ပုန်းမကြည်ရှင်မ

ပုန်းမကြည်နတ်ကို မိုးခေါင်သည်ဖြစ်စေ၊ မိုးကောင်းသည်ဖြစ်စေ၊ လယ်ယာဆွံ့သည်ဖြစ်စေ၊ ဖွံ့ဖြိုးသည်ဖြစ်စေ နှစ်စဉ်ပူဇော် ပသကြသည်။ လယ်သမား၊ ကိုင်းသမား၊ ယာသမား၊ ကျွန်းသမားများ အားထားသည်နှင့် အမျှ တင်မြှောက် ပုံနည်း ဓလေ့ထုံးစံများလည်း မတူကြဘဲ ကွဲပြားကြသည်။ တစ်ချို့ဒေသများတွင် မိုးဦးကျ၌ တင်မြှောက်ကြသည်။ တချို့သောအရပ်မှာ လယ်ပြီး၍ တပေါင်းလမှ တင်မြှောက်ကြသည်။ အချို့က နှစ်ချိန်လုံး တင်မြှောက်ကြသည်။ တင်မြှောက်ပုံမှာ လယ်သမားတို့သည် ကောက်လှိုင်းစီးကို ပုန်းမကြည်နတ်သဏ္ဌာန် ပန်းပန်၊ အဝတ်အစား ဝတ်ပေးကာ ကောက်ညှင်းပေါင်း လက်ဖက်၊ အုန်းငှက်ပျော၊ ကန်တော့ပွဲ အစုံအလင်နှင့် မုန့်ဖြူ၊ မုန့်နီ၊ ကျောက်ပျဉ်၊ သနပ်ခါး၊ မှန်တို့ကိုပါ လှည်းဦးပေါ်တင်ပြီးလျှင် `ပုန်းမကြည်ရှင်မ နို့ပျဉ်းကိုးတောင်ကျ၊ လှည်းဦးပေါ်မှာသုံး ထောင်ကျော်တဲ့ တို့စပါး၊ မထွက်သင့်လား၊ ထွက်သင့်လားဟေ့၊ ထွက်သင့်ပေ၊ ထွက်သင့်ပေ၊ ဟေးလားမောင်တို့ဝါး´ အတိုင်အဖောက် ဆိုကြလေသည်။ ထို့နောက် လက်ခုပ်လက်ဝါးတီး၍ စပါးပုံကို ခုနှစ်ပတ်လှည့်ကာ ပသကြလေသည်။ စပါးပုံကို ဝိုင်းပတ်ကခုန်ကြသောအခါ အိုးစည်ဒိုးပတ်များနှင့် ပျော်ရွှင်စွာ တီးမှုတ်ကြသည်။ တဖန်လယ်သမားများက နွားရုပ်ပုံ၊ ထွန်တုံးပုံ၊ ထန်းတက်သမားများက ရင်းထောင်ရင်းဆွဲ၊ ထန်းပင်ပုံ ဈေးသည်များက ဗျပ်၊ ချိန်ခွင်၊ အလေးပုံတို့ကို ဆန်မှုန့်နှင့်ပြုလုပ်၍ မိမိတို့အိမ်ရှေ့ တိုင်ထိပ်တွင် အိုးသစ်နှင့်ထည့် ကြိုးနှင့်ဆွဲကာ `လာမည့်နှစ်တွင် ယခုနှစ်ထက် ဆတက်ထမ်းပိုး တိုး၍ စပါးဆန်ရေ ရပါစေသား´ ဟုဆုတောင်းပူဇော် ပသကြပေသည်။ ထိုအခါ စပါးပိုထွက်သည်ဟု ဆိုစမှတ်ပြုကြလေသည်။[2]

ပုန်းမကြည်သည် ဘီလူးမဖြစ်၏။ ထိုဘီလူးမသည် ဆိတ်ငြိမ်သောနေရာတွင် ပုန်းအောင်းနေရမှသာ စိတ်ကြည်လင်လေ့ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် `ပုန်းမကြည်´ဟုခေါ်သည်။ အချို့အရပ်တွင်ကား ပုန်းမကြည်တွင် မရပ်သေးဘဲ `ဖုန်းမဂျီ´အထိခေါ်တွင်ပြောင်းလွဲသွားသည်။ `ပုပ္ဖကြည်´ဟူ၍ ခေါ်ကြသေးသည့်နည်းအတူ `ပုဏ္ဏကျီ´ဟူ၍လည်း အခေါ်ရှိသေး၏။ `ပုဏ္ဏကျီ´မှာ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်လည်းရှိ၏။ `ပုဏ္ဏ´သည် ပြည့်စုံခြင်းကိုဟော၏။ `ကျီ´ကားစပါးထည့် သိုသောကျီကို ဆိုလို၏။ နှစ်ခုပေါင်းလိုက်သော အခါ `စပါးကျီများကို ပြည့်စုံအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသောနတ်´ ဟူပေ၏။ တဖန် သက္ကတ ဘာသာဖြင့်လည်း `ပုဗ္ဗဂြီ´ ဟုခေါ်သေးသည် ဆိုပေသည်။

ပုန်းမကြည်ရှင်မအကြောင်းမှာ မြတ်စွာဘုရားလက်ထက်တော်တွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့ကာ မြတ်စွာဘုရား ထံတော်မှောက်အထိ ရောက်သွားသော ဓမ္မပဒလာ ကာဠီယက္ခီနီ ဘီလူးမ ဝတ္ထုဖြစ်ပေသည်။

ဘုရားလက်ထက်တော်က ပုဏ္ဏားသူကြွယ်လုလင်တစ်ယောက်သည် မယားကြီးမှ သားသမီးမထွန်းကား သည့်အတွက် မျိုးနွယ်ဆက် မပျောက်စေရန် မယားကြီး၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် မိန်းမနောက်တစ်ယောက် ထပ်ယူသည်။ ထိုမယားငယ်က ကိုယ်ဝန်ရှိလာသောအခါ မယားကြီး၏ စိတ်ပြောင်းသွားသည်။ ရှေးအခါက ကလေးမွေးသူ မယားကသာ အရေးပါအရာရောက်သဖြင့် မယားကြီးသည် မယားငယ်ကြီးစိုးသွားမှာ စိုးရိမ်ပူပန်သဖြင့် မယားငယ်အား ကိုယ်ဝန်ရှိလာသောအခါ ကိုယ်ဝန်ပျက်ဆေးကို ကျွေး၏။ ဤသို့ တစ်ကြိမ်ကနှစ်ကြိမ် ၊ နှစ်ကြိမ်က သုံးကြိမ် မြောက်သော် အိမ်နီးချင်းတို့က ကိုယ်ဝန်ပျက်ဆေးကို မသိအောင်ကျွေးသဖြင့် ဤသို့ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပြ၍ သိရသဖြင့် အစာကိုမစားဘဲနေရာ ကိုယ်ဝန်ရင့်မာမှ သတိလစ်ပြီး စားမိသောကြောင့် ပြင်းစွာသောရောဂါဝေဒနာခံစားရ၍ `ဖြစ်လေရာဘဝတွင် လက်စားချေရပါလိုသော်ဝ်´ ဟုဆုတောင်းကာ သေသော် ထိုအိမ်၌ ကြောင်မဖြစ်လေသည်။ မယားကြီးဖြစ်သူကိုလည်း လင်သူကြွယ်က ထိုအကြောင်းအရာကို သိသဖြင့် ရိုက်နှက်ဆုံးမရာ ထိုဒဏ်ရာဖြင့် သေဆုံးကာ ဤအိမ်၌ ကြက်မဖြစ်လာသည်။ ကြက်မ၏ ဥတို့ကို ကြောင်မသည် တစ်ကြိမ်၊ နှစ်ကြိမ်၊ သုံးကြိမ် မြောက်အောင် ဖောက်စားသည်။ ကြက်မသည် မကျေနပ်၍ ရန်ငြိုးဖွဲ့ကာ `ကြောင်မနှင့် သူ၏သားသမီးတို့ကို စားရပါလို၏´ ဆုတောင်းကာ သေလွန်သော် တောတစ်ခု၌ ကျားသစ်မ ဖြစ်၏။ ကြောင်မသေသောအခါ သမင်မ ဖြစ်၏။ သမင်မမွေး သော သားသမီးတို့ကို ကျားသစ်မသည် သုံးကြိမ်တိုင်အောင် စား၏။ ထိုအကြောင်းကိုစွဲ၍ သမင်မွေးရင်း ကျားစားရင်း ဟု စကားပုံဖြစ်လာသည်။

သမင်မသည် သေခါနီးကာလ၌ ဤကျားသစ်မသည် ငါ၏ သားသမီးတို့ကို သုံးကြိမ်တိုင်အောင် စားပြီးလေပြီ။ ယခုငါ့ကိုလည်း စားတော့မည်။ `ငါသေသော် ဤကျားသစ်မ၏ သားသမီးနှင့်တကွ သူ့ကိုပါ စားရပါလို၏´ ဟု ဆုတောင်းသည်။ သေလွန်သော် ဘီလူးမ ဖြစ်၏။ ကျားသစ်မလည်း သေလွန်သော် သာဝတ္ထိပြည်၌ လူအမျိုးသမီး ဖြစ်၍ အရွယ်ရောက်သော် အိမ်ထောင်ကျကာ သာဝတ္ထိပြည်အနီး ရွာငယ်တစ်ရွာတွင် လင်နှင့်အတူ နေထိုင်လေသည်။ မကြာမီ ကိုယ်ဝန်ရှိ၍ မီးဖွားသောအခါ ဘီလူးမသည် အလွန်တရာ ချစ်လှစွာသော အဆွေခင်ပွန်းမအသွင်ဖြင့်လာ၍ ကျွန်မ၏ အဆွေခင်ပွန်းမ အဘယ်အိမ်မှာရှိသနည်း ဟုမေးပြီး အိမ်အတွင်းသို့ဝင်ကာ သားယောကျာ်းလေးလား၊ သမီးမိန်းကလေးလား မေး၍ ကလေးကိုကြည့်ပါရစေဟု ပြောပြီးလျှင် ကြည့်ချင်ဟန်ဆောင်ကာ ကလေးကိုစားကာ ပြန်သွားလေသည်။ နောက်တစ်ဖန် နှစ်ကြိမ်မြောက် မွေးသောအခါတွင်လည်း ထိုနည်းတူစားပြန်လေသည်။ သုံးကြိမ်မြောက်သောအခါ သားသည်အမေသည် လင်ယောက်ျားကို ခေါပြီးလျှင် `အို အရှင်၊ ဤအရပ် ဤအိမ်၌ ဘီလူးမတစ်ကောင်သည် ကျွန်မ၏သားနှစ်ယောက်ကို စားသောက်သွားလေပြီ။ ယခုအခါ မိဘအိမ်ပြန်၍သားဖွားလိုပါသည်´ ဟုပြောကာ မိဘအိမ်ပြန်၍ မီးဖွားလေသည်။

ထိုအချိန်တွင် ဝေဿဝဏ်နတ်မင်းကြီးအား ဘီလူးမတို့သည် အနဝတတ်အိုင်မှရေကို ဦးခေါင်းအဆင့်ဆင့်ဖြင့် ရွက်ကာ အလှည့်ကျ ဆောင်ယူဆက်သကြရသည်။ လေးလ၊ ငါးလလွန်မှ လွတ်ကြရသည်။ ဤသို့သော အမိန့်ဖြင့် ဘီလူးမသည် ရေခပ်လှည့်ကျ၏။ ဘီလူးမသည် ရေခပ်လှည့်မှ လွတ်လျှင်လွတ်ချင်း အမျိုးသမီး မီးဖွားရာအိမ်သို့ လျင်မြန်စွာ သွားလေသည်။ အမျိုးသမီးလည်း ကလေးနို့တိုက်နေစဉ် ဘီလူးမကို မြင်၍ မြတ်စွာဘုရား သီတင်းသုံးရာ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်တွင်းသို့ အတင်းဝင်ပြေးလေသည်။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိသတ်အလယ်တွင် တရားဟော၍ နေ၏။ အမျိုးသမီးသည် သားကိုပိုက်ကာ ဘုရား၏ ခြေဖမိုးပေါ်သို့ သားကိုတင်၍ `ဤသူငယ်အား လှူဒါန်းပါ၏။ အသက်ရှင်ခြင်းကို ပေးသနားတော်မူပါ´ ဟု လျှောက်၏။ ကျောင်းတံခါးမုခ်စောင့် သုမနနတ်သားသည် ဘီလူးမအား ကျောင်းတွင်းသို့ ဝင်ခွင့်မပြုချေ။ မြတ်စွာဘုရားသည် အရှင်အာနန္ဒာကို ဘီလူးမအား ခေါ်ရန် စေတော်မူ၏။ ဘီလူးမလာသောအခါ အမျိုးသမီးသည် `အရှင်ဘုရား၊ ဘီလူးမလာနေပါပြီ´ဟု လျှောက်ထားသောအခါ `လာပစေ၊ အသံမပြုနှင့်´ဟု မိန့်တော်မူပြီးနောက် ဘီလူးမကို `အဘယ့်ကြောင့် ဤသို့ပြုသနည်း၊ ငါဘုရားထံမှောက်သို့ သင်တို့နှစ်ယောက် မရောက်လာလျှင် တစ်ကမ္ဘာလုံး ရန်သူဖြစ်ကြတော့မည်။ ဘုရားရှင်သည် နဟိဝေရေန ဝေရာနိ အစချီသော ဂါထာဖြင့် ဟောပြောကာ `ရန်ကိုရန်ချင်း မတုံ့လျင်းနှင့်´` ရန်မလိုမှ ရန်ပြိုသည်´`ရန်လိုလျှင် ရန်ပိုတတ်သည်´ ဟူသောစကားကို ဟောကြားတော်မူသဖြင့် ဘီလူးမသည် သောတာပန်အဖြစ်သို့ ရောက်လေသည်။ တရားနာရောက်လာကြသော ပရိသတ်များလည်း အကျိုးရှိသော တရားဒေသနာကို ကြားနာမှတ်သားရလေသည်။

ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် အမျိုးသမီးကို `သင့်သားငယ်အား ဘီလူးမကို ပေးလိုက်လော့´ ဟုမိန့်တော်မူ၏။ `ကြောက်လှပါသည်ဘုရား´ ဟုလျှောက်ထားသော် `မကြောက်လင့်၊ ဤဘီလူးမကို မှီ၍ ဘေးရန်မရှိတော့´ ဟု မိန့်တော် မူမှ သားငယ်ကို ဘီလူးမအား ပေးလိုက်သည်။ ဘီလူးမသည် ထိုသားငယ်ကို နမ်းရှုပ်ပွေ့ချီပြီးလျှင် တဖန်မိခင်အားပေး ၍ ငိုကြွေး၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် အသင်အဘယ့်ကြောင့် ငိုကြွေးသနည်းဟု မေးတော်မူသော် `တပည့်တော်မ ရှေးအခါက အစားအစာကို သက်ရှိသက်မဲ့ မရွေးမချယ်စားသောက်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအဘယ်သို့ အသက်မွေးမှု ပြုရပါမည်နည်း´ ဟု လျှောက်လေသည်။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် `အသင်မစိုးရိမ်လင့်´ နှစ်သိမ့်စေပြီးလျှင် အမျိုးသမီးအား `သင့်အိမ်၌ နေစေပြီး ယာဂု၊ ထမင်းဦးတို့ဖြင့် လုပ်ကျွေးလော့´ ဟုမိန့်တော်မူ၏။ အမျိုးသမီးလည်း ဘီလူးမကို ခေါ်ဆောင်ပြီးလျှင် ခေါင်လျှောက်၌ နေစေ၍ ယာဂု၊ ထမင်းဦးတို့ဖြင့် လုပ်ကျွေး၏။ ထိုသို့လုပ်ကျွေးသော်လည်း စပါးထောင်းသော ကျည်ပွေ့ဖျားဖြင့် ပုတ်ခတ်ရိုက်နှက်သကဲ့သို့ ထင်လေ၏။ ထို့နောက် ဘီလူးမသည် အဆွေခင်ပွန်းဖြစ်သော အမျိုးသမီး ကိုခေါ်၍ `ကျွန်မ ဤခေါင်လျောက်၌ မနေနိုင်ပါ။ သင့်တော်သော နေရာ၌ထားပါ´ ဟု ဆိုသဖြင့် မောင်းတင်းကုပ်၌လည်းကောင်း၊ ရေအိုးထုတ်ထားရာ အရပ်၌လည်းကောင်း၊ ခုံလောက်ရှိရာ စားဖိုအိမ်၌ လည်းကောင်း၊ တံစက်မြိတ်လည်းကောင်း၊ အမှိုက်ပုံ၌လည်းကောင်း၊ ရွာထိပ်တံခါး၌လည်းကောင်း ပြောင်း၍ ပြောင်း၍ ထား၏။ ထိုသို့ပင် ထားသော်လည်း ဘီလူးမသည် ဤမောင်းတင်းကုပ်အရပ်၌ နေရခြင်းကား ကျည်ပွေ့ဖြင့် ဦးခေါင်းကို ထုခွဲရိုက်နှက်သကဲ့သို့ထင်၏။ ရေအိုးထုတ်ထားရာအရပ်ကား ကလေးသူငယ်များ လုပ်ဆေးရေထွေး စွန့်ကြ၏။ စားဖိုအိမ်ကား ခွေးတို့အိပ်ကြ၏။ တံစက်မြိတ်အရပ်ကား ကလေးသူငယ်တို့ အညစ်အကြေးစွန့်ပစ်ကြသည်။ အမှိုက်ပုံကား အမှိုက်သရိုက်တို့ စွန့်ပစ်ကြသည်။ ရွာထိပ်တံခါးအရပ်ကား ရွာသူငယ်များ နေရာသတ်မှတ်ကာ ကစားကြသည့် နေရာဖြစ်၍ ငြင်းပယ်လေသည်။ ထို့နောက် ဘီလူးမကို ရွာ၏ အပြင် ဆိတ်ငြိမ်သောနေရာ၌ထား၍ ယာဂုဦး၊ ထမင်းဦးတို့ကို ပို့ဆောင်၍ လုပ်ကျွေး၏။ ထိုဘီလူးမသည် အမျိုးသမီးအား `ဤနှစ် မိုးကောင်းလိမ့်မည်၊ ကုန်းအရပ်၌ စပါးစိုက်ပါ။ ဤနှစ်မိုးခေါင်လိမ့်မည်၊ ချိုင့်ဝှမ်းရာအရပ်၌ စပါးစိုက်ပါ´ ဟု ပြောကြား၏။ အမျိုးသမီးလည်း ဘီလူးမပြောသည့်အတိုင်း စိုက်ပျိုးသဖြင့် စပါးဆန်ရေ ပြည့်စုံ၍ ချမ်းသာလေ၏။ ထိုအခါ သာဝတ္ထိပြည်သူပြည်သားတို့သည် အမျိုးသမီးကို `ချစ်သမီး၊ သင်စိုက်ပျိုးအပ်သော ကောက်သည် အလွန်ရေများသဖြင့်လည်းကောင်း၊ ရေမရှိသဖြင့်လည်းကောင်း မပျက်စီး၊ ဤနှစ်မိုးကောင်းမည်၊ မိုးခေါင်မည်ကို သင်သိသလော´ ဟု မေးမြန်းကြ၏။

ထိုအခါ အမျိုးသမီးသည် `ကျွန်မအနေနဲ့ မိုးကောင်းမည်၊ မိုးခေါင်မည်ကို မသိပါ၊ ကျွန်မ၏ အဆွေခင်ပွန်းဖြစ် သော ဘီလူးမ အပြောအရ စပါးစိုက်ပျိုးသဖြင့် စပါးဆန်ရေ ပြည့်စုံပါသည်။ ကျွန်မကလည်း အမြဲမပြတ် ယာဂုထမင်း စသည် ပို့ဆောင်နေသည်ကို မြင်ကြသည် မဟုတ်ပါလော´ ဟု ပြန်ပြောလေသည်။ `ကျမတို့ ပို့ဆောင်ပသသလို သင်တို့လည်း ပို့ဆောင်ကြမည်ဆိုလျှင် သင်တို့၏ လယ်ယာလုပ်ငန်း အစုစုကိုလည်း ထိုဘီလူးမက မစ စောင့်ရှောက်ပါလိမ့်မည်´ ဟုပြောလေသော် သာဝတ္ထိပြည်သားအားလုံးတို့သည် အမျိုးသမီးပြောသည့်အတိုင်း ပူဇော်ပသကြလေသည်။ ဘီလူးမသည်လည်း ထိုအခါမှစ၍ အားလုံးကို ကြည့်ရှုမစသဖြင့် သာဝတ္ထိပြည်သည် စည်ပင်ဝပြောသည့် အဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေသည်။ [3]

ထို့ကြောင့် ယနေ့တိုင်အောင် ကာဠီယက္ခိနီ နတ်ဘီလူးမကို လယ်စောင့်နတ် (ပုန်းမကြည်နတ်) အနေဖြင့် အမြို့မြို့၊ အနယ်နယ်မှ တောင်သူလယ်သမားတို့သည် ပူဇော်ပသကြသဖြင့် ရှေးရိုးရာဓလေ့ ဖြစ်လာပေသည်။ မြန်မာ့ ရိုးရာသာမက ကရင်တိုင်းရင်းသားတို့တွင်လည်း ပုန်းမကြည်ရှင်မကို ပူဇော်ပသသော ပွဲများရှိလေသည်။ ပုန်းမကြည် ရှင်မ၏ အကြောင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ကရင်တို့၏ သိရှိယုံကြည်သော ပုံပြင်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပေသည်။

ရှေးအခါက ဖါးလိကြယ် ဟု အမည်တွင်သော သဘောထားပြည့်ဝ၍ သနားကြင်နာ ကိုယ်ချင်းစာတရားရှိသည့် သူဆင်းရဲတစ်ယောက်သည် ပင်ပန်းဆင်းရဲစွာ တောင်ယာခုတ်၍ လုပ်ကိုင်စားသောက်ရလေသည်။ တစ်နေ့ သောအခါ ပုန်းမကြည်အရှင်မ (ခေါ်) စပါးစောင့်နတ်သမီးသည် လူတို့၏ စိတ်ကို စမ်းလိုသဖြင့် ရွာသူရွာသားများ တောင်ယာခုတ်ရန် သွားရသည့် လမ်းအနီးရှိ ကျခတ်ဝါးရုံကြီး တစ်ရုံကြားထဲတွင် အလွန်အိုမင်း၍ အရုပ်ဆိုးသော အဖွားအိုကြီးအသွင် ဖန်ဆင်း၍ နေလေသည်။ တောင်ယာခုတ်လာကြသော သူများကို တွေ့သောအခါ နတ်သမီးက `ငါ့မြေးတို့ရယ် အဖွားကို ကယ်ပါဦး၊ အဖွားမှာ အားကိုးအားထားမြေးတွေလဲမရှိ၊ ဆင်းရဲလွန်းလို့ ကျခတ်ဝါးမျှစ် တွေရှာချိုးပြီး အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုရတယ်၊ မနေ့က ဒီဝါးရုံထဲ မျှစ်ရှာရင်း ပြန်မထွက်တတ်တော့ဘူး၊ ထမင်းလည်း နှစ်နှပ်ငတ်ပြီ၊ ရေလဲငတ်ပြီ၊ အဖွားတော့ သေရတော့မှာဘဲ၊ သနားကြပါဦး၊ ကယ်ကြပါဦး´ ဟူ၍ ငိုယိုကာ အကူအညီ တောင်း၏။

သို့ရာတွင် အဖွားအိုကို တွေ့သည့်လူတိုင်းကပင် `ဒီလောက်အိုပြီး အရုပ်ဆိုးလှတဲ့အဖွားကြီး၊ သူ့ဟာသူ ဆတ်ဆော့လို့ ဝါးရုံထဲ နေတဲ့ဥစ္စာ၊ သူ့ဟာသူ သေပါစေလား´ ပြောဆိုကာ ဂရုမစိုက်ဘဲ ထွက်သွားကြလေသည်။ ဖားလိကြယ်နှင့် တွေ့သည့်အခါတွင်မူ ဖားလိကြယ်က `အို သနားစရာကောင်းတဲ့ အဖွားအိုပါလား၊ ငါ့မှာ ယခင်က ကုသိုလ်ကံမကောင်းလို့ မိအို၊ ဖအိုတို့ကို လုပ်ကျွေးခွင့်မရခဲ့ဘဲ ငါငယ်စဉ်ကတည်းက သူတို့သေသွားကြတယ်။ ဟင်- အခုတော့ ငါကံကောင်းတာဘဲ၊ ဒီအဖွားအိုကြီးကို ငါကယ်ဆယ်ပြီး ငါ၏ အိမ်ဦးခန်းမှာ အဖွားအရင်းကဲ့သို့ သဘောထား လုပ်ကျွေးရင် ကောင်းမှာဘဲ´ ဟူ၍ တွေးမိလေသည်။ ထို့နောက် မိမိတွင် ပါလာသော ဓားဖြင့် ဝါးရုံကို ခဲခဲယဉ်းယဉ်း ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပြီး အဖွားအိုကို ကယ်ခဲ့လေ သည်။ ဖားလိကြယ်သည် အဖွားအိုကို မိမိအိမ်သို့ ခေါ်သွားကာ သူ၏ မယားအား အကျိုးအကြောင်း ပြောပြ၍ အိမ်ဦးခန်းတွင် ထားလေသည်။ အဖွားအိုအား ကိုယ့်အဖွားအရင်းအချာကဲ့သို့ သဘောထား၍ လုပ်ကျွေးရန် သူ့မယား ကို ပြောလေသည်။ ဖားလိကြယ်မယားကမူ `လင်မယားနှစ်ယောက်အတွက်တောင် စားဝတ်နေရေးခက်ခဲနေတာ အပူရှာပြီး စုန်းမကြီးလို အရုပ်ဆိုးတဲ့ ဒီအဖွားကြီးကို ဘာလို့ခေါ်ခဲ့ရတာလဲ´ ဟု ညဉ်းငြူလေသည်။ `မပူပါနဲ့ ရှင်မရယ်၊ ငါလည်း ခါတိုင်းထက် ကျယ်ဝန်းတဲ့တောင်ယာခင်းကြီးကို ကြိုးစားပြီး လုပ်ကိုင်ပါ့မယ်´ ဟူ၍ ဖားလိကြယ်က စေတနာအရင်းခံ ထားလျှက် မယားကို နှစ်သိမ့်လေသည်။

နောက်တစ်နေ့နံနက် ဖားလိကြယ် တောင်ယာခုတ်သွားသောအခါ ဖားလိကြယ် မယားက အဖွားအိုကို အမျိုးမျိုး ငြူစူစောင်းမြောင်း ဆဲဆိုနေလေသည်။ ညနေ ဖားလိကြယ် ပြန်ရောက်သည့်အခါ `အိုအဖွားအို၊ မြေးရဲ့ အိမ်မှာ နေရတာပျော်ရဲ့လား၊ ကျွန်တော့်မယားက ကောင်းကောင်းလုပ်ကျွေးရဲ့လား´ ဟု မေးမြန်းလေသည်။ အဖွားအိုက အို ငါ့မြေးအိမ်မှာနေရတာ ပျော်ပါတယ်ကွယ်၊ နင့်မယားကလည်း ငါ့ကို စိတ်ချမ်းသာအောင်ထားပြီး ရိုရိုသေသေ ကျွေးမွေးရှာပါတယ် ဟူ၍ ပြန်လည်ပြောဆိုလေသည်။ ထိုအခါ ဖားလိကြယ်မှာ အားရကျေနပ်ပြီး စားဦးစားဖျား ခူးခပ်လျှက် အဖွားအိုကို ကိုယ်တိုင်ကျွေးမွေးပြုစုလေသည်။

နောက်နေ့တွင် ဖားလိကြယ် အလုပ်သွားနေခိုက် အဖွားအိုသည် ဖားလိကြယ် မယားကို စိတ်စမ်းလိုသဖြင့် မီးဖိုခန်းတွင် ထမင်းချက်နေသော ဖားလိကြယ် မယားထံသွား၍ ငါ့မြေးရယ် အဖွားဆေးလိပ်သောက်ချင်လို့ မီးတစ်တို့ လောက် ပေးစမ်းပါ ပြောလေသည်။ ဒီအဖွားကြီး ဘာလာရှုပ်နေတာလဲ၊ နင်ဒီအိမ်မှာနေတာ ကျက်သရေ ယုတ်တယ်၊ သွားသွား အိမ်ပေါ်က ဆင်းသွား၊ ဒီအိမ်မှာမနေနဲ့ ဟု ဆဲဆိုကာ အဖွားအိုအား ငါးကင်သည့် ညှပ်နှင့် လိုက်ရိုက်၍ အိမ်ပေါ်မှ မောင်းချလေသည်။ အဖွားအိုလည်း တကယ်ကြောက်ရွံ့ဟန်ပြု၍ အိမ်အောက်သို့ ဆင်းပြေးပြီး အိမ်အနီးရှိ ပုရစ်တွင်းပေါက်အတွင်းသို့ ဣဒ္ဓိပတ် တန်ခိုးဖြင့် ဝင်ပုန်းနေလိုက်သည်။ ဤတွင် ဖားလိကြယ်မယားလည်း မျက်စိ မျက်နှာပျက်ကာ ယော-ခက်ပါပြီ၊ ဒီအဖွားကြီးက လူစင်စစ်မဟုတ်ဘူး ထင်တယ်၊ ငါဘယ်လိုလုပ်ရပါ့၊ ငါ့လင်ပြန်လာ တဲ့အခါ သူထွက်လာပြီး ပြောရင် ငါတော့ ဒုက္ခဘဲ၊ သူပြန်ထွက်မလာနိုင်အောင် ပုရစ်တွင်းကို ငါးညှပ်နှင့် ပိတ်ထားမှ ဟုဆိုကာ ပုရစ်တွင်းအား ပိတ်ထားလေသည်။

အချိန်တန်၍ ဖားလိကြယ် ပြန်လာသောအခါ အဖွားအိုကို မတွေ့သဖြင့် သူ့မယားအား မေးလေသည်။ ဤတွင် မယားက လင်ကို ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ဖြင့် အို...မောင်ရယ် အဖွားအိုကြီးဟာ မကောင်းပါဘူး၊ လူလဲ ဟုတ်မယ် မထင်ဘူး၊ ကျွန်မထမင်းချက်နေတုံး သူလာပြီး မီးစတောင်းတယ်၊ နောက်ပြီး အိမ်ကို မီးရှို့မလို့ လုပ်တာနဲ့ ကျွန်မ သူ့ကို မောင်းချလိုက်တယ်။ ဒါနဲ့ ထူးထူးဆန်းဆန်း အံ့ဩလောက်စရာ ဟော-ဟို ပုရစ်တွင်းထဲကို ဝင်သွားတယ်။ ကျွန်မလည်း ကြောက်ကြောက်နဲ့ သူပြန်ထွက်မလာနိုင်အောင် ငါးညှပ်နဲ့ ထိုးပိတ်ထားလိုက်တယ် ဟူ၍ လည်ဆယ်ပြီး ပြောပြလေသည်။ ဖားလိကြယ်ကမူ ဟယ် အမိုက်မ နင် ငါ့အဖွားကို ဒုက္ခပေးတယ်၊ နင့်ကိုသာ အိမ်ပေါ်က မောင်းချ ဖို့ကောင်းတယ် ဟု ကြိမ်းမောင်းလိုက်ပြီး ပုရစ်တွင်းနားကို သွားကာ ငါးညှပ်ကို ဆွဲထုတ်လိုက်လေသည်။

အို ရိုသေလေးစားအပ်တဲ့အဖွား အဖွားရဲ့မြေးပြန်ရောက်လာပါပြီ၊ ဘာမှမကြောက်ပါနဲ့၊ ပြန်တက်လာပါ။ မိုက်ကန်းလှတဲ့ အဖွားရဲ့ မြေးမကို ကျွန်တော် ဆုံးမပါ့မယ်၊ နောက်ကို အဖွား ဒုက္ခမဖြစ်စေရပါဘူး၊ အိမ်ဦးခန်းမှာ ထားပြီး စားဦးသောက်ဦးများကို ဝတ္တရားမပျက် အသက်ထက်ဆုံး ကျွန်တော် လုပ်ကျွေးပြုစုပါ့မယ် အဖွားရယ် ဟု ခေါ်လေသည်။ ထိုအခါ အဖွားအိုသည် ပုရစ်တွင်းဝတွင် ပြုံးပြုံးကလေး ထိုင်ရက်သားပြန်ပေါ်လာလေသည်။ ဤတွင် ဖားလိကြယ်သည် သူ၏မယားအား အဖွားအိုကို ရိုသေစွာ ထိုင်ကန်တော့စေပြီး ပြုမိသမျှ အပြစ်များမှ ခွင့်လွှတ်ပါရန် တောင်းပန်စေသည်။

ထိုအခါ အဖွားအိုက ငါ့မြေး ဖားလိကြယ်၊ ငါပြောတာကို တသွေ မတိမ်းနားထောင်ပါ၊ ဒီနေ့ညမှာ စပါးထည့်ဘို့ ကျီကြီးနှစ်ကျီကို ညတွင်းချင်းပြီးအောင် ဆောက်လုပ်ပါ။ နောက်ပြီး ကျီငယ်ကလေးတစ်ခု လည်းဆောက်ပါ။ မင်းတစ်ယောက်ထဲမနိုင်ရင် အဖော်တွေခေါ်ပြီး မိုးမလင်းခင် အပြီးဆောက်ရမယ်။ အဲဒီကျီတွေပြီးတဲ့အခါမှ ငါအလုပ်လုပ်ပြမယ် ဟုဆိုလေသည်။ ဖားလိကြယ်လည်း ချက်ချင်းထပြီး အဖွားပြောတဲ့အတိုင်း ပြုလုပ်လေသည်။ မိုးလင်းခါနီး အရုဏ်တက်ချိန်တွင် ပြီးစီးသွားလေသည်။ အဖွားအိုသည် ငါ့မြေးတို့ လာကြည့်ကြတော့ ဟု ဆိုကာ စပါးကျီတစ်ကျီပေါ်တက်ပြီး (ပလူးဗူးလာ ဖိုးဂေ) အစချီလျက် စပါးလိပ်ပြာများကို ခေါ်ယူရွတ်ဖတ် သရဇ္ဈာယ်လိုက်လေ သည်။ ပြီးလျှင် အဖွားအိုသည် မိမိကိုယ်ကို လှုပ်ခါလိုက်သောအခါ ထူးဆန်းအံ့ဩဖွယ်ရာ အဖွားကိုယ်မှ စပါးများ အဆက်မပြတ် ကျလာကာ စပါးကျီတစ်ခုလုံး ပြည့်လျှံသွားလေသည်။ တဖန် ကျန်အခြားကျီပေါ်သို့တက်၍ အလားတူ ကိုယ်ကို ခါချပြန်ရာ ကောက်ညှင်းစပါးများ ပြည့်လျှံသွားပြန်သည်။ နောက်ဆုံး ကျီငယ်ကလေးတွင် အဖိုးတန် ရွှေငွေ၊ ကျောက်မျက်ရတနာများ ခါချပေးလိုက်လေသည်။ ထိုအခါ ဖားလိကြယ်နှင့် အပေါင်းအဖော်များသည် ရင်သပ်ရှုမော အားရဝမ်းသာ ဖြစ်ကြလေသည်။

အဖွားအိုသည် မိမိကိုယ်မိမိ အဖွားအိုကြီးအသွင်မှ အလွန်လှပသော နတ်သမီး ရုပ်အသွင်ပြောင်းသွားကာ ဖားလိကြယ်နှင့် အပေါင်းအဖော်များအား အို ဖားလိကြယ် ငါဟာ စပါးကိုစောင့်ရှောက်ရတဲ့ ပုန်းမကြည်ရှင်မ (ဖိဗိယော်) ဖြစ်တယ်။ သင်တို့ရဲ့ စိတ်ကို စမ်းလိုသဖြင့် သင်တို့ကို မစလိုခြင်းကြောင့် ယခုလာရခြင်းဖြစ်တယ်။ သင်တို့သည် ဖားလိကြယ်ကဲ့သို့ စိတ်စေတနာကောင်းထားကြလော့။ ရိုးသားဖြောင့်မတ်၍ သမာသမတ်စိတ်ရှိကြလော့။ သူတစ်ပါးအား မုန်းတီးရွံရှာခြင်း၊ မနာလိုဝန်တိုခြင်း မထားကြနဲ့၊ သူတစ်ပါးအား ကူညီလိုစိတ်၊ မစလိုစိတ်၊ ချစ်ခင်ရင်းနှီး သောစိတ်ကို မွေးကြလော့၊ မိမိတို့ထံ ရောက်လာသော မည်သည့် လူမျိုးဧည့်သည်မဆို ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်စွာ ပြုစုလော့။ မည်သည့် သက်ကြီးရွယ်အိုမဆို မိဘရင်းသဖွယ် ရိုသေစွာ လုပ်ကျွေးကြလော့၊ အချင်းချင်းညီညွတ်ကြလော့၊ သည်းခံစိတ် မွေးကြလော့။

စုပေါင်းလုပ်ကိုင်၍ရသော ကောက်ဦးစပါးကို သက်ကြီးရွယ်အိုနှင့် မိမိတို့ ကျေးဇူးရှင်များအား လှူဒါန်းကျွေး မွေးသော ကောက်ဦးစားပွဲများ ကျင်းပပေးကြလော့။ မြေစောင့်နတ်၊ လယ်စောင့်နတ်၊ တောင်ယာစောင့်နတ်နှင့် တကွ လယ်ယာလုပ် ကိရိယာများကို ကောက်ဦးစားပွဲ၌ ပူဇော်ပသကြလော့။ ငါသည် ငါ၏ ဗိမ္မာန်သို့ ပြန်ရတော့မည်။ ငါသည် သင်တို့ကဲ့သို့ သဘောထားဖြူစင်သော တောင်သူလယ်သမားများကို အစဉ်စောင့်ရှောက်နေလိမ့်မည်။ သင်တို့ ငါ့ကို အလိုရှိလျှင် ပင့်ဖိတ်၍ တမ်းတကြလော့။ ငါကိုယ်တိုင် လာရောက်ပြီး ကူညီစောင့်ရှောက်ပါမည်။ တောင်ယာ စပါးများကို ဖျက်ဆီးတတ်သော စာကလေး၊ ငှက်၊ ကြွက်နှင့် ပိုးမွှားများကို နှိမ်နင်းရန် ငါ၏ ကိုယ်စား ငါ၏ စေတမန် သိန်းစွန်ငှက် (လိုက်ဖိဗိယော်) များကို စေလွှတ်ပေးမည်။ သိန်းစွန်ငှက်များကို သင်တို့ ကိုယ်တိုင် တွေ့၍ မိတ်ဆွေကဲ့သို့ သဘောထားကြလော့။ အဖျက်သမားများရန်ကို နှိမ်နင်းရန် သင်တို့ စပါးကျီတွင် လေးမြား၊ ငွေဓားလွယ်၊ လှံရှည်လက်နက်စုဆောင်းထားရှိပြီး အရေးကြုံလျှင် စုပေါင်းနှိမ်နင်းကြလော့

ပုန်းမကြည်ရှင်မသည် ဤသို့ ရှည်လျားစွာ ပြောဆိုပြီးနောက် မိမိကိုယ်ကို အလွန်ကြီးမားသော သိန်းစွန်ငှက် အဖြစ် ရုပ်ပြောင်းလိုက်ကာ ကောင်းကင်ရှိ မိမိဗိမ္မာန်သို့ ပြန်တက်သွားလေတော့သည်။ ထိုပုံပြင်အရ ကရင်တိုင်းရင်းသား တို့သည် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း နှစ်သစ်ကူးပွဲနှင့်အတူ (ပုန်းမကြည်ရှင်မ) ကို ပူဇော်ပသကြလေသည်။[4]

စင်စစ်အားဖြင့် ဤပွဲသည် ဘာသာရေးနှင့် မည်သို့မျှ မသက်ဆိုင်ပေ။ မြန်မာလူမှုရေးစနစ်အရ တီထွင်လာခဲ့ ကြသည့် စုပေါင်းနေထိုင်မှု သရုပ်သကန်များသာ ဖြစ်လေသည်။ မြန်မာတို့သည် ဤကဲ့သို့ မိမိတို့ အချင်းချင်း ရင်းနှီးမှု၊ တစ်ဦး၏ အလေ့ကို တစ်ဦးသိမှု၊ တစ်ဦး၏ အားနည်းချက်ကို တစ်ဦးက ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မှုအတွက် အမျိုးမျိုး နည်းနိသျှများ ကြံစည်ဖန်တီးလာခဲ့သဖြင့် မြန်မာမှု၊ လူမှုရေးအဆောက်အအုံသည် တည်တံ့ခိုင်မြဲ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုး လာခဲ့ရပေတော့သည်။ [5]

၂ဝဝ၇-ခုနှစ်၊ အကယ်ဒမီဆုပေးပွဲမှာ မန္တလေးမှ ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာ မောင်ယဉ်အောင် ရိုက်ကူးသော ကိုးဆယ်ဆ သာလိမ့်မယ် ဇာတ်ကားရရှိသွားသည်။ ထိုဇာတ်ကားတွင် မန္တလေးရဲ့ မြန်မာ့ ယဉ်ကျေးမှု၊ ရိုးရာဓလေ့များကို နောက်ခံထားသော ကားတစ်ကားဖြစ်၍လည်း အကယ်ဒမီနှင့် ထိုက်တန်သည်ဟု ယူဆမိပါသည်။ မြန်မာတို့ရဲ့ ရိုးရာဓလေ့တစ်ခု ဖြစ်တဲ့ ပုန်းမကြည်ရှင်မ အကြောင်း အနည်းငယ် ဖော်ထုတ်ပေးထားပါသည်။

1. ဦးမြ `ပုန်းမကြည် (ပုမ္မကြည်)´ မြန်မာနိုင်ငံသုတေသနအသင်းဂျာနယ်၊အတွဲ(၃၂)၊အပိုင်း(၁)ဒီဇင်ဘာ(၁၉၄၈)
2. ဆင်ဖြူကျွန်းအောင်သိန်း - `ကျေးလက်ရိုးရာ မြန်မာမှုဓလေ့များ´ (ဒုတိယတွဲ) စာပေဗိမာန် (၁၉၉ဝ)
3. ဦးတင်မြင့်(ပထမကျော်) မြန်မာ့ရိုးရာ လူမှုရေးပဒေသာ (၁၉၇၅)
4. စောအောင်ထူး (ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်) ကရင်နှစ်သစ်ကူးပွဲ(သို့)တဒေါင့်တစွန်း (၁၉၇၅)
5. တိုက်စိုး ယဉ်ကျေးမှုအထိမ်းအမှတ်များ စာပေဗိမာန်(၁၉၈၆)