တတုတ္တရိသိက္ခာပုဒ်
တတုတ္တရိသိက္ခာပုဒ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ သာသနာတော်တွင် ရဟန်းတော်များ လိုက်နာစောင့်ထိန်းရန် ပညတ်တော်မူခဲ့သည့် နိဿဂ္ဂိပါစိတ်အာပတ်တစ်ခု ဖြစ်၏။[1]
ဘာသာတရား | |
သမိုင်း | |
ဗုဒ္ဓဝင် - သမိုင်း - သင်္ဂါယနာများ | |
ဘုရားများ | |
နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူ- ကကုသန်ဘုရား- ကောဏဂုံဘုရား- ကဿပဘုရား-ဂေါတမဘုရား၊ | |
ဆရာ (အစရိယ) | |
သိဒ္ဓတ္ထဂေါတမ - ဘိက္ခု (ရဟန်း) - ဘိက္ခုနီ (ရဟန်းမိန်းမ) | |
လက္ခဏာရေးသုံးပါး | |
အနိစ္စ - အနတ္တ - ဒုက္ခ | |
ရတနာသုံးပါး | |
ရတနာသုံးပါး-ဗုဒ္ဓ - ဓမ္မ - သံဃာ | |
အယူဝါဒ | |
သစ္စာလေးပါး - ခန္ဓာငါးပါး - ငါးပါးသီလ - သီတင်းသီလ | |
တိပိဋကနှင့်ကျမ်းစာများ | |
တိပိဋက (ဝိနည်းပိဋကတ် - သုတ်ပိဋကတ် - အဘိဓမ္မာပိဋကတ်) | |
အဆင့်များ | |
ပုထုဇဉ်၊ ကိုရင်၊ ရဟန်း၊ သောတာပန်၊ သကဒါဂါမ်၊ အနာဂါမ်၊ ရဟန္တာ၊ ဧတဒဂ်၊ ဘုရား၊ နိဗ္ဗာန် | |
ကျင့်စဉ်များ | |
သမထ၊ ဝိပဿနာ၊ သတိပဋ္ဌာန်၊ ဓုတင်၊ ကမ္မဋ္ဌာန်း၊ ဒုက္ကရစရိယာ၊ နိကာယ် ငါးရပ်၊ | |
ဂါထာများ | |
ကျင့်ဝတ်၊ သုတ်တော်၊ ဂုဏ်တော်၊ ဂါထာတော်၊ ဘုရားပင့်၊ ဩကာသ၊ ပုတီးစိပ်နည်း၊ | |
ဂိုဏ်းများ | |
ထေရဝါဒ - မဟာယာန-တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ | |
နိုင်ငံနှင့်ဒေသများ | |
သမိုင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် သာဝတ္ထိမြို့၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်တွင် သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအချိန်တွင် ဆဗ္ဗဂီရဟန်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည် သင်္ကန်းအလုခံရသော၊ ပျောက်သော ရဟန်းအား အမျိုးမတော်စပ်သူထံမှ သင်္ကန်းတောင်းခြင်းကို ခွင့်ပြုတော်မူ၏။ ငါတို့သည် သင်္ကန်းကို တောင်းကြကုန်လော” ဟု ဆိုကာ တောင်းကုန်၏။ ထိုအခါ လူတစ်ယောက်သည် အစည်းအဝေးပြုရာ နေရာတွင် ထိုင်နေ၏။ ထိုသူက အခြားသူတစ်ယောက်ကို “ခိုးသူ အလုခံရသော ရဟန်းတို့သည် လာကုန်၏၊ အကျွန်ုပ်သည် သင်္ကန်းလှူပြီးပြီ” ဟု ဆို၏။ ထိုအခါ အပြောခံရသူလည်း “မိမိလည်း လှူပြီးကြောင်း” ဆို၏။ ထိုအခါ လူတို့သည် အဘယ်ကြောင့် ရဟန်းတို့သည် အတိုင်းအရှည်မသိဘဲ သင်္ကန်းကို တောင်းကုန်ဘိသနည်းဟု ဆိုကာ ကဲ့ရဲ့ကုန်၏။
ထိုအကြောင်းသည် အလိုနည်းသော ရဟန်းတို့ထံ ရောက်သွား၏။ အလိုနည်းသော ရဟန်းတို့သည် “အဘယ်ကြောင့် ဆဗ္ဗဂီရဟန်းတို့သည် အဘယ်ကြောင့် အတိုင်းအရှည်မသိဘဲ တောင်းကုန်ဘိကြသနည်း” ဟု ကဲ့ရဲ့၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းများအား “ဟုတ်မှန်ပါသလော” ဟု မေးမြန်း၏။ ထိုအခါ “ဟုတ်မှတ်ကြောင်း” လျှောက်ထား၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကဲ့ရဲ့တော်မူကာ အောက်ပါသိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်တော်မူ၏။[1]
သိက္ခာပုဒ်
“ဆွေမျိုးမတော်စပ်သော အိမ်ရှင်သော်လည်းကောင်း၊ အိမ်ရှင်မသော်လည်းကောင်း များစွာသော သင်္ကန်းတို့ဖြင့် ရှေးရှူဆောင်၍ ဖိတ်ကြားငြားအံ့။ ထိုရဟန်းသည် ထိုဆောင်လာသော သင်္ကန်းမှ သင်းပိုင်နှင့်တကွ ဧကသီမျှသာဖြစ်သော သင်္ကန်းကိုသာ ခံယူရမည်။ ထိုထက်အလွန် သာယာ ‘ခံယူငြားအံ့’ ထိုရဟန်းအား နိဿဂ္ဂိပါစိတ်အာပတ် သင့်၏” ဤသို့ (ပြကြကုန်လော့ဟု မိန့်တော်မူ၏။)။[1]
ကိုးကား
- ဝိနည်းပိဋက၊ ပါရာဇိကဏ်ပါဠိတော်မြန်မာပြန်။