ဂျူးဘာသာ

ဂျူးဘာသာရေး ဝတ်ပြုဆုတောင်းသူ

ဂျူးများသည် လူမျိုးဘာသာရေးအုပ်စုဖြစ်ပြီး ၎င်းတွင် ဂျူးလူမျိုးမှ မွေးဖွားလာသူများနှင့် ဂျူးဘာသာသို့ လွှဲပြောင်းလာသူများအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ ဂျူးလူမျိုးလူဦး ရေမှာ ၁၄ သန်းရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ပြီ[1]း ၎င်းတို့ထဲမှ ၄၃% သည် အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် ၄၃%သည် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့တွင် နေထိုင်နေကြသည်။ အကြီးမားဆုံးသော ဂျူးဘာသာရေးလှုပ်ရှားမှုများမှာ အစဉ်အလာ ဂျူဒါအစ်ဇင်၊ ရှေးရိုးစွဲ ဂျူဒါအစ်ဇင် နှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဂျူဒါအစ်ဇင်တို့ ဖြစ်သည်။ ယင်းအုပ်စုများ အတွင်း အထင်ကရ ခြားနားချက်မှာ ဂျူးဥပဒေကို ချဉ်းကပ်ပုံ ချဉ်းကပ်နည်း ကွာခြားချက်ပင်ဖြစ်သည်။ရှေးရိုးစွဲနှင့် အစဉ်အလာ ဂျူဒါအစ်ဇင်တို့သည် ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာကျင့်သုံးရမည်ဟု မှတ်ယူထိန်းသိမ်း ထားကြပြီး အစဉ်အလာ ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် ရှေးရိုးစွဲ ဂျူဒါအစ်ဇင်ထက် ၎င်း၏လိုအပ်ချက်များကို ပို၍ ခေတ်သစ်အမြင်ဖြင့် ပြန်ဆိုမြှင့်တင်ထားသည်။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် ကျန်အခြားသော ဂျူဒါအစ်ဇင်နှစ်မျိုးထက် ယေဘုယျအားဖြင့် ပို၍ လွတ်လပ်သည်။ ၎င်း၏အထင်ကရ အနေအထားမှာ ဂျူးဥပဒေကို တားမြစ်ချုပ်ချယ်မှုများစာရင်း ဆိုသည်ထက် အထွေထွေလမ်းညွှန်ချက်များဟု ရှုမြင်ထားသည်။ ၎င်းတို့၏ မူရင်းအတိုင်း ဥပဒေကို ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ဂျူးလူမျိုးအားလုံး ၏ လိုအပ်ချက်ဖြစ်သည်။ သမိုင်းအရ အထူးရုံးတော်များသည် ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာစေ သည်။ ယနေ့တွင် ယင်းရုံးတော်များ ဆက်လက်တည်ရှိနေသာ်လည်း ဂျူဒါအစ်ဇင် လိုက်နာကျင့်သုံးမှုသည် အများအားဖြင့် မိမိစိတ်ဆန္ဒအလျှောက်သာဖြစ်သည်။သာသာရေးကျမ်းကိစ္စများ ၊ ဥပဒေပြုကိစ္စရပ်များ အပေါ်တွင် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက် သို့မဟုတ်မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းကိုမှ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာပေးအပ်ထားခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ သို့သော် မြင့်မြတ်သော ကျမ်းဂန်ပြဋ္ဌာန်းချက်များတွင် ဂျူးဘာသာရေးဘွဲ့ရများနှင့် ပညာရှင်များမှ ပြန်ဆိုရေးသားထားကြသည်။

ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် တစ်ဆူတည်းသော ဘုရားကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်သည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် ထင်မြင်ယူဆရသည်။ သို့သော် အမြဲတစေမဟုတ်သော်လည်း သဘောတရားအရ ခိုင်မာသည်။ ဥပမာအားဖြင့် တစ်ဆူတည်းသော ဘုရားကို ယုံကြည် ကိုးကွယ်မှုကို အစဉ်အမြဲလိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ ရှေးခေတ် အစ္စရေးများတွင် အခြားသော ဘုရားများအပေါ် ကိုး ကွယ်မှု ပျံ့နှံ့လာသည်ကို ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာ(တန်နက်) တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းများ ထပ်ခါ တစ်လဲလဲပြစ်တင်ကြိမ်းမောင်းထားခြင်းများတွေ့ရပါသည်။ ဂရိ-ရောမ ခေတ်တွင် ခရစ်ယာန်သာသနာ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းအထိ ပြန်ဆိုရေးသားခဲ့မှုများ အပါအဝင်များစွာသော ကွဲပြားနေသည့် ပြန်ဆိုရေးသားမှုများ ဂျူဒါအစ်ဇင်တွင် ရှိနေခဲ့သည်။မျက်မှောက်ကာလများတွင် အချို့ပျော့ပြောင်းသော ဂျူးလုပ်ရှားမှု အဖွဲ့များ ပြောဆိုထိန်းသိမ်းထားသည်မှာ ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာသည် လူသားစာရေးသူများမှ ရေးသားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး သမိုင်းတွင် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ခဲ့သော လူအဖြစ်တင်စားသုံးနှုန်းသော နတ်ဘုရား၏ ဖြစ်တည်မှုကို လက်မခံကြပေ။ ဂျူးသမိုင်း တစ်လျှောက် တွင် ပညာရှင်များသည် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏အနှစ်သာရ ပို့ချချက်များကို များစွာသော နည်းနာများအဖြစ် အဆိုပြုခဲ့ကြပြီး ယင်းနည်းနာများအားလုံးသည် ဝေဖန်မှုများနင့် ကြုံတွေ့ခဲ့သည်။အများဆုံးထင်ပေါ်သည့်နည်းနာမှာ ဆယ့်နှစ်ရာစုနှစ်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့သည့် မိုင်မိုနိုက် ၏ ယုံကြည်မှုအခြေခံသဘောတရားဆယ့်သုံးချက် ဖြစ်သည်။ မိုင်မိုနိုက်၏ အဆိုအရ ယင်းအခြေခံသဘောတရားများအထဲမှ တစ်ခုမဟုတ် တစ် ခုကို ပစ်ပယ်သည့် ဂျူးလူမျိုးတစ်ယောက်ယောက်သည် အယူဝါဒစွန့်လွှတ်သူ ၊ ဘာသာဆန့်ကျင်သူအဖြစ် သုံးသပ်မည်။သို့သော်လည်း မိုင်မိုနိုက်ရောသူနှင့်ခေတ်ပြိုင်များပါဤအခြေခံသဘောတရားများသည်ဂျူးလူမျိုးအားလုံး၏ယုံကြည်မှုကိုမလွှမ်းခြုံနိုင်ဟုရှုမြင်ထားပြီးဂျူဒါအစ်ဇင်၏ကျမ်းဂန်အနှစ်သာရဖော်ပြချက်သက်သက်မျှသာ ဖြစ်သည်။ အခြားသော ဂျူးပညာရှင်များသည် မိုင်မိုနိုက်၏ အခြေခံသဘောတရားများမှ အနည်း ငယ်ခွဲထွက်သည့် ရှုထောင့်အမြင်များကို လက်ကိုင်ထားကြသည်။

မိုင်မိုနိုက် သက်ရှိထင်ရှားရှိစဉ်ကာလတွင် ၎င်း၏ ပို့ချချက်များကို ဟစ်စဒိုင်းခရက်စ်ကတ်စ် (Hasdai Crescas) နှင့် ဂျိုးဇက်အယ်လ်ဘို (Joseph Albo) တို့မှ ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ အယ်လ်ဘို နှင့် ရာဗတ် (the Raavad) တို့သည် မိုင်မိုနိုက်၏အခြေခံသဘောတရားများသည် များစွာသော ယုံကြည်မှုအခြေခံတရားများမဟုတ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဤကဲ့သို့ ငြင်းဆိုခဲ့ရာ တွင် မိုင်မိုနိုက်သည် ရိုးရိုးသားသား အမှားကျူးလွန်ထားသူ ဂျူးလူမျိုးများကို ဘာသာအယူဝါဒဆန့်ကျင် သူများကဲသို့ ပုံစံအမျိုးမျိုးခွဲခြားဖော်ပြထားသည်ဟု တင်ပြထားသည်။ အခြားသောသူများကလည်း မည် သည့်လွယ်ကူရှင်းလင်းသော ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ အနှစ်သာရပို့ချချက် နည်းနာများပင်ဖြစ်စေ ဆန့်ကျင်လျက် ရှိသည်။ အမှန်တစ်ကယ်တွင် ဂျူဒါအစ်ဇင် ယုံကြည်သက်ဝင်မှုများစာရင်းကို လျှော့ချနေသလိုဖြစ်နေပြီး ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာများအားလုံးကို လက်ခံသူအရေအတွက်လျော့နည်းစေနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြငြင်းဆိုထားကြသည်။ ဤကိစ္စများနှင့် တစ်ဆက်တည်းတွင် ရှေးခေတ်သမိုင်းပညာရှင် ဂျိုးဇက်ဖတ်စ် (Josephus) သည် ကျင့်ကြံမှုများနှင့် လိုက်နာမှုများကို ဘာသာယုံကြည်ခြင်းမျှသာထက်ပိုပြီး အလေးအနက်ထားဟြေဆိုထား သည်။ ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာမှု ပျက်ကွက်၍ ဘာသာစွန့်သွားသူများကို ပါဝင်လာစေရန်နှင့် ဘာသာကူး ပြောင်းလာသူများအတွက် လိင်တံထိပ်အရေပြားဖြတ်ခြင်းနှင့် ရိုးရာဓလေ့စရိုက်များ စည်းကမ်းတကျရှိခြင်း တို့ပါဝင်သည်။ လိုအပ်ချက်များကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရမည်။ မိုင်မိုနိုက်၏အခြေခံသဘောတရားများသည် လာမည့် ရာစုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း များစွာ လျစ်လျူရူခြင်းခံရမည် ဖြစ်သည်။နောက်ပိုင်းတွင် ထိုအခြေခံသဘောတရားများကို သင့်လျော် မှန်ကန်စွာ ပြောင်းလဲဖော်ပြချက်နှစ်ခုဖြစ်သည့် “အာနီမအာမင်” နှင့် “ယစ်ဒဲ” ("Ani Ma'amin" and "Yigdal") တို့သည် များစွာသော ဂျူးဝတ်ပြုပွဲများတွင်တစုတဝေးတည်း ပါဝင်လာတော့မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ ၏ မျှော်လင့်ထားသော ကမ္ဘာ နှင့်အဝန်း လက်ခံလာမှုသို့ ရှေးရှုနေသည်။ မျက်မှောက်ခေတ်ကာလတွင် တိကျသောကာလ တိကျသော ဘာသာရေးတရားသေမူဝါဒကို ချမှတ် ပေးနိုင်သည့် ဗဟိုအာဏာပိုင်စနစ်သည် ဂျူဒါအစ်ဇင်တွင် မရှိဖြစ်နေသည်။ဤအကြောင်းကြောင့် အခြေခံယုံကြည်သက်ဝင်မှုများအပေါ် မူတည်လျက် များစွာသောမတူကွဲဟြး ခြားနားမှုများသည် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ မြင်ကွင်းအတွင်းတွင် စဉ်းစားတွေးတောစရာဖြစ်နေသည်။သို့ရာ တွင် အားလုံးသော ဂျူးဘာသာရေး လှုပ်ရှားမှုများသည် ကြီးမားသည်ဖြစ်စေ သေးငယ်သည်ဖြစ်စေ ဟီဘရူး သမ္မာကျမ်းစာနှင့် တယ်လဲမတ် နှင့် ကက်ဘာလာ တို့ကဲ့သို့သော များစွာသော ရှင်းလင်းချက်များအပေါ် အခြေခံလျက်ရှိသည်။ ဂျူဒါအစ်ဇင်ကို ဘုရားသခင်နှင့် ဘိုးဘေးအေဗရာဟင် တို့ အကြား သမ္မာကျမ်းစာဝင်သဘောတူညီချက်ဟု ကမ္ဘာ နှင့်အဝန်းအသိအမှတ်ပြုထားသည်။ ထိုနည်းတူ စွာပင် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ အမြင့်မြတ်ဆုံးတမန်တော်ကြီး မိုးဇက် သို့ပြဆိုထားသည့်သဘောတူညီချက် ကိုလည်း သိမှတ်ပြုနာခံလျှက်ရှိသည်။ ရပ်ဘင်နစ် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ မဏ္ဍိုင် ပြဋ္ဌာန်းချက် မစ်နာ တွင် ဘုရားသခင်၏ ဤသဘောတူညီချက်ကို လက်ခံခြင်းသည် ဂျူဒါအစ် ဇင်၏ အနှစ်သာရသွင်ပြင်ဖြစ်သည်ဟု စဉ်းစားသုံးသပ်ထားပြီး သဘောတူညီချက်ကို ကန့်ကွက်သူများသည် ရောက်ရှိလာမည့် ကမ္ဘာတွင်ပြစ်ဒဏ်အဖြစ်ပေးဆပ်ခံရမည်။

ဒယ်နီရယ်ဘိုရာရင် ၏ အဆိုအရ ဘာသာရေးနှင့် လူမျိုးတို့အကြား မျဉ်းတား ဖော်ပြရမည့်ထူးခြားချက်သည် ဂျူဒါအစ်ဇင်အတွက် သူစိမ်းဆန်ဆန်ဖြစ်နေပြီး၊ ပလေတို၏ဒဿနများမှ ဆင်းသက်လာသည့် ရုပ်နှင့်နာမ်တို့အကြားအတွဲတစ်ခုတည်းအဖြစ် တည်ရှိသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဂရိခေတ်ကာလ ဂျူဒါအစ်ဇင်အတွင်းသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်သွားသည်။ ဒယ်နီရယ်၏ အမြင်တွင် အကျိုး ဆက်အနေဖြင့် ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် အစဉ်အလာကိုလိုက်သော အနောက်နိုင်ငံ၏ စံထားသတ်မှတ်ချက်များဖြစ်သည့် ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး နှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့တွင် လွယ်ကူစွာ အံဝင်ခွင်ကျ မဖြစ်နိုင်ပါ။ဘိုရာရင် အကြံပြုသည်မှာ ဤသို့ဖြစ်ရသည့် အတွက် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ နှစ်ပေါင်း၄၀ဝဝကျော် ကြာမြင့်ခဲ့သည့်သမိုင်းလမ်းကြောင်းသည် အနောက် တိုင်း ယဉ်ကျေးမှုပေါ်ထွန်းလာမည်ဟု ကြိုတင်နိမိတ်ဖတ်ထားသလို ဖြစ်နေပြီး၊ အနောက်တိုင်း၏အပြင် ဘက်တွင်လည်းဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

(အနောက်တိုင်းဆိုသည်မှာ ဥရောပ ၊ အထူးသဖြင့် အလယ်ခေတ်နှင့် ခေတ်သစ်ဥရောပ) ထိုခေတ်ကာလများအတွင်းက ဂျူးတို့သည် ကျွန်ဘဝ၊ မင်းမဲ့ဝါဒနှင့် ကိုယ်ပိုင်အစိုးရ အောင်ပွဲ ၊ ရရှိပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် နယ်နှင်ဒဏ်စသည့် အတွေ့အကြုံများကို ကောင်းစွာရရှိခဲ့ကြသည်။ ဂျူးလူမျိုး များ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာလာခဲ့သည့်ခေတ်တွင် ဂျူးတို့သည်ရှေးဟောင်းအီဂျစ် ၊ ဗာဗုလုန်နီးယန်း ၊ ပါရှန်း နှင့် ဂရိယဉ်ကျေးမှုများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ရပြီး ယင်းယဉ်ကျေးမှုများသည် ဂျူးများအပေါ်လွှမ်းမိုးလျက်ရှိနေခဲ့သည်။ထိုနည်းတူစွာဉာဏ်အလင်းရရှိခြင်း(ဟတ်စ်ကာလာတွင်ကြည့်)နှင့် အမျိုးသားရေး ဝါဒဖြစ်ပေါ်လာမှုကဲ့သို့သော ခေတ်သစ်လှုပ်ရှားမှုများသည် မြေထဲပင်လယ်အရှေ့ပိုင်းတွင် ဂျူးနိုင်ငံဖြစ်လာမည့် အသီးအပွင့်များကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။

ဂျူးတို့သည် အထက်တန်းလွှာလူတန်းစားတစ်ရပ် (ကာဇက်) ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ကူးပြောင်းခံယူလာသည် မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ကာဇက်တို့သည် ၎င်းတို့ရရှိထား သည့်မြေနှင့် အာဏာတို့ပါ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ရုရှးနိုင်ငံသားများအဖြစ်သို့ ကျရောက်သွားခဲ့ရသည်။ ထို့ယခင်အချိန်က မွန်ဂိုလက်အောက်သို့ကျရောက်ခဲ့ရသည်။ ဤသို့သောအကြောင်းများကြောင့် ဘိုရာရင်က သုံးသပ်ထားသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးဖြစ်ခြင်းသည် အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေသော သက်သေပြချက်များကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်နေသည်။ အကြောင်းမှာ နိုင်ငံသား မဟုတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း ၊ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် မဟုတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း ၊ ဘာသာရေးလည်းမဟုတ် သောကြောင့်လည်းကောင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ယင်းတို့အားလုံးသည် အပြန်အလှန်အားဖြင့် တင်းမာမှုရှိသည်” ဤအမြင်များကို ဆန့်ကျင်လျက် လူကို အခြေခံသည့် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏လုပ်ဆောင်မှုများသည် ဂျူဒါ အစ်ဇင်၏ဘာသာရေးအမြင်ကို ပစ်ပယ်ထားပြီး သေချာသော ယဉ်ကျေးမှုရိုးရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ထည့် သွင်းထားသည်။

ရိုးရာဂျူးဥပဒေအရ ၊ ဂျူးဆိုသည်မှာ ဂျူးလူမျိုးမိခင်တစ်ယောက်မှ မွေးဖွားလာသူ သို့မဟုတ် ဂျူးဥပဒေအရ ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ကူးပြောင်းလာသူဖြစ်သည်။ အမေရိကန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဂျူဒါအစ်ဇင်နှင့် ဗြိတိသျှ လွတ်လပ်သော ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် ဂျူးမိဘတစ်ဦးဦးမှ (ဖခင်ဖြစ်စေ ၊ မိခင်ဖြစ်စေ) မွေးဖွားလာပြီး၊ မိဘများမှ ဂျူးအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ပြီး ပြုစုထူထောင်ထားသည့် ကလေးကိုသာ ဂျူးအဖြစ်လက်ခံသည်။ ဂျူ ဒါအစ်ဇင် ၏အားလုံးသော အဓိကလမ်းကြောင်းပုံစံများသည် ရိုးသားသော ဘာသာပြောင်းလာမှုအတွက် တံခါး ဖွင့်ထားပြီး၊ ဘာသာပြောင်းခြင်းကို ဂျူးဓလေ့ထုံတမ်းအရ အားမပေးပါ။ ဘာသာပြောင်းခြင်းလုပ် ငန်းစဉ်ကို အာဏာပိုင်တာဝန်ခံများမှ အကဲဖြတ်ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ဘာသာပြောင်းလာသူ သို့မဟုတ် သူမသည် ရိုးသားမှုနှင့် သိနားလည်မှုတို့အတွက် စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်းခံရမည်။ဘာသာပြောင်းလာသူများကို “ဘင် အေဗရာဟင်” (ben Abraham) သို့မဟုတ် “ဘတ်အေဗရာဟင်” (bat Abraham) ဟု အမည် ပေးသည်

ရိုးရာဂျူဒါအစ်ဇင်သည် ဂျူးအဖြစ်မွေးဖွားလာသူ သို့မဟုတ် ဘာသာပြောင်းလာသူကို ဂျူးအဖြစ်ထာဝရ ထိန်းသိမ်းမှတ်ယူထားသည်။ သို့သော်လည်းပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဂျူဒါအစ်ဇင်သည်တစ်ခြားဘာသာ သို့ ပြောင်းသွားသူ ဂျူးတစ်ဦးကို ဂျူးအဖြစ် ဆက်လက်မသတ်မှတ်တော့ပါ။အစ္စရေးအစိုးရသည် တရားရုံးချုပ် ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် ဥပဒေများဖြင့် အထက်ပါလုပ်ဆောင်ချက်ကို ရယူထားသည်။ အစ္စရေးနိုင်ငံတွင် ဂျူးမှတ်ပုံတင်ကို မည်ကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်သနည်းဆိုသည့် မေးခွန်းသည် စေ့ဆော်မှု တစ်ခုအဖြစ် 1950 ခုနှစ် ဒေးဗစ်ဘင်ဂူရီရင်း မှ နိုင်ငံသားအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးရ မည့်ကိစ္စရပ်များကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်းရှိ ဘာသာရေးအာဏာပိုင်များနှင့် ပညာတတ်များ သို့ မီဟူးရဟူဒီ ("who is a Jew") (“မည်သူသည် ဂျူးတစ်ယောက်ဖြစ်သနည်း”) ဆိုသည့် ထင်မြင်ချက်များကို မေးမြန်းရာမှ ထွက် ပေါ်လာပါသည်။ ဤကိစ္စသည် ယနေ့ထက်တိုင် ဖြေရှင်း၍မပြီးနိုင်သေးဘဲ အခါအားလျော်စွာ အစ္စရေး နိုင်ငံရေးများတွင် ပြန်ပေါ်လာသည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဂျူးလူမျိုးအရေအတွက် ရရှိနိုင်ရန်ခဲယဉ်းပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် “မည်သူသည် ဂျူးတစ်ယောက်ဖြစ်သနည်း” ဆိုသည့် မေးခွန်း၏အဓိပ္ပါယ်သတ်မှတ်ချက်သည် ပြဿနာဖြစ်နေခြင်း ၊ အားလုံးသော ဂျူးများ သည် ဂျူးအဖြစ်မှတ်ပုံမတင်ထားခြင်း ၊ မှတ်ပုံတင်ထားသူများကိုလည်း အခြားသောဂျူးများမှ လက်မခံခြင်း တို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဂျူးနှစ်ချုပ်စာအုပ် (၁၉၀၁)အရ ၁၉၀၀ ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ဂျူးလူဦးရေသည် ၁၁ သန်းပတ်ဝန်းကျင်ရှိသည်။ နောက်ဆုံးရရှိသည့် စာရင်းဇယားသည် ၂၀၀၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ဂျူးလူဦးရေ ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးချက်နှင့် ဂျူးပြက္ခဒိန် (၂၀၀၅)စာအုပ်တို့မှဖြစ်သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ဂျူးလူဦရေ ကွင်းဆင်းစစ် ဆေးချက်အရ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးတွင် ဂျူးလူမျိုး ၁၃.၃ သန်းရှိသည်။ ဂျူးနှစ်ပြက္ခဒိန်တွင် ၁၄.၆ သန်းဟုဆို သည်။ ဂျူးလူဦးရေ တိုးပွားမှုနှုန်းသည် ၂၀၀၀ မှ ၂၀၀၁ တွင် ၀.၃% တိုးတက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိကာလတွင် သုည ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးသာရှိသည်။ ဆွေနီးမျိုးစပ် ထိမ်းမြားခြင်းနှင့် မွေးဖွားနှုန်းကျဆင်းခြင်းတို့သည် ဂျူးလူဦးရေ စာရင်းအပေါ် လွှမ်းမိုးလျက်သည်။ သို့သော်လည်း ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ဘာသာပြောင်းလာမှုသည် ယင်းလူဦးရေစာရင်းကို အနည်းငယ်ပြောင်းလဲရန် ကူညီနိုင်ပါသည်။

1. World Jewish Population 2015။ 8 August 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။