မလှိုင်မြို့နယ်

မလှိုင်မြို့ရှိ ရွှေမု​ဌော​စေတီ​တော်မြတ်ကြီးသည် သာသနာသက္ကရာဇ် ၂၁၄ခုနှစ် ​တော်သလင်းလပြည့်​ကျော် ၁ရက်၊ ဘီစီ၃၃၀တွင် တည်ထားခဲ့သည်ဟု ဘုရားသမိုင်းအရလည်း​ကောင်း၊ပုဂံပြည့်ရှင် ပထမမင်းဖြစ်​သော သမုဒ္ဒရာဇ်မင်းမတိုင်မီကပင် မလှိုင်မြို့ ပြူကန်ရွာတွင် ပြူတို့​ကျေးရွာတည်​နေထိုင်ခဲ့​ကြောင်းကို မလှိုင်မြို့နယ်၏ ကျေးရွာများမှာ ဆည်ထိပ်​ကျေးရွာ ရွှေစာပင်​စေတီ​တော် အ​ထောက်အထားအရလည်း​ကောင်း၊မလှိုင်ရွာရှိ ပုပ္ပရတနာဦး​စေတီ​တော် ​လောကဉာဏ်ထွန်းလင်း ရုပ်ပွား​တော်မြတ်ကြီးအ​ကြောင်း ကမ္မည်း​ရေးထိုးထားသည့် ​ကြေးသွန်း​ခေါင်း​လောင်းကြီးတွင် ၁၁၆၃ခနှစ် တန်ခူးလပြည့်​ကျော်၁ရက်၊ တနင်္ဂ​နွေ​နေ့တွင် ​ရေစက်သွန်းချခဲ့​ကြောင်း အ​ထောက်အထားမျာူအရ မလှိုင်မြို့သည် ​ရှေးယခင်ကပင် ရွာအဖြစ်တည်ရှိခဲ့​ကြောင်း သိနိုင်သည်။ဆရာ​တော် ဦးတိ​လောက ပြန်ဆို​​သော ပရိယတ္တိစာတမ်းတွင် မြို့ပိုင်ရုံးစိုက်ရာ ယခုမြို့သည် ​ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက်ကပင် မြို့ဟု​ခေါ်ခဲ့​ကြောင်း ​တွေ့ရသည်။ထိုစဉ်က မလှိုင်မှာ မြို့ဖြစ်​သော်လည်း လွန်ခဲ့​သော နှစ်​ပေါင်း ၁၇၀ခန့် ဘိုး​တော်ဘုရားလက်ထက်က ရွာတစ်ရွာသာဖြစ်​ကြောင်း ​ရှေး​ဟောင်း ​ခေါင်း​လောင်းတစ်ခုက ​ဖော်ပြသည်ဟု ​ရေးသားထားပြန်သည်။ထို့အပြင် ပန်းအိုင်ရွာမှ ဆရာကြီးဦးမြင့်ဦး၏ ​လေ့လာမှုအရ မလှိုင်၊ပန်းလှိုင်၊ပန်းအိုင်ရွာညီ​နောင်များသည် နိဂုံးများဖြစ်ကာ မြန်မာဘုရင်များလက်ထက်ကပင် ပန်းတလဲ(ပင်းတလဲ)စီရင်စုလက်​အောက်တွင် ထားရှိကာ ပင်းတလဲမြို့ဝန်က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ရွှေမု​ဌောဘုရားအနီးတွင် ပန်းများလှိုင်​နေရာမှ ပန်းလှိုင်ဟု​ခေါ်တွင်ရာမှ ​နောင်တွင် မလှိုင်ဟု အမည်တွင်လာခဲ့သည်။၁၉၇၅ခုနှစ် ဇူလိုင်၁၅ရက်တွင် ပြည်ထဲ​ရေးနှင့် သာသနာ​ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ မြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။[2]

မြောက်လတ္တီတွဒ် ၂၀ဒီဂရီ ၅၅မိနစ်နှင့် ၂၁ဒီဂရီ ၀၀မိနစ် အကြား၊ အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ဒီဂရီ ၂၅မိနစ်နှင့် ၉၅ဒီဂရီ ၅၀မိနစ်အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၄၂၈.၇တုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်းသည်။[2]

မလှိုင်မြို့နယ်တွင်နေထိုင်ကြသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများတွင် ဗမာလူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်ကြသည်။ထို့နောက် ချင်းနှင့် အခြားလူမျိုးများ အစဉ်လိုက်များပြားစွာနေကြသည်။ကိုးကွယ်မှုအနေဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာကို အများဆုံး ကိုးကွယ်ကာ အစ္စလာမ်နှင့် ခရစ်ယာန်ကိုးကွယ်သူဦးရေမှာ အစဉ်လိုက်များပြားသည်။မြို့နယ်ဦးရေ၏ ၀.၀၀၃%မှာ အခြားသော နိုင်ငံခြားလူမျိုးနွယ်ဝင်များဖြစ်သည့် အိန္ဒိယလူမျိုးများဖြစ်သည်။

မလှိုင်မြို့နယ်သည် မန္တ​လေးတိုင်းအတွင်း စီးပွား​ရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု​နှေး​ကွေး​သော မြို့နယ်ဖြစ်သည်။မြို့နယ်​နေလူထုသည် စိုက်ပျိုး​ရေးကို အဓိကထား၍ လုပ်ကိုင်ကြသည်။မြို့နယ်၏ အဓိကထွက်ကုန်မှာ နှမ်း၊ပြောင်း၊ပဲစဉ်းငုံ၊ပဲနှောက်၊မြေပဲ၊ကြက်သွန်၊ ထန်းလျက်နှင့် မလှိုင်ဝါများဖြစ်ကာ ရန်ကုန်တိုင်းသို့ အများဆုံး တင်ပို့​ရောင်းချသည်။နိုင်ငံပိုင် ဝါကြိတ်စက်ရုံ၊ ပုဂ္ဂလိကပိုင် အလုပ်ရုံ၂ရုံ၊ အိမ်တွင်း စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း ၁၇၂ခု တည်ရှိသည်။

မလှိုင်မြို့နယ်သည် မန္တ​လေးတိုင်းအတွင်းရှိ တိုင်းအတွင်းမြို့နယ်များနှင့်သာ ထိစပ်​နေ​သော ကုန်းပိတ်မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်ကာ ကုန်းလမ်းဖြင့်သာ သွားလာနိုင်သည်။မြို့နယ်အတွင်း ခရိုင်ချင်းဆက်လမ်း၊ မြင်းခြံ-မိတ္ထီလာလမ်းတို့ ဖြတ်သန်းသွားကာ မြို့နယ်၏ အ​ရှေ့ဘက်ပိုင်းတွင် ရန်ကုန်-မန္တ​လေး အမြန်လမ်းမကြီးမှာ အနည်းငယ်ဖြတ်သန်းသွားသည်။

• မလှိုင်မြို့နယ်ဆေးရုံ
• ဆည်တို တိုက်နယ်​ဆေးရုံ
• ကျောက်တန်း တိုက်နယ်​ဆေးရုံ
• ​နှောကန် တိုက်နယ်​ဆေးရုံ
• မရိုး(မှတ်+ရိုး) တိုက်နယ်ဆေးရုံ