သော်တာဆွေ

စာရေးဆရာကြီး သော်တာဆွေကို ၁၉၁၉ ခုနှစ် မေလ ၂၆ရက် တနင်္လာနေ့တွင် ပေါင်းတည်မြို့ အလယ်ပိုင်း ကြို့ပင်ရွာနေ အဖ လယ်သမားကြီး ဦးဖိုးဆယ် အမိ ဒေါ်လှရင်တို့က ဖွားမြင်သည်။ မွေးချင်း ၈ ယောက်တွင် တတိယမြောက် ဖြစ်သည်။ ဇာတာအမည်မှာ မောင်ချစ်လှိုင် ဖြစ်ပြီး ငယ်မည်မှာ ဘိုနီ ဖြစ်သည်။ ကျောင်းနေရွယ် ကျောင်းအပ်သောအခါ မောင်ကျင်မောင် ဟူသောအမည်ဖြင့်ဖြစ်ပြီး ကြီးပြင်းလာသောအခါ မောင်ကြင်ဆွေဟု အမည်တွင်သည်။

၁၉၂၆ ခုနှစ် ၇ နှစ်သား အရွယ်တွင် ကြို့ပင်ရွာ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် ဖွင့်လှစ်သည့် မြန်မာစာသက်သက်သင်သော လောကဓာတ်ကျောင်းတွင် ပညာစသင်ခဲ့ရသည်။ ၁၄ နှစ်သားအရွယ်တွင် ကြို့ပင်ရွာ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွင်ဖွင့်သည့် အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ ပညာသင်ကာ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာစာ ၁၀ တန်းအောင်ခဲ့သည်။

ရန်ကုန်မြို့ ကြည့်မြင်တိုင် ဆရာဖြစ်သင်ကျောင်းတွင် ပညာဆက်လက် သင်ယူကာ ဆရာဖြစ်သင်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ထိုခေတ်က ဟိုက်ယားဂရိတ် ခေါ် အထက်တန်း မြန်မာစာ ဆရာဖြစ် သင်တန်းအောင်ခဲ့ပြီး စမ်းချောင်း မအူပင်လမ်းရှိ ဒေါ်မမ၏ ခေတ်အင်္ဂလိပ်စာ အလွတ်ပညာသင်ကျောင်းတွင် ဆက်လက်တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုကျောင်းတွင် မောင်ကြင်ဆွေဟု အမည်ပြောင်းလိုက်သည်။ နှစ်⁠နှစ်မျှ အင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားခဲ့ရသည်။

၁၉၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ကို ဂျပန်တို့ ဗုံးကြဲသဖြင့် ရန်ကုန်မှ ဇာတိရွာသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့ စမ်းချောင်းမြို့နယ်မှ ဒေါ်နော်မာ နှင့် အိမ်ထောင်ကျကာ ဒေါ်ဦးဦးမေ၊ ဦးကျော်ကျော်၊ ဒေါက်တာ အောင်သော်၊ ဒေါ်မော်မော် နှင့် ဒေါ်သန်း⁠သန်းဆွေ စသည့် သားသမီးများ ထွန်းကားခဲ့သည်။

၁၉၄၂ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၅ ခုနှစ်အထိ ဂျပန်ခေတ်တွင် မြင်းလှည်းသမားဘဝဖြင့် အသက်မွေး ကျင်လည်ခဲ့ပြီး မဟာမိတ်တို့ရန်ကုန်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ပြီး ကက်စဘီခေတ်တွင် ကြို့ပင်ရွာသို့ ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် ဖခင်၏ စီစဉ်မှုဖြင့် ပေါင်းတည်မှ မန္တလေးသို့ ဆန်ကုန်ကူးခဲ့သည်။ ထိုနောက် ကသာ၊ မြစ်ကြီးနားမြို့များအထိ ဆန်ကုန်ကူးသည်။ အရင်းပြုတ်ပြီး ကသာတွင်ပင် မသူနှင့်ထပ်မံအိမ်ထောင်ကျသည်။ ၄ လခန့် ပေါင်းသင်းပြီး ဖခင်၏ ခေါ်ဆိုမှုကြောင့် မသူနှင့် ပေါင်းတည်သို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ မသူနှင့်အိမ်ထောင်ပြုလာခဲ့သည်ကိုသိရှိသွားသော ဖခင်က ထိုခေတ်က ငွေ ၁၀၀ ကျပ်ပေးကာ အိမ်မှ ထပ်မံနှင်ချလိုက်သည်။ ထို့နောက် မသူနှင့် ကွာရှင်းခဲ့သည်။

၁၉၅၅ တွင် ဒေါ်ခင်မေရီ (အန်တီမေ) နှင့် အိမ်ထောင်ပြုလိုက်သည်။

ငယ်စဉ်ကပင် စာ၊ ကဗျာစသည်တို့ကို ဝါသနာပါခဲ့ပြီး ကျောင်းသားဘဝကတည်းက ကဗျာများ ရေးသားခဲ့ဖူးသည်။ ဖခင်ကြီးက အိမ်ပေါ်မှ နှင်ချသည့်အခါ စိတ်အညစ်ကြီးညစ်ကာ ရှုမဝမဂ္ဂဇင်းတွင် ဟာသဝတ္ထုများ စတင်ရေးသားသည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရှုမဝတွင် ပထမဆုံး စာမူပါလာသည်။ ဘရန်ဒီတစ်ပုလင်း သည် အဦးဆုံးဝတ္ထုတို ဖြစ်သည်။

ယင်းနောက် ဆရာကြီး ရွှေဥဒေါင်းနှင့်တွေ့ကာ စာများ စရေးဖြစ်ခဲ့ပြီး စုံထောက်ဝတ္ထုများ ရေးဖြစ်လာသည်။ ရှုမဝမှ အပါယ်ရတနာ (၁၉၄၇)၊ ရန်အောင် ရတနာ (၁၉၄၈) စသော စာအုပ်များ ထွက်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြား စာစောင်မဂ္ဂဇင်းများတွင် ကူးပြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။ ရှုမဝ စာအုပ်တိုက်မှ ဆရာသော်တာဆွေ၏ စာအုပ်များ ဆက်ထွက်လာသည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် အဟိ လစဉ် ဟာသမဂ္ဂဇင်းကို ကိုယ်တိုင်စတင် တည်းဖြတ်ထုတ်ဝေသည်။ သော်တာစာပေ အမည်ဖြစ် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။

ဆရာသော်တာဆွေ ရေးသားကျော်ကြားခဲ့သော စာအုပ်များ အနက်မှ “ကျွန်တော့်ဘဝဇာတ်ကြောင်း” အမည်ရှိ အခန်းဆက် ဝတ္ထုရှည်

၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် “ဘဝထိုထို” စာအုပ်ဖြင့် စာပေဗိမာန် ဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ် ဒုတိယဆုကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ဆိုဗီယက်ယူနီယံနှင့် အရှေ့ဂျာမနီ နိုင်ငံများသို့ စာပေလေ့လာရေး ခရီးသွားခွင့် ရခဲ့သည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် “သတ္တဝါတို့၏ သံသရာ” စာအုပ်ဖြင့် အနုပညာစာပေ ဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ်ဆုကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် အဟိ မဂ္ဂဇင်း ရပ်ဆိုင်းသွားသည်။ လုံးချင်းစာအုပ်များ ဆက်လက်ရေးသား ထွက်ရှိခဲ့သည်။

၁၉⁠၉၅ ခုနှစ် မတ်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ အမှတ် (၂) တပ်မတော်ဆေးရုံကြီးတွင် အာရုံကြောရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ပထမအိမ်​ထောင်မှ သားနှစ်ဦး သမီးသုံးဦး တတိယ အိမ်ထောင်နှင့် သားသမီးမရရှိခဲ့ပါ

ဆရာသော်တာဆွေ ရေးသားခဲ့ပြီး ထင်ရှားသည့် စာအုပ်များမှာ ကျွန်တော့်ဘဝဇာတ်ကြောင်း အတွဲများ၊ ကြက်ဋီကာ (၁၉၇၉)၊ မဟာစံအိမ်တော်ကြီး (၁၉၇၆)၊ ဘွန္တော ကြက်သူခိုး (၁၉၇၂)၊ ပုဂံ သူရဲကောင်းများ (ဒေါ်ခင်မျိုးချစ် အင်္ဂလိပ်လိုရေးသားသည်ကို မြန်မာပြန်၊ ၁၉၇၃)၊ ဟာသ ဝတ္ထုတိုများ (အတွဲ ၁၊ ၂၊ ၁၉၇၇ နှင့် ၁၉၇၈)၊ ဘဝထိုထို (၁၉၆၁)၊ သတ္တဝါတို့ သံသရာ (၁၉၆၄)၊ ဤလောက မြေမဟီဝယ် (၁၉၇၀)၊ ရသ ဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ်သစ် (၂၀⁠၀၀ ပြည့်နှစ်) နှင့် လောကလူ့ပြည် (၁၉၇၂) တို့ ဖြစ်ကြသည်။

• ၁၉၈၆

1. "ပိုးစုန်းကြူးနဲ့ ဖိုးလမင်း" ကဗျာ
2. "ငယ်ကျွမ်းဆွေရယ်"
3. "စေတနာမေတ္တာရှင်မလေး"
4. "တစ္ဆေလား ... သူခိုးလား"
5. "ရန်ကုန်မြို့၏ ညဘုရင်"
6. "သားမိုက်အိမ်ပြန်"
7. "အသွင်အပြင်နှင့် အထင်အမြင်"
8. "အနှီရူပ"
9. "နာတာရှည်ကြီးနှင့် ရုတ်တရက်ခေါက်ခနဲ"
10. "နားဇိမ်ခံသူ"
11. "ပြုံးရယ်ခြင်:"
12. "သွားပိုးချ ဆရာကြီ:"
13. "တောင်ကုတ်မြို့နယ် နှင့် မဉ္ဇူသကနတ်ပန်းပင်"
14. "သူတို့ပြည် သူတို့ဓလေ့"
15. "သေကံမရောက် သက်မပျောက်"
16. "သည်နှစ် စာပေဟောပြောပွဲ"
17. "အင်္ဂလိပ်ခေတ်က မြန်မာပြည်ပညာရေး"
18. "ခေတ်နှင့် စာပေ"
19. "စာပေရေးရာ အမေးအဖြေများ"
20. "စာဖတ်နည်း စာရေးနည်း"
21. "စာရေးဆရာ ဖြစ်ချင်လျှင်"
22. "စာရေးရာတွင် ဘာအရေးအကြီးဆုံးလဲ"
23. "ပန်းမြောက်မြေမှ စာပေဆွေးနွေးပွဲ"

၁၉၈၇

1. "ကြောင်ကြီ:စံနက်ကျော်"
2. "ချစ်ကတိတော့ မပျက်ဘူး ကေသီ"
3. "ခွေးကလေး နီးဘား"
4. "ဇာယုနှင့် ဇော်ရဲ"
5. "ထမုံဇောနှင့် အိုက်နွန်တို့ လင်မယား"
6. "ဘုရားမှာ တစ်ခါဆုံတယ်"
7. "အကြင် လင်မယားတို့သည်"
8. "ရသေ့ကြီး သုံးပါး" (ဘာသာပြန်ဝတ္ထု)
9. "ဖြူဝါပူစီ"
10. "မျောက်ညိုနှင့် ညိုကြီး"
11. "ဇရာအိုသော်"
12. "မျက်စိတန်ဖိုး"
13. "မြန်မာလူမျိုးနှင့် ငါးပိ"
14. "အရက်ကြောင့်"
15. "တို့ပြည်ထောင်စုသားတွေ"
16. "ရောက်တတ်ရာရာ"
17. "ခဝဲတစ်ပင်"
18. "ကဗျာစာပေ"
19. "ကျမ်းစကားနှင့် ဗန်းစကား"
20. "ကျွန်တော်နှင့် မျှော်တလင့်လင့်"
21. "နေ့ထူးရက်ထူးတစ်ရက်"
22. "ယခုခေတ်ကဗျာ"
23. "ရုပ်ရှင်မင်းသားရွှေဘမှ ဗီဒီယို"
24. "အယ်ဒီတာနှင့် အဂတိ"

၁၉၈၈

1. "ချစ်တယ်ဆို ဒီလိုမှပေါ့"
2. "နှစ်ဆန်းမှတ်တမ်းပဒေသာ"
3. "ပတ္တမြားတစ်ပြည်"
4. "မှောင်ထဲက လက်မည်းကြီး"
5. "အရူးချစ်"
6. "သားပျိုသမီးပျိုတို့ လှလိုလျှင်"
7. "ကျွန်တော့်ဘဝ ဇာတ်ကြောင်း"
8. "ညောင်တုန်းသို့ ခရီးတစ်ခေါက်"
9. "ကျွန်တော် တရားထိုင်ခဲ့ဖူးပါ၏"
10. "ကျွန်တော့်ဘဝ ဇာတ်ကြောင်း (၁၇၇)"
11. "စာရေးဆရာနှင့် အယ်ဒီတာ"
12. "ပုံပြင်လေးတစ်ပုဒ်"
13. "ဟာသဝတ္ထုနှင့် အခြားဝတ္ထုများ"
14. "ခေတ်ရေစီးကြောင်း"

၁၉၈၉

1. "ချစ်ချင်းမတူ"
2. "နောင်တရသူ"
3. "ဖဲထီးဆောရီ:"
4. "ရှေးသရောအခါက"
5. "ဝေးကမ္ဘာသူ"
6. "ဪ သေသော်မှတည့်"
7. "အိုဘယ့် အီကြာကွေး"
8. "စာရေးဆရာနှင့် အရက်"
9. "ဆေးတစ်ဖုံ ဓမ္မဒါန"
10. "ငွေကြေးအသုံးအနှုန်း"
11. "သေချာသော ငွေတစ်သိန်း"
12. "ထူးထွေတည့်အံ့ရာသောဝ်"
13. "အရွယ်နှင့် စာပေ"

၁၉၉၀

1. "ထန်းသမား ထေကြီး"
2. "လှဂုဏ်မာန်"
3. "သနားစရာ အဖိနှိပ်ခံသမက်များ" (ဘာသာပြန်ဝတ္ထု)
4. "ချစ်၍ ခေါ်သည်"
5. "စာပေ ဟောပြောပွဲ"
6. "စာပေဟောပြောပွဲ အမှတ်(၂)"
7. "စာရေးဆရာ စာရေးတဲ့အခါမှာ"

• မိုးတိမ်တောင်(ပထမဆုံးကလောင်အမည်)
• ဦ:ကြင်ဆွေ
• ဝေလင်း
• အောင်နက်

• သော်တာဆွေ စာစုစာရင်း (၁၉၈၆ − ၁၉၉၀)၊ စာကြည့်တိုက်နှင့် သုတပညာဌာန၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်။