အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေး
အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် အာဆီယံနိုင်ငံများအကြား စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် လူမှုဘဝတိုးတက်ရေးတို့အတွက် ဆွေးနွေးရန် နှစ်စဉ်ကျင်းပသော အစည်းအဝေးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အာရှနှင့် နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း အစည်းအဝေးပွဲများ တစ်ဆက်တည်း ကျင်းပကြသည်။ ကမ္ဘာ့အဆင့် ရလဒ်များ ထုတ်ပြန်မှုကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ လက်ခံမှုရထားသော အစည်းအဝေးဖြစ်သည်။
ASEAN Summit | |
---|---|
ASEAN members shown in green. | |
အခြေနေ | Active |
အမျိုးစား | သံတမန် ညီလာခံ |
ကြိမ်နှုန်း | Semi-annually |
သက်ဝင်နှစ်ပေါင်း | 53 |
ဖွဲ့စည်းခဲ့ | ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄၊ ၁၉၇၆ |
မကြာသေးခင်က | 2017 |
အာဆီယံ အပေါင်း ၃ အစည်းအဝေးအဖြစ် အာဆီယံနှင့် ရည်မှန်းချက်တူနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံတို့နှင့်လည်း (တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးမိတ်ဖက်နိုင်ငံ) နှစ်စဉ်ကျင်းပသည်။
- အာဆီယံခေါင်းဆောင်များသည် ဒေသတွင်းအဖွဲ့အစည်း အစည်းအဝေး ကျင်းပခြင်း
- အာဆီယံဒေသတွင်းဖိုရမ်များကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့်အတူ ကျင်းပခြင်း
- တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး မိတ်ဖက်နိုင်ငံ ၃နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးခြင်း
- နောက်ထပ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး မိတ်ဖက်နိုင်ငံ ၂ နိုင်ငံ (ဩစတေးလျ၊ နယူးဇီလန်) တို့နှင့် ကျင်းပခြင်း
သမိုင်း
ပထမဆုံးအစည်းအဝေးကို ၁၉၇၆ ဖေဖော်ဝါရီတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဘာလီ၌ ကျင်းပခဲ့သည်။ ဤပွဲတွင် အာဆီယံ၏ ပြင်ပနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးအသွင်ကို ပြသခဲ့သည်။ ချစ်ကြည်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ
အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အာဆီယံ၏ မူဝါဒရေးရာ အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေးတစ်ခုဖြစ်သည်။ထိုအစည်းအဝေးသို့ နိုင်ငံတော်ခေါင်းဆောင်များ၊ အစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ကြသည်။အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌမှာ နိုင်ငံ၏ အင်္ဂလိပ်စကားလုံးပေါ်တွင် အစဉ်လိုက် အလှည့်ကျ တာဝန်ယူရသည်။အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌသည် ပြက္ခဒိန်တစ်နှစ်စာတာဝန်ယူရပြီး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပါအဝင် ဆက်စပ်အစည်းအဝေးများကို လက်ခံကျင်းပရသည်။[1] ၂၀၂၀ခုနှစ်အတွက် အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌမှာ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည်။ အောက်ပါတို့မှာ ၂၀၁၉ခုနှစ် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးများကို တက်ရောက်ခဲ့သည့် အာဆီယံနိုင်ငံများမှ နိုင်ငံတော်ခေါင်းဆောင်များ၊ အစိုးရခေါင်းဆောင်များဖြစ်သည်။
အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ
ASEAN Summit | ||||||||
အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ | ကိုယ်စားလှယ် | အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ | ကိုယ်စားလှယ် | အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ | ကိုယ်စားလှယ် | |||
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း | အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် လင်ဂျော့ဟွိုင် ( ဘရူနိုင်း) |
– ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ၊ ငြိမ်ချမ်းရေး၏စံအိမ်တော် |
ဆူတန် ဟန်ဆာနယ် ဘိုကီးယက် |
– ကမ္ဘောဒီးယားဘုရင့်နိုင်ငံ |
ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန် | |||
– အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတနိုင်ငံ |
သမ္မတ ဂျိုကို ဝီဒိုဒို |
– လာအိုပြည်သူ့ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ |
ဝန်ကြီးချုပ် သွန်လောင် |
– မလေးရှားဖက်ဒရယ်နိုင်ငံ |
ဝန်ကြီးချုပ် မဟာသီယာ မိုဟာမက် | |||
– ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် |
နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် |
– ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတနိုင်ငံ |
သမ္မတ ရော်ဒရီဂို ဒူတာတေး |
– စင်ကာပူသမ္မတနိုင်ငံ |
ဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လုံး | |||
– ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ |
ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ |
– ဗီယက်နမ်ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတနိုင်ငံ |
ဝန်ကြီးချုပ် ငုယင်ဇန်ပတ် |
ကျင်းပခဲ့သည့်အစည်းအဝေးပွဲများ
အကြိမ် | နေ့စွဲ | နိုင်ငံ | ကျင်းပရာမြို့(များ) | ဥက္ကဋ္ဌ |
---|---|---|---|---|
၁ | ၂၃-၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၇၆ | အင်ဒိုနီးရှား | ဘာလီမြို့ | သမ္မတ ဆူဟာတို |
၂ | ၄-၅ ဩဂုတ် ၁၉၇၇ | မလေးရှား | ကွာလာလမ်ပူမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ဟူစိန်ဟွန်း |
၃ | ၁၄-၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၈၇ | ဖိလစ်ပိုင် | မနီလာမြို့တော် | သမ္မတ အာကီနို |
၄ | ၂၇-၂၉ ဇန်နဝါရီ ၁၉၉၂ | စင်ကာပူ | စင်ကာပူ | ဝန်ကြီးချုပ် ဂိုချုပ်တောင် |
၅ | ၁၄-၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၅ | ထိုင်း | ဘန်ကောက်မြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဟန် ဆီပါအာချာ |
၆ | ၁၅-၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၈ | ဗီယက်နမ် | ဟနွိုင်းမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ဖန်ဗန်ခိုင် |
၇ | ၅-၆ နိုဝင်ဘာ ၂၀၀၁ | ဘရူနိုင်း | ဘန်ဒါဆရီဘဂါဝမ်မြို့ | ဆူတန် ဟန်ဆာနယ် ဘိုကီယာ |
၈ | ၄-၅ နိုဝင်ဘာ ၂၀၀၂ | ကမ္ဘောဒီးယား | ဖနွမ်းပင်မြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန် |
၉ | ၇-၈ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၃ | အင်ဒိုနီးရှား | ဘာလီမြို့ | သမ္မတ မဂ္ဂဝတီ ဆူခါနော်ပူထရီ |
၁၀ | ၂၉-၃၀ နိုဝင်ဘာ ၂၀၀၄ | လာအို | ဗီယင်ကျန်းမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ဘိုဟန် ဗော်ရာချစ် |
၁၁ | ၁၂-၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၀၅ | မလေးရှား | ကွာလာလမ်ပူမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် အဗူဒေါ အမတ် ဘော်ဒဝီ |
၁၂ | ၁၁-၁၄ ဇန်နဝါရီ ၂၀၀၇1 | ဖိလစ်ပိုင်2 | မန်ဒေါင်း | သမ္မတ ဂလော်ရီယာ မကာပယ်ကယ် အာရိုယို |
၁၃ | ၁၈-၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၀၀၇ | စင်ကာပူ | စင်ကာပူမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လုံး |
၁၄3 | ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ- ၁ မတ် ၂၀၀၉ | ထိုင်း | ချမ်အမ်းမြို့ & ဟွာဟင်းမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် အဘီစစ် ဝိဇ္ဇာဇီဝ |
၁၀-၁၁ ဧပြီ ၂၀၀၉ | ပတ္တယားမြို့ | |||
၁၅ | ၁၃-၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၀ | ချမ်အမ်းမြို့ & ဟွာဟင်းမြို့ | ||
၁၆ | ၈-၉ ဧပြီ ၂၀၁၀ | ဗီယက်နမ် | ဟနွိုင်းမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ငုယင်တန်ဒန်း |
၁၇ | ၂၈-၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၀ | |||
၁၈ | ၇-၈ မေ ၂၀၁၁ | အင်ဒိုနီးရှား4 | ဂျကာတာမြို့ | သမ္မတ ဆူဆီလို ဘမ်ဘန် ယော့ဟွိုင်နို |
၁၉ | ၁၄- ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၁ | ဘာလီမြို့ | ||
၂၀ | ၃-၄ ဧပြီ ၂၀၁၂ | ကမ္ဘောဒီးယား | ဖနွမ်းပင်မြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန် |
၂၁ | ၁၇-၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၂ | |||
၂၂ | ၂၄-၁၅ ဧပြီ ၂၀၁၃ | ဘရူနိုင်း | ဘန်ဒါဆရီဘဂါဝမ်မြို့ | ဆူတန် ဟန်ဆာနယ် ဘိုကီယာ |
၂၃ | ၉-၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၃ | |||
၂၄ | ၁၀-၁၁ မေ ၂၀၁၄ | မြန်မာ | နေပြည်တော်မြို့ | သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် |
၂၅ | ၁၀-၁၂ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၄ | |||
၂၆ | ၂၆-၂၇ ဧပြီ ၂၀၁၅ | မလေးရှား | ကွာလာလမ်ပူမြို့ & လမ်ကဝီမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် နာဂျစ် ရာဇက် |
၂၇ | ၁၈-၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၅ | Kuala Lumpur | ||
၂၈ | ၆-၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၆ | လာအို | ဗီယင်ကျန်းမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် သွန်လွန် ဆီဆိုလစ် |
၂၉ | ||||
၃၀ | ၂၈-၂၉ ဧပြီ ၂၀၁၇ | ဖိလစ်ပိုင် | ပါစီ | သမ္မတ ရော်ဒရီဂို ဒူတာတေး |
၃၁ | ၁၀- ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၇ | |||
၃၂ | ၂၅-၂၈ ဧပြီ ၂၀၁၈ | စင်ကာပူ | စင်ကာပူမြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လုံး |
၃၃ | ၁၁-၁၅ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၈ | |||
၃၄ | ၂၀-၂၃ ဇွန် ၂၀၁၉ | ထိုင်း | ဘန်ကောက်မြို့ | ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ |
၃၅ | ၃၁ အောက်တိုဘာ- ၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၉ | |||
၃၆ | ဧပြီ/မေ ၂၀၂၀ | ဗီယက်နမ် | TBA | |
၃၇ | အောက်တိုဘာ/နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၀ | |||
1 မူလက ၁၀-၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၀၆တွင် ကျင်းပရန်စီစဉ်ထားသော်လည်း တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ရက်ရွှေ့လိုက်ရသည်။ | ||||
2 မူလက အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မြန်မာကို ရွေးချယ်ထားသော်လည်း အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့၏ ကြီးမားသည့် ဖိအားများကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်မှ အလှည့်ကျော်ခဲ့သည်။ | ||||
3ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အပိုင်း၂ပိုင်းခွဲ၍ ကျင်းပခဲ့သည်။ပထမအပိုင်းကို ၂၀၀၈ထိုင်းနိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းများကြောင့် ၁၂-၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၀၈မှ ရက်ရွှေ့ခဲ့သည်။ဆန္ဒပြသူများမှာ အစည်းအဝေးကျင်းပရာနေရာအထိ ဝင်ရောက်လာသဖြင့် ဒုတိယအပိုင်းကိုဧပြီလ ၁၁ရက်နေ့တွင် ဖျက်သိမ်းလိုက်ရသည်။ | ||||
4အင်ဒိုနီးရှားသည် အာရှ-ပစိဖိတ်စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအစည်းအဝေး၊ ဂျီ-၂၀ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတို့နှင့်အတူ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကိုပါကျင်းပရန်အတွက် ဘရူနိုင်းနိုင်ငံနှင့် ကျင်းပရန်အလှည့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ဂျီ-၂၀အစည်းအဝေးကို ရုရှားမှ ကျင်းပခွင့်ရခဲ့သည်။ |
ဘန်ကောက်မြို့တွင်ကျင်းပသော ၅ကြိမ်မြောက်အစည်းအဝေးမှစတင်၍ ပုံမှန်အစည်းအဝေးများအတွင်း ပုံမှန်မဟုတ်သည့်အစည်းအဝေးများပါကျင်းပရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။
ASEAN Informal Summits | ||||
---|---|---|---|---|
No | Date | Country | Host | Host leader |
1st | 30 November 1996 | အင်ဒိုနီးရှား | Jakarta | President Suharto |
2nd | 14‒16 December 1997 | မလေးရှား | Kuala Lumpur | Prime Minister Mahathir Mohamad |
3rd | 27‒28 November 1999 | ဖိလစ်ပိုင် | Pasay | President Joseph Estrada |
4th | 22‒25 November 2000 | စင်ကာပူ | Singapore | Prime Minister Goh Chok Tong |
# | Dates | Country | City |
---|---|---|---|
1st | 4–7 February 2015 | အင်ဒိုနီးရှား | Batam |