လွိုင်ကော်မြို့နယ်
လွိုင်ကော်မြို့နယ် သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်ခရိုင်တွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ လွိုင်ကော်မြို့ ဖြစ်သည်။
လွိုင်ကော်မြို့နယ် | |
---|---|
မြို့နယ် | |
လွိုင်ကော်မြို့နယ် | |
ကိုဩဒိနိတ်: 19°40′27″N 97°12′34″E | |
နိုင်ငံ | မြန်မာ |
ပြည်နယ် | ကယားပြည်နယ် |
ခရိုင် | လွိုင်ကော်ခရိုင် |
မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့ | လွိုင်ကော်မြို့ |
ဧရိယာ | |
• မြို့နယ် | ၂၃၀.၉၁ စတုရန်းမိုင် (၅၉၈.၀၆ စတုရန်းကီလိုမီတာ) |
ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်အမြင့် | ၂၉၅၀ ပေ (၉၀၀ မီတာ) |
လူဦးရေ (စက်တင်ဘာ ၂၀၁၇)[1] | |
• မြို့နယ် | ၁၁၈,၆၈၃ |
• သိပ်သည်းမှု | ၅၁၀/sq mi (၂၀၀/km၂) |
• မြို့ပေါ် | ၅၇,၄၃၃ |
• ကျေးလက် | ၆၁,၂၅၀ |
• ဒေသခံလူမျိုးများ | ကယား (၃၈.၄၅%) ဗမာ (၂၉.၇၆%) ရှမ်း (၂၄.၅၃%) ကရင် (၃.၄၇%) ချင်း (၀.၃၁%) ရခိုင် (၀.၂၇%) မွန် (၀.၂၅%) ကချင် (၀.၁၂%) |
• ကိုးကွယ်မှု | ဗုဒ္ဓ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |
အချိန်ဇုန် | မြန်မာစံတော်ချိန် (UTC+6:30) |
သမိုင်းကြောင်း
၁၈၃၈ ခုနှစ် (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၀၀ ပြည့်နှစ်) တွင် ဦးသီရိ က သီရိဒေါရွာအဖြစ် တောင်ကွဲတောင်အနီးတွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ရှမ်းဘာသာစကားဖြင့် လွိုင်ခေါ် ဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ပြီး လွိုင် မှာ တောင်၊ ခေါ် မှာ တကွဲတပြားစီ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ လွိုင်ခေါ်မှ လွယ်ကော်၊ လွိုင်ကော်ဟူ၍ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။၂၀.၄.၁၈၈၈တွင် ကန္ဒရဝတီစော်ဘွား စဝ်လဝီက လွိုင်ကော်မြို့ဟော်နန်းကို စိုက်ထူခဲ့သည်။၁၉၅၁ခုနှစ်တွင် ကယားပြည်နယ်အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ လွိုင်ကော်မြို့ကို မြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။
၁၉၇၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် လွိုင်ကော်မြို့နယ်ကို ရပ်ကွက် ၁၃ ခု၊ ကျေးရွာအုပ်စု ၁၂ ခု၊ ကျေးရွာ ၁၂၇ ရွာဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။၁၇.၃.၂၀၁၆တွင် ကျေးရွာအုပ်စုများမှ အချို့ကို ရပ်ကွက်အဖြစ် တိုးမြှင့်ခဲ့ခြင်းကြောင့် လက်ရှိအချိန်တွင် လွိုင်ကော်မြို့နယ်တွင် ရပ်ကွက် ၁၉ ခု၊ ကျေးရွာအုပ်စု ၁၂ ခုနှင့် ကျေးရွာပေါင်း ၁၂၃ ရွာ ပါဝင်သည်။[1][2]
ပထဝီဝင်အနေအထား
မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၉ ဒီဂရီ ၁၄ မိနစ်နှင့် ၂၀ ဒီဂရီ ၅၉ မိနစ်ကြား၊ အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၇ ဒီဂရီ ၀၇ မီနစ်နှင့် ၉၇ ဒီဂရီ ၂၂ မိနစ်အကြားတွင် တည်ပြီး အကျယ်အဝန်းမှာ ၅၉၈.၀၆ စတုရန်းမိုင် (၁,၅၄၉.၀ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) ဖြစ်သည်။[3]
နယ်နိမိတ်
လွိုင်ကော်မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်တွင် ရှားတောမြို့နယ်၊ အနောက်ဘက်တွင် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်၊ တောင်ဘက်တွင် ဘော်လခဲမြို့နယ်၊ မြောက်ဘက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ဖယ်ခုံမြို့နယ်နှင့် ဆီဆိုင်မြို့နယ်တို့ဖြင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။[3]
မြေမျက်နှာသွင်ပြင်
လွိုင်ကော်မြို့နယ်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပျမ်းမျှအမြင့်ပေ ၂၉၅၀ အထက်တွင် တည်ရှိသည်။ လွိုင်ကော်မြို့နယ်သည် တောတောင်နှင့် သစ်တောများ များပြားပြီး မြေပြန့်လွင်ပြင် နည်းပါးသည်။ ထင်ရှားသော တောင်များမှာ သီရိမင်္ဂလာတောင်တော် (တောင်ကွဲ)၊ ရွှေတောင်၊ တောင်သုံးလုံး၊ မြကလပ်တောင်နှင့် ရွှေလက်ဝါးတောင်တို့ ဖြစ်သည်။[1]
ရေဆင်း
လွိုင်ကော်မြို့နယ်အတွင်း စီးဆင်းလျက်ရှိသော ထင်ရှားသည့် မြစ်ချောင်းများမှာ ဘီလူးချောင်း၊ ပွန်ချောင်းတို့ဖြစ်သည်။ ဘီလူးချောင်းသည် အနောက်မှ အရှေ့ဘက်သို့ စီးဆင်းလျက်ရှိပြီး ရေချိုဖြစ်သဖြင့် သောက်သုံးရေနှင့် စိုက်ပျိုးရေအဖြစ် သုံးစွဲသည်။[1]
ရာသီဥတု
လွိုင်ကော်မြို့နယ်သည် အေးမြခြောက်သွေ့ပြီး သင့်တင့်မျှတသော ရာသီဥတု ရှိသည်။ အမြင့်ဆုံး အပူချိန်သည် ၃၇.၂ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ဖြစ်ပြီး အနိမ့်ဆုံးအပူချိန်မှာ ၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ဖြစ်သည်။[1]
လူဦးရေ
လွိုင်ကော်မြို့နယ်တွင်နေထိုင်ကြသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများတွင် ကယားလူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်ကြသည်။ထို့နောက် ဗမာ၊ရှမ်း၊ကရင်၊ချင်း၊ရခိုင်၊မွန်နှင့် ကချင်လူမျိုးများ အစဉ်လိုက်များပြားစွာနေကြသည်။ကိုးကွယ်မှုအနေဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာကို အများဆုံး ကိုးကွယ်ကာ ခရစ်ယာန်၊အစ္စလာမ်၊ဟိန္ဒူနှင့် အခြားကိုးကွယ်သူဦးရေမှာ အစဉ်လိုက်များပြားသည်။မြို့နယ်လူဦးရေ၏ ၂.၈၁%မှာ အခြားသော နိုင်ငံခြားလူမျိုးနွယ်ဝင်များဖြစ်သည့် အိန္ဒိယ၊တရုတ်၊ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ပါကစ္စတန်နှင့် အခြားစသည့်လူမျိုးများဖြစ်သည်။
လွိုင်ကော်မြို့နယ်၏ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လကုန်အထိ လူဦးရေမှာ ၁၁၉,၆၇၁ ဦး ဖြစ်သည်။ [1] [2]
စီးပွားရေး
လွိုင်ကော်မြို့နယ်သည် ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ စီးပွားရေးအရ အချက်အခြာကျသော မြို့နယ်ဖြစ်သည်။မြို့နယ်နေလူထုသည် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ၊ အသေးစား စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြသည်။လွိုင်ကော်စက်မှုဇုန်အပါအဝင် စက်ရုံ ၇၀၊ အိမ်တွင်းစက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း ၁၁၅ခုတည်ရှိသည်။
ဈေးများ
- သီရိမင်္ဂလာဈေး
- ကန္ဒရဝတီ ၂ထပ်ဈေး
- ဗဟိုဈေး
- နောင်ယားဈေး
ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေး
လွိုင်ကော်မြို့နယ်သည် ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းကြောင်းများ ဆုံရာလမ်းမပေါ်တွင် တည်ရှိ၍ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ကောင်းမွန်သည်။လွိုင်ကော်လေဆိပ်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ နေ့စဉ်လေကြောင်းခရီးစဉ်ရှိသည်။သာစည်-လွိုင်ကော်ရထားလမ်းသည် မြို့နယ်အတွင်း ၁၀မိုင်ခန့် ဖြတ်သန်းသွားသည်။ရှမ်းပြည်နယ် အင်းလေးကန်နှင့် ဘီလူးချောင်းအတိုင်း ရေကြောင်းခရီးဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။အောင်ပန်း-လွိုင်ကော်ကားလမ်း၊တောင်ငူ-လိပ်သို-ယာဒို-လွိုင်ကော်-ဟိုပုံးလမ်းတို့မှာ မြို့နယ်၏ အဓိကလမ်းမများဖြစ်သည်။[1]
ပညာရေး
အဆင့်မြင့်ပညာ
အထက
အထက်တန်းကျောင်း ၁၂ကျောင်းရှိသည်။
- အထက ၁
- အထက ၂
- အထက ၃
- အထက ၄
- အထက ၅
- အထက ၆
- အထက ၇
- အထက လောပိတ
- အထက လွိုင်လင်လေး
- အထက နွားလဝိုး
- အထက ကုန်းသာ
- အထက လွိုင်လင်လေး[2]
အထက(ခွဲ)/အလက
- အလက (ထ(ခွဲ)) ချိကယ်
- အလက (ထ(ခွဲ)) နာနတ်တော
- အလက (ထ(ခွဲ)) ပန်ကန်း
- အလက (ထ(ခွဲ)) ကွန်နား
- အလက (ထ(ခွဲ)) လောဓမ္မ
- အလက (ထ(ခွဲ)) ရှမ်းရွာ
- အလက (ထ(ခွဲ)) ဝါရီကောခူ
- အလက ၂
- အလက ၃
- အလက ဒေါတမ
- အလက ထေးငှားလျား
- အလက နိုးကိုး
- အလက လောဓလေး
အမက
မူလတန်း၊မူလွန်၊အလယ်တန်း(ခွဲ) ၉၂ကျောင်းရှိသည်။ [1]
ကျန်းမာရေး
ဆေးရုံများ
လွိုင်ကော်မြို့နယ်တွင် ပြည်နယ်ဆေးရုံ ၁ ခု၊ တိုက်နယ်ဆေးရုံ ၂ ခု၊ တိုက်နယ်ကျန်းမာရေးဌာန ၂ ခု၊ ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာန ၅ ခုနှင့် ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာနခွဲ ၂၉ ခု တည်ရှိသည်။
- လွိုင်ကော်ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီး
- လောဓလေး တိုက်နယ်ဆေးရုံ
- လွိုင်လင်လေး တိုက်နယ်ဆေးရုံ
ထင်ရှားသောနေရာများ
- ဆုတောင်းပြည့် မြို့နာမ်စေတီ
- သီရိမင်္ဂလာပုံ(ဟော်ကြီးကျောင်း)
- ခရစ်တော်ဘုရင် ဘုရားကျောင်း
- နောင်ယားကန်