စီဝရအစ္ဆန္ဒိနသိက္ခာပုဒ်
စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခာပုဒ် သည် မြတ်စွာဘုရား၏ သာသနာတော်တွင် ရဟန်းတော်များ လိုက်နာစောင့်ထိန်းရန် ပညတ်တော်မူခဲ့သည့် နိဿဂ္ဂိပါစိတ်အာပတ်တစ်ခု ဖြစ်၏။[1]
ဘာသာတရား | |
သမိုင်း | |
ဗုဒ္ဓဝင် - သမိုင်း - သင်္ဂါယနာများ | |
ဘုရားများ | |
နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူ- ကကုသန်ဘုရား- ကောဏဂုံဘုရား- ကဿပဘုရား-ဂေါတမဘုရား၊ | |
ဆရာ (အစရိယ) | |
သိဒ္ဓတ္ထဂေါတမ - ဘိက္ခု (ရဟန်း) - ဘိက္ခုနီ (ရဟန်းမိန်းမ) | |
လက္ခဏာရေးသုံးပါး | |
အနိစ္စ - အနတ္တ - ဒုက္ခ | |
ရတနာသုံးပါး | |
ရတနာသုံးပါး-ဗုဒ္ဓ - ဓမ္မ - သံဃာ | |
အယူဝါဒ | |
သစ္စာလေးပါး - ခန္ဓာငါးပါး - ငါးပါးသီလ - သီတင်းသီလ | |
တိပိဋကနှင့်ကျမ်းစာများ | |
တိပိဋက (ဝိနည်းပိဋကတ် - သုတ်ပိဋကတ် - အဘိဓမ္မာပိဋကတ်) | |
အဆင့်များ | |
ပုထုဇဉ်၊ ကိုရင်၊ ရဟန်း၊ သောတာပန်၊ သကဒါဂါမ်၊ အနာဂါမ်၊ ရဟန္တာ၊ ဧတဒဂ်၊ ဘုရား၊ နိဗ္ဗာန် | |
ကျင့်စဉ်များ | |
သမထ၊ ဝိပဿနာ၊ သတိပဋ္ဌာန်၊ ဓုတင်၊ ကမ္မဋ္ဌာန်း၊ ဒုက္ကရစရိယာ၊ နိကာယ် ငါးရပ်၊ | |
ဂါထာများ | |
ကျင့်ဝတ်၊ သုတ်တော်၊ ဂုဏ်တော်၊ ဂါထာတော်၊ ဘုရားပင့်၊ ဩကာသ၊ ပုတီးစိပ်နည်း၊ | |
ဂိုဏ်းများ | |
ထေရဝါဒ - မဟာယာန-တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ | |
နိုင်ငံနှင့်ဒေသများ | |
သမိုင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် သာဝတ္ထိမြို့၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်တွင် သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအချိန်တွင် အသျှင်ဥပနန္ဒသည် ဇနပုဒ်သို့ လှည့်လည်ရန် အတူနေရဟန်းအား ပြော၏။ ထိုအခါ အတူနေရဟန်း ရိနွမ်းသော သင်္ကန်းရှိသဖြင့် မလိုက်နိုင်ကြောင်း ပြော၏။ ထိုအခါ အသျှင်ဥပနန္ဒသည် ထိုရဟန်းအား သင်္ကန်းကို ပေး၏။
ထိုအချိန်တွင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဇနပုဒ်သို့ လှည့်လည်မည်ဖြစ်၏။ ထိုအကြောင်းကို အသျှင်ဥပနန္ဒ၏ အတူနေရဟန်းသည် ကြား၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ လှည့်လည်ရာတွင် လိုက်လို၏။ ထိုအခါ အသျှင်ဥပနန္ဒသည် “ဇနပုဒ်သို့ လှည့်လည်ကြအံ့” ဟု ခေါ်၏။ အတူနေရဟန်းလည်း “မလိုက်တော့ပါ၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ သွားတော့မည်”ဟု ဆို၏။ ထိုအခါ အသျှင်ဥပနန္ဒသည် “ငါသည် ငါနှင့်အတူ လိုက်မည်ဟု သင်္ကန်းကို ပေးမိသည်” ဟု ဆိုကာ အမျက်ထွက်ကာ သင်္ကန်းကို ပြန်ယူ၏။
ထိုအခါ အတူနေရဟန်းသည် ထိုအကြောင်းကို ရဟန်းတို့အား ပြောပြ၏။ ထိုအခါ အလိုနည်းသော ရဟန်းတို့သည် ကဲ့ရဲ့ကြ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် “ဟုတ်မှန်ပါသလော” ဟု မေးမြန်းရာ အသျှင်ဥပနန္ဒသည် “ဟုတ်မှန်ပါသည်” ဟု ဖြေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကဲ့ရဲ့တော်မူကာ အောက်ပါသိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်တော်မူ၏။[1]
သိက္ခာပုဒ်
“အကြင် ရဟန်းသည် ရဟန်းအား ကိုယ်တိုင် သင်္ကန်းကို ပေး၍ အမျက်ထွက်လျက် နှလုံးမသာသဖြင့် (ကိုယ်တိုင်သော်လည်းကောင်း) လုယူငြားအံ့၊ (သူတစ်ပါးကိုသော်လည်းကောင်း) လုယူစေငြားအံ့ (ထိုရဟန်းအား) နိဿဂ္ဂိပါစိတ်အာပတ် သင့်၏” ဟု မိန့်တော်မူ၏။[1]
ကိုးကား
- ဝိနည်းပိဋက၊ ပါရာဇိကဏ်ပါဠိတော်မြန်မာပြန်။