၏ စစ်ကြောင်း တစ်ကြောင်းသည်

စောကျော်ရှိန်က ကေအင်န်ယူ ပါတီဗဟိုသို့ တင်ပြသော စာတစ်စောင်ကို ဖမ်းဆီးရမိ ရာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

မှ - မိုးကုပ်စက်ဝိုင်း

ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ကြီးသန်းရှိန်(လက်အောက်)

ကျောင်းကုန်းအမှတ်(၇)ခရိုင်နှင့်

ဝန်ကြီးချုပ်-ဗိုလ်ကြီးထူးစော(လက်အောက်)

အမှတ်(၁၅)၊ အမှတ်(၆)ခရိုင်

သို့-

ဝန်ကြီးချုပ်-မန်းဘဇံ

ဗိုလ်ချုပ်-ကျော်မြသန်း

ကေအင်န်ယူပါတီနှင့် ကေအင်န်ဒီအို

လက်နက်ကိုင်တပ်မတော်

နေ့စွဲ၊ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်

လူကြီးမင်းခင်ဗျား။

လူကြီးမင်းတို့သည် လွတ်လပ်ရေးရရှိရန်အတွက် ကျွန်တော်တို့၏ ရန်သူများကို အနိုင်ရအောင် တိုက်စစ် ဆင်မည်ဟု ကြားသိရသဖြင့် ရန်သူ၏ အဓိကနှစ်ခုကို

သိမ်းပိုက်ရေး၊ တိုက်စစ်ဆင်ရာတွင် ပထမနှင့် အရေး အကြီးဆုံးဖြစ်သော တာဝန်ကို ကျွန်တော့်အား ပေးစေ လိုပါသည်။ ယင်းမှာ အနည်းဆုံးအားဖြင့် အချို့သော

တိုက်လေယာဉ်များအပါအဝင် လေယာဉ်ကွင်းတစ်ကွင်း နှင့် အကြီးဆုံးစစ်သင်္ဘောတစ်စင်းကို တိုက်ခိုက်သိမ်း ပိုက်ရန်ဖြစ်ပါသည်။

ရန်ကုန်အသံလွှင့်ရုံကို သိမ်းပိုက်နိုင်မည်ဆိုပါက လည်း ယင်းအသံလွှင့်ရုံကို သိမ်းပိုက်ရပါမည်။ သို့မဟုတ်ပါက ဖောက်ခွဲပစ်ရပါမည်။ ပင်လယ်သို့

ထွက်ပေါက်လမ်းများကို သိမ်းယူပြီးသည်နှင့် ကျွန်တော် တို့သည် လက်နက်ကောင်းများကို ဝယ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်ပသို့ သွားရန်လိုပါသည်။ ထိုအတွက်

ပြင်ဆင်ရေး ကော်မတီတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းရပါလိမ့်မည်။ ရန်သူ၏ အသံလွှင့်ရုံကို ဖောက်ခွဲပြီးလျှင်ဖြစ်စေ၊ မဖောက်ခွဲရ လျှင်ဖြစ်စေ၊ ပုသိမ်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီးချိန်တွင်

မြန်မာ တစ်နိုင်ငံလုံးကို သိမ်းပိုက်ကြပြီးဖြစ်၍ ပြည်ထောင်စု အသစ် တည်ထောင်ပြီးပြီဖြစ်ကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့ အသံလွှင့်ရုံတစ်နေရာမှနေ၍ ကမ္ဘာသို့ အသံလွှင့်

ကြေညာရပါလိမ့်မည်။

ဤအရေးကိစ္စများကို စီမံ ကွပ်ကဲနိုင်ရန်အတွက် လူကြီးမင်းတို့က ကျွန်တော့်အား ငွေအား၊ လူအား၊ လက်နက်အားနှင့် လေ့ကျင့်ရေးတို့ကို အကူအညီပေးလိမ့်မည်ဟု

မျှော်လင့်ပါသည်။

(အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသော စောမိုးကုပ်စက်ဝိုင်း၏ အကြံပေးချက်မူရင်းမှ ဘာသာ ပြန်ချက်)

ဤကား အစ္စရေးနိုင်ငံတွင် တစ်နှစ်ခန့်နေခဲ့ဖူး သော စောကျော်ရှိန်၏ စိတ်ကူးယဉ်ချက်ပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကေအင်န်ယူဗဟိုသည် စောကျော်ရှိန်၏

အကြံပေးချက်ကို မည်ကဲ့သို့မျှ အကောင်အထည်ဖော် နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ စောကျော်ရှိန်(ခ)ကာဂျီတန်သည် ပြည်ပနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှ ဘရင်ဂျီ ဘုန်းကြီးတစ်ပါးထံ

သို့လည်း အောက်ပါအတိုင်း စာရေး၍ လျှောက်ထား ခဲ့သည်-

တပည့်တော်ဟာ အစိုးရအလုပ်ကို မလုပ်ဘူး၊ တပည့်တော်ဟာ အစိုးရပေါ်လစီကို ရွံမုန်းပါတယ်။ အစိုးရကျဆုံးသွားအောင် တပည့်တော်တို့ ကြိုးစား

လုပ်ဆောင်ကြရပါလိမ့်မယ်။ တစ်နေ့မှာ တပည့်တော် တို့ဟာ ပြည်ပမှာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့အရာအချို့ကို ဝယ်ရန် လိုအပ်လာပါလိမ့်မယ်လို့ တပည့်တော် ထင်ပါ

တယ်။ အဲဒါ ဘာလည်းဆိုတော့ နောက်တော့ တပည့် တော်အနေနဲ့ ဆရာတော်အရှင်ဘုရားထံကို လျှောက်ပါ့ မယ်ဘုရား။

ဆရာတော် အရှင်ဘုရားရဲ့ နိုင်ငံကို ရောက်ပြီးတဲ့ အခါမှာ တပည့်တော်ထံကို စာရေးလိမ့်မယ်လို့ မျှော် လင့်ပါတယ်။ ဆရာတော်အရှင်ဘုရားရဲ့ နိုင်ငံက

အချို့ သော အကူအညီများကို လျှို့ဝှက်စွာရမယ်ဆိုရင် တပည့်တော်တို့ အလွန်ဝမ်းသာကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

(စောကျော်ရှိန်၏ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် တိုက်ရိုက် ပေးစာမှ)

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီက ချမှတ်ပေးသည့် မော်စီတုံးဝါဒကို အပြည့်အဝ နာခံကျင့်သုံးနေသော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများမှ

လက်နက်ခဲယမ်းအကူအညီရရှိရေးကိုလည်း စွန့်ပယ်၍ မထားခဲ့ပေ။ ထားဝယ်၊ တနင်္သာရီမှ စက်လှေဖြင့် ပို့ပေးနေသည့် လက်နက်ပစ္စည်းများမှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်

ဝယ်ယူရရှိသော လက်နက်များဖြစ်သည်။ သို့သော် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တကယ်တမ်း ကျင့်သုံးနေသော လမ်းစဉ်မှာမူ တိုင်းရင်းသားပြည်သူလူထုအား

နည်းမျိုးစုံဖြင့် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းရေး လမ်းစဉ်ပင်ဖြစ် သည်။ ကေအင်န်ယူနှင့် မဒညတများက လူသတ်၊ ပြန်ပေးဆွဲ၊ ဓားပြတိုက်၊ မုဒိမ်းကျင့်၊ ရွာမီးရှို့ စသည်ဖြင့်

ကမ်းကုန်အောင် ရက်စက်စွာညှဉ်းဆဲခဲ့ကြသောဖြစ်ရပ် များမှာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသကြီးတစ်ခုလုံးတွင် မရေ မတွက်နိုင်အောင် များပြားခဲ့ရလေသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် ကေအင်န်ယူပါတီ (ဗဟို)သည် ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးတစ်ရပ်ကို ကျင်းပ၍ လမ်းစဉ်ပေါ်လစီအသစ်တစ်ရပ်ကို ချမှတ် ခဲ့သည်။

ယင်းအစည်းအဝေး၌ ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ကေအင်န်ယူပါတီကွန်ဂရက်အပြီး ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင်ကျင်းပသည့် (၆)ကြိမ်မြောက် ကေအင်န်ယူ ပါတီ

ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် တင်သွင်းခဲ့ သော ပါတီဗဟိုကော်မတီ၏ အစီရင်ခံစာကိုတင်သွင်း ခဲ့ကြသည်။ ယင်းအစီရင်ခံစာမှာ ပေါ်လစီလမ်းစဉ်

အသစ်ပင်ဖြစ်ပြီး ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၁၉၆၄ ခုနှစ်လမ်းစဉ်နှင့် ၁၉၆၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်(၆၄ လမ်းစဉ်နှင့် ၆၅

ဆုံးဖြတ်ချက်)ကို အခြေခံ၍ ချမှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် မဒညတ သဘာပတိအဖွဲ့(ဗဟို)ကလည်း အထွေထွေ

နိုင်ငံရေး သဘောထားနှင့် လမ်းညွှန်ဆိုသည့် ညွှန်ကြား ချက်တစ်ရပ်ကို ပို့ပေးခဲ့သည်။

မဒညတ(ဗဟို)၏ ညွှန်ကြားချက်တွင် အောက်ပါ အတိုင်း ဖော်ပြထားသည်-

ဥက္ကဋ္ဌ ကြီးမော်၏ မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကို ရှင်းပြရင် မူပေါင်းအထောင်အသောင်းရှိပေမယ့်၊ ချုပ်လိုက်ရင် ပုန်ကန်တာ တရားတယ်

သေနတ်ပြောင်းဝက အာဏာထွက်တယ်ဟူသော ဖိနှိပ်ခံလူမျိုးများနှင့် ပြည်သူများ၏ လွတ်မြောက်ရေး သည် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးမှအပ အခြားလမ်း

မရှိကြောင်း၊ တစ်လောကလုံးဆိုင်ရာ အမှန်တရား၊ ကျေးလက်ကို အခြေခံ၊ ကျေးလက်မှ မြို့ကိုဝိုင်း တစ်တိုင်းပြည်လုံး အာဏာသိမ်းဟူသော

ရေရှည်ပြည် သူ့စစ်သဘောတရား ပြည်သူ့တပ်မတော်၏ တည်ဆောက်ရေး၊ ပြည်သူ့စစ်ပွဲ သေနဂင်္ဗျူဟာနှင့် နည်းပရိယာယ်ဆိုင်ရာသဘောတရားများ၊ ပြည်သူ့

ဒီမိုကရေစီတော်လှန်ရေးအောင်ပွဲခံရေးသဘောတရား များစသည့် ယခုခေတ် မာ့ခ်စ်ဝါဒ အထွတ်အထိပ်ဖြစ် သော မော်စီတုံးအတွေးအခေါ်ကို လမ်းညွှန်မထားဘဲ

ကိုလိုနီတစ်ပိုင်းနိုင်ငံများတို့မှ အဖိနှိပ်ခံလူမျိုးများနှင့် ပြည်သူများ အောင်ပွဲရနိုင်မည်မဟုတ်ပေ

ထို့ကြောင့် ကျွနု်ပ်တို့သည် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒမှ မော်စီတုံးအတွေးအခေါ်ကို အလေးအနက်လေ့လာကာ မြန်မာပြည်အခိုင်အမာတော်လှန်ရေး လက်တွေ့ ဖြင့်

ပေါင်းစပ်ရမည်။

(မဒညတ သဘာပတိအဖွဲ့(ဗဟို)၏ အထွေထွေ နိုင်ငံရေးသဘောထားနှင့်လမ်းညွှန်မှ)

အထက်ပါ မဒညတ(ဗဟို)၏ ညွှန်ကြားချက်ကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ရဲဘော်ရွှေညို(ခေါ်) ရဲဘော် ခင်ကြီး(ကျဆုံး)နှင့် ရဲဘော်စည်(ခေါ်)ရဲဘော်ချစ်မောင်

(ကျဆုံး)တို့က တာဝန်ယူ၍ ရေးသားခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ စင်စစ် မဒညတ(အမျိုးသားဒီမိုကရေစီညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု)သည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက လုံးဝ

အုပ်စီးထားသော အဖွဲ့အစည်းသာဖြစ်သည်။ ထိုအချိန် တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်ပကွန်မြူနစ် ပါတီမှ ချမှတ်ပေးသည့် လမ်းစဉ်များကို အတိအကျ

လိုက်နာ၍ အကောင်အထည်ဖော်ရန် ကြိုးစားနေပြီ ဖြစ်သည့်အလျောက် ကေအင်န်ယူပါတီသည်လည်း မဒညတမှတစ်ဆင့် ပြည်ပပေါ်လစီများကို လက်ခံလိုက်

လေသည်။

သို့နှင့် ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အဖွဲ့ ဝင်နှင့်ကရင်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (ကေပီအယ်လ်အက်ဖ်) တပ်မ (၂) နိုင်ငံရေးမှူး

ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်သောင်းက အောက်ပါအတိုင်း ကြွေးကြော်လိုက်သည်။

ကနေ့ကတော့ ငါ့ရဲ့အဖေနဲ့ ငါ့ရဲ့ဘုရားက တော့ မဟာအတွေးအခေါ်(မော်စီတုံးအတွေး အခေါ်)ပဲ။ မဟာအတွေးအခေါ်ကို ဘယ်နေရာ မှာ ကျင့်သုံးကျင့်သုံး

မှန်တယ်၊ ပေါက်ခေါင်း မှာ ဒီအတွေးအခေါ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့လို့ အောင်ပွဲကြီး တွေရခဲ့တယ်။ ပြည်ပရေဒီယိုကတောင် ပေါက် ခေါင်းအောင်ပွဲသံကို ဖော်ထုတ်ဂုဏ်ပြု

နေတယ်။ ငါတို့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှာလည်း ပေါက်ခေါင်းလိုပဲ လက်တွေ့ကျင့်သုံးပြီး အောင်ပွဲတွေ ရယူဖို့လို တယ်။ မဟာတိုက်တိုင်းအောင် အတွေးအခေါ်ကို အဲဒီလို

လက်တွေ့ကျင့်သုံးရမယ်။

ဒီအတွေး အခေါ်ရဲ့ အနှစ်သာရကတော့ သေရဲရမယ်၊ သတ်ရဲရမယ်ဆိုတာပဲ။

ကေအင်န်ယူပါတီသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ ကျင့်စဉ်အတိုင်းပင် အာဏာနီတည်ဆောက် ရေး၊ အာဏာဖြူ ဖြုတ်ချရေးများကို ဆောင်ရွက်ကြ တော့သည်။

ငါတို့ရဲ့ အာဏာနီကို လက်မခံရင်၊ လလသသ တွေ လက်ခံဖွဲ့ရင်၊ စပါးတွေ အစိုးရ ရောင်းရင်၊ နွားဆိုရင် ဟင်း၊ လှည်းဆိုရင် ထင်း၊ လူဆိုရင် ကျင်းပဲ၊ ဒါဟာ

ငါတို့လိုက်ရမယ့် ပေါက်ခေါင်း လမ်းကြောင်းဖြစ်တယ်၊ ဒါဟာ မဟာအတွေး အခေါ်ပဲ

ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်သောင်းတို့ လူစုသည် ဖော်ပြ ပါအတိုင်း ကြွေးကြော်ပြီး မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဒေသတွင် အာဏာနီ တည်ဆောက်ရေးအတွက် ရက်စက်ကြမ်း ကြုတ်စွာ

လှုပ်ရှားတော့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ကေအင်န် ယူပါတီအတွင်းမှ ရိုးသား၍ အစဉ်အလာရှိသော ခေါင်းဆောင်အချို့သည် ကေအင်န်ယူပါတီ၏

ပေါက်ခေါင်းလမ်းကြောင်း(ခေါ်) လမ်းစဉ်သစ်ကို 'တပည့်ခံလိုသော အတွေးအခေါ်။' 'ပုံတူကူးလမ်းစဉ်' စသဖြင့် ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ ကေအင်န်ယူပါတီ

အရန်ဗဟိုကော်မတီ စောမောင်လေး၏ ဝေဖန်ချက်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီအား လေ့လာရာတွင် အနှစ် ၂ဝ ကျော်အတွင်း ပါတီညီလာခံတစ်ခါသာ ဖြစ်ခဲ့ဖူးသည်။ ဗဟိုကော်မတီဆွေးနွေးပွဲများတော့

မည်မျှဖြစ်သည်ကို မသိပါ။ သို့သော် ဗမာပြည်ကွန်မြူ နစ်ပါတီ၏ ၆၄ ခုနှစ် ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်မူနှင့် ပါတီဗဟိုအတွင်း အယူအဆမှားယွင်းသော ဗဟို

ကော်မတီများအား အမှားအတွက် မှတ်တမ်းတင်ပြီး အမှန်အတွက် ရပ်တည်သော ဗဟိုကော်မတီကို ချီးကျူး သည့် မှတ်တမ်းတင်ခြင်းကို တွေ့ရပေသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင်မူ အကောင်းအတွက် မှတ်တမ်း တင်ခံရသော ဗဟိုကော်မတီရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်) အား သတ်ပစ်သည်ကို တွေ့ရပြန်ရာ ကွန်မြူနစ်ဝါဒီ များသည်

အမှန်တရားအတွက် မည်သည့်အခါမှ ကြောက်ဒူးတုန်ကြမည်မဟုတ်။

ခေါင်းဆောင်ကြီးမာ့ခ်စ်သည် တစ်ယောက် တည်းရှိစဉ်အခါကပင် ဓနရှင် လူယုတ်မာအများစုကြီး ၏ ဝိုင်းဝန်းတိုက်ခိုက်မှုကိုပင် မွေးညင်းတစ်ပင်မျှ မကျွတ်ဘဲ

ခုခံတိုက်ခိုက်ခဲ့သည် မဟုတ်ပါလော။

ဤမှန်ကန်သော ထောက်ထားချက်အရပါတီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံ စည်းကမ်းစည်းမျဉ်းဥပဒေမှာလည်း မည်သူ ပင် မာ့ခ်စ်ဝါဒကို ဆန့်ကျင်ပါစေ၊ သေဒဏ်ပေးသည် မှာ

မည်သည့်မာ့ခ်စ်ပါတီမှာမှ မတွေ့ဖူးပေ၊ ရာဇဝတ် မှုကျူးလွန်သူတွေကိုသာလျှင် အပြစ်ပေးသည်သာ ရှိပေသည်။

မာ့ခ်စ်ဝါဒသည် သွင်းကုန်ပမာ ပေးသွင်း၍ ရသော အရာမဟုတ်၊ ပါဆယ်နှင့်လည်း ထုပ်ပို့၍ရ သော အရာမဟုတ်၊ မိမိယုံကြည်ချက်နှင့်သာ မိမိသည် သေရမှာကိုပင်

မကြောက်ဘဲ လုပ်ကိုင်ခံယူကြသည် သာ ဖြစ်သည်။ ယခုမူ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဤကဲ့ သို့ မခံယူဘဲ ဓနရှင်တို့ သုံးနှုန်းသည့်ပမာ မိမိ၏ အယူ အဆနှင့်

မကိုက်ညီမလုပ်လျှင် လက်မခံလျှင် သတ်ပစ် သည်ဆိုသည်မှာ ဓနရှင်ထက်ပင် ဆိုးသည်မဟုတ်ပါ လော။ ဤကဲ့သို့သော ပါတီကိုလည်း မည်ကဲ့သို့ အားကိုး

ရပါမည်နည်း။

မာ့ခ်စ်ဝါဒပါတီသည် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလည်း ရှိ၊ ဒီမိုကရေစီလည်းရှိသော ပါတီဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဗဟိုမှ အောက်ခြေသို့ မဖိရ။ အောက်မှလည်း အထက် သို့

အကျပ်မကိုင်ရ၊ ယခုမူ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည် အောက်ခြေကိုဖိခြင်း မဟုတ်ပါလော။

ကေအင်န်ယူပါတီအနေနှင့်မူ ဤကဲ့သို့မဟုတ်၊ အောက်ခြေမှအထက်သို့ အကျပ်ကိုင်နေခြင်း ဖြစ်ရာ မည်သည့်ပါတီသည် အောင်ပွဲကို ပို့ဆောင်နိုင်ပါတော့

မည်နည်း (ကေအင်န်ယူပါတီ၊ အရန်ဗဟိုကော်မတီ စော မောင်လေး၏တင်ပြချက်မူရင်း၊ စာမျက်နှာ ၁၊ ၂ မှ)

ဤကား ကေအင်န်ယူပါတီအရန် ဗဟိုကော်မတီ ဝင် ဗိုလ်မှူးစောမောင်လေး၏ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ စက်တင် ဘာလ ၁ဝ ရက်နေ့တွင် ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟို ကော်မတီ

အတွင်းရေးမှူးထံသို့ တင်ပြချက်ပင်ဖြစ် သည်။ စောမောင်လေးက ယင်းစာတမ်းကို (၆) ကြိမ် မြောက် ကေအင်န်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်

စာတမ်းများအပေါ် ဝေဖန်သုံးသပ်ချက် ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်ထားသည်။

သို့သော် ကေအင်န်ယူပါတီသည် မည်သည့် ကန့်ကွက်ချက်၊ ဝေဖန်ချက်ကိုမျှ ဂရုမစိုက်ခဲ့ပေ။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းသည် မဒညတကလည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ

၏ တိုက်ရိုက်ဦးဆောင်မှုအရ 'အောင်ပွဲ သံ စစ်ဆင်ရေးစီမံကိန်း'ကို ချမှတ်ပေးလိုက်သည်။ အောင်ပွဲသံစစ်ဆင်ရေးစီမံကိန်းကို ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီနှင့်

ကေအင်န်ယူပါတီတို့၏ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ဆိုင်ရာ ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထား သည်။

အောင်ပွဲသံစစ်ဆင်ရေးစီမံကိန်း၏ စစ်ဆင်ရေး အစီအစဉ်မှာ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ ၁၉၆၉ ခုနှစ်အကုန်အထိဖြစ်သည်။ တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကို

တန်ပြန်ထိုးစစ်ဖြင့် ရိုက်ချိုးရမည်ဟု ဆိုသည်။ ချေမှုန်း ရေးတိုက်ပွဲများအတွက် တပ်မတော်အင်အားနည်း စစ်ကြောင်းငယ်များနှင့် အင်အားကြီးစစ်ကြောင်းတို့၏

ရှေ့ပြေးကင်းတပ်စိတ်များကို တိုက်ခိုက်ရမည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့်သာ လမ်းညွှန်ထားသည်။

ကျေးလက်လူတန်းစားတိုက်ပွဲနှင့် အာဏာနီ ထူထောင်ရေးအတွက် ဆင်းရဲမှုကိုအခြေခံစည်းရုံး၊ ပြည်သူ့စစ်များကိုဖော်၊ ရန်သူထောက်တိုင်များကို ဖြိုချ၊

အထောက်တော်သုတ်သင်၊ ပြည်သူကို လက်နက် တပ်ဆင်၊ စစ်နောက်ပိုင်းကို တောင့်တင်းအောင် လုပ် သွားရမည် စသည်ဖြင့် လမ်းညွှန်ပြီး ၎င်းတို့ဩဝါဒ

နာခံရေးအတွက်ကို တိုက်တွန်းထားသည်။ စပါးပုံ၊ စပါး ဂိုဒေါင်နှင့် စပါးသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးယာဉ်များ ဖျက်ဆီး ရေး၊ ဆန်စက်များ ဖျက်ဆီးရေး၊ ပုသိမ် - ဟင်္သာတ၊

ဟင်္သာတ - ကြံခင်း၊ သာရဝေါ - ရန်ကုန် မီးရထား လမ်းများ ဖျက်ဆီးရေးများကိုလည်း အသေးစိတ် ညွှန်ကြားထားသည်။ စစ်ကွက်များသတ်မှတ်၍

အောက်ပါအတိုင်းတာဝန်ခွဲဝေ သတ်မှတ်ထားသည်။

(၁) စစ်ကွက်(၁)

ဝါးတောကွင်းချောင်း မြောက်ဘက်မှ မြန်အောင်နယ်အဆုံးအထိ သတ်မှတ်သည်။ ပြောက်ကျားတပ်ရင်း(၄)၊ ဟင်္သာတခရိုင်တပ် နှင့်

ကေပီအယ်လ်အေတပ်ရင်း(၃)တို့ရှိပြီး ဗိုလ်သက်ဖော၊ ဗိုလ်ဝေးနှင့် ဗိုလ်စိုးကြီးတို့က ဦးစီးမည်။

(၂) စစ်ကွက်(၂)

ဝါးတောကွင်း တောင်ဘက်မှ ဖိုးထော်ချောင်း အထိ သတ်မှတ်သည်။ စစ်ကွက်(၂)တွင် ပြောက်ကျားတပ်ရင်း(၃)၊ ဗကပတိုင်းတပ်၊ ပုသိမ်ခရိုင်တပ်တို့ရှိပြီး

ဗိုလ်ဂါးမင်း သို့မဟုတ် ဗိုလ်စံမင်း၊ ဗိုလ်ထွန်းဦးနှင့် ဗိုလ်စံခင်တို့ဦးစီးမည်။

(၃) စစ်ကွက်(၃)

ဖိုးထော်ချောင်း တောင်ဘက်မှ ငပုတောအထိ ဖြစ်သည်။ ပြောက်ကျားတပ်ရင်း(၅)နှင့် ကေပီအယ်လ်အေတပ်ရင်း(၂)မှ တပ်ခွဲတစ် ခွဲရှိမည်။

(၄) အမှတ်(၇)ခရိုင်တွင် ဗိုလ်ဂါးမင်းနှင့် ရဲဘော်တုတ်၊ အမှတ်(၁/၃) ခရိုင်တွင် ဗိုလ် မြသိန်း၊ အမှတ်(၂/၅)ခရိုင်တွင် ဗိုလ်လေးမူ၊ ရဲဘော်ဗိုလ်ဦး၊

ရဲဘော်အောင်ခင်တို့ဦးစီး မည်။

ဤကား မဒညတ(ဗဟို)မှ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ အတွက် ရေးဆွဲပေးသည့် စစ်ဆင်ရေးစီမံချက်ပင်ဖြစ် သည်။ စင်စစ် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းမှ မဒညတ လှုပ်ရှားမှုသည်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လှုပ်ရှား မှုပင်ဖြစ်သည်။ မဒညတမြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ လက်အောက်ခံပင်ဖြစ် သည်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက (၁) ဖျာပုံခရိုင်၊ (၂) မအူပင်ခရိုင်၊ (၃) မြောင်းမြခရိုင်၊ (၄) ပုသိမ်ခရိုင်၊ (၅) ဟင်္သာတခရိုင်ဟူ၍ (၅)ခရိုင် သတ်မှတ်ထားပြီး

တိုင်းကော်မတီခြောက်ဦးမှာ (၁) ရဲဘော်စိုးသန်း၊ (၂) ရဲဘော်ဝင်းမောင်၊ (၃) ဗိုလ်သော်၊ (၄) ဗိုလ်အောင်ဖေ၊ (၅) ရဲဘော်ဗိုလ်ဦး (မြောင်းမြ ခရိုင်)နှင့် ရဲဘော်အောင်ခင်

(ဖျာပုံခရိုင်)တို့ဖြစ်ကြ သည်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသမှ ကေအင်န်ယူပါတီက တစ်နှစ်လျှင် ၅၆ သိန်းကျော် ဆက်ကြေးဝင်ငွေရရှိ သကဲ့သို့

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကလည်း တစ်နှစ်လျှင် သိန်း ၃ဝ ကျော် ဆက်ကြေးရရှိခဲ့သည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ရခိုင်တိုင်းကို ဆက်သွယ်ရာ ဗဟိုချက်ပင်ဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းသည်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်အတွက် ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရေးကိရိယာများ စနက်တံများကို ထိုင်းမှဝယ်ယူ၍ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှတစ်ဆင့် ရာနှင့် ထောင်

နှင့်ချီ၍ ပို့ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ အသံဖမ်းစက်နှင့် ရွှေများကိုလည်း လက်နက်ခဲယမ်းများနှင့်တကွ စက်လှေ ကြီးများဖြင့် ပို့ပေးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်

ပါတီသည် မဒညတမှတစ်ဆင့် ကေအင်န်ယူပါတီ အင်အားအကောင်းဆုံး မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသကြီးကို ချုပ်ကိုင်စိုးမိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မဒညတနှင့် ကေအင်န်ယူများက မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်ဒေသကြီးကို ထင်တိုင်းခြယ်လှယ်ကြီးစိုးနေကြစဉ် တွင် ကေအင်န်ယူပါတီမှ ခွဲထွက်သွားသော ကရင်

တော်လှန်ရေးကောင်စီ(ကေအာရ်စီ) ဗိုလ်ချုပ်စောစိန် မှုန်နှင့် ကိုလံဘတ်စ်တို့အုပ်စုမှာ တသီးတခြားလှုပ်ရှား နေပြီး မဒညတနှင့် ပူးပေါင်း၍မရဘဲ ရန်ဘက်ဖြစ်နေ

ကြသည်။

ဖျာပုံခရိုင်အတွင်း တစ်ချိန်က ကြီးစိုးခဲ့သော အလံနီများမှာမူ နှစ်ယောက်တစ်တွဲ၊ သုံးယောက်တစ် တွဲသာ လှုပ်ရှားနိုင်ကြသည်။ အလံနီရဲမေများသည် သခင်စိုး၏

အချစ်လဲလှယ်ရေးသဘောတရားအရ အချစ်ဟောင်းဖြိုဖျက်၍ အချစ်သစ်တည်ဆောက်သည် ဆိုကာ အချင်းချင်း စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ လူမှုရေး

ဖောက် ပြန်နေကြလေသည်။ [20]

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးပွဲတွင် မိမိ၏ပါတီအကျိုးကိုသာ ကြည့်ရှု ကာ မရိုးမသား အမြတ်ထုတ်ခဲ့သဖြင့် ဆွေးနွေးပွဲပျက်

ပြားသွားခဲ့ရပုံ၊ ပြည်ပမှ ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးပွဲတွင် ၆၄ လမ်း စဉ်ကို ချမှတ်ခဲ့ပုံ၊ ပြည်ပပြန်များက အချက်အချာကျ

သော နေရာများကို ခွဲဝေယူပြီး ဩဇာအာဏာ ထူထောင်ကြပုံ၊ ပထမပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ သင်တန်းကျောင်းကို ဖွင့်လှစ်၍ အရေးကြီးသော ကေဒါ များကို

ပုံသွင်းကြပုံ၊ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန် များက ဗဟိုဌာနချုပ်တွင် နိုင်ငံရေးအာဏာသိမ်းယူ ကြပုံ၊ ပဲခူးရိုးမတိုင်းကို တိုက်ရိုက်ချုပ်ကိုင်ကြပုံ၊ ဘဝ

ဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုကို ဖော်ထုတ်ပြီး ကျောရိုးတပ်နီ လူငယ်များကို မွေးမြူလေ့ကျင့်ကြပုံ၊ ဒုတိယပတ် ဗဟို မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းသည် ပါတီကွန်ဂရက်တမျှ

အာဏာထက်လာပုံ၊ ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်းစဉ် ထွန်းကား လာပြီး ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့် ဗိုလ်ရန်အောင်တို့ ရက်စက်စွာ အသတ်ခံကြရပုံတို့ကို အဓိကအားဖြင့်

သခင်သန်းထွန်း၏ နောက်ဆုံးနေ့များ စာအုပ်၊ ပထမတွဲ မှ အကျဉ်းချုပ် ကောက်နုတ်ရေးသား၍ တင်ပြခဲ့ပြီး ပေပြီ။

ပဲခူးရိုးမဒေသကြီးတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကြီးစိုးလျက်ရှိရာမှ သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များ က အာဏာရယူထားသည့် ဗဟိုဌာနချုပ်သည် ပဲခူးရိုးမ

တိုင်းကော်မတီကိုပါ တိုက်ရိုက်ချုပ်ကိုင်ပြီး မိမိတို့ အလို ရှိသော ပြည်ပပုံစံများ သွတ်သွင်းရေးကို ကြိုးပမ်းနေ ကြသည်။ ကေအင်န်ယူပါတီကြီးစိုးသော မြစ်ဝကျွန်း

ပေါ် ဒေသကြီးတွင်မူ ဗဟိုနှင့် တိုင်း၏အခြေအနေမှာ ပြောင်းပြန်ဖြစ်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီက ပဲခူး ရိုးမတွင် ဗဟိုက တိုင်းကို တိုက်ရိုက်ချုပ်ကိုင်ထားသော်

လည်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ၌မူ ကေအင်န်ယူပါတီ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းက ကေအင်န်ယူပါတီ ဗဟိုကို ဩဇာလွှမ်းမိုးနေကြောင်း ပြည်သူ့စစ် ဒို့စစ်၊ ဒို့စစ် စာအုပ်မှ

ထုတ်နုတ်တင်ပြပြီးပေပြီ။

သို့သော် ပြည်ပလမ်းစဉ်များကို လက်ခံနေသည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကေအင်န်ယူပါတီ နှစ်ရပ် စလုံးတွင် ပါတီတွင်းပဋိပက္ခများ ပိုမိုပေါ်ပေါက်လာပြီး

ပြည်သူ့ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုပြုလုပ်လာကြ ပုံမှာကား တူညီ၍နေသည်။ လူသတ်ဝါဒ၊ လူသတ် လမ်းစဉ်ကိုလည်း နှစ်ပါတီစလုံး အပြိုင်အဆိုင် အလု

အယက် ကျင့်သုံးလာကြသည်။ ပြည်ပလမ်းစဉ်ကို လူသတ်ဝါဒဖြင့် နှစ်ပါတီစလုံးတွင် အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ရေးအတွက် အဓိကအချက်အချာကျသော အဖွဲ့

အစည်းမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီ ပင်ဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ စည်းမျဉ်းဥပဒေအရ အမြင့်ဆုံးအာဏာပိုင် အဖွဲ့ အစည်းမှာ ပါတီကွန်ဂရက်(ပါတီညီလာခံ)ဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပါတီစတင်တည်ထောင် သည့် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ကွန်ဂရက်ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး ဒုတိယအကြိမ် ကွန်ဂရက်ကို ၁၉၄၅ ခု

နှစ်တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပါတီကွန်ဂရက်ကို (၁၉၈၅ ခုနှစ်အထိ) ကျင်းပနိုင်ခြင်းမရှိတော့ပေ။

ပါတီကွန်ဂရက်တစ်ခုနှင့်တစ်ခုအကြား၊ သို့မဟုတ် နောက်တစ်ကြိမ် ပါတီကွန်ဂရက် မကျင်းပနိုင်မီ အမြင့် ဆုံး အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းမှာ ဗဟိုကော်မတီဖြစ် သည်။

ဗဟိုကော်မတီကို ပါတီကွန်ဂရက်က ရွေးချယ် တင်မြှောက်သည်။ သို့သော် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟို ကော်မတီအဖွဲ့အစည်းတွင် ပါဝင်သော ဗဟိုကော်မတီ ဝင် ၂၁ ဦး

အနက် လေးဦး၊ ငါးဦးသာလျှင် ဒုတိယ အကြိမ် ကွန်ဂရက်မှ ရွေးချယ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်မှစ၍ ဗဟိုကော်မတီတွင် ပါဝင်သော အဖွဲ့ဝင်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) သခင်သန်းထွန်း

(၂) သခင်ဗသိန်းတင်

(၃) သခင်ဇင်

(၄) ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)

(၅) သခင်သန်းမြိုင်

(၆) သခင်ချစ်

(၇) ရဲဘော်ဌေး

(၈) သခင်တင်ထွန်း

(၉) သခင်ဖေတင့်

(၁ဝ) ရဲဘော်ထွန်းမောင်(ဒေါက်တာနတ်)

(၁၁) ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၁၂) ဗိုလ်မျိုးမြင့်

(၁၃) ရဲဘော်မြ

(၁၄) သခင်ပု

(၁၅) ရဲဘော်တုတ်

(၁၆) ဗိုလ်ဇေယျ

(၁၇) ရဲဘော်စိုးသန်း

(၁၈) ရဲဘော်ကျော်မြ

(၁၉) ဗိုလ်ရဲထွဋ်

(၂ဝ) ရဲဘော်ထွန်းစိန်(ဘာကယ်)

(၂၁) ဗိုလ်ရန်အောင်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီဝင်များ အနက် တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ လျှို့ဝှက်ရောက်ရှိနေသော အဝေးရောက်ဗဟိုကော်မတီဝင်များမှာ အောက်ပါ

အတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) သခင်ဗသိန်းတင်

(၂) သခင်သန်းမြိုင်

(၃) ရဲဘော်အောင်ကြီး

(၄) သခင်ပု

(၅) ဗိုလ်ဇေယျ

(၆) ဗိုလ်သန်းရွှေ

ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ်သန်းရွှေသည် ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံတကာ ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှုများတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ပါဝင်လှုပ်ရှားနိုင်ရန် ပြည်ပ

နိုင်ငံသို့ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ ကြူကုတ် - ဝမ်တိန်လမ်း မှတစ်ဆင့် ထွက်ခွာသွားသူများဖြစ်သည်။ ဗဟိုကော်မတီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ သခင်ဗသိန်းတင်ခေါင်းဆောင်သော

အင်အား ၄ဝ ခန့်သည် 'ပင်လယ်ရပ်ခြားရောက် အမျိုးသားများအသင်း'မှ ရှဲတင်ကျင်း(ခေါ်)ကိုဟန်ကြည်က လမ်းပြခေါ်ဆောင်သွားသဖြင့် ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ မေလ တွင်

မြစ်ကြီးနား ဗန်းမော်ကြားရှိ နယ်စပ်ကိုဖြတ်၍ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရောက်သွားကြသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင် သခင် သန်းမြိုင်၊

ဗဟိုကော်မတီ သခင်ပုနှင့် ဗိုလ်ဇေယျတို့ ခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့သည် ပြည်ပနိုင်ငံသို့ထပ်မံ ရောက်ရှိသွားခဲ့ကြပြန်သည်။ ပြည်ပနိုင်ငံသို့ အသုတ် လိုက်

ရောက်ရှိသွားကြသူများကို ပြည်ပကွန်မြူနစ် ပါတီက စနစ်တကျစုစည်း၍ အဝေးရောက် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ အဝေးရောက်

ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ မှာ သခင်ဗသိန်းတင်ဖြစ်ပြီး အတွင်းရေးမှူးမှာ သခင်သန်းမြိုင်ဖြစ်သည်။ ရုံးမှာ ပြည်ပမြို့တွင်ပင် ရှိသည်။

ပြည်ပရောက် အဝေးရောက် ဗဟိုကော်မတီသည် နိုင်ငံပေါင်း ၄၉ နိုင်ငံမှ ကွန်မြူနစ်ပါတီများနှင့်သာမ က ဓနရှင်နိုင်ငံများမှ ညီနောင်ပါတီ ၂၇ ပါတီနှင့်ပါ

ရင်းနှီးစွာ ဆက်ဆံခဲ့ရသည်။ အတွေ့အကြုံချင်း ဖလှယ် နိုင်ခဲ့သည်။ ညီနောင်ပါတီများ၏ ကွန်ဂရက်ပေါင်း ၁၁ ခုကို တက်ရောက်ခွင့်ရခဲ့ကြသည်။ အဝေးရောက်

ဗဟိုကော်မတီသည် နိုင်ငံတကာ ကွန်မြူနစ်များနှင့် ဆက်ဆံခွင့်ရသည့်အလျောက် မိမိတို့ပါတီအတွက် ဟိတ်ဟန်ထုတ်၍ ဝါဒဖြန့်နိုင်ခွင့်များလည်း ရရှိခဲ့ သည်။

သို့သော် အဝေးရောက် ဗဟိုကော်မတီသည် ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဦးဆောင်မှု၊ လမ်းညွှန်မှုများ အောက်တွင်သာ လှုပ်ရှားခွင့်ရခဲ့ခြင်းဖြစ်လေသည်။

ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီသည် အဝေးရောက်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီများအား စည်းကမ်းတင်းကြပ်စွာ ချမှတ် ထားခဲ့သည်။ မြန်မာအမည်ကိုပင် သုံးစွဲခွင့်မပြုဘဲ

ပြည်ပအမည်များ ပြောင်းကြရလေရာ သခင်ဗသိန်း တင်သည် ခေါ့စင်းဖြစ်လာသည်။ သခင်သန်းမြိုင်မှာ ဝမ်ကျန်းဖြစ်၏။ ရဲဘော်အောင်ကြီးကလီမင်း၊ သခင်ပု က

လင်းစန်၊ ဗိုလ်ဇေယျက ကြူမင်း၊ ဗိုလ်သန်းရွှေက ဟိုကောက် စသည်ဖြင့် အမည်ပြောင်းကြရသည်။ အဝေးရောက်ပါတီဝင်များမှာ ပြည်ပနိုင်ငံမှ ပါတီဝင် မဟုတ်သူ

အမျိုးသမီးများနှင့် အိမ်ထောင်ပြုခွင့်မရှိပေ။ ထို့ကြောင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် ငြိစွန်းမိသော ဗိုလ် ယက္ခသည် ထိုအမျိုးသမီးနှင့်အတူ ရေတွင်းဟောင်း ကြီးထဲ

ခုန်ဆင်း၍ အဆုံးစီရင်ခဲ့သည်။ ပြည်ပပါတီက အိမ်ထောင်ပြုလျှင် ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီဝင် အမျိုး သမီးနှင့်သာ အိမ်ထောင်ပြုသင့်သည်ဟု လမ်းညွှန် သည်။

ယင်းတို့ကသာ သင့်တော်ရာကို ရှာပေးမည်ဟု ဆိုသည်။

အဝေးရောက် ဗဟိုကော်မတီဝင်များမှာ တကွဲ တပြားစီနေရာ ချထားပေးခြင်း ခံရသည်။ ရဲဘော် အောင်ကြီးသည် ဗိုလ်သန်းရွှေကို တိုင်ပင်၍ ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ၏

လျှို့ဝှက်ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တစ်ဖက် နိုင်ငံရှိ မြို့တစ်မြို့မှ အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးလည်းဖြစ်၊ ပြည်ပကွန်မြူနစ် ကေဒါလည်းဖြစ်သည့် ဆရာမတစ်ဦး နှင့် လျှို့ဝှက်စွာ

လက်ထပ်ခဲ့သည်။ သခင်သန်းမြိုင်က လည်း မြို့တစ်မြို့မှ ပြည်နယ်ယဉ်ကျေးမှုဌာန၊ အက နည်းပြ ဆရာမတစ်ဦးနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ဆရာမ တစ်ဦးသည် ၁၉၆၄

ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြည်ပ ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့နှင့်အတူ လိုက်ပါခဲ့လေသည်။ သခင် ဗသိန်းတင်သည်လည်း အဆုတ်ရောဂါအတွက် အထူး ဆေးရုံတွင်

တက်ရောက်ကုသရင်း သူနာပြုဆရာမ တစ်ဦးနှင့် ငြိစွန်းခဲ့လေသည်။ ဗိုလ်သန်းရွှေလည်း ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် မုဆိုးမတစ်ဦးနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။

၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် အဝေးရောက်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဝင်များသည် ပြည်နယ်တစ်ခု၌ မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒ နိုင်ငံ ရေးတက္ကသိုလ်သို့ တက်ရောက်သင်ကြားကြရသည်။

ထိုအချိန်ကလည်း ခင်ခင်ကြည်(ခေါ်)မမျိုးသန့်(ခေါ်) ဝမ်ယွင်သည် ဗိုလ်မှူးကြည်မြိုင်(ခေါ်)တိန်ကြည်ပင်နှင့် အိမ်ထောင်ရေးစည်းကမ်းများ ကျူးလွန်၍ ဖောက်ပြား

ခဲ့ကြဖူးသည်။ ယင်းတို့ကို ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီက အပြင်းအထန် စိစစ်ခဲ့ရသည်။

အလံနီပါတီမှ အဝေးရောက်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ ကူးပြောင်းခဲ့သော ရဲဘော်သက်တင်၏ဇနီး မတင်ဝေ သည်လည်း ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ပြည်ပကေဒါတစ်ဦးနှင့်

လူမှုရေးဖောက်ပြန်သဖြင့် တာဝန်ပေးထားရာ မြေယာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမှ ချက်ချင်းပြန်ခေါ်ခဲ့သည်။ မတင်ဝေသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် ရဲဘော်ဖေသောင်းနှင့် ထပ်မံ

ဖောက်ပြန်လေသည်။ စင်စစ် မတင်ဝေ(ခေါ်) မခင်ဆွေသည် အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ အထွေထွေအတွင်း ရေးမှူးချုပ် သခင်စိုး၏ဇနီး မငွေစံ၏ ညီမပင်ဖြစ်သည်။

တစ်ဖက်နိုင်ငံတွင် အဝေးရောက်ပါတီဝင်များ၏ စည်းကမ်းဖောက်ဖျက်မှုများကို ပြည်တွင်းမှ ပါတီဝင်များ မသိရှိကြရပေ။ သခင်သန်းမြိုင်ကို အရေးယူခဲ့ သော်လည်း

ကျန်ပါတီဝင်များမှာ အရေးယူခြင်း မခံ ရဘဲ ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်အဖြစ် ဖုံးဖိ၍ပင် ထားကြလေ သည်။ အဝေးရောက်ပါတီဝင်များအတွင်း ဂိုဏ်းဂဏ ဖွဲ့မှုများလည်း

ရှိခဲ့သည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ် သန်းရွှေတို့သည် ပညာတော်သင်ပထမအသုတ်မှ ရဲဘော်များအား ကျောရိုးများအဖြစ် စုစည်းမွေးမြူ ထားသည်။

ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့ မွေးမြူစုစည်းထားသော ပညာတော်သင် ပထမအသုတ်မှ ရဲဘော်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

(၁) ရဲဘော်အောင်ဝင်း (ဟင့်ဝင်)

(၂) ရဲဘော်မျိုးတင့် (ယီကြူ)

(၃) ရဲဘော်ညို (ဝမ်ရော့)

(၄) ဗိုလ်တိုက်အောင် (ဝမ်ရင်)

(၅) ရဲဘော်နေဝင်း(ခေါ်)တင်ရီ ပိုက်ကုလား (ရန်ကွမ်)

(၆) ရဲဘော်ချစ်မောင် (ချင်းလျန်)

(၇) ရဲဘော်ကျော်ဇော (ကြုံးယီမင်)

(၈) ရဲဘော်သန်းဝင်း (ချင်းယုံ)

(၉) ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း (လီကြုံး)

၁၉၅၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှသာ ဗဟိုကော်မတီဝင် များ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ဆုံစည်းခွင့်ရကြခြင်းဖြစ်သဖြင့် ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ်သန်းရွှေတို့အနေနှင့် အမာခံ

ကျောရိုးများ မွေးမြူခွင့်ရခဲ့ကြရလေသည်။ သခင်သန်း မြိုင်သည်လည်း ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့လူစု၌ ပါဝင်ခဲ့ သည်။ ထို့နောက် ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ ဗိုလ်သန်းရွှေ၊

သခင်သန်းမြိုင်တို့ခေါင်းဆောင်သော အုပ်စုကတစ်ဖက်၊ သခင်ဗသိန်းတင်၊ သခင်ပုနှင့်ဗိုလ်ဇေယျတို့ခေါင်း ဆောင်သော အဝေးရောက် ဗဟိုကော်မတီက တစ်ဖက်

ဂိုဏ်းဂဏပဋိပက္ခများ ဖြစ်လာကြပြန်သည်။ ရဲဘော် အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ်ဇေယျသည် ထိုးကြိတ်ကြသည်အထိ ပဋိပက္ခပြင်းထန်ခဲ့ကြသည်။ ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီ

ကလည်း အဝေးရောက်ပါတီအား တိုက်ရိုက်ဦးဆောင် ရုံသာမကဘဲ ပြည်ပမြေအောက်ကေဒါများကို အထူး လေ့ကျင့်ပေးပြီး ပင်လယ်ရပ်ခြားရောက် ပြည်ပ

အမျိုးသားများအသင်း(ဝါချောင်ကျူမုစံဟွေ့)မှတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ စေလွှတ်ပေးပို့ခဲ့သည်။ ပြည်ပရဲဘော် များသည် ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းမှစ၍ ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီဌာနချုပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြသည်။ တိုက်ရိုက် ကြိုးမဲ့ကြေးနန်းအဆက်အသွယ်ရရှိခဲ့သော ကြောင့်လည်း ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဗမာပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီအား လမ်းစဉ်များ၊ ညွှန်ကြားချက်များ ချမှတ်ပေး၍ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၅၅ လမ်းစဉ်မှ ၆၄ လမ်းစဉ်၊ ၆၅ ဆုံးဖြတ်ချက်များအထိ ပြည်ပမှ ပေးပို့

ခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တစ်လုံး တစ်ပါဒမျှ ပြင်ဆင်ခွင့်မရှိခဲ့ပေ။

အဝေးရောက်ပါတီဝင်များက ပြည်ပနိုင်ငံတွင် ဂိုဏ်းဂဏဖွဲ့နေကြသော်လည်း ၁၉၆၃ ခုနှစ် ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးပွဲကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်

ရောက်ရှိလာသော ဗိုလ်ဇေယျ၊ ရဲဘော်အောင်ကြီးတို့ လူစုသည် ပဋိပက္ခများကို ဖုံးဖိ၍ စည်းလုံးညီညွတ်ပြခဲ့ ကြသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးတွင် နိုင်ငံရေးဦးဆောင်

အဖွဲ့ဝင်နှင့် အဝေးရောက်ဗဟိုကော်မတီဝင် သခင် သန်းမြိုင်(ခေါ်) ရဲဘော်သက်ဖေ(ခေါ်) ဝမ်ကျန်းအား ပြည်ပကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် သခင်ဗသိန်းတင်တို့လူစုက

ဆိုဗီယက်ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမားတို့၏ နောက်လိုက်၊ ပါတီဖြိုခွဲသူ၊ ဖက်ဆစ်ချန်ကေရှိတ်၊ နေဝင်း၏ သူလျှို စသည်ဖြင့် စွဲချက်အမျိုးမျိုးတင်ကာ ပြည်ပနိုင်ငံ ၌

အရေးယူလိုက်ကြလေသည်။ ဤကား ပြည်ပရောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်းစဉ် ဖြစ်လေသည်။

ပြည်တွင်းမှ ဗဟိုကော်မတီမှာ ပြည်ပမှ အဝေး ရောက် ဗဟိုကော်မတီ၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်းပင် လိုက်နာခဲ့ရသည်။ ပြည်ပမှ ဗဟိုကော်မတီအချို့ ပြည်တွင်းသို့

ရောက်လာသောအခါ ပြည်တွင်းမှ ဗဟို ကော်မတီများမှာ ပို၍ ပို၍ပင် ဩဇာကျဆင်း၍လာ သည်။ ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်းစဉ်ဖြင့် အသတ်ခံရသူများ ပင် ရှိလာသည်။

စင်စစ် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဗဟို ကော်မတီ အစည်းအဝေးမှစ၍ အောက်ပါအတိုင်း အုပ်စုသုံးစုကွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

သခင်သန်းထွန်းခေါင်းဆောင်သည့်အုပ်စုတွင်-

(၁) သခင်သန်းထွန်း

(၂) သခင်ချစ်

(၃) ဗိုလ်ရဲထွဋ်တို့ပါဝင်ပြီး ဗိုလ်ရဲထွဋ်မှာ လက် နက်ချခဲ့သည်။ သခင်သန်းထွန်းကို အပြင်းအထန် ဆန့်ကျင်သူများမှာ-

(၁) ရဲဘော်ဘတင်(ဂိုရှယ်)

(၂) ဗိုလ်မျိုးမြင့်

(၃) သခင်ဖေတင့်

(၄) ရဲဘော်ထွန်းမောင်(ဒေါက်တာနတ်)တို့ဖြစ် သည်။

ကြားနေသူများလည်းရှိသည်။

ကြားနေသူများမှာ-

(၁) ရဲဘော်ဌေး

(၂) သခင်ဇင်

(၃) ရဲဘော်မြ

(၄) ရဲဘော်စိုးသန်း

(၅) ရဲဘော်တုတ်တို့ဖြစ်သည်။

ပြည်ပပြန်များ ရောက်ရှိလာသောအခါ သခင် သန်းထွန်းအုပ်စုသည် ပြည်ပပြန်များကို နေရာပေး ကြိုဆိုပြီး လုံးဝပင် ပူးပေါင်းလိုက်ကြသည်။ ထို့နောက် အတိုက်အခံ

ဆန့်ကျင်ဘက်အုပ်စုကို ဖြုတ်ထုတ်သတ် လမ်းစဉ်ဖြင့် သုတ်သင်ရှင်းလင်းရာ ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေး နှင့် ဗိုလ်ရန်အောင်တို့ အသတ်ခံလိုက်ကြရသည်။ အချို့ လည်း

သခင်သန်းထွန်းတို့လူစုဘက်သို့ ပူးပေါင်းရတော့ သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ဗဟိုကော်မတီ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန်လာသော ရဲဘော်

ကျော်မြသည် ဗိုလ်ဇေယျ၊ ဒေါက်တာနတ်(ထွန်းမောင်) တို့နှင့်တိုင်ပင်ပြီး အစည်းအဝေးမတက်ဖြစ်ဘဲ ရခိုင် ရိုးမသို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။ ရဲဘော်ကျော်မြသည် နှစ်စဉ်

ဆက်ကြေး ငွေနှစ်သိန်းနှင့်အတူ အစီရင်ခံစာ တစ် စောင်ကိုပါ ရေးသားပေးပို့ခဲ့ရာ သခင်သန်းထွန်းက ရဲဘော်ကျော်မြပြန်သွားခြင်းသည် မူမမှန်ဟု မှတ်ချက်

ချပြန်သည်။ ၅၅ သမား၊ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမား ဟုလည်း သတ်မှတ်လိုက်သည်။ ရဲဘော်ကျော်မြအား စိန်ပိန်ဂိုဏ်း၏အငုတ်အတက်(ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေးတို့၏

နောက်လိုက်)အဖြစ် အရေးယူရန် စီစဉ်တော့သည်။

ရဲဘော်အောင်ကြီးကလည်း ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် လတွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီအား တရုတ်ပြည် ချန် ကေရှိတ်နှင့်တူသောကြောင့် လက်ဝေခံ ဗျူရိုကရက်

အရင်းရှင်အဖြစ် သတ်မှတ်ရန်၊ ယင်းသတ်မှတ်ချက်များ ကို လက်မခံသူများအား ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်းစဉ်ဖြင့် ကျင့်သုံးရန် တင်ပြပြန်သည်။ သခင်သန်းထွန်းတို့က

လည်း လက်ခံသည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂ဝ ရက်နေ့တွင် တနင်္သာရီတိုင်း၊ တိုင်းကော်မတီ အတွင်းရေးမှူးနှင့် ဗဟိုကော်မတီဝင် ရဲဘော်ထွန်းစိန် (ခေါ်)

ဘာကယ်(ခေါ်) သန်းမောင်(ခေါ်) ကျင်သောင်း က မိမိ၏ခံယူချက်နှင့် တင်ပြချက်ကို စာရေး၍တင်ပြ ရာ အာဏာသုံးမျိုးရှိကြောင်း ဖော်ပြသဖြင့် အရေးယူ ရန်

အမြန်ဆုံးခေါ်ယူပြန်သည်။

နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့နှင့် ဗဟိုကော်မတီဝင်များ မှာလည်း ပဋိပက္ခကြီးမားလာသည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂ဝ ရက်တွင် သခင်ချစ်က

တော်လှန်ရေးကောင်စီဝင်တစ်ဦးထံ စာရေးသည့်ကိစ္စ နှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဗဟိုကော်မတီအတွင်း ချမပြ သဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် အထူး

ကိစ္စရပ်များ၌သာ သုံးရမည့် သီးသန့်ရန်ပုံငွေ ကျပ် နှစ်သိန်းကို သခင်သန်းထွန်းက မည်သူ့ကိုမျှ မတိုင်ပင်ဘဲ ဇနီးဖြစ်သူ မခင်ကြီးအား ပေးလိုက်သည့် အတွက်

လည်း ဂိုရှယ်နှင့်ရဲဘော်စိုးသန်းတို့က အကြီးအကျယ် အပြစ် တင်ခဲ့ကြသည်။ ဤကိစ္စကို ဗဟို ကော်မတီက ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် သခင်

သန်းထွန်းအား သီးသန့်ရန်ပုံငွေကိစ္စကြောင့် အလေး အနက် သတိပေးခဲ့ရသည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် မဟာဒေဝီထံသို့လည်း စာရေး၍

ဆက်သွယ်ခဲ့လေသည်။

တပ်မတော်သည် ပဲခူးရိုးမတွင် ခိုအောင်းနေသော ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဌာနချုပ်နှင့် လက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းများအား ထိုးစစ်များတစ်ရပ်ပြီးတစ်ရပ်

ဆင်နွှဲ၍ ချေမှုန်းရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဒုတိယပတ်တွင် ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ် သော သခင်သန်းထွန်းက ရန်သူ့ထိုးစစ်ကို ငါတို့ ထိုးစစ်

ဖြင့် ချေမှုန်းရမည်ဟု စစ်ရေးဆိုင်ရာ လမ်းညွှန် မှုကို ချမှတ်လိုက်သည်။ တပ်မတော် အမှတ်(၇၇) ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်သည် ၁၉၆၆ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ဆန်း ၉

ရက်မှစ၍ ကြံတိုင်းအောင်စစ်ဆင်ရေးကို စတင်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ယင်းစစ်ဆင်ရေးကို ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက သာလှထိုးစစ်ဟု ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့ သည်။

ဗဟိုဌာနချုပ် ကြိုးမဲ့ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေး ဌာနမှ ရဲဘော်မောင်ထွေး(ခေါ်)သာလှ အလင်းဝင်သွား သောကြောင့်ပေါ်ပေါက်လာသဖြင့် သာလှထိုးစစ်ဟု

ခေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကြံတိုင်းအောင်စစ်ဆင်ရေးကာလ နှစ်လအတွင်း ဗဟိုဌာနချုပ်သည် နေရာ ၁၂ နေရာ ပြောင်း၍ ရှောင်တိမ်းခဲ့ရသည်။ ကြံတိုင်းအောင်

စစ်ဆင်ရေးသည် အထူးသဖြင့် သာယာဝတီခရိုင်၊ ဇီးကုန်းမြို့နယ်အတွင်း ဆင်နွှဲခဲ့ရခြင်းဖြစ်ရာ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ကျဆုံး သူ၊ ဒဏ်ရာရသူ၊ လက်နက်

ချသူ၊ ဖမ်းဆီးခံရသူများ အထူးများပြားခဲ့ရသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့မှစတင်၍ အမှတ်(၈၈)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်သည် သာယာဝတီ ခရိုင်နှင့် ပြည်ခရိုင်တို့တွင် တပ်ရင်း(၇)ရင်းဖြင့် မော်နိုင်

စစ်ဆင်ရေးကို ဆင်နွှဲလာပြန်သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူ နစ်ပါတီကလည်း ထိုးစစ်ကို ထိုးစစ်ဖြင့် ရိုက်ချိုးရန် ပြင်ဆင်တော့သည်။ မော်နိုင်စစ်ဆင်ရေးကိုလည်း

သစ္စာဖောက်ဘခက်ရဲ့ စိန်ပိန်ကယ်တင်ရေးစီမံကိန်း (သို့မဟုတ်) ဘခက်ထိုးစစ်ဟု အမည်ပေးလိုက်ကြသည်။

မော်နိုင်စစ်ဆင်ရေးကာလအတွင်း ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုဌာနချုပ်စခန်းမှာ တိုက်ရိုက် တိုက်ခိုက်ခြင်းမခံခဲ့ရသော်လည်း အငတ်ငတ် အပြတ် ပြတ်နှင့်

ရှောင်တိမ်းပြေးလွှားခဲ့ကြရသည်။ ဗဟိုဆေး ကျောင်းမှာ နှစ်ကြိမ် အတိုက်ခံခဲ့ရသည်။ ဗဟိုဆေး ကျောင်းတပ်မှူး ရဲဘော်အောင်မြင့်လည်း ကျဆုံးခဲ့ရ သည်။

သာယာဝတီခရိုင် နှင့် ပြည်ခရိုင်တို့တွင်လည်း တပ်မှူးအချို့နှင့် ခရိုင်ကော်မတီဝင်များ အမြောက် အမြားကျဆုံးပြီး ဖရိုဖရဲဖြစ်သွားကြရသည်။

ထိုးစစ်ကို ထိုးစစ်ဖြင့် ရိုက်ချိုးနိုင်ရေးတွင် အာဏာ နီ တည်ဆောက်ရေးသည် အရေးပါသည်ဟု ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီက ယူဆခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊

ဇူလိုင်လတွင် တိုက်နယ်မြို့နယ်များမှ ကေဒါ များအား ပြည်ခရိုင်ပါတီအတွင်းရေးမှူး ရဲဘော် လှကြည်နှင့် ဗိုလ်ငြိမ်းတို့က ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းကို စေလွှတ် ပေးရန်

ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ တောင်းဆိုလိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် ပြည်ခရိုင် အာဏာနီ တည်ဆောက်ရေးကို လုံးဝတာဝန်ယူပြီး ပြည်ခရိုင်သို့ ခရီး

ထွက်သွားရသည်။ ထို့နောက် ပြည်ခရိုင်မှ ကေဒါ များအား သေနတ်ပြောင်းဝက အာဏာထွက်တယ်၊ လူသတ်ရတာ တရားတယ် စသည်ဖြင့် ဩဝါဒများကို

ချမှတ်ပေး သည်။ ထို့နောက် အာဏာနီစီမံကိန်းကို အောက်ပါ အတိုင်း ချမှတ်ပြန်သည်-

(၁) ပါတီတွင်းမှ တန်ပြန်တော်လှန်ရေးသမား များကို ဖွင့်ချတိုက်ခိုက်သွားရန်။

(၂) ရန်သူ့ဒေါက်တိုင်များ(ကျေးလက်နေဝင်း ကလေးများ)ကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းခြင်းနှင့် ရန်သူ့လုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် လလသသ၊ မယက လုပ်ငန်းများကို

ဘက်ပေါင်းစုံမှ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးရန်။

(၃) ကျေးလက်လူတန်းစားအရ ဆင်းရဲသား လယ်သမားလူတန်းစားခေါင်းဆောင်မှုကို ထူထောင်ရန်။

(၄) ပြည်သူ့စစ်ပွဲ အုတ်မြစ်အခြေခံဖြစ်သော ပြည်သူ့စစ်များကို ပြန်လည်စည်းရုံးဖွဲ့စည်း ရန်။

အာဏာနီတည်ဆောက်ရေး၏ အခြေခံဖြစ်သော စစ်စည်းဝိုင်းဒေသများကိုလည်း အောက်ပါအတိုင်း သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်-

(၁) ကောင်းစီ၊ သပြေတုံး၊ ထူးပေါက်။

(၂) သီးကုန်း၊ ဆီဆုံကုန်း၊ ကျောက်ပြင်သာ၊ ဖလံပင်၊ လှည်းကူး။

(၃) ပိုးကျော့ကွင်း၊ ဇီးအုပ်၊ ပြဆိုးကျွန်း၊ ပြားကိုး ကျွန်း။

(၄) ပုလှ၊ ကြို့ကုန်း၊ စည်းဘုန်း၊ အုတ်ဖို။

(၅) တွင်းပြဲ၊ မြစ်လောင်း၊ ကျောက်တွင်း။

(၆) ညောင်ကုန်း၊ တောင်က၊ ပိန်းတော။

ကောင်းစီရွာကိုလည်း ယင်းဒေသ၏ ပြည်ပမြို့ တော်ဟု ခေါ်ဝေါ်လိုက်ကြသည်။ တစ်စက်မှ တစ်မျက်နှာသို့ ကူးစက်သည်ဟုဆိုကာ ပေါက်ခေါင်းလမ်း ကြောင်းကို

လည်း အကောင်အထည်ဖော်တော့သည်။ ပြည်ခရိုင်၊ ပေါင်းတည်မြို့နယ် ရွှေလေးဒေသ၊ ယုတ်ဆိုင် ရွာမှ ဦးရွှေသည် ကွန်မြူနစ်ပါတီအား အမြဲကူညီခဲ့ သဖြင့်

အဖမ်းခံခဲ့ရသည်။ သုံးလအကြာတွင် လွတ်မြောက်လာပြီး မိမိအဖမ်းခံရစဉ် ပါတီက မိမိဇနီးအား မိမိကို သွားရောက်တွေ့ဆုံခွင့်မပေးခဲ့သဖြင့် ဝေဖန် ခဲ့သည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် ဦးရွှေသည် ရက်စက်စွာ အသတ်ခံလိုက်ရတော့သည်။ ဤကား ပြည်ခရိုင်အာဏာနီ တည်ဆောက်ရေး၏ အစပင် ဖြစ်သည်။

ပြည်ပပြန် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် တပ်နီလူငယ်များ ကျောရိုးများကို မွေးမြူမြှောက်ပင့်၍ ပေါင်းတည်စစ် ဒေသ စီမံကိန်းကို ရေးဆွဲပြန်သည်။ ပြင်ကြီး၊ ညောင်နီ ပင်၊

ဆင်မြီးဆွဲနှင့် ရွှေလေးနယ်များတွင် ပေါင်းတည် စစ်ဒေသစီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် စီစဉ် သည်။ မလေးလုံးပေါ်လစီကို ချမှတ်၍ မလိုက်နာလျှင်

ရန်သူဟု သတ်မှတ်လိုက်သည်။ မလေးလုံး ပေါ်လစီ မှာ-

(၁) ရန်သူကခေါ်လျှင် မသွားရ။

(၂) ရန်သူကခိုင်းလျှင် မလုပ်ရ။

(၃) ရန်သူကတောင်းလျှင် မပေးရ။

(၄) ရန်သူကပေးလျှင် မယူရတို့ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းတို့လူစုသည် မ,လေးလုံးပေါ်လစီကို မလိုက်နာသော အပြစ်မဲ့ရွာသူရွာသားများအား တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် သတ်ဖြတ်ကြတော့သည်။

အချို့အသတ်ခံရသူများမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကို တောက်လျှောက်အကူအညီပေးခဲ့သူများပင်ဖြစ် သည်။ လလသသတွင် ပါဝင်ဖူးသူများ၊ မြေယာကော်

မတီတွင် ပါဝင်သူများမှာ ကျေးလက်နေဝင်းကလေး များအဖြစ် ရက်ရက်စက်စက် သုတ်သင်သတ်ဖြတ်ခြင်း ကို ခံခဲ့ရသည်။ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းတို့လူစုသည် ပြည်ခရိုင်

တွင်းမှ ရွာသူရွာသား ၁၅ဝ ကျော်ကို ငဆော်ကြီးဟု ခေါ်သည့် ဝါးရင်းတုတ်များ၊ ငခုတ်ကြီးဟုခေါ်သည့် ဓားမများဖြင့် သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုဌာနချုပ်သည် လည်း ပေါင်းတည်မြို့နယ်၊ ရွှေလေးဒေသ၊ ငါးရှဉ့်ကွင်း ရွာအနီးတွင် လာရောက်စခန်းချ၍ ပြည်ခရိုင်၏

အာဏာနီတည်ဆောက်ရေးကို အာဏာနီဌာနချုပ် အဖြစ် တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲတော့သည်။ ပြည်ပရေဒီယို ကလည်း အာဏာနီတို့ထူထောင်မည်ဟူသော သီချင်းများ

ကို အသံလွှင့်၍ လမ်းညွှန်ပေးနေသည်။ တော်လှန် တဲ့ ပေါက်ခေါင်းလယ်သမားအုံကြွမှုကြီး၊ ဗမာ ချန်ကေရှိတ် နေဝင်းကို ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ပေါက်ခေါင်းလယ်

သမားတော်လှန်ရေးကြီး စသဖြင့် လှုံ့ဆော်၍ အသံ လွှင့်ပေးခဲ့သည်။ သို့နှင့် ပြည်ခရိုင်တည်ဆောက်ရေး တွင် ပေါက်ခေါင်းမှစ၍ ခရိုင်တစ်ခုလုံး သွေးခြင်းခြင်း

နီခဲ့ရလေသည်။

ဗဟိုဌာနချုပ်က ပဲခူးရိုးမတိုင်းအတွင်းရှိ သရက် ခရိုင်(အရှေ့ခြမ်း)၊ သာယာဝတီခရိုင်၊ တောင်ငူခရိုင် နှင့် ပဲခူးခရိုင် စသည်တို့တွင် အာဏာနီအမြန်ဆုံးနှင့်

ချက်ချင်းတည်ဆောက်ရန်၊ ပေါက်ခေါင်းလမ်းကြောင်း အတိုင်းလိုက်ရန် ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သာယာဝတီခရိုင်တွင် ပြည်ပပြန် မစိန်ဝင်း(ခေါ်)

ခင်ခင်ကြည်(ခေါ်)မမျိုးသန့်က တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့ သည်။ တစ်မိုးလုံး ဖျောက်ဆိပ်ဖြစ်စေရမည်ဟူသော ကြွေးကြော်သံဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။

ပြည်ပပြန်မစိန်ဝင်းသည် အာဏာနီတည်ဆောက်ရေး ၏ မဏ္ဍိုင်အဖြစ် ကျေးလက်ကျောရိုးများ၊ အမာခံ ကျောရိုးများကို စုစည်းရွေးထုတ်ခဲ့သည်။

ပြည်ပပြန် မစိန်ဝင်းသည် ပေါက်ခေါင်းလမ်း ကြောင်း၏အဆက်ဟုဆိုကာကျေးလက်နေဝင် ကလေး များအား သုတ်သင်ရေးလှုပ်ရှားမှုကိုဆောင်ရွက် ခဲ့ကြ သည်။

အပြစ်မဲ့ရွာသားများအား အာဏာဖြူဟုစွပ်စွဲ ကာ မစိန်ဝင်းကိုယ်တိုင်နည်းမျိုးစုံဖြင့် ညှဉ်းပန်း၍ သတ်ဖြတ်တော့သည်။ သာယာဝတီခရိုင်အတွင်းတွင်

မစိန်ဝင်းတို့လူစု၏လက်ချက်ဖြင့် တောင်သူလယ်သမား ပေါင်း ၁ဝဝ ကျော် အသတ်ခံခဲ့ကြရသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ရန်သူ့ထိုးစစ်ကို ထိုးစစ်ဖြင့် ရိုက်ချိုးနိုင်ရန်အတွက် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး တပ်မတော် တည်ဆောက်ရေးအရ ဗဟိုပြည်သူ့

ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးကို ဖွဲ့စည်း၍ ပြည်ပပြန် ရဲဘော် ထွန်းရှိန်(ခေါ်)ဖေငြိမ်းကို တာဝန်ခံအဖြစ် ရွေးချယ် လိုက်သည်။ တစ်ဦးတည်းသော ဆေးပညာဘွဲ့ရသူဖြစ်

သည့် ဒေါက်တာနတ်(ထွန်းမောင်)ကိုကား ဖြုတ်ထုတ် သတ် စီမံကိန်းကိုဆန့်ကျင်သူ၊ ဥက္ကဋ္ဌ ဆန့်ကျင်သူ၊ ပြည်ပ ပြန် ဆန့်ကျင်သူစသည်ဖြင့် စွပ်စွဲ၍

တာဝန်မပေးခဲ့ပေ။ ဦးနှောက်ဆေးကြောသန့်စင်ရေးနှင့် မိမိကိုယ်ကိုမိမိ စိစစ်ရေးကိုသာ အဓိကလုပ်နေစေသည်။ ဗဟိုဆေးကျောင်းသို့ တက်ရောက်ခွင့်ရကြသော

လူငယ်လူရွယ် များမှာလည်း ဆေးပညာသင်ကြားရေးထက် မော်စီတုံး အတွေးအခေါ်သွတ်သွင်းရေးကိုသာ အဓိကဆောင်ရွက် ခဲ့ကြရသည်။

တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များကို ရှောင်တိမ်းနေစဉ်မှာ ပင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ဒုတိယပတ်တွင် နတ်တလင်းမြို့နယ်

ကွင်းသာချောင်းကမ်းပါး၌ တတိယပတ် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့က သင်တန်းတက် ရောက်ရန်

အထူးစိစစ်ရွေးချယ်ခံရသူများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁) ပဲခူးရိုးမတိုင်း

(က) ပဲခူးခရိုင်

(၁) ရဲဘော်ဝင်းအောင် ခရိုင်ကော်မတီအတွင်းရေးမှူး

(၂) ဗိုလ်စိုးကြည် ခရိုင်ကော်မတီ

(၃) ဗိုလ်အောင်ထူး ခရိုင်ကော်မတီ

(၄) ဗိုလ်အောင်မင်းခရိုင်ကော်မတီ

(၅) ဗိုလ်ခင်ညို ခရိုင်ကော်မတီ

(ခ) တောင်ငူခရိုင်

(၁) ရဲဘော်ကျော်လှ ခရိုင်ကော်မတီ

(၂) ရဲဘော်ရန်အောင် ခရိုင်ကော်မတီ

(၃) ဗိုလ်ထွန်းတင် ခရိုင်ကော်မတီ

(၄) ရဲဘော်ဦးဘိုဆိုင် ရေတာရှည်မြို့နယ်ကော်မတီ

(၅) ရဲဘော်မတင်ရီ ရေတာရှည်မြို့နယ်ကော်မတီ

(ဂ) သရက်ခရိုင်

(၁) ဗိုလ်ခင်မောင် ခရိုင်ကော်မတီ

(၂) ရဲဘော်သန်းဖေခရိုင်ကော်မတီ

(၃) ရဲဘော်ကျော်အေး ချင်းဦးစီးအဖွဲ့

(၂) အနောက်မြောက်ပိုင်း

(က) ရဲဘော်သန်းအောင် တိုင်းတပ်ဆေးမှူး

(ခ) ရဲဘော်ခင်အောင် တိုင်းတပ်ဆေးမှူး

(၃) မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း

(က) ရဲဘော်ဝင်းအောင် တိုင်းကော်မတီ

(ခ) ရဲဘော်သန်းဝင်း ပုသိမ်ခရိုင်ကော်မတီ

(ဂ) ရဲဘော်အောင်ဇံ မအူပင်ခရိုင်ကော်မတီ

(ဃ) ရဲဘော်ဖုန်းမြင့် ဟင်္သာတခရိုင် အတွင်းရေးမှူး

(င) ရဲဘော်မောင်မောင်ကြည် ဟင်္သာတခရိုင်ကော်မတီ

(စ) ရဲဘော်ညိုစိမ့် မြို့နယ်ကော်မတီ

(ဆ) ရဲဘော်ဗိုလ်ခင်ညို တိုင်းဌာနချုပ်

(၄) တနင်္သာရီတိုင်း

(က) ဗိုလ်စောဖေ မြိတ်ခရိုင်ကော်မတီ

(ခ) ရဲဘော်ဘချစ်လှ ထားဝယ်ခရိုင်ကော်မတီ

(၅) မြစ်ဖျားဒေသတိုင်း

(က) ဗိုလ်မျိုးမြင့် ဗဟိုကော်မတီ

(ခ) ရဲဘော်တုတ် ဗဟိုကော်မတီ

(ဂ) ရဲဘော်သိန်းလွင် တိုင်းကော်မတီ

(ဃ) ရဲဘော်ထွန်းရှိန် ကသာခရိုင်ကော်မတီ

(င) ဗိုလ်စိန်ရိုး တိုင်းတပ်မှူး

(၆) ပဲခူးရိုးမတိုင်း

(က) ဗိုလ်အောင်လှိုင် တိုင်းဌာနချုပ်

(ခ) ရဲဘော်ကျော် မွန်အမျိုးသားကေဒါ

(ဂ) မမြဝင်း ရိုးမစည်းရုံးရေးအဖွဲ့

(၇) ဗဟိုဌာနချုပ်

(က) ဗိုလ်တင့်ဆန်း(ခ) ဗိုလ်လွင်(ခ)အောင်သိန်းလွင်

(ခ) ရဲဘော်အောင်စိုး(ခ) ငြိမ်းမောင်(ခ)သန်းမောင်

(ဂ) ရဲဘော်လှတင်(ခ)သာဒိုး (ရခိုင်အမျိုးသားတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတပ်ဦးခေါင်းဆောင်) ကျောင်းကလာပ်စည်းကော်မတီ။

(၁) ရဲဘော်ကြည်အောင်(ခ)မျိုးတင့် အတွင်းရေးမှူး

(၂) ရဲဘော်ဖုန်းမြင့် တပ်စိတ်မှူး

(၃) ရဲဘော်ဝင်းမောင် တပ်စိတ်မှူး

(၄) ရဲဘော်ထွန်းရှိန် တပ်စိတ်မှူး

(၅) ရဲဘော်ဝင်းမောင် နေထိုင်စားသောက်ရေး

(၆) ရဲဘော်သိန်းလွင် ကုန်ထုတ်လုပ်ရေး

(၇) ဗိုလ်ထွန်းတင် လုံခြုံရေး

ဗဟိုဌာနချုပ်နှင့် မာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်းသည် တပ်မတော်၏ ပြည်သာယာစစ်ဆင်ရေးကြောင့် တစ်နေရာတည်းတွင် အခြေမချနိုင်ဘဲ နေရာများစွာ

ပြောင်းရွှေ့နေရသည်။ ထိုအချိန်တွင် မြစ်ဖျားတိုင်းမှ ဗဟိုကော်မတီဝင် ရဲဘော်တုတ်သည် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင် ဝါဒ ကျောင်းသင်တန်းသားများနှင့် တပ်နီလူငယ်များ

၏ ဝေဖန်တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနေရသည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ရဲဘော်တုတ်သည် အာဏာ အယူအဆကို အပြီးအပိုင်စွန့်လွှတ်ခြင်းဟူသော စာတမ်းကို

သခင်သန်းထွန်းထံသို့ တင်ပြလိုက်ရတော့ သည်။ အာဏာသုံးမျိုးရှိသည်ဟူသော အယူအဆကို စွန့်လွှတ်၍ ပြည်ပပြန်များ၏ အာဏာနှစ်မျိုးသာရှိ သည်ဟူသော

အယူအဆကို လက်ခံလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ် သည်။ သို့သော် သခင်သန်းထွန်းနှင့် တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့က လက်မခံခဲ့ပေ။

ကျောင်းဆရာအဖွဲ့ကလည်း ကိုတုတ်ဟာ ဓနရှင် လူတန်းစားတွေရဲ့ နည်းပရိယာယ်ကို ကျင့်သုံးပြီးတော့ တော်လှန်တဲ့ ဥက္ကဋ္ဌကြီးနဲ့ တော်လှန်တဲ့ နိုင်ငံရေးဦး

ဆောင်အဖွဲ့ကို စစ်ကြေညာလိုက်တာဖြစ်တယ်ဟု စွပ်စွဲ တော့သည်။

သို့နှင့် သခင်သန်းထွန်းနှင့် ပြည်ပပြန်များသည် ဗဟိုမာ့ခ်စ်လီနင်ဝါဒကျောင်း ဘဝဟစ်တိုင် လှုပ်ရှား မှုများဖြင့် ပြည်ပလမ်းစဉ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ပါတီတွင်း

ခေါင်းဆောင်များကို နည်းမျိုးစုံဖြင့် ဖယ်ရှားခြင်း၊ သုတ်သင်ခြင်း၊ အရှုံးပေးစေခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်၍ အာဏာနီတည်ဆောက်ရေးများဖြင့် အပြစ်မဲ့ပြည်သူတို့အား

ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်နှိပ်ကွပ်စေခဲ့သည်။ တပ်မတော် ကလည်း ပဲခူးရိုးမဒေသကြီးတစ်ခုလုံး ငြိမ်းချမ်းမှုရရှိရေး အတွက် ထိုးစစ်ကြီးများကို တစ်ရပ်ပြီးတစ်ရပ်

ဆင်နွှဲခဲ့ ရာ ဗဟိုဌာနချုပ်မှ တစ်နေရာတည်းတွင် အခြေချ မနေ နိုင်ဘဲ ပြေးလွှားပုန်းအောင်းနေရသည်။ ထိုသို့ မိမိ လုံခြုံရေးကိုပင် စိတ်မချရသည့်အချိန်မှာပင်

လူသတ် ဝါဒနှင့် ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်းစဉ်ကို အစဉ်တစိုက် ကျင့် သုံးနေခြင်းဖြစ်လေသည်။

သခင်သန်းထွန်းသည် တပ်မတော်၏ထိုးစစ်များ ကို ရင်ဆိုင်နိုင်ရန်အတွက် ရန်သူ့ထိုးစစ်ကို ငါတို့ ထိုးစစ်ဖြင့် ချေမှုန်းရမည်ဟု စစ်ရေးလမ်းညွှန်ချက် တစ်ရပ်ကို

ချမှတ်ခဲ့သည်။ ထိုလမ်းညွှန်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် ပါတီတွင်းရော ပါတီ ပြင်ပ(ပြည်သူလူထုအတွင်း)၌ပါ လူသတ်ဝါဒကို ကျင့် သုံးခဲ့သည်။ ထို့နောက်

ရဲဘော်အောင်ကြီးတင်ပြသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအတိုင်း ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်တွင် တိုက်တိုင်းအောင်တပ်ဖွဲ့(၁)ကို သာယာဝတီ ခရိုင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့

ကို အခြေခံ၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့ သည်။ တိုက်တိုင်းအောင်(၁)၏ နိုင်ငံရေးမှူးမှာ ရဲဘော် အောင်ကြီးဖြစ်ပြီး တပ်မှူးမှာ ဗိုလ်ဘုန်းကျော်ဖြစ်သည်။ တပ်တွင်းဦးစီးကော်မတီတွင်

ရဲဘော်အောင်ကြီး၊ ဗိုလ် ဘုန်းကျော်၊ ဗိုလ်မျိုးတင့်၊ ဗိုလ်အောင်သိန်း၊ ဗိုလ်စိန်မင်း၊ ဗိုလ်တင်ရှိန်နှင့် ဗိုလ်ထွန်းလင်းတို့ ပါဝင်ကြသည်။

တိုက်တိုင်းအောင်(၁)မှ တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် အာဏာဖြူဖြိုချရေးနှင့် အာဏာနီတည်ဆောက်ရေးကို အစွမ်းကုန်ဆောင်ရွက်ကြပြန်သည်။ အာဏာဖြူဟု

သတ်မှတ်ခံရသော လယ်သမားကြီးများအား ယင်းတို့၏ မိသားစုများရှေ့မှာပင် ရက်စက်စွာ ရိုက်နှက်သတ်ဖြတ် ၍ ပစ္စည်းများကိုလည်း သိမ်းယူကြသည်။ သို့သော်

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်တွင် တပ်မတော် စစ်ကြောင်းနှင့် တိုက်တိုင်းအောင်(၁)တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွား ရာ ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ်ဘုန်းကျော်တို့မှာ ခြေ

မကိုင်မိ လက်မကိုင်မိဖြစ်ပြီး တိုက်ပွဲအတွင်းမှ ထွက်ပြေး လာကြသည်။ ရဲဘော်အောင်ကျင်၊ ရဲဘော်မြဉာဏ်တို့ နှင့်အတူ ထွက်ပြေးတော့သည်။ ထို့ကြောင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်

များသည် နိုင်ငံရေးမှူး၊ တပ်မှူးနှင် ဒုတိယတပ်မှူးတို့၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို အယုံအကြည်မရှိတော့ဘဲ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းကို စေလွှတ်ပေးပါရန် ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ တင်ပြကြ

သေး၏။ သခင်သန်းထွန်းနှင့် တော်လှန်သော နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့သည် ပြည်ခရိုင်တွင် အာဏာနီတည် ဆောက်နေသော ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းအား ပြန်ခေါ်လိုက်သည်။

ထို့နောက် တိုက်တိုင်းအောင်(၁)၏ တပ်မှူး အဖြစ် တာဝန်ပေးလိုက်သည်။ နိုင်ငံရေးမှူးမှာမူ ရဲဘော် အောင်ကြီးပင်ဖြစ်သည်။

တိုက်တိုင်းအောင်တပ်ကိုလည်း နိုင်ငံရေးအရ၊ အတွေးအခေါ်အရ၊ စည်းရုံးရေးအရ ပြန်လည် စုစည်း ရန် တော်လှန်သောနိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့က

တိုက်ရိုက်ညွှန်ကြားလိုက်သည်။ သို့နှင့် ရဲဘော်အောင် ကြီးသည် စံပြကျောရိုးတစ်ဦးဖြစ်သော ရဲဘော်သန်းအေးကို အရေးယူရန် စီစဉ်တော့သည်။ ရဲဘော်သန်းအေး

သည် ရဲဘော်သက်ထံသို့ တိုက်တိုင်းအောင်တပ် တွင် မနေချင်ကြောင်း စာရေးခဲ့သူဖြစ်သည်။ ရဲဘော် သန်းအေးသည် ဗဟို၏အမိန့်အရဟုဆိုကာ ဓားဖြင့်

ထိုးသတ်ခံလိုက်ရလေသည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးမှာမူ ကျန်းမာရေးမကောင်းသဖြင့် ထမ်းစင်ဖြင့် လိုက်ပါနေ ရသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်နေ့တွင် အမှတ်(၁ဝ၇) ခြေမြန်တပ်ရင်းမှ စစ်ကြောင်းတစ် ကြောင်းသည် တိုက်တိုင်းအောင်တပ်ရှိနေသည့် နတ်တလင်းမြို့နယ်၊

တောင်ညိုဒေသ နတ်စင်စုရွာနှင့် ကိုက် ၅ဝဝ အကွာသို့ သတင်းအရ ဝင်ရောက်ရှင်းလင်းရာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတော့သည်။ ယင်းတိုက်ပွဲတွင် ကျောရိုး

ကျော်သိန်းသေသည်။ ရဲဘော်သိန်းအောင် ပေါင်ကျိုး သည်။ ထို့နောက် သွေးလွန်ပြီး သေသွားသည်။ ရဲဘော်ဌေး၏သားငယ် ဖိုးထူး(ခေါ်)မောင်ရစ်(ခေါ်)အောင်နိုင်

(ခေါ်)ဝင်းနိုင်သည် ခါးတွင် ရှပ်၍ ဒဏ်ရာရသွားသည်။ ရဲဘော်အောင်ဆန်း လက်နက်ချသွားသည်။ ဖိုးထူး ဒဏ်ရာဖြင့် ဆုတ်ပြေးလာရာမှ နောက်တစ်နေ့တွင်

ဆင်သေရွာအနီး၌ ကင်းပုန်းနှင့်ထပ်တိုးပြီး ဒဏ်ရာ အပြင်းအထန်ထပ်ရပြန်သည်။ ဖိုးထူးသည် ဖခင်ဖြစ်သူ ရဲဘော်ဌေးအား ကိုယ်တိုင်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် ဆင်သေ

ချောင်းတွင်ပင် မချိမဆံ့ အသေဆိုးဖြင့် သေသွား ရလေတော့သည်။

တိုက်တိုင်းအောင်တပ်အတွင်းတွင် ရဲဘော် အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းမှာ မသင့်တင့်ကြပေ။ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းက ရဲဘော်အောင်ကြီးအား အတိအလင်း

အပုပ်ချလျက်ရှိသည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၅ ရက် တွင် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း တည်ဆောက်ရေး အထူးတာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ဗဟိုဌာန ချုပ်

သို့ ထွက်ခွာသွားရသည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးသည် လည်း မတ်လ ၂၁ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးအခြေအနေ ဆိုးရွားပြီး ထမ်းစင်ဖြင့် ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။

တိုက်တိုင်းအောင်တပ်ကို ရဲဘော်အောင်ငြိမ်း (ခေါ်) အောင်သိန်းက ဦးဆောင်၍ သာယာဝတီခရိုင် အတွင်း ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေရလေသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်တွင် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီဌာနချုပ်စခန်း တည်ရှိရာ နတ်တလင်း မြို့နယ်၊ တောင်ညိုဒေသ၊ နဘဲကုန်းရွာအနီးသို့ မြစ်ဝ

ကျွန်းပေါ်တိုင်းအတွင်းမှ လက်ရွေးစင်ကေဒါများ စုဝေး ရောက်ရှိလာကြသည်။ တော်လှန်သော နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့သည် တော်လှန်သော မြစ်ဝကျွန်းပေါ်

တိုင်းဖြစ်တည်ဆောက်ရန် ဆုံးဖြတ်ပြီးပေပြီ။ မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်တိုင်းအတွင်းရှိ ဟင်္သာတခရိုင်၊ မအူပင်ခရိုင်၊ ဖျာပုံခရိုင်၊ မြောင်းမြခရိုင်နှင့် ပုသိမ်ခရိုင်ဟူသော ငါး

ခရိုင်မှ လက်ရွေးစင်ကေဒါများအား တိုင်းကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်စိုးသန်းမသိစေဘဲ တစ်ဦးချင်း အကြောင်းကြား၍ လျှို့ဝှက်ခေါ်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယင်းတို့တွင် ဟင်္သာတခရိုင်မှ ၄၆ ဦး၊ မအူပင်ခရိုင်မှ နှစ်ဦး၊ ပုသိမ်ခရိုင်မှနှစ်ဦး၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းရုံးမှ နှစ်ဦး၊ တနင်္သာရီတိုင်းမှ တစ်ဦးအပြင် ဗဟိုဆေး

ကျောင်းသို့ တက်ရောက်ရန် ရောက်လာကြသည့် မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ်တိုင်းမှ ရဲဘော် ၁၈ ဦးလည်း ပါဝင်ကြသည်။ အထူးကေဒါများသည် ငါးလခန့် လျှို့ဝှက်ခရီးနှင်ပြီး

စုဝေးကြရခြင်းဖြစ်သည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ် တိုင်းတည်ဆောက်ရေးအတွက် တည်ဆောက်ရေးပါရဂူတစ်ဦးအနေနှင့် အထူးတာဝန် ယူရသူမှာ ပြည်ပပြန်ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းပင်ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်

ထွန်းငြိမ်းသည် တိုင်းတည်ဆောက်ရေး အထူးကေဒါ များအား စနစ်တကျပင် ပို့ချခဲ့သည်။ ဟောပြောစည်း ရုံးခဲ့သည်။ ထို့နောက် မြစ်ဝကျွန်းပေါ် တိုင်းတည်

ဆောက်ရေးတပ်ဖွဲ့၏ ဦးစီးပါတီကော်မတီကို အောက်ပါ အတိုင်း ဖွဲ့စည်းသည်-

(၁) ရဲဘော်စိုးအောင် အတွင်းရေးမှူး

(၂) ရဲဘော်ထွန်းသောင်း တပ်မှူး

(၃) ရဲဘော်လှဝင်း ဒုတိယတပ်မှူး

(၄) ရဲဘော်မြိုင် ဦးစီးပါတီကော်မတီ

(၅) ဗိုလ်မင်းလွင်(ခေါ်)ဘမောင် ဦးစီးပါတီကော်မတီ

(၆) ရဲဘော်စိုးဝင်း ရိက္ခာနှင့်ထောက်ပံ့ရေး

(၇) မညွန့်ညွန့် ဦးစီးပါတီကော်မတီ

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတည်ဆောက်ရေးတပ်ဖွဲ့၏ ဦးစီးပါတီ ကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းပြီးသောအခါ တပ်စု များ၊ တပ်စိတ်များကို စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းပြန်သည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ တောခိုလာသည့် ကျောင်းသား များဖြစ်သော ခွန်သက်လွင်(ခေါ်)ရဲဘော်ကြီးမောင်၊ သိန်းမြင့်ဦး(ခေါ်)ရဲဘော်ဆိုး၊ ရဲဘော်ချစ်တို့ သုံးဦးကို လည်း

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့တွင် ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးနှင့် ဗိုလ် ထွန်းငြိမ်းတို့သည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတည်ဆောက် ရေး

ကိစ္စတွင် သဘောကွဲလွဲမှုရှိသော်လည်း ဗဟိုဌာန ချုပ်က ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း၏အစီအစဉ်ကို သဘောတူညီခဲ့ သည်။

ထို့ကြောင့် ရဲဘော်အောင်ကြီးသည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးအရ အနားယူရန် ဗဟိုဌာနချုပ်သို့ ခရီးထွက်သွားရသည်။ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း သည်

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းကို လွတ်လွတ်ကျွတ်ကျွတ် တည်ဆောက်ရန်အတွက် ဇီးကုန်းမြို့နယ် ရေနောက် ရန်ချောင်း၏ ရေကြည်ချောင်းဖျားတွင် စခန်းချ၍

ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ရဲဘော်အောင်ကြီးသည် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းအား ကူညီ ရန် အောက်ပါ အလုပ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းပေး ခဲ့သည်-

(၁) ရဲဘော်ဘသန်း(ခ)သိန်းထွန်း (ကျောင်းသားတပ်ဦးခေါင်းဆောင်)

(၂) ရဲဘော်ထွန်းကျော်(ခ)စိုးဝင်း (လူထုဦးလှ၊ ဒေါ်အမာသား)

(၃) ရဲဘော်ဘိုးသာ(ခ)ကျော်ခင် (ကျောင်းသားတပ်ဦးခေါင်းဆောင်)

(၄) ရဲဘော်တင်ဟန်(ခ)အောင်သိန်းနိုင် (ဗိုလ်ရန်အောင်၏တူ)

ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းခေါင်းဆောင်သော မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်တိုင်းတည်ဆောက်ရေးတပ်ဖွဲ့သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ဝ ရက်မှစ၍ ကန့်ဘလူတောင်ထိပ်ကို ဖြတ်ကျော်ကာ

ပဲခူးရိုးမ အရှေ့ခြမ်းဘက်သို့ ကူးလာ ကြသည်။ ယင်းတပ်ဖွဲ့တွင် လူ ၁ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၅ ရက်တွင် တောင်ငူခရိုင်နှင့် ပဲခူးခရိုင်နယ်စပ်ရှိ

ကွင်းချောင်းတောင်ဘက် ကမ်းမိုး ဖုန်းရွာအနီး ရေအေးမြောင်၌ စခန်းချကြသည်။ ဗိုလ် ထွန်းငြိမ်းက မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း တည်ဆောက်ရေး စီမံကိန်းကို

အောက်ပါအတိုင်း အပိုင်းကြီးများ ခွဲထား သည်။

(၁) ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှု

(၂) ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှု

(၃) ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမား စိုးသန်းချေမှုန်းရေးလှုပ်ရှားမှု

(၄) ရှေ့ရေးအဓိဌာန်ချမှတ်ချက်

ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် ဩဇာထက်မြက်လာသည်။ ထိုအချိန်တွင် ရဲဘော်တင်ထွန်း(ခေါ်)မြမောင်က ဗိုလ် ထွန်းငြိမ်း၏ အယူအဆမမှန်ကြောင်း ဗဟိုဌာနချုပ်သို့

စာရေးသားပေးပို့ခဲ့သဖြင့် သခင်သန်းထွန်းနှင့် ရဲဘော် အောင်ကြီးသည် လျှို့ဝှက်လေ့လာစုံစမ်းမှုများ ပြုလုပ်နေ ကြသည်။ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းကား မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း

တည်ဆောက်ရေးကို အစီအစဉ်အတိုင်း ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်နေလေသည်။

ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် ရဲဘော်စိုးသန်းအား ချေမှုန်း ရေးအတွက် ပဏာမပြင်ဆင်စည်းရုံးခဲ့သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၄ ရက်တွင် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းခေါင်းဆောင် သော

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတည်ဆောက်ရေးတပ်ဖွဲ့ သည် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှား မှုကို စတင်တော့သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း

သို့ မြို့ပေါ်လမ်းမှ အထူးဆက်သားတာဝန် ယူရသည့် ရဲဘော်မျိုးမြင့်ဆိုသူက ရဲဘော်စိုးသန်းအား မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းကို ဖျက်ဆီးသူနှင့် ပြန်ပြင်ရေး ထိပ်သီး၊

စိန်ပိန်ဂိုဏ်း၏ ထိပ်သီးဂိုဏ်းဝင်၊ တန်ပြန် တော်လှန်ရေးသမား၊ သစ္စာဖောက်အဖြစ် စွဲချက်တင် ပြီး ပါတီတွင်းမှ ဖြုတ်ထုတ်သတ်ရန် တောင်းဆိုလိုက် သည်။

တပ်ဖွဲ့ဝင်အားလုံးကလည်း ဖြုတ်ထုတ်သတ်ရန် သဲကြီးမဲကြီး တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ရဲဘော်ဘသန်း(ခေါ်) သိန်းထွန်းကလည်း ဖြုတ်ထုတ်သတ်ရန် ပြင်းပြင်းထန် ထန်

တောင်းဆိုသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၅ ရက်တွင်ကား ဗိုလ် ထွန်းငြိမ်းသည် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေး ဝါဒဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှု၏ အရေးပေါ်နံရံကပ်သတင်းစဉ်ဖြစ်သည့်

သံမဏိသတင်းစဉ်ကိုထုတ်ဝေစေသည်။ သံမဏိသတင်း စဉ်ကို တာဝန်ယူထုတ်ဝေသူ မှာ လူထုဦးလှ၊ ဒေါ်အမာ တို့၏သားဖြစ်သော ရဲဘော်ထွန်းကျော်(ခေါ်) စိုးဝင်း

ဖြစ်သည်။ ရဲဘော်ထွန်းကျော်သည် စိန်ပိန်ဂိုဏ်းဝင် ခေါင်းမာပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးသမား တန်ပြန်တော်လှန်ရေးသမားစိုးသန်းကို ဖွင့်ချတိုက်ခိုက်ကြဟူ၍ လှုံ့ဆော်

ရေးသားခဲ့သည်။ အသက် ၁၇ နှစ်သာရှိသေးသော စိုးစိုး(ခေါ်)စိုးစိုးသန်းကလည်း ရဲဘော်စိုးသန်းအား ဖြုတ်ထုတ်သတ်ရန်အတွက် ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ သခင်

သန်းထွန်းနှင့်တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ သို့ တိုက်ရိုက်စာရေးတောင်းဆိုတော့သည်။ ထိုအချိန် တွင် ဗဟိုကော်မတီသည် ရဲဘော်စိုးသန်းအား ချေမှုန်း၍

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတွင် ဗဟိုဩဇာကိုစိုက်ထူရန် စီစဉ် လျက်ရှိရာ ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းအပေါ်တွင် စိုးသန်းကိစ္စမှာ တော့ ထွန်းငြိမ်းက တစ်လှမ်းသာသွားပြီ စိုးသန်း

ချေမှုန်းရေးအလံကိုထူ၍ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှလာသော ရဲဘော်များအပေါ်တွင် ဩဇာထူထောင်နေပြီစသည် ဖြင့် သဘောထားလာတော့သည်။

ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်းသည် ရဲဘော်စိုးသန်းအား စွဲချက် တင်ရန်အတွက် ရဲဘော်စိုးသန်း၏ ညီအရင်းဖြစ်သူ ပုသိမ်ခရိုင်ကော်မတီ ရဲဘော်သန်းဝင်းအား ရွေးချယ် ခဲ့သည်။

ရဲဘော်သန်းဝင်းအား တပ်နီလူငယ်နှင့် တပ်နီ အမျိုးသမီးများက ညှပ်ပူးည§ပ်ပိတ် ဖိအားပေးစေခဲ့ သည်။ ထို့ကြောင့် ရဲဘော်သန်းဝင်းသည် အစ်ကိုအရင်း ဖြစ်သူ

အား ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ရတော့သည်။ ထို့နောက် ဗိုလ်ထွန်းငြိမ်း၏ တင်ပြချက်အရ ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ သခင်သန်းထွန်းနှင့် တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးဦးဆောင်

အဖွဲ့သည် ဗဟိုကော်မတီဝင်နှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ် တိုင်း ကော်မတီအတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်စိုးသန်းအား ယင်း၏ မျက်ကွယ်တွင်ပင် သေဒဏ်ချမှတ်လိုက်လေသည်။

ထို့နောက် သခင်သန်းထွန်းသည် ရဲဘော်စိုးသန်း အား အောက်ပါအတိုင်း မလိမ့်တစ်ပတ်ဖြင့် စာရေး၍ ဗဟိုသို့ ခေါ်လေတော့သည်။

ဒီအတွေးအခေါ်တွေဟာ အရင်က ပေါ်ပေါက် ခဲ့တဲ့ ပီစီဂျီတို့၊ ၄၈ တုန်းက လက်နက်ကိုင် တော် လှန်ရေး ဆန့်ကျင်ခဲ့တာတို့နဲ့ ဆက်စပ်ဖော်ပြမှာ ဖြစ်တယ်၊ အဲဒါ

တွေကို ချုပ်ပြီးမှ ၆၄ နဲ့ ၆၄ နောက်ပိုင်း ဖော်ထုတ်ခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေးမူတွေ ကို တစုတစည်းတည်းချုပ်ပြီး လုပ်ငန်းစဉ်လမ်းစဉ် အသစ်ကို ဖော်ပြမှာဖြစ်တယ်။

ဗဟိုကော်မတီတိုးချဲ့ရေးနဲ့ပတ်သက်တာကို တော့ စဉ်းစားပြီးပါပြီ၊ မကြာမီ ပို့နိုင်ပါလိမ့်မယ်

ခင်ဗျားနဲ့ တော်တော်လေး ကွဲလွဲနေရတာက တော့ စိတ်မကောင်းပါ၊ ခင်ဗျားရေးသလို ဒီကို လာပြီး လေ့လာရေးလုပ်တယ်ဆိုရင် နီးစပ်မှု၊ ညီညွတ်မှုရှိနိုင်တယ်လို့

ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့နဲ့ အချို့ပြဿနာတွေအပေါ်မှာ မတူညီပေမယ့် ဗဟိုရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအတိုင်း လုပ်သွားမယ်ဆိုတဲ့ ခင်ဗျားရဲ့စိတ်ဓာတ်ကို ကျွန် တော်တို့အားလုံး

အထူးအားထားရပါတယ်။

သခင်သန်းထွန်းနှင့် တော်လှန်သောနိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့သည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း တည်ဆောက် ရေးစီမံကိန်းချမှတ်၍ ရဲဘော်စိုးသန်းအား သုတ်သင် ရန်

ဖိဖိစီးစီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ရဲဘော်စိုးသန်း အား သတ်ဖြတ်သုတ်သင်ရေးသည်ပင်လျှင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်းတည်ဆောက်ရေး၏ အလှည့်အပြောင်း၊ သို့ မဟုတ်

အောင်ပွဲဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုဌာနချုပ်သည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ် တိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရာတွင် မဒညတတစ်ခုလုံး၏ မြစ် ဖျားခံရာ

အချက်အချာဖြစ်သည့် မြောင်းမြခရိုင်မှ သခင် ဗိုလ်ဦးနှင့်သာ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ တိုင်းကော်မတီကို ညွှန်ကြားလျှင်လည်း သခင်ဗိုလ်ဦး မှတစ်ဆင့်သာ

ညွှန်ကြားသည်။ သခင်ဗိုလ်ဦးသည် တော်လှန်သော ဗဟိုကော်မတီတွင် ပါဝင်ရန်လည်း ရွေးချယ်ခြင်းခံထားရသည်။ သခင်ဗိုလ်ဦးတို့လူစုသည် ဧရာဝတီမြစ်အတွင်းမှ

ခရီးသည်တင်သင်္ဘောကြီးများ ဖြစ်သော ရွှေပြည်သာ၊ ရေတမာ၊ ဒဂုံမေ၊ ဒဂုံလွင်၊ တိုးကြွယ်၊ မင်းကြီး၊ မင်းလှ၊ ချမ်းသာကြီးတို့ကို အတင်း အဓမ္မလုယက်ရုံသာမကဘဲ

၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉ ရက်တွင် လပွတ္တာမြို့နယ်မှ အိမ်ခြေ ၈ဝဝ ကျော်ရှိသော ရွှေပြည်သာရွာကြီးကိုလည်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြလေ သည်။

ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၆၄ လမ်းစဉ်နှင့် ၆၅ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်သည် ယင်းတို့၏ ကွန်မြူနစ်တော်လှန်ရေး အပြီးသတ်အောင်ပွဲခံ၍ ဗမာ

ပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ အာဏာရရှိရေးအတွက် ရေးဆွဲ ထားသော လမ်းစဉ်ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုလမ်းစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ သည်

မိမိ၏ပါတီတွင်း အကြွင်းမဲ့လက်ခံလိုက်နာစေရန် ပထမဦးစွာ ဆောင်ရွက်ရသည်။ ထို့နောက် လူထုက လက်ခံလာအောင် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းရပြန်သည်။ ဗမာ ပြည်

ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၆၄ လမ်းစဉ် အကောင် အထည်ဖော်မှုကို လေ့လာကြည့်ပါက အောက်ပါအတိုင်း အဆင့်ဆင့် တွေ့ရသည် -

(၁) ၆၄ လမ်းစဉ်နှင့် ၆၅ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ် ချက်ကို ပါတီခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင် အကြွင်း မဲ့ နာခံလိုက်ကြရန် ဆောင်ရွက်သည်။ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ရာတွင်

၆၄ လမ်းစဉ်ကို ဆန့် ကျင်နေသော ဆန့်ကျင်မည်ဟု ယူဆရ သော ခေါင်းဆောင်များကို ဖြုတ်ထုတ်သတ် လမ်းစဉ်ဖြင့် သုတ်သင်ရှင်းလင်းပစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့်

အစဉ်အလာရှိသော ဂိုရှယ်(ခေါ်) ဘတင်၊ ရဲဘော်ဌေးနှင့် ဗိုလ်ရန်အောင်တို့ သည် အသတ်မခံရမီ မိမိတို့၌အပြစ်ရှိ ကြောင်း အတင်းအကျပ်ဝန်ခံစေပြီးမှ ရက်စက်စွာ

သေပွဲဝင်ခဲ့ကြရသည်။ ဤနည်း အားဖြင် ဗဟို၏လမ်းစဉ်ကို အကြွင်းမဲ့ နာခံ စေသည်။

(၂) ပါတီတွင်းတွင် ဘဝဟစ်တိုင်လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ပေးသည်။ အောက်ခြေထုမှ တပ်နီ လူငယ်များကိုအုံကြွလာစေရန် ဘဝဟစ်တိုင် လှုပ်ရှားမှုများဖြင့်

သွေးထိုးလှုံ့ဆော်ပေး သည်။ ပါတီတွင်းတွင် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို ဝေ ဖန်ရဲသူမရှိအောင် ဖြုတ်ထုတ်သတ်လမ်း စဉ်ကို ကျင့်သုံးသည်။

(၃) စစ်ရေးအရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် သမားရိုးကျစစ်ကို ဆင်နွှဲနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြောက်ကျားစစ်ကိုသာ ဆင်နွှဲနိုင်သည့် အခြေအနေမှ ပြောင်းလဲနိုင်ရန်

ပြောက် ကျားတပ်များကိုစုစည်းလိုက်သည်။ ထို့ နောက် အမြဲတမ်းတပ်အသွင်မျိုး ရှိရန် ဖွဲ့ စည်းပြီး နိုင်ငံရေးအရ ၆၄ လမ်းစဉ်ကို ထောက်ခံစေရန်

တည်ဆောက်လေ့ကျင့်ပေး သည်။

(၄) ပါတီတွင်းတွင် ၆၄ လမ်းစဉ်ကို လက်ခံစေ ရန် အကြမ်းဖက်နည်းလမ်းစဉ်ကို ကျင့်သုံး ၍ အတင်းအကျပ်ရိုက်သွင်းနေစဉ် လူထု အတွင်း၌

အာဏာနီတည်ဆောက်ရေး၊ အာဏာဖြူဖြိုချရေး၊ ဒေါက်တိုင်ဖျက်ဆီးရေး များကို ဆောင်ရွက်သည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက် ရာတွင်လည်း အကြမ်းဖက်လူသတ်ဝါဒကို

သာ အသုံးပြုသည်။

(၅) ၆၄ လမ်းစဉ်နှင့် ၆၅ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ် ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် တော်လှန်စစ်သဘောတရားကို အကြမ်းဖက် လူသတ်ဝါဒဖြင့် ပေါင်းစပ်၍

ကျင့်သုံးသည်။ တော်လှန်စစ်သဘောတရားမှာ အုပ်စိုးသူ လူတန်းစားက မတရားဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်လွန်း သဖြင့် အုပ်စိုးခံပစ္စည်းမဲ့လူတန်းစားအတွင်း

မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်လာကြပြီး အုံကြွပေါက်ကွဲ ၍ တော်လှန်ရေးဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကို ဆိုလို သည်။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် သွေး ဆူလွယ်သော လူငယ်များကို

တပ်နီလူငယ် များအဖြစ် စုစည်း၍ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ မကျေနပ်ချက်များအပေါ် အခြေခံကာ မင်းမဲ့ဝါဒီများ ဖြစ်လာစေရန် မြှောက်ပင့် သွေးထိုးပေးသည်။ ထို့နောက်

စိတ်ပညာ နည်းစနစ်အရ အုပ်စုအပြုအမူ(၁)မှ ထိန်းမရ အုပ်စုအပြုအမူ(၂)များဖြစ်လာစေ ရန် ဖန်တီးပေးသည်။ တပ်နီလူငယ်များ၏ ဒေါသပေါက်ကွဲမှုအင်အားကို

ရယူ၍ လူသတ်ဝါဒကို ဆက်လက်အကောင် အထည် ဖော်သည်။

(၆) အာဏာဖြူဖြုတ်ချရေးဆိုသည်မှာ အစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်မှုယန္တရားများ ပျက်စီးအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်မှုမှန်သမျှကို

ကောင်းသည်ဖြစ် စေ၊ ဆိုးသည်ဖြစ်စေ၊ ဆန့်ကျင်ဖျက်ဆီးကြ သည်။ ထို့နောက် အာဏာနီတည်ဆောက် ရေးဖြင့် အစားထိုးသည်။ အာဏာနီ တည်ဆောက်ရေးမှာ

ပစ္စည်းမဲ့အာဏာ စိုက်ထူခြင်းဖြစ်သည်။ ကျေးရွာများတွင် ကျောရိုးများ ရွေးချယ်စုစည်း၍ လေ့ကျင့် ပေးသည်။ ထို့နောက် အုပ်စုဖြင့် အနိုင်ကျင့် သော နည်းကို

ကျင့်သုံးကာ ကျေးရွာအုပ် ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ လူကြီးများ၊ ကျောင်းဆရာ များ၊ လလသသ အမှုဆောင်လူကြီးများကို သုတ်သင်ဖယ်ရှားသည်။

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ၆၄ လမ်းစဉ်နှင့် ၆၅ ဗဟိုကော်မတီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော် ရာတွင် ပါတီတွင်း၌ အစဉ်အလာကြီးမားသော ခေါင်း

ဆောင်ကြီးများ၊ ခေါင်းဆောင်ငယ်များ၊ အောက်ခြေထု များသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ အသတ်ခံခဲ့ကြရ သည်။ ထို့ကြောင့် ပါတီအတွင်း ခေါင်းဆောင်မှု ချို့တဲ့

လာပြီး ပါတီသည် အင်အားနည်းပါးလာရသည်။ အာဏာဖြူဖြိုချရေးလမ်းစဉ်အရ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီအင်အားစုများသည် ကျေးရွာလူကြီးများ၊ ကျောင်း

ဆရာများ၊ လလသသအမှုဆောင်လူကြီးများကို ရန်ပြု လာကြသည်။ ကျေးရွာများမှ အလုပ်မလုပ်လိုသူများ၊ လူလေလူလွင့်များကို ကျောရိုးအဖြစ် စုစည်းလိုက်သည်။

မြှောက်ပင့်သွေးထိုးပေးသည်။ ကျောရိုးများက အုပ်စိုးသူ လူတန်းစားကို ရန်မူတော့သည်။ လယ်ဧက အတန် အသင့်ပိုင်ဆိုင်ကြသော မြေပိုင်ရှင်လေးများကို အိမ်လုံး

ကျွတ် ပစ္စည်းသိမ်းသည်။ ပစ္စည်းမဲ့ကျောရိုးများက ခွဲဝေယူကြသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများကိုပင် ဓနရှင်များဟုဆိုကာ ရွာမှနှင်ထုတ်ကြသည်။ တပ်နီ

အမျိုးသမီးများသည် ဘုန်းကြီးများ၏ သင်္ကန်းများကို ထဘီချုပ်ဝတ်ကြသည်။

ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ်လူထုမှာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ နှိပ်စက်ဖျက်ဆီးမှုဒဏ်ကို အများဆုံး ခံစား ကြရတော့သည်။ ပါတီဝင်များနှင့် ကျောရိုးများသည်

သွပ်မိုးအိမ်များကို မရှိသင့်ဟုဆိုကာ အိမ်မိုးသွပ်များ အား လှံဖြင့်ထိုးဖောက်ပစ်ခြင်း၊ အိမ်ကြီးအိမ်ကောင်း များကို ဖြိုဖျက်၍ ခွဲဝေယူကြခြင်း၊ မြေပိုင်ရှင်များဟု

သတ်မှတ်ခံရသူများအား လက်ဝတ်လက်စားပါမကျန် ချွတ်ယူ၍ ပစ္စည်းသိမ်းခြင်း၊ ဆန့်ကျင်ဝေဖန်သူများအား အုပ်စုဖွဲ့၍ သတ်ဖြတ်ခြင်း စသည်တို့ကို စိတ်ထင်တိုင်း

ပြုကျင့်ကျူးလွန်ကြတော့သည်။ ထို့ကြောင့် ပေါက်ခေါင်း မြို့နယ်အတွင်းမှ ကျေးရွာလူထုသည် ကျောရိုးများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကို ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်ကာ

ပေါက်ခေါင်း၊ ပေါင်းတလည်၊ ပြည် စသော မြို့များပေါ်သို့ တက်ပြေး လာကြရတော့သည်။ တပ်မတော်ကိုလည်း ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီကို အမြန်ဆုံး

တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းပေးပါ ရန် ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းလာကြသည်။ စင်စင် ပေါက် ခေါင်းမြို့နယ်သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အခြေ ခံဒေသအဖြစ် နှစ်ပေါင်းများစွာ

တည်တံ့ခဲ့သည်။ ပေါက် ခေါင်းမြို့နယ် လူထုသည်လည်း ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီကို သံယောဇဉ်အရ နှစ်ရှည်လများ ကူညီလာ ကြသူများဖြစ်သည်။ ကျေးဇူးရှင်ကို

ကျေးစွပ်ခြင်းခံရ သော ကျေးလက်လူထုသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် အပေါ် အော့နှလုံးနာလာပြီး တပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်း လာကြခြင်းသည် ပဲခူးရိုးမတွင်

ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ် ပါတီ ဗုန်းဗုန်းလဲကျဆုံးစရာအကြောင်းတစ်ချက်ပင် ဖြစ်တော့သည်။[21]